C eiredaktoro : K aspar MAYR,
L o n d o n , 16, R e d L io n S q u a r e . R e d a k to r o : \V . S o l z b a c h e r , H o n n e f a. R h . ,S p ie s g a s s e ,G e r m .
K u n r e d a k t o r o j : P a t r o M . C a ro lfi O . F . M ., I ta lio . P ro f. P . J . A. M u ifa n g
F ra n c io . P a s tr o J . M a k a ra , P o lio .
Esperanto4)rgano de
kun junula aldono
7 a - K o l e k t o n° 8
Internacio Katolika
« La Jnna Batalanto »
J u llo 1920
E ld o n e jo kaj e k s p e d e jo : K a to lik a M o n d o
E l b e r f e l d , 1 'e ld sti a sse 2 5 (G e rm .) P o ŝ t t e k a j k o n t o j K o e in ^O ioŜ W a r s z a w a 190972 r.*
P a r i s 8 0 0 6 1 , P r a h a 77396 W i e n 16247 3.
M A R I A - E I N S I E D E L N
L a n u n ja r a 1 K A -k o n g re so e s to s en E in s ie d e ln ! N i e s p e r a s , k e g r a n d a n o in - b ro d a 1K A -a n o j v e n o s tie n p o r k u n - la b o r i, ke n ia in o v ad o p ro g re s u . H o d ia ii ni p u b lik ig a s a rtik o lo n p r i la h is to r io d e la m o n a h e jo kaj fa n ia p ilg r im e jo el la p lu m 0 d e la k o n a ta P a tr a R u d c f I I enggeler el. la m o n a h e jo E in -
s ie d e ln .- L a b ild o e s ta s a fa b le d is p o n ig ita al ni d e la m o n d k o n a - ta e ld o n e jo Benziger & C ° en E in-
s ie d e ln . l) o a n k o r a ŭ f o je , a m ik o j : V e n u al la I K A - k o n g r e s o e n E in - s ie d e ln !
4
M iloj (la hom oj el ĉiuj m o n d p a rto j ĉ iu ja re flu as al S v isu jo p o r a d m iri ĝ ia n n a tu r b e le c o n . M a lg ra n d a p a rto de ĉi tiu j in te rria c ia j m ig ra n to j.. troV as la v ojon s u p ie n en la aJtvaloi U svisaj A n ta ŭ a lp o j, kie sta- ras la sa n k te jo de N ia S in - jo rin o de E in s ie d e ln . Iam tio e stis a lia . T r a m u lta j ja rc e n to j el ĉiuj lan d o j n a p
:>araj se n n o m b ra j m ilo jp i - g rim is en la M a llu m a n A rb a ro n . Ui ne serĉis la m ira k lo jn de la n a tu ro p o r sia b e le c o so ifa n ta o kulo ; k o n so lo n kaj h e lp o n en an i- m aj m izero j ili a te n d is ĉi tie , je la loko, kiu a n ta ŭ p li ol m il jaroj e sta s sank- tig ita p e r la san g o de m a r- tiro , kiu, kiel b ele d ira s la m a ln o v a tra d ic io , e sta s be- n ita de D io m e m .
E n la u n u a d u o n o de la naŭa ja rc e n to en tiu a ltv a lo m a lp ro k s im a de 1’m onclo m o n a ĥ o el la in su lo R ei- c h e n a u k o n s tru is s ia n ĉ e lo n . T u ta jn 26 ja ro jn Sankta M ejnrado vivis en tiu de- z e rta sovaĝejo, ĝis kiam ra b e m a j m ort ig isto j m o rt - b a tis lin la 21 ja n u a r o 861.
L a k u n frato j el R e ic h e n a u re p o rtis lia n kaclavron, kaj lia ĉelo Ŝajnis d e s tin ita al ru in iĝ o . J e n v en is je la ko- m e n c o de la d e k a ja rc e n to
n o b e la k an o n ik o el S t r a s - ___________
b u rg o , n o m e Benno, p o r
clenove loĝi en ĝi. L in sekvis b ald aŭ a lia k a n o n ik o el la sa m a u rb o , Sankta Ebcr- hardo, al kiu a liĝ is an k o raŭ aliaj sam iclp- an o j. E s tis E b e r h a r d o , kiu g a jn is la er- m ita ro n iom p o st iom k o le k tiĝ a n ta n ĉir- kaŭ li, ke ili a k c e p tu la re g u la ro n de S a n k ta B e n e d ik to kaj k u n iĝ u al m o n a- ĥ eja k o m u n u m o . T ie l e stiĝ is en la ja ro 934 la m o n a ĥ e jo E in s ie d e ln . D u k o H er- m ann I . de Schwaben, al kies reg io n o a p a rte n is la n o v fo n d ajo , kaj tie s eclzino
Re»inlinde fariĝ is n o b la n im a j p ro te k ta n to j d e la ju n a m o n a ĥ e jo . Impericstro Otto I . kaj lia s a n k ta ed zin o A delhejdo, n e p in o de E e g in lin d e , k u n h e lp is c e rtig i la m a te - ria n flan k o n de la fondo. Sankta U lriko, e p isk o p o de A u g sb u rg , d o n a c is la o sto jn de kelkaj sa n k tu lo j, Sankta Konrado de
■*r ■ 1?
