Cena 10 groszy
ZIEMIA P0M0BSKA
frlSMO POŚWIĘCONE OBRONIE INTERESÓW ROLNICTWA, HANDLU, PRZEMYSŁU I RĘKODZIEŁA
PRENUMERATA -ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
w Z I E M I A P O M O R S K A ’* z t y g o d n i o w y m d o d a t k i e m i l u
strowanym „ G O Ś Ć N I E D Z I E L N Y " w y c h o d z i t r z y r a z y
w t y g o d n i u , n a w t o r e k , c z w a r t e k i s o b o t ę . P r z e d p ł a t a n a p o c z c i e w y n o s i k w a r t a l n i e 2 z Ł 9 5 g r , m i e s i ę c z n i e 9 9 g r . W a d m i n i s t r a c j i k w a r t a l n i e 2 z ł . 4 0 g r „ m i e s i ę c z n i e 8 0 g r . P o d o p a s k ą w P o l s c e 1 z Ł 6 0 g r . m i e s i ę c z n i e . W r a z i e w y p a d k ó w s p o w o d o w a n y c h s i ł ą w y ż s z ą , p r z e s z k ó d w z a k ł a d z i e , s t r a j k ó w i t p . w y d a w n i c t w o n i e o d p o w i a d a z a d o s t a r c z a n i e p i s m a , a a b o n e n c i n i e m a j ą p r a w a d o o d s z k o - - - - — d o w a n i a . P o j e d y ń c z y n u m e r 1 0 g r e s z y , ■ ■ .■
B E Z
%
— OGŁOSZENIA ... . ...
Wiersz m i l i m e t r o w y na stronie 6 - ł a m o w e j 1 0 g r . r e k l a m y n a s t r o n i e 3 - ł a m o w e j — 4 0 g r . R e k l a m y w t e k ś c i e n a l - s z e j s t r o n i e — 7 0 g r . O g ł o s z e n i a s k o m p l i k o w a n e i z z a s t r z e ż e n i e m m i e j s c a 1 0 c | 8 d r o ż s z e . N e k r o l o g i 3 0 % z n i ż k i . O g ł o s z e n i a d r o b n e : w i e r s z n a p i s o w y 1 5 g r „ k a ż d e n a s t ę p n e s ł o w o — 5 g r . D l a p o s z u k u j ą c y c h pracy 5 0J /3 z n i ż k i . R u c h t o w a r z y s t w ( w i e r s z r e d a k c y j n y ) — 1 5 g r . , k o m u n i k a t y ( w i e r s z r e d a k c y j n y ) — 2 0 g r . O g ł o s z e n i a za
g r a n i c z n e 1 0 0 % d r o ż s z e . Z a d o k ł a d n o ś ć o g ł o s z e ń , n a d a - - - - -w a n y c h t e l e f o n e m , n i e g w a r a n t u j e m y . = =
Adres Redakcji i Adminietracjii „ZIEMIA POMORSKA” - TORUŃ, uL Bydgoska 56 - Telefon 202
Nr. 110 TORUŃ, wkorek dnia 21 września 1926 r. Rok II
B e z z ł u d z e ń .
G r a d y p l o m a t y c z n a o s k ł a d R a d y L i g i N a r o d ó w z a k o ń c z y ł a s i ę w t e n s p o s ó b , ż e o s t a t e c z n i e P o l s k a o t r z y m a ł a r a z e m z N i e m c a m i m i e j s c e w R a d z i e L i g i ,
W y n i k t e n p o z o r n i e w y g l ą d a n a s u k c e s d y p l o m a c j i p o l s k i e j . T o t e ż k o ł a , k t ó r e n a w e t z w i ę k s z o n y w y w ó z w ę g l a , s p o w o d o w a n y j e d y n i e s t r a j k i e m g ó r n i c z y m w A n g l j i , u s i ł u j ą p r z e d s t a w i ć j a k o z d o b y c z c z y z a s ł u g ę n o w e g o r z ą d u , n i e w a h a j ą s i ę z w e j ś c i a P o l s k i d o R a d y L i g i r o b i ć w i e l k i e i z w y c i ę c t w o p o l i t y k i z a g r a n i c z n e j r z ą d u p . B a r t l a .
T y m c z a s e m t e n r z e k o m y s u k c e s j e s t n i e c z e m ś i n n e m j a k k l ę s k ą , j a k t o j u ż n i e d a w n o n a t e r n m i e j s c u w y k a z a l i ś m y , a c o n a j m n i e j d o t k l i w ą p o r a ż k ą .
P o l s k a o t r z y m a ł a — n i e r a z e m , a l e p r a w i e j e d n o c z e ś n i e z N i e m c a m i — m i e j s c e w R a d z i e L i g i ; m i e j s c e t o n i e j e s t j e d n a k s t a ł e , a t y l k o „ p ó ł s t a ł e "
P r a w d ą j e s t , ż e u m y ś l n i e d l a P o l s k i u t w o r z o n o t e n n o w y r o d z a j m i e j s c w R a d z i e , m i e j s c , k t ó r e n i e s ą s t a ł e m , a r ó w n o c z e ś n i e n i e s ą n i e s t a ł e m l , a l e p a t r z ą c n a r z e c z y t r z e ź w o , n i e t r u d n o z r o z u m i e ć , ż e j e s t t o t y l k o c u k i e r e k , k t ó r y m o c a r s t w a , k i e r u j ą c e L i g ą , s f a b r y k o w a ł y d l a P o l s k i w c e l u o s ł o d z e n i a g o r z k i e j p i g u ł k i , j a k ą j e s t o d m o w a s t a ł e g o m i e j s c a w R a d z i e . P r z y t e m n a j w a ż n i e j s z ą j e s t t u t a j t a o k o l i c z n o ś ć , ż e o d m o w ą , j a k ą d a n o P o l s c e , p o z y s k a n o N i e m c y d o w s p ó ł p r a c y w L i d z e N a r o d ó w . T a k t e d y o d m a w i a j ą c P o l s c e s t a ł e g o m 'e j s c a w R a d z i e , d a n o j e j w y r a ź n e g o s z t u r c h a ń c a , n i e c h c ą c j e j j e d n a k c a ł k o w i c i e o d e p c h n ą ć , p r z y z n a n o j e j p r a w o d o p o n o w n e g o w y b o r u , o i l e n a n i e g o z g o d z ą s i ę N i e m c y i i c h s t r o n n i c y . M o ż n a r o z u m i e ć , ż e g r a , j a k ą t u t a j p r z e p r o w a d z o n o , b u d z i ć m o ż e w A n g l j i , S z w e c j i , i m o ż e n a w e t w e F r a n c j i p o d z i w d l a z r ę c z n o ś c i t a k i e g o B r i a n d a l u b C h a m b e r l a i n a , t r u d n o j e d n a k p o j ą ć , j a k w k o ł a c h p o l s k i c h , o b y t y c h z d y p l o m a t y c z n e m i s z t u c z k a m i , z a c h w y c a ć s i ę m o ż n a p o w o d z e n i e m p . m m . Z a l e s k i e g o . P r z y p u s z c z a ć r a c z e j t r z e b a , ż e t e z a c h w y t y s ą n i e s z c z e r e , a m a j ą n a c e l u : w e w ł a s n y m k r a j u u k r y ć r z e c z y w i s t e n i e p o w o d z e n i e , z a g r a n i c ą z a ś w y w o ł a ć w r a ż e n i e , ż e u z y s k a n i e p ó ł s t a ł e g o m i e j s c a b y ł o j e d y n y m c e l e m p o l s k i e j p o l i t y k i z a g r a n i c z n e j .
