Universala Organo por inl-^O^niondaj inleresoj halolikaj
0(kiaiain(eniaciaoroanoae..lniernacloHaiolihd '(ihQ), ..Iniernacia haioliha Csperanio Oilcejo"
ohcoi______ oe ..Mondjnnuiaro hafollha"
imoko), Kai <** ..Planha hruco ' tmiernatia misio hatmntai
Numero 7, 1924 , Graz, Austria Julio , IV. Kolekto N° 5
Esperanto kaj la Katolikaro
Giganta bildo etendiĝas antaŭ niaj spiritaj okuloj: la k a to lik a ro e s p e ra n tig ita . Ka- tolikaj fratoj el ĉiuj terpartoj, el ĉiuj landoj kaj racoj, el ĉiuj lingvoj kaj dialektoj, kun- ligitaj per unu sama kredo kaj komuniiĝo, interkompreniĝas en unu sama lingvo, preĝas kune en laŭtega ĥoro unusona: Patro n ia !. . .
Giganta bildo. Sed bedaŭre nur id e a la revo de kelkaj miloj da samideanoj, nur en- tuziasmiga id e a lo por fajraj batalantoj nun- tempaj. La re a le c o estas tro dolora, tro kruela. Kompare al la 2—300 milionoj da baptitaj katolikoj la eble 3—4000 katolikaj Esperantistoj estas ridinde malmultnombra aro.
Kaj kompare al la kuraĝaj laboroj, al la sen- finaj oferoj, al la sudoplenaj klopodoi de la katolikaj pioniroj depost dudek jaroj, la fakta sukceso estas malgranda: 3 aŭ 4 mil da kon- vinkitaj samideanoj katolikaj, kaj tiuj disigitaj, malkapablaj eldoni unu grandan, vere imponan ilustritan, aktualan gazeton kiel inda repre- zentilo . . .
Sed ne timu malgranda arol Kie! !a elektita popolo en la dezerto ni staras sur Ia
„Monto de la promeso**. Antaŭ niaj spiritaj okuloj evoluigas la „Sankta Iando de la Ple- numo“ : la katolikaro esperantigita. Eble ni ne plu indigas eniri. Eble sekvonta generacio vidos la realigon de niaj idealoj. Ni tamen humile danku al la Bona ĉiela Patro, ke ni estas indigataj kiel simplaj servistoj labori por la spirita unueco de la katolika mondfrataro pere de komuna helplingvo Esperanto.
de Leo Cassan, trad. W ilh. Solzbacher.
Proksime al la tŝarmia en la ombro de moŝeo sidis Abul Daku, la saga derviŝo, kaj instruis. Plene de seriosa scivolemo liaj ler- nantoj ĉiam denove demandis lin, sed subite kelke da junaj nobelaj mallaboremuloj alprok- simigis kaj komencis moki pri la maljunulo.
Abul Daku pacience silentis. Sed per tio eĉ pli impertipentiginte Omar ibn Gadban, unu el la aro, vokis: „Se vi estas tiom saga, ho patro de la barbo, respondu al mi la jenajn tri demandojn:
Unue, kial vi instruas, ke ekzistas Dio?
Nek mi, nek vi, nek iu alia iam vidis lin ; kaj kion mi ne vidas, tion mi ne bezonas kredi.
Due, kial vi akuzas la homon pro lial malbonaj agoj? Se Dio lin kreis, li estas devigata agi, kiel li agas, kaj neninu rajtas
kulpigi lin pro tio.
Kaj fine diru a! mi: Kion vi parolas pri la turmentoj de la infero? ĉu ni ne legas en la dekunua surato de la Korano, ke Ia diablo havas fajran korpon? Sed kiamaniere fajro povas dolorigi fajran korpon?
Sed Daku plu silentis. Moke Omar ripetis siajn demandojn. Nun la sagulo sin klinis, prenis fortikan terpecon kaj ĵetis gin al la kapo de la mokinto, tiel ke la turbano ruligis en la
sablon.___ »
• ) BedaKre la tradukanto ne enaendis ftustaiempok lna manuskriplon. T ia l la daŭrigo de „Romano per
se tadena telefono“ sekvos en atigusta numero.
Multegaj amikoj eble miregas (ankaŭ sen- kuragigas), ĉar nia kara helplingvo, tiom fa- cila, tiom ideala, tiom praktika ne tuj trovas la entuziasman aplaŭdon de la katolikaj estroj, pastroj kaj laikoj. Eo kaj la universala kato- likismo ja havas multe da komunaj kontakt- punktoj: la interfratiĝa ideo, la interkompreno inter la Statoj kaj popoloj, la egalSato de Ĉiuj racoj ktp.
Fakte esenca fundamento de la kristanis- mo estas la „infaneco de D io“ : ĉiuj homoj, Ĉiuj kreduloj estas infanoj de unu Dia Patro ĉiela. Kaj el ĉi tiu mistera infaneco elfluas laŭ Ia Sta. Paŭlo la u n iv e r s a la fr a te c o de la tuta kredantaro: ĉiuj Kristfideloj estas fratoj en Jesuo, la Savinto, enkarniginta por esti tutsimila al nit
Kiom nature, Ŝajnas, ke Ĉi tiu mistera korpo fratara, universala ankaŭ parolus en unu
Im itado d e .K r isto
* ” ” , , "i v' ' * * *' - V'Eliras baldaŭege tlu fil klaslka verko.
Por finance ebiigi la eldonon, filu abo».
nlnto Jam nun nepre enaendu la fii-nunan mendilon, ankau tlul. kluj jam pllfrue mendls la verkon. Klu tuj povaa pagi la prezon, de kalkulu 10*/« da rabaton.
Ika-Eldonejo, Zug, Svisio
Omar ibn Gadban vekiginte el la doloro kaj konsterno iris al la kadi por* akuzi la derviŝon kaj kaŭzigi al U severan punon.
Sed la kadi estis justa kai nesubaĉetebla kaj venigis al si ankaŭ Abul Daku-n.
Omar devis ekzakte rakonti la okazon kaj ĉiam denove plendis, kiom doloras lia kapo.
Kiam li ĉesis paroli, Abul Daku ridetante kare- sis sian longan blankan barbon kaj diris al la kadi:
Ho, representanto de la ombro de Dio, li parolis, mi tute ne volls ofendi per tiu ĵeto la noblan Omar ibn Gadban aŭ kaŭzigi al li dolorojn. Nur pro lia urgado kaj por fine ree esti sola kun miaj lernantoj, mi donis al li la respondon al liaj tri demandoj.
„Per la jeto?H mirigite demandis la kadi.
„Jes“ , daŭrigis la sagulo. „Kiel povas dolori la kapo al Omar? ĉu vi vidas la doloron?
