DAWNIEJ „PRZYJACIEL ROLNIKA**ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Z I E M I A P O M O K S K A
PISMO POŚWIĘCONE OBRONIE INTERESÓW ROLNICTWA, HANDLU, PRZEMYSŁU I RĘKODZIEŁA
____ ---PRENUMERATA
„ Z I E M I A P O M O R S K A " z t y g o d n i o w y m d o d a t k i e m i l u s t r o w a n y m „ G O Ś Ć N I E D Z I E L N Y " w y c h o d z i t r z y r a z y w t y g o d n u , n a w t o r e k , c z w a r t e k i s o b o t ę . P r z e d p ł a t a n a p o c z c i . w y n o s i k w a r t a l n i e 2 z ł . 9 5 g r „ m i e s i ę c z n ie 9 9 g r . W a d m i n i s t r a c j i k w a r ta l n i e 2 z ł. 4 0 g r „ m i e s i ę c z n i e 8 0 g r . P o d o p ? s k ą w P o l s c e 1 z ł. 6 0 g r . m i e s i ę c z n ie . W r - ż i e w y p a d k ó w s p o w o d o w a n y c h s i ł ą w y ż s z ą , p r z e s z k ó d w z a k ł a d z i e , s t r a j k ó w i t p . w y d a w n i c t w o n i e o d p o w i a d a z a d o s t a r c z a n i e p i s m a , a a b o n e n c i n i e m a j ą p r a w a d o o d s z k o -
- - - - d o w a n i a . P o j e d y n c z y n u m e r 1 0 g r o s z y . = = |
____ OGŁOSZENIA---
W i e r s z m i l i m e t r o w y n a s t r o n i e 6 - ł a m w e j 1 0 g r . R e k l a m y n a s t r o n ie 3 - ł a m o w e j — 4 0 g r . R e k l a m y w t e k ś c i e n a 1 - s z e j s t r o n i e — 7 0 g r . O g ł o s z e n i a s k o m p l i k o w a n e i z z a s tr z e ż e n i e m m i e j s c a 1 0 0 |0 d r o ż s z e . N e k r o l o g i 3 O ° /o z n i ż k i . O g ł o s z e n i a d r o b n e : w i e r s z n a p i s o w y — 1 5 g r „ k a ż d e n a s t ę p n e s ł o w o — 5 g r . D l a p o s z u k u ją c y c h p r a c y 5 0°l0
z n i ż k i . R u c h t o w a r z y s t w ( w i e r s z r e d a k c y j n y ) — 2 0 g r ., k o m u n ik a t y ( w i e r s z r e d a k c y j n y ) — 1 5 g r . O g ł o s z e n i a z a g r a n ic z n e 1 0 0 0 /0 d r o ż s z e . Z a d o k ł a d n o ś ć o g ł o s z e ń , n a d a -
= - - - w a n y c h t e l e f o n e m , n i e g w a r a n t u j e m y . —
Adres Redakcji i Administracji: „ZIEMIA POMORSK A“ — TORUŃ, ul. Piekary 43 — Telefon 341
Nr. 3 TORUŃ, czwartek 7 stycznia 1926 r. Rok II
Atak wywrotowców na Polską Zachodnią.
C z w a r t k o w e w y p a d k i n a u l ic a c h P o z n a n i a p r z e c h o d z ą m i a r ę z w y k ł y c h a w a n t u r s v lw e s tr o ? w y c h , a n a w e t z w y k ł y c h b u r d u l i c z n y c h , t o w a r z y # s z ą c y c h t a k c z ę s t o r ó ż n y m p o c h o d o m d e m o n s tr a * c y j n y m .
K to k o lw ie k z n a u s p o s o b i e n i e p r z e c i ę t n e j p u ? b l i c z n o ś c i p o z n a ń s k i e j , z r o z u m i a ł o d r a z u , ż e t o , c o P o z n a ń p r z e ż y w a ł w u b i e g ł y c z w a r te k , b y ł o c z e m ś w i ę c e j, n i ż z w y k ły m n i e m ie c k i m „ o b c h o d e m s y h w e s t r o w y m “. K i e d y b o w i e m z w y k le h a ł a s y i b u r # d y o d b y w a ł y s i ę o d r u c h o w o i b e z p l a n u , t u t a j w y # c z u ć b y ł o m o ż n a o b m y ś l a n y z g ó r v i p r z y g o t o w a # n y s k r u p u l a tn i e p l a n d z i a ł a n ia . J a k a ś r ę k a p c h a ła z a s tę p y w y r o s t k ó w i r ó ż n e g o r o d z a j u m i e js k i e g o h u l t a j s tw a , u z b r o i w s z y j e p o p r z e d n i o w k a m ie n i e , b u t e lk i i k i j e i o p ł a c iw s z y s u t o . B y ł a t o t a s a m a r ę k a , k t ó r a w W a r s z a w ie , Ł o d z i , Ż y r a r d o w i e , K r a # k o w ie i g d z i e i n d z ie j p r ó b o w a ł a p o d w a ż y ć f u n d a # m e n t y p o r z ą d k u p u b l i c z n e g o , r ę k a — k o m u n i s t ó w .
D o w n i o s k u t a k ie g o p r z y j ś ć m u s ia ł k a ż d y o b y # w a te l , d o w n i o s k u t e g o p r z y s z ł y r ó w n ie ż k o ł a u r z ę # d o w e s t o li c y W i e lk o p o l s k i, d a j ą c t e m u s w o j e m u z a p a tr y w a n iu w y r a z w n a s t ę p u j ą c e m o ś w i a d # c z e n i u :
„ W y b r y k i s y l w e s t r o w e k i e r o w a n e b y ł y n ie # w ą tp l i w i e j e d n ą r ę k ą , k t ó r a w m y ś l o g ó l n y c h z a s a d k o m u n i s t y c z n y c h , s t a r a s i ę w y z y s k a ć n a s t r o je lu d # n o ś c i i i c h n i e z a d o w o l e n i e d o w s z e l a k i e g o r o d z a j u z a b u r z e ń , k t ó r e b y w z b u r z a ł y i p o d n i e c a ły m a s y p r z e c i w k o p r a w o r z ą d n y m s t o s u n k o m w k r a j u . P o # ś r ó d b i o r ą c v c h u d z i a ł w w y b r y k a c h , p o l i c ja z a u w a ? ż v ł a w s z y s tk i c h z n a n y c h n a t u t e js z y m t e r e n i e k o # m u n is t ó w , k t ó r z y n i e w ą t p li w ie d y r y g o w a l i m a s a # m i , n i e z d a j ą c e m i s o b i e s p r a w y z t e g o k i e r o w n ic # t w a , p r z y c z e m p o s ł u ż o n o s i ę g a r ś c i ą n i e o d p o w i e # d z i a ln e j m ło d z ie ż y p o d m i e j s k i e j . Z n a m ie n n e m b o # w i e m j e s t , ż e w w y b r y k a c h c z w a r t k o w y c h b r a l i u d z i a ł p r z e w a ż n i e w y r o s tk i o d 1 5 —2 2 r o k u ż y c i a , a p i e r w s z ą s z y b ę s t łu c z o n o n a p l a c u W o l n o ś c i d l a
„ f a n t a z j i“ z w y k ł ą b u t e l k ą o d w ó d k i .