K o n sta n z b en is 948 la u n u a n p re ĝ e jo n . D e ĉ iu j flankoj alflu is n o b la j v iro j, p o r tie servi D io n . I n te r 1I1 estis ta ŝv ab a d u k id o A delriko, estis Sankta \VolJgang, kiu p o ste fariĝ is e p isk o p o de R e g e n sb u rg , e stis Sankta Gregoro a p a r te n a n ta laŭ m a ln o v a tra d ic io al la a n g la reĝ a fam ilio . E in sie - d e ln fariĝ is b a ld a ŭ fa m k o n a ta en g erm a- naj la n d o j kiel loko de fid e la o rd e n a dis- c ip lin o kaj e d ifa v iv ad o de ĝiaj e n lo ĝ a n - to j. M u lta j m o n aĥ ejo j je tiu te m p o fon-
d ita j ricev is cle tie sia jn u n u a jn a n o jn , s u r la a b a ta j kaj e p isk o p a j seĝoj d e la ĉirkaiia reg io n o ni tro v a s m o n a ĥ o jn de tiu s a n k te jo . Im p e rie stro j kaj reĝoj kon- k u ris d o n a c i al ĝi n o v ajn poseclaĵojn.
P re c ip e im periesho H enriko Sankta riĉe d o n a c is. B e d a ŭ rin d e d e p o st la 12-a jar- cen to ĝ u ste pri la im p e rie s- tra c lo n a c a jo e stiĝ is konflik- to kun la n a jb a ra j sv iso j,
kiu daiiris 25o ja ro jn kaj ne n u r m a te r ie m u lte m a lu tilis al la m o n a ĥ e jo , sed ankaŭ, kio e sta s pli b e d a ŭ rin d a , m a lp ro g re sig is la in te rn a n vivon kaj c e la d o n . A nkaŭ la
fik u tim o , ke n u r anoj de la alta nobelaro estis ak cep ta- t a j , m u 11 e m a 1 p r o fu n d i g i s la s p irita n v iv o n . L a a b a to j kicl p rin c o j de la im p e rio pli o! b o n e o k u p is sin p ri p o litik a j d isp u to j kaj tia l o tte to rg esis sian a b a ta n d ev o n . T a m e n oni ĉiam re stis k o n scia, esti g a rd a n - toj kaj p ro te k ta n to j de san k - tejo , kiu d e p o st la fino de la i3 -a ja rc e n to fariĝ is p li kaj pli la celo de p iaj p ilg ri- m a n to j. P re c ip e en la i5 -a ja rc e n to la p ilg rim a d o al la sa n k te jo de N ia S in jo r in o
a tin g is in te rn a c ia n fa m o n . E 1 m al pro k si m aj no r d a j la n d o j, el N e d e rla n d o , e l ĉiuj g e rm a n lin g v a j re g io - noj, sed an k aŭ el E ra n c u jo kaj Ita lu jo v e n is s e n n o m - b raj m ilo j. F ie r e en la ja r o
14?1 la svisoj s k rib is al la d u k o d e M ila n o , ke ili ri- g a rd is tiu n k a p e lo n kiel la plej v a lo ra n floron en la flo rk ro n o de siaj la n d o j.
L a te m p o de la R ejor- macio m in a c is forigi m o n a - hejon kaj p ilg rim a d o n . L a m o n aĥ ejo e stis p ro k s im a al m a lp le n iĝ o . P o r k clk a te m - po la zorgo p ri la p ilg rim a - do e s tis en la m an o j de Z ivin g li, la sv isa re fo rm a n -
to, kaj de b a j a m ik o j. L a g ra v a krizo feliĉe p a sis, kaj bon ega j a b a to j reek f 1 or i gi s m o n a ĥ e j a n v i v o n kaj p i 1 g ri m acl o n . D e p os t tia m an k aŭ n e n o b e la j viroj e sta s akce p ti-
taj. l\u n la re lig ia ankaŭ la scienca vivo
e sta s ĉiam p li m u lte f le g ita . )a en la ja r o
0 7 7 d en o v e te r u r a so rto v iz itis la m o n a-
ĥ ejo n . P o s t kiam ja m en la m ezep o k o
kvarfoje la fa .jro tla n ĝ e re fu rio z ise n la. mu-
ro j, ĝi tu te tlis c in d rig is . S e d n u r, p o rd o n i
lo k o n al nova vivo. E n la 17-a ja rc e n to la
n o m b ro de la m e m b ro j k resk is al p li ol
lo o .A b a to A\\gi(siino Reding (1670-92) e s tis
7 a K olekto N° 8 K A T O L lK A N ION DO Ju lio 1926 unu el laplej grandaj teologoj d e s ia te m -
po. Kom ence de la 18-a jarcento oni ko- m encis konstruon de nova m onaĥejo kaj nova preĝejo. S im pla laika frato, Kasparo Moosbrugger, faris la projektojn. L ia konstruaĵo estas unu el la plej grandaj kaj plej belaj in te r la barokkonstruajoj de S u d a G erm anujo. S uper la sim pla kapelo de S an k ta M ejnrado, kiu ĉiam estis konservita kiel iuvelo kaj en la unua duono de la 17-a jarcen to estis Cirkaŭ- vestita per m arm oro, volbiĝas preĝejo n ek o m p areb la kun iu alia en germ anaj
Iandoj.
K un la m onaĥejo ankaO la pilgrim ado revigliĝis. L a regionoj en Svisujo, kiuj restis katolikaj, konservis la m alnovan am on al la sanktejo en la M allum a A rba- ro. ĉirk aŭ 125 paroĥoj meze de Ia 18-a jarcen to faris siajn procesiojn al E insie- deln. Ankaŭ ĉiam venis tre multaj- eks- terlan d aj pilgrim antoj, precipe el Aŭs- tru jo kaj S udgerm anujo. Sed krom la pilgrim o la m onaĥejanoj dediĉis sin al la scienco ; ili gvidis en E in sied eln kaj en B ellinzona gimnazion. Kelkaj paroĥoj es- tis gvidataj de ili. E n la kam po de la agriku.ltu.ro la m onaĥejo, d an k ’al siaj grandaj posedaĵoj, ofte ludis gvidantan
rolon.
