Cena 10 groszyYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Z I E M I A P O M O R S K A
PISMO POŚWIĘCONE OBRONIE INTERESÓW ROLNICTWA, HANDLU, PRZEMYSŁU I RĘKODZIEŁA
o—™™--. P R Ż Ń U Bi ER ATA_________ —
„ Z I E M I A P O M O R S K A " z t y g o d m o w y m d o d a t k i e m i l u s t r o w a n y m „ G O Ś Ć N I E D Z I E L N Y” w y c h o d z i t r z y r a z y w t y g o d n i u , n a w t o r e k , c z w a r t e k i s o b o t ę . P r z e d p ł a t a n a p o c z c i e w y n o s i k w a r t a l n i e 2 z ł , 9 5 g r „ m i e s ię c z n i e 9 9 g r , W a d m i n i s t r a c j i k w a r t a l n i e 2 z ł , 4 0 g r „ m i e s ię c z n i e 8 0 g r . P o d o p a s k ą w P o l s c e 1 z ł . 6 0 g r , m i e s i ę c z n i e , W r a z i e w y p a d k ó w s p o w o d o w a n y c h s i ł ą w y ż s z ą , p r z e s z k ó d w z a k ł a d z i e , s t r a j k ó w i t p , w y d a w n i c t w o n i e o d p o w i a d a z a d o s t a r c z a n i e p i s m a , a a b o n e n c i n i e m a j ą p r a w a d o o d s z k o -
—— = d o w a n i a . P c j e d y ń c z y n u m e r 1 0 g r o s z y . = =
- OGŁOSZENIA- _______
Wtersz mifimetrowy aa stronie 6-łamowej 10 gr. Reklamy na strooM 3-łamowej — 40 gr. Reklamy w tekście na 1-szej strome — 70 gr. Oroszenia skomplikowane i z zastrzeże
niem miejsca 10^ droższe. Nekrolog 30% zniżki.
Ogłoszenia drobne: wiersz napisowy "** 15 gr., każde następne słowo 5 gr. Dis poszukujących pracy 5O°/o zniżki. Ruch towarzystw (wiem redakcyjny) — 15 gr., kounmkaiy (wiersz redakcyjny) — 20 gr. Ogłoszenia za
graniczne 100% droższe. Za dokładność ogłoszeń, nada-
■—■ł—- wanyeh telefonem, nie gwarantujemy. •
Adres Redakcji i Administracji: „ZIEMIA KOMORSKA” — TORUŃ, ol. Bydgoska 56 — Telefon 202 N r . 6 8 H
Delegacja Pomorza u PrezyDeala izenywpeiiiei i i Prezesa iaSy Kiiisłriw.
T O R U Ń , w t o r e k 1 5 R o k I I
J a k d o n o s il iś m y w o s t a t n i m n u m e r z e , K o r n i?
t e t y O b r o n y N a r o d o w e j z w o j e w ó d z t w z a c h o d n i c h w y s i a ł y d o W a r s z a w y d e l e g a c je , k t ó r e m i a ły p r z e d ł o ż y ć p . P r e z y d e n t o w i i n o w e m u r z ą d o w i ż ą ? d a n i a i ż y c z e n ia o b y w a te l s t w a P o l s k i Z a c h o d n i e j .
D e l e g a c j e t e p r z y j ę t e z o s t a ł y p r z e z p . p r e m j e r a B a r t l a w ś r o d ę , a p r z e z p . P r e z y d e n t a w c z w a r t e k . O p r z e b ie g u p o s ł u c h a n i a d o n o s i K o m it e t O b r o n y N a r o d o w e j n a P o m o r z e , c o n a s t ę p u j e :
„ W ś r o d ę , d n i a 9 c z e r w c a r . b . p r z y b y ł y d o W a r s z a w’ y 3 d e l e g a c je w o j e w ó d z t w z a c h o d n i c h , ż e b y p r z e d s t a w i ć n a c z e l n y m w ł a d z o m P a ń s t w a p o ł o ż e n i e i n a s t r o j e s p o ł e c z e ń s t w a z i e m z a c h o ? d n i c h . T e g o ż d n i a o g o d z . 1 2 i p ó ł n a z n a c z o n e m z o s t a ł o p r z y j ę c i e p r z e z p a n a p r e z e s a R a d y M i n i ? s t r ó w w g m a c h u P r e z y d j u m R . M . W k o l e j n e m p r z y j ę c i u , j a k o p i e r w s z y , s k ł a d a ł s w ą d e k l a r a c j ę K o m it e t Q b r o n y N a r o d o w e j n a P o m o r z u .
P r z e w o d n ic z ą c y K o m . O b r . N a r . p . J a n D o n i?
m i r s k i p r z e d s t a w i ł p . p r e m j e r o w i w o b e c n o ś c i p . m i n i s t r a s p r a w w e w n ę t r z n y c h p o s t u l a t y l u d n o ś c i p o m o r s k i e j, z a w a r t e w m e m o r ja l e , p r z y g o t o w a n y m d l a p . P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l it e j, i u z g o d n i o n e o r a z p o d p i s a n e p r z e z d e l e g a t ó w 5 ? c i u S t r o n n i c tw N a r o d o w y c h P o m o r z a .
P . D o n i m i r s k i z a z n a c z y ł n a w s t ę p ie , ż e s p o ł e ? c z e ń s t w o p o m o r s k i e , ś w ia d o m e s w y c h d ą ż e ń i o b o ? w ią z k ó w p a t r j o t y c z n y c h , w d n i a c h k r y t y c z n y c h o d n i o s ł o s i ę n a d e r p o w a ż n i e d o p o ł o ż e n i a . W s k a ? z a ł d a l e j n a t o , ż e w y p a d k i m a j o w e w W a r s z a w i e w s tr z ą s n ę ł y d o g ł ę b i c a łą l u d n o ś c i ą P o m o r z a , k a ? ż ą c ^ e j l ę k a ć s i ę : z a c h w ia n i a p o d s t a w p r a w o r z ą ? d n o s c i R z e c z y p o s p o l i t e j , m o ż li w o ś c i z a g r o ż e n ia t r a n z y tu , o d c i ę c i a P o ls c e d o s t ę p u d o m o r z a , u t r ą ? c e n ią m o r a ln e j w a r t o ś c i i k a r n o ś c i w o j s k a p o l s k i e ? g o , a n a w e t m o ż l iw o ś c i z m i a n y k u r s u p o l i t y k i z a ? g r a n i c z n e j , k t ó r a w s k u t k a c h m o g ł a b y w z b u d z ić n i e p e w n o ś ć o d n o ś n i e d o n i e t y l k a l n o ś c i g r a n i c p a ń ? s t w a p o ls k ie g o n a P o m o r z u .