J e ż e l i j e d n a k o w e k o ł a , g ł o s z ą c e s u k c e s p o l i t y k i p o l s k i e j w G e n e w i e , t a k i e m a j ą w y r a c h o w a n i e , t o w i e d i z i e ć p o w i n n y , ż e t a k z a g r a n i c ą , j a k w ś r ó d u ś w i a d o m i o n e g o i n a r o d o w o m y ś l ą c e g o o b y w a t e l s t w a w P o l s c e b a r d z o m a ł o z n a j d u j e s i ę n a i w n y c h , k t ó r z y - b y t e p o c h w a ł y d l a p o l i t y k i p . m i n . Z a l e s k i e g o b r a l i n a s e r j o .
U c z c i w i e j b y ł o — s z c z e g ó l n i e w o b e c w ł a s n e g o s p o ł e c z e ń s t w a — p r z y z n a ć o t w a r c i e , ż e p o l s k a p o l i t y k a z a g r a n i c z n a p o n i o s ł a w G e n e w i e k l ę s k ę l u b — m ó w i ą c ł a g o d n i e — p o r a ż k ę , i b e z o s ł o n e k p r z e d s t a w i ć n a s t ę p s t w a t e g o n i e p o w o d z e n i a .
A t e n a s t ę p s t w a b ę d ą z c a ł ą p e w n o ś c i ą b a r d z o g r o ź n e , b o w t o n i k t p e w n i e n i e w i e r z y , ż e N i e m c y , w c h o d z ą c d o L g i , m i a ł y m i e ć i n n y c e l , j a k o d z y s k a n i e w d r o d z e p o k o j o w e j t e g o , c o w w o j n i e u t r a c i ł y i c z e g o d z i ś — n a r a z i e — s i ł ą o d e b r a ć n i e m o g ą .
J e ż e l i p o l s k a p o l i t y k a z a g r a n i c z n a n i e p o t r a f i ł a , a p o n o n i e c h c i a ł a p r z e s z k o d z i ć w e j ś c i u N e m i e c d o L i g i , a w d o d a t k u n i e z d o ł a ł a w y w a l c z y ć d l a P o l s k i w L i d z e r ó w n y c h p r a w z N i e m c a m i , t o d z ’ s i a j p o z o * s t a j e j e j t y l k o j e d n o z a d a n i e : n i e d o p u ś c i ć d o t e g o , a b y N i e m c y w L i d z e i p r z e z L i g ę p o d w a ż a ł y T r a k t a t W e r s a l s k i p r z e z p o d n o s z e n i e s p r a w y n o w e g o u s t a l e n i a g r a n i c — n a w s c h o d z i e . Z a d a n i e t o , c i ą ż ą c e d z i ś n a d y p l o m a c j i p o l s k i e j , j e s t p o j e j d o t y c h c z a s o w y c h n i e p o w o d z e n i a c h w G e n e w i e , b a r d z o t r u d n e , p o n i e k ą d w p r o s t p r z e c h o d z ą c e s i ł y , a l e n i e m n i e j p o l s k a p o l i t y k a z a g r a n i c z n a p o d j ą ć s i ę g o m u s i z n i e u g i ę t ą ^ s t a - n o w c z o ś c ą i n i e z m o ż c n ą w y t r w a ł o ś c i ą . A l e d o t e g o p o t r z e b a p r z e d e w s z y s t k i e m , a b y k i e r o w n i c y n a s z e j p o l i t y k i z a g r a n i c z n e j s a m i w y z b y l i s i ę w s z e l k i c h z ł u -
d i z e ń w r o d z a j u n i e s z c z ę s n e g o „ j a k o ś t o b ę d z i e " i a b y r ó w n i e ż p r z e s t a l i w ł a s n e s p o ł e c z e ń s w o ł u d z i ć m r z o n k a m i o p o k o j o w y c h d ą ż n o ś c i a c h w s z y s t k i c h c z ł o n k ó w L i g i .
Polska pod kontrola Ameryki.
„ K u r j e r P o l s k i " p i s z e , i ż p r a k t y c z n e w y n i k i o o b y - t u m i s j i p r o f . K e m m e r e r a z a c z y n a j ą n a b i e r a ć c h a r a k t e r u s k a n d a l i c z n e g o . W i d o m y m z n a k i e m k o n t r o l i a m e r y k a ń s k i e j j e s t z a a n g a ż o w a n i e p . A b i e , e k s p e r t a . m i s j i , n a s t a ł e g o n a d z o r c ę c e ł p o l s k i c h . B ę d z i e o n d o
Precz z polityką w urzędach.
W S t o w a r z y s z e n i u U r z ę d n i k ó w P a ń s t w o w y c h o d b y ł a s i ę k o n f e r e n c j a z a r z ą d ó w p o s z c z e g ó l n y c h s t o w a r z y s z e ń u r z ę d n i k ó w r o z m a i t y c h u r z ę d ó w , w ł a d z i i n - s t y t u c y j w a r s z a w s k i c h .