P o l i c j a e n e r g i c z n i e s t a r a ł a s i ę p r z e c iw d z ia ł a ć e k s c e s o m , a r e s z tu j ą c 1 6 5 o s ó b , w t e r n p r z e s z ł o 2 0 a r e s z t o w a n y c h p r z y c h w y c o n o n a g o r ą c y m u c z y ń # k u r a b u n k u i z n a l e z i o n o p r z y n i c h r z e c z y z r a b o # w a n e , j a k c u k i e r k i, t o w a r y z e s k l e p ó w o b r a b o w a # n y c h . i t . d . R z e c z ą c i e k a w ą j e s t , ż e p r z y a r e s z t o #
W sprawie gruntów.,przeznaczonych pod budowę portu w Gdyni.
P . p o s e ł W a l a s z e k z C h r z . N , S t r , R o l n ic z e g o w y g ł o s i ł w S e j m i e n a s t ę p u j ą c e p r z e m ó w i e n i e :
■ W y s o k a I z b o ! M i n i s t e r s t w o P r z e m y s ł u i H a n d l u z a m ie r z a d l a o d b u d o w y p o r t u w G d y n i w y w ł a s z c z y ć o b s z a r 7 0 0 h a . W ł a ś c i c i e l a m i t y c h t e r e n ó w w g ł ó w n e j m i e r z e s ą w ł o ś c i a n i e , k t ó r z y , g d y b y z o s ta l i c a ł k o w i c i e z t y c h t e r e n ó w w y w ł a s z c z e n i , m a j ą m o ż n o ś ć z a ł o ż e n i a e g z y s t e n c j i w i n n e j m i e js c o w o ś c i, l e c z j e ż e l i t y l k o c z ę ś c i o w o z o s t a n i e d a n y w ł a ś c i c i e l w y w ł a s z c z o n y z e s w e g o p o s i a d a n i a , o d b i e r a m u s i ę m o ż n o ś ć e g z y s t e n c j i , g d y ż n a p o z o s t a ł e j d z i a ł c e n i e m i a ł b y m o ż n o ś c i w y ż y w i e n ia s w e j l i c z n e j r o d z i n y . J e ż e l i j e s z c z e o d e b r a ł o s i ę w ł a ś c i c i e lo w i j e g o w ł a s n o ś ć m n i e j w i ę c e j p r z e d 2 l a t y , n i e d a w s z y m u d o t e j p o r y ż a d n e g o o d s z k o d o w a n i a , t o t e n j u ż z u p e łn i e w k l ę s c e j e s t p o g r ą ż o n y . T a k i e g o s y s t e m u p r o w a d z e n i a c a łe j t e j s p r a w y n i e m o ż n a d a l e j t o l e r o w a ć . M a m n a d z i e j ę , ż e o b e c n y P a n M i n i s t e r P r z e m y s ł u i H a n d l u , r o z u m i e j ą c p o ł o ż e n i e i n t e r e s o w a n y c h , z a jm i e s i ę t ą s p r a w ą , ż e b y s p r a w i e d l iw o ś ć w y m i e r z o n ą z o s t a ł a w j a k n a j k r ó t s z y m c z a s i e . Z d e n e r w o w a n i e t a m t e j s z e j l u d n o ś c i p r z e c h o d z i w s z e l k i e g r a n i c e , a t o z t e g o p o w o d u , ż e o n i n i e w i e d z ą a n i t y g o d n ia a n i d n i a , w k t ó r y m p r z e s t a n ą b y ć w ł a ś c i c i e l a m i g r u n t ó w , k t ó r e d o t y c h c z a s p o s i a d a l i ., w i e d z ą c , ż e R z ą d m o ż e k a ż d e g o d n i a
w a n y c h m ło d z i e ń c a c h , p r z e w a ż n i e z C h w a li s z e w a i i n n y c h o k o l i c p o d m i e js k i c h , z n a l e z i o n o z n a c z n e s u m v p i e n ię ż n e , z k t ó r y c h p o c h o d z e n i a n i e m o g li s i ę w v tl o m a c z y c . c o ś w ia d c z y ło b y o t e m , ż e r ę k a , k t ó r a p r z y g o to w y w a ła a w a n t u r y s y l w e s t r o w e , o p ł a c a ła h o j n i e u c z e s t n ik ó w z a b u r z e ń / 1
N i e s t e t y w p o w y ż s z e m p r z e d s ta w ie n i u r z e c z y t r u d n o d o p a t r z e ć s i ę z u p e ł n e g o z r o z u m i e n ia c a ł e j d o n i o s ło ś c i t e g o p i e r w s z e g o w y s tę p u k o m u n is t y c z # n e g o w s t o li c y W i e lk o p o l s k i .
N i e s ą t o b o w ie m t y l k o w y b r y k i g a w ie d z i, w y # w o ł a n e p r z e z k o m u n i s t ó w w c e l u d o r a ź n e j p r o p a # g a n d y , a l e o b m y ś la n y i z o r g a n iz o w a n y a t a k n a s to # l i c ę z i e m z a c h o d n i c h , k t ó r a d o t ą d o p i e r a ł a s i ę w s z e l k im z a k u s o m w y w r o t o w c ó w .
A t a k c z w a r tk o w y , p o w i e d z m y s o b i e o t w a r c i e , j u d a ł s i ę , a t o j e g o p o w o d z e n ie m o ż e s t a ć s i ę z a # : c h ę tą d o d a l s z y c h p r ó b . W t e m l e ż y c a ł e n i e b c z # i p i e c z e ń s t w o , k t ó r e z a g r a ż a n i e ty l k o P o z n a n i o w i , i a l e w s z y s tk i m d z i e l n ic o m z a c h o d n i m , p o c z ę ś c i n a #
| w e t m n i e j o d p o r n y m n a w ic h r z e n ia k o m u n is t y c z # n ę , T o t e ż u b o l e w a ć w y p a d a , ż e k o l a u r z ę d o w e i p o z n a ń s k i e , z n a j ą c ź r ó d ł o z a b u r z e ń c z w a r tk o w y c h , ' t r a k t u j ą j a k o ś m i ę k k o , z a m ia s t p r z e c i w s ta w ić s i ę
| z a k u s o m w y w r o t o w c ó w z j a k n a jw i ę k s z ą s t a n ó w #
■ c z o ś c i a .