W y t w o r z y ł o t o n a s t r ó j , k t ó r y m ó g ł p c h n ą ć s p o łe c z e ń s t w o d o n a j b a r d z i e j r y z y k o w n y c h k r o ? k ó w w p o c z u c i u , ż e z d e p t a n e m z o s t a ł o n a j w y ż s z e d o b r o N a r o d u , p o d s t a w a p r a w o r z ą d n o ś c i i ł a d u . W t a k i e j w i ę c c h w il i p o ł ą c z y ł y s i ę w s z y s t k i e i s t ? n i e ją c e n a P o m o r z u s t r o n n i c t w a p o l i t y c z n e p o i ? s k i e w K o m i t e c i e O b r o n y N a r o d o w e j , a b y z e s p o ? l i ć o p i n j ę o g ó ł u , z a p o b ie c s a m o r z u t n y m w y s t ą p i ę ? n i o m , k t ó r e b y m o g ł y s p o w o d o w a ć s z k o d l i w e i n ie ? o b l ic z a l n e n a s t ę p s t w a d l a k r a j u i p a ń s tw a .
N a s t ę p n i e p . D o n i m i r s k i z w r ó c i ł u w a g ę n a t o , ż e l ic z n e d o t y c h c z a s o w e z a r z ą d z e n i a r z ą d u c e n tr a l?
n e g o n i e l i c z y ł y s i ę d o s t a t e c z n i e a n i z d u s z ą , a n i z o d r ę b n o ś c i a m i k u l t u r a l n e m i m i e js c o w e g o s p o ł e ? c z e ń s t w a . L i c z n e r z e s z e u r z ę d n i k ó w z i n n y c h c z ę ? ś c i P o l s k i m i e s z c z ą n i e s t e t y n i e j e d n ą o s o b i s t o ś ć , n i e u m i e j ą c ą d o s t r o i ć s w e g o p o s t ę p o w a n i a d o s p o ? s o b u m y ś l e n i a t u t e j s z e j l u d n o ś c i . Z a c h o d z ą c z ę s to o b j a w y l e k c e w a ż e n i a p o l s k o ś c i P o m o r z a p r z e z lu ? d z i o o d r ę b n e j k u l tu r z e m y ś le n i a , c o u r a ż a b a r d z o s p o ł e c z e ń s t w o p o l s k i e , r d z e n n ie p o m o r s k i e .
’■ P o l s k i n a w y b r z e ż u , j a k w ł a ś n i e s y s t e m a t y c z n e : d a l s z e p r o w a d z e n i e t y c h p r a c r o z p o c z ę t y c h .
N i e m n i e j w a ż n e m d i a w z m o c n i e n ia n a d m o r ? i s k i e g o t e r e n u p a ń s t w a j e s t r o z s z e r z e n i e o b s z a r u . w o j e w ó d z t w a p o m o r s k i e g o , k t ó r e g o r o z m i a r n i e ? i d o s t a t e c z n y p o w o d u j e w i e lk i e t r u d n o ś c i f i n a n s o ? j w e w u t r z y m y w a n i u u r z ą d z e ń s a m o r z ą d o w y c h
! i o r g a n i z a c j i s p o łe c z n y c h . N a l e ż y j a k n a j s p i e s z ? i n i e j p o w i ę k s z y ć o b s z a r w o j e w ó d z t w a p o m o r ? I s k i e g o .
P o l s k a l u d n o ś ć P o m o r z a p r a c u j e o b e c n ie t a k i n a r o l i , j a k w p r z e m y ś le , h a n d l u i r z e m i o ś l e w w a ?
; r u n k a c h c i ę ż s z y c h , n i ż l u d n o ś ć n i e m i e c k a , z a s i l a n a : p o w a ż n i e p r z e z k a p i t a ł y o b c e . W s p ó ł z a w o d n i c t w o
; ż y w io ł u p o l s k ie g o z n i e m ie c k i m s t a j e s i ę c o r a z I t r u d n i e j s z e m k u s z k o d z ie s i ły p o l s k i e j.
L u d n o ś ć P o m o r z a o d c z u w a c z ę s t o n i e z r o z u ? m i e n i e z e s t r o n y w ł a d z c e n t r a l n y c h , c o d o d o n i o ? s ł o s c i k u l t u r a l n y c h i g o s p o d a r c z y c h u r z ą d z e ń z a ? c h o d n i c h , d o k t ó r y c h j e s t p r z y z w y c z a j o n a i k t ó r e c e n i w y s o k o .
P . D o n i m i r s k i p o d k r e ś l i ł d a l e j, ż e K o m it e t O b r o n y N a r o d o w e j u w a ż a , ż e k u l t u r a g o s p o d a r c z a i w y s o k a p r o d u k c j a Z i e m Z a c h o d n i c h w i n n y b y ć p r z e d m i o t e m s z c z e g ó l n e j o p i e k i p a i is t w a , n i e z a l e ż ? n i e o d m o ż li w o ś c i d o p r o w a d z e n i a d o t e g o ż p o z i o ? m u c y w il i z a c y j n e g o i n n y c h z i e m P o l s k i . Z a p e w n ił j e d n a k , ż e l u d n o ś ć P o m o r z a n i e c h c e „ s e p a r a t y ? z m u " i d o s k o n a l e r o z u m ie d o n i o s ł o ś ć i n t e r e s u m o ? c a r s t w o w e g o P o l s k i , c h c ą c j e d n o c z e ś n i e u z n a n i a p r z e z P o l s k ę w a r t o ś c i o w e g o z n a c z e n i a P o m o r z a w p a ń s t w i e . Ż ą d a n ie m n a c z e l n e m l u d n o ś c i P o r n o ? r z a j e s t k o n s t y t u c y j n a r e o r g a n i z a c j a p a ń s tw a , z r ó ? w n o r z ę d n e m w z m o c n i e n i e m w ł a d z y P r e z y d e n t a R z e p li t e j P o l s k i e j , z m i a n a o r d y n a c j i w y b o r c z e j , p r z e s tr z e g a n ie p o t r z e b g o s p o d a r c z y c h P a ń s t w a , u s u n i ę c i e n a d u ż y ć , a n i e m n i e j p o p r a w a a d m i n i ? s t r a ć j i i s k a r b o w o ś c i .
N a k o ń c u z a z n a c z y ł p . D o n i m i r s k i , ż e ż y c z ę ? n i a p o w y ż s z e , z n a j d u j ą c e s i ę w m e m o r j a le d o p . P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j , s t a n o w i ą p o s t u l a t y n i e r o z w i n i ę t e i ż e K o m . O . N . n a P o m o r z u j e s t g o t ó w j e d o k ł a d n i e i r z e c z o w o o p r a c o w a ć i u z a s a ? d n i e , o i l e r z ą d u z n a i c h w a ż n o ś ć i w y r a z i w t y m w z g lę d z i e ż y c z e n i e .