Nek mi nek iu alia kaj kion mi ne vidas, tion mi ne bezonas kredi.
Kaj kial li akuzas min? Kiel mi agas, tiel mi estas devigata agi kaj neniu rajtas akuzi min pro tio.
Kaj fine: ĉu Allah ne kreis nin el tero?
Mi nur ĵetis terpecon al Omar. ĉu tero povas dolorigi teron?
„0m ar ibn Gadban“ , diris la kadi, „vi pagos 50 ceĥinojn“ . „Vi, Abul Daku“ , li sin turnis al la derviŝo", vi sengene foriru! Ho patro de la akrigitaj pensoj, eĉ pli longa fari- gu via barbo!“ ____
universala helplingvo, preĝus per unusona pregado! Kiom utila, kiom praktika en la modernaj tempoj de internacia vivo estus unu komuna helplingvo por ta katolika doktrino, scienco, literaturo, sociala kaj eduka agadoj. . .
Vere mirindege ŝajnas, ke la katolikaro ne entusiasme akceptas Eon! Tamen se ni esploras la kaŭzojn, ni klarege ekvidos, ke g ig a n ta j malfacilaĵoj sin turnas kontraŭ ni.
La katolika eklezio estas admirinda insti- tucio kun d u m ilja r a tr a d ic io . Per la glora Roma pontifikato, — almenaŭ en la ok- cidenteŭropa eklezio kaj la per gi misiigitaj grandaj kolonioj — la latlna llngvo esence enradikigis en la katolikaron. Fakte hodie ankoraŭ la latina lingvo povas esti legata (se ankaŭ rare parolata) per centmiloj da pastroj kaj kleraj laikoj, tiel ke latina lingvo per tiu Ĉi fakto estas efika h e lp lin g v o katolika, kvankam pro matpraktikeco neofte uzata, krom la liturgiaj kaj pastraj pregadoj. Kaj estas malkaŝa sekreto, ke hierarĥaj rondoj multe favoras la .p li profundan studadon kaj pli modernan aplikadon de latino. Estus senutile silenti pri tiŭ fakto, kiu klarigas al ni, kial altrangaj ekleziaj rondoj kaj ankaŭ multe da laikaj estroj koncerne Esperanton aŭ alia help- lingvo moderna estas aŭ „reservataj“ aŭ mal- multe subtenemaj.
Alia Cefkaŭzo pll profunda: Eo postulas mondvastan pensadon, homaran mondaspekton, frataran sentemon. Unuvorte Eo postulas p s ik o lo g a n preparon, spiritan renovigon
Katolikoj kaj politikaj partioj en ĉeĥoslovakio.
Kiam mi antaŭ nelonge priskribis al la legantaro de K. M. la historion de la Ĉeĥa nacio, mi ĉiam atentigis je la religia influo.
Tiu artikoleto estu daŭrigo. Mi ne apartenas al iu politika partio, tial la legantoj des pli bone havos senpartian bildon, skribita de k a to lik o .
La mondmilito trovis la katolikojn ne- preparite. Ekzistis ja antaŭe kelkaj katolikaj frakcioj: la nacie-katolika (nuna ĉefepiskopo Kordaĉ), la kristane-sociala (ministro ŝrim ek), katolikaj terkulturistoj (deputito ŝdmalik) estis la Ĉefaj; sed la plimulto da katolikoj estis en la ceteraj socialaj kaj fakaj partioj. ĉefkaŭzo de la politika seninfluo de tiuj katolikemaj partioj estis la troa fideleco al ta „malnova regimo“ de Ia grandimperiestra politiko, kai tial la ĉeĥoj, plejparte ne sekvis ilin. Katolikaj intelegentuloj tiam Ĉerpis sian spiritan vivon el verkoj eldonataj de J. Florian en Stard Riŝe (Moravio)*). Tie oni dcvas serĉi la fonton de la katolikismo. ĉar la oferema Florian helpe de amikoj eldonis la eminentajn verkojn de Leo Bloy, E. Hello, kaj multajn atiajn: Siaj Nova kaj V e te ra , S tu d iu m , D o b rĉ D ilo , havis pli grandan influon al Ĉeĥaj katolikoj ol tiuj sensignifaj partioj.
Mondmilito furiozis. Nacio suferis. Depu- titoj militservis. El sonoriloj oni fabrikis
• ) Pri tio baldatt aperot artikolo en K. M .
N u m m cro 7 K A T O L I K A M O N D O
Nova adreso
5 f\por Internacio Katolika (Ika) . por Katolika Mondo (K. M.) <
por Kongreso
por lka-Eldonejo (IKE)
• nur
Zug, Svislando
ĉiuj demandoj, mendoj, enpagoj por Ilca, Katolika
Mondo kaj IKE esta nur sendataj al Ika, Zug, kie de nun troviĝas la administracio kaj redakeio.
internan. Bedaŭre ĉi tiu „internacia“ pensado, ĉi tiu fratara sentemo, ĉi tiu mondvasta horizonto, ĉi tiu aniina kondiĉo oftege mankas en katolikaj rondoj, venenataj per troa naciismo, okupataj per malgrandaj naciaj disputoj, dis- tritaj per organizaj ĵaluzoj . . .- Nur la interna spirita renoviĝo de la animoj el ia pro- fundaĵoj de niasankta religio povas krei solidan fundamenton por venka katolika
Esperanto-movado . . . ' -
Ni ne bezonas mencii aliajn pli mal- grandajn kaŭzojn, kiel Ia indiferenteco, la manko de iniciato, !a abomeno kontraŭ novaĵoj ktp. Tiuj estas ĝeneralaj homaj malperfektaĵoj kaj malhelpas la katolikan movadon altgrade.
Do la malhelpaĵoj estas sufiĉe multaj kaj grandajl Tamen necesas i l i n v e n k i! Tri iloj en tio ŝajnas precipe gravaj:
l e. Inda p ro p a g a n d o : Precipe ni be- zonas reprezentan grandan, aktualan, ilustritan gazeton, kiu al la katolikaj estroj montras, ke Eo ne estas nur sensignifa afero de kelkaj amatoroj, sed io „influa“ , impona. La homoj juĝas laŭ eksteraĵoj. ‘
2 e. Inda lite ra tu ro , kaj pro tio fin a n - ce fo rta , agadkapabla eldonejo.
3 e. P ra k tik a a p lik a d o en Ia internacia vivo! Amikoj! Ni neniam gajnos la estrojn katofikajn, se ni ne sukcesas montri per p ra k - tik a a p lik a d o gian efikan utilon por la inter- nacia' vivo katolika. ■'■■'■
4 e. Eduka la b o ro por prepari la ani- mojn al interna kompreno de Eo-ideo laŭ pro- funda r e lig ia vidpunkto. - '■••<- ' En la du lastaj punktoj nia „Ika“ povas plenumi vere providencan taskon.
