N ie u c zc iw a kon kurencja

Cena zł 30,—

Rok III Poznań, dnia 2 sierpnia 1947

,G>

N r 31

T R E Ś Ć ! N ieuczciw a ko n k u re n c ja — W iadom ości ¿ karbow e (s,tr. 299) - f i :w \ s ip ^ i^ , Źow ych (sir. 300) — Sprawozdaw czość k o s z tó w ruchu (sir. 31

j

osób na u lic a c h i placach ■mieij.slkich (sir. 302) — K o m u n ik a ty

■ T ła ra h ko w e '. p rS e tra źpictw o ftfłe l ■ zagtaimeizuy^i^fsti' 303).

N ie u c z c iw a k o n k u re n c ja

1. U w agi wstępne. — W życ iu gospodarczym m am y w ie le dążeń do tego samego celu, m iędzy kupcam i i przem ysłow cam i, z usiłow aniem wza­

jem nego w yłączania się w uzyskaniu celu. Ta dą­

żność do w zajem nego w yłą cza nia się jest w spół­

zaw odnictw em , któ re ze w zględu na użyte środki w a lk i może być uczciw ą lu b nieuczciw ą k o n k u ­ rencją.

N ieuczciw a ko nku re n cja jest w spółzaw odnic­

tw em p rz y użyciu środków niezgodnych z p ra ­ wem i d obrym i obyczajam i. Prawo i zw yczaje określają też, ja k ie środki są dozw olone oraz ja ­ kie nie są dozwolone. U życie środków niedozw o­

lo n ych może spowodować odpow iedzialność c y ­ w iln ą a często także karną. Szereg przepisów re ­ g uluje tę odpowiedzialność, z k tó ry c h n a jw a ż n ie j­

sze zn ajdu ją się w ustaw ie o zw alczaniu nieucz­

ciw e j k o n k u re n c ji z dnia 2 sierpnia 1926 (tekst je d n o lity Dz. U., n r 46 z 1930 r., poz. 467).

Ustawa o zw alczaniu nie uczciw ej k o n k u re n c ji prze w id uje ochronę cyw ilno -p ra w n ą oraz ochronę karno-praw ną. O chrona c y w iln o - praw na daje upraw nionem u możność usunięcia nieuczciw ej 'd z ia ła ln o ś c i oraz je j skutków , a dalej możność uzyskania zadośćuczynienia w różnych formach, które p o k ry w a ją poniesione straty. O chrona kar- uo-praw na u m o żliw ia pokrzyw dzonem u w p ro w a ­ dzenie re p re sji polegających na stosowaniu k a ry g rz y w n y i aresztu. Ś rodki karne będą m ia ły za­

stosowanie w w ypadkach w y ją tk o w e j wagi.

k-zęstsze zastosowania będą m ia ły środki c y w iln o ­ prawne. Stosowanie je d nych środków nie w y łą ­ cza m ożliw ości równoczesnego stosowanie! d ru ­ gich.

Przepisy u staw y o nie uczciw ej ko n k u re n c ji stosować należy w ochronie w szelkiego rodzaju Przedsiębiorstw a rów nież gospodarstw rolnych, leśnych i przedsiębiorstw górniczych. N ie stosuje się przepisów u sta w y w zakresie zaw odów w o l­

nych, które posiadają ustaw ow o uregulow aną organizację, karzącą nieuczciw ą ko nku re n cję w drodze dyscyplina rn e j.

2. Ochrona cyw ilno -p ra w n a. — Przedsiębiorca ma praw o żądania, aby in n y przedsiębiorca (kon­

kurent) nie w d zie ra ł się w jego k lie n te lę przez ja k ie k o lw ie k czynności, zdolne do w y w o ła n ia u osób, k tó ry m o fia ru je swe w y tw o ry to w a fy lub świadczenia, m ylnego mniemania, że- one pocho­

dzą od przedsiębiorcy pierwszego.

W dzieraniem się będzie takie oznaczenie przed­

siębiorstw a, aby w prow adzało w błąd odbiorców co do tożsamości z in n ym przedsiębiorstw em ko n ­ ku re n cyjn ym . Podobnym w dzieraniem się w k l i ­ entelę będzie oznaczenie to w a ró w znakami, k o lo ­ ram i i napisam i łudząco podobnym i do tow arów ko n ku re n c y jn y c h .

N a w e t je ś li ktoś z pow ołaniem się na swe p ra ­ wa do nazw iska oznacza przedsiębiorstw o czy to w a ry w sposób m ogący w y w o ła ć p o m y łk i — może być pociągany do odpow iedzialności, je ś li przez odpow iednie dodatki do nazw iska nie p rz y ­ c z y n ił się do uchylen ia błędów. I ta k np. sąd przed w o jn ą zdecydował, że upraw nienie firm y,

„A k w a w ita " — fa b ry k i w ódek i lik ie r ó w — do u żyw ania swej firm y dla oznaczenia to w a ró w sło­

w am i „ A k w a w ita " w kracza bezpraw nie w zakres w yłączności znaku „ A k w a w it" i ponad to wdziera się w cudzą k lie n te lę — skoro istn ie je rażące po­

dobieństw o tego w yra zu z re je stro w an ym zna­

kie m to w a ro w y m „A k w a w it" .

Jeżeli nazw y lu b znaki są łudząco podobne, sąd może zarządzić umieszczenie dodatków, któ re b y w y łą c z y ły obawę w prow adzenia w błąd o db io r­

ców. Jeżeli siła przyciągania k lie n te li polega na tym , że w y tw o ry , to w a ry lub świadczenia p o ­ chodzą z pew nej m iejscow ości lu b okręgu lu b pe­

wnego zrzeszenia przedsiębiorstw — to in n ym

przedsiębiorstw om nie w olno w y w o ły w a ć m nie­

mania u k lie n te li, że dane dobra pochodzą z tej m iejscow ości, okręgu lub zrzeszenia.

Dotychczas om awiane zdarzenia pociągają za sobą ochronę pokrzyw dzonego bez w zględu na to, czy m am y czy też nie m am y do czynienia z w iną po stronie przedsiębiorcy. Ponoszącym odpow ie­

dzialność — p rz y braku w in y — jest je d yn ie przed­

siębiorca. Ta odpow iedzialność bez w in y je st ra ­ czej w y ją tk o w a , Z re g u ły po stronie przedsiębior­

cy, a b y można żądać w y ró w n a n ia szkody, potrzeb­

n y je st z ły zam iar lub niedbalstw o. Do ta k ic h czy­

n ów n iedozw olonych należą czyny sprzeczne z obo w ią zu ją cym i przepisam i albo z d ob rym i o b y­

czajami (uczciwą ko n ku re n cją), ja k to podawanie n ie p ra w d ziw ych wiadom ości o przedsiębiorstw ie, podm aw ianie dla ce ló w k o n k u re n c y jn y c h jego organów do n ie w y p e łn ie n ia obow iązków służbo­

w ych, w y ja w ia n ie tajem nic przedsiębiorstw a technicznych lu b han d lo w ych itp. O dpow iadać tu mo?e każdy, k to czynu się dopuścił, a nie ty lk o przedsiębiorca. O dszkodow anie należy się więc, gdy zachodzi w in a po stronie spraw cy oraz gdy pow stała szkoda. Poza ty m czyny te mogą pocią­

gać za sobą odpow iedzialność karną. Bez w zględu na istnienie w in y , k to czynów ty c h się dopuszcza, może być zasądzony na zaniechanie ty c h czynów .

Przedsiębiorca, którego praw a naruszono, m o­

że'' domagać się ochrony sądowej wnosząc pozew p rze ciw ko spraw cy czynu, jednakże w w ypadkach w dzierania się w k lie n te lę oraz naruszania ozna­

czenia przedsiębiorstw a — może pozew w y to czyć p rze ciw ko przedsiębiorcy lub osobom z nim w spółpracującym . O dpow iedzialność w spółdzia­

ła ją cych i przedsiębiorcy jest solidarna.

Przedsiębiorca, którego praw a naruszono, ma następujące roszczenia:

a) o zaniechanie czynów stanow iących n ieuczci­

wą ko n ku re n cję;

b) o usunięcie p rzyczyn m ogących w y w o ła ć po­

m y łk i u odbiorców , ja k to np. usunięcie re ­ klam , szyldów oraz rys u n k ó w na tow arach;

c) o w yprow adzenie z błędu, gdy rozpowszech­

niano niepraw dziw e wiadom ości, co nastąpić może w drodze o pu b liko w a nia w y ro k u , ogło­

szenia w dziennikach praw dziw ego stanu rze­

czy itp.;

d) o w prow adzenie dodatku do oznaczenia przed­

siębiorstw a, gdy d odatki te są konieczne dla usunięcia p om yłek m iędzy przedsiębiorstw am i;

e) o uniew ażnienie u m o w y niezgodnej z zasada­

m i uczciw ej k o n k u re n c ji;

f) o w ydanie niesłusznego wzbogacenia za ostat­

nie trz y lata od c h w ili w niesienia pozw u;

g) o w ynagrodzenie szkody;

h) o zapłatę ry c z a łtu w m iejsce odszkodowania lu b niesłusznego wzbogacenia;

i) o zadośćuczynienie.