P p . d r . O s s o w s k i , R o g a l la , D ą m b s k i i A n t c z i k , p o p i e r a j ą c p r z e m ó w ie n i e p . D o n i m ir s k i e g o , u z u ? p e ł n il i t a k o w e w s z c z e g ó ł a c h .
P . p r e m j e r , p o w y s ł u c h a n i u z w i e l k ą u w a g ą p r z e d s t a w i e n i a K o m i t e t u , o d p o w i e d z i a ł p r z e d e ? w s z y s t k ie m , ż e j e s t c z ło w i e k i e m n i e s łu ż ą c y m ż a ? d n e j p a r t j i i ż e j e g o j e d y n ą t r o s k ą j e s t d o b r e r z ą ? d z e n i e P a ń s tw e m .
N a s t ę p n i e b a r d z o e n e r g ic z n i e p o d k r e ś li ł, ż e d o s k o n a le u z n a j e w a ż n o ś ć b u d o w y p o r t u w G d y ? n i j a k o t e ż k o l e i B y d g o s z c z — G d y n i a , i ż e p r a c e b e z w a r u n k o w o b ę d ą c a łą s i l ą p r o w a d z o n e d a l e j.
Z c a ł y m t e ż n a c is k i e m o ś w ia d c z y ł , ż e w s z e i?
k i e m o ż li w o ś c i d o b r o w o l n y c h z m i a n g r a n i c p a ń ? s t w o w y c h n a P o m o r z u n a l e ż y o c e n ić j a k o z ł o ś li w e i b e z m y ś l n e p l o t k i , n i e m a ją c e ż a d n y c h p o d s t a w i ż e r z ą d n i g d y d o z m i a n p o d o b n y c h n i e d o p u ś c i .
C o d o ż y c z e ń , w y r a ż o n y c h w p o s t u l a t a c h p a n p r e m j e r p o w i e d z i a ł , ż e r z ą d j e s t p r z e p o j o n y c h ę ? c i ą j a k n a j d a l s z e g o z a c h o w a n i a c e n n y c h w ł a ś c iw o ? ś c i P o m o r z a m i ż e l u d n o ś ć p o m o r s k ą n a l e ż y z a p e ? w n i ć , ź b 'z a m i a r y r z ą d u n i e z a w o d n i e p ó j d ą p o l i n j i j e j p r a g n ie ń .
P . m i n i s te r s p r a w w e w n ę t r z n y c h z e s w e j s t r o ? n y z a z n a c z y ł, ż e g ł ó w n e z a d a n ia , j a k i e s o b i e p o ? s t a w ił K o m it e t O b r o n y N a r . , n i e m a j ą w o b e c n e j c h w i li z n a c z e n i a , p o n i e w a ż z a p e w n i e n ie s p o k o j u i ł a d u w k r a j u , a t a k ż e o b r o n a g r a n i c s ą o b o w ią z ? k a m i P a ń s t w a , k t ó r e j e t e ż w y p e l n C Z w r ó c i ł t a k ż e n a t o u w a g ę , ż e p r o j e k t s a m o r z ą d o w y p . d r . O s s o w s k i e g o m o ż e b y ć r o z u m ia n y j a k o z b y t d a l e ? k o i d ą c e w y o d r ę b n i a n i e s i ę P o m o r z a .
P . d r . O s s o w s k i w y k a z a ł p . m i n i s t r o w i , ż e in ? t e n c j ą j e g o w c h w il a c h p r z e ł o m o w y c h b y ł o s k i e r o ? w a n i e z a c h w i a n e j o p i n j i s p o ł e c z e ń s t w a h a t o r y w z m o c n i e n i a c e n n y c h w ł a ś c i w o ś c i n a s z e j k u l t u r y i n a s z e g o p o z i o m u g o s p o d a r c z e g o .
W k o ń c u a u d j e n c j i p a n p r e m j e r B a r t e l w s ł o ? w a c h b a r d z o s t a n o w c z y c h Z a z n a c z y ł , ż e r z ą d c a |y j e s t b e z p a r t y j n y i ż e b ę d z i e r z ą d z i ł t w a r d o . J e ż e li ? b y p o w s ta ł y j a k i e ś w ą t p l i w o ś c i c o d o z a m i e r z e ń r z ą d u l u b u j a w n i ł y s i ę i n n e l u b n o w e p o t r z e b y P o ? m o r z a , t o t a k p a n p r e m j e r , j a k t e ż c z ł o n k o w i e r z ą ? d u z a w s z e i c n ę t n i ę m r ż y j m ą w s z e l k i e w n i o s k i s p o ? ł e c z e ń s t w a p o m o r s k i e g o — . d o w i a d p m o ś c i.
D n i a 1 0 c z e r w c a r . b . o g o d z . 1 2 ? te j z o s t a ł y p r z y j ę t e p r z e z p . P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j t r z y d e l e g a c j e w o j e w ó d z t w z a c h o d n i c h , a m i ę d z y n i e m i d e l e g a c j a K o m i te t u O b r o n y N a r o d o w e j n a P o m o r z u .
P r z e w o d n ic z ą c y b - J a n D o n i m i r s k i w y r a z i ł P a n u P r e z y d e n t o w i g o r ą c e p r z y w i ą z a n i e P o m o r z a d l a P o l s k i , z ł o ż y ł m e m o r j a ł , z a w i e r a j ą c y p o s t u l a t y p o m o r s k i e j l u d n o ś c i, i o ś w i a d c z y ł , ż e s p o ł e c z e ń ? s t wr o n a P o m o r z u g ł ę b o k o u f a , i ż W y s o k i M a j e s t a t G ł o w y P a ń s t w a p o t r z e b P p m o r z a n i e o p u ś c i .
P a n P r e z y d e n t R z e c z y p o s p o l i t e j z a w y r a ż o n e u c z u c i a p o d z i ę k o w a ł i o ś w ia d c z y ł , ż e p o t r z e b y i t r o s k i P o m o r z a r o z u m i e , i p o l e c a s z c z e g ó ło w e i c h p r z e d s t a w i e n i e p a n u p r e m je r o w i i c z ł o n k o m r z ą d u , d o k t ó r e g o p o s i a d a z a u f a n ie c a ł k o w it e .
K o m it e t O b r o n y N a r o d o w ’ e j n a P o m o r z u : ( — ) J a n D o n i m i r s k i , p r z e w o d n i c z ą c y . Z a Z w i ą z e k L u d . ? N a r . ( — ) D r . O s s o w s k i.