K araj am lkoj! Nova periodo ekkotnenclĝas por la Ika-movado. Pli kaj pli ekveklĝas tut- monda konsclenco katolika. Pll kaj p li ekleziaj eminentuloj kaj Iaikaj gvidantoj enkuraĝigas nian el multaj doloroj kaj suferoj naskiĝlntan agadon internacian. Pli kaj pll agademuloj diverslandaj ekvidas la urĉan necesecon krei vere iniclateman movadon katolikan, . kin eflke p er agado kaj praktikaj institucioj kontratistaras la internaciajn asociajn, sekretaj ati malsekretaj, hodiaŭ epirite kaj m aterie regantaj preskaŭ la Jutan horuaron.
En ĈPtiu historia momento nf ĝoje-memorigu la fakton, ke la katolika Esperantistaro estls
kanonojn. La gazetaro estis superŝutata de primilitaj drtikoloj . . . Sole en preĝejoi estis trovebla la kvieto en ĉirkaŭpreno de Jesuo.
' ) ' * ‘ • ■
En fremdlando aperis la unuaj regimentoj de Sta Venceslav kaj slavaj apostoloj Cirilo kaj Metodo. La k a t o lik a tradicio gvidis la unuajn paŝojn de «Stvenceslaaj Kavaliroj".
Hejme katenligita nacio estis devigata silenti.
... Alvenis la 28a septembro 1918. En unua parlamento unuafoje aperis katolika partio, kiu kunigis diversajn frakciojn, Car al katolikoj minacis internaj malamikoj. La elektita prezi- danto apartenis al la „realista“ partio, kaj la plimulto de deputitoj sekvis lian doktrinon:
la katolikoj havas tiom da rajtoj, kiom ili gajnos.
La devizo „for de ’ Romo“ kaptis tiam kelkajn profitemulojn, subtenataj per kelkaj malbonaj pastroj, kiuj pastriĝis sole pro tio, ke ili manĝu kaj trinku. Unuafoje la liberi- gata nacio malsanigis. Krucoj faligitaj; ekle- zioj malsanktigitaj . . . La gis nun senpartiaj katolikoj venis en servon de p o l it ik a partio, nomita „popola*. Batalo komencis. Dehove aŭdis ĉeĥa lando du devisojn: Romo kaj T&bor*). Ekonomia stato malbonigis paŝo post paŝo. Kaj la nacio festis, ĝojadis, guis, forgesante Dion. Sole la politiko floris. Poli- tikaj kaŭzoj estis, ke el plimulto da lernejoj
* ) T ib o r e s tu la urbo de la husitoj, sekto simila en multaj punktoj al komunismo.
La katolika Politiko
La Svislando kiel modelo de nova ?
■... Eŭropo. •
ĉiu ŝtatano kutimas laŭdi sian patrolandon kaj ĝiajn instituciojn. Bone! ĉar la ĝusta amo al la patrolando estas laŭdinda virto krista. Nur la troa naciismo moderna estas obomeninda herezo kaj la fonto de sennombraj suferoj, profitemoj, m ilitoj, subpremoj, revo- lucioj.
Mi estas sviso, realisto ankaŭ en politikaj aferoj! Mi kunsentas je tio, ke la katolikoj nepre devas ankaŭ patropreni je la politika vivo, sed laŭ v e re k a t o lik a j p rin fc ip o j.-
Ne estas hodiaŭ la okazo por detale pri- skribi la fundamentajn. regulojn de .katolika politiko. ĉar multe da problemoj estas teorie ankoraŭ malklaraj.
Se Eŭropo volas resaniĝi, nepre - estas necesa nova s p i r i t o ; spirito kristana de amo, de frateco, de helpemo. Tio nur povas naskiĝi el profundaĵoj de la Krista religio.
Sed same necesaj estas, ke ni havu k la r a jn p r in c ip o jn , kiel devas r e a liĝ i p r a k t ik e la nova spirito. En tiu rilato la ŝ ta tk o m p r e n o de la svisa popolo estas m odela p o r tu ta E ŭ ro p o en du p u n k to j.
1. La ŝtato nepre devas re s p e k ti la n a cia jn kaj lin g v a jn lim o jn , En Svis- lando la germana, franca kaj itala nacioj kaj lingvoj uniiece kaj amike kune loĝas en unu sama ŝtato. Nek unu ŝtatestro aŭ ministro aŭ oficisto, Cu oficiale, ĉu neoficiale, riskus preferi iun ajn lingvon aŭ nacion, aŭ sub- premi la alian, la malplimulton.
Jen decida afero por multege da eŭropaj statoj, precipe la orienteŭropaj kun miksitaj lonĝantaroj. Preskaŭ regule ni trovas, ke la lingva aŭ nacia plimulto subpremas la mal- plimulton por tiel krei „unuecan nacian Ŝ ta to n ". Nu, montras la historio, ke tiucelaj perfortaj klopodoj. ĉiam havas kontraŭan re- zulton: ia revolucion de la subpremataj. Simila
‘ ■’. *) E1 la.divets^j artikolo) alveaintaj, hodiati estu publikigata du: unu pri la ĉeĥoslovaka partio katolika, kaj la jena pri la interesega temo.
forta fundamento 4e Ika-movado, guate dum la plej m alfacilaj unuaj ja r o ji T iu j meritoj restos eterne I Kaj la noblaj fruktoj de tluj oferoj unu- tage riĉe refluosal la katollka Esperanto-movado.
K araj amikoj I Ne mankls ati mankas ten- dencoj cetantaj disigl la Esperantistaron kaj per tlo 1a Eo-ldeon «1 la ekfloranta lki-m ovado, klo*
podoj m alutilaj preclpe por la katolika Eo-mo-
vado mem, kiu per tlo perdus la vlvan kontakton
kun la granda intem acia movado nuntempa kaj same la influon aur ĝi.
Car Eo ja nur povas gajni tiom da influo en iu movado, klom en ĝi agados Esperantlstoj I
malaperis la Kruco, ke infanoj (14 jaraj) for- lasis Bonan Paŝtiston, ke terenfalis la kolono de Sta Virgino en Praha . . .
Alvenis la voĉdonadoj de la jaro 1920.
Popola partio (ĉeĥa kaj slovaka) gajnis en parlamento 33 membrojn, en Senato 18 (el 102 ĉehaj mandatoj). Malamikoj ekmiris. Cu ĉiuj penadoj malsukcesis? ĉu la protestantaj sektoj kune kun Libera Penso malbone laboris en husita nacio? ĉu vanaj estis la vortoj, ke Tŭbor devis esti Ia programo?