U c h w a l o n o r e z o l u c j ę , d o m a g a j ą c ą s i ę m , i n , j a k n a j s z y b s z e g o u k o ń c z e n i a p r z e w l e k ł e j a k c j i r e o r g a n i z a c j i u r z ę d ó w i r e d u k c j i u r z ę d n i k ó w o r a z b e z w z g l ę d n e g o w y k o n a n a u s t a w y o p a ń s t w o w e j s ł u ż b i e c y w i l n e j , o b j e k t y w n e g o t r a k t o w a n i a u r z ę d n i k ó w , j a k o l u d z i
Jak nakładać ceny maksymalne — to na wszystko.
„ W ł o ś c i a n i n " p i s z e : M i n , s p r a w w e w n , r o z e s ł a ł o d o w s z y s t k i c h . w o j e w ó d z t w k o m u n i k a t y , d o m a g a j ą c e s i ę e n e r g i c z n e g o z w a l c z a n i a d r o ż y z n y , I z a c z ę ł o s i ę z w a l c z a n i e , — W B y d g o s z c z y z a p r o w a d z o n o j u ż p o d o b n o c e n y m a k s y m a l n e n a m i ę s o , c h l e b , m a s ł o , j a j a ii t , p . a r t y k u ł y ż y w n o ś c i o w e ,
W P o z n a n i u m i e j s k i u r z ą d p o l i c y j n y , k t ó r e m u W o j e w ó d z t w o p r z e k a z a ł o o d p o w i e d n i e z a r z ą d z e n i e o w y g ó r o w a n y c h c e n a c h , r o i z p o c z ę t o a k c j ę . Z e b r a n o k o m i s j ę z ł o ż o n ą z p r z e d s t a w i c i e l i p r o d u c e n t ó w ( r z e ź - n i k ó w i p i e k a r z y ) i k o n s u m e n t ó w ( p r z e d s t a w i c i e l i r o b o t n i k ó w ) . K o m i s j a t a p o d p r z e w o d n i c t w e m d y r , M i - z g a l s k i e g o n a c z w a r t k o w e m p o s i e d z e n i u r o z p a t r y w a ł a p r o j e k t w p r o w a d z e n i a c e n m a k s y m a l n y c h , D o p o - r o i z u m i e n i a n i e d o s z ł o n a r a z i e .
D o d a ć n a l e ż y , ż e o d 1 5 - g o p o d r o ż a ł w ę g i e l i ż e
Kto i z czego
P i s a l i ś m y , ż e w d n i u 1 5 . b . m , k a n c e l a r j a s e j m o w a o t r z y m a ł a p r z e d ł o ż e n i e r z ą d o w e o u z u p e ł n i e n i u p r o - w 'l z o r j u m b u d ż e t o w e g o n a 3 - c i k w a r t a ł i o p r o w ’z o - r j u m b u d ż e t o w e m n a k w a r t a ł 4 - t y . U s t a w ę t ę R a d a M i n i s t r ó w u c h w a l i ł a w d n i a c h 1 0 . b . m . , a p i e r w s z e j e j c z y t a n i e w S e j m i e o d b ę d z i e s i ę 2 0 . b , m .
P r o w i z o r j u m b u d ż e t o w e p r z e w i d u j e p o w i ę k s z e n i e w y d a t k ó w o 4 3 m i l j o n y . N i e ś w i a d c z y t o w c a l e o u t r z y m a n i u z a s a d y o s z c z ę d n o ś c i , o k t ó r e j s i ę t y l e m ó w i ł o . W i d a ć r z ą d „ s a n a c j i m o r a l n e j " j e j n i e u z n a i e . A s k ą d w e ź m i e s i ę p o k r y c i e d l a o w y c h 4 3 m i l j o n ó w n i e o b j ę t y c h b u d ż e t e m . A n o . p o d a w a l i ś m y j u ż ż e r z ą d r o z w a ż a m o ż l i w o ś ć p o d n i e s i e n i a p o d a t k ó w b e z p o ś r e d n i c h .
Oszacowanie zbiorów tegorocznych.
N a p o d s t a w:e s p r a w o z d a ń k o r e s p o n d e n t ó w r o l n y c h , G ł ó w n y U r z ą d S t a t y s t y c z n y o p r a c o w a ł n o w e o b l i c z e n i e z b i o r ó w t e g o r o c z n y c h : p s z e n i c y 1 3 , 6 7 3 t y s . q . , j ę c z m i e n i a 1 6 , 0 5 7 t y s . q . , ż y t a 5 2 , 3 4 6 t y s , q .
W s t o i s u n k u d o u b . r o k u , z b i ó r r o k u o b e c n e g o s t a n o w i : p s z e n i c y 8 6 , 7 p r o c . , j ę c z m i e n i a 9 5 , 7 p r o c . , ż y t a 8 0 , 1 p r o c , , o w s a 9 9 , 7 p r o c .
W s t o s u n k u d o p r z e c i ę t n y c h z b i o r ó w z a t r z y l e t n i
D o ś ć j u ż b y ł o w t e j n a s z e j p o l i t y c e g e n e w s k i e j f r a z e s ó w i z ł u d z e ń , c z a s n a j w i ę k s z y z a c z ą ć s i ę k i e r o w a ć t r z e ź w o ś c i ą i w s k a z a n i a m i i n t e r e s u k r a j u i n a r o d u .
j e ż d ż a ć z P a r y ż a , g d z i e j e s t c z ł o n k i e m a m b a s a d y a m e r y k a ń s k i e j , D z i e n n i k p i s z e , ż e p r o f . K e m m e r e r z a p r o p o n o w a ł s p r z e d a ż l u b w y d z i e r ż a w i e n i e b o r ó w t u c h o l s k i c h , l u b k o p a l n i k a ł u s k i c h s o l i p o t a s o w e j .
p r a c u j ą c y c h d l a p a ń s t w a n i e z a l e ż n i e o d z m i a n o o l i - t y c z n y c h w c i a ł a c h r z ą d z ą c y c h .
P o s t u l a t y t e p o z o s t a j ą w ś c i s k * m z w i ą z k u z o s t a t n i ą r e o r g a n i z a c j ą n a t l e p o l i t y k i e r s t w a , k t ó r ą w p r o w a d z a z a m i e s z a n i e w a d m i n i s r a c j i i z n i e c h ę c a u r z ę d n i k ó w , n i e b ę d ą c y c h p e w n y m i s w e g o j u t r a .
