Katolika Mondo : sendependa oficiala organo por tutmondaj interesoj katolikaj : gazeto de Internacio Katolika. Jarkolekto 7, numero 9

Ĉ e f r e d a k to r o : 1\

L o n d o n , ^{l b ,} R e d R e d a k to r o : \Y . H o n n e f a. R h . ,Spi<

K u n r c d a k t o r o j : P O . F . M ., Ita lio . P ro f.

F r a n c io . P a s tr o J . M a

a s p a r M A Y R , L io n S q u a r e .

S o l z b a c h e r ,

? s g a s s e ,G e rm .

a tr o M . C arolfi P . J . A. M u ffa n g k a ta . P o lio .

Esperanto-Organo de

kun junula aldono

7 a - K o l e k t o n 9

Internacio Katolika

« La Jnna Batalanto »

A ŭ g u s t o t 9 2 6

E ld o n e jo kaj e k sp e d e jo

K a to lik a M o n d o E lb e r fe ld , (c«r.) P o s tĉ e k a j k o n to j :

K o e ln 76105

W a r s z a w a 190972

P a r i» 80061, P r a b a 77396 W i e n 162473.

A n taŭ la K ongreso de E in sied eln

Kelkaj pensoj pri la IKA-Iaboro

L a IK A -laboro depost ĝia kom enco estas bone konata al m i. Sed d ep o st 1923 m i tu te intensive en ĝi p arto p re- nas. D o ne estas m alm odeste, ke mi ĉi tie laŭ m ultflankaj im presoj kaj spertoj sekvigas kelkajn p en so jn :

Form i grandan konftderacion de ĉiuj, aŭalmenaŭla f>lej m ultaj ekzistantaj gran- daj katolikaj organiza\oj kaj unui&oj de ĉiuj landoj, ŝajnas al mi, kiel ini ankaŭ ja m kelkfoje diris en la tastjara kongreso

en Oxjord, nun ne realigebla :

P o r tio ofte m ankas la an im a antaŭ- kondiĉo : la konvijiko p ri la neceseco de g ran d a in te rn a c ia agado kaj la de- ziro al ĝi. L a plej m ultaj estas tiom okupataj pri laboro de loka, regiona aŭ nacia karaktero — kies gravecon mi

n e m e i voias estim i;'n iaig rn n d a — , ke ili hodiaŭ apenaŭ pensas pri in tern acia agado. AnkaO ankoraO ne ĉie estas su- fiĉe superitaj la m alhelpoj estiĝintaj.

p a rte p er la m ilito kaj la p o stm ilita tem p o p arte tam en p e r - la m oderna herezio de la ekstrem a do n ek ristan a naciism o.

F in e de 1025 mi havis okazon paro li p ri ĉi tiu organiza dem ando kun por tio vere k o m p eten taj personoj de la S an k ta Seĝo en R om o. Ankaŭ ili ma- lakceptis la ideon pri tia g ran d a inter- nacia konfederacio.

Sed du manieroj de katolika agado sur la internacia kampo estas nepre eblaj kaj necesaj :

i . La disvastigado de la katolikaj principoj p ri nacia, internacia kaj socia

ordo kai paco haj p ri la tuta probletnaro ligata kun tio : Ju pli Ci tio okazos en in tim a aliĝo al la g andaj, klasikistoj de la katolika d o k trin o S an k ta Aŭgustino, S t. T h o m a s A quinas, F ran cisk o de S uarez, al la m anifestacioj precipe de la lastaj papoj, kaj ju pli ĉe tio sim pla, al Ciuj k o m p ren eb la klareco kuniĝas kun scienca precizeco, des pli evidenta kaj d aŭ ra estos la sukceso.

2 ..L a metoda akcelado de kiel eble plej amika persona internacia kontakto inter katolikoi ĉiulandaj.

S u r ĉi tiu d u o b la k a m p o n ia IK A kaj kiaj kongresoj ĝis nun nepre faris suk- cesan positivan, eĉ — mi povas diri sen troigo — p io n iran laboron. Daŭrigi ĉt

/^ĥoz

laboron energie, plcne dc konfido al Dio kaj en la spititode absoluta, infana obeo al la eklezia aŭtoritato do ŝajnas al m i la'plej grava kaj neniel utopia, sed tute reala tasko de I K A .

E n ĉi tiu senco mi petegas la be- non de D io por n ia n u n ja ra kongreso en la sanktejo de E in sied eln .

K oŝice, ju lio 1926.

M g r. D -ro N ik o la u s P fe ifte r, k a n o n ik o , e n K o ŝic e , m e m b ro d e la I K A -p re z id a n ta ro .

D-ro P. Ignatius Staub 0. S. B.

A b b a s N u lliu s D io e c e s e o s d e E in s ie d e ln , P r o te k to r o d e la I K A -K o n g re s o

La apostola nuncio en Berlin, M*r Eugenio PACELLI

ĉ e fe p is k o p o d e S a r d e s ,

s e n d is al K -M . je n a n te le g r a m o n :

<( E1 tu ta koro d e z ir a s al v ia kon- g r e s o en E i n s i e d e l n plej riĉa n b e n o n d e D io kaj plej b o n a n s u k c e s o n p o r la a k c e la d o d e la p a ca id e o lau la v o lo de la S a n k ta P a tr o .

N u n c i o P a c e lli.

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

La cefepiskopo de Koln, Kardinalo Karl-Josepb Schnlte

sen d is al « K atolika M ondo » je n a n le te ro n :

<( V olonte m i s e n d a s al la v e n o n ta n u n ja ra U ni- versala K o n g reso de la ln te rn a c io K atolika (lk a ) m ia jn plej k o ra jn sa lu to jn kaj b o n d e z iro jn . La k u n v e n o ĉe la san k te jo de la D ip a trin o estu a k o m p a n a ta d e plej riĉa b e n o kaj suk ceso p e r la in te rk o m p re n iĝ o kaj k u n la b o ro de ia katolikoj d e la tu ta m o n d o kaj k u n h e lp u p e r siaj referato j kaj d isk u ta d o j, kiuj havas la so cian reĝ eco n d e K risto kiel o b je k to n , p lip ro k sim ig i la p a c o n in te r la d iv ersaj klasoj p o r la b o n o d e la po- poloj kaj d e la tu ta m o n d o . P a x C h risti in R e g n o C h fisti !

K o ln , 3 ju lio 1926.

L a ĉ e fe p is k o p o d e K 6 ln : K a rd in a lo S c h u lte . »

6 Internacla Katollka Konareso

Elnsledeln (Svlsujo) 10 15 aŭgusto 1926

S u b la alta p rotek to de

L. E. M. D-ro G eorgius Schm id von Grŭ- neck, episkopo de Chur,

f kaj

L. P. M. D-ro P. Ign atius Staub O. S. B.

Abbas nullius D io eceseo s de E in sied eln ,

a ra n ĝ a ta de

Internaclo Katolika ( IKA )

Invito

O kaze de la 5-a in te rn a c ia k atolika kon- g reso o k a zin ta e n a ŭ g u sto 192$ en O x fo rd , IK A estas in v itita d e alta m e m b ro d e la e p isk o p a ro kaj de la In te rn a c ia S o c ie to rd e la S o c ia Re£6” K risto , okazigi

la

p ro k sim a n k o n g re so n p ri ia

Socia R egcco Kriato,

p o r tiel m o n tri en in te rn a c ia k ato lik a kunve- n o, kiom riĉa b en o p o r la tu ta h o m a io rezul- tu s , se a n k a ŭ en la p u b lik a vivo la d o k tri- noj de K risto e stu s u n iv ersale a p lik a ta j,

L a d e p o st tia m a p e rin ta p a p a cncik lik o

« Q u as P r im a s » d e la 11 d e c e m b ro 1925 kaj la nova festo d e la R eĝ eco d e K risto, kies fo n d o n a n k a ŭ jam la lK A -k o n g reso j de 1924 kaj 1925 h u m ile p e tis, d o n as al ĉi tiu k o n g re s o p lig ra n d ig ita n sig nifon.

ĉ i u j , kiuj volas e n p ro fu n d iĝ i en la grave- gan d o k trin o n pri la R eĝ eco d e K risto ka volas d isv astig i ĝiajn p rin c ip o jn , estas frate in v ita ta j al la k o n g reso .