Z a P . S . C h . D . ( — ) J . R o g a l l a . Z a P . S . L .: ( — ) R . W a s i l e w s k i . Z a S t r . C h r z . N a r . : ( —) D ą m b s k i .
Z a N . P . R .: ( — ) A n t c z a k .
Rozbicie Komitetu Obrony Narodowej na Pomorzu,
P . D o n i m i r s k i m ó w ił d a l e j , ż e w z i e m i p o m o r ? s k i e j m ie ś c i s i ę d z i e l n i c a K a s z u b , m a j ą c y w i e l k ie n a r o d o w o ? p o li t y c z n e z n a c z e n i e d l a P o l s k i. K a s z u ? b y , t o k r a j b i e d n y , o z ł e j z i e m i, o z ł y m k l i m a c i e i o z ł e j k o m u n i k a c j i . M u s i o n k o s z t o w a ć S k a r b P o l s k i t a k , j a k d a w n i e j k o s z t o w a ł s k a r b n i e m i e c ? k i . 'W i n i e n d o z n a ć s z c z e g ó ln e j , m i ło s n e j o p i e k i p a ń s tw a , b e z k t ó r e j n i e j e s t n n o ż l i w e m u c h r o n i ć g o ( j d w r o g ic h w p ł y w ó w i t e r r o r u . D z iś t a m w i e r n o ś ć d i a P o l s k i i s t n i e j e . N i e m o ż n a j e j l e k c e w a ż y ć .
Z a b a r d z o w a ż n e u z n a j e K o m i te t O b r o n y N a ? r o d o w e j b u d o w ę p o r t u n a s z e g o i
G d y n i a . Ż a d n a a k c j a n i e m o ż e m a ć w i a r y m i e js c o w e j l u d n o ś c i
k o l e i B y d g s z c z — b a r d z i e j p o d t r z y ? w s i l ę i t r w a ł o ś ć
J a k s i ę d o w i a d u j e m y , p o m o r s k i K o m i t e t O b r o ? n y N a r o d o w e j r o z c h w ia ł s i ę .
W e d l e „ S ł o w a P o m o r s k i e g o 14 n a s t ą p i ł o t o z t e j p r z y c z y n y , ż e p r z e d s ta w i c i e l Z . L . N . , p . d r . O s ? s o wrs k i , d o m a g a ł s i ę z w o ła n i a k o m i t e t ó w p o w i a t o ? w y c h w c e l u w y s ł u c h a n i a i c h s p r a w o z d a ń i n a w z a ? j e m u d z i e l e n ia s p ^ a w o z d n i a z p o s ł u c h a n i a u P r e ? z y d e n t a R z e c z y p o s p o l it e j o r a z z k o n f e r e n c j i z p p . m i n is t r a m i , n a t o m i a s t p r z e d s ta w i c i e l e i n n y c h s t r o n n i c t w n a p r o p o n o w a n e p r z e z p . O . z e b r a n ie K o m i t e t ó w s i ę n i e z g o d z il i .
P o z a t e m z a ż ą d a ł p . d r . O s s o w s k i , a b y K o m i te t O b r o n y N a r o d o w e j w e z w a ł p . W o j e w o d ę d o z n i e ? s i e n ią s t a n u w y ją t k o w e g o . T e m u ż ą d a n i u z a p e w n e n i k t s i ę n i e o p a r ł , t r u d n o b o w ie m n i e p r z y z n a ć s ł u s z n o ś c i w y w o d o m , p r z y t o c z o n y m n a p o p a r c i e t e g o ż ą d a n i a .
P a n d r . O s s o w s k i t a k o t o u z a s a d n i a s w ó j w n io s e k :
„ Ż ą d a n i e z n i e s i e n i a s t a n u w y j ą t k o w e g o j e s t u z a s a d n i o n e n i e t y l k o s p o k o j n e m z a c h o w a n i e m s i ę s p o ł e c z e ń s t w a p o m o r s k i e g o o d p i e r w s z e g o d n i a z a ? m a c h u w W a r s z a w ie a ż d o o b e c n e j c h w i li , p o m im o , i ż n a s t ą p i ły p o w a ż n e p r z e s u n ię c i a r e s p . z m ia n y n a k i e r o w n i c z y c h s t a n o w i s k a c h w w o j s k u p o d p o z o ? r e m u r l o p ó w i t . p ., l e c z j e s t u z a s a d n i o n e t a k ż e p r z e z f a k t, ż e P o m o r z u w o b ę p n e j c h w i li n i e g r o z i ż a d n e b e z p o ś r e d n i e n i e b e z p i e c z e ń s t w o n i e m i e c k i e , a n i z z e w n ą t r z a n i z w e w n ą t r z .
J e ś l i t a k i e _ n i e b e z p ie c z e ń s t w o m o g ł o i s tn i e ć w p i e r w s z y c h d n i a c h z a m a c h u , t o n i e i s t n i e j e o n o p o d o k on a n y m w y b o r z e P r e z y d e n t a . Z a t e m p r z e ? m a w i a 'f a k t , i z n i e r u s z o n o d o t ą d a n i p r o c e s u o r z e ? k o m y z a m a c h n i e m i e c k i, p l a n o w a n y p r z e d r o k i e m
S ir. 2 . ■2. I L . x’x i a x 0 M 0 R 8 K A H /. 6 8 .
w G ru d z ią d z u , a n i p ro c e s u p rz e c iw k o D e u tsc h s tu m sb u n d‘o w i, i ż e n ie s k o n fis k o w a n o d o tą d n a w e t ż a d n e j g a z e ty n ie m ie c k ie j.
F a k te m z a ś je s t, ż e w ła ś n i.e o b ó z , k tó ry o b e c * n ie d o s ta ł s ię d o w ła d z y , , z a w s z e c z y n ił n a te re n ie P o m o rz a u s tę p s tw a N ie m ć ó m , ja k p rz y z n a n ie im
„ B e ira tó w “ d la w o je w ó d z tw z a c h o d n ic h , z a trz y ? m a n ie o p ta n tó w i w s trz y m a n ie lik w id a c ji m a j a b k ó w n ie m ie c k ic h .