U r z ę d n i c y d ł u ż s z e g o t r w a n ' a t a k i e g o s t a n u r z e c z y z c i e r p i e ć n i e m o g ą i ż ą d a j ą o d w ł a d z k a t e g o r y c z n e g o z a p r z e s t a n i a w p r o w a d z a n i a p o l i t y k i d o u r z ę d ó w .
l a z o , p o d r o ż e j ą z a p e w n e i t o w a r y t e k s t y l n e , a l b o w i e m j a k w a r s z a w s k i „ G ł o s C o d z i e n n y " d o n o s i :
„ W d n i u 1 3 , b , m . Z w i ą z k i Z a w o d o w e m i a s t a Ł o d z i w y m ó w ł y z d n i e m 1 p a ź d z i e r n i k a u m o w ę z a w a r t ą p r z e z Z w i ą z e k p r z e m y s ł o w c ó w w s p r a w i e p ł a c p r a
c o w n i k ó w w p r z e m y ś l e w ł ó k i e n n i c z y m .
J e d n o c z e ś n i e d o m a g a j ą s i ę z w o ł a n i a w s p ó l n e j k o n f e r e n c j i c e l e m o m ó w i e n i a s p r a w y p o d w y ż k i p ł a c p r a c o w n i k ó w p r z e m y s ł u w ł ó k i e n n i c z e g o o r a z z a w a r c i a n o w e j u m o w y . O s t a t e c z n y t e r m i n ( z a ł a t w i e n i a p o w y ż s z e j s p r a w y z w i ą z k i u s t a l a j ą n a d z ‘e ń 3 0 , b , m ,
W r a z i e o d r z u c e n i a p r z e z p r z e m y s ł o w c ó w ż ą d a ń r o b o t n i k ó w , n a l e ż y s i ę s p o d z i e w a ć w p a ź d z i e r n i k u s t r a j k u w p r z e m y ś l e w ł ó k i e n n i c z y m . "
N a t o w a r y p r z e m y s ł o w e w o l n o p o d n o s i ć c e n y , a l e n a p r o d u k t y r o l n e — n i e , b r o ń B o ż e . J a k n a k ł a d a ć c e n y m a k s y m a l n e , t o n a w s z y s t k o !
będzie płacił?
W y m i e n i a n o n a w e t c y f r ę : ż e j a k o b y m a j ą b y ć o n e p o d w y ż s z o n e d o 2 0 p r o c e n t .
R z ą d m i l c z y w t e j s p r a w i e n i e s ł y c h a n i e d y s k r e t n i e . N i e p o j a w i ł o s i ę ż a d n e z a p r z e c z e n i e , a n i w y j a ś n i e n i e .
W s f e r a c h f i n a n s o w y c h z a ś o b i e g a p o g ł o s k a , ż e p , m i n . K l a m e r , m i m o z n a c z n e g o d o p ł y w u p o d a t k ó w i ś c i ą g a n i a 1 0 p r o c , d o p ł a t y p o d a t k o w e j , z a ż ą d a o d S e j m u d o d a t k o w e g o p o d w y ż s z e n i a ś w i a d c z e ń p o d a t k o w y c h j e s i z c z e o 1 0 p r o c , w z g l ę d n i e 2 0 p r o c e n t .
P o d a t k i n a k ł a d a ć j e s t ł a t w o , l e c z z c z e g o b ę d z i e m y j e p ł a c i ć ?
o k r e s o d 1 9 2 2 / 2 3 — 1 9 2 4 / 2 5 r , z b i ó r r e k u o b e c n e g o s t a n o w i : p s z e n i c y 1 0 7 , 5 p r o c . , j ę c z m i e n i a 1 0 6 , 1 p r o c . , ż y t a 9 7 , 2 p r o c , , o w s a 1 0 7 , 1 p r o c .
U r o d z a j z i e m n i a k ó w w r , b . j e s t o w i e l e m n i e j s z y , g d y ż , w s k u t e k n a d m i e r n e j w i l g o c i w o k r e s i e u p r a w y , w n i e k t ó r y c h m i e j s c o w o ś c i a c h t r z e b a b y ł o ( z a n i e c h a ć s a d z e n i a , a n ;e s p r z y j a j ą c e w a r u n k i p o g o d y w o k r e s i e l a t a , w y w a r ł y n i e m a ł y w p ł y w n a p r z y s z ł y z b i ó r . P r z e -
1A
S t r . 2 .ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA Z I E M IA P O M O R S K A N r . 1 1 0
c iętn y z b ió r z h a o b lic z ają w c h w ili o b e c n e j d la c a łe j P o lsk i n a 1 04 q , (= 1 0 0 k g .), w o b e c te g o c a łk o w ity z b ió r p rz y p u sz c z a ln ie w y n iesie 2 4 7 ,6 3 2 ty s. q .
U ro d z a j b u ra k ó w c u k ro w y c h z h a w c h w ili o b e c n e j m iotżna o z n a cz y ć p rz e c ię tn ie d la c a łe j P o lsk i z h a 2 0 1 q , (= 1 0 0 k g .), c a łk o w ity z b ió r p rz y p u sz c z a l n ie w y n ie sie 3 7 ,2 4 9 ty s. q .
Co słychać w świacie?
P o w r ó t p . M i n i s t r a S p r a w W e w n .
W p ią tek , d n ia 18, b . m , p o w ró c ił z K ry n ic y M in i
s ter S p ra w W e w n ę trzn y c h p . M ło d zia n o w sk i i o b ją ł u rz ę d o w an ie .
P o r t r e t p . M o ś c i c k i e g o z a m i a s t w i z e r u n k u C h r y s t u s a ,
Ł ó d z k i „ R o z w ó j“ d o n o si, ż e d y re k to r R a d y M iej sk ie j w Ł o d z i k a z a ł p o w ie sić p o rtre t p . P re z y d e n ta M o ścick iego > n a m ie jsc u , n a k tó re m w isia ł d o ty c h c z a s k n z y ż . K rz y ż z a ś p o d łu ż sz y m n a m y śle u m iesz cz o n o n a m ie jsc u n ie w id o c zn e m p o d su fite m .