S u b ite je la fino de la 18-a jarcen to denove m inacis pereo. En la p rin tem p o de 1798 la Jrancoj invadis Svisujon* L a m alam o de la revoluciuloj speciale direk- tiĝis al la sanktejo de E insiedeln. L a mo- naĥejo estas okupita. La sanktan kapelon generalo S chaŭenburg d etru ig is. P e r tio la pilgrim ado estis m ortigita. Sed ankaŭ tiu sorto pasis. E n la j a r o i8 o r la m ona- ĥoj povis reveni, por rekonstrui la detrui- tan sanktejon. K elkdekjara laboro estis necesa. Sed lertaj abatoj sukcesis kun la beno de Dio kaj la helpo de bravaj poli- tikistoj denove ekfloriĝi ĉion. E n la aŭtu- no de 1817 ankaŭ la rek o n stru ita sankta kapelo povis rem alferm iĝi. K vankam en la ventegoriĉa 19-a jarcento ankoraŭ kelk- foje ventego b ru an te atakis la san k te jo n , tam en ĉio feliĉe pasis. L a pilgrim ado precipe depost kiam per la fervojoj na- cioj kaj landoj pliproksim iĝis, pli kaj pli kreskis. K rom e por la m onaĥejanoj mal- ferm iĝis novaj agadkam poj. L a p ropra monaĥeja lernejo estas konsiderinde pli- g ran d ig ita, tiel ke ĝi nun havas pli ol 3oo lernantojn. L a pastrado postulis p liajn fortojn. Kelkaj m onaĥejoj kaj ins- titu to j ricevis la pastran gvidon el la
sanktejo. N ovajn taskojn alportis la mal- - fermo de agrikultura lernejo kaj la gvido . de nova kolegio en Ascona ( kantono Tiĉi- no ). E n Ameriko tri idaj monaĥejoj estas fonditaj, kiuj bezonis m u lte da m ateria kaj sp irita helpo. L a m onaĥejo nun ha- vas 160 m em brojn, inter ili 107 pastrojn.
L a Granda M ililo ja provizore m alpro- gresigis la pilgrim adon, ja ama^siĝis en tiu j m alfacilaj tem poj la zorgoj. T a- men ankaŭ tiuj nuboj disperdiĝis, kaj hodiaŭ E in sied eln estas denove kio ĝi estis tra la jarcentoj : la celo de piaj mi- grantoj kaj pilgrim antoj el ĉiuj landoj de la m ondo. K vankam la «granda mondo»
kiu laŭm ode veturas al Svisujo, ne trovas la vojon al la sanktejo, tam en ĉiam anko- raŭ m ultaj travivas tion, kion skribis la g ran d a sankta ĉefepiskopo de M ilano Karlo Boromeo, okaze de sia vizito en la p ilg rim ejo (1570) : « M i certigas...., ke escepte de la Sankta Domo de Loreto mi neniam ĝuis nek vidis p li pian lokon... ! ...»
Einsiedeln, junio 1926.
P. R u d o l k H e n g g e l e r
O. S. B.
Vl-a INTERNACIA Katolika Kongreso EINSIEDELN ( S v is.)
11-15 a ŭ g u s t o 1 9 2 8
P ro te k to ro j :
L . E . M . D-ro Georgius Schrnid von GriinecL, cpiskopo de Chur ;
D-ro Ignatius Staub 0 . S . B ., princ- abato de Einsiedeinfk „ .
P ro neantaŭvideblaj teknikaj m alfaci- laĵoj estis neeble aranĝi la nunjaran^
I KA-kongreson en Paray-le-M onial. T ia l ĝi okazos en la m ondkonata pilgrim ejo kaj ben ed ik tan a princabatejo E insie- deln.
T e m o : K risto la R eĝ o
R e fera to j : M ultaj fam konataj kato- likaj gvidantoj vizitos nian kongreson, kaj kom petentaj parolantoj donos la ĉefreferatojn. Ĝis ,nun jam akceptis :
L . E . M. D-ro Sigism und W aitz, episkopo kaj apostola ad m in istran to de
F eld k irch ( A ŭstrujo ) : Kristo kaj la g<i-
zetaro. ~
U niv Prof. P . S tephan O .P ., F n b o u rg ( Svis. ) : Kristo kiel bazo de la homa aŭtoritato.
U niv. Prof. D -ro G odehard Ebers, Koln (G erm .) : Kristo en la publika vivo de la pasinteco.
G im nazia Rektoro D-ro P . R om uald B anz O. S. B ., E in sied eln , ; enkonduka prediko pri la liturgio de la nova festo Kristo Reĝo.
D -ro Joseph Eberle, redaktoro de
« Schonere Z ukunft », W ien : Kristo en la ŝtata vivo.
D-ro C arl Doka, redaktoro de «Schwei- zerische R undschau », Ztirich : Kristo en
la internacia vivo.
Prof. P . Carolfi O .F .M ., C ortem aggi- ore : L a reĝeco de Kristo en la individua homo kiel bazo de la reĝeco de Kristo en la fiublika vivo. ( referato en E sp eran to ! )
F a k a j k u n s id o j :
Instruistoj. F a k a kunsido estas prepa- rata kune kun S-ro lerneja inspektoro M aurer ( L uzern ), p rezid an to de la unuiĝo de katolikaj in stru isto j de Svi-
SUĴO. I,
Komercistoj. F ak an kunsidon preparos evt. s-ro G ottfried B alm er, Schŭpfheim
( Svis. ). /
Esperanto-laboro. Okazos fakaj kunsi- doj pri la p rak tik a ap lik ad o de E speran- to en la in tern acia katolika agado kaj pri la p lu a evoluo de nia « K atolika M ondo »._ Proponoj estu jam n u n sen- d ataj al la eldonejo en E lberfeld.
A liĝoj :
K ongresa kotizo- estas 10 sv. fr., 8 g.