J e ż e li n ie o g ło s z o n o s ta n u w y ją tk o w e g o a n i n a z ie m i k ie le c k ie j a n i k re s a c h w s c h o d n ic h , p o m im o , iż ta m b y ły i n a d a l g ro ż ą n a p a d y n a d w o ry , p o łą*
c z o n e z g ra b ie ż ą a tłu m io n e w o b e c b e z s iln o śc i p o ? lic ji n a w e t p rz e z o d d z ia ły w o jsk o w e , — to z a p ro ? w a d z e n ie s ta n u w y ją tk o w e g o n a P o m o rz u , p o w ta ? rz a ją c e s ię z re sz tą p rz y k a ż d y m w y b o rz e P re z y ? d e n ta R z e c z y p o s p o lite j P o ls k ie j, — rd z e n n a lu d ? n o ś ć P o m o rz a o d c z u w a ja k o c ię ż k ą o b ra z ę s w y c h u c z u ć p a trje ty c z n y c h , g d y ż s ta n w y ją tk o w y w tv c h w a ru n k a c h m o ż e b y ć u w a ż a n y ja k o s k ie ro w a n y p rz e c iw k o lu d n o ś c i p o ls k ie j n a P o m o rz u .“
Z a k o ń c z e n ie d z ia ła ln o ś c i K o m ite tu O b ro n y N a ro d o w e j n a P o m o rz u b y ło n ie u n ik n io n e z c h w i?
ią , g d y le g a ln y w y b ó r P re z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j i p o w o ła n ie n o w e g o rz ą d u u s u n ę ły n a jp o w a ż n ie j?
Co każdy Polak wiedzief powinien.
W ą tp ię , c z y w ie lu d a ło b y s ię z n a le ź ć w P o ls c e z a ś d o 2 5 0 .0 0 0 . W g ra n ic z ą c e j z U k ra in ą B e s a ra b ji lu d z i, z d a ją c y c h s o b ie n a le ż y c ie s p ra w ę z te g o , ż e . ru m u ń s k ie j m a m y 3 7 .0 0 0 lu d n o ś c i p o ls k ie j. N a c z w a rta c z ę ś ć n a ro d u p o lsk ie g o p rz e b y w a p o z a ! c z e s k im Ś lą s k u C ie s z y ń s k im je s t P o la k ó w o k . 1 8 0 g ra n ic a m i p a ń s tw a p o ls k ie g o . P rz e s z ło 7 0 p ro c . I ty s ię c y . Ł ą c z n ie , w k ra ja c h , k tó re n a le ż a ły d o te j, z g ó rą s z e śc io m iljo n o w e j rz e s z y P o la k ó w , z a ? j
m ie s z k a ly c h z a g ra n ic ą , s ta n o w i w y c h o d ź tw o , re s z ? ; ta z n a jd u je s ię n a te ry to rju m e tn o g ra fic z n e j P o ls k i, w z g lę d n ie w k ra ja c h , k tó re w c h o d z iły w s k ła d p rz e d ro z b io ro w e j R z e c z y p o s p o lite j.
R ó w n o le g le z ro z s z e rz a n ie m s ię g ra n ic R z e c z y ? p o s p o lite j, z w ła s z c z a w d o b ie p a n o w a n ia J a g ie ł?
lo n ó w , ż y w io ł p o ls k i o s ie d la ł s ię n a z ie m ia c h k re s o ? w y c h , tw o rz ą c ta m , z c z a s e m , p o k a ź n e s k u p ie n ia , k tó re p rz e trw a ły w s z y stk ie b u rz e d z ie jo w e i sta ? n o w ią , d z iś je sz c z e , p o w a ż n y o d s e te k lu d n o ś c i w p a s ie p o g ra n ic z n y m p a ń s tw , s ą s ia d u ją c y c h z o d ? ro d z o n ą P o ls k ą .
N a jw ię c e j tu b y lc z e j lu d n o ś c i p o ls k ie j p o s ia ? d a ją z a c h o d n ie k ra je R z e s z y N ie m ie c k ie j. P o m im o b ru ta ln e g o te ro ru , k tó ry z m u s ił.w o s ta tn ic h la ta c h d z ie s ią tk i ty s ię c y d o o p u s z c z e n ia s tro n ro d z in n y c h , z n a jd u je s ię n a Ś lą sk u O p o ls k im je s z c z e 6 0 0 .0 0 0 P o la k ó w . N a p o g ra n ic z u P o m o rs k ie m ż y je o k o ło 4 6 .0 0 0 P o la k ó w . W a rm ja i P o w iśle w s k a z u ją 8 0 .0 0 0 lu d n o ś c i p o ls k ie j. P o z a te m je st je s z c z e w p o łu d n ic ? w e j c z ę śc i P ru s W s c h o d n ic h , n a ta k z w a n e m M a ? z o w sz u P ru s k ie m , 3 0 0 .0 0 0 M a z u ró w , k tó rz y p o m i?
m o w ie lo w ie k o w e g o p ro c e s u g e rm a n iz a c y jn e g o , z a ? c h o w a li d o ty c h c z a s o d rę b n o ś ć n a ro d o w ą .
L ic z b a P o la k ó w n a te ry to rju m W . M . G d a ń ? s k a w y n o s i 3 0 .0 0 0 i z w ię k s z a s ię s ta le . N a L itw ie ż y w io ł p o lsk i lic z y o k o ło 2 0 0 .0 0 0 o s ó b . W d a w n y c h In fla n ta c h (o b e c n ie L tg a lji), n a le ż ą c y c h o b e c n ie d o Ł o tw y , je s t P o la k ó w z 8 0 .0 0 0 , o s ia d ły c h w o k o li?
e a c h R z e rz y c y i D y n a b u rg a . L ic z b ę P o la k ó w , z a ? m ie sz k a ły c h w s ą s ia d u ją c v c h z P o ls k ą re p u b lik a c h s o w ie c k ic h tru d n o je s t u s ta lić , z p o w o d u m a s o w e j r e p a tr ja c ji w p ie rw sz y c h la ta c h p o w o je n n y c h , o ra z a n o rm a ln y c h s to s u n k ó w , p a n u ją c y c h w R . S . F . S . R . S ta ty s ty k i s o w ie c k ie o b lic z a ją , ż e n a U k ra in ie z n a jd u je s ię je sz c z e 3 0 0 .0 0 0 P o la k ó w , n a B ia łe j R u s i
J . I. K R A S Z E W S K I
Horituri
---- 8 8 )
(C iąg d a lsz y .j
— W p ro w a d z ić g o w le p sz e to w a rz y s tw o , g d z ie b y s ię m u s ia ł tro c h ę ż e n o w a ć i n a p o w a ż n ie jsz e o s o b y o g lą d a ć . M ię d z y ta k im i lu d ź m i ja k n a s z m ło d y k s ią ż ę , ja k Z e n o n Ż u rb a , k s ią ż ę g e n e ra ł, m u s ia łb y in a c z e j s ię z n a jd o w a ć i u m ia rk o w a ć . W p ra w d z ie n ie ła tw o g o ta m w p ro w a d z ić , b o d o n a sz y c h k s ią ż ą t p rz y s tę p je s t., d o s y ć o b w a ro w a n y w ie lu w a ru n k a m i, le c z n a w s z y stk o s ą s p o s o b y . G d y b y ś ty , G a rb o w s k i, m n ie p o s łu c h a ł, w s z e d ł z n im i w in te re s a , n a k tó ry c h n ig d y s tr a ty m ie ć n ie m o ż e sz , s y n -b y s ię ta m ła tw o w k rę c ił. K tó ż to w ie ? p rz y k s ię ż n ic z c e je s t p rz y ja c ió łk a je j, p a n n a A n to n in a Ż u rb ia n k a , w y c h o w a n a ja k k s ię ż n ic z k a i n ie u b o g a , m o ż n a b y g o z n ią w y s w a ta ć , a ja k b y s ię z n ią o ż e n ił, to b y s ię o d m ie n ił.