La P rezid sn taro de IKA

Prof. IV. Arnold R .P .D r . theol. Ernesto Vercesi, ĉefrezid an to , Z u g , re d a k to ro , M ilano

M gr. D r. theol. et phil. Niholans Pjeitfer, k a n o n ik o , K oŝice

Z)r. Georges de Noaillat,

p rez. d e la In te rn a c ia Societo p o r la R eĝeco de K risto ,

M gr. D r. theol. et fihil. et iur, lldefonso Montero Dtas,

k a n o n ik o , d ire k to ro d e la in te rn . kat.

g a z e ta ra oficejotB* O ra et L a b o ra », K a sfa r M ayr,

h o n . ĉ e fsek reta rio de 1KA, L o n d o n D r. Carl Doka,

re d a k to ro ,k o n g re s a se k re ta rio de IK A , Z ŭ ric h .

PROGRAMO

Mardon ioaŭgusto,

v esp ere 7. h .3 o . :

Inter- konatiga vespero

(v e rŝ a jn e en la K ath, Ge- s e lle n v e re in s h a u s ).

Merkredon

n a ŭ g u sto 8.3o h. :

Pontifika

Meso kun prediko de R. P. Dr. Romuald

Banz O. S.

B ., re k to ro d e la g im n azio en E in - sie d e ln , p ri la litu rg io de la nova testo K risto R e ĝ o . — p o s t tio

solena malfertno kai salu-

tado

en la P rin c a S alonego de la m o n a h e jo .

7 a Kolekto N° 9

K A T O L I K A M O N D O

Augusto 1926 •

sa

REFERATOJ DE LA ĈEFKONFERENCOJ Merkredon 11 aŭgusto,

p tm . 4 h . :

J

1. La reĝeco de Kristo en la Sankta Skribo.

2. La reĝeco de Kristo super la individua homo en ĝiaj rilatoj al la reĝeco super la socio.

jaŭdon 12 aŭgusto, 9 h.

3. Kristo kiel fonto de la homa aŭtoritato.

4. La reĝeco de Kristo super la publika vivo en la pasinteco.

p tm . 4 h . :

5. Kristo en ia ŝtata vivo.

Vendredon 13 aŭgusto 9

h . :

6. Kristo en la internacia vivo.

7.

Kristo en ,a kolonia politiko.

p tm . 4 h. :

8. Kristo en la gazetaro.

Sabaton 14 aŭgusto, 9 h. : 9. Kristo en ,a familio.

10. Kristo en la lernejo. **'

p tm . 4 h. :

11. Kristo en ,a ekonomia vivo.

Dimaneon 15 aŭgusto,

9 h . 3o.

mallonga ferma kunsido; ineso kaj ĝenerala komunio en la gra- ca kapelo,

K iel

parolantoj

kelkaj e m in e n ta j kato lik aj gvi- d a n to j d iv e rsla n d a j estas in v itita j. G is n u n d e- fin ite a k cep tis L. E .

M. D-ro Sigismund Waitz,

e p isk o p o , a p o sto la a d m in is tra n to de F e ld k irc h ;

Mgr. Albert Meyenberg,

k a n o n ik o kaj u n iv e r- sita ta p ro fe so ro , L u z e rn ; u n iv . p ro f.

P. Fr.

Claverie O. P., Fribourg

(S v is. ) ; u n iv pro f.

D-ro Godehard Ebers,

Ktiln ;

P. Albert Mŭller S. J.,

p ro fe so ro Ĉe la I n s titu to

de

S a n k ta Ig n a c io , A n tw e rp e n .

D-ro Joseph Eberle,

re d a k to ro de

“ S c h o n e re Z u k u n ft ,, W ie n ;

D-ro Carl Doka,

re d a k to ro d e « S ch w eizerisch e R u n d sc h a u » Z ŭ ric h

FAKAJ KONFERENCOJ

okazos p o r ĵu rn a lis to j, v irin o j, ju n u la r o ins- tru isto j, kom ercistoj, E sp era n tisto j.

z RIMARKOJ

D lk a u ta d o j p ri k o n k re ta j p ro b le m o j d e la ak- tu a la p o litik o n e e sta s p e rm e s a ta j.

E v e n tu a la j ŝanĝoj en la p ro g ra m o e sta s re- z e rv a ta j,

K o n g resk o tizo estas 10 svisaj fra n k o j. R a b a to j laŭ in te rk o n s e n to .

K ostoj d e lo ĝ ad o kaj n u tra d o en E in sie d e ln 9 sv. fr. kaj p li, n u ra loĝado ( sen m anĝoj ). 2 fr. kaj pli.

Aliĝojn

kaj d e m a n d o jn a d re su al

Redaktoro D-ro CarL Doka, kongresa sekretario, Zŭrich (Svis.) Plattenstr. 48.

L a K a t o l i k i s m o e n P o l i o

D e J A K O B M A K A R A

P o lio staris kaj staras per sia katoli- kism o. T iu Ŝtato ap eris en la cleka jar- cento kun la akcepto de la ro m k ato lik a religio. L a u n u a pola princo M ieszko la I-a (legu : Mjeŝko) b aptigis sin en j. qg6.

L a princon sekvis la idolana popolo. T iu

Pastro JAKOB MAKARA Rzeszcvv, Pclio

Kunredaktcrc de “ Katcliba Mcndc „

«r popolo ne ankoraŭ estis firm e u n u ig ita, Ĉar ĝi konsistis ^l .divers^j slavaj gentoj.

F in e la b ap to unuigis tiu jn gentojn sub unu princo. T ie l la k atolika religio hel- pis organizi la polan ŝtaton.

E stis gravega fakto, ke M ieszko I. ak- ceptis b ap to n elm an o j de la rom katolikaj p a s tro j. T ia m a n ie re P olio fariĝis aliĝanta*

al la okcidenta m ondo k u ltu ra kaj evitis la b izan tian cezaropapism on kaj ĝian m alklerecon. D um e la n ajb araj slavaj gentoj o rien taj organizitaj de la skandi- naviaj Rurikicloj, nom ataj R u ten o j, ĉer- pis la k ristan ism o n el B izantio kaj restis sub la b izan tiaj inHuoj. T iel la slavoj d iv id is sin en du p a rto jn : unu sub la

gvidado de la Poloj vivis sub la influo de la k atolika eklezio kaj okcidenti k u ltu - ro, alia sub la gvidado de la R u te n o j, sufokis sin sub la prem ado de la b izan tia cezaropapism a k u ltu ro kaj religio. P o lio 1 fariĝis baro kontraŭ.la o rie n ta m alklereco kaj dum la jarcen to j ĝi defendis IZŭropon kontraŭ la invadoj de diversspecaj m al- k leru lo j, ekz. T a ta ro j, K ozakoj, T u rk o j, skism uloj k tp . L a venko de la pola reĝo Jo h a n o I I I . Sobieski (legu : Sobjeski) ĉe

*\Vien ( i683 ) kontraŭ la T u rk o j faris finon de la turkaj invadoj en E ŭropon.

E sta s g ra n d a m erito de P o lio kaj ĝia katolikism o, ke en Eŭropo ne ekregis la d u o n lu n o aŭ ne eten d iĝ is la skism o.

Kaj ĝis nun P o lio ŝirm as E ŭropon kon- traŭ la bolŝevism o, kiu en j. 1920 volis faligi P olion kaj eten d iĝ i tra la tu ta E ŭropo. L a forpelo de la bolŝevikoj for de W arszaw a (legu : V arŝava) estis gra- vega fakto, kiun la pola popolo kaj Eŭ- ropo d an k as n u r al la R eĝino de Polio- la plej s a n k ta V irgulino M aria.

Mgr. D-rc thecl. et phil. Nikclaus PfEIFFER

K a n o n ik o en K o sic e ( C e h o s lo v .) P r e z i d a n t o d e IK A

• > # a > <9< • • • < • < < B • • • • w • • •

•

: Artlaborejoj por Ornamo :

F o n d . 1 9 0 0

- L U G A N O -

S U D A S V I S L A N D O

I Miinster & AdamsI

*

_? K u r f ŭ r s t e n s t r . 2 3 •

2

V I L L . A

r a f f a e l e ( P e n ĉ io n o E d e /tu e is ĵ p o n s in / o r o / R E S A N I G E J O

I G E R M . )

6 1 3 1

192.5 p lig r a n d ig ita p e r k o m p le tig a k o n s - t r u a j O — 5q n o v e in e b lita j ĉ a m b ro j k u n llu a n ta a k v o kaj b a lk o n o — k a p e lo — lif- to — b ib lio te k o - te g m e n ta v e ra n d o p o r a e r-k a j s u n b a n o j k u n ĉ a rm a r ig a r d o .. ..