Zadośćuczynienie polega na ogłoszeniu w y ro ­ k u lub odpow iedniej d e k la ra c ji p ub liczn e j albo też — w razie złego zam iaru — na zapłacie po­

kutnego. Pokutne je st w ynagrodzeniem pienięż­

nym za doznane k rz y w d y m oralne.

Roszczenia p ryw a tno -p ra w n e przedaw niają się z u p ływ e m la t trzech.

3. O chrona karno-praw na. — O chrona ta po­

zwala poszkodowanem u na zasądzenie osoby p ro ­

wadzącej nieuczciw ą ko nku re n cję na karę g rz y ­ w n y oraz na karę do 3 w zględnie do 6 tygo d ni aresztu. W szczególności kara ta może być zasto­

sowana przeciw ko osobie, k tó ra celem p rz y c ią ­ gania k lie n te li i u ła tw ia n ia w a ru n k ó w ko n ku re n ­ c ji podaje do w iadom ości powszechnej lu b w ię k ­ szego k o ła osób, ze świadom ością niezgodne z praw dą a zdolne do w prow adzenia w błąd fakty, dotyczące stosunków h a n d lo w ych swego albo cu­

dzego przedsiębiorstw a, ja k to: a) jakości, w ła ­ ściwości, w artości, pochodzenia, przeznaczenia w y tw o ró w , tow arów lu b b) świadczeń, sposobu w prow adzania, w y tw o ró w i tow arów , w a ru n kó w i sposobu p ro d u k c ji, oznaczania cen żądanych, w y ją tk o w y ć h sposobności nabycia (np. pozornej wyprzedaży, rzekomego pochodzenia to w a ró w z masy ko nku rso w e j lub rzekomego należenia to ­ w a ró w do masy ko n ku rso w e j itp.), c) odznaczeń, p rzysłu gu ją cych przedsiębiorstw u, przedsiębiorcy, lu b jego organom, d) p ra w z przedsiębiorstw em połączonych. Sankcje karne można stosować ta k ­ że w tedy, gdy świadom e w prow adzanie w błąd publiczności lu b o dbiorców odbyw a się przez zna­

k i lub oznaczenia obrazowe, plastyczne, liczbowe, słowne lu b barwne, umieszczone na tow arach, na lo k a lu albo w lo k a lu przedsiębiorstwa, albo na ruchom ościach do prow adzenia przedsiębiorstw a służących. K aralne jest rów nież podaw anie o przedsiębiorstw ie lu b przedsiębiorcy świadom ie n ie p ra w d ziw ych wiadom ości, któ re mogą podzia­

łać odstraszająco na odbiorców lub podkopać k re d y t przedsiębiorcy.

K to dow iedziaw szy się w sposób niezgodny z praw em lu b d ob rym i obyczajam i o tajem nicach technicznych lu b h a n d lo w ych przedsiębiorstw a z tajem nic ty c h w celach k o n k u re n c y jn y c h k o rz y ­ sta lub in n ym udziela, ulega rów nież Ikarze grzy­

w n y oraz karze aresztu do 6 ty g o d n i albo obu ty m karom łącznie. T e j samej karze ulega pra cow ­ n ik przedsiębiorstw a, gdy tajem nice techniczne lub handlowe, ja k ie pow ierzono mu z uw agi na stosunek służbow y lu b ja k ie poznał w w y k o n y ­ w a n iu stosunku służbowego, podaje do w iadom o­

ści in n ych osób w celach k o n k u re n c y jn y c h lub celem w yrządzenia szkody przedsiębiorcy a to w czasie trw a n ia stosunku służbowego lub do dwóch la t po rozw iązaniu tegoż. T ej samej karze podlegać będzie ten, k to k ie ro w n ik ó w lu b pełno­

m o cn ików przedsiębiorstw a przez ofiarow anie, przez nich wskazanym ko rzyści m aterialnych przyrzeczenie lu b zapewnienie im lu b osobom lu b in n ych skło n i do zaw arcia um ów kupna- sprzedaży lu b dostarczeń na w aru nka ch k o rz y s t­

niejszych od z w y k le p ra k ty k o w a n y c h . K ie ro w n i­

cy lub pom ocnicy przedsiębiorstw a za w y m a w ia ­ nie lu b u zyskiw a nie dla siebie lu b osób trzecich korzyści, o k tó ry c h mowa, w zamian za k o rz y s t­

niejsze w a ru n k i zaw ierania um ów kupna-sprzeda­

ży czy dostarczeń, — ulegać będą te j samej karze.

W drożenie postępow ania karnego nie w y k lu ­ cza dochodzenia p ra w w y n ik a ją c y c h z ochrony p ryw a tn o -p ra w n e j. Roszczenia pryw atno-praw ne, uzasadnione czynam i, za któ re grozi sankcja k a r­

na, mogą b yć dochodzone w p ro st na drodze c y ­ w iln e j bez w ytoczenia spraw y ka rn ej.

dr Z. K. Nowakowski

- m -

Wiadomości skarbowe

Umorzenie 50% zw yżki w podatku obrotowym - M in is te rs tw o S karbu na po d s ta w ie art. 35 d e k re tu z dnia 16 m a ja 1946 r o . zob ow iązaniach p o d a tk o w y c h um o­

rz y ło p o d a tn ik o m , k tó ry c h o b ró t w r. 1945 p rz e k ro c z y ł k w o tę zł 100.000,— a nie p rz e w y ż s z y ł zł 5 m ilio n ó w w sto ­ su n ku rocznym , a k tó r z y w b re w przepisom rozporządzenia m in is tra prz e m y s łu i h a n d lu z dn ia 23 p a ź d z ie rn ik a -1936 r.

w spra w ie okre śle nia p rze d się b io rstw , pro w a d z o n y c h w w ię k s z y m rozm iarze nie p ro w a d z ili w okre sie 1. styczeń ■— 31. s ie rp ie ń 1946 r. k s ią g h a n d lo w y c h , różn icę m ię dzy sumą p o d a tk u obrotow ego, ja k a p rz y p a d a ła b y p rz y zastosow aniu do o b ro tó w ty c h p o d a tn ik ó w w e w sp om n ian ym okresie (1. I.— 31. V I II . 194 6r.) p o d w y ż s z o n y c h o 50% staw ek p o d a t­

k o w y c h , a to zgodnie z p o s ta n o w ie n ia m i art. 17 ust. 4 de­

k re tu z dnia 21 g ru d n ia 1945 r. o p o d a tk u o b ro to w y m a sumą p o d a tk u ob liczoną w m yśl prz e p is ó w art. 17 ust. 1 tego d e kretu.

W zw iązku z po w yższym w yso kość zobow iązań p o d a t­

k o w y c h w p o d a tk u o b ro to w y m za r. 1946 ustalona zostanie w y m ie n io n y m p o d a tn ik o m bez stosow ania do osiąg nię tych przez n ic h w okresie 1. I — 31. V I I I 1946 r. o b ro tó w 5u procent z w y ż k i staw e k p o d a tk o w y c h . ' - W p rz y p a d k u , gdy usta len ie w spom nianego zobow iąza­

nia ju ż n a s tą p iło p rz y zastosow aniu z p rz y to c z o n y c h w yże j w z g lę d ó w do o b ro tó w p o d a tn ik a na okres 1. I . __ 31. V III, 46 r. po d w yższo n ych staw ek p o d a tk o w y c h , d o ko n a n y zo­

stanie z urzędu odpis o d p o w ie d n ie j k w o ty podatku.

Zarządzenie to n ie d o ty c z y :

1. p o d a tn ik ó w , k tó r z y ze w zg lęd u na p rz e p is y kod eksu h a nd low eg o bądź wspom nianego rozporządzenia m in is tra P rzem ysłu i h a n d lu z d n ia 23 p a ź d z ie rn ik a 1936-r. lu b z m ocy in n y c h PrzePis ° w p ra w n y c h ob ow iąza ni b y li od początku 1946 r. p ro w a d z ić k s ię g i h a n d lo w e bez w zg lęd u na rodzaj i ro z m ia r pro w a dzon eg o p rze d się b io rstw a (s p ó łk i h a nd low e, spó łd zielnie , p rz e d s ię b io rs tw a ba nko w e itd.) albo ze w zg lę ­ du na w yso kość osiąganego o b ro tu (prze dsię biorstw a eks-

•p ed ycyjn o-prze w ozo w e , kom isow e, b iu ra p o śre d n ictw a ha nd low eg o;

~ 2. p o d a tn ik ó w , k tó rz y ,m ie pro w a dząc w b re w ob ow iąz­

k o w i, w y n ik a ją c e m u z pow o łan eg o w p k t. 1. rozporządze­

nia m in is tra p rz e m y s łu i h a n d lu ks ią g h a n d lo w y c h w okre- sie 1. I. — 31 V III. 1946 r. nie z a p ro w a d z ili ic h ró w n ie ż po

~ym te rm in ie m im o że zo sta li o b ję c i rozporządzeniem m i­

n is tró w : prze m ysłu, a p ro w iz a c ji i h a n d lu oraz żeg lu gi i han­

d lu zagranicznego z dn ia 11 lip c a 1946 r. w spra w ie o k re ­ ślania p rz e d s ię b io rs tw pro w a d z o n y c h w w iększym roz-

t ia r z e , .

