opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty.
Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE IV
Program nauczania języka polskiego dla szkoły podstawowej
MAŁGORZATA JAS
NAJWAŻNIEJSI SĄ GOŚCIE.
JAK SPRAWIĆ, ABY ODWIEDZILI
KLASOWE SPOTKANIE Z TWÓRCZOŚCIĄ
ADAMA MICKIEWICZA?
Bożena Święch dr Beata Rola
Agnieszka Ratajczak-Mucharska Redakcja językowa i korekta – Editio
Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Tytuł lekcji:
Najważniejsi są goście. Jak sprawić, aby odwiedzili klasowe spotkanie z twórczością Adama Mickiewicza?
(kompetencje kluczowe: umiejętność uczenia się, myślenie matematyczne, inicjatywność i przedsiębiorczość, porozumiewanie się w języku ojczystym)
Cele kształcenia (wymagania ogólne)
Kształcenie językowe. 2) Rozwijanie rozumienia twórczego i sprawczego charakteru działań językowych i kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowania językowe w procesie porozumiewania się – w realu i w środowiskach wirtualnych, w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych, z osobami doświadczającymi trudności w komunikowaniu się, w kontaktach międzykulturowych oraz z osobami z tego samego kręgu
kulturowego. 3) (…) zdobywanie wiedzy o konwencjach używania języka (z zakresu etykiety językowej). 4) Rozwijanie wiedzy o elementach składowych wypowiedzi (…) pisemnych oraz ich funkcjach w strukturze tekstów i w komunikowaniu się. Tworzenie wypowiedzi. 1) Rozwijanie umiejętności świadomego wypowiadania się w określonych formach wypowiedzi (…) pisemnych. 2) Rozwijanie umiejętności stosowania środków stylistycznych i dbałości o organizację i estetykę tekstu.
Treści kształcenia (wymagania szczegółowe)
II. Kształcenie językowe. 2. Zróżnicowanie języka. Uczeń: 2) posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny; 3) używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej. 3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń: 1) identyfikuje tekst jako komunikat; rozróżnia typy komunikatu: informacyjny (…); 2) identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi. III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń: 1) uczestniczy w rozmowie na zadany temat, wydziela jej części, sygnały konstrukcyjne wzmacniające więź między uczestnikami dialogu, tłumaczące sens; 3) tworzy logiczną, semantycznie pełną i uporządkowaną wypowiedź, stosując odpowiednią do danej formy gatunkowej kompozycję i układ graficzny (…). 2. Mówienie i pisanie. Uczeń: 1) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: zaproszenie, ogłoszenie (…); 6) rozróżnia współczesne formy komunikatów (SMS) i odpowiednio się nimi posługuje, zachowując zasady etykiety językowej.
Metody/Formy pracy
m. podające: rozmowa dydaktyczna, objaśnienie; m. praktyczne: praca z tekstem źródłowym; ćwiczenia redakcyjne; m. problemowe, aktywizujące: jigsaw; formy pracy: grupowa, zbiorowa.
Środki dydaktyczne
teksty źródłowe przygotowane przez nauczyciela na podstawie zasobów: Scholaris – tablice poglądowe: Cechy dobrego ogłoszenia, Schemat zaproszenia, tekst Jak napisać SMS, opis metody jigsaw (in. grupy eksperckie, puzzle, układanka): Jigsaw; papier plakatowy, markery.
Przed lekcją
Uczniowie wstępnie planują otwartą dla gości klasową imprezę kulturalną – spotkanie z twórczością Adama Mickiewicza, wernisaż obrazów stworzonych na lekcji (por. lekcja 114M). Ich zadaniem domowym było m.in. przedyskutowanie w zespole sposobów organizacji tego wydarzenia oraz zapisanie pomysłów i ustaleń.
Opis przebiegu lekcji
Uczniowie w zespołach prezentują pomysły i ustalenia powstałe podczas wykonywania zadania domowego.
Nauczyciel inicjuje rozmowę na temat: Kogo chcemy gościć w trakcie spotkania?
W jaki sposób dotrzemy do tych osób z informacją o wydarzeniu? Co powinniśmy zrobić, aby goście dopisali? itp. W rozmowie ważny jest wątek, kogo i w jaki sposób można (wypada) zaprosić na spotkanie.
Uczniowie łączą się losowo w 3 grupy. Każda otrzymuje inny tekst źródłowy:
Grupa 1. – Jak napisać ogłoszenie? Grupa 2. – Jak napisać zaproszenie? Grupa 3. – Jak napisać SMS?
Uczniowie pracują zgodnie z metodą jigsaw. Przed pierwszą rundą nauczyciel objaśnia im zasady obowiązujące w pracy m. grup eksperckich.
W trzeciej rundzie nauczyciel przeprowadza krótki test Kahoot!, aby sprawdzić skuteczność uczenia się uczniów w grupach eksperckich oraz uporządkować zdobyte informacje. Przykładowe pytania: 1) SMS to forma komunikacji, którą można
wykorzystać, zapraszając na klasowe wydarzenie: A. przyjaciela B. kolegów i koleżanki z innych klas C. dyrektora szkoły. 2) Formułka wstępna typu: Miło nam będzie gościć…/
Mamy zaszczyt… jest charakterystyczna dla: A. SMS-a B. zaproszenia C. ogłoszenia.
W razie potrzeby nauczyciel uściśla informacje, wraca do odpowiednich fragmentów tekstów źródłowych.
Uczniowie w pierwotnych grupach eksperckich redagują i zapisują na plakatach odpowiednio: ogłoszenie, zaproszenie, SMS.
Grupy prezentują swoje teksty. Nauczyciel odnosi się do ich formy i treści, uczniowie na bieżąco wprowadzają na plakatach korekty.
Uczniowie dzielą się zadaniami: Kto przygotuje ogłoszenia? Kto zaproszenia?
W jakiej formie (odręczne czy komputerowe)? Gdzie zamieścimy ogłoszenie? Kto i kiedy wręczy/prześle gościom zaproszenia? Dla kogo będą zaproszenia? Kto, kiedy i do kogo wyśle SMS-a? itp.
5
Komentarz metodyczny
Metody prezentowane w scenariuszu zmuszają uczniów do działania, zapobiegają zjawisku tzw. próżniactwa społecznego, często występującego w pracy zespołów.
Każdy uczeń, także ten ze SPE, ma szansę znaleźć adekwatną do swoich zainteresowań, możliwości i swojego potencjału formę aktywności.