K u ŝ a n ta in te r ĝ a rd e n o j 5 m in u to jn s u p r e d e la s ta c id o n o ...I d e a ia , a g r a b la re s ta - d e jo p o r r e s a n iĝ e m u lo j kaj k v ie te m u lo j k iel p o r lib e r te m p o — kaj tr a v o ja ĝ a n to j.. ..

- C A N N E S -

FltANCA RIVIERO

P a s tro , P r o fe s o r o L & ŭ re & to d e la f r a n c a A k a d e m io a c c e p t a t e n

F A M IL IO - P E N S I O N O N

ju n u lo jn kaj s in jo r o jn , k iu j v o la s le r n i f ra n c a n lin g v o n en F r a n c u j o m e m .

A n k a ŭ e s ta s a k c e p ta to j j u n u lo j, p a s tr o j s in jo r o j, k iu j p ro sia s a n s ta to a u p r o a lia k a u z o b e z o n a s r e s ta d o n ĉ e la R iv ie r o .

Q o 0 0 O o o o o n o o o O

° ° ° o 0 0 0 0 0 ° ° ° o o Qo o oQ o o o o q o o oO

0°o;00000o°°

P R E Ĝ E JA J IL A R O J

^■■■■■■■■■■^■■■■M M aH B B M M M M aM H M aaB B B B M N aB B B B M M H B V M M B M aH aa^M M M M

N O V F A R A D O , R E P A R A D O en a rta m an lab o ro

M O D E S T A J P R E Z O J ,

B O N A G E R M A N A K U I R M A N I E R O

M a lfe rm a ta d u m la tu ta ja r o

P o r p r o s p e k to j a ŭ in fo rm o j s k rib u al Villa de Lorriere. CANNES, Franc.

O o a o O ° o o o o » o o 0 2 S

° 0 ® o o o o o o ° 0 °

00 0°0®®Oc<>00Ooo0oO °°ocooo »cO°

rr.E J BONA.T REFERKNCOJ

♦ • • • • • • • ’• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • * Gvldata de rejnlandaj fraricisK anaj

fra to j el VValdbreitbach. K .-M . LA PLEJ MALMULTE60STA

— “ --- Internacia Esperanto - Gazeto

• _

7 a K olekto N° 9 K A T O L IK A M O N D O Aŭgusto 1926

Japanujo kaj la k a to lik a ek lezio

D e ĉ e fe p isk o p o

H .

D o e rin g S . ĵ . , a p o sto la v ik a rio d e Iliro ŝ im a

P u b lik ig in e a rtik o lo jn p ri la situ a c io • d e la E k le z io e n Ĥ in u jo kaj H in d u jo , ni, h o d ia ŭ re p re s a s la plej g ra v a jn p a rto jn d e a rtik o lo p ri J a p a n u jo , k iu n L . E .

M.

D o e rin g ( li a n ta iie e stis e e fe p isk o p o d e B o m b a y e n H in d u jo ) v e rk is p o r e ŭ ro - p a j ĵu rn a lo j kaj re v u o j. S e n d u b e oni ri- m a rk o s m u lta jn a n a lo g a jn k o n s ta to jn , ek z. p ri la n e c e se c o d e in d iĝ e n a h ie ra r-

k io . * R e d .

B elegaj sukcesoj sekvis la u n u an pre- d ik ad o n de la evangelio en J a p a n u jo ; apenaŭ 5o ja ro jn po st la a lv e n o d e Sankta*

F ra n c isc u s X av eriu s la E k lezio jam ha- vis preskaŭ unu m ilionon d a ko n fesan to j.,

K e la kredo p ro fu n d e .ra d ik ig is, tio n plejj bo n e p ru v as la kuraĝo, kun kiu en la tem p o d e la k ru d e la p ersek u tad o m iloj iris en m a rtirtu rm e n to jn kaj m o rto n , kaj la fideleco, kun kiu m u ltaj fam ilioj kon- servis kaj h ered ig is la k red o n , • kiam . n en iu p a stro p lu estis en la lan d o .1 E n la ja ro i865 m isiistoj en N ag asak i tro- vis m ilo jn d a fam ilio j, en kiuj p lu vivis trad ieio j pri la b ap to , la h o n o rad o d e ’ la D ip a trin o , p ri la eklezia ĉefoen R om o.

A nkoraŭ an taŭ nelonge en vilaĝo prok- sim e de O saka, kiu iam estis k rista n a , estas tro v itaj kelkaj fam ilioj konservin- taj k ato lik ajn tra d ic io jh kaj preĝojn ĝis

n u n . ,,

4 P o st la k ru d elaj persekutoj de la 17- a ja rc e n to la E klezio devis longe a te n d i, gis kiam ĝi povis denove sen d i m isiis- to jn en la ja p a n a n im p erio n . N u r la I I feb ru aro 1889 la nova k o n stitu cio d o nis religian liberecon al la lan d o . An- taŭe tu te izo lite, J a p a n u jo tiam venis en rila to jn al la ek sterlan d o . O ni ekko-

nis E u ro p o n kaj A m e n k o n , adn^iris ilia n m a te ria n riftecon kaj sp irita n superecon vera en tu ziasm o p o r Cio, kio venis de tie , kom enciĝis. Ankafl la kri«tanism o estis objekto de la scivolem o de m u ltaj ; ĝi estis e stim a ta , eĉ a d m ira ta . K atoli- kaj m isiisto j uzis la o p o rtu n a n okazon.

P e r predikoj. kaj p u b lik aj .p a ro la d o j ili p ro p a g a n d is Ce la popolo en urboj kaj vilaĝoj ; kaj volonte oni aŭskultis ilin . N o m b ro d a kateĥistoj, kiujn ili ed u k is, iris kun ili kaj h elp is, p re d ik a n te la evangelion. L a n o m b ro de la kristanoj kreskis de tag o al tago. 1895 ja m ek- zistis 5o.ooo k ato lik o j, el ili 32.600 en

Mallongaj Sciindajoj Katoiikaj

La E ŭkaristia K ongreso en C hicago,

L a k o n g re so estis v e re g ra n d io z a . E1 ĉiuj p a rto j d e la m o n d o v e n is ’ p a r to p re n a n to j, eĉ tu ta ka- ra v a n o el S u d a frik o . I. a. ĉ ee stis a ro d a k a to - likaj S io u x -in d ian o j e n n a c ia v e sta ro kaj o rn a m o . Ili h av is p r o p r a n te n d a r o n ĉe C h ic a g o .

La ĉefepifikopo de G alileo

sciig a s, k e lia

A

g re k rita ĉefd ieceso k o n sista s el 5o p a ro h o j k u n n u r 42 p a s tr o j.

La katolika eklezio en N orvegu jo

g a jn a s ĉ ia m pli m u lte d a sim p a tio j kaj la re g is ta ro k lo p o d is fo rig i la la s ta jn re s to jn d e la k o n tra ŭ - k a to lik a j leĝoj

en

la k o n s titu c io ( m a lp e rm e so d e la je su ito j k tp .) E ĉ lu te ra n a j e p isk o p o j su b - te n is tiu n p ro p o n o n . F in e ta m e n en la lasta m o m e n to kelkaj a g ita n to j su k cesis m a le b lig i la ŝ a n ĝ o jn , p o r k iuj en la p a rla m e n to d u trio n o j d e la voĉoj e sta s n e c e sa j.

E sp eran tista L aboristaro Kristana de Aŭs- trio

se n d is al ni je n a n ra p o rto n :

L a V ien aj g e g ru p a n o j d e E L K A festis sia n ĉ ija ra n E n c ik lik a n F e s to n la 16 a n d e m ajo e n la p ilg rim p re ĝ e jo « M aria G rŭ n ». P r e d ik is g er- m a n lin g v e re lig ia p ro fe so ro pa&tro J o h a n o L e e b

la dieceso N ag asak i, 9.000 en T ^ k io , 4400 en O saka, 4200 en H a k o d a te . 20 ja p a n a j p astro j k u n lab o ris kun 88 eŭro

paj m isiisto j. 2 pli altaj lernejoj por knaboj kaj 3 p o r knabinoj sub gvido de gem onaĥoj bone funkciis. L a m is io h a v is h ejm on por lepruloj kaj tri a lia jn m al- sa n u le jo jn . C erte belaj sukcesoj !