3. p o d a tn ik ó w , k tó r y c h k s ię g i -handlowe założone z dniem 1. w rze śn ia 1946 r. uznane z o s ta ły , za n ie p ra w id ło w e .

U lg i dla Spółdzielni,

Z u w a g i na tru d n o ś c i techniczne sporządzania w y k a z ó w s p ó łd z ie ln i p rz e w id z ia n y c h w art. 17 ust. 3 d e k re tu z dnia

g ru d n ia 1945 r. o p o d a tk u o b ro to w y m , M in is te rs tw o S karbu p o le c iło p o c z y n a ją c od dnia 1 stycznia 1947 r. sto­

sować u lg o w e s ta w k i podatkow e~ w y m ie n io n e w art. 17 Pow ołanego d e k re tu analogicznie ja k u lgę z art. 19 de­

b e t u z d n ia 8 stycznia 1946 r o p o d a tk u d o ch o d o w ym w stosunku do s p ó łd z ie ln i należących do Z w ią z k u R e w iz y j­

nego, p o c z y n a ją c od m iesiąca, w k tó ry m Z w ią ze k R e w iz y j­

n y w y d a ł d e c y z ję o p rz y ję c iu s p ó łd z ie ln i w poczet człon­

k ó w Z w ią zku.

U lg i nie m ają zastosow ania w od niesie niu do spó łd ziel.

i, co do k tó ry c h Z w ią z e k R e w iz y jn y lu b P aństw ow a Rada spó łd zie lcza s tw ie rd z iła , że działa ln ość s p ó łd z ie ln i je s t niezgodna z zasadami ru c h u -spółdzielczego; w ty m p rz y ­ pa dku ulga nie p rz y s łu g u je po czyna jąc od dnia, od któ re g o R ? ?łu g orzeczenia Z w ią z k u R e w iz y jn e g o lu b P aństw ow ej

y S pó łd zielczej działa ln ość s p ó łd z ie ln i nie b y ła zgodna z

“ Sadami ru ch u spółdzielczego.

Jednocześnie z uwagi na trudności organizacyjne, w s W r!l!rU których decyzje Zw iązku Rewizyjnego o przyjęciu 194r e lm .™ P ° Czet członk6w Zw iązku zapadały w roku -t . z opóźnieniem, Ministerstw o Skarbu poleciło w od­

c i e n i u do roku podatkowego 1946 stosować ulgi zarówno

w p o d a tk u d o cho do w ym ja k i o b ro to w y m od m om entu, w k tó ry m spó łd zie ln ie fa k ty c z n ie ro zp o czę ły opłacać s k ła d k i do Z w ią zku.

Scalony podatek obrotowy od sprzedaży w ytw orów przemysłu włókienniczego.

Z mocą obow iązu ją cą od dnia 1 m a ja 1947 r. został w p ro w a d z o n y p o b ó r p o d a tk u o b rotow ego w fo rm ie scalo­

ne j od ¡sprzedaży w y tw o ró w p rze m ysłu , objętego C e n tra ln y m Zarządem P rzem ysłu W łó k ie n n ic z e g o M in is te rs tw a P rzem y­

słu i H a ndlu, zarów no n a b y ty c h w k r a ju lu b za gra nicą (im ­ p o rto w a n y c h ) ja k i w y tw o rz o n y c h -przez za kła d y, zjednocze­

nia i prze dsiębiorstw a , ob ję te C e n tra ln y m Zarządem Prze­

m y s łu W łó k ie n n ic z e g o M in is te rs tw a P rzem ysłu i H a ndlu.

O bo w ią zek op łacania scalonego p o d a tk u cią ży na Cen­

tr a li T e k s ty ln e j. S calony p o d a te k o b ro to w y w y n o s i 10%

p o d s ta w y opod atkow ania.

Podstawę op o d a tk o w a n ia -stanowi o b ró t w rozu m ien iu art. 15 ust 2 d e k re tu z d n ia 21 g ru d n ia 1945 r. o p o d a tk u o b ro to w y m , o s ią g n ię ty przez C e ntralę T e k s ty ln ą ze sprze­

daży w y tw o ró w p rze m ysłu , ob ję te go C e n tra ln y m Zarżą dem P rzem yślu W łó k ie n n ic z e g o M in is te rs tw a P rzem ysłu i H andlu.

S calony po d a te k o b ro to w y o b e jm u je w s z y s tk ie fazy o b ro tó w w y tw o ra m i prze m ysłu, ob jętego C e n tra ln y m Za­

rządem P rzem ysłu W łó k ie n n ic z e g o , do kon an ych przez za­

k ła d y , zjednoczenia i -przedsiębiorstw a ob ję te C e n tra ln ym Zarządem P rzem ysłu W łó k ie n n ic z e g o M in is te rs tw a P rzem y­

słu i handlu.

Od o b ro tó w w y m ie n io n y m i w y tw o ra m i, o-d k tó r y c h zo- sta ł p o b ra n y s ca lo n y ipodatek o b ro to w y , nie p o b ie ra się od dzieln ie -podatku ob rotow ego.

C e ntrala T e k s ty ln a obow iązana- je s t w p ła ca ć scalony po da te k o b ro to w y do te ry to ria ln ie w ła ściw e g o d la n ie j urzędu re w iz y jn e g o , z a lic z k i zaś na tenże p o d a te k o k re ­ ślone w rozporządzeniu m in is tra s k a rb u z dnia 20 stycznia 1946 r. w spra w ie o b o w ią zku w p ła c a n ia zaliczek -na po da te k o b ro to w y , za k a ż d y m iesiąc w te rm in ie do d n ia 15 następ­

nego m iesiąca z zastosow aniem s ta w k i p o d a tk u w w yso- wo-ści 10% p o d s ta w y opod atkow ania.

W zw ią z k u z p o w yższym M in is te rs tw o S karbu p o le c iło w strzym ać p o b ó r zalic z e k na podatek o b ro to w y na zasa­

dach og ólnych, p rz y p a d a ją c y c h o-d o b ro tó w osiąganych -po­

cząw szy od dn ia 1 m aja 1947 r. przez zakład y, zjednocze­

n ia i prze d się b io rstw a , ob ję te C e n tra ln y m Zarządem Prze­

m y s łu W łó k ie n n ic z e g o M in is te rs tw a P rzem ysłu i H a ndlu.

Kioski inw alidzkie — księgi podatkowe.

M in is te rs tw o S karbu p o le c iło z w a ln ia ć w try b ie § 36 ust. 2 rozporządzenia m in is tra skarb u z driia 31 -października 1946 r. o księ g a ch h a n d lo w y c h , uproszczonych i p o d a tk o ­ w y c h na in d y w id u a ln e po da nia in w a lid ó w , należących do Z w ią z k u In w a lid ó w W o je n n y c h , od o b o w ią z k u pro w a dzen ia w r. 1947 k s ię g i p o d a tk o w e j N r 1, w od n ie sie n iu do u lic z ­ nej sprzedaży w y ro b ó w ty to n io w y c h , w ro z u m ie n iu § 7 rozporządzenia m in is tra skarb u z dnia 10 lu te g o 1947 o sprze­

daży w y ro b ó w ty to n io w y c h pod w a ru n k ie m :

1. p ro w a dzen ia przez n ic h sprzedaży w y łą c z n ie w y r o ­ bów ty to n io w y c h dopuszczonych do sprzedaży przez P o lski M o n o p o l T y to n io w y ,, poza ty m i zaś w y ro b a m i sprzedaży w n ie w ie lk ic h ilo ś c ia c h ta k ic h a rty k u łó w , ia k b ib u łk i e ilz v

za p a łki, gazety itp,, ' s r '

2. pro w a dzen ie k s ię g i o k re ś lo n e j w § 31 rozporządzenia o sprzedaży w y ro b ó w ty to n io w y c h .

P rzy u s ta la n iu w y s o k o ś c i obrotu, -decydującej o obo­

w ią z k u p ro w a dzen ia k s ią g uproszczonych lu b o zaliczeniu do rzędu p rz e d s ię b io rs tw pro w a d z o n y c h w w ię k s z y m roz­

m iarze p rz y jm o w a ć n a le ż y p e łn y o b ró t ze sprzedaży w y r o ­ bó w ty to n io w y c h a nie je d y n ie 6% -rabatu o trzym yw a ne go przez sprzedawcę od P olskiego M o n o p o lu Tyto-niowego.

o tulo ny podatek obrotowy od sprzedaży produktów przemysłu węglowego.

Z m ° c^ o b ow iązu ją cą od dnia 1 k w ie tn ia 1947 r. został w p ro w a d z o n y -pobór p o d a tk u ob ro to w e g o w fo rm ie scalo-

® L ° , T rZe<?azy Pro d u k tó w p rz e m y s łu w ę glo w e go zarów no u a o y ty c h w k ra ju lu b za granicą (im p o rto w a n y c h ) ja k i w y ­ tw o rz o n y c h przez za kła d y, zje dn oczen ia i prze d się b io rstw a

o b ję te C e n tra ln y m Zarządem P rzem yślu W ę g lo w e g o M in i­

sterstw a P rzem ysłu i H a ndlu.

O bo w ią zek op łacania scalonego p o d a tk u cią ż y na Cen­

t r a li Z b y tu P ro d u k tó w P rzem ysłu W ęglow e go . S calony po d a te k o b ro to w y w y n o s i 4% p o d s ta w y opod atkow ania.