Sed kie estis la ceteraj katolikoj ? Ili voĉ- donadis al aliaj partioj. P o l it ik o plenigis la vivon. Eĉ k a t o lik a j p a s tr o j varbadis voĉojn. Jen n e a lp r u d e n ta paŝo. Oni d e v ig a s k a t o lik o jn doni la voĉon al partio, sin nomanta „katolika“ , kun kies celoj ill eble ne simpatias. Tio estas dangera, Ĉar tro facile la amaso de la katolikoj opinias, ke ili, voĉdononinte por „katolika“ partio, plenu- mis tute siajn „katolikajn“ devojn. Tro facile sub preteksto de „katolikismo“ oni aprobas politikon, kiu tute ne konkordigas kun la katolikaj principoj.
’ La politiko neniigas la liberan pensadon de individuo, sole kolektiva pensado estas permesata. La kontraŭroma agitado gajnis milojn da adeptoj al la „popolmovado“ . La centra organo „Lidovĉ listy“ (popola gazeto) havas en kunlaborantaro ĉiujn katolikajn emi- nentulojn. La politika influo de la partio kreskas eĉ post eksiĝo de Slovakoj kaj en koalicia registaro la faktan decidon ne havas
IV. Kolckto N °’ 5
•- > -V ’ * j • •
problemo estas en Belgio, en Polio, ĉeĥo- slovakio, Rumanio, Jugoslavio, Italio ktp. ĉ iu subpremo tamen estas maljustaĵo kaj tial ne-
katolika. - . " .
Do devas e s ti unu fu n d a m e n ta p r in - cip o de p o litik o k a to lik a en E ŭ ro p o :
la
Stato ne havas la rajton perforte
aŭ
perleĝe ŝanĝi la lingvajn kaj naciaĵn limoĵn. ĉ iu j iingvaj kaj naciaĵ malplimultoj devas eŝti samrajtaj en ĉiu Ŝtato laŭ la svisa
modelo. • ‘
> -• 2. La transpaŝo de la Ŝtatlimoj p o r per^
fo rte a k ir i fre m d ŝ ta ta jn te r ito r io jn estas krimo malpermesata. Neniu svislandano estus preta transpaŝi kun armiloj la ŝtatlimojn por okupi permilite fremdajn landojn. EĈ la al-’
voko al tiu agado en libroj aŭ gazetoj estus rifuzata unuvoĉe per la tuta loĝantaro. A li- fianke Ciu svislandano estus preta defendl la patrolandon kontraŭ ĉiu fremdŝtata invado.
Kaj en preskaŭ ĉiuj aliaj ŝtatoj de Eŭropo , oni ne iaciĝas per plej ridindaj pretekstoj en
gazetoj, libroj, lernejoj, paroladoj alvoki !a popolojn al sentoj de malamo, de venĝo, de atako. Sub preteksto de „defendo“ oni ekipas gigantajn armeojn kaj ŝiparojn. La tuta ofici- ala edukado de la eŭropaj popoloj plejparte estas venenata per spirito de naciismo, de atako, de akiro, de venĝo . .• . Tamen laŭ katolika instruo unusole estas perme- sata la defendo de la patrolando. La ŝtato ne havas la rajton perforte invadi fremd-
ŝtatan teritorion. ■
Jen kio la Svislando povas instrui la katolikojn koncerne politikaj principoj.
' Cetere estas mia opinio, ke ni katolikoj nepre devas k u ra g i d ir i la ve ro n ankafl en p o lit ik a j a fe ro j. (jis nun ni estas tro ti- memaj kaj eĉ ne kuraĝas tuŝi la ĉefproblemojn, por eble ne ofendl tiun aŭ tiun ĉi nacion. — Mi dezirus, ke K. M. Cesus per . tiu timema metodo kaj permesus pli akran kritikon, pli kuraĝan traktadon de la aktualaj politikaj pro- iblemoj.' Kuragu, Sinjoro R edaktoro!
Juna svisano.
N1 do estas konvlnkitaj, ke ĉluj niaj amikdj restos entuzlasme fidelaj af la noblanima agado kaj la untversala programo de Ika frate kun- laborante kun ĉiuj aamtendencaj klopodoj.
Kun Dio ni marŝu antaŭen, entuziasme kiel ideallstoj, prudente kiel reaiistoj, kuraĝe kiel pionirol de sankta granda tasko al la gloro de la D ia Regno. Kasparo Mayr,
Cefsckretario de lka, Zug, Svislando.
ĉlu katolika Esperantlsto altĝu al lka.
la ministroprezidanto ŝvehla, sed Mgr. ŝramek.
Sia popola partio estas la centro de la poli-
tikaj partioj . . . . . \
Jes, la politika potenco mirinde kreskas.
ĉu ankaŭ la katolika konscienco? Neniu homa entrepreno estas perfekta. ~ĉie oni trovas' personprofitemulojn, kiuj disŝiras eĉ plej bonan teksajon. Bedaŭre kun la kreskado de potenco, malaperas en la popola partio pli kaj pli la katolika spirito; ĉar la sur kristana tundarnento.
konstruita partio, farigas pli kaj pli p a r tio . Oi ne estas t u t a ĵo , sole p a rto . Tial mul- taj forlasis ĝin. Foriras tiuj, kiuj malamas parton kaj volas tutaĵon. junaj katolikaj.
intelegentoj kolektiĝas ĉirkaŭ „Z ivot“ (vivo) kaj „Rozmach“ (propero). Ili volas labori por katolika vivo, por la katolikoj mem, kaj volas- iri propran vojon. lli ne estas malmultaj. ĉ iu j . verkistoj katolikaj kies katolikismo ne estas sole iaŭmoda, subtenas ilin. Junaj pastroj, ĉerpintaj novajn fortojn en Francio, estas ek- zemploj. Junularo, kiu vidis la bonajn, sed ankaŭ la malbonajn influojn de „katolikaj“
partioj, ne multe ŝatas la nunan politikan v i-i von. ■— Eble en aliaj ŝtatoj, katolikaj partioj sukcesas, ĉe ni malprofitas la religio.
1,. •,
Jen vortoj de juna ĉeĥa katoliko,? Lia pseudonimo ne estas kaŝilo. A1 esperantistoj certe estas konata la aŭtoro. Al ceteraĵ redak- cioj bohvole donos la tutan genealogion. 5
Bobe.
I /1 ‘r t ♦ * I Z L a 1 J C # •. K * W f k Numerd 7, 1924 W -«r •> «•’«-*.-.. u( |k-
katoiika mondo
IV. Kolekto N° 5t *
El la forĝejode la (internacia framasonaro
M,
•'• ’ ’’ ' (Daŭrigo.) ••
; Plej grandan aktivecon la centra oficejo montras por realigi efikan interpaciĝon inter ia fr a n c a j kaj g e rm a n a j loĝioj. En la jaro 1923 eĉ delegitaro de la grandloĝio de New York (Suidder, Kennworthy, Lang) vizitis por tiu ĉi celo Germanion kun bona rezulto. Kaj sendube nun, post oficiala eksiĝo ele 3 mal- novaj prusaj loĝioj (22. majo 22), kie la ŝovi- nistaj tendencoj dominas, el la ligo de ĉiuj ger-- manaj loĝioj la interamikiĝo estas sur bona vojo.