M. ktp. Aliĝojn kaj dem andojn oni sen- du al D -ro C arl Doka, Kiirich, P lattenstr-, - 48, el G erm anujo ankaŭ al K aplano B.
W achow ski, Elberfeld, F e ld str. 25.
L oĝejo kaj p len a nutrado
en E insied eln estas havebla je 8,5o sv. F r. kaj pli.
P lu a j sc iig o j
aperos en la aŭgusta num ero, kiu jam en ju lio estos dissendata. Sed aligu jam nun grandnom bre, venu al la belega E in sied eln , al la IK A -kongreso, kiu de- vos esti grandioza m anifestacio
p o r K risto la R eĝo ! -
Pensmaniero de la Kongo-Negroj
I)e P . Jos. F rŭ s sle S C ..J., tr a d u k ii S o lz b a c h e r
K un afabla perm eso de la eldonejo Hcrdtr en F re ib u rg ( G erm . ) ni repre- sas m alg ran d an p a rto n el la bonega ĵu s ap e rin ta verko « N eg erp sy ch e » de la konata K ongo-m isiisto P . fo s. Frdssle.
La e u ro p a n o iras al Afriko. Ke tie la hom oj havas alian h aŭ tk o lo ro n , tio n li scias, ankaŭ baldaŭ vidas ; sed ke en tiu n igra m ondo oni p e n s a s . alim an iere ol en lia p atro lan d o , tion li ne im agas. La negroj devas pensi kiel li, alie li nom as ilin azeno, sim io, kam elo, m alsaĝa n egraĉo k tp ., li kriegas al ili, vipas ilin te ru re , ĝis kiam ili ĥ n e sen h elp e k o n traŭ tia a rm ita p o tenco ekkrias : « La eŭ ro p a n o estas m alsana en sia kapo, » t. e. ii estas freneza.
A nkaŭ la n eg ro havas siajn p en so jn . « Kial
la eŭ ro p an o j venis en n ian lan d o n , p o r tu rm e n ti n in , ĉar ni ja ne faris ion m albonan al ili ? »
«Ili venas, ĉar ili -hejme m ortas pro m alsato,»
aŭ : « Ili estas forpuŝitaj de siaj fratoj pro maL bonaj faroj, kiel ankaŭ ni forpuŝas m alb o n ajn sa m n a c ia n o jn ».
« Se ni faras ion, ni n u r faras ĝin pro nia profito, T ial ankaŭ la eŭ ro p an o n u r povas veni al ni, ĉar li volas havi proftton, C erte li ne vo- las n ian b o n farto n ».
« L a eŭ ro p an o j estas m altrankvilaj p ap ilio j,
kiuj ĉie suĉas. Ili estas kiel la ak rid o j, kiuj ĉie saltetas, form anĝas ĉion m anĝeblari kaj nen io n restlasas, La p atrin o de la blankuloj estas la avideco ».
« G ard u vin, fratoj ; ili su rh av as v estojn, ĉar iii estas kovritaj de vundoj, k iu jn ili devas kaŝi aŭ volas kaŝi, p o r infekti nin ».
« Ili estas b lan k aj, ĉar ilia p atro lan d o nom i- ĝas M p u tu , t. e. la lando de la nokto. E n la m alheleco la plantoj restas b la n k a j. » ( A nkaŭ ni eŭ ropanoj kovras ekz. la salaton, p o r ke ĝi b lankiĝu). « E b le ili vivas m ulte en la akvo, en kiu ja ankaŭ niaj d ro nintoj blankiĝas, aŭ ĉe sp irito j, kiuj cstas blankaj ».
« Ke la eŭropatioj invadas n ian lan d o n kaj d iras : » N i vidis vian landon, tial ĝi ap a rte n as al ni » — tio ja sufiĉe pruvas, ke iii ne havas ju rk o n o n , p recip e ke ili ne konas la p o sed rajto n . U zu rp u lo j, ŝtelistoj kaj rabistoj ili estas, patroj de la m aljusteco, p ro tek tan to j de la falseco ».
« M ultaj el ni estis sklavoj de la araboj ; tie ni estis trak tataj severege : lab o ro , bato j, m em m o rto estis nia sorto ; sed ni alm en aŭ havis p len an stom akon. N un ni fariĝis sklavoj de la eŭropanoj ; ankaŭ ĉe iii laboro, batoj kaj m orto estas nia sorto. Sed kio estas piej m aib o n a, ĉe ili la stom ako restas m alplena ; ili n en io n d o n as al ni p o r m anĝi, ni m ortas p ro m alsato. T. ial ni pli bone estus restintaj sklavoj de la araboj !»
« L a eŭ ro p an o j estas riĉaj kaj tam en ne sa- tigeblaj ! Ili skribas p ap e reto n en sian p a tru jo n , kaj kiel resp o n d o venas sendaĵo d a ŝtofoj, salo, tabako ktp, Sed an stataŭ ĝui sian riĉaĵon kaj vivi trankvile, ili m altran k v ile fo rp ren as an k aŭ la trezo ro jn de nia lando kaj fo rkondukasilin Sur siaj ŝipoj al la p atro lan d o . Se kelkaj pagas nian lab o ro n , ili n u r pagas p er m aibonaj ŝtofaj, estas kalkum itaj m oskitoretoj ; ili re te n a s la b o n a jn ŝtofojn ».