Tam en» jam tiam -'(i8 9 5 ) oni se n tis la malfacila\ojn, kiuj plu m alh elp o s la m i- sian agadon. M arnas, la kronikisto de la rev ek iĝ in ta eklezio de Jap an u jo (M ar- nas, L a relig io n de Je su s resu scitee au J a p o n . I I . p.568 ss.) ja m kun zorgo aten- tigas pri la g ra n d a infiuo, kiun g ajn is la p ro testan to j p e r siaj lern ejo j, libroj kaj ĵu rn alo j, p ri la konfuzo en m u ltaj sp irito j pro la m alkonkordo in te r la di- versaj rep rezen tan to j de la k ristan ism o kaj pri la dan g ero m in a c a n ta dc la ŝta- taj lernejoj.

N i rig ard u la nuntempon. L a g ran d io za evoluo ne venis. E scep te dc N agasaki n en iu dieceso d ep o st 1895, kiam M arn as skribis, havas rim a rk in d a n pliiĝ o n . E n N ag asak i la nom bro de la k ristanoj pres- kaŭ duobliĝis, kio tam en m u lte pli oka- zis per la n a tu ra kreskado de la krista- naj fam ilioj ol p e r ko n v ertad o dc ido- lan o j. ĉ i nun havas 62000 k ato lik o jn . T o k io , O saka, H a k o d a te kaj la aŭtono- m aj d istrik to j havas ku n e 21000, en la ja ro i8g5 la notnbro estis 17600, ili do eble eC m alp ro g resis, se oni pensas pri la n a tu ra pliiĝo de la k ristan aj fam i-

lioj. . \ '

K iam ni nun d cm an d as, kiaj estas la kaŭzoj pri la m algcandaj suk.ces.oj de la m isia faboro en la lastaj 3o jaro j, la p liiĝ in taj malhclpoj, kiuj g u ste d epost

i8p5 m o n triĝ is, donas k larig o n .

1. L a notnbro de la misiistoj estas ncsu- fiCa, sed p recip e la nom bro de la valo- raj k u n b o ran to j : indiĝenaj pastroj kaj kateĥistoj. Ĝuste en Ja p an u jo , la n d o de la izoleco, la m isio bczonas g ra n d a n n o m b ro n d a in d iĝ en aj h e lp a n to j. Ui konas la lingvon kaj la p o p o lk u tim o jn , p li facile eŝtas a k c e p ta ta j, pli bone k o m p ren as la p o p o latiim o n ol ek stcrlan - da p astro .

2. D ue ni d e v a ss c ii, ke depost la v e n -

pri « la solvo d e la la b o rista p ro b le m o p e re d e la k a to lik a eklezio. » P o s t la p re d ik o la a tŝ a ta ta p re z id a n to d e I K U

E,

p a s tra m o ŝto F ra n c is k o M eŝtan festis la sa n k ta n b e n o n , d u m ;kiu la E s p e ra n tis to j k a n tis la b e n k a n to jn kaj la M ario - k a n to n « g lo ra re ĝ in o » e s p e ra n tlin g v e . A n k aŭ la L a ŭ re ta n a L ita n io kaj la p reĝ o j o k a z is e n

E s p e ra n to . I.a V ienaj m e m b ro j d e A ŭ stria Ka- to lik a L ig o E s p e ra n tis ta ne n u r p a rto p re n is p re s k a ŭ ĉ iu j, sed k u n la b o ris a n k a ŭ d ilig e n te kaj v ere fra te . L a tu ta n festo n p a rto p re n is in- te re se m u lo j kaj n e -E s p e ra n tis to j tiel g ra n d a m a s e , ke la p re ĝ e jo n e povis e n h a v i ĉ iu jn p a rto p re - n a n to jn , kaj tia l la p re d ik o d ev is okazi e k ste re d e la p re ĝ e jo . L a tu ta a ra n ĝ o fa ris g ra n d a n im p re s o n , kaj la p riju ĝ o de la p u b lik o p ri E s- p e ra n to estis tre fav o ra. E L K A m o n tris p e r tia m a n ie ro d e la festo , kiel oni p o v as sukces- p le n e la b o ri p o r E s p e r a n to in te r la s a m id e a n a p o p o la n a ro . (A d reso : W ie n 65, F a c h 21).

K 6 R E S P 6 N D A D 0

KORESPONOADO kun c landoj escepte Centro-Europo per PI »ur bfl.

Romulo Zeballo* MORALES

Cerro Largo, 1748-'

MONTfcVJDEO-R. 0 . del Urug.iay

kaj m ilito j kontrafl Ĥ inujo (1894) kaj Ru*

sujo (1904) cn Jap an u jo okazis ŝanĝo, kiu m u lte m alh elp as la d isv astig ad o n de la k ristan ism o . L a ad m iro n de la ck sterlan - do an stataŭ is m alcstim o . Jap an u jo per la sukcesoj de siaj arm iloj kaj de sia indus- trio estis « sen tin ta sian forton. R igida naciismo estiĝis. K rom e febra akt iveco en kom erco kaj in d u strio kom enciĝis, akcc- lado al riĉeco kaj ĝuo, kiu en m u ltaj rondoj forte re p u ŝ is la relig iajn bezonojn.

3. E stisC iam m alfacile por la m isiis to j, infiui la vi/aĝanojn. L a m alnova supers- tiĉo tie plu vivas, kaj la b u d h ista j sektoj regas. L a infiuado d e la ek lezio al \akleraj klasoj en la lastaj ja rd e k o j estas m u lte m alfacilig ita. L a ternejoj, u n u ag rad aj kaj d u a g ra d a j, preskaŭ Ciuj estas ŝta ta j. Se estas vera tio, kion n iĉiam clenove aŭdas, en m u ltaj lokoj ekkreskas ju n u la ro kun jrin cip o j d ire k te k o n tra flk rista n a j.Ja m e n am ezaj lern ejo j, e ĉ p li e n la p li altaj (Ko- togakko) d arv in istaj kaj m a te ria lista i opinioj estas sen h o n te in stru a ta j. Eĉ plj d an ĝ eran infiuon ekzercas la univtrsitaioj.

4. A lia gravega m alh elp o estas la nacia knlto e n k o n d u k ita antaŭ i5 ja ro j. E1 la m alnova Ŝ in to-religio oni p ren is la hono- radon de la im p eriestro j kiel idoj de la su n d iin o A m atcrasu kiel ankaŭ de la spi-.,

ritoj de la h e ro o j, kiuj scrvis al la p a tro - lando aŭ m o rtis en b atalo . T iu j K am i (sanktaj sp irito j) estas jecertaj tagoj ho- n o rataj en specialaj ŝ in to -te m p lo j laŭ m aln o v a ŝin to -c e re m o n io . P e r ĉi tiu na- cia kulto oni volas akccli la nacian spiri- to n . O n id ira s , ke oni ne volas enkonduki novan re lig io n .$ e d k ea n o j d eĉiu j religioj konservu siajn specialaĵojn, tam en par- to p re n u la k u lto n kiel anoj de la unu ja p a n a nacio. T a m e n la relig ia k arak tcro

estas facile v id eb la. Se la katoliko ne venas al la cerem onioj, li devas scii, ke lia n acia scn to estas s u sp e k ta ta ; li ne po- vas esperi vcni en pli altajn ŝtato iico jn , L a E k le z io p lik a j p liv e n a se n lad a n ĝ e ro n - esti rig a rd a ta k ie l k o n traflp atro lan d a. P re- cipe en Ja p a n u jo kun la p ro fu n d a p atrio - tis m o tio treege m alh elp as la m isio la b o ro n

Jen m allo n g elaĉefaj m a lh e lp o j, kontraŭ kiuj la k ato lik a e k le z io d e v is lu k tie n la las- taj ja rd e k o j. Ĉu ili m alp liiĝ o s?N i esperas.

L e t e r k e s t o

La fieptembra

n u m c r o a p e ro s m eze d e s e p te m b r o kaj e n h a v o s d e ta la n r a p o r to n p ri la k o n g re so d e E in s ie d e lu .