La Internacla .*^ara kongreso 1923.
Sukcese oni daŭrigis la interligiĝain labo- rojn dum la eksterordinara kongreso de uenevo, 27—30* sept. 1923. Precipe oni agadis laŭ la devizo: p e r la b o r o al u n u e c o ! Rimarkinda estas certe la fakto, ke la g r a n d o r ie n to de
P a r is , iom kontraŭe al la oficiala registaro pasinta, energie agadis kontraŭ la ŝovinismo’
ĉiunacia (komparu la decidon de la jarkun^
veno de lagro,*. frnnca, 22 sept. 1923). tCerte' per tio {la fra m a s o n a ro t r o v is la lcomiu-:
nan bazon al k u n la b o ra d o , kiu al ni ka- tolikoj ofte mankas ankoraŭ. Interesega estas la-publika deklaracio, kiu» la kongreso elirigis laŭ propono de la franca g ro .\: „La a s o c io fra m a s o n a internacia (AMI) . . . pritraktis objekton, k iu e s t a s la p le je s e n c a p u n k t o de la programo de la loĝiaro, nome la resta- rigo de s in c e ra , d a ŭ ra p a co inter la nacioj, kaj la kultivado de bonvolaj interrilatoj reci-
prokaj inter la hornoj.
(Jnuvoĉe decidis la kongreso: La kongreso kunigas siajn klopodojn (porpacajn) kun tiuj de la Ligo de la Nacioj. Do li rekonas la prin- cipon, ke ĉ iu konflikto inter nacioj d e va s esti solvata per internacia arbitracia tribunalo.
Gi kondamnas la staton de malsekureco, en kiu la mondo sin daŭre Interdisputadas. Gi elvokas fine ĉiujn disciplojn de la tutmonda framasonaro, ke ili al la militema spirito kon- traŭmetu la spiriton de la konkordo; ke ili klopodu, ke la internaciaj kontraktoj estu esti- mataj, kaj kunhelpu, por ke per harmonia kuniaborado de Ĉiuj nacioj realiĝu pli bona so- ciostato, bazata sur pli granda morala respon- deco kaj sociala solidareco." ri
Interesega estas ankoraŭ la fakto, ke nun- tempe precipe en Suda A m e rik o videble montriĝas plej viva agitado por la interligiĝa laboro,. tiel ke baldaŭ la tuta sudamerikana framasonaro estos aliĝinta al ia framasona Internacioll .
Kiel kuriozaĵon ni notu ankoraŭ Jenon:
v *u
Internacia Revuo.
f *‘ La kuitlaborado: de la laboristaro?
katoiika: La 19—21* de: jullo okazas enj A n tw e rp e n , Belgio internacia konferenco dej:
lsf katolikaj gvidantoj laboristaraj. E1 la intere- ' sega programo ni citas: raporto pri la situ-;
acio ae la laborlŝfaro lafl katofika vidpunkto- (R. P. Arnou, Francio, abato Colens, Belgio, - Msro Poels, Nederlando, deputato Joos, Ger-i.
njanio). Plue, oni diskutos la problemon de socialismo,. la; socialaj agadoj de laboristaj ofganizoj kaj fine la kreon de internacia oficejo
de la katolikaj laboristaĵ unuiĝoj! Ke
la
belegaj.laboroj plene ŝukcesu! ■ r \
» Itallo: En Italio nun prepariĝas giganta batalo inter. la diktatoreco de M u s s o lin i kaj la demokrata ideo de la „partito popolare itali-*
ana“ . La batalo, fciun Don Sturzo kaj liaj amikoj gvidas nun, rememorigas la herotempojn de la katolika politiko^. Se- oni povus senkul- pigi la perfortan uzurpadon de ! la diktatoro:?
al li tute mankas la „moderigo post la venko“ ,, kiu estas laŭ la teologoj sankta virto; kaj tio;
ne estas pardonebla!
Franclo: La venko de la liberalaj kaj pprte sendiaj maldekstruloj subite ekflamigis
npvan „kulturbatalon“ , kiu alvokas la francajnj katolikojn al plej vigla defendo^ Herriot.anon-».' cis i. a - fa forigon de la ambasadoro--ĉe fa Vatikano, la severan-aplikon d e J la J a ik a le ĝ a ro “ kaj la enkondukon de la laikaj leĝoj
La Internacia Kongreso translokigata de Venizo al Lugano.
Msro. Bacciarini, opiskopo de Lugano estas alta protektoro.
Guste antaŭ eliro de Ĉi numero ni ricevis
{
'enan leteron de la loka komitato en Venizo.’ ro la necesaj novaj aranĝoj, la eliro de Ia
numero prokrastigis. • «
V e n iz o , 16. Jnllo 1924.
T re estimata Slnjoro ĉefsekretarlo 1
t* f
Ni rapidas komuniki al vi, ke pro kelkaj prl*
pensoj pri la nnnaj momentoj, Lia Kardinala Moŝto, la Patriarko, klu tiom plezure estusvidinta ta laborojn de la kongreso en Venizo, konsiderat oportune, ke la dirita kongreso estu prokrastata al tempo, en kiu ĝi povu efike disvolviĝi en Venizo niem, Sed se estas urĝe okazigi ĝin, Li konsiius farl Von ĉi en urbo neitala»
* Lla Kardinala Mosto konfirmis al nl persone la vivan simpation, kun k u li sekvas la aktivecon de la bonmeritinta L;go, kaj la bedaŭron devl, je malgranda dlstanco de ia kongreso, konsIH 1<
prokraston. „
•La bedaŭro de Lia Moŝto estas ankaŬ la nla«
Refarante al vl la esprlmojn de nia kora frateco, mi petas,* ke vi donn urĝe al ni viajn sciigoĵn. . . , . > . . .