— T o g o z n a sz ! — c h m u rn o rz e k ł G a rb o w sk i, — to ta k i c h ło p ie c , ż e trz e c ie g o d n ia -b y o k n e m d o k s ię ż n ic z k i s a m e j w le ź ć g o tó w . G d z ie je g o ż e n ić ! to s z a lo n a p a łk a ! p o c z c iw y w g ru n c ie , a le s z a lo n y ,
— T a k c i s ię z d a je , k o c h a n y G a rb o w sk i, s z a le je ta m . g d z ie b e z k a rn ie m o ż n a . S ą p rz e c ie to w a rz y s tw a , k tó re n a jśm ie ls z y m im p o n u ją . H o ! h o ! in a c z e j b y o n u n a s z n a jd o w a ć s ię m u s ia ł.
S ta r y g ło w a trz ą ś ć z a c z ą ł i u rw a ł. P o o b ie d z ie w s z a k ż e p o c z ą ł b liż e j, z p r z e ła ja z a w s z e , ro z p y ty w a ć o in te re sa , G o z d o w s k i m u m n ie j w ię c e j ja s n o je p rz e d s ta w ił, n ie ta ją c , ż e s ą d o s y ć z a w ik ła n e . P o c z ą ł g o -te ż ż y w ie j n a m a w ia ć , ż e b y , ro z p a trz y w s z y s ię , w s z e d ł w ro b o tę , z a p o z n a ł s ię z ro d z in ą B ra ń sk ic h i k o rz y s ta ł
< s z e o b a w y i n ie b e z p ie c z e ń s tw a , ja k ie d a ły p o y ó d j d o u tw o rz e n ia K o m ite tu .
A le to z a k o ń c z e n ie p o w in n o b y ło n a s tą p ić
| w s p o s ó b n ie c o in n y . P rz e d e w sz y s tk ie m ro z w ię ? j z u ją c y s ię z w ła s n e j w o li K o m ite t p o w in ie n b y ł p o ?
| z o s ta w ić p o s o b ie c o ś w ię c e j ja k — n ie s m a k i ro z ? c z a ro w a n ie .
Ż e ta k s ię s ta ło ,, z a to w in a n ie s p a d a n a k ie r o ? w n ic tw o , k tó re w rę k u p . J . D o n im irs k ie g o w y k a ? z a ło w ie lk ą ro z w a g ę i s u m ie n n o ść w w s z e lk ic h p o ? c z y n a n ia c h .
P rz e d w c z e s n e p o n ie k ą d , a w k a ż d y m ra z ie b e z * o w o c n e i n ie c h lu b n e z a k o ń c z e n ie d z ia ła ln o śc i K o ? im fe tu s p o w o d o w a n e z o s ta ło p rz e z je g o n ie s z c z ę ? ś liw y s k ła d , k tó ry ju ż p rz y p o w s ta w a n iu ro k o w a ł K o m ite to w i n ie d łu g i i b e z o w o c n y ż y w o t. T o ć w K o m ite c ie z a s ia d a li, ja k b y n a u rą g o w is k o , n a w e t ' b a rd z o ś w ie ż e j d a ty P o m o rz a n ie , a w d o d a tk u g o r?
i liw i z w o le n n ic y tw ó rc y z a m a c h u n a p o p rz e d n i
| rz ą d .
Z te g o p u n k tu w id z e n ia , K o m ite t w o c z a c h m y ? i ś lą c e g o o b y w a te lstw a p o m o rsk ie g o b y ł o rg a n iz a c ją I n ie z d o ln ą d o ż y c ia , n a d k tó re j u p a d k ie m n ik t u b o ? Ś le w a ć n ie b ę d z ie .
p rz e d ro z b io ro w e j R z e c z y p o sp o lite j, z n a jd u je s ię w c h w ili o b e c n e j p rz e s z ło 2 .1 0 3 .0 0 0 P o la k ó w .
W d ru g ie j p o ło w ie X IX w ie k u ro z p o c z ą ł s ię m a so w y ru c h w y c h o d ź c z y z z ie m p o lsk ic h , k tó ry n ie b a w e m u ró s ł d o o lb rz y m ic h ro z m ia ró w ; p o ? c z ą w s z y o d o s ta tn ic h d z ie s ię c io le c i u b ie g łe g o stu ? le c ia , e m ig ro w a ło c o ro k ś re d n io 1 0 0 .0 0 0 lu d z i. R o z ? rz u c o n y c h d z iś p o c a łe j k u li z ie m s k ie j w y c h o d ź ? c ó w p o ls k ic h z n a le ź ć m o ż n a w k a ż d y m n ie m a l k ra ? ju , w n ie k tó ry c h z a ś tw o rz ą o n i im p o n u ją c e s w ą lic z b ą s k u p ie n ia .
N a jw ię k s z e s k u p ie n ie p o ls k ie z a g ra n ic ą z n a j?
d u je s ię w S ta n a c h Z je d n o c z o n y c h , k tó re p rz e z w ie le la t b y ły w y łą c z n y m p ra w ie c e le m w ę d ró w k i w y c h o d ź c z e j. W e d łu g o s ta tn ic h o b lic z e ń z n a jd u je s ię w S ta n a c h Z je d n o c z o n y c h p rz e s z ło 3 .1 0 0 .0 0 0 e m ig ra n tó w p o ls k ic h . W s k u te k z a ta m o w a n ia d a l?
s z e g o d o p ły w u w y c h o d ź tw a b ille m P o h n so ń a , te n o d ła m e m ig ra c ji p o ls k ie j w z ra s ta ć b ę d z ie ju ż ty lk o n ie z n a c z n ie
W s ą s ia d u ją c e j z U . S . A . K a n a d z ie je s t 7 3 .0 0 0 P o la k ó w , p rz e w a ż n ie o s ia d ły c h n a ro li. Z in n y c h k ra jó w a m e ry k a ń s k ic h , n a jw ię c e j lu d n o ś c i p o ls k ie j w y k a z u je B ra z y lja , k tó ra w s ta n a c h P a ra n a , R io G ra n d e d a S u l i S t. C a tte rin a p o s ia d a 2 0 0 .0 0 0 w y ? c h o d ź c ó w z P o lsk i. D a le k o n a p o łu d n ie w y s u n ię ta A rg ie n ty n a z a tru d n ia n a ro li, w k o p a ln ia c h n a fty i rz e ź n ia c h 4 .0 0 0 P o la k ó w . P o z a te m n ie w ie lk a g a r st?
k a e m ig ra n tó w ro z p ró s z o n a je s t p o c a łe j A m e ry c e ła c iń s k ie j, z w ła s z c z a z a ś w M e k s y k u , P e ru i C h ile .