L i b e r t e n p o ? M ultaj el niaj le g a n to j s e n d u b e p a rto p re n o s en a ŭ g u sto kaj s e p te m b ro iun el la g ra n d a j n aciaj aii in te rn a c ia j k o n g reso j aŭ faros pli lo n g a n v o ja ĝ o n . J e n b o n a okazo p o r p ro - p n g a n d i n ia jn id e o jn . A n taŭ ol fo rv e tu ri, ne forgesu p e ti la a d m in is tra c io n en E lb e rfe ld pri kelkaj sp e c im e n o j d e K . M ., pci kiuj vi varlos p o r E s p e ra n to kaj via g azeto I

La rrdaktoro de K. M.

faras se sse m a jn a n v o ja ĝ o n . D o h av u p a c ie n c o n , se li ne tuj res- p o n d a s. T r e u rĝ aj letero j p o rtu b o n e v id e b la n s u rs k rib o n « N a c h s e n d e n » !

F -ino K. D. cn K.

J e s , se g ru p o j a b o n a s, k e lk a jn e k z e m p le ro jn , ili p o v as pagi k v a ro n ja re aŭ eĉ m o n a te (sed re g u le ! )

J. S. en D.

L a ŝ a ta ta j ru b rik o j « T ra la E s p e ra n ta M ondo » kaj « P a c a M o v ad o » p ro m a n k o de sp a c o n e tro v iĝ is en la lastaj n u m e - roj : S ed ili d e n o v e re g u le a p e ro s !

A1 kclkaj kunrcdaktoroj kaj kunlaborantoj.

P a r d o n u , K v an h am ĉi tiu n u m e ro a p e ra s en pli g ra n d a a m p le k so , kelkaj tre ra lo ra j artik o - loj devis esti p r o k r a s ta ta j.

R e d . kaj A d m ,

7 a Kolekto N° 9 K A T O L IK A M O N D O Aŭgusto 1926

R e c e n z e j o

N c g e r p s y c h e im U r w a ld am L o h a li. Beo- b a c h tu n g e n u n d E rfa h ru n g e n von J o s e p h F rŭ ssle S. C. J . , K o n g o -M issio n a r. K un 21 b ild o j. V I I I + 190 pg. en 8°. F r e ib u r g i. B r. 1926, H e rd e r.

T o lb in d . 4.80 M.

P ri la psikologio de la K ongo negroj la lib ro d o n a s plej in te re sa n im p re s o n . K vankam sk ri- b ite en p o p u la ra fo rm o , ĝi estas boi*ega scienca la b o ro kaj p ru v a s a k ra n rig a rd o n . L a aiito ro ĉefe verkis ĝin p o r e sto n ta j m isiisto j, kaj klari- g a n te al ili la p e n s m a n ie ro n , la v irto jn kaj m a lv irto jn de la n e g ro j, li ne p re te rla sa s, kelk- foje k u n m u lte d a san a h u m o ro , an k aŭ skizi ilian k ritik o n p ri la e ŭ ro p a n o j, v ere n e ĉiam m a lv e ra n ! N i re p re sis m a lg ra n d a n p ro v a ĵo n .

P f e f f c r u n d S a l z , d e r fru m b d e n C h riŝte n h e it in S ta d t u n d L a n d in d ie so n n ta g lic h e P r e d i- gkost g e s tre u t von Brudcr Bcrnhard. E ld o n ita d e D-10 P a u l R e in it. D u a kaj tria e ld o n o (4-6 a m ilo ) . V I I I kaj i5 o pĝ. en 8°. F re ib u rg i.

Br. 1926, H e r d e r T o lb in d . 3.5o M.

Jen p re id k o j, kiuj n e k u n eleg an taj eŭfem is- m oj, sed ku n k ru d a v ereco ne tim as vipi la p e k o jn kaj k u tim o jn d e la m o d e rn a m ondo kaj rid in d ig i ilin, eble kiel iam la fa m k o n a ta /\b r a - ham a S a n ta C lara. L a lib ro estiĝis el a rti- ko lo serio a p e rin ta en k ato lik a sem a jn a gazeto, k iu poste estis d ev ig ata ĉesigi ĝin ĉar la pro- te stlete ro j p re c ip e de la v irin a le g a n tk ro , kies k u tim o jn li se n tim e estis m o k in ta , fariĝis sen- n o m b r a j.

I n f o r m i l o p o r j u n a j E s p e r a n t i s t o j . E l d o n i s

A N e u p e rt, L eip zig - M o c k e rn , W e d e llstr. 17, G e rm , p rezo 1 le te ra fra n k o e k ste rla n d e n aŭ 0.25 M.

“ Die katholischen M issionen „ misia gazeto de la katoliko

A l o y s F u r s t z u L 6 w e n s t e i n n o m a s «D ie k a th o lisc h e n M issionen» la «gvidanta tnisia organo dc Gcrmanujo* kaj d ira s, ke Ŭ ĝojas pri tio , ke la g azeto a tin g is d e n o v e la a lta n riivelon d e la a n ta ŭ - m itita tem p o kaj ke «D ie k a th o lisc h e n M issionen» volas ven k i la s p irito n de la n a ciism o en la m isia ag ad o . «Servi al la e n la n d a m isia m ovado kaj sa m te m p e k o n d u k i u n u al la alia la m isiis- to jn de ĉiuj n a cio j, tio estas la alta celo , al kiu «D ie k a th o lisc h e n M issionen» n u n d e n o v e m ovigas p e r m a ln o v p ru v ita , ren o v ig ita fo rto .D io b e n u tiu n k u ra ĝ o n k a jp le n u m u la k o n fid o p le n a n e s p e ro n .

N c n iu g a z e to en G e r m a r u j o k aj A ŭ s tr u jo h av as tiom se n re z e rv a n k o n fid o n de la tu ta e p is- k o p a ro , kiel m o n trig is en la 53 jaro j en se n n o m b ra j le tero j, kiel «D ie k a th o lisc h e n M issionen».

Ci tiu oficiala gazeto de la p a p a P ro p a g a n d a IJn u iĝ o p o r la g e rm a n lin g v a j la n d o j, je kiu k u n la- bo ras ĉiuj m isio rd e n o j, en la n o m o de la c e n tra j oticejoj en A ach en , M ŭ n ch e n kaj W ie n estas e ld o n ata d e la k o n a ta m isia v erk isto P . B e rn a rd A rens S .J . kaj ĉefe volas flegi kaj p ro p a g a n d i la m isio-ideon in te r la klcraj k ato lik o j. E n la ĝ isn u n aj volum oj tro v iĝ as vere n e e lĉ e rp e b ia am aso da sc iin d a ĵo j. S u b la varm a blovo de la nova m isia p rin te m p o a n k a ŭ la g e rm an a j m isioj leviĝas al nova kaj pli fo rta vivo. K un sp eciala am o la gazeto sekvas la v o jo n de la filoj kaj filinoj de nia p o p o lo ,k iu j d e n o v e g ra n d n o m b re iras en la tu ta n m o n d o n , kaj ra k o n ta s al la h e jm e re s tin to j pri ilia b a ta la d o kaj a g ad o ĉe la plej a n ta ŭ a j b a tale jo j de la m ilita n ta eklezio d e K risto .

Ĉ iu m o n a te a p e ra s u n u k a je ro . L a nova (54 a) ja rk o le k to k o m e n ciĝ is la i-a ja n u a ro .

P r c z o k v a r o n j a r e 2.25 F m k . O ni m e n d u ĉe la lib ro v e n d isto aŭ ĉe iu p o sto ficejo de la enkaj e k ste rla n d o .

E ldonejo de la

« K a th o lis c h e

M issionen» A achen,

H irs c h g r a b e n Ĵ p , G e rm a n u jo .

D E U T S C H E Z U K U N F T

I ' EKSTERLANDA KAJ TRANSMARA ELDONO DE LA

>l KLELNISCHE V O LK S ZE H U N G ,, Semcijna gazeto en agrabla gazetfor- mato enhavanta minimume 28 pa^ojn Ei alta observejo la D. Z. ( « Germana Estonteco » ) raportas p ri ĉiu j p o lilik a j

; kaj kuliurajproblem oj de la nuntempo — En m ultaj leteroj et ĉia j (andoj, de abo-

! nanioj el ĉ iu j sociaj klasoj kaj profesioj la eminentasignifo de la D Z .k ie lfid in d a inform ilo por la eksterlandaj germanoj

estas konstatata. 1

I I

La ekspedo al eksterlando povas komen-

! c /ĝ / per ciu kajero k a j eĵektivi&as direkte de la eldonejo a l la abonantoj sub bande- rolo.

A b o n p rezo inkluzive afanko por ekzem- plero kaj ja ro 12.60 ormarkoj

aŭ

3 dola- roj usonaj a ŭ samvaloro en alia valuto.