P o z a m a c h u n a M u s s o l i n i e g o ,
P ism a d o n o sz ą , iż p o licja rz y m sk a a re szto w a ła o k o ło 3 3 5 o só b i ż e d o k o n a ła o k o ło 6 0 0 re w iz y j p o m ie sż k a n iac h o só b p o d e jrz a n y c h . W M e d jo la n ie p rz e sz u k a n o m iesz k a n ie p o sła re p u b lik a ń sk ie g o C h ie sa,
Z p o b y t u p . m i n , s p r a w w o j s k o w y c h w R a d o s z y c a c h .
,,G a z e ta P o ra n n a W a rsz a w sk a " d o n o si:
,, N a d e sła n o n a m N r, 3 3 (1 2 1 ) z 13, 8 , r. b . p ise m k a ż a rg o n o w e g o „ R ad o m e r-K ie lce r L e b e n ", w k tó ry m z a m ie sz c z o n o n a stę p u ją c y o p is p o b y tu m in , P iłsu d s k ieg o w R a d o sz y c a c h :
,, W n ie d zie lę , 8 . b , m ., g d y m a rsz , P iłsu d sk i o d w ie d z ił m ie jsc o w y g a rn izo n w o jsk o w y , w y sz ła n a p rz e
c iw n ie g o d e le g a c ja ra d o sz y c k ie g o k a h a łu , n io są c k się
g ę T o ry o ra z n a sre b rn e j ta c y só l i c h le b , w z n o sz ą c o k rz y k i: „ z o i l l e b e n m a r s c h a l l P i ł s u d s k i ! " (n ie c h ży je m a rsz a łe k P iłsu d sk i).
„ M a rsz a łe k P iłsu d sk i p rz e je ż d ż a ją c m im o , n ie z a u w a ż y ł d e leg a c ji. W ó w c za s p re z es k a h a łu p o d n ió sł w y so k o k się g ę T o ry , Z w ró c iło to u w a g ę m a rsz ałk a . P o le c ił w strz y m ać a u to , p o d sze d ł d o d e le g ac ji iu c a ło w a ł k się g ę T o ry , p o le c ają c u c z y n ić to sa m o sw e m u o to c z e n iu , k tó re te ż p o le ce n ie to w y k o n a ło ,
„ N a stę p n ie m a rsz , P iłsu d sk i b a rd z o ła sk a w ie ro z m a w iał z d e le g a c ją ," '
O to d o sło w n e tłu m a c z e n ie z ż a rg o n o w e j „ R ad o - m e r-K ielc er L e b e n ".
D o ty c h c za s n ie c z y ta liśm y z a p rze c z en ia ,"
S ł a w a l o t n i c t w a p o l s k i e g o ,
W p ią te k n a d e sz ła d o W a rsz a w y w ie d o m o ść, że p o r. O rliń sk i w y lą d o w a ł d n ia 1 6 w rz eśn ia w p o b liż u sta c ji B y rk i n a te ry to iju m so w ie c k ie m , o k o ło 3 0 0 k im . o d C z y ty . L ą d u ją c w B y rc e, p o w a ż n ie u sz k o d z ił a p a ra t, U sz k o d z o n y sa m o lo t p rz e w ie zio n y z o stał d ó C z y ty , O rliń sk i w ró c i d o k ra ju k o le ją .
J a k się d o w iad u je m y , p o r, O rliń sk i w n a jb liż sz y m c z asie m a b y ć a w a n so w a n y n a k a p itan a z a z a słu g i p o ło ż o n e n a p o lu lo tn ic tw a w o jsk o w e g o .
M a g istra t m ia sta sto łe cz n e g o W a rsz a w y u c h w alił p o p o w ro c ie p o r, O rliń sk ie g o z T o tk io n a d ać m u n a g ro d ę h o n o ro w ą m ia sta W a rsz a w y w p o sta c i sta tu y sy m b o lic z n e j, k tó ra w y o b ra ż a Ik a ra,
j K r e d y t y d l a r z e m i o s ł a .
P o c z to w a K a sa O s z c z ę d n o ś c i z d e c y d o w a ła p o d n ie ś ć k re d y ty d la rz e m io s ła d o w y so k o śc i 5 0 0 0 0 0 0 ź ł. K w o ta ta m a b y ć p o d z ie lo n a w n a stę ? p u ją c y sp o só b : d z ie w ię ć w o je w ó d z tw c e n tra ln y c h i w s c h o d n ich m a o trz y m a ć 2 0 0 0 0 0 0 z ł.; trz y za*
c h o d n ic i G d a ń s k 1 0 0 0 0 0 0 z ł.; w o je w ó d z tw a p o * łu d n io w e 1 2 0 0 0 0 0 z ł. D la o rg a n iz a c y j rz e m ie śl*
n ic z y ch p rz e zn a c zo n o 8 0 0 0 0 0 z ł. W ię k s z e k w o ty p rz e z n a c z o n o d la m . W a rs z a w y , G ó rn e g o Ś lą sk a , o ra z w o j. k ra k o w sk ie g o , lw o w sk ie g o ij p o z n a m sk ieg o .
T . M - S K I ,
l wM
dozamkath poinonkiili.
S i e d z i b a k r z y ż a c k a w G o l u b i u ,
(D o k o ń cz e n ie )
D a le j w ią ż e z z a m k iem le g e n d a ż y w o t sio stry k ró le w sk iej Z y g m u n ta III, A n n y W a zó w n y , k ró lew n y sz w e d z k ie j, k tó rą n a z y w a ją k ró lo w ą p o lsk ię j b o ta n ik i d la z a słu g n a te m p o lu p o ło ż o n y c h , W G o lu b iu b y ła A n n a sta ro śc in ą, a tra d y c ja , k tó ra je j ż y c ie n ie w je d n y m sz cz e g ó le .z o k o licą łą cz y , m ó w i', ż e n a z b o c z u z a m k o w e g o w z g ó rz a z a ło ż y ła w sp a n ia ły o g ró d . L u b iała ż y c ie k w ia tó w i u m iała d o słu c h a ć się ra d o śc i w p u lsu ją cy c h so k a c h d rz ew n y ch — k ró le w n y ch .