< m. p. P iz z i m. p. S e r a fin o A ŭ d is io "
sekretario * . £ "< presid^nto •
* Tute komprenante la nunan situacion inter- nan en Italio ni rapidegis esprimi al Lia Kar- dinala nioŝto la kompletan submetiĝon sub Lia konsilo. ĉar ni juĝis ne oportune Ŝanĝi la daton pro la raportistoĵ kaj kongresistoj jam aliĝintaj, ne petis Lian episkopan Moŝton;
Msro B a c ria rin i, kiuĝojege donis la permeson kaj akceptis' bonvole la protektoraton de la
kongreso de Lugano. • . I
En U so n o ekzistas momente 18 milionoj da katolikoj kaj ca. 2300000 framasonoj inter
110 milionoj da loĝantoj. • ■ Inter la 96 m e m b ro j de la.federacia, s e n a to nu troviĝas laŭ statistiko de fra m a - sona gazeto „Felowship Forum“ entute 5 ka- tŭiikoj k a j 61 fr a m a s o n o jl! Inter la 434 membroj de Ia usona parlamento (reprezen- tantara doino) nur 30 katolikoj k a j 301 fra -
m a s o n o j!! . . :
* Plej interesa estus simila s t a t is t ik o el ĉiuj statoj:"’ Ebie tiam ankafl Inter ‘la katolikoj trov.iĝus kelkaj, kiuj konvinkiĝus, ke la frama- sona problemd! estas s e rio z a , kaj aktuala, kiu metitas’ nia» atenton! Kritlko kaj.pli nial- pli fnalnobla atakemo ne ntilas 1 por solvl la ĝravan demartdon, sed unusole la vasthorlzonta en la novajn provincojn de „Alsace-Lorraine“ . Guste la lasta punkto kaŭzis furiozan proteston en ĉiui katolikaj rondoj. <lrandegaj demon- straciaj kunvenoj estas aranĝataj preskaŭ en ĉfuj urboj kaj komunumoj . . . Kompreneble
la
tuta liberala mondgazetaro silentas pri tio , . . , kaj malfeliĉe ankaŭ plejparte la katolika. Kie estas la „mondkonscienco“ katolika? >Japanlo: La e k z is ta d o de la ka to - lik a u n iv e rs ita to . Per la lasta tertremo ankaŭ Ia katolika universitato en Yokohama estas preskaŭ ruinata. Tio signifas grandeĝan perdon por la katolika estonteco en Ta oriento.
ĉar la japana popolo, kun alta civilizacio mli- jara nur povas esti gajnata por Ja katolikismo, se oni sukcesas entuziasmigi klerajn, influajn personojn por la eklezio. La universitato estas kreata laŭ speciala ordono de Papo Pio Xa en jaro 1907 per la altmeritinta jesuita ordeno.
Post forigo de multegaj malhelpajoj la Uni- versitato bone ekfloris; en jaro 1922 gi havis 160 studentojn kaj 6 eŭropajn profesorojn, subtenatajn per 20 japanaj laikoj. La uni- versitato en Yokahama havaŝ vere internaclan signifon kaj meritas la subtenon de la tutmonda katolikaro. =• '■ •’ -'
; Svlsicv In te rn a e ia .u n iv e rs ita to ; en Fribourg malfeliĉe’ estas tro malmulte konata en la mondo. Gi estas vere internacia uni- versitato, kaj fruktega centro de la katolika scienco kaj finance subtenata -per- la katolika kantono de Fribourg, kiu (havante eble 300000 katolikojn) paĝis lastjare sumon de 1 miliono
Do la kongreso okazos la 15—20*"
de aŭgusto en Lugano. La programo kaj la listo de la raportistoj estas ne ŝanĝataj. La aliĝoj por Venlzo valoras por Lugano. La prezoĵ en Lugano
ne
estas pli altaj ol en Venizo. Por kon*
vena loĝlgo de la kongreslstoj estas zorgata. La gazetaro katolikade Eŭropo estas informata prl la ŝanĝo.
I . - ' ‘ . — • •
D o ven u al L u g a n o , la ju v e lo da b e la S v ls la n d o l
, - Novaj aliĝoj al ia kongreso: la nun- iara kongreso trovas vere grandegan intereson.
La „O s s e rv a to re Romano" en numero de 18* Julio mem raportis detalege pri la programo kaj la raportistoj de la kongreso. E1 la gran- da.nombro de la lastaj aligoj ni nur mencias kelkajn signifajn: . Dro M o n tre s o r, Roma, Senatano, dro grafo ja c in i, Milano, deputito;
abato direktoro Vonpoorten, Bruxelles; Rev.
T. Z. P a rke r, episkopa sekretario, Anglio;
Fino Sylvia G rie v e s o n , Anglio, abato Du- plessis, Francio; paroĥestro M rku n , Jugo- slavio; redaktoro Kaiem, Jugoslavio; dro Grllner, ĉeĥoslovakio; dro RejOd, Budapest; Sro Drzez- ga, Beuthen, Germanio; dro Doka, Svisio;
dro Waldmann, dro Bauer, dro Weber, teol.
prof., Bavario; Sro Mockenhaupt, Sro Havenith kun S0 geamikoj sttidentaj; Germanio; Sro Solzbacher, Gennanio; Sro Herenaida, Belgio kaj tiel plu. . *
• Aliĝojn ĉiam ankoraŭ akceptas: Ika,
Zug, Svisio. .«, . •*••
#■• s
agado, la profunda, celscia 'senkomprbmisa, plenumo de la u n iv e r s a la s a v o rd o n b de' Jesu Kristo: Prediku la evangelion, la „gojigart'
sciigon" pri la Dia Patro kaj ia savo el la pekkatenoj al Ciu k r e it a ĵo t . e. trapenetrigu ĉiujn kreitaĵojn, ĉiujn aferojn per la vlva Spl-
rito de D i o . ’*« — . n
Certe jam tiuj ketkaj linloj donas bildon (tre nesufiĉan!) pri la a d m irfn d a a k tfv e c o , pri la v a s th o r lz o n ta 'k a j eelscia labdro de la logiaro. Ni katollkoj ne estfmu mal- grave tlujn ĉi faktojn. Povas venl la tago, klam at nl nur reatus la doloriga konstato: Nun estas tro malfrue; Nl per*
dis la tempon per m a lg ra n d a jo jIE .S .
e k U» ►
7 S
» 1 1 1 1 !!!g *
dasv. frankoj.' Interesega estas, ke ĉiuj pre*"‘
legoj de la universitato «enescepte estas gvl*-1’
dataĵ-paralele-en franca kaj germana lingvoj', tiel ke ĉi tie^kiel? nenie en la mondo reallgas ' fruktega kunlaborado de la germana analisa' kaj la franca sinteza genio. Al la ĝisnunaj - fakultatoj oni volas aldonj nun la medicinan.
Dezirindege estus; ke
fa
katoiikaj studentoj ĉiulandaj almenaŭ por-Uinu aŭ 'd u ‘ semestroj vizitus la universitaton. por tie konatlĝi kun vere interesega Internacia kulturcentro.La 9— !2*B de Aŭĝusto okazas la naCfa ka- tolika kongreso en Basel (BAle), kie ankafl Ika estos oficiale reprezentata per -Msro dro Nik.