D o ś w ia d c z e n i a , j a k i e d o t ą d p o c z y n i o n o w c a # 1 ł e j P o l s c e , n a s u w a j ą o b a w ę , ż e r ó w n i e ż w p o z n a ń # s k i c h k o ł a c h u r z ę d o w y c h p o k u t u je n i e s z c z ę s n y d u c h „ k i e r e ń s z c z y z n y 11, t c h n ą c y w s c h o d n i ą z a s a d ą
„ n ie s p r z e c iw i a n i a s i ę z ł e m u 11, a p r z y n a j m n i e j p r ó * b o w a n i a s p o s o b ó w ł a g o d n y c h w o b e c w r o g a , k tó # r e g o c e le m w y w r ó c e n i e p o r z ą d k u p u b l ic z n e g o i z n i s z c z e n ie p a ń s t w o w o ś c i.
P a m ię t a ć n a l e ż y , ż e d u c h t e n m a n a s u m ie n i u r z e ź u ł a n ó w p o l s k i c h n a b r u k u k r a k o w s k im o r a z u w o l n i e n i e s p r a w c ó w i u c z e s t n i k ó w t e j z b r o d n i.
! T o t e ż d u c h o w i t e m u p r z e c i w s t a w i ć n a m s i ę t r z e # i b a z c a ł ą b e z w z g l ę d n o ś c i ą , a b y R z e c z p o s p o l i ta n i e j p o n i o s ł a s z k o d y .
Ż t e g o p u n k t u w i d z e n i a , c z w a r t k o w e w y p a d k i i p o z n a ń s k i e s t a ć s i ę p o w i n n y d l a c a ł e j Z a c h o d n ie j P o l s k i z n a k i e m o s tr z e g a w c z y m i p o b u d z i ć w s z y s t #
■ k i c h p r a w y c h o b y w a te l i P o m o r z a , W i e l k o p o l s k i i i Ś l ą s k a d o z d w o jo n e j c z u j n o ś c i .
p r z y s t ą p i ć d o w y w ł a s z c z e n i a . K o n s e k w e n c j ą t e g o j e s t n i e d o p i l n o w a n i e g o s p o d a r s t w a , g d y ż j a s n e m j e s t , ż e w d z i s i e j s z y c h t r u d n y c h c z a s a c h n i k t n i e b ę d z i e w i ę k s z y c h n a k ł a d ó w ł o ż y ł w g o s p o d a r k ę , c h o c i a ż b y w f o r m ie d r o g i c h s z t u c z n y c h n a w o z ó w , n i e m a ją c p e w n o ś c i , c z y d ł u g o c z y k r ó t k o w ł a s n o ś ć s w ą z a c h o w a .
O t ó ż w ł a ś c i c i e l e t a m t e j s i d o m a g a j ą s i ę c d R z ą d u , ż e b y n a t y c h m i a s t d a ł o d s z k o d o w a n i e , b i o r ą c w r a c h u b ę w a r u n k i t a m te j s z e , u m o ż l i w i a j ą c iń a z a ł o ż e n i e w a r s z t a t u p r a c y w i n n y m m i e js c u .
R o d z a j t e r e n ó w p o d w y w ł a s z c z e n i e p o d p a d a j ą c y c h s k ł a d a s i ę a l b o z p l a c ó w b u d o w la n y c h , a l b o - z ł ą k n a d o s k o n a ł y m p o k ł a d z i e t o r f u d o s i ę g a j ą c y m o k o ł o 2 0 m e t r ó w g r u b o ś c i.
C e n a p l a c ó w b u d o w l a n y c h p r z e d s t a w i a s i ę o b e c n i e w G d y n i n a s t ę p u j ą c o : p r y w a t n i n a b y w c y p ł a c ą z a m e t r k w a d r , o d 1 0 d o 2 0 z ł o t y c h . T a s a m a c e n a w ł a ś c i w i e p r z y s ł u g i w a ł a b y i w ł a ś c i c i e lo m t e r e n ó w , k t ó r e m u s z a o d s t ą p i ć p o d b u d o w ę p o r t u . L e c z w ł a ś c i c i e l e K a s z u b i n i e s ą t a k w y m a g a ją c y , s ą w y r o z u m i a l i i s t a w i a l i ż ą d a n i e t y l k o 3 z ł. O t ó ż b y ł y t a r g i, g d z i e u m i a ł e m n a k ł o n : ć i c h , ż e z g o d z i li s i ę n a H /z z ł z a m e t r k w a d r , , c o u w a ż a m z a b a r d z o u m i a r k o w a n e o d s z k o d o w a n i e . Ł ą k i w o k o l i c a c h G d y n i , n i e b i o r ą c p o d u w a g ę r o z r o s t u G d y n i j a k o o o r t u i p i ę k n e j m i e j
s c o w o ś c i k ą p i e l o w e j w P o l s c e , s t a n o w i ą w w y ż s z e j m o ż e j e s z c z e m i e r z e o d p l a c ó w b u d o w l a n y c h i s t n ą k o p a l n i ę s k a r b ó w d l a t a m t e j s z e j l u d n o ś c i . T r z e b a b o w i e m z w a ż v ć , ż e w t a m t e j o k o l i c y w s z e l k i n a b i a ł o s i ą g a w y ż s z e c e n y , n i ż ^ y W a r s z a w i e , N a l e ż a ł o b y w i ę c w ł a ś c i w i i . p r z y z n a w a ć z a ł ą k i w y ż s z e o d s z k o d o w a n i e n i ż n a w e t z a p l a c e b u d o w l a n e . T y m c z a s e m w o j e w ó d z tw o p o m o r s k i e w p o r o z u m ie n i u z M n i s t e r - s t w e m P r z e m y s ł u i H a n d l u l a t e m u b i e g ł e g o r o k u w y s ł a ł o k o m i s ję r z e c z o z n a w c ó w c e l e m o s z a c o w a n i a t y c h t e r e n ó w , K c m i s ja o s z a c o w a ł a p r z e c i ę t n i e p o Z 1 z a m e t r w m y ś l p r o j e k t u p r z e z e m n i e p o d a n e g o , n a c o z g o d z i l i s i ę w ł a ś c i c i e l e . L e c z p r z e d s t a w i c i e l e M i n i - s e r s t w a P r z e m y s ł u i H a n d l u , m i m o w y ż e j w y m i e n io n e g o s z a c u n k u k o m i s ji r z ą d o w e j n i e z a s t o p o w a li s i ę d o j e j o r z e c z e ń , l e c z p r o p o n o w a l i w ł a ś c i c i e l o m 3 0 g r . z a I m 2 z a ł ą k i , a 5 0 g r , z a I m 2 z a p l a c e b u d o w l a n e . C h c ą c , a b y j a k n a j p r ę d z ę i d o s z ło d o z g o d y m i ę d z y K a s z u b a m i a R z ą d e m i a b y u s u n ą ć s ł u s z n y ż a l t a m t e j s z e j l u d n o ś c i d o R z ą d u , a z w ł a s z c z a d o M i n i s t e r s t w a S k a r b u , s p o w o d o w a n y w z b r a n i a n i e m s i ę z a p ł a c e n i a r z e t e l n e j c e n y p r z e z K o m is ję u s t a ł ą n e j , k i e d y l u d n o ś ć t a w i e , ż e n a i n n e c e l e , z w ł a s z c z a p r z e m y s ł o w e , h o j n ą r ę k ą s i ę n i e r a z g r o s z e m p u b l i c z n e m s z a f o w a ł o , p r o s z ę W y s o k ą I z b ę , a b y p o s t a w i o n y p r z e z e m n i e i p r z e z m ó j K l u b w n i o s e k z e c h c i a ł a u c h w a l i ć ,’ p o w o d u j ą c j a k - n a j p r ę d s z ę d a n i e o d s z k o d o w a n i a w y w ł a s z c z o n y m w G d y n i w m y ś l o r z e c z e n i a K o m i s ji , t , j, 1 ,5 z ł . z a m e t r k w a d r .