« M albonaj hom oj ili devas esti, tiuj eŭropa- n o j, ne n u r ĉar ili nin ĉirk aŭ ra b as, sklavigas kaj m alb o n e pagas, sed eĉ pii m u lte, ĉar ili m etas siajn m an o jn su r niajn v irin o jn kaj ne definitive ilin aĉetas kaj k u n p ren a s en sian pa- trolarfdon, sed lasas iiin velkintaj en nia vilaĝs- tra to . ĉ u vi p en sas, ke ĉe ni oni an k o ra ŭ voias havi v irin o n , kiu m alfortiĝis kaj m alsaniĝis kun eŭ ro p an o j ? »
Kiu ne ekkonas la p en saro n d e la n e g ro j, tiu eraras, kiel S tan ley eraris. Ĉi tiu venis mal- su p re n de ia K ongo ; ĉie li aŭ d is la tam b u ro n a n o n c a n ta n en ĉiuj vilaĝoj : « F ra to j, viro kun blanka h aŭ tk o lo ro venas en n ia n lan d o n ». V ere eŭ ro p e S ta n le y pensis tuj pri m ilitta m b u ro , kaj kiam li m em vidis la v iro jn k u n la lancoj ĉe la b o rd o j de la K ongo, tiam li trem is, p en sis pri mi- lito kaj pafis. H a , n u r estis h o n o rlan co j, kaj n u r >
vokis la a rb ta m b u ro j, p o r rig ard i la b lan k u lo jn !
7 a K olekto N° 8 K A T O L IK A M O N D O ’ Ju lio 1926
* Kio estos Hinujo morgau ?
D e P a s tro V ln o e n t V e b b e
( Fino )
A ntaŭ kelkaj m onatoj unu el tiuj ju n u - loj ricevis la bapton en unu el niaj katolikaj in stitu to j.A n taŭ elaid o lan aj stu- dantoj rigardis lin kiel unu de la gvidan- toj en la opozicio kontraŭ la katolikism o.
G randegaj klopodoj estis provitaj por lin forigi de lia nova direkto, kiun liaj ideoj iris, kaj la sola sukceso de tiuj klopodoj estis, ke pl.i ol unu el liaj antaŭaj anti- klerikalaj kam aradoj iris kun li. Je tiu tago la ĝojo inundis lian anim on kaj m ontriĝis en liaj larm om alsekaj okuloj, kiam li post la baptocerem onio salutis kvar el siaj ainikoj konvertitajn kiel li m em . Ili silente rigardis unu la alian , sed su b ite ili ekridis. ĉ e e sta n ta m isiisto dem andis, kio estis la kaŭzo. « P atro , respondis unu el ili, ni pensas p ri m al- venko de la diablo ; antaŭ du jaroj ni Ciuj 5 kunestis en hotelĉam bro kaj tie kune projektis estontajn planojn por definitive d etru i la katolikajn m isiojn ĉe nia reveno. Kaj nun ni kvin estas denove kunvenintaj Ci tie, eble je la u n u a fojo depost du jaroj ; sed la objekto de la in terp aro lad o Sanĝigis : ni plifortigos la katolikan ofensivon en Ĥinujo! K iu de ni 5 iam povis antaŭvidi tion ! »
N e n iu .... se ne tiu, kin skribas Ci tiujn liriiojn kaj kiu m algraŭ la plej m alhelaj profetaĵoj de tiom da m alvenkistoj (skep- tikuloj) — tiaj ekzistas en ĉiuj m ilitoj — m algraŭ la realaj malfacilaĵoj d e tia tr a n s - '* * form ado, Ciam konservis neŝanceleblan konfidon al la virtoj de tiu b ela ju n u laro - kiu volonte dediĉus sin al K risto kaj la Eklezio, se ili nu r konus ilin .
N i bone m em oru, ke inter tri aŭ kvar infanoj, kiuj naskiĝas en la m ondo, estas unu ĥina infano kaj ke tiu giganta popolo estas prepariĝanta rarigi forta, treege forta popolo. K iam ĝia industrio estos kreita, kaj ĝi kreiĝas, kiam ĝiaj m ineralaj riCajoj estos e k sp lu a ta ta j, kaj ili estos, Ĥinujo estos la u n u a in d u striafo rto de la m ondo.
Se ni do vere volas gajni tiu n gran- d a n popolon por la Eklezio, ni helpu p er ĉiuj fortoj tiu jn , kiuj volas fanĝi ĝia esto n ta elito, ni helpu per ĉiuj niaj
fortoj la infanojn de tiu g ran d a Ĥinujo, kiuj venas al rii, por serĉi K rreton. L a iloj por veni en kontakton kun ili, ne m ankas : apud ses aŭ sep ĥinaj m ona- taj aŭ sem ajnaj gazetoj ap eran taj en
P aris, ĉiu kun propra p a rtia nuanco,
5BaB9B9e=SSSS9BS9B9HeS&S5SOaSB99KBS59BBB9H99BB9BB99S595gH=SaB9BB9HflKBBBflBBBaS
sed ĉiuj egale kontraŭkristanaj, la A .C.
J . S. ( Associatio • C atholica Ju v en tu tis . Sinensis ) kuragĉ eldoras sem aj-
nan gazeton « L a K atolika Ju n u la ro >»
kaj franclingvan m onatan bultenon
« L e B u lletin de l’A. C. J . S. » Ĉi tiu lasta m eritas specialan m encion. Ĝi es- tas publikaĵo de alloga originaleco : ĝiaj redaktoroj estas ĥinoj, tre katolikaj, tre p atrio taj, kaj kuraĝe tie donas al ni sian tu tan ju n u la n anim on ; legante ĝin, oni ne enuas kaj ne perdas sian tem - pon. E n m om ento, kiam la intereso pri la E kstrem a O riento estas en m odo, ili donas al ni originalan dokum entaĵon pri sia granda kaj Ciam m istera lando ,- kaj estas tre valore, ke tiu dokum enta- do v en an ta el la plum o de aŭtentikaj ĥinoj, ne de vojaĝantoj en Ĥinujo, ko- nigas al ni sam tem pe ilian m entalecon.
L a g ran d iĝ an ta sukceso de la bulteno
• surprizis la plej o p tim istajn ; kompre- sneble gi ankaŭ kuraĝigis kaj plientuzias m igis la karajn neofitojn, kiuj brave oferas por ĝi sian m alm u ltan liberan tem pon kiun lasas al ili ilia studado.