Pfeiffer, Koŝice. : ■ •■■« >» - t •. i.<-
» Kiel praktikan rezŭlton de la iniciatoĵ ĉe la Ika-kongresoj pasintaj ta gazetara unuiĝo ĉijare festis je 29* de« junio la in te rn a c ia n gazetaran feston, -aranĝante kun aprobo de .:
la ekleziaj aŭtoritatoj predikojn en ĉiuj eklezioj <
por la bqna gazetaro, , ( . La revuistp.
9 ■ < n.
* 1* h I S V
Pro la specialaj hŭstraj leĝoj’ estas nece-^
sa» ke aŭstra ŝtatano subsignu kief responda redaktoro. .Gis kiam ni trovos aliap solvon, do. provjzore subsignas».iSrft K ille r ^ .Graz.., Kompreneble tiu laŭleĝe necesa subsigno ne lanĝas la gvidadon. kaj redaktorecon de K. M.
Kasparo Mayr:,
ĉefsekretario de Ika, Zug
Numero 7, 1924 K A T O L IK A M O N D O IV. Kolekto N • 5
Pri la reformo de la kalendaro
(Daflrigota)
Se oni plendas, ĉar la sama dato ne kore- spondas ordinare kun la sama semajnotago, kaj se kelkaj festotagoj falas jen dimanĉe, jen lunde Se de tempo al tempo okazas superjaro, tamen la reguloj por trovi daton kaj se- majnotagon ne estas tro komplikaj, kaj ĉiu jaro malmulte diferencigas de la antafla afl de la sekvonta. Sed se pro amo aliformigi oni plimallongigas kelkajn jarojn de 1 tago, kaj
E
oste oni plilongigas alian de 7 tagoj, kun i rezuftato ke tia plia semajno devas trovi placon en unu monato, kiu rezultos ja same 7 tagojn pli longa ol la aliaj, kiu povas kredi ke tio estas plibonigo anstatafl malutilo? La komerco pli ol ĉio sentas la necesecon de reguligo de la kaiendaro, sed la komerco estos la unua sendube, kiu malakceptos tiun proponitan reformon, ĉar per gi oni devos tro diversamaniere pritrakti la kalkulojn por la pagoj de la laboristoj, por la tempopago de la kalkuloj, por la kaikulado de 14 procentaĵoj, por la statistikoj ĉiuspecaj, kaj por la kom- paroj inter la en- kaj el-spezoj de unu monato kaj de la aliaj, kaj enfine pro mil aliaj kaflzoj.• Sendube la perfektecon oni ne povos atingi en tiu materio, ĉar ne estas home modifi 14 teran iradon Ĉirkau la suno, kaj oni devas kontentigi je proksimuma reguligo. Sed kiel mi montris, la malutilojn ne devas superila utiion. (daŭrigota.)
E1 la katolika movado
Konstanta rubriko por mallongaj komuniko] aen- kosta] (ĝis 8 linioj) de la Ika- kaj katolika E° movado.
A tis tr a llo . Melbourne: Fino Maud Helm eatas devigata pro malsano forlasi siaa oficon kiel sekretarlino de la tlea grupo. Fino Helm meritaa la eternan dankon de ia Ika-anaro. Si enplantls knn grandaj oferoj la Ika-movadon en Atistralion lu j kunheipls al la fondo de Ika- branĉo
en Sydney. Flno Cox lin postentas kiol sekreta- riino.
Nova grupo kreiĝis en A b b o ts fo r d , antati- nrbo de Melbourne, ln fondlntino estas fino Kate Paynei — Saluton al Ciuj atistralaj lka-anojl
Usono. Pro troa okupado nia meritlnta de- legito Sro. Vidlkonrski rezlgnls je sia posteno.
Bonvole akceptis la delegltecon kaj abonejon S ro K o v a rlk , enChlcago mnltjara knnlaboranto agn- da. Dankegon al la eksiĝanta plonlro 1
F ra n c io . Parlzo: Lati inieiato da merttplena knnlaboranto abato Oerald Ramboux kraiĝis nova grnpo de IKUE en Parlzo, kles sekretarlo estas elektata abato Oerald Ramboux, 5 rue Bayard Paris. La grupo laboras en plena amlkeco kun Ika. Post raviviĝo de la Parls-a grnpo, kln deko- menee konservis la belan atandarton de IKUE, la lka-oflcejo, posedanta ĝin depost la konferen- coj de Oraz 1921, redonis la standardon al la novnaskiĝinta rondo. Ke Ĉi tiu paca knnagado estn komenco da nova spirito en la tnta Esperan-
tistaro tutmonda. K. M.
Estu laudataj!
Kanoniko Msro. N ik . P f e l f f e r , kln plur- foje donacls ati kolektis grandajn monsumojn (200
sfr. 1000 kaj 000 C. Kr.) por presajoj de Ika.
Sro J. M o lle n h a u e r, Oermanlo klu per riĉn donaco helpis multe dum la lastempaj malfacl laĵoj.
, K aplano W a e h o w s k i , O e rm a n io , k iu g a j-
nls 20 novajn abonintojn I
R. P .O . R a m b o u x , Francio kin nin helpis, suksese en mnltaj aferoj.
Sro Eugen K a p p e 1 e r, Kreuzllngen, Svislando, kfn por snbteno 4e I» Ika pomate donaeas 5 av.
fr, Vivu imitontaji
Por traduko kaj korektado de Im ita d o de K r la to plej bone meritls: Prof. M a r la n o M o ja d o , Madrid; prof. dro C h r is t a u e ll, Salzburg; prof.
M e a z z ln i, Italio; paroĥestro M a d d le n e r , B a- vario. Ke la belega libro baldatie ellrn i
Sro Prof. P l z z i , Venlzo, kiu en oferemegtt maniero gvldls la preparojn de la kongreso. Lin senegotsta, energia agado estts vere modela por ĉiuj niaj knnlaborantoj.
Posedanto kaj Eldonisto: „lka“, Zug, Svisio. - Respoada Redaktoro: H . Killer, Oraz, Atistrio — Presejo: Patilus-Presistejo, Graz, Karmeliterplatz 5
I
KVAR PUNKTOJ
instigas nepre aboni al
E sp e ra n to T riu m fo n ta
Oi estas
S e m a jn a
Aktuala Ilusfrita Grandformata
Senpagaj monataĵ aldonoj:
nRevuo“ (literatura kaj popolscienca)
„Internacia Komercotf
Senpagajn specimenojn petu de la administracio
Horrem b. Kdln, Germanio
i
r
X • • • • • • • • • • • • • • • • • * *„ C a cilia “
Akcia societo
por orgenkonstruado en Aŭstrlo.
F a b rik e jo j: Klosterneuburg apud Wien, Salz- burg-Parsch, Salzburg-Onigl.