Podstawę o p o d a tk o w a n ia s ta n o w i o b ró t o s ią g n ię ty przez C e n tra lę Z b y tu P ro d u k tó w P rzem ysłu W ę g lo w e g o ^e sprze­

daży p ro d u k tó w p rz e m y s łu w ęglow ego.

S calon y p o d a te k o b ro to w y o b e jm u je w s z y s tk ie fa z y o b ro tó w p ro d u k ta m i prz e m y s łu w ęglo w e go , d o k o n a n y c h przez zakład y, zjednoczenia i p rze dsiębiorstw a , ob ję te C en­

tra ln y m Zarządem P rzem ysłu W ę g lo w e g o M in is te rs tw a Prze­

m ysłu i H a ndlu.

Od o b ro tó w w y m ie n io n y m i p ro d u k ta m i, od k tó ry c h zo­

stał p o b ra n y scalon y p o d a te k o b ro to w y , nie p o b ie ra się o d d z ie ln ie p o d a tk u ob rotow ego.

C e n tra la Z b y tu P ro d u k tó w P rzem ysłu W ę g lo w e g o obo­

w iązana je s t w p ła ca ć s ca lo n y po d a te k o b ro to w y do te r y ­ to ria ln ie w ła ściw e g o dla n ie j urzędu re w iz y jn e g o , z a lic z k i

zaś na tenże p o d a te k za k a ż d y m iesiąc w te rm in ie do dnia 15 następnego m iesiąca z zastosow aniem s ta w k i p o d a tk u w w y s o k o ś c i 4% p o d s ta w y o p od atkow ania.

W zw ią z k u z ty m M in is te rs tw o S karbu p o le c iło w s trz y ­ mać p o b ó r zaliczek na po d a te k o b ro to w y na zasadach o g ó l­

nych, p rz y p a d a ją c y od o b ro tó w o sią g n ię ty c h począw szy od dn ia 1 k w ie tn ia 1947 r. przez z a k ła d y , zjednoczenia i przed­

się bio rstw a, o b ję te C e n tra ln y m Zarządem P rzem ysłu W ę ­ glow e go M in is te rs tw a P rzem ysłu i H a ndlu,

Przesunięcie terminu do składania zeznań o dochodzie za rok 1946 d la przedsiębiorstw państwowych.

N a p o dstaw ie art. 58 d e k re tu z d n ia 16 m a ja 1946 o po stę p o w a n iu p o d a tk o w y m M in is te rs tw o S karbu przesunęło te rm in do skła da nia zeznań o dochodzie o s ią g n ię ty m w ro k u p o d a tk o w y m 1946 (k a le n d a rz o w y m 1946 -— ra c h u n k o w y m 1945/1946) dla p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h oraz dla. p rze d ­ s ię b io rs tw p o zo sta ją cych p o d zarządem p a ń s tw o w y m do końca m iesiąca lip c a 1947 r.

Wyjaśnienia w sprawach księgowych

C. Z. — Poznań ;— W ja k i sposób n a le ż y księ go w ać w ż u rn a lu a m e ry k a ń s k im s p rz e d a ż 'to w a ró w i k o s z ty z w ią z a ­ ne z ty tu łu po bra nia należności drogą po b ra n ia p o c z to w e ­ go? D la p rz y k ła d u fa k tu ra . op ie w a za to w a r

na sumę zł 1.368,—

pius k o s z ty p o b ra n ia ,, 80,— ' O gółem zł 1.448,—

• W s z e lk ie g o ro d z a ju sprzedaż a zatem i g o tó w k o w ą przeprow adzać n a le ż y przez k o n to „In te re s e n c i", b y u ła t­

w ić sobie ja k i organom k o n tro ln y m spraw dzenie o b ro tó w d o k o n y w a n y c h z o d b io rc a m i i do staw ca m i. W lic z o n e k o s z ty p o b ra n ia o trz y m u je m y od naszych o d b io rcó w , k tó re n a le ż a ło b y ks ię g o w a ć na o d d z ie ln y m ko n cie , b y m ożna b y ło w p ro s ty sposób s tw ie rd z ić , że k w o ty w s ta w io n e w ra c h u ­ ne k o d b io rc y są ró w n e z is to tn ie w y d a tk o w a n y m i. M a to

z tego ty tu łu znaczenie, że na w y p a d e k p o b ie ra n ia w y ż ­ szych sum k o s z tó w w e fo rm ie z w ro tu a n iż e li fa k ty c z n ie w y d a tk o w a liś m y , zob ow iąza ni je ste śm y sum ę otrzym an ą ze z w ro tu k o sztó w op od atkow ać, tzn. osiąg nię te sum y p o d ­ le g a ją p o d a tk o w i obrotow em u. O d p o w ia d a ją c na w y ż e j p o staw ione p y ta n ie k s ię g u je m y w sposób n a stę p u ją cy:

1. W ciężar k o n ta „K oszta p o b ra ń po czt.", a w dobro k o n ta „K a s y " k s ię g u je m y sumę zł 80,— w d n iu w y d a tk o ­ w ania.

2. N a p o dstaw ie w y s ta w io n e j fa k tu r y naszem u o d b io r­

cy u z n a je m y k o n to „S prze da ży to w a ró w !' na sumę zł 1.368,—- a k o n to „K o s z ta p o b ra ń po czt." na sumę zł. 80,— , obciążając k o n to .In te re s e n tó w ".

Z poniższego w y p ro w a d z e n ia na ko n ta c h w y n ik a , że k o n to „K o s z ty pobra ń po c z t." się w y ró w n u je .

K A S A K O S Z T A P O B R A Ń POCZT.

K. p. p. 80,— Kasa 80,— Intere senci 80,-

SPRZEDAZ t o w a r ó w

In te re se n ci , 1.368,—

A . B. — K oszalin. — S p ó łd z ie ln ia o trz y m u je p a rtię to ­ w a ró w k o m is o w y c h do ro z d z ia łu m ię d z y ro ln ik a m i. Jak w y c e n ić w y ż e j w spom niane to w a ry w rem anencie, je ż e li nie d y s p o n u je m y w danej c h w ili żad nym i fak tu ra m i?

N a ten tem at p is a liś m y obszernie w n r 14 T y g o d n ik a z dnia 5 k w ie tn ia br. (str. 121). P rz y ję c ie zna kow ane j ce­

n y w w y s o k o ś c i zł 1,— za k g lu b g b y ło b y niesłuszne, na­

le ż y raczej u s ta lić w a rto ś ć ry n k o w ą lu b k o m e rc y jn ą na po d sta w ie n o to w a ń w da nym okresie, a n a jle p ie j nie w y . w a rto ś c io w y w a ć , lecz u w id o c z n ić rem anent ilo ścio w o .

2. U rząd S k a rb o w y u s ta lił zaliczkę na po da te k docho­

d o w y za m. czerw iec, b io rą c p o d uw agę p ro c e n t zyskow - ności p r z y ję ty przez spó łd zielnię . Je że li np. p ro ce n t zy- skow no ści (w stosu nku do obrotu) w y n o s i 9% , a o b ró t zł 650,000,— . w ów czas dochód w y n o s i z ł 58.500,— m iesięcznie (tj. 9% od zł 650.000,— ) i p rz y zastosow aniu m no żnika 12- k ro tn e g o u s ta lił w e d łu g s k a li p o d a tk u dochodow ego w y s o ­ kość p o d a tk u dochodow ego. C zy to je s t słusznie, je ż e li p ro w a d z i się k s ię g i handlow e?

M in io n e pięć m ie s ię c y t j. od stycznia do m aja pozw a- M in io n e pięć m iesięcy, tj. od stycznia d om aja, pozw a­

la ją nam u s ta lić przeciętną, dochodow ość p rz e d s ię b io rs tw a w za w sp om n ian e 5 m ie s ię c y i u s ta lim y , że stosunek w y p r o ­ w adzonego z y s k u do o b ro tu w y n o s i 9%, w ów czas celem uproszczenia s p ra w y usta le n ia dochodu za n a stępn y m ie ­ siąc s to s u je m y d o ty c h c z a s o w ą ' sta w kę p ro c e n to w ą albo sporządzim y w ko ń c u czerw ca n o w y bila n s o k re s o w y ce­

le m "sp raw d zen ia, czy s ta w k a ta na s k u te k e w tl. m n ie j­

szych lu b w ię k s z y c h k o s z tó w »nie u le g ła z m niejsze niu lu b zw iększeniu. N ie s te ty n ie w k a ż d y m p rz e d s ię b io rs tw ie je s te ś m y w stan ie k o rz y s ta ć z tego spra w d zian u w odst.ą-

___________________ IN TERESENC I______________________

Sprzedaż 1.368,—

Koszt. p. p. 80,—

pach m ie sięczn ych i dlateg o zup ełnie słusznie postąpim y, stosując w y p ro w a d z o n ą s ta w k ę na n a jb liż s z y m iesiąc, a za k ilk a m ie się cy p o d d a m y p o n o w n e j k o n tro li. P ra k ty k a na ty m o d c in k u w y k a z u je , że w okresach 30 d n io w y c h o d c h y ­ le n ia są na o g ó ł m in im a ln e i dlatego słusznie p o s tą p ił dany urząd s k a rb o w y o b lic z a ją c . w y ż e j w s p o m n ia n y dochod p o d a tk o w y we fo rm ie z a lic z k i. Dalsze w y ja ś n ie n ie z n a jd u - / je m y we w stę p n ym a rty k u le T y g o d n ik a z d n ia 21 czerwca br. (nr. 25), w k tó ry m w yka zan e o b ro ty za 5 m ie się cy p o ­ z w o liły s tw ie rd z ić p ro c e n to w y zy s k p rz e d s ię b io rs tw a w stosu nku do sprzedaży, tj. o b ro tu .