M ie sz k a jąc c z as d łu ż sz y n a P o m o rzu , p rz e b y w a
ła w z a m k ac h B ro d n ic k im i G o lu b sk im , a c z ę sto g o śc ił ją T o ru ń i D y b ó w , O tac z a ł ją sz a c u n e k d w o ru i sp o łe cz e ń stw a , b o g o rliw a p a trjo tk a , a c z k o lw ie k p ro te sta n tk a , p o trafiła g o so b ie z a sk a rb ić z a le tam i u m y słu i se rc a , W to ru ń sk iej św ią ty n i N a jśw ię tsz e j M a rji P a n n y sto i jej d o sto jn y m a rm u ro w y g ro b o w iec , a re la cje p o g rz e b u k ró le w n y z r, 1 6 2 5 św ia d c z ą o sz c z ery m ż a lu n a ro d u .
P a trz ą c n a m u ry g o lu b sk ie , h o łd sk ła d a m y k ró le w sk ie j p a m ię c i.
Ż ą d a n i a u r z ę d n i k ó w .
W W a rsz a w ie o d b y ła się w lo k alu sto w a rz y * sz e n ia u rz ę d n ik ó w p a ń stw o w y c h k o n fe re c ja za*
rz ą d ó w p o sz c ze g ó ln y ch s to w a rz y s z e ń , n a k tó rą p rz y b y ło 2 0 d e le g a cy ) ró ż n y ch z a rzą d ó w . T e m a*
te m o b ra d b y ła k w e s tja p o d w y ż sz e n ia p ła c u rz ę d * n ic z y c h , o ra z k w e s tja n o w e li p ra g m a ty k i u rz ęd n i*
c z e j. W w y n ik u d y s k u s ji p rz y ję to re z o lu cję , k tó * ra o św ia d c z a m . in . w sp ra w ie n ie c ie rp ią c ej z w ło * k i w y d a jn e g o p o d n ie sie n ia p ła c u rz ę d n ic z y c h . R e*
z o lu c ja w z y w a rz ą d i S e jm d o e n e rg ic z n e g o ścią*
g a n ia p o d a tk ó w o b o w ią z u ją c y c h , d o p o w z ię c ia d e*
c y z ji w c e lu z w ię k sz e n ia d o c h o d ó w p a ń s tw o w y c h , d o ró w n o m ie rn e g o o b c ią ż e n ia s p o łe c z eń s tw a św iad c z e n ia m i n a rz e cz p a ń s tw a , o ra z d o p o d n ie*
sien ią p ła c U rz ę d n ic zy c h d o w y so k o śc i re a ln e j w a rto ś ci ty c h p ła c z p ie rw sz e j p o ło w y ro k u 1 9 2 5 .
N i e p r z y j m u j e s i ę p o d o f i c e r ó w r e z e r w y ,
M . S . W o jsk , k o m u n ik u je : W o b e c d u ż e j ilo śc i p o d a ń , n a p ły w a ją c y c h d o M . S . W o jsk , o d p o d * o fic eró w re z e rw y z p ro ś b a o p rz y jęc ie d o słu ż b y c z y n n e j w c h a ra k te rz e p o d o fic e ró w z a w o d o w y c h , M . S . W o js k , k o m u n ik u je , ż e e ta ty p o d o fic e ró w z a w o d o w y c h są w y p e łn io n e , w o b e c c z eg o p o d o fi*
c e ro w ie re z e rw y w in n i się w s trz y m y w a ć z e sk ła * d a n ie m p o d a ń o p rz y iec ie d o słu ż b y c z y n n e j, g d y ż n ie m o g ą b y ć o n e z a ła tw io n e p rz y c h y ln ie .
P , M i n i s t e r R o l n i c t w a w W i e d n i u .
W p ią te k , d n ia 1 7 * g o b . m . p rzfed p o łu d n ie m p rz y je c h a ł d o W ie d n ia M in is te r R o ln ic tw a d r. R a*
c z y ń s k i w to w a rz y s tw ie b . M in is tra R e fo rm R o i*
n y c h p . K o p c z y ń sk ie g o , w ic e p re z e sa O k rę g o w eg o T o w . R o ln ic z e g o w S a m b o rz e p . P a w lik o w sk ie g o i n a c z e ln ik a W y d z ia łu E k o n o m icz n e g o M in ste r- s tw a R o ln ic tw a p . K ró lik o w sk ie g o . P rz y b y ły c h p o w ita ł n a d w o rcu a u s trja c k i M in is te r R o ln ic tw a p . T h a le r, w im ien iu K a n c le rz a p . R a m k a ra d c a le g a c y jn y p . H a ss, b . M in iste r p . H a n n e t, P o se ł P o lsk i w W ied n iu p . W ie ru sz * K o w a lsk i, b . M i*
n is te r p . T w a rd o w s k i, ra d c a le g ac y jn y p . R o m e r o ra z K o n su l J e n e ra ln y p . R itte r. Z e s tro n y a u str*
ja c k ie j p rz y b y li p o n a d to ra d c a M in is trs tw a d r.
F le isc h , P o s e ł A u s trja c k i w W a rs z a w ie p . P o s t, o ra z b . P o d s e k re ta rz S tan u d r. W e iss.
P o p o w ita n iu g o śc ie p o lsc y u d a li się d o h o te lu Im p e rja l, g d z ie z a m ie sz k a li. W p o łu d n ie o d b y ło się ś n ia d a n ie u P re z y d e n ta R e p u b lik i a u s trja c k ie j d r. H a in isc h a . P o p o łu d n iu w lo k a lu A u strja c k o * P o lsk ie j Iz b y H a n d lo w e j o d b y ła się n a ra d a p . M i*
n is tra R a c z y ń sk ie g o z p rz e d s ta w ic ie la m i a u strja c * k ic h k ó ł g o sp o d a rc z y c h .
W p o łu d n ie P re z y d e n t R e p u b lik i A u strja c k ie j p rz y ją ł p . M in istra R a c z y ń sk ieg o i to w a rz y s zą c e m u o so b y . P o p rz y ję c iu o d b y ło się śn ia d a n ie , w k tó re m w z ię li u d z ia ł K a n c le rz d r. R a m ek , a u str#
ja c k i M in is te r R o ln ic tw a p . T h a le r, P o s e ł P o lsk i p . W ie ru sz K o w a lsk i i in .
P o p o łu d n iu p . M in iste r z w ie d z ił z a k ła d y p a ń * stw o w e m . in . w ielk ą m le cz a rn ię .
O g o d z . 6 m in .3 0 w iec z o rem w A u s trja c k o # P o lsk ie j Iz b ie H a n d lo w e j o d b y ła się n a ra d a p . M i*
n is tra R a c zy ń sk ie g o z p rz e d s ta w ic ie la m i o jg a n i#
z a cy j g o sp o d a rc z y c h A u s trj i.