N a k o n ty n e n c ie e u ro p e js k im n a jlic z n ie js z e , c h o ć n a jm ło d sz e w y c h o d ź tw o m a F ra n c ja , d o k ą d w k ilk u la ta c h p o w o je n n y c h w y w ę d ro w a ło o k o ło 5 0 0 .0 0 0 e m ig ra n tó w (w te rn 2 0 0 .0 0 0 z W e s tfa lji), g łó w n ie g ó rn ik ó w , p ra c u ją c y c h o b e c n ie w z a g łę b iu w ę g lo w e m w p ó łn o c n y c h d e p a rta m e n ta c h , N o rd i P a s d e C a la is , w L o ta ry n g ji i d o k o ła S t. E tie n n e .
z je d y n e j m o ż e s p o s o b n o ś c i ra z e m w n ijś c ia w ś w ia t, w p ro w a d z e n ia s y n a i u lo k o w a n ia k a p ita łó w n a n a j
p ię k n ie js z y c h d o b ra c h w k ra ju .
G a rb o w s k i m ilc z a ł, n ie w y ry w a ł s ię , n ie o b ie c y w a ł n ic , le c z z a d a w a ł p y ta n ia i d o c ie ra ł d o g ru n tu . P le n i
p o te n to w i z d a w a ło s ię , ż e g o ta k n a le k k ą w e ź m ie p rz y n ę tę , a le p rz e k o n a ł s ię te ra z , iż to b y ła p ró ż n a n a d z ie ja . G a rb o w s k i n ie o d rz u c a ł p ro je k tu , le c z p o trz e b o w a ł w id z ie ć ja s n o .
P o s z li n a d w ie c z ó r d o a d w o k a ta , k tó ry u trz y m y w a ł in te re s a p ra w n e m a ją tk u w L u b lin ie , G a rb o w s k i z a ż ą d a ł w y c ią g ó w h ip o te c z n y c h i n ie z lą ik ł s ię ic h w c a le , k iw a ł ty lk o g ło w ą .
— H m — rz e k i w k o ń c u , — ja p ie n ią d z e n a w y k u p n o z d łu g ó w m ó g łb y m d a ć , c z e m u n ie , a le c o to w a m p o m o ż e ? P o c z e k a m ro k , d w a , d a jm y trz y , p o te m m n ie m u s ic ie s p ła c ić , a n ie , to ja d o b ra z a b io rę .
— M y w e trz y la ta n ie c h y b n ie się s p ła c im y — z a w o ła ł u ra d o w a n y G o z d o w s k i.
— Z c z e g o ?
— T o n a s z a rz e c z ! a ja k n ie , m a k to in n y b ra ć m a ją tk i, w e ź m ie s z ty .
G a rb o w s k i w g ło w ę się s k ro b a ł.
— Z o b a c z y m y — rz e k ł, - ♦ to p o trz e b u je n a ? m y s łu , a le n ie je ste m o d te g o . Z ja d ę n a g ru n t, ro z ? p a trz ę się, z o b a c z y m y , m o ż e s ię c o u p ro je k tu je .
— W ie sz c o — d o d a ł G o z d o w s k i, — w ie rz y ? c ie le s ą w e z w a n i d la u k ła d ó w d o B ra ń s k a , p rz y ? je d ź ż e i ty w ty m s a m y m te rm in ie , to c i n a jle p ie j d a p o z n a ć in te re s a ... k s ią ż ę ta b ę d ą c i p ra w d z iw ie w d z ię c z n i, d a j m i s ło w o .
; L ic z b a w y c h o d ź c ó w p o ls k ic h w W e stfa lji, d a w n ie j i z n a c z n a , z m n ie js z y ła s ię , z p o w o d u m a s o w e g o o d ? i p ły w u g ó rn ik ó w , d o 8 0 .0 0 0 . W N ie m c z e c h z n a jd u ? , ją s ię je s z c z e w ię k s z e p o ls k ie s k u p ie n ia w y c h o d ź ?
’ c z e w N a d re n ji, S a k s o n ji, w B e rlin ie , o ra z m ia s ta c h i h a n z e a ty c k ic h — ra z e m o k o ło 1 0 0 ty s ię c y o s ó b , ś W C z e c h o sło w a c ji, p o z a Ś lą sk ie m C ie s z y ń s k im , i p rz e b y w a 3 4 .0 0 0 P o la k ó w , w R u m u n ji lic z b a P o la ?
| k ó w w y n o s i 1 3 .0 0 0 , z c z e g o c z ę ś ć p rz e w a ż a j, n a B u ? i k o w in ie . A u s tr ja p o s ia d a je s z c z e 1 5 .0 0 0 lu d n o ś c i
! p o ls k ie j, W ę g ry 1 0 .0 0 0 (w B u d a p e s z c ie i o k o lic y ), I S z w a jc a rja 5 .5 0 0 , J u g o s ła w ja w B o ś n i i S la w e n ji . o k o ło 2 0 .0 0 0 , D a n ja 6 .0 0 0 , Ł o tw a b e z L e ig a lji 1 5 .0 0 0 , j E s to n ja 2 .0 0 0 , B e lg ja , g d z ie lic z b a w y c h o d ź c ó w
; p o ls k ic h w c ią ż w z ra s ta 1 3 .0 0 0 , H o la n d ja 3 .0 0 0 , F in ?
। la n d ja d o 3 0 0 , S z w e c ja 2 0 0 , w re sz c ie R o s ja w ła ś c i?
J w a z S y b e rją c o n a jm n ie j 1 0 0 .0 0 0 . W T u rc ji z n a j?
j d u je s ię z n a n a k o lo n ja p o ls k a w A d a m p o lu , z a ło ?
< ż o n a w p o ło w ie 1 9 ? g o w ie k u p rz e z k s . A d a m a C z a r?
j to ry s k ie g o . N a D a le k im W s c h o d z ie ż y w io ł p o ls k i
; re p re z e n to w a n y je s t n rz e z 5 .0 0 0 P o la k ó w w C h i?
j n a c h (M a n d ż u ria ), o ra z k ilk a s e t ro b o tn ik ó w w k o ?
; p a ln ia c h n a tfy In d ji h o le n d e rs k ic h .