S endube oni devas d iri, ke la katoliko ab o n an ta ĝin faras pli m ulte ol intere- siĝi kaj instruiĝi :, li kunlaboras en la belega agado de Ciuj tiu j, kiuj vivas kaj m ortas, por doni respondon al la de- m ando de nia artikolo :
Kio estos Ĥinujo morgaft ?
ĉ u lando de katolika influo ?
J e s !... Se ni Ciuj, katolikoj de Ĥinujo kaj katolikoj de Cie, unuigas niajn klo- podojn kaj niajn preĝojn, por konverti ĝian in telek tan eliton al K risto kaj la
Eklezio.
Kaj ni estu praktikaj : ni ne aten d u ĝis morgaŭ : Leganto, jus leginta ĉi tiujn liniojn, m ia frato en N ia Sinjoro, tuj faru du decidojn :
Via sekvonta koiriunio estos por la konvertado de la frrna- ju n u laro en Eŭ- ropo !
Vi hodiaŭ abonas la B ultenon de la A .C .J.S . !
N o t o d e l* R e d . : Ni gojis publikigi la arti- kolon de P a stro L eb b e kaj^diskonigi la adm i- rin d an ag ad o n de la ju n aj hinaj pioniroj de la Eklezio al katolikoj ĉiu lan d aj. A1 ĉiu j, kiuj kom - p ren as francan lingvoi), ni rekom endas aboni la B u ltenon. Gi kostas p o r tu ta jaro 12 fran k o jn , t. e. preskaii 3 fr. sv. a ii 2,40 R m k . S endu ab o n o jn p er n ia am iko A lbert Yong, 53 B d. de •
T irle m o n t, J.ouvain, B elg. ; en G erm an u jo la red ak to ro de K. M. kaj J . B. volonte peras.
P u b lik ig u resu m o jn de la artikolo en katolikaj revuoj kaj ĵu rn a lo j !
Leterkesto
1 " ... X---
A1 m u lt a j , k iu j p r o m e s i a ...! P e r ĉi tiu nu- m ero kom enciĝas la d u a d u o n jaro . A bonoj por ĝi kostas n u r i,5 o R m k. aŭ sam vploron. Do plenu- m u vian p ro m eso n kaj varbu ĉiujn katolikajn E sp e ra n tisto jn , kiu jn vi konas ! S aluton kaj sukceson !
Saarbrŭcken. N u n ni havas poŝtĉekan konton en P a ris. V idu la n u m ero n je la capo de K .M .
M ultajn salu to jn I
K a ŭ n a a . S p ecim en o jn ni sendis al la ad reso j, kiujn vi sendis al ni. A1 niaj m uitnom braj am ikoj en L itovujo k o ran salu to n I
S p a . F -ino A ssenm acher. P e r am iko M ayr ni ricevis vian afablan inviton al la X I-a K atolika E sp eran to -K o n g reso . E sp ereb ie estos eble al ni, veni tien. B onvolu sendi ĉiu jn p lu ajn adm inis- traciajn inform ojn ( ankaŭ m onon ) al E lberfeld.
S aluton !
A1 d i v e r s a j M O K A - a n o j . Je s, ni volonte kjopodos plioftigi la ap ero n de « La J u n a Bata- lanto ». Ni ĝojas pri via alta idealism o kaj via en tu ziasm o , p recip e an k a ŭ , se vi iom de ĝi portas el la altaj regionoj de la ideoj en la m alg ran d ati lab o ro n de la p rak tik o , ekz. v arb a n te p o r « K ato- lika M ondo ». G ojan sa lu to n !
P o lu jo . L a artikolo « La Stelo de L ocarno kaj la Stelo de B e th le h e p » de P . S tra tm a n n ap eris en g erm an a lingvo en « Las Ju n g e Z e n tru m » (B erlin) kaj en « R u f z u r W e n d e» (W ien ), franca tra d u k o en « L a d ĉm o cratie » (P a ris l, E sp e ra n ta trad u k o en « K atolika M ondo », la originalo k u n resum o e n fra n c a kaj angla lingvojn « L ’am e co m m u n e » (P a ris),
A1 n ia j a m ik o j . Ĉ ar la proksim a (kongresa) n u m e ro d e K. M. jam ap ero s je la ao ju lio kaj estos speciale riĉe a ra n ĝ ita , ni volonte sendos al niaj am ikoj kvan to n p o r p ro p a g a n d o . S k rib u al la ad m in istracio !
Recenzejo
La P adova L ilio . M allonga B iograĥo d e S ankta A ntono el P ad o v a. D e P . P ro f. M odesto Carolfi O. M. ; A. P ao let, eld o n an to , S. V ito al T ag liam en to (Italio ) 1726. 120 paĝoj.
B onega verketo de nia kara am iko kaj kunre- d ak to ro C arolfi. K iel lia biografio de S ankta F ran cisk o ankaŭ la nova libro estas laŭ enhavo, stilo kaj ekstera aspekto vera p erlo en nia litera- tu ro . 22 belaj bildoj (preskaŭ ĉiuj laŭ fam konataj p en traĵo j) ornam as ĝin. « Al la tu tm o n d a kato- lika ju n u la ro E sp era n tista , agem a forto de 1’Ekle- zio, espero de la hom a societo, » la aiitoro de- diĉis ĝin. P re n u kaj legu !
La nova vizaĝo
D e J o s e f W ittlg , tra d . W . S o lz b a c h e r.