O fic e jo : Salzburg-Parsch, Oaisbergstrafie 13 a.
tel. 852/VI.
P re z ld a n to : Katedral-kapitlano L. Angelberger, Salzburg.
A rtis ta j g vid an to j: Akademiprofesoro V.O oller, Klosterneuburg kaj katedralmusikestro Fr. X.
Oruber, Salzburg.
La teĥnika gvidado estas en la manoj de jam famkonataj orgenkonstrumajstroj.
„CMciliatf garanfias pro siaj plej modernaj fabrikaran&oj pri la plej akurata kaj malmulte- kosta liverado de preĝej-, koncert-kaj domorgenoi de Ĉiuj sistemoj kaj grandoj, plej bone faritaj latt tekniko kaj arto. ŭ i prizorgas senprokraste riparo ]n kaj lan&konstruojn por ia en-kaj ekster- lando. Antatttaksadon de kostoj ĝi faras sen pagdevigo. — Korespondado per Esperanto!
„C&cilia*, Post Parsch, Salzburg, Attstrio.
• • » • • • • • • • • •
Klaaika Verko por ĈIu Esperantisto!
Imitado de Kristo
ellros antaŭ fino de £1 tlu jaro
350 paĝoj, poSformato* (9X13), belpapera p le j s o lid a b ln d it a
Tekato klasika, travidita de llngvaj faknloj P re z o p r o v lz o r a
sfr. o. m. sl
moderne bindita 3.30 3.00
tole bindita, ruĝa rando, kun ingo 3.30 3.00 toie bindita, ora rando, kun ingo 3.60 3.20 lede bindita, ora rando, kun ingo 4.70 4.25
Aldonn 10 0|n por «endkottoj.
La prtzoj same valoras por Ĉiuj landoj. N i ak- ceptas monpagon en ciuj konstantaj naciaĵ valutoj,
latt la tagkurso de la alvenotago.
Obligacioj
de 20, 100, 500 sfr. kun jara rentumo de 5% estas speciale eldonataj porfinance faciligi ia eldonon.
Kiu antattpagas la prezon ĝis 1* de Novem- bro att aĉetas obligacion de minimume 40 sfr., rajtas dekalkuli rabaton de 10%
de la suprediritaj prezoj.
M endilo
M i msndas . . . . • ! « . ds Im itado do Krlsto.
• •fr,
— moderne bindita 3.30
— tole bindita, ruĝa rando 3.30
— tole bindita, ora rando 3.60
— lede bindita, ora rando 4.70 M i aĉetas ... obligaciojn de po
La mono estas ĉi-kune, sendita per posrĉeko
Mendu tuj ĉe
Ika-Eldonejo, Zug
Svisio
Ika-Eldonejo
Internacia Katolika Edonejo (IKE)
eldonas
internacian literaturon ĉiuspecan La tuta profito
estas nur por Ika- kaj Eo-movado
Kiel fundamentan kapltalon ■
ni eldonas obllgaclojn de 20, 100, 500 sfr., kun jara rentumo de 5“/0.
* * * *
Solida entreprenot ,
Eliros nur seriozaj verkoj de famaj aŭtoroj. (Jnuaj verkoj aperontaj:
Imltado de Kristo La Kvar Evangelloj La Apostolaj Leteroj
Ciu katolika samidiano nepre subtenu la katollkan eldonejon.
Mendante la tutan literaturon nur per
IKA-ELDONEJO
ZUG
•.
X L a n d o Jarabono Ika-kotizo Ika-kotizo kun R. K- sen K .M . kun K .M .
Angllo . . Atistralio .
•
• 0
•
} 8 M. 2 11. 4 11.
Argentino o o 2 pes. or. 2 pea. or. 3 pes. or.
Atistrio • • o 0 16.000 kr. 16.000 kr. 28.000 kr.
Belglo . . . Lulcsemburgo
o 0
} 8 b. fr. 5 b. fr. 10 b. fr.
B ra z ilio • • o 3 mr. 2 mr. 4 mr.
ĉefioslovakio o 12 ĉ. kr. 10 ĉ. kr. 16 6. kr.
Danio • . e 0 3 kr. 2 kr. 4 kr.
Francio . • 0 6 fr. fr. 5 f r .f r . 10 fr. fr.
Oermanio • 0 l"20 o. m. 1*20 o. m. 2 o. m.
Hispanlo . • 0 3 pes. 3 pes. 5 pes.
Httttgario • • 0 1-20 o. kr. 1*20 o. kr. 2 o. kr.
Ita lio . . . o o 6 1. 6 1. 10. 1.
Jugoslavio 0 0 25 din. 20 dln. 36 din.
Litovio . « o • 4 lid. 4 lid. 6 lid.
Nederlando 0 0 1-50 fl. 1-50 fl. 2 fl.
Pollo . . . 1-20 zl. 1-29 zl. 2 zl.
Rutnanio • • o 40 lev. 30 lev. 50 lev.
Svisio • • 0 o 3 fr. 2 fr. 4 fr.
Usono • • 0 o —•75 d —•50 d 1 d.
R im a rk o . En landoj, kie ne ekzistas ankoratt nova ora monbiieto (Hungario, Polfo ktp.) oni sendu mon- biletojn kurantajn latt la taga kurzo. Por landoj, kies monvaloroj malplialtiĝos, ni devas plialtigi pli poste la prezojn.
I
M ondkjnataJ M ltte n w a ld « r MuzllcinstrumontojV e a d M o j k o m o rc is tc j do m u o fk tn o tru m e a to j
Sercu • ! • Agentojn
Malmultekoste vendas la
Eksportfirmo A. J. Hornsteinĉr
en Mittenwald no. 285, Bavario
p e r m a n f a r it a j n in s t r u m e n t o j n:
t l o l o n o j
I. k v a l l t o ... 50 O r. M k.
II. kvallto 30 O r. Mk.
III. Icvalito 20 O r. M k.
H o r n s t e l n e r S o l o v l o l o n o j
I. k v a l l t o ...150 O r. M k.
II. kvallto • • • • . . 100 O r. M k.
C l t r o j i
acero • • • • • • • • 30 O r. SSk.
1 /2 pallsandro . • • • 40 O r. Mlt.
p a l l t a n d r o ... 50 O r. M k.
L l u t o J . • • • • 30-100 O r. M k . O l t a r o J • • • s • 18-35 O r. M k.
V l o l o n e o t o lau mcndo
V l e l o n a r c o . • • 3 -2 0 O r. M k.
Sendkostoj estaa speciale kaikulotaj!
Mendojn kaj demandojn direkftu n u r al la
reprezentanto:
E. X. H o fm an n , Karl Singerstr. 10/1,
Miinchen 39, Oermanio
Prezaro latt dezfro
I I I !
!
X