Kartofle — a kwestja Pomorza.
D l a u w y d a t n i e n i a r ó ż n ic z a c h o d z ą c y c h w u m y - s ł o w o ś c i p o s z c z e g ó ln y c h n a r o d ó w u ł o ż y ł k t o ś n a s t . p r z y k ł a d : J e ż e l i F r a n c u z o w i , P o l a k o w i i N i e m c o w i k a z a n o b y n a p i s a ć r o z p r a w ę o s ł o n iu , n a p i s a ł b y F r a n c u z : „ S ł o ń a k o b i e t a 11, P o l a k : „ S ł o ń a k w e s t j a p o l s k a 11, j e d y n i e N i e m i e c f a k t y c z n i e b y ‘ o p i s a ł s ł o n i a w n a j d r o b n i e j s z y c h s z c z e g ó ł a c h .
P r z y k ł a d t e n b y ł t r a f n y z a c z a s ó w n a s z e j n i e w o l i . W i d o c z n i e o b e c n i e u m y s ł o w o ś ć p o l s k a s i ę z m i e n i ł a , d z i ś p r z e c i ę t n y p o s e ł l u b m i n i s t e r n a s z n a p i s a ł b y ;
„ S ł o ń a m o j a p a r t j a '1 1 . Z a ś N i e m i e c n a p i s a ł b y : „ S ł o ń a m o j a p a t r j a ( o j c z y z n a ) 11. T a k d r o b n e p r z e s u n i ę c i e 2 l i t e r , a j a k w i e lk i e p r z e s u n i ę c i e p o j ę ć !
Ż e t o t w i e r d z e n i e n i e j e s t g o ł o s ł o w n e , ś w ia d c z y n a d e s ł a n y n a m p r z e z ż y c z l i w e g o c z y t e l n i k a „ Z . P , “ r e f e r a t p , H e r m a n n a , w y g ł o s z o n y n a j e s ie n n e j s e s j i
„ D e u t s c h e L a n d e s G e s .11 o d b y t e j w K r ó l e w c u n a t e m a t „ Z n a c z e n i e u p r a w y k a r t o f l i n a w s c h o d z i e N i e m i e c 11, Z a k o ń c z e n i e t e j r o z p r a w y o k a r t o f l a c h w n a - s z e m t ł o m a c z e n i u b r z m i :
„ M o ż e z b y w i e l e m ó w i ł e m o k a r t o f l a c h , k t ó r e n i b y t o s ą z u p ę łn i e p r o z a ic z n y m p r z e d m i o t e m , k t ó r e j e d n a k p o b l i ż s z e m r o z p a t r z e n i u z a w i e r a j ą w s o b i e c o ś i d e a l n e g o . W i d z i m y , ż e P r u s y W s c h o d n i e o d c z a s u t r a k t a t u w e r s a l s k i e g o s t a ł y s i ę m a ł ą w y s e p k ą , o t o c z o n ą m o r z e m , p o l s k i c h z a c h c i a n e k ą n e k s y j n y c h . W i e m y , j a k P o l s k a l i c z y n a p o w o l n e z n i s z c z e n i e ż y c i a g o s p o d a r c z e g o P r u s W s c h o d n i c h s ą d z ą c , ż e p r z e z t o p r z y j d z i e c z a s , g d y P r u s y W s c h o d n i e , — t ą w y s u n i ę t ą p l a c ó w k ę n i e m i e c k o ś c i — s t a n ą s i ę o f i a r ą j e j z a c h ł a n n o ś c i , A w i ę c k a ż d y k r o k k u p o d n i e s i e n i u ż y c i a g o s p o d a r c z e g o P r u s W s c h o d n i c h o z n a c z a u t r w a l e n i e s a m o p o c z u c i a n a r o d o w e g o . M y w s c h o d n i o p r u - s a c y w i e m y , c o n a s c z e k a , o i l e n i e z d o ł a m y u t r z y m a ć p o r z ą d k u w e w n ę t r z n e g o p a ń s t w a . N i e s t e t y n i e r a z w y - d a j e m i s i e w ą t p l i w e m , c z y i w i n n y c h c z ę ś c i a c h p a ń s t w a , a w s z c z e g ó l n o ś c i w B e r li n i e , ś w ia d o m o ś ć t a j e s t t a k s i l n a . M a m n a d z i e j e , ż e z e b r a n i e D . L . G , p r z y c z y n i s i ę d o t e g o , ż e s p o ł e c z e ń s t w o w e w n ą t r z p a ń s t w a u ś w i a d o m i s o b i e p r a w d z i w e p o ł o ż e n i e , c o t e ż j e s t m o j e m ż y c z e n i e m .
P c t r z e b u j e m y w i e r n o ś c i i z g o d y i j e ś l i p o l s k i k o r y t a r z n i e p o t r a f i r o z e r w a ć n a s z e g o Z w i ą z k u , t o u s u n i e m y k o r y t a r z i P r u s y z y s k a j ą z n ó w g r a n i c e z c z a s ó w F r y d e r y k a W i e lk i e g o . T a k n a m d o p o m ó ż B ó g ! “
( Ż y w e o k l a s k i ) .