( « >
La katolika popolo kantas en la m aja p reĝ o : P li bela vi estas o l l a suno,
J e viaj piedoj b rilas la lu n ’ — kaj kiam ĝi tiam m igras hejm en tra la lu n b rilata nokto, vere, tiom bela ĝi an koraŭ neniam vidis la luncm ! Kaj kiam m aten e la suno leviĝas ! N ova vidado fariĝis, nova rig ard ateco de la kreaĵo. E1 la sola, m alg ran d a, sp irito b e n ita peco da tero , la b e n a ta k n ab in a k orpo, eliras brilado, kiu denove ĉ iu jn b o n ajn aĵojn faras belaj. L a beleco de la tero ja jam estis scietata, a n ta ŭ kiam oni faris ĝin p arab o lo de M ario, sed ĝi n u r ekbrilis, kiam ĝi fariĝis p arab o lo . Kiel la diam anto n u r brile-
tas, kiam ĝi estas ten ata en lum on.
P e n tris to ne plu povas p e n tri belan bildon d e la tero : ĝi estas M ariobildo. La p eceto n da pejzaĝo, kiun li volas p e n tri, li devas vidi kiel p arab o lo n de ŝi, tiam ĝi ricevas la tu te delika- tan rig a rd a te c o n . Li ne bezonas p en tri la sank- ta n serv istin o n de F io su p e r gin ; tio por ni ne
plu estas necesa ; tam en gi estas M ariobildo J Iam mi iris kun frem da viro tu te fru m aten e al sufiĉe’ m alproksim a stacid o m o . Ni am baŭ zorge k u n tiris niajn m an telo jn . T iei m alvarm eta estis la m ateno. La altaĵoj an k o raŭ m alhelaj akre k o n trastis su r la h eliĝ an ta m atena ĉielo.
Blankaj nebuloj etendiĝis en la valo, estis kiei blankaj litoj, en kiuj la m ontoj noktripozis. La m ontoj dorm is an k o raŭ . N u r la luno jam estis leviĝinta, staris su p er m alg ran d a ‘lageto kaj spegulis sian d elikatan falĉileton en la tran k - vile m oviĝantaj ondoj. E stis n ek o m p areb la d e- likateco ; estis, kvazaŭ neniu devus rigardi ĝin ; tiom tu te silen ta kaj delikata ĝi estis. Oni ja ankaŭ ne devas p en etri en d o rm o ĉam b ro n fru- m aten e, kiam la p rin cin o ĵu s rig ard as en la spe- gulon. Je n , la d u m aljunaj salikoj ĉe la bordo de 1’lageto jam vekiĝis.. T u te hirtaj ili estis ĉir kaŭ la kapo, havis en ĉiu el siaj folioj m algran- dan kem ian fabrikon, kaj kiam venis la u n u a lu m rad io , la laboro kom enciĝis. P e r tio ili ja vivis.
Je n , en tiu D ia m aten fru o , la frem da viro su b ite d iris al mi : « Mi ofte ektim as, kiom te- ru re enua kaj sen sp irita estas ankaŭ la plej bela p e jz a ĝ o ! »
« Cu an k aŭ ci tiu ? » mi dem andis
« A nkaŭ ĉi tiu ! » li respondis.
« Vi ja an k o raŭ tu te ne in terp aro lis kun ĝi ! S piriton oni n u r sen tas el in te rp aro lad o . »
« Kiel mi p aro lu al ĉi tiu lageto aŭ al tiu lunfalĉileto ? Ili ja ne povas aŭskulti m in. » •
« H o , al m i ĝuste la lunfalĉileto rakontas ĉarm an rak o n teto n . Iam estis sp irito , kiu kun la rak o n teto pendigis sin al la lunfalĉileto. De- post tiam gi havas sp irito n p o r tni, pli ol vi, ĉar vi hodiaŭ ankoraŭ n en io n rakontis al m i, kaj tiu sola frazo p ri la sen sp iriteco de la na-
tu ro certe ne estis tre sp irito p len a ! »
« Sed n u n vi kom encas fariĝi m algentila ! »
« N e postulu de mi pli m ulte da ĝentileco, ol vi m em m o n tras al m ia kara tero . Sed nu n sen ŝerco ! S p irito n nenio havas el si. S pirito ĉiam devas veni de ie alie. E ĉ la hom a aniino ne povas kovi ĝin el si m em . Ĉiam ĝi estas gasto kaj sendito. Ĉ ar mi feliĉe havas en mi iom da sp irito , mi elsendas ĝin kaj sendas ĝin kiel gaston ĉien, kie mi m em volonte estus.
Kaj tie ĝi ĉion vivigas por m i. P o r mi nenio plu estas sen sp irita sy r la tero ; n u r kelkaj h om oj, kiuj voius forpeli la sp irito n kiei bir- d o n , ĉar ĝi povus form angi kelkajn ĉerizojn ! >
( D aŭrigota )
7 a Kolelito N° 8 K A T O L IK A M O N D O Julio 1926
S a n c t i s s i m i D o m i n i N o s t r i P i i P a p a e X I L i t t e r a e E n c y c l i c a e d e F e s t o D . N . J e s u
C h r is t i R e g i s c o n s t i t u e n d o > e t C o n s t i t u t i o A p o s t o l i c a , q u a e U n i v e r s a l e J u b i l a e u m a d C a t h o l ic u m O r b e m e x t e n d it u r ( n decem bro
1925 « Q uas P rim as », kaj 25 deceinbro 192^
« S ervatoris Jesu C hristi »). R ajtigita eldono.
L atin a kaj germ ana teksto. 68 pĝ en S°. F rei-
b u rg i. Br. 1926, H e rd e r. P rezo 2 M.
L a eldonejo H e rd e r eldonis en bonega ekstera aspekto la enciklikon « Q uas P rim as » en lati- na originalo kaj g erm an a traduko. P ri la signi- fo de tiu encikliko, kiu en tem po, kiain la ho- maj tronoj falis unu post la alia, m o n tras al ni la potencan personon de la R eĝo K risto, ni jam parolis. Ciu klera katoliko devus havi la plenan tekston. Ni rekom endas la eldonon de H e rd e r !