Specimenojn sendas la administracio

K d ln , M a r z e l l e n s t r . 3 7 .

T u tm o n d a E sp e ran to -A so c io J u n u la r a e ld o n is m a lg ra n d a n p o ŝlib re to n e n h a v a n ta n in fo rm o jn pri T E A J , p ri la h isto rio , g ra m atik o kaj o rg an izo de la E s p e ra n to -m o v a d o k tp . R e k o m e n d in d a al g e ju n u lo j !

Acetu Librojn I

C iu jn E npnranto-Iibrojn kaj eiu n k a to lik a n litaratn ro

p re c ip e a n k a ŭ ĉiuj lib ro jn , k iu jn

K -M.

re ce n za s aŭ a n o n c a s, vi m e n d a s ĉe la

Eldoiejo ” Katolika I M o „

Libreja Fako E L B E R F g L D ( G e r m . ) ©

H elp n via n g a ze to n kaj vin m am

Der Friedenskampfer

Organo de la katolika paca m ovado. E ldonata de la F riedensbund D eu tsch er Katholiken

D u a ja r o . A p e ra s d u m o n a te kaj in fo rm a s el k ato lik a v id p u n k to p ri la p aca m o v a d o kaj la pa- cifistaj p ro b le m o j. P re z o po d u o b la n u m e ro 3o P f . , ja ra b o n o 2. — M .H a v e b la p e r la ĉefoficejo,

B erlin N . 58, P a p p e la lle e 60.

La Kongreao de F. d. K.

e sto s 3 i ju lio ĝ is 2 a ŭ g u s to en Miinstcr i. W . A liĝoj al S c h u b ra t D r. M iller H e c h in g e n (H o h e n : zo llern .

Esparantlsta Centra Llbrejo

51, rue de Clichy, PA R IS 9,

Societĉ anonym e & C apital et personnel varikbles R . C. Seine 4022, eldonas kaj vendas la

verkojn de nia m ajstro D-ro L .L . Zam enhof

Oni petu la katalogon 1926, sendata senpage

- Janus-Epidiaskop -

( D. R. Patento n-ro 366044 kaj eksterlandaj patentoj)

La gvidanta, milope provita kaj bonege juĝata elektra iampobildprojekciilo por

projekeiado de

Kvalitoj : plej sim p la m anipulado m i- rinda sukceso / moderaj prezoj

Liverebla kun objektivoj ĝis plej altaj pos- tuloj kaj por distancoj de 4 ĝis 9 metroj Ankaŭ uzebla kjel < Universal-Bildprojek- ciilo » kun adaptoj por mikro, kino, bildrubando, vertikalo, eksperimentoj, lum ĵ e t i l o . .

Ed. Liesegang, Dŭsseldorf

Listo senpaga ! GERM., Postfach 124

® • • e « ® ® ® • s ® •> •

Brcpzaj Scnoriloj

Kon bonegaj tonkvalitoj Kun belega sonpleneco

G e b r . U l r i c h

e e e

Ipolii I. Thilr. i Kompteii l. llln.

( C erm .)

< N i liveris en la jaro 1924 la grandan

* St. Petro-Sonorilon por la K ate-

• dralo de Kttln a Rh. Pezo 5oo cent- neroj (25.

oqo

kilogram oj). •• •• •• •« •• •• •• •• •• •• •• •• •• •« ••

Abonprezoj por la jaro 1926

LANDO

ABONO Ab. kaj ktflzt

Kotlzo sen K .-M .

duoajire Jart ^{duonjare Jare}

Angllo 1

Anstnllo • _{1/6 8 3 i 2 s 4 t 1} 8

Irlando )

Argentlno 1 5 p o 3 p 0 2 p o 4 p 0 1 p 0

Austrlo _{«, •} 3 8 6 8 1.5 8

Belglo )

Luksenburgo ? _{10 frs 20 ir 15 fr 25 fr 5 f r} Francio )

Brazilio _{1.5 mr 3 mr 2 mr 4 mr 1 mr}

Ceĥoslovakio 12 kr 20 kr 16 kr 28 kr 8 kr

Danio _{1,5 kr 3 kr 2 k r 4 kr 1 kr}

Gernanio _{1,5 mk 3 m k 2 m k 4 mk 1 mk}

Hispanlo _{« p 4 P 3 p 6 p 2 p}

Hungarlo _{2 4 k 4.8 k 3 k 6 k l.B k}

ItaUo _{8 1 15 1 12} 1 20 1 _{5 1}

Jugoslavio _{18 d 35 d 25 d 50 d 15 d}

Litovio _{3 1} 6 1 4 1 8 1 2 1

Kederlando _{0,75 fl 1.5 fl 1 fi 2 fl 0.5 fl}

Polio _{2 s 4 z 2,5 z 5 z 1.5 zl}

Runanio _{40 1 80 1 50 1 1001 201}

Svisio _{1,8 fr 3,6 fr 2 , 4 f r 4.8 fr}

1,20 fr

Usono _0,40d 0,78 d _{0,50 d 1 <1 0.25 d}

M onsendojn oni adresu n u r al K atolika Mon- do, E lberfeld ( G erm . ) aŭ al poŝtĉeka K anto en tiuj landoj, en kiuj gi ekzistas.

7 a K olekto N ° 9 K A T O L IK A M O N D O Afigusto 1926 L a k ato lik ism o sav ad is P o lio n dum

ĉiuj ja rc e n to j. E n la epoko, kiam P o lio n regis la d in a stio de la P iasto j (X-X1V jarc. ), fariĝis m u ltaj m alk o m p ren iĝ o j in te r la princoj de la d in a stio . Ŝ ajn is, ke d isfalo s la ŝtato . In te rte m p e reviviĝis la id o la n a reakcio. N u r la relig ia unueco k o n serv is la ŝta to n . E n la epoko de la sek v an ta d in a stio , nom e J a g e lo n a (XIV- X V I j a r c . ) P o lio ak iris por la k ato lik is- m o la L ito v o jn kaj pace a ltiris ilin al sia o rg an ism o , s ta rig a n te la fratan kunaga- d o n . L a p o la k u ltu ro aligis ankafi la vas- ta jn spacojn de la regionoj, lo ĝ ig itajn de la skism aj R u te n o j. L a pola in tlu o iris longe o rie n te n kaj civilizigis la tieajn g e n to jn . P o v is do okazi en j. 1595 la reu- nuiĝo de la skism aj R utenoj kun la rom - k ato lik a E k lezio .' N a tu re m alh e lp is ĉi tio n la ja m organi.ziĝinta rusa ŝtato , kon-

Univ. Prof. P. Stephan CLAVERIE 0. P., Fribourg (Svis.)

p a ro la d o s pri la te m p o : K risto K iel bazo d e la p o n ia a u to r ita to .

fe sa n ta la cezaro p ap ism o n ; S u b la pre- te k sto de la defen d o de la sk ism u lo j, v iv an taj en P o lio , en m ik siĝ is la R usoj en la p o lajn afero jn . P o lio p ro sia fide- leco al la ro m k a to lik a E klezio havis m ul- ta jn e m b a ra so jn kun la n a jb a ra j gentoj sk ism aj. F in e la p ro te sta n tism o ĵetis sin kontrafi P o lio kiel leono kaj efikis la m"i- lito n de S vedio kontrafi P o lio . N u r la konfido al la plej sa n k ta V irg u lin o M aria vivigis la honoron de P o lio kaj k u rag iaĝ la p o p o lo n , ke ĝi forpelis tu te el la lan d o la m a la m ik o jn . Ŝ ajne lu d is rolon la p o litik a j kaj d in a stia j a fe ro j, efektive ta m e n la p ro te s ta n ta in sp iro p elis al la m ilitaj paŝoj. L a p o la rego

|o h a n o I I . K azim iro (164S-1668) alp re- nis la plej sa n k ta n V irg u lin o n M aria n R eĝino de la p o la K eĝolando. S ed la p ro te sta n tism o ne rip o zis. ĉ i naskis la plej div ersajn siste m o jn k o n trafireligiajn kaj k o n trafik ato lik ajn . T iu j sistem o j al- venis ankafi al P o lio . L a relig ia sp irito farigis ĉefe ek stera, kaj ne regis cn la an im o j. E acile estis k u n fratiĝ i kun la kontrafikatolikaj influoj na b araj. L a po- polo, fariĝ in te m a lfo rta relig ie, ne sciis forte reagi kaj p e rd is la p a tru ja n sen to n . L a k o n stitu c io de la 3 M ajo (1791), pro- k la m ita de la k v arjara P a rla m e n to , ne povis savi Ia situ a c io n . V enis do la dis- ŝiroj de P o lio . D u m la i5 o -ja ra m allib e- reco ekkonis la P o lo j, ke oni devas reveni al la m alnovaj trad icio j kaj esperi h elp o n de D io , Kaj n u r al sia religieco d an k as la

P o lo j, ke ili restis Poloj kaj povis resta- rigi sian ŝta to n , Lafi la hom aj kalkuloj

estis n ep en seb le, ke Polio reviviĝos. Sed la g ra n d a m ilito m o n tris, ke D io havas siajn p la n o jn , kiuj devas efektiviĝi eĉ kontrafi hom aj kalkuloj.