B. C. — W ło c ła w e k . — 1. J a k w y c e n ić n ieru chom o ści sprzed 1. 9. 1939 r. i zaksięgow ać w księ g a ch uprosz­

czonych?

Jeże li b ra k fa k tu r w zg lę d n ie in n y c h d o w o d ó w na w a r­

tość ruch om o ści n a b y ty c h prze d dniem 1. 9. 1939 r. na le ży dokonać ic h oszacow ania przez rzeczoznaw ców . P rzedm io­

ty zakupione w 1945 lu b 1946 r. w in n y b y ć ud ow odn io ne fa k tu ra m i zakupu. . K się go w an ie ty c h p rz e d m io tó w w k s ię ­ gach uproszczonych tru d n o nam p rz e d s ta w ić na łam ach T y g o d n ik a . W y c z e rp u ją c e w y ja ś n ie n ie na tem at z n a jd u je się w księdze o b ro tó w na d ru g ie j s tro n ie o k ła d k i, in n e da- . ne w y n ik a ją z w z o ru b ila n s u prze dstaw ion eg o zaraz na na stępnej s tro n ie te j sam ej księ gi. Z akup n o w y c h p rze d ­ m io tó w u w id a c z n ia m y w księdze k a s o w e j po s tronie ro z­

chodu (ko lu m n a 21) oraz w ta b e li a m o rty z a c y jn e j, k tó rą w e d łu g podanego w z o ru można z ła tw o ś c ią samemu spo­

rządzić. B liższych inform acji n ie w ą tp liw ie udzieli tam tej­

szy u rzą d skarb ow y.

301

2. J a t n a le ż y k się g o w a ć w ’księ ga ch uproszczonych w y d a n y p o s iłe k dla p ra c o w n ik ó w oraz ro d z in y w ła ścicie la ?

Je że li w ia d o m e nam są a r ty k u ły spożyw cze w yd a n e na te n cel, m ożem y k ie ro w a ć się ic h w y c e n ą albo n a jp ro ­ ście j b ra ć pod uw agę cenę k o s z tó w w ła s n y c h w y d a n y c h p o s iłk ó w . W ów cza s w księdze o b ro tó w k s ię g u je m y suińę ró w n a ją c ą się danej w a rto ś c i po s tro n ie o b ro tó w w o d d z ie l­

ne j k o lu m n ie (np. w k a lu m n ie 20). N a stę pn ie w księdze k a ­ s o w e j d o c h o d u je m y w p ły w po s tro n ie p rz y c h o d u w k o lu m ­ nie 5 (w p ły w y za św iadczenia), k tó r a to p o z y c ja uzgadnia się z księ g ą ob ro tó w . Celem zachow ania zgodności w y k a ­ zanego stanu g o tó w ko w e g o ze stanem rz e c z y w is ty m roz­

c h o d u je m y taką samą sumę w księdze k a s o w e j po s tro n ie rozchodu z ro z b ic ie m na k o lu m n ę 19 (w y p ła ty w ła ś c ic ie la ), je ­ ż e li chodzi o w y d a n y p o s iłe k dla c z ło n k ó w ro d z in y , zaś w k o lu m n ie 23 (robocizna) w od n ie sie n iu do p ra c o w n ik ó w .

Tego ro d z a ju k s ię g o w a n ia nie d o k o n u je m y ze w z g lę ­ d ó w p ra k ty c z n y c h codziennie, lecz w okresach m iesięcz­

n y c h na p o dstaw ie o d p o w ie d n io sporządzanych n o ta te k, tj.

p o z w a la ją c y c h p rz y ka żd e j r e w iz ji stw ie rdzić, ile i ja k ie p o s iłk i w yd a n o w poszczególnych dniach p ra c o w n ik o m w zg lęd nie ro d z in ie w ła ś c ;ciela.

S. M . ■— B ia ła — K o n to „49 5" wg. je d n o lite g o p la n u k o n t (P rzew ozy w y s y łk o w e ) w y k a z u je , w s k u te k w yższych uznań w fa k tu ra c h za zaliczone p rz e w o z y w iększą sumę po s tro n ie „M a " . C zy po w sta łą różnicę na ty m k o n c ie ja k o dochód na le ży przenieść do k la s y ,,9' czy też do k la s y „ 2 “ je d n o lite g o p u la n u kon t? C zv różn ica ta je s t dochodem?

K la sa „ 9 " je d n o lite g o p la n u k o n t o b e jm u je w y n ik i czynności o p e ra c y jn y c h p rze d się b io rstw a , na tom ia st do

k la s y „ 2 ” prze n o sim y w s z y s tk ie te s tra ty i z y s k i, k tó r e są re zu lta te m p o z a o p e ra c y jn y m prze dsiębiorstw a . U zyskana n a d w y ż k a z p rz e w o z ó w w y s y łk o w y c h n ie je s t czynnością z w y k łą , lecz n a le ż y do czynności p o z a o p e ra c y jn e j i dlatego różn icę n a le ż y raczej prze rzucić do k la s y ,,2". Ponadto w ta k ic h w y p a d k a c h uzyskane sum y na ty m k o n c ie p o d le g a ją p o d a tk o w i obrotow em u, na k tó r y to tem at p is a liś m y swe­

go czasu na łam ach naszego pism a. .

N ie w ą tp liw ie w y ka za n a różn ica je s t dochodem.

P. M . —- Ś w idn ica. — C e n tra la Z w ią z k u (Stow arzysze­

nia) k s ię g o w y c h z n a jd u je się w W arszaw ie, p rz y ul. N o w o ­ g ro d z k ie j 40 w lo k a la c h fir m y „C e le s ". Ponadto is tn ie ją o d d z ia ły w ró żn ych w o je w ó d z tw a c h . P rzypuszczalnie teren D o lne go Śląska nie je s t dotychczas o b ję ty . W te j spra w ie n a le ż a ło b y się z w ró c ić bezpośrednio do c e n tra li.

N a d ru g ie p y ta n ie , tj. ja k ie są fo rm a ln o ś c i i w y m a g a n ia p rz y u z yska n iu t y tu łu bie g łe g o księgow ego, w y ja ś n i bez­

po śred nio n a jb liż e j p o ło ż o n y zam ieszkania' Pana Sąd G rodz­

k i lu b te ry to ria ln a Izba P rzem ysłow o -H a ndlow a .

O chrona p ra w n a ty tu łu księ go w eg o nie je s t do te j p o ry w Polsce rozw iązana. W p o ję c iu o g ó ln y m pod m ia ne m księ_

gowego ro z u m ie m y p o m o c n ik a prz e d s ię b io rc y w w y k o n y ­ w a n iu z le con ych prac, a w naszym p rz y k ła d z ie pro w a dzen ie księ g o w o ści w da nym p rz e d s ię b io rs tw ie . S tąn ow isko k s ię ­

gowego w Polsce m ia ło b y ć jeszcze przed w o jn ą u re g u lo ­ w ane ustaw ą, n ie s te ty siła w yższa tj. dru ga w o jn a ś w ia to ­ wa, prze szkod ziła w z a ła tw ie n iu spra w y. N a le ż y przyp u sz­

czać, że zagadnienie to stanie się p o n o w n ie aktu aln e.

Sprawozdawczość kosztów ruchu

tych ro d zajó w kosztów, za pow odow anie k tó ry c h Zasadą, ja ką należą stosować p rz y organizó- są odpow iedzialni k ie ro w n ic y ty c h w yd zia łó w , w a n iu te j g ru py sprawozdań, je st w yd zie le nie w Poniższy schemat podaje przykładow o, ja k le- stosunku do każdego w y d z ia łu fabrycznego ty lk o go rodzaju ra p o rty w in n y w yglądać:

W y d zia ło w e koszty ruchu.

W yd ział:... Okres:

W stosunku do godziny p ro d u k c y jn e j

godz.

pro d.

całk.

k o s z ty ruch u

Rob.

bezpośr.

Rob.

pom. N a dzó r M at.

pędne

N arzędzia pom oce

Remon­

ty Różne

p o w y ż e j p o n iż e j w zorca

' ♦

* , \ w zorzec

ro k ibież.

ro k o s ta tn i p o w y ż e j p o n iż e j ostat. ro k u

w pieniądzach

całk.

koszt.

ru ch u

Rob.

bezpośr.

Rob.

pom. N a dzó r M at.

pędne

N arzędzia pom oce

Remon­

ty . Różne

p o w yże j p o n iż e j budżetu budżet ro k 'bież.

ro k o sta tn i p rz y c z y n y wahań

Jako oddzielny ra p ort w kosztach ruchu sta­

n o w i sprawozdawcze zatrudnienie personelu u m y ­ słowego w yrażone w pieniądzach w stosunku p ro ­

centow ym do w zorcow ego czasu p rodukcyjnego W zó r takiego ra p ortu w skazuje poniższa ta ­ blica:

Raport zatrudnienia personelu um ysłow ego w % % do p ro d u k c ji (w roboczo-godzinach).