Str. 2. ZIEMIA POMORSKAVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA 3
W ięc : „K artoflei a k w e stja P o m o rza!* ' N iech n a m p rz y to c z o n y u ry w ek b ę d z ie p o n o w n e m o strze ż e
n ie m i jeżeli! je sz c z e p o trz e b a n a m p o d n iety , p o b u d k ą d o czy n u . I m y m am y p ra w o p o w o ła ć się n a B o g a, le c z w ted y ty lk o , g d y n ie z a n ied b a m y n iczeg o , g d y z a słu ż y m y n a p o sia d a n ie P o m o rz a. O d tą d p rz e sta ń m y p a trz eć n a k w e stje g o sp o d a rcz e p rz e z o k u lary p a r
ty jn ie le c z p a trz m y p rz e z o k u la ry p a ń stw o w e w m y śl p z y to c z o n e g o p o w ie d z e n ia^ K a rto fle a k w e stja ęź Ż 5 r:
p rz y to c z o n e g o p o w ied z e n ia :
„ K a rto fle — a k w e stja P o m o rza !"
Co słychać w świecie?
Konsekracja ks. biskupa Hlonda.
W n ie d zie lę , d n ia 3 sty c zn ia b . r. o d b y ła się w K a to w ic a c h u ro c z y sto ść k o n sek ra c ji n o w o m ia * n o w an e g o b isk u p a ślą sk ie g o k s. d r. H lo n d a , w k o * śc iele św . P io tra i P a w ła , ja k o ty m cz a so w e j k ate*
d rz e . Ju ż o g o d z in ie 8 ,3 0 ra n o tłu m y lu d n o śc i w y * p e łn iły k a te d rę i p la c p rz e d k a te d ra . N a u ro c z y * sto ść tę p rz y b y li lic zn i p rz e d sta w ic ie le d u c h o w ie ń * stw a z c a łej d ie c e z ji o ra z p rz e d sta w ic ie le w ła d z cy * . w iln y c h i w o jsk o w y c h . W k a te d rz e n a sp e c ja ln ie z a re z e rw o w a n y c h k rz e sła c h m iejsca z a ję li: p rz e d * sta w ic iel rz ą d u , w o jew o d a ślą sk i, m a rsz a łek S e jm u ślą sk ie g o , p rz e d sta w ic ie l S e jm u R z p lite j, p rz e d sta * w ic ie le w ła d z m ie jsk ic h i sa m o rz ą d o w y c h o ra z n aj*
b liż sz a ro d z in a k s. b isk u p a H lo n d a . W k a ted rz e u staw iły się ró w n ie ż lic z n e d e lg a c je z w ią z k ó w i sto*
w a rzy sz e ń z c a łe g o w o je w ó d z tw a. M sz ę św iętą w k a te d rz e o d p ra w ił k s. k a rd y n a ł K a k o w sk i i k s.
b isk u p H lo n d w a sy śc ie b isk u p ó w N o w a k a z P rze*
m y ślą i Ł u k o m sk ieg o z P o z n a n ia . A k tu k o n sek ra c ji d o k o n a ł k s. k a rd y n a ł K a k o w sk i o ra z k s. b isk u p N o w a k i Ł u k o m sk i. P o k o n se k ra c ji u c z e stn ic y u ro * c z y sto śc i u d a li się d o d o m u z w ią z k o w e g o p rz y k o * śc ie le św . P io tra i P a w ła, g d z ie b isk u p H lo n d p rz y j*
m o w a ł ż y c z e n ia o d p o sz c z e g ó ln y c h d e le g a c y !.
O g o d z in ie 1 4 * tej o d b y ł się w w illi w o je w o d y o b ia d , w y d a n y p rz e z w o jew o d ę ślą sk ieg o B ilsk ieg o . W o b ie d z ie ty m o p ró c z p rz e d sta w ic ie li w y ż sze g o d u c h o w ień stw a , a m ia n o w ic ie n u n c ju sz a p a p ie sk ie ? g o m o n sig n o ra L a u rfe g o , k a rd y n a ła R a k o w sk ie g o , k s. b isk u p a d * ra H lo n d a , b isk u p a K u b in y , b isk u p a Ł o siń sk ie g o , a u d y to ra k s. C h y a rlo i sz a m b e la n a k s.
p o sła K a c z y ń sk ie g o , u d z ia ł w z ią ł m in iste r sp raw ie?
d liw o śc i d r. P ie c h o c k i, d e le g a t M in . W . R . i O . P . d y r. G ło w a c k i, d e le g a t p re z y d ju m ra d y m in istró w , P a w lik iew icz , m a rsz a łek S e jm u ślą sk ie g o W o ln y i in n i.
W c z asie o b ia d u d łu ż sze p rz e m ó w ie n ie w y g ło*
sil p . m in iste r P iec h o c k i.
N a s tę p n ie p rz e m a w ia ł k a rd y n a ł K a k o w sk i, k tó ry w y ra z ił ra d o ść z p o w o d u te g o , iż O jc ie c Ś w ię ty sa m w y b ra ł k się d z a d ? ra H lo n d a n a d u sz p a ? ste rz a d la Ś lą sk a .
W o d p o w ie d z i k s. b isk u p H lo n d z ło ży ł n a rę c e p . m in istra P ie c h o c k ie g o p o d z ięk o w a n ie p a n u P re?
z y d e n to w i R z e cz y p o sp o lite j z a w y s.a n ie sw e g o p rz e d sta w icie la, p o c z e m w z n ió sł o k rz y k n a c z e ść P a n a P re z y d en ta R z e c z y p o sp o lite j. W re sz c ie k s.
b isk u p H lo n d d z ię k o w a ł w sz y stk im d o sto jn ik o m k o śc ieln y m i św iec k im z a u św ie tn ie n ie u ro c z y sto ? śc i sw ą o b e c n o śc ią .
O g o d z in ie 7 ?m ej w ie c z o re m n a sa li E rm ita g e o d śp ie w a n o w o b e c n o śc i w sz y stk ic h d o sto jn ik ó w k o śc ie ln y c h i św ie c k ic h o ra z lic z n ie z e b ra n e i p u ? b lic z n o śc i o ra to rju m k s. B a jd y z L u b liń c a. C h ó ry p ro w a d ził p . K le m te .
J. I. KRASZEWSKI.
Morituri
--- 23
(Giąg dalszy.)
C zy b y ło co p ra w d y w o p o w ia d a n ia c h o jego p rz e sz ło śc i, n ik t n ie b a d a ł n a w e t; z a ta rły się p o w o li w sp o m n ie n ia. R o b e rt z o stał czem b y ł — o w szem , la ta te n stan , k tó ry m ó g ł b y ć p rz e c h o d n im , z m ie n iły z w o l
n a w n a tu rę . Ż y cie w iejsk ie, je d n o sta jn e, p rz y c z y n iło się k u tem u.