N a d m o r s k i k o m i s a r j a t r z ą d u w G d y n i .
N a p ią tk o w e j k o n fe re n cji w m in . p rz em y słu i h a n d lu u tw o rz o n o n a d m o rsk i k o m isa rja t n z ą d u z sie
d z ib ą w G d y n i. O b ra d o m p rz e w o d n ic z y ł d y r, d e p . m a ry n a rk i h a n d lo w e j C h rz an o w sk i. K o m p en ten c jo m k o m isa ria tu p o d le g ać b ę d ą p o w iaty p u c k i i w e jh e - ro w sk i, k tó re p o d ty m w z g lę d e m w y d z ie lo n e b ę d ą z w o jew ó d z tw a p o m , K o m isarja t p o d le g a ć b ę d z ie b e z p o śre d n io w ład zo n } c e n tra ln y m w W a rsiz aw ie.
Je g o z a d a n ie m b ę d z ie w a lk a z lic h w ą z te re n e m b u d o w lan y m , lic h w ą ż y w n o śc io w ą o ra z w y d a w an ie p rz e p isó w p o lic y jn y c h i sa n itarn y c h . U p a trz o n o n a sta n o w isk o k o m isa rz a rz ą d u g en , Z a ru sk ie g o , k tó ry o d k ilk u ty g o d n i b a w i n a P o m o rz u i stu d ju je ta m te jsz e sto su n k i.
Z a m e k jed n a k n ie sto i, ż e ta k p o w iem y , b e z cz y n n ie , W c z te re c h p o k o ja c h p ie rw sz e g o p ię tra , g d zie d a w n 'e j b y ła sizk o ła, m ieśc i się o b e c n ie M u z e u m E tn o g ra fic z n o -P rz y ro d n icz e , c z e k a ją ce o d la t k ilk u u p o rz ą d k o w a n ia . Z w ra ca ją tu ta j u w a g ę d rz w i rz e ź b io n e w 1 d rz e w ie, z n a lez io n e p o d z ie m ią w B ro d n icy , p o te m ro z m a ite g o d ła c e c h o w e , izam k i staro ż y tn e la ta rn ie o n g i u ż y w a n e , a d a le j d z ia ł p rz y ro d n icz y : sk a m ie lin y , m in era ły , p tak i, p ła z y , — n ie c o k sią ż e k . T ro sk ą to ru ń sk ie g o O d d z ia łu P o lsk ie g o T o w a rz y stw a K ra jo z n a w c z eg o je st u p o rz ą d k o w a n ie ty c h z b io ró w . K ilk u le tn ie sta ra n ia o d d z ia łu w R a d z ie K ra jo z n a w c z e j T o w , n ie p rz y n io sły n a ra z ie ż a d n e g o re z u ltatu . P rz y ja z d d o G o lu b ia p ro f. A n to n iew ic z a p o je g o p o w ro c ie z S y rji w c e lu 'o rg a n iz ac ji tu taj m u ze u m n ie p rz y sz e d ł je sz c z e d o sk u tk u , A sz k o d a , b o z b io ry g o lu b sk ie z a słu g u ją n a o p ie k ę !
Z m u ró w k rz y ż a c k ich sc h o d z im y d o m ia sta . J e sz c z e z ą jrz e ć p o trz eb a d o g ó lu b sk ieg o k o śc ió łk a a p o te m p rz y sta n ą ć p rz e d p o d sie n ia m id w ó c h stary c h
d o m o stw g o lu bsik ich. T u n a ro g u R y n k u i u l. B ro w a
ro w e j (N r, 19) d o m ze s ta rą fa c ia tą — i n a u lic y S z o p e n a , tu ż p rz y k o śc ie le, s ta ra w z ie m ię w ro sła , la tam i p rz y g n ie c io n a , (te raz w łasn o ść ż y d a Iło w sk ieg o ) k rz y ż a c k a g o sp o d a .
O p u sz c z a ją c G o lu b , z a g lą d am y je sz c ze d o m ie jsc o w e j
P e n s j e d u c h o w i e ń s t w a k a t o l i c k i e g o .
S to so w n ie d o k o n k o rd a tu , c z y li u m o w y , z a w a r te j m ię d z y P o lsk ą a O jce m Ś w ię ty m , p e n sje d u c h o w ie ń stw a k a to lic k ie g o z o sta ły o b lic zo n e n a p o d o b ie n stw o u rz ę d n ic z y ch w ta k z w a n y ch p u n k ta c h , k tó re
’ie lic zy p o 4 3 g r. M ie się c z n ie p e n sje d u c h o w ie ń stw a p rz e d sta w ia ją się n a stę p u ją c o :
3, K a rd y n a ło w ie m a ją p e n sji 1 0 8 5 zł. i d o d a tk u 8 0 0 izł„, ra z em zł. 1 8 7 5 ;
4 , A rc y b isk u p i 8 6 0 zł, z d o d a tk ie m 6 0 0 zł., ra zem 1 4 0 0 zł,;
5 , B isk u p i d je c e z je łn i 7 3 1 zł, i 6 0 0 zł. d o d a tk u , raizem 1 ,3 3 1 zł.;
6 , B isk u p i su fra g a n i — p o m o c n ic y — 5 3 7 .5 0 zł.
b e z d o d a tk u , ,
7 , C z ło n k o w ie k a p itu ły — k a n o n ic y , p ra łac i — p e n sji m a ją p o 2 5 8 zł,
8 , P ro b o szc z o w ie p o zł. 1 1 6 ,1 0 , a w ik arju sze p o zł, 8 6 m ie się c z n ie .
O b e c n a s e s j a S e j m u .
N a d ch o d z ąc a se sja S e jm u o b lic z o n a je st n a d n i sie d e m : o d b ę d ą się c z te ry p o sie d ze n ia p le n a rn e w d n ia ch 2 0 , 2 1 , 2 4 i 2 5 b . m ,, o b ra d v z a ś k o m isy jn e o d b ę d ą się 2 2 i 2 3 b . m .
P o rz ą d e k d z ie n n y ty c h o b ra d w y p e łn ią sp ra w y n a stę p u ją c e :
9, P ro w iz o rju m b u d ż e to w e n a IV k w a rta ł; 2 . L ist o tw arty b . P re m je ra W ła d y sław a G ra b sk ie g o ; 3 . R a ty fik a c ja K o n w en c ji P o lsk o -R u m u ń sk ie j.