P o lio tuj post la restarig o de sia ŝtate- co devis renovigi sian tra d ic io n defendi la k ris ta n a n m o n d o n k o n traŭ la atakoj de la m allu m aj fortoj. E n ja ro i (.)2o jam ĝojis la d iab laj p o ten co j, ke P o lio falos.

O ni n u r a te n d is. S ed D io volis alie. L a bolŝevikaj te n d a ro j m a la n ta ŭ e n iris kaj p e tis p a rd o n o n .

Kaj n u n ? N u n e ankatt n u r la re lig ia forto te n a s P o lio n , ke ĝi m algrafi m u lte- gaj atakoj ek sterlim aj kaj eĉ e n la n d a j se n ta s sin sufiĉe forta. O kazas m u ltaj

« no v tem p aj » stran g aĵo j, sed ili estas in sp ira ta j de la m alam ikoj de la k ato lik a kredo. Ili trovas la sa m id e a n o jn , sed ili ne povas kalkuli je daŭraj sukesoj. L a k ato lik ism o m ild ig as lam o ro jn . Ĝ in a tu re ne povas tu te ekregi kaj ne allasi eĉ la k rim o jn , sed se oni resp ek tas la slavan n a tu ro n de la P o lo j, kiuj am as liberecon kaj d isiĝ o jn , la m erito de la k ato lik a reli- gio estas g ra n d a p o r la p o la nacio. M al- grafi ĉio, kion oni legas en la g azeto j, P o lio estas k a to lik a e n sia p lim u lto . L a p o litik aj aferoj estas kiel ĉie ofte in d ife- re n ta j, sed la nacio estas k a to lik a kaj o le n u m a n ta la devojn de la religio. P lej aru an taj estas la socialisto j, sed kie ili ne b ru a s ? In te r la v ila ĝ a n a ro oni dissek- m as la ĝ erm o jn de la m a lk re d o , sed la p ro p a g a n d o m u lte pli kostas, ol la fruk- toj m o n tra s. L a socialistoj e sp eris, ke la la s ta rib elo estos kom encĉ^de la revolu- cio, sed ne p le n u m iĝ is ilia j revoj, ĉar la popolo ne volis revolucion \ a j k o n d am - nis la rib e lo n . L a p o la popold/volas pace vivi, lab o ri, n en iu n m a la m i, ŝed ĝi espe- ras de la registaro la bonan kaj saĝan

.regjidon.

M u lta jn p en o jn oferas la diversaj sek- toj por p ro p ag a n d i siajn id e o jn . S ed ili havas tio m m a lm u lte d a sam id e a n o j, ke n e n ia estas espero, ke ili ion povus elik i.

L a popolo restas k ato lik a. L a p a s tra ro m a lm u lte m iksas sin en la p o litik a jn dis- p u to jn kaj okupas sin p ri siaj devoj. T jo m alak rig as la m a la m ik ajn a ta k o jn .

E n P o lio oni havas la ro m k ato lik o jn , kiuj estas p le jp a rte P oloj kaj o rie n trita j R u te n o j, la sk ism u lo jn ( R u ten o jn kaj R usojn), ev an g elian o jn ( G e rm a n o jn kaj P o lo jn ), sek tan o jn (la t. n. n acia eklezio se n d e p e n d a , m a ria v ito j, b a p tisto j, ana- b ap tisto j « esp lo risto j » de la S a n k ta S k rib o , ŝtu n d isto j k. a . ) kaj ju d o jn ( ĉir- kaŭ 3 m ilio n o j). P ro la p o litik aj em b ara- soj oni . ne povas vigligi la k a to lik a n o rg an izad o n , ta m e n la stato estas kon- te n tig a , se oni rig a rd a s la cirk o n sta n -

coj n .

G ra n d a d an ĝ ero de P o lio estas la ju- doj. Ili k rias ĉiam kontrafi P o lio , sed ili s e n ta s sin nenie tie l bone, kiel en P o lio .

L a m ild a k arak tero de la P oloj p erm e- sas, ke ili ĉerpas la polan laboron p o r sia u tilo kaj des pli akre p ro p a g a n d a s kon- traii P o lio . Se ta m e n la kondiĉoj klariĝos kaj P olio ordigos sian renovigrtan vivon, ĝi okupos sin ankafi pri la kom ercaj kaj in d u stria j alero j. N u r se tiu j aleroj estos o rd ig ita j, la ju d o j ne p lu m a lu tilo s Po- lion.

Je n la kelkaj sciigoj al la in te rn a c ia leg an taro p ri P o lio . L a konfido al D io, la sin ten o al la k ato lik a religio, la o rd i- go dc la in te rn a j aferoj, je n la roka bazo de la p o la Ŝ tato .

►

P o lio volas pacon kaj lab o ras p o r la paco. Ĉii n u r d efendas ĝis la e lv e rŝ o d e la sango siajn ra jto jn , sed ĝi ne volas la

la frem d an p ro p raĵo n .

Aivu do la in te rk o m p re n iĝ o , am o kaj paco : sed la paco de K risto en la R egno de K risto !

J a k o b M A K A R A

P r e s b ite r o , P o lio , R zeszow .

D-ro VVilhclm HINSENKAMP

A d ro k a to kaj N o ta rio en E s s e n ,

P io n iro de, la g e rm a n a IK A -m o v a d o ,

P r e z id in to de la E s p e ra n to -k o n fe re n c o j en in u lta j 1K A -k o n g re so j.

Tra la E&peranta Mondo

L a brita Unio fior la Ligo de la Nacioj (L e a g u e of N a tio n s U n io n ), kiu havas c e n tm ilo jn d a m em b ro j k a j ' en kies bo- nega organo « H e a d w a y » ni ja m v id is kelkfoje a rtik o le to jn p ri E s p e ra n to , bon- venigis la a p ro b o n de la B rita Asocio por la P ro g resig o de la S cienco p ri la en k o n d u k o de in te rn a c ia h elp lin g v o kaj

su b te n a s la elekton de E sp e ra n to . L a U n io b o n v en ig u s d ek laro n de la L igo de N acioj, in stig a n ta la reg ista ojn d e la M e m b ro -ŝ ta to j, ke ili k u ra rig u la in stru a d o n de E s p e ra n to e n la lern ejo j.

GLOCKBN

H H U M P E R T BRILON<WESre>

NACHWE£ISBAR. BIS Z U M J A H R E ‘1 5 0 6

Bronzaj Sonoriloj

d e p lej b o n a fa n d o kaj s o n o e s ta s h a v e - blaj p e r la ĝis la ja ro

1 5 0 6

s u r so n o rile n sk ri- boj k o n s ta te b la so- n o rilfa n d e jo d e

H . H u m p ert

B r ilo n in W e « t f ( G e r m . )

A te n tu n i a j n p o ŝ tk o n to jn !

A iis tr io : \V ie n i3 o .5 5 8 , P ro f. \V . A rn o ld , Z u g . Ĉ e h o s lo v a k io : 3o3.6c)2 M oraw sko-slov. b an k a,

O lm o u c « Ika ».

G e rm a n io : K oeln 113.499, K a p . \V a c h o w sk i, E lberfeld.

P o lio : W arszaw a 190.809, K . M a y r, Z oug.

N e d e r la n d o : 2121, K . M a y r, * Ika» H o o f d d o r p S v is io : V II/1991 « Ika n, Z u g .

E n p a g ilo jn p e tu ĉe E k s p e d ic io d e K. M . a u ĉe la s e k re ta rie jo e n L o n d o n o .

7 a K olekto N° 9 K A T O L IK A M O N D O Aŭgusto 1926

E ld o n e jo

BENZIGER & C’ A. S.