G o z d o w sk i m ó w ił p ra w d ę p a n u Z en o n o w i, u trz y m u jąc, że ro d z in a p o k ła d a ła c a łe sw e n ad zieje n a św ie tn em o ż e n ie n iu się k się cia R o b e rta : sp o d z ie w ać ,się g o m ian o z u p e łn e p ra w o i R o b e rt w a rt b y ł lasu , k tó ry m u w ró żo n o . O jciec k ilk ak ro tn ie m u o tem w sp o m in a ł, n a g lił g e n e ra ł, n a m a w ia ł su frag an , k tó re g o g ło s w iele w ro d zirrie z n a c z y ł; k s. R o b e rt, m ilcząc, n ie o p ie ra ł się w cale, p rz y jm o w a ł ra d y , ale n ic n ie czy n ił, c o b y m u m a łż e ń stw o u ła tw ić m o g ło . S ie d z ia ł n a w si, c z y tał, d u m ał i sp e łn ia ł o b o w ią z k i to w arz y sk ie n a ło g o w o . Ile k ro ć c h c ia n o go sk ło n ić d o p o d ró ży , d o o d w ie d z en ia m iasta, p rz e ja żd ż k i d alszej, z n a jd o w a ł ty le ró ż n y c h p o w o d ó w o d ło ż e n ia w y jazd u , iż w k o ń c u c a łk ie m p o sz ła rz e cz w z a p o m n ie n ie . S io stra , k tó rą czu le k o c h a ł i słu ch a ł n a jch ę tn ie j, n a w et sio stra w y m ó c n ie p o trafiła , b y się ru sz y ł z teg o sw eg o sp o k o j
n eg o k ą tk a , d o k tó re g o z d a w a ł się co d zień m o cn iej w ra sta ć .
T a k ą b y ła z e w n ę trz n a fizjo g n o m ja c h a ra k teru k się c ia -ro tm istrz a , jeśli się ta k w y razić g o d zi; g łęb i jeg o i ta jem n ic n ik t a n i śm iał o d g ad y w ać.
Przybór Wisły pod Warszawa.
W sk u te k g w a łto w n e g o p rz y b o ru p o łu d n io ? w y c h d o p ły w ó w W isły , a ta k ż e i w g ó rn e j je j czę?
śc i, p o d n ió sł się o sta tn io z n a c z n ie p o z io m rz e k i p o d W a rsz a w ą . Je sz cz e p rz e d trz e m a d n ia m i p o z io m W isły w y n o sił u n a s 2 m . 2 9 c m . — 2 m . 4 5 c m ., g d y z n ó w g w a łto w n ie z a c zą ł się p o d n o sić , b y ju ż w d n . 2 sty c z n ia o sią g n ą ć w y so k o ść 3 m . 10 cm ., w n ie*
d z iele z a ś w c iąg u d n ia w o d a p o d n io sła się d o 3 m . 5 0 c e n ty m e tró w .
P rz y b ó r te n n a sz c z ęśc ie n ie sp ra w ił je szc z e u n a s ż a d n y c h sz k ó d .
Kara na niesfornego posła.
W n ie d z ie lę o b ra d o w ał p rz e z c a ły d z ie ń z a rz -' g łó w n y „ W y z w o le n ia" i w ię k sz o śc ią 2 2 g ło só w 2 8 u c h w alił re z o lu c ję w y k lu c ze n ia p o sła Ja n a D ąb * sk ieg o z e stro n n ic tw a , p o n ie w a ż ro z b ija stro n n ic*
tw o , ła m ie k a rn o ść k lu b o w ą , in try g u je c e lem za*
sp o k o jen ia a m b ic y j o so b isty c h , le k c ew a ż y w ład z e stro n n ic tw a , u w a ża jąc sie b ie za je d y n y a u to ry te t w k lu b ie .
D a lsz a re z o lu c ja w sp ra w ie p o sła B ry la zap a*
d ła w m y śl u c h w ały k o n g re su .
P rz e d w y k lu c z en ie m p o sła D ą b sk ie g o z a s/ń - w y p a d k i, k tó re p o z w a la ły p rz y p u sz c z ać , ż e w „ W y ? z w o lc n iu " fe rm e n tu je b a rd z ie j, a n iż e li się te g o sp o ? d z iew a n o . P o sło w ie B u ja k , C h y b , L e d w o c h , N ie*
d z ie lsk i, W a lero n , D ą b sk i i k ilk u in n y c h z w ró c iło się d o k a sy se jm o w e j z p ro śb ą , b y im n ie o d c ią g a ć , ja k z w y k le , p rz y o d b io rz e d ie t n a 1 sty c z n ia sk ła d ? k i k lu b o w e i. Z a p o w ia d a ło to w y stą p ie n ie c z y n n e ty c h c z ło n k ó w k lu b u . C h c ą c się u c h ro n ić p rz e d se?
c e sją, w y k lu c zy ł z a rz ą d p o sła D ą b sk ie g o , a in n y m z a g ro z ił te m i sa m em i śro d k a m i. P o se ł D ą b sk i, k tó ? ry w c z o ra j b y ł n a w iec u , w d ro ż y n ie z a w o d n ie ja*
k ie ś k ro k i p rz e c iw u c h w ale z a rzą d u g łó w n e g o .
Wojna gospodarcza Niemiec z Polską.
J e s t n ie z b ity m fa k te m , ż e k u p ie c tw o n ie m ie c ? k ie w e W ro c ła w iu i n a n ie m ie c k im G ó rn . Ś lą sk u d o m a g a się o d rz ą d u n ie m ie c k ie g o p rz y sp ie sz e n ia ro k o w a ń h a n d lo w y c h z P o lsk ą i z n iesie n ia o b e c n e ? g o stan u rz e c z y , w y k a z u ją c , że o b e c n e b e z tra k ta ? to w e sto su n k i h a n d lo w e z P o lsk ą d a ją się w e z n a k i p rz e d e w sz y stk ie m ślą sk ie m u k u p iec tw u n iem iec*
k ie m u , k tó re ż y ło z h a n d lu z P o lsk ą.
Je d n o z p ism w ro c ła w sk ic h p isze :
„ W z a k o ń cz e n iu w o jn y g o sp o d a rcz e j z sąsia*
d e m p o lsk im z a in te re so w an y je st w 9 0 p ro c en ta ch n ie m ie c k i G ó rn y Ś lą sk ."
Jeszcze o powodzi w Niemczech.