A n s e l m S c h o t t , M e a a b u c h d e r h l . K ir c h e .
H e rd e r, F reib u rg i. B r., 29-a kaj 3o-a eldono.
P r . 6 M .-kaj pli.
Ci tiu klasika libro de la liturgio por ĉiuj germ anlingvanoj ne p lu bezonas specialan re- kom endon. Jam pli ol 5oo.ooo ekzem plerojn
oni vendis ! C erte b o n a kaj m eritita sukceso ! ✓
tt Die katholischen Missionen „ misia gazeto de la katoliko
- --- ♦ >; ► v
A lo y s F ŭ rB t z u L o w e n s t e i n nom as «Die katholischen M issionen» I31 «gvidania tnisia organo de Germanujo* kaj diras, ke li ĝojas pri tio, ke la gazeto atingis denovĉ la altan nivelon de la antaŭ- m ilita tem po kaj ke «Die katholischen M issionen» volas venki la spiriton de la naciism o en la misia agado. «Servi al la enlanda m isia m ovado kaj sam tem pe konduki unu al la alia la misiis- tojn de ĉiuj nacioj, tio estas la alta celo, al kiu «Die katholischen M issionen» n u q d e n o v e moviĝas per m alnovpruvita, renovigita forto. D iobenu tiun kuraĝon kaj p len u m u la k o n fid oplenanesperon.
N c n i u g a z c t o e n G e r m a n u j o kaj A ŭ s t r u j o havas.tiom senrezervan konfidon de la tu ta epis- koparo, kiel m ontriĝis en la 53 jaroj en sennom braj leteroj, kiel «Die katholischen M issionen».
Ĉi tiu oficiala gazeto de la papa P ro p ag an d a U nuiĝo por la gei m anlingvaj landoj, je kiu kunla- boras ĉiuj m isiordenoj, en la nom o de la centraj oficejoj en A achen, M ŭnchen kaj W ien estas eldonata de la konata m isia verkisto P . B e rra rd A rens S .J. kaj ĉefe volas flegi kaj propagandi la m isio-ideon in ter la kleraj katolikoj. E n la ĝisnunaj volum oj troviĝas vere neelĉerpebla am aso da sciindaĵoj. Sub la varm a blovo de la nova m isia p rintem po ankaŭ la germ anaj misioj leviĝas al nova kaj pli forta vivo. K un speciala am o la gazeto sekvas la vojon de la filoj kaj filinoj de nia popolo.kiuj denove g ran d n o m b re iras en la tu tan m ondon, kaj rakontas al la hejm e restin to j pri ilia batalado kaj agado ĉe la plej antaŭaj batalejoj de la m ilitanta eklezio de K risto.
Ĉ ium onate aperas unu kajero. La nova (54 a) jarkolekto kom enciĝis la i-a jan u aro .
P r e z o k v a ro n ja re 2.25 R m k . Oni m endu ĉe la librovendisto aŭ ĉe iu postoficejo de la enkaj eksterlando. E l d o n e j o d e la « K a t h o lis c h e M is s i o n e n » A a c h e n , H irscb g rab en 3 9 , G erm anujo.
La Paco per la Junularo pjr la Paco Aŭgusto 1926 Vi-a Internacia Demokrata KONGRESO
h
D E U T S C H E Z U K U N F T
EKSTERLANDA K A f TRANSMARA ELDONO D E L A
“ KCELNISCHE VOLKSZEITUNG ,, Semajna gazeto en agrabla gazetfor- mato enhavanta minimume 28 paĝojn.
E l alta observejo la D- Z. ('« Germana Estonteco » J raportas p r i ĉ iu j p o lilik a j ka j kulturajproblem oj de la nuntempo — En m ultaj leteroj el ĉ iu j landoj, de abo- nantoj el ĉ iu j sociaj klasoj kaj profesioj la eminenta signifo de la D .Z. k ie lfid in d a inform ilo por la eksterlandaj germanoj estas konstatata.
La ekspedoal eksterlando povas komen- ciĝi per ciu kajero k a j ejektiviĝas direkte de la eldonejo a l la abonantoj sub bande- rolo.
A bonprezo inkluzive afanko por ekzem- plero ka j ja ro 12.60 ormarkoj a ŭ 3 dola- roj usonaj aŭ samvaloro en alia valuto.
Specimenojn sendas la administracio
K ŭ ln , M a r z e llc n s t r . 37
La Vl-a Internacia Demokrata Kongreso okazos en Franc- Jando en 1926, en la kastelbieno de Bmrville, sur la teritorio de Boisy-la-Rivi£re, apud Estampes
(S e iu e e t O a«e).La fervojstacio
B o im y - la - R iv i4 r eestas proksinia je6 ki- lometroj al RSTAMPES, urbo kiu estas je 60 kilometroj el
P a ris .
Nur HMLnietra estas la interspaco inter la stacio de Boissy kaj la kastelo. BO ISSY-LA-RlVIERE estas la dua stacio post Etampes sur la forvojoj
E t a m p e c - P it b iv ie r s .Tiu ci Kongreso devas nepreebligi iniponan kunuenon por _iuj diverslandaj pacemaj junuloj Giokazosde 1a 16-a gis a 22-a Aŭgusto; sed tiu-ci niopato Aŭgusto 1926 estos vere
— B IE R V IL L E ( S . & O .) F r a n c la n d o
Internacia nionato, pro la multnonibraj kaj diversspecaj nianifestacioj kiujokazados diversloke kaj en Biervillemem
La kvin unuaj Kongrezo okazis en
P & ris ' 1921), W » « n (1922en
F r e ib u r gim
B r e ia g a u(1923), en
L o a d o n(1924), kaj en
L u a e m b o u r g