R o k ...

zarok styczeń luty marzec* kwiecień maj ' czerwiec lipiec sierpień ^'CQ)

’ w

•NCD

S październik listopad grudzień W s z y s tk ie

w y d z ia ły W y d z . A W y d z . B W y d z . C

W ydz. D •

W y d z . E

inż. Jerzy Witowski

Zarobkowe przewoźniciwo osób na ulicach i placach miejskich

Świadczenia z a ro b k o w y c h usług na u lic a c h i placach m ie js k ic h przez d o ro ż k a rz y k o n n y c h i sam ochodow ych p o d le g a ły od daw na da le ko id ą c y m og ran iczen io m adm i­

n is tra c y jn y m , p o d y k to w a n y m w zg lęd am i na porządek p u ­ b lic z n y i do bro lu dności.

N a sta ry c h i n o w y c h ziem iach zachodnich we w s z y s t­

k ic h ośrodkach m ie js k ic h , w k tó r y c h o d b y w a ł się z a ro b k o w y przew óz osób d o rożka m i sam ochodow ym i i k o n n y m i, w yd an e z o s ta ły przez daw ne „m ie js c o w e w ła d z e p o lic y jn e " rozp o­

rządzenia p o lic y jn e „o ru ch u d o ro ż e k ", op arte na niem . o r­

d y n a c ji p rz e m y s ło w e j („G e w e rb e o rd n u n g "), k tó r a u p o w a ­ żnia te w ła d z e do re g u lo w a n ia k o m u n ik a c ji p u b lic z n e j w ob rębie m ie js c o w o ś c i za pom ocą p o ja z d ó w w sze lkie go ro ­ dza ju (§ 37). Rozporządzenia te, da tujące się przew ażnie jeszcze z okre su przed pierw szą w o jn ą św iatow ą , u s ta la ją szczegółow o w a ru n k i dopuszczenia d o ro ż k a rz y do za ro b k o ­ wego prze w o zu osób na u lic a c h i placach, a w ię c przede w s z y s tk im w a ru n e k u zyska nia przez p rz e d s ię b io rc ę na ten cel k o n c e s ji ze s tro n y m ie js c o w e j w ła d z y p o lic y jn e j, w y ­ danej z zastrzeżeniem o d w o ła n ia iia w y p a d e k p o p e łn ie n ia przez prze dsiębiorcę p e w n y c h w y k ro c z e ń , w a ru n e k uznania środ ka lo k o m o c ji za o d p o w ia d a ją c y przepisom bezpieczeń­

s tw a ja z d y i in n y m , z a in s ta lo w a n ia we w o z ie lic z n ik a ze­

garow ego itd .

Rozporządzenia te nie z o s ta ły n ig d z ie zastąpione n o ­ w y m i i są przez w ładze a d m in is tra c y jn e uznaw ane za n a ­ dal ob ow iązujące.

W ła d z e zainteresow ane na og ół nie z w ra c a ją u w a g i na to, że om aw iane zagadnienie zostało ju ż przed w o jn ą bez re s z ty un orm o w an e przez u sta w o d a w stw o p o ls k ie , przede w s z y s tk im przez p ra w o prze m ysłow e. P raw o to (z dn ia 7.

V I. 1927 r. Dz. U. R. P. poz. 468 w b rz m ie n iu n o w e li z 10.

I II. 1934 r Dz. Ust. poz. 350) p o stana w ia w art. 43, że „d la p rze d się b io rstw , p ro w a d zą cych p rz e m y s ł prze w o zu osób...

może w ładza p rz e m y s ło w a I in s ta n c ji po w y s łu c h a n iu o p in ii zarządu gm innego (m ie jskie go ) w y d a w a ć m ie jsco w e re g u la ­ m in y p o rz ą d k o w e ". W m iastach: W arszaw ie, Łodzi, Pozna­

n iu T o ru n iu , B ydgoszczy, G rudziąd zu K a to w ic a c h i C horzo­

w ie oraz w e w s z y s tk ic h in n y c h m iastach, s ta n o w ią c y c h sa­

m o is tn y p o w ia t, re g u la m in y te w y d a je w ładza prze m ysłow a w o je w ó d z k a .

O d ro k u 1934 m a m y zatem na obszarze całego Pań­

s tw a no w e p o d s ta w y p ra w n e do w y d a w a n ia re g u la m in ó w p o rz ą d k o w y c h dla dorożek, analogiczne do tych, ja k ie

przedtem o b o w ią z y w a ły na s ta ry c h zie m iach zachodnich.

Z c h w ilą W ejścia w ż y c ie p o w y ż e j za c y to w a n y c h prze pisów p o ls k ic h u tr a s iły m oc ob ow iązu ją cą w spom niane ju ż p rz e ­ p is y niem . o rd y n a c ji p rz e m y s ło w e j w ty m prze d m io cie (§

37), na k tó r y c h o p ie ra ją śię m ie js c o w e rozp orzą dzen ia p o ­ lic y jn e o ru c h u dorożek na u lic a c h i placa ch w m iastach na s ta ry c h zie m ia ch zachodnich. Toteż rozporządzenia te lo k a ln e , w znacznej m ierze przez nied o p a trze n ie na da l sto­

sowane, uznać trzeba za co n a jm n ie j w ą tp liw e . Zachodzi w ię c potrzeba zastąpienia ic h n o w y m i, o p a rty m i na us ta w ie p o ls k ie j.

J e ś li je d n a k chodzi o d o ro ż k i sam ochodow e, to m o ż li­

wość w y d a w a n ia w ty m zakresie lo k a ln y c h n o rm p o rz ą d k o ­ w y c h je s t ograniczona ca łym szeregiem prz e p is ó w u s ta w o ­ w ych , z a w a rty c h przede w s z y s tk im w u s ta w ie z dn ia 22.

m arca' 1933 r. o z a ro b k o w y m prze w o zie osób p ja z d a m i m e­

ch a n iczn ym i w obrębie g m in y m ie js k ie j (Dz. U. poz. 273) zm ie n io n e j rozp. Prez. Rz. z dn ia 27. X . 1933 (Dz. U. poz.

619) oraz w rozp. w y k o n a w c z y m z dnia 6. IV . 1935 r. (Dz.

U. poz, 226). P rzepisy te u re g u lo w a ły c a ły szereg zagadnień zw iązan ych z w y k o n y w a n ie m w y m ie n io n y c h u s łu g gospo­

darczych, w sposób o d m ie n n y od zasad p rz e w id z ia n y c h w n ie je d n y c h lo k a ln y c h rozporządzeniach p o lic y jn y c h . T y c z y się to m. in. k w e s tii p o z w o le n ia na pro w a dzen ie do rożka r- stw a sam ochodow ego. Nasze lo k a ln e rozporządzenia p o li­

c y jn e p o s ta n a w ia ją , że na u ru c h o m ie n ie d o ro ż k i k o n n e j lub sam ochodow ej w ym a ga na je s t k o n c e s ja m ie js c o w e j w ła d z y p o lic y jn e j. W ła d z y te j zastrzeżone je s t p ra w o odebrania k o n c e s ji ju ż u d z ie lo n e j w c a ły m szeregu w y p a d k ó w , m. in.

g d y prze d się b io rca d o ro ż k a rs k i u tra c i zaufanie publiczne, gdy p o ja zd , zw ierzę p o cią g o w e albo w o ź n ic a nie o d p o w ia ­ da ją przepisom po rz ą d k o w y m , albo gd y w a ru n k i m ie jscow e uza sad nia ją zm niejsze nie lic z b y k u rs u ją c y c h na m ieście taksó w ek; N ie m c y to c z y li przez dłuższy okres czasu s p o ry na tem at, czy § 37 o rd y n a c ji p rz e m y s ło w e j, zez w a la ją c y m ie js c o w y m w ła d zo m p o lic y jn y m t y lk o na „re g u lo w a n ie "

d o ro ż k a rs tw a uliczne go , za w ie ra u p ra w n ie n ie do s toso w an ia ta k d a le ko id ą c y c h re s try k c y j, ja k u w a ru n k o w a n ie p ra w a u ru c h o m ie n ia ta k s ó w k i od u z yska n ia k o n c e s ji ze s tro n y m ie js c o w e j w ła d z y p o lic y jn e j i to k o n c e s ji o d w o ła ln e j.