W o d y n a R e n ie i M o z e li w sk u te k g w a łto w n y c h d e sz cz ó w z a c z ę ły się z n o w u p o d n o sić . W n ie k tó * ry c h m ie jsc a ch p rą d w o d y z e rw a ł to r k o le jo w y . N iższ e d z ie ln ic e K o lo n ji z a la n e są w o d ą . Ł o d z ie k u rsu ją c e p o u lic a c h , z a o p a tru ją lu d n o ść w ży ? w n o ść. N a g ra n icy d u ń sk ie j p o w ó d ź z a la ło je d n o z m iastec z e k . W B e rlin ie p rz e z c a łe ra n o sz a la ła śn ie ży c a a n a stę p n ie p rz e z c a ły d z ie ń p a d a ł u le w n y d e sz c z . U lic a m i z a lan e m i w o d ą z tru d n o śc ią m o ż n a p rz e c h o d z ić.
Trzęsienie ziemi w Jugosławji.
D n ia 1 sty c zn ia o g o d z in ie 7 w iec z o re m o d c z u ? to n a c a ły m o b sz a rze Ju g o sła w ji o d F iu m e d o Ż a ry siln e trz ęsie n ie z iem i, k tó re w sz e reg u m ia st w y ? rz ą d z iło d u ż o sz k ó d . W e F iu m e i S u ra k u p o w sta ła w ie lk a p a n ik a .
P re ze s m in istró w C z a n k o w o d b y ł k o n fere n c ję z p rz y w ó d c a m i w ięk sz o ści. P o k o n fe re n c ji te j
N a p o z ó r o tw a rty , szczery , b y ł jak te d o m y , w k tó ry c h siieni o g ro m n ej k a ż d e m u k rą ż y ć w o ln o , a le d o śro d k a n ik t się n ie d o stąje.
M ło d sz y o d n ieg o p a n Z en o n, zn ał ro tm istrz a o d d z ie c k a ; ch o ć w iek ie m n ie ró w n i, sp ęd zili m ło d sze la ta ra z e m . C a ła ta ro d z in a Ż u rb ó w , p rz y w ią z an a d o B ra ń sk ich , c h o w a ła się, p rz e b y w ała , ż y ła n a d w o rz e tu te jsz y m jak u sie b ie . S ta ry Ż u rb a, k tó ry u b o g im p rz y sz e d ł n a d z ie rż aw ę , a trz y m a ł ją o d la t d w u d z ie stu k ilk u , p rz y w iąz a ł się p o c z c iw e m se rce m d o sw o ich d o b ro d z ie jó w . W in ien im b y ł n ie ty lk o sto su n k o w ą zam o żn o ść, a le w y c h o w an ie św ie tn e có rk i, ja k o to w a rz y sz k i k siężn iczik i S telli, i p o m o c w p ro w a d ze n iu sy n a. O b o jg iem sz cz y c ił się szlach cic, a p o c h le b ia ła m u te ż sz cz e ra p rz y ja ź ń k sią ż ąt, se rc e m iał d o b re , b y ł im w ięc o d d an y , ta k cały , iż to , co m iał, c h ę tn ie b y ł g o tó w im p o św ięcić. Z e n o n n a p o u fałej sto p ie z la t m ło d sz y c h p o z o stał z k s, R o b e rte m , k tó ry g o k o c h a ł; je d n a k ż e p o p o w ro c ie z w o jsk a, g d y w im ię m ło d ej p rz y ja ź n i c h c ia ł się d o w ie d z ie ć czeg o ś o ty c h ta je m n ic z y c h sto su n k a c h , o k tó ry c h p o c ich u ro z p o w iad an o , p o strz e g ł, iż g łąb d u sz y d aw n eg o p rz y ja c iela b y ła d la ń z a m k n ię ta. K s. R o b e rt zb y ł z a p y ta n ia n a ta rc zy w e p ó ł śm iech em , p ó ł n a d ą sa n ie m , z a g ad a ł o czem in n em , i w e w sz y stk ich in n y ch p rz ed m io ta ch c h ę tn ie ro z p ra w ia ją c z Z en o n em , teg o jed n eg o n ig d y m u d o tk n ą ć n ie d o zw o lił. Z en o n w n ió sł, iż ra n a b y ła nfrezgoljoną, iże p ły n ę ła k rw ią je szc z e ; p o sz a n o w a ł i z ro z u m ia ł tę b o leść, ra c h u ją c, iż c z a s p o w o li u śm ie rz y ć ją m u si. N ig d y te ż n ie ty k a ł, z k się c ie m m ó w iąc, m a ją tk o w y c h sp ra w , p rz e z d e lik a tn o ść ja k ą ś, a m o że, b y się n ie zd aw ało , iż o sw ó j i o jca lo s się o b aw ia, m ieli b o w ie m u k sią ż ąt su m ę z n a cz n ą , a w o re k ich n a z a w o ła n ie b y ł o tw a rty .
T y m ra z e m je d n a k p rz y b y c ie m e c en a sa , k tó re
o św ia d c zy ł o n p rz e d sta w ic ielo w i b rd e a re k ic j ag en ? c ji te le g ra fic z n ej, ż e m a z a m ia r p o d a ć się d o d y * m isjj.
K ró l p rz y ją ł k o le jn o p re z e sa ra d y m in istró w C z a n k o w a , p re z y d e n ta s o b ra n ja R u le w a i p rz y ? w ó d cę g ru p y w ię k szo śc i p a rla m e n ta rn ej A n d rz e ja L ja k c e w a. W re z u lta cie k o n fere n cji k ró l p o w ie?
rz y ł L jak c e w o w i m isję u tw o rz e n ia n o w e g o g a?
b in e tu .
Zamach na króla perskiego.
P ism a p o n ie d z ia łk o w e d o n o sz ą z L o n d y n u , ż e n a k ró la p e rsk ie g o P a h la v i, d o k o n a n o p o d o b n o za?
m a c h u , p rz y c z e m k ró l m ia ł strac ić o b ie n o g i. S tan je g o je st g ro ź n y .
1 0 * letn i sy n R iz a k h a n a M a h o m e t R iz a p o w o ła ? n y z o sta ł n a stę p c ą tro n u p e rsk ie g o . U ro c z y sta k o ? ro n a c ja n o w e g o sz a ch a o d b ę d z ie się w m a rc u . R zą?
d y e u ro p e jsk ie o trz y m a ją z a p ro sz e n ie n a u ro c zy ? sio śc i k o ro n a c y jn e .
Dlaczego królewicz rumuński zrzekł się tronu?
W sp ra w ie z rz e c z e n ia się tro n u p rz e z k się c ia K a ro la d o n o sz ą z B u k a re sz tu , iż g łó w n ą p rz y c zy n ą te g o k ro k u b y ła a fe ra m iło sn a . Z n a m o w y sw e j k o c h a n k i z d e cy d o w a ł się o n n a te n k ro k i n a o p u sz c ze n ie R u m u n ji. K s. K a ro l m a p o d o b n o za?
m ia r o ż e n ić się z e sw o ją k o c h a n k ą i p o p rz e d n ią sw ą ż o n ą , z k tó rą m a łż e ń stw o z o sta ło u n ie w a żn io ? n e , a ró w n o c z e śn ie p rz e p ro w a d z o n y z o sta n ie ro z?
w ó d z je g o o b e c n ą ż o n ą k się ż n ic z k ą g re c k ą H e le ? n ą . K s. K a ro l b a w i o b e c n ie w M e d io la n ie w ra z ze sw y m a d ju tan te m , z a m ie sz k a ł ta m w je d n y m z lu k su so w y c h h o te li.