P o s . S t . G ł ą b i ń s k i .
P re z es K lu b u Z w , L , N . p o s. S t. G łą b iń sk i n a d e słał d o p . M a rsza łk a S e jm u list, w k tó ry m d o n o si ż e sta n je g o z d ro w ia w y m a g a p rz e d łu ż e n ia o d b y w a
n e j o b e c n ie k u ra c ji W K a rlsb a d z ie , W o b e c te g o p ro si o (zw o ln ien ie z p rz e w o d n ictw a K o m isy j B u d ż e to w e j i K o n sty tu c y jn e j, N a n a stę p có w sw y c h p o s, G łą - b iń sk i p ro p o n u je p o s, Z d z iec h o w sk ie g o w K o m isji B u d ż e to w e j, a p o s. Z w ie rz y ń sk ie g o w K o m isji K o n sty tu c y jn e j,
T r a k t a t p o l s k o - j u g o s ł o w i a ń s k i .
W p ią tek p o d p isa n y z o stał w G e n ew ie p o lsk o - ju g o sło w iań sk i tra k ta t p rz y ja ź n i.
Wiadomości z bliska i daleka.
T o r u ń d n i a 2 0 w r z e ś n i a 1 9 2 6 r . P o n i e d z i a ł e k d n i a 2 0 w r z e ś n i a E u s t a c h e g o
W s c h ó d s ł o ń c a 5 .4 8 . Z a c h ó d s ł o ń c a 1 8 . * . W s c h ó d k s i ę ż y c a 1 8 ? . Z a c h ó d k s i ę ż y c a 3 ? . W t o r e k d n i a 2 1 w r z e ś n i a M a t e u s z a a p .
W s c h ó d s ł o ń c a 5 ? * . Z a c h ó d s ł o ń c a 1 8 ? . W s c h ó d k s i ę ż y c a 1 8 . 2 6 . Z a c h ó d k s i ę ż y c a 4 ? 4 .
* T e a t r M i e j s k i . D ziś te a tr n ie c zy n n y . J u tro w e w to re k „ Ż y d ó w k a " .
* Z m i a n y © o s o b o w e w g a r n i z o n i e t o r u ń s k i m . D o
ty ch c z aso w y sz e f łą cz n o śc i D O K . V III k a p t. R o m a * P u fa h l p rz e n ie sio n y z o stał d o D tw a w y b rz e ż a m o r sk ie g o w P u c k u , S z e fe m łą c zn o śc i D O K , V III n a je g o m ie jsc e m ian o w a n y z o stał p p łk , A n d rz e j S ty k a z 2 p u łk u łą cz n , w D O K , IV . K a p it. M a rja n C z ar
n o c k i z k o m e n d y m ia sta p rz en ie sio n y z o stał d o k ie ro w n ic tw a a d m in istra c ji k o sz a r w T o ru n iu .
* K o m i s j a r e m o n t o w a d la z a k u p u k o n i d la w o j
sk a u rz ę d o w a ć b ę d z ie w T o ru n iu w e c z w a rtek d n ia 2 3 w rze śn ia o d g o d z. 1 0 -ej, Z a k u p y w a n e b ę d ą k o n ie d o 6 la t p o c h o d z e n ia sz la c h e tn e g o — ra so w e1 — k a te g o rji: d o b re , b a rd z o d o b re , w y b itn e ,
* Z e b r a n i a k o n t r o l n e r e z e r w i s t ó w . R a p o rty k o n tro ln e d la o fic e ró w re z e rw y i p o sp o lite g o ru sz en ia i z e b ra n ia k o n tro ln e d la sz e reg o w y c h re z e rw y i p o s p o lite g o u sz en ia o d b ę d ą się w ty m ro k u w o k re sie o d 15 p a ź d z ie rn ik a d o 15 g ru d n ia d la ro c zn ik ó w 1 8 9 8 ,
1 8 9 4 , 1 8 9 3 , 1 8 9 2 i 1 8 9 1 o ra z d la ty c h z p o śró d ro c z n i k ó w 1 8 9 0 , 1 8 9 5 , 1 8 9 6 , 1 8 9 7 i 1 9 0 1 , k tó rz y n ie staw ili
sz k o ły p o w sz e c h n e j. S z e ro k o ścią i św ia tłe m sa l sz k o ln y c h m ierz y się sz e ro k o ść i św ia tło d u sz n a ro d u . S z k o ła g o lu b sk a k rz e p iąc e w y w o łu je w ra ż e n ie : sc h lu d n y to , c z y sty b u d y n e k . P a rę słó w je d n a k k u ro z w a
d z e k ie ro w n ic tw u : p o rtre t M ick ie w ic z a , w sien iu m ie sz c zo n y , z b y t m a ło p rz y p o m in a M ic k ie w ic z a, a p o te m — k o n ie c z n ie — n a le ż y się p o sta rać o ta b lic e p o m o cn ic ze z p o lsk ie m i n a p isa m i.
W d ro d z e p o w ro tn e j d o T o ru n ia z a trz y m u je m y się w K o w a lew ie , I tu sta ł m u ro w a n y k rz y ż a c k i z a m e k . U p rz e jm y , g rz e c z n y p o lic jan t w sk az u je n a m d ro g ę d o ru in . Z o k a z a łej w a ro w n e j sie d z ib y w ie ż a d ziś ty lk o z o sta ła n a d łą k ą n isk ą , d a w n e m je z io re m , g d zie z n a le z io n o sz cz ą tk i o sa d n a w o d n y c h . M u ró w m iejsk ic h n ie c o sp o strz eg a m y ta k że tu i o w d z ie, a le w k ró tc e i sz c z ą tk ó w ty c h n ie stan ie , „ M o cn y , ja k m u r w K o w ale w ie !" — m ó w i p o m o rsk ie p rz y sło w ie . Je sz cz e się trz y m a ty c h sz c z ą tk ó w , i k o w a le w sk ie g o k o śc ió łk a p a n i m ia ste c z k a staro ż y tn eg o , o n g i sie d z i b y sta ro stw a , są d ó w i se jm ik ó w , p a n i w sz y stk ic h z a m k ó w p o m o rsk ic h : b łę k itn a b o g in k a — le g e n d a ...