Elnsiadeln, W aldshut, Koln, Strasbourg.

R iĉ a s to k o d e lib ro j el ĉ iu j fa k o j d e l a l i t e r a t u r o

J u n u llib ro j por ĉiu aĝo, rak o n to j, ro m an o j, vojaĝoskizoj ; verkoj el la fakoj de la teologio, Hlozofio, peda- gogio, poezio, arto , h isto rio , geogra- fio, bele ilu strita j luksaj verkoj ; edifaj lib ro j, religiaj dom libroj ; preĝlibroj en diversaj lingvoj ; bio- rafioj ; k u irlib ro j.

B ild o j :

R eligiaj kaj profonaj su b jek to j, en aŭ totipio, krom olitografio, gravuro, lu m preso k tp ., senkadraj kaj kun diversaj kadroj en antiko aŭ m oder- naj stilo j.

B e n a ĵo j :

Rozarioj el lig n aj, v itra j, Stalaj, fruk- taj arĝ en taj kaj p erlam o taj perloj en ĉiaj ligm anieroj ; m ed alo j, plastika- ĵoj kaj porcelanaĵoj, krucoj p en d an - taj, sta ra n ta j k tp .

P recip e ankaŭ estu rek o m en d ata la laŭ teksto kaj ilustrajoj p lejb o n iĝ an - ta fam ilia revuo.

A lte u n d N e u e W e l t

60-a ja ro , m o n ate du kaje roj kva- ro n jare M k. 3,60, u n u o p a kajero, M k. 0,60. L a jark o lek to kom enciĝas en o k to b ro .

S c h w e i z e r i s c h e R u n d s c h a u ,

M o n ata revuo por sp irita vivo kaj k u ltu ro . E ld o n an to j A. C h isler, I I . v.

M att, L .S c h n e lle r. Ĉ iujare 12 kaje- roj M k. 9.60. U n u kajero M k. 1.20.

M endojn akceptas ĉiu librejo kaj la eld o n ejo .

• • • •

UHUAKVALITAJN

B r o n z o -

S o n o r ilo j o

live ra ^

G ebr. BACHERT

KARLRUHE i. B.

( C E R M )

V Z Z i

A g r a b l e f a c i l f l u .a n .f a P ostulu. p r o s p e h f o n

p e r a r v ta n fenj

G U N T H E R . W A 6 N E R

H a n n o v e r

... V i e n o

La Paco per la Junularo

La Vl-a Internacia Demokrata Kongreso okazosen Franc- lando en 1926, en la kastelbieno de B ierrille, sur la teritorio de Boisy-Ia-Rivi£re. apud Estanipes (S e in e « t O i» « ).

La fervojstacio B o ia » y -la -R ir iA r e estas proksima je 6 ki- lometroj al ESTAMPES, urbo kiu estas je 60 kilonietroj el

P a r is Nur 100-nietra estas la interspaco inter la stacio de Boissy kaj la kastelo. B O ISSY-LA -RlVIERE estas la dua stacio post Etampes sur ia forvojoj fc ta m p a a -P ith iv ia r a .

V l-a Internacia Oemokrata K O N G R E S O ^ ^ p jr la Paco - - - Aŭgusto 1926

• BI E R V I L L E

(S . & O .) F ra n c la n d o

Internacia inonato, pro ia inultnombraj kaj diversspecaj manifestacioj kiuj okazados diversloke kaj en Bierville mein

La kvin unuaj Kongrezo okazis en P a ria '1921), W ia n (1922(

en F r e ib n r s iin B r « ia * a u (1923), en L o n d o n 11924), kaj en

L u a e m b o u r * (1925.. La porpaca celo de tiuj Kongrecoj es- tis plej plensignife kuragigata de ciiij atnikoi de la paco, ĉu de la papoj B o n o d ik to X V - a kaj P I O X I - a , cu la regnes- troj de la aiversaj laridoj, kie ili okazis, cu la franca, brita kaj germana Cefministroj : s-roj B r ia n d . P a in la v 4 , H o r r i o t M a c D o n a ld kaj M a r x .

Tiu ci Kongreso devas nepre ebligi imponan kunvenon por Ciuj diverslandaj pacemaj junuloj Giokazosde la 16-a gis a 22-a Aŭgusto; sed tiu-ci monato Aŭgusto 1926 estos vere

PRIA'JGAJ SCIIGOj : Indivfdua Allgo 10 f?. - Opa Aligo por Grupcy : 10 fr pcr ĉiugrupo 1 fr. por ĉiu Membro.

Por riceviciajn sciigojn pri la K o n ir a io da B io rv .lla skribu al la secretario de li Kongreso : 3 4 . Bd. R aapail. P A R .IS ( X I I )

LA INTERNACIA M0NAT0 DE BIERVILLE

Lum la 1-a semajo ; 1/8 Aŭgusto. Fervojveturado en

Instruado, Paroladpj, artai Prezentadqj. Ekskursoj.

Dum la 3-a semajno 16 22 Aŭgusto. En Bierville, Vl-a nordaj departementoj de Franclando ; la 1-an, REIMS ; J Internacia Demokrata Kongreso por la Paco

la 3 an, AMIENS ; la 4-an. LE HAVRE ; la 5-an, ROUEN Dum la 4-a sem. Piedekskursoj aŭ aŭtoveturadoj, ker la 7-an, PARIS. Dum la 2-a sem. 9 15 Aŭg. En Bierville, |j sailles, Rambouillet, Chartres, Port-Royat, Fontainehleau.

i j

LISTO DE LA HOTELOJ. PENSIONOJ KAJ RESTORACIOJ. La ordo de Ia hoteloj, pen- sionoj kaj restoracloj estas nentrala rllate al llla rango

kun restoracio, * kun bierĝardeno

H o te lo j

kaj p e n s io n o j i

P o s e d a n to a ŭ g v id a n to

o H o te lo j

k aj p e n s io n o j

P e s e d a n t o

a ŭ g v id a n to o

•

* Pfauen Carl Gyr 100 Schwanen W. Spani 40

Sonne Meinrad Stdckler 80 W aag Alois Bamert 40

Schiff Familie Blunschy 75 Rot Ochsen Familie Kalin 38

Schvveizerhof Frau Bŭnzli 70 Pilgerheim Alois Lienert 35

3 Kŭnigen Frl. Seitz 67 Weiss Kreuz Schwestern Kalin 32

* Klostergarten Franz Meyenberg 65 St. Joseph Conrad Birchler 30

St. Katharina Familie Eberle 65 M einradsberg Hans Stamm 30

♦ St. Georg Franz Oechslin 60 St. Peter Alois Eberle 28

St. Johann Frau Kalin 60 W achslicht Conrad Gyr 18

Storchen Clemens Frei 60 Rigi M einrad Kalin 16

Rot Hut W we. Dr. Blunschy 55 W aldstatt Jos. Waldvogel 10

Steinbock Familie Gyr 55

S p e c ia la a r a n ĝ o p ri 1;i lo ĝ e jo p r e z o e n ĉ iu j h o te lo j

Baren Dr. Schlegel 50

kaj p e n s io n o j r e z e r v ita . •

Falken Frl. Petermann 50 R eatoracioj :

Gold. Adler Alex. Lienert 50 Biergarten Familie Oechslin 20

Krone Nik. Lienhardt 50 Metzgerhalle Frau Schafer 15

^-

Rebstock Seb. Kamerer 50 Bahnhof E. Schulthess 10

Elephant Geschvv. Kuriger 48 Drusberg Wwe. Schuler 10

Freihof » Kalin 40 Rot Kreuz Franz Marty 10

Glocke August Euer 40 Schiffiandi C aspar Kaiin 10

* Linde Anton Steinauer 40 Obere Brauerei M artin Birchier 8

St. Benedikt Adelrich Ochsner 40 Rosenegg Alfred Kalin 8

St. Meinrad Adolf Kalin 40 Helvetia Alois Fuchs 6

* Pilgerhof Frz. Dom. Kalin 40 Landhaus Franz Kalin 6

1| Raben August Gyr 40 Hofstatt Bruno Kaiin 4

S enpa gajn buŝajn kaj skriba jn in fo rm o jn p ri lo ĝad o. e ksku rso j, v o ja ĝ o ru to j, ktp.

donas la o fic ia la tra fik o fic jo

V E R K E H R S B U R E A U E I N S I E D E L N

Ainnii V \

JJ — W X "

P r e s e jo : I m p . F . C o llin s , C h a r le r o i, B e lg io .