W z w ią z k u z re z y g n a c ją k s. K a ro la d o n o szą z P a ry ż a, że p rz y c z y n y z rz ec z en ia się tro n u sz u k a ć n a le ż y n ie w sto su n k a ch o so b isty c h , le c z p o lity c z ? n y c h . K sią ż ę b y ł w o p o z y c ji w z g lę d e m p re m ie ra B ra tja n u tw ie rd z ą c , iż rz ą d je g o d o p ro w ad z i d o k a tastro fy . W k o ła c h d y p lo m a ty c z n y c h m ó w ią, że k sią żę n a le ż ał d o sp isk u , k tó ry m iał n a c e lu u su ? n ię c ie rz ą d u B ra tja n u . O d k ry c ie te g o sp isk u b y ło p rz y c z y n ą , k tó ra sp o w o d o w a ła z rz e cz e n ie sie tro ? n u . R ó w n ie ż m ię d zy k ró le m a n a stęp c ą tro n u , p a?
n o w a ły z a w sz e n a p ręż o n e sto su n k i. D o c h o d z iło n a w e t d o te g o , że k ró l z a b ła c h e n a w e t p rz e w in ie?
n ia k a ra ł g o k ilk u ty g o d n io w y m a re sz tem . W p iś?
m ie d o k ró la k sią żę p ro sił o p o z w o le n ie , w e d łu g s ta tu tu ro d z in n e g o , n a z m ia n ę n a z w isk a .
Wiadomości z bliska i daleka.
Toruń d n ia 6 sty c z n ia 1 9 2 6 r.
Ś ro d a d n ia 6 sty c z n ia Trzech Króli*
W sc h ó d sło ń c a 7 28. Z a c h ó d sło ń c a 4 .10.
W sc h ó d k się ż y c a l.25. Z a ch ó d k się ż y ca 4 .42.
C z w a rte k d n ia 7 sty c z n ia L u c ja n a i Ju lja n a . W sc h ó d sło ń c a 7 .19. Z a c h ó d sło ń c a 4 .20.
W sc h ó d k się ż y c a 7 ,8. Z a ch ó d k się ży c a 8 .37.
* Teatr Miejski. D ziś, w e w to re k , d n ia 5 sty c z
n ia 1 9 2 6 r. p re m je ra g ło śn ej le k k ie j k o m e d ji H e n n e - q u in a i C o o lu sa p , t. „Dzwonek alarmowy", K ip ią c a h u m o rem , a n ie p o z b a w io n a sz la c h e tn e g o se n ty m e n tu ta sły n n a sz tu k a d aje ro z le g łe p o le p o p isu p p . Ciesz
kowskiej, Morozowiczowej, Trojanowskiej, Krokow
skiemu, Orliczowi, Morozowiczowi, Strzeleckiemu
w ro la c h .g łó w n y ch.
W śro d ę o g o d z, 3 m , 3 0 oipoł. (cen y zn iżo n e) p ie rw sz y ra z n a p rz ed st. p o p o ł, o p e re tk a „Doiły" —
ro zb u d ziło ' ja k iś n iep o k ó j w d u sz y p a n a Z en o n a, sk ło n iło g o n ie ty lk o d o n a p a śc i w c a le n ie z w y c z a jn e j d la G o zd o w sk ieg o , a le d o p o sta n o w ie n ia o tw a rte g o ro z m ó w ien ie się z k się cie m R o b e rtem . C zu ł się w se rc u czy sty m , to' m u d o d a w a ło o d w agi.
— L e k a rz — m ó w ił d o sieb ie, id ąc , — m u si m ieć m ę stw o n ie ty lk o z d a rc ia z ra n y b a n d a ż ó w , ale z a p u sz
c z e n ia w n ią n o ża, je śli n im g a n g re n ę m a w y k ro ić . B ęd zie się k sią ż ę g n iew ać, h a! có ż ro b ić ? n ie c h się g n iew a, d o p e łn ię o b o w iązk u .
Ju ż b y ł p ra w ie w p ro g u m ie sż k a n ia p rz y ja c ie la, g d y m y śl n o w a w strz y m a ła g o .
C o p o m o że m o ja ra d a ? T o się n a n ic n ie zd ało ! R o z ją trzy ć m o g ę, a n ie m a m d o sy ć p o w agi, a b y p rz e k o n a ć . W y p a d ało b y , k tó ż w ie ? in a c ze j m o ż e p o stąp ić . Z am y ślił się: k sią ż ę g e n e ra ł p rz y sz e d ł m u n a m y śl, czy b v jego za sk u te c zn e n a rz ęd z ie, lu b c h o ć za p o m o c n ik a u ż y ć n ie b y ło m o żn a. Z a w a h a ł śię, sp o j
rz a ł w g ó rę. W o k n ie d ru g ieg o p ię tra p rz e ciw n eg o sk rz y d ła p a łac u k a w a le r m a lta ń sk i sie d z ia ł z c y b u ch em i b a rd z o sw o b o d n ie fa jk ę p alił, p o g lą d a jąc w p o d w ó rz e , B y ła to jeg o fa jk a u ro c z y sta , p ierw sz a, k tó rą p o m a lu teń k u do' d n a w y p a la ł, p o filiżan ce k a w y , z ro b io n e j w ła sn o ręc z n ie n a m a c h in c e ,
— H ej Ż u rb a, sły sz y sz ? C zeg o ty się ta m ta k ra n o k rę c isz k o ło m ie sz k a n ia R o b e rta ? czy n ie w i
d zisz, że śp i? O k ie n n ic e p o z a m y k a n e , n ie b u d ź go, o n p o trz e b u je b ie d a c z y sk o w y p o c z y n k u . Je śli się n ie m asz g d zie p o d ziać, ch o d ź d o m n ie, z ro b ię ci k a w y ta k ie j, ja k ie j o d d a w n a n ie p iłe ś.
Z e n o n g ło s te n w z ią ł za g ło s p rz e z n ac z e n ia , za w y ro k , w e stc h n ął, i zw o ln a p o c ią g n ą ł p rz e z d z ie d z i
n ie c i sc h o d y n a d ru g ie p iętro , d o p a n a g e n e rała . (C iąg d a lsz y n a stą p i.)