L ic z b a w y c h o d ź c ó w p o ls k ic h , p rz e b y w a ją c y c h w c h w ili o b e c n e j n a o b c z y ź n ie , w y n o si o k o ło 4 m ilj.
3 0 0 .0 0 0 , c o łą c z n ie z p o d a n ą w y ż e j lic z b ą 2 .1 0 3 .0 0 0 P o la k ó w , z a m ie s z k a ły c h w k ra ja c h , k tó re w c h o ? d z iły w s k ła d p rz e d ro z b io ro w e j R z e c z y p o s p o lite j, d a je p o tę ż n ą c y frę 6 .4 0 3 .0 0 0 w s p ó łro d a k ó w , k tó ?
| ry m lo s n ie p o z w o lił z n a le ź ć s ię w o d ro d z o n e m
; p a ń s tw ie p o ls k ie m . S iła to z n a c z n a , le c z n ie sk o n ? , s o lid o w a n a je s z c z e . D la te g o te ż p o w ita ć n a le ż y j z u z n a n ie m p ie rw s z ą p ró b ę z je d n o c z e n ia w s z y s t?
; k ic ti P o la k ó w , z a m ie s z k a ły c h z a g ra n ic ą , p o d ję tą
\ z a in ic ja ty w ą Z w ią z k u O b ro n y K re só w Z a c h o ?
? d n ic h p rz e z k ra jo w e in s ty tu c je s p o łe c z n e , k tó re ' p rz y g o to w u ją p o ś p ie s z n ie z ja z d P o la k ó w z z a g ra ? I n ic y w W a rs z a w ie , m a ją c y n a c e lu u tw o rz e n ie
? „ Z w ią z k u P o la k ó w Z a g ra n ic z n y c h 4*.
A . R u d n ic k i.
{Z noiem na osadników.
Z n a n y z e s w y c h n ie p o c z y ta ln y c h w y s tę p ó w
‘ p o s e ł B ry l u rz ą d z ił d n ia 6 b . m . w ie c w Z ło c z o w ie , j k tó ry k rw a w e m i z g ło s k a m i z a p isa ł s ię w p a m ię c i j m ie s z k a ń c ó w te g o m ia s ta .
R o z p ite i o b a ła m u c o n e c h ło p s tw o ru s k ie , p o d
\ p rz e w o d n ic tw e m ró ż n y c h z n a n y c h z k o m u n is ty c z ? j n y c h w y s tę p ó w je d n o s te k , ja k U k ra iń c a C z u c z ? , m a n a , K o w a lc z u k a , a g ita to ra b o ls z e w ic k ie g o P rz e ?
? p ió ry i in n y c h , z g ro m a d z iło s ię w o to c z e n iu b o jo ? j w e k , u z b ro jo n y c h w p a łk i, re w o lw e ry i n o ż e n a j ry n k u .
P o n ie w a ż ró w n o c z e ś n ie p rz y b y li g ro m a d n ie j o s a d n ic y , p o s e ł B ry l, w id z ą c , ż e w ie c s ię n ie o d b ę ?
> d z ie , b o o s a d n ic y p rz e c iw s ta w ią s ię z d e c y d o w a n ie i je g o w a rc h o ls tw u i ro b o c ie b o ls z e w ic k ie j, d a ł ro z ? I k a z b o jó w c e , b y z a la k o w a ła o s a d n ik ó w . W ó w c z a s
‘ to b ły s n ę ły n o ż e . O s a d n ik n a z w is k ie m Ś m ie ta n a
• z a w o ła ły „ P o ś le B ry lu , ty id z ie s z z n o ż e m n a o sa ? d n ik ó w -4, le c z w te j c h w ili z o s ta ł p rz e b ity k ilk a ?
; k ro tn ie i p a d ł o b fic ie b ro c z ą c k rw ią . O s a d n ik I Ś m ie ta n a w a lc z y w s z p ita lu z e ś m ie rc ią . T rz e c h ś in n y c h z o s ta ło ró w n ie ż p o k a le c z o n y c h n o ż a m i, i w ie lu o trz y m a ło ra n y o d k a m ie n i, c isk a n y c h w n ic h
! p rz e z b o ls z e w ic k ic h a g ita to ró w B ry la .
’> ^SESXSS^. ■■ŁyasraigiflM M fc.y 3??«c<rw wm i
— B ę d ę — rz e k ł p ro s to G a rb o w s k i — i w e z m ę
; z s o b ą p ie n ią d z e n a w y p a d e k w s z e lk i.
। — W e ź z s o b ą i s y n a ta k ż e — d o d a ł G o z d o w ?
| s k i, — m n ie te n c h ło p ie c in te re su je . T o tw o je d z ie ?
< c k o je d y n e ; p u s z c z o n e ta k s a m o p a s , g o to w e s ię
> z m a rn o w a ć , m o ż e m y je p o w s trz y m a ć i u ra to w a ć .
; — B y le c h c ia l i g łu p stw a m i ja k ie g o n ie z m a?
; lo w a l, b o n ie s tą p i b e z te g o — w z d y c h a ją c , rz e k ł
; G a rb o w s k i, — c z e m u n ie , c z e m u n ie ! N ie ż a ło w a ł?
j b y m ju ż i n a in te re s ie c o ś p o ś w ię c ić , ż e b y Z y g ?
; m u n ta n a łu d z i w y p ro w a d z ić . T o te ż m o ja tro s k a
! i b e z s e n n o ś ć , te n n ie u k ró c o n y s z a ła w iła !
— J a c i p o w ia d a m — d o k o ń c z y ł G o z d o w s k i —
| w p ły w le p s z e g o to w a rz y s tw a g o u ra tu je .
— Ż e b y ty lk o fra k c h c ia ł w ło ż y ć ! — m ru k n ą ł 1 o jc ie c , — b o i z te rn b ie d a b ę d z ie . G o tó w s ię u b ra ć s ja k d o s ta jn i, n a p rz e k ó r, i w s ty d u n a m n a ro b i, : p o w ia d a m c i, ż e s z a lo n y
{ — D a s z g o m n ie , n ie b ó j się .
i . - e m *e c* y s z c z ę ś liw ie s ta n ę ło i p o je sz c z e j je d n e j n a ra d z ie p le n ip o te n t w y ru s z y ł n a p o w ró t d o
। d o m u , ta k ra d z s ie b ie , ja k je s z c z e n ig d y w ż y c iu
■ n ie b y ł.
! — O tó ż ja im p o k a ż ę — p o w ta rz a ł p rz e z c a łą j d ro g ę — c o m o ż e te n n ie d o łę g a G o z d o w s k i. J a
; ic h u ra tu ję , n ie k to in n y , ja i
i z z - , .
(C ią g a a isz y n a s tą p i.)