S ą d ow nictw o a d m in is tra c y jn e s ta n ę ło w reszcie na s ta n o w i­

sku, że pod w y ra ż e n ie m „re g u lo w a n ie " („R e g e lu n g ") za­

w a rty m w § 37 o rd y n a c ji p rz e m y s ło w e j, n a le ż y rozu m ieć n ie t y lk o p ra w o m ie js c o w e j w ła d z y p o lic y jn e j do w k ra -

-

303

czania w ś p ie w y d o ro ż k a rs k ie od w y p a d k u do w y p a d k u , lecz w y d a w a n ie o g ó ln y c h n o rm p ra w n y c h w ty m zakresie k o n c e s ji, w y d a n e j w zależności od potrzeb m ie js c o w y c h i z p ra w e m uza le żnie nia u ru c h o m ie n ia d o ro ż k i od uzyska nia o b w a ro w a n e j ró ż n y m i zastrzeżeniam i. Bez ty c h ograniczeń b o w ie m — w y w o d z i w spom niane sąd o w n ic tw o — u trz y m a ­ nie n a le żyte go p o rz ą d k u ulicznego w z a k re s ie d o ro żka rstw a nie b y ło b y do po m yśle n ia . To zagadnienie k o n c e s y jn e nie in te re s u ją c e nas p r z y o p ra c o w y w a n iu n o w e go re g u la m in u przewozu' osób odnośnie dorożek sam ochodow ych, ustawa b o w ie m z ro k u 1933 po sta n a w ia w y ra ź n ie , że na z a ro b k o w y przew óz osób poja zdam i m ech an icznym i na drogach p u b lic z ­ n y c h (ulicach i p la ca ch w ob rąb ie g m in y m ie js k ie j n a le ż y uzyskać ko n ce sję art. 1). K o n c e s ji ud zie la zarząd danej g m in y (art. 2.) U staw a p o stana w ia d a le j, że w ładza w y d a koncesję, je ż e li uzna, że osoba ub ie gająca się o n ią posiada od po w ie dn ie k w a lifik a c je do pro w a dzen ia p rze dsiębiorstw a przew ozu i może spełniać na le życie o b o w ią z k i przew ozow e bez narażenia na szkodę begpieczeństw a lu b in te re s u p u ­ blicznego (§ 2). Czas w ażności k o n c e s ji n ie może p rz e k ra ­ czać 5 la t (§ 4). K o n cesjona riu sz ob o w ią za n y je s t ubezpie­

czyć się od o d p o w ie d zia ln o ści c y w iln e j za szkody, ja k ie m ogą po w stać w s k u te k w y k o n y w a n ia przew ozu (§ 8), p rz y czym § 9 okre śla w a ru n k i, ja k im odpow iadać p o w in n a um o­

wa p rz e d s ię b io rc y z zakładem ubezpieczenia. K oncesja w y ­ gasa. (§ 15): a) z u p ły w e m te rm in u , na k t ó r y została ud zie­

lo na : b) w razie zrzeczenia się je j; c) w razie śm ie rci k o n ­ cesjonariusza. Jednakże na p o d s ta w ie do tychczaso w e j k o n ­ c e s ji i na w a ru n k a c h w n ie j z a w a rty c h może b y ć p ro w a ­ dzone nadal p rz e d s ię b io rs tw o do ro ż k a rs k ie na rach un ek m asy s pa dko w ej albo w d o w y przez czas je j w d o w ie ń stw a , albo m a ło le tn ic h przez czas ic h m a ło le tn o ści. W reszcie rozp. w y k o n a w c z e upow ażnia w ładzę, k tó ra w y d a ła k o n ­ cesję, do odebrania je j m. in. (§ 16): a) w .przypadku p ra ­ w om ocnego skazania ko n ce sjo n a riu sza za pew ne w y s tę p k i lu b zbro d n ie ; b) w razie p o w ta rz a ją c e g o się, m im o ostrze­

żeń i na ło żo n ych k a r, nieprzestrzega nia p rz e p is ó w o ruch u d ro g o w y m lu b w a ru n k ó w w ska zan ych w k on cesji.

Co zaś się ty c z y w a ru n k ó w tech niczn ych dorożek samo cho do w ych, fach ow o ści k ie ro w c ó w , p o z w o le ń na pro w a d ze ­ nie p o ja zd u itp., to w ty m zakresie n o rm y p ra w n e p rz e p i­

sów lo k a ln y c h z o s ta ły zastąpione rozporządzeniem m in is tra k o m u n ik a c ji i m in is tra spraw w e w n ę trz n y c h z dn ia 15. I.

1933 r. o ru ch u p o ja z d ó w m e ch an icznych na drogach p u ­ b lic z n y c h (Dz. U. poz. 55). Dalsze rozporządzenie m in is tró w ;

K om unikaty i różne w iadom ości

Betoniarki i maszyny do obróbki gruzu dla prze­

mysłu budowlanego.

Są do n a b y c ia b e to n ia rk i p o ls k ie i zespoły m aszyn do p rz e ró b k i .gruzu.

Z a in te re so w a n i m ogą otrzym ać fo to g ra fie i p ro s p e k ty od kom isarza dla sprzedaży sprzętu bu do w la ne go — E k s o rz y - tu ra W o je w ó d z k a w Poznaniu, ul. 27 G rudn ia 4, tel. 9811.

Rzeczoznawcy na okręg Izby Przemysłowo- Handlowej w Poznaniu.

W o s ta tn ic h m iesiącach na lis tę b ie g ły c h zaprzysiężo­

nych p rz y Iz b ie P rz e m y s ło w o -H a n d lo w e j w P oznaniu zo­

r a l i w p is a n i n a s tę p u ją c y zna w cy;

inż. M a ria n A nd rze je w ski, zam. w Poznaniu ul. M ic k ie w ic z a 34, ja k o rzeczoznawca w dziedzinie a rc h ite k tu ry i budow nictw a, m gr K azim ierz T obolski, zam. w Jarocinie ul. M ic k ie w ic z a 6, ja k o rzeczoznawca w dzie­

dzinie księgowości,

M a ria n Knechtel, zam. w Poznaniu, ul. Podol- ka 4/1 ja k o rzeczoznawca w dziedzinie księ­

gowości,

M a rc e li Scheffs, zam. w Poznaniu, plac A s n y ­ ka 4/1, ja k o rzeczoznawca w dzedinie księ­

gowości.

K usz F ranciszek — ja k o rzeczoznaw ca w dziedzinie

■ polig ra fiki.

Z am ie szkały: Poznań, ul. Pa.tr. J a c k o w s k ie g o 41.

k o m u n ik a c ji, a d m in is tra c ji p u b lic z n e j i ziem odzyskan ych z dn ia 24. V . 1947 r. o w y g lą d z ie zew nę trzn ym p o ja z d ó w m echanicznych (Dz. U. poz. 233) po stana w ia , w ja k i sposób d o ro ż k i sam ochodowe p o w in n y b y ć pom alow ane, a ponadto ustala o b o w ią z e k oznaczania ty c h p o ja z d ó w na zw iskiem up ra w n io n e g o do prze w o zu bądź nazw ą lub s k ró te m n a z w y przedsiębiorstw a , um ieszczonym po obu stronach nadw ozia, na pasie p o d o k ie n n y m lu b na je go w yso kości. O b o k n a ­ zw iska lu b n a z w y p rz e d s ię b io rs tw a może b y ć umieszczone je g o godło. S k ró ty na zw i godła p o d le g a ją z a tw ie rd z e n iu przez w o je w ó d z k ą w ładzę a d m in is tra c ji o g ó ln e j.

T y le co do d o ro ż k a rs tw a sam ochodowego.

J e ś li zaś chodzi o d o ró ż k a rs tw o konne, to ta dziedzina -nie została ze s ta n o w is k a a d m in is tra c y jń o -p o rz ą d k o w e g o un orm o w an a ż a d n ym i prze pisam i u s ta w o w y m i, w obec czego c a ło k s z ta łt zagadnień, zw iązan ych z ruchem z a ro b k o w y m ty c h p o ja z d ó w na u lic a c h i placa ch m ie js k ic h , pozostaje do u re g u lo w a n ia w przepisach m ie js c o w y c h . W z w ią z k u z ty m rozważana, je s t k w e s tia , czy now e re g u la m in y mogą d la do­

ro ż k a rs tw a u s ta lić przym us k o n c e s y jn y . P o w ie d z ie liś m y ju ż, że dawne re g u la m in y przym u s ten p rz e w id y w a ły . Zagadnie, n ie to, o ile chodzi o d o ro ż k i sam ochodowe, jest ju ż roz- s trz y g n ię te w sensie przym u su ko n ce syjn e g o na drodze usta w od aw cze j. N a ten tem at n ie m a w ię c w re g u la m in ie n ic do pow ie dze nia. N a to m ia s t o tw a rtą pozostaje k w e s tia ta w od n ie sie n iu do dorożek ko n n y c h . A n a lo g ia podstaw p ra w n y c h po m ię d z y p o ls k ą u-stawą p rz e m y s ło w ą a daw ną o rd y n a c ją prze m ysło w ą dopuszczałaby podobną w y k ła d n ię p rz y o p ra c o w y w a n iu re g u la m in u , m ia n o w ic ie , że władza p o w in n a m ieć z aw aru nkow an e p ra w o k o n c e s jo n o w a n ia do­

rożek k o n n y c h , -przymus k o n c e s y jn y bo w ie m sta n o w i je de n z w a żnych c z y n n ik ó w n a le żyte g o u trz y m a n ia p o rz ą d k u w dziedzinie całego d o ro ż k a rs tw a uliczne go — co zresztą — o ile chodzi o od cin ek -dorożkarstw a sam ochodow ego — ustaw odaw ca p o ls k i p o d k re ś lił bardzo w y ra ź n ie . N a k o n fe ­ re n c ji, ja k ą k re ś lą c y te sło w a p rz e p ro w a d z i! na ten tem at w U rzędzie W o je w ó d z k im Poznańskim , w yra żon o je d n a k w ą tp liw o ś c i, czy ta k d a le k o Idące re s try k c je re g u la m in o w e d a ły b y się po godzić z zasadami p o ls k ie g o p ra w a p rz e m y s ło ­ w e g o ,-s to ją c e g o na gru ncie w o ln o ś c i prz e m y s ło w e j. N ie w d ają c się w dalsze rozstrząsanie tego zagadnienia, m ożem y śm iało podnieść tw ie rd ze n ie , że p rz y m u s k o n c e s y jn y nie k o n ie c z n ie je s t tu p o trz e b n y dla u trz y m a n ia , p o rz ą d k u w c a ły m ru c h u do ro ż k a rs k im , zwłaszcza je ż e li re g u la m in za­

w ie ra ć będzie p o s ta n o w ie n ia co do osoby d o rożka rza w z g lę d n ie je g o w o ź n ic y , co do m ie jsc p o s to ju dorożek itd .

inż. S teian W a h l — ja k o rzeczoznawca w dziedzinie k o n s tru k c ji żel., pra c ślu sarskich , m aszyn ro ln ic z y c h i z a k ła d ó w prz e m y s ło w y c h .

Z a m ie szka ły: Poznań, ul. U m iń skie g o 14.

inż. H e n ry k W e k e r — ja k o rzeczoznawca w d z ie d z i.

nie e le k tro te c h n ik i, e n e rg e ty k i oraz go spo da rki ciepl- n ie j.

Z a m ie s z k a ły ' Poznań, ul. M . Focha 73 m. 6.

inż. H e n ry k R a je w s k i — ja k o rzeczoznawca w dzie d ż in ie prz e m y s łu sam ochodowego.

Z a m ie szka ły: Poznań, u l. N a ra m o w ic k a 38 m. 6.

F ranciszek N o w a k o w s k i — ja k o rzeczoznawca w d zie d zin ie p rz e m y s łu w łó k ie n ły k o w y c h .

Z a m ie szka ły: Leszno, u l. S ło w ia ńska 10.

m gr. H e n ry k K a lw a ry js k i — ja k o rzeczoznawca f i ­ nansow y.

Z am ie szkały: Poznań, ul. K ra s iń s k ie g o 3/8.

K a z im ie rz P rz y b y ła — ja k o rzeczoznawca w dzied zi­

n ie prz e m y s łu p rz e tw o ró w i k o n s e rw m ięsnych.

Z am ie szkały: Poznań, ul. św. M a rc in a 24.

H a n d e l zagraniczny

Zagranica o Targach Poznańskich.

R ezultaty pierw szych p o w oje n nych T argów Poznańskich n ie z w y k le o ż y w iły eksport Polski.

B ułga ria zam ów iła 10 lo k o m o ty w w ąskotorow ych,

T u rc ja — 14.000 ton ru r drenow ych, A rg e n ty n a

m aszyny w łókiennicze, a Indie, Płd. A fry k a i

Jugosław ia w y s tą p iły z zapotrzebow aniem na ta ­ kież maszyny. W . B ry ta n ia zakontraktow ała 160.000 radeł do pługa, a A rg e n ty n a — łańcuchy dla przem ysowego u żytku . Spółdzielcza in s ty tu ­ cja „S połem ” sprzedała puchu, pierza, w ik lin y i w y ro b ó w w ik lin o w y c h za sumę 350.000 zł.

Z. W io c h y

Am basada W ło s k a w W a rsza w ie k o m u n ik u je , że w okre sie od 25. 9 — 9. 10 rb. odbędzie się w e F lo re n c ji X I W y s ta w a R ę k o d z ie ln ic tw a .. Chodzi o im prezę bardzo zna­

ną przed w o jn ą i obecnie a k tu a ln ą w z w ią z k u z o d n o w ie ­ niem s to su n kó w h a n d lo w y c h .

W n a jk ró ts z y m czasie Izba P. H. w Poznaniu ma o trz y ­ mać o d p o w ie d n i m a te ria ł ¡propagandowy, z k tó ry m z a in te re ­ sowane fir m y ¡będą m o g ły się zapoznać.

//. E tjo p ia (A d d is A beba):

W p ły n ę ło z a p ytanie od fir m y z A d d is-A b e b a , k tó ra p ra g n ie naw iązać stosu nki h a n d lo w e z firm a m i w Polsce, k tó re b y m o g ły eksp ortow ać: w a liz k i, szkło, po rcelanę, a r ty k u ły gospodarstw a dom ow ego, m eble z w y k łe i szpitalne, k o n s e rw y ry b n e i mięsne, p rz y b o ry ry b a c k ie , m usztardę, m a te ria ły b u do w la ne , g o tow ą k o n fe k c ję i g a la n te rię dam ­ ską i m ęską, a r ty k u ły ele ktro te ch n iczn e .

III. A Iry k a , N ig e ria :

W p ły n ę ło za p y ta n ie od fir m y z N ig e r ii pra gn ącej im ­ p o rto w a ć z P o lski następujące to w a ry : ro w e ry , części za­

pasowe i d o d a tk i, cem ent i m a te ria ły bu do w la ne , w y ro b y k lin ia n e , w y ro b y z e -szkła i p o rc e la n y , szyby okienne, kap ę.

lusze dla m ężczyzn, k o b ie t i dzieci, z ab aw ki, w y ro b y ba­

w e łnian e, w y ro b y w e łnian e, sieci ry b a c k ie , zam ki, zegar­

k i i zegary, w id e lc e i ły ż k i, a r ty k u ły nożow nicze, gra m o­

fo n y , k a rb id . B u lg a ria

Izba P.-H. w P oznaniu posiada w y k a z in s ty tu c y j oraz - f ir m y b u łk a rs k ie h , zain te re so w a n ych w im p o rc ie g a la n te ­ r i i żelaznej, a rty k u łó w tech niczn ych, p ro d u k tó w farm aceu­

tycz n y c h , m aszyn ro ln ic z y c h , m aszyn do prz e m y s łu p a p ie r­

niczego, łu s e k c y n k o w y c h do b a te ry j e le k try c z n y c h w a l­

ców d ro g o w y c h , ob rab iare k.

C E R A T Y

w r ó ż n y c h k o l o r a c h

p r o d u k u j e i d o s t a r c z a

F a b r y k i r C e r a t

OSTRÓW Wlkp.

W O LN O Ś C I 8 — Telefon nr 244

Cena ogłoszeń: za 1 m m na s tro n ie 4 - ła m o w e j z ł 15,—

O głoszenia p rz y jm u je dla in s ty tu c ji i p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h oraz firm p o zostających pod zarządem p a ń s tw o ­ w y m „ P .A P ." Polska A p e n c ia Prasowa, Poznań, Sew. M ie lż y ń s k ie g o 8 — te le fo n 42-63.

R edakcja: Izba P rze m ysło w o -H a n d lo w a w Poznaniu, u lic a M ic k ie w ic z a 31 T eł.: 78-62, 23-65, 23-66

O g ło s z e n ia p r z y j m u j e „ P A R " P o ls k a A g e n c ja R e k la m y P r . K r a jn a — S p a d k o b ie r c y P o z n a ń , u l. T r . R a t a jc z a k a 7 — T e le fo n 3 0 -8 0 1 o d d z . K r a k ó w . R y n e k • ! . 4 i — T e l . Í0 3 - 6 6 — B y d g o s z c z , A l . I M a ja l i T e l. 17-« — T . r u ń , u l . M o s t o w a 38.

A d m in is tra c ja : K s ię g a rn ia W ila k Po­

znań, u l. K a n ta k a 10 — T el. 44-40 K o n to P. K. O. — V - 4085 Cena n u m eru 30,— zł, pre nu m erata k w a rta ln a 300,— zł

Odbito czcionki»! D roktrai W ydrwalcici Fr. Kraju», Sp. • o. o„ Po**»ri, « I Strzałów» 2» K * 26692

B I U R K A

Krzesła gięte, Meble szkolne

roznansKa centrala mebli-L. konieczny

Przedstawicielstwa fabryczne Poznań, ul. 27 Grudnia 5, tel. 39-71

K u p u j e , s p r z e d a j e i n a p r a w i a

aparaty radiowe

zakłada mszelkie instalacje elektryczne '

St. Olszak, Poznań

ulica DĄBROWSKIEGO nr 26

Wózki dziecięce

poleca

Fabryka Wbzkdui Dziecięcych

osTRdui uiiKg. - Plac 23 stycznia a

TELEFON NR 678

Opłata pocztowa uiszczona ryczałtem

Adres dla zwrotu: Adm inistracja „Tygodnika Go­

spodarczego" Księgarnia W ila k , Poznań Kantaka 10

S p ro s to w a n ie

W numerze 29 Tyg. Gosp. na stronie 283 p kt 2 „C.el i organizacja Komisyj Specjalnych" zdanie pierwsze winno brzmieć: Celem Kom isji Specjalnej jest w y k ryw an ie itd.

S E G R E G A T O R Y 295.— zł D ato w n ik i kauczukow e 232.— zł

stalówki do pisania przez kalkę 10.50 zł

W t . iiM a k

HHI-GARniA • UJVDflUiniCTiilO ARTVHULV BIUROWE

P O Z N A Ń UflNTAhfi 10

TŁl 44-40 PKOV 408S