Władyka, Wiesław
"Stronnictwo Pracy. Działalność
polityczna i koncepcje programowe",
acek Majchrowski, Kraków 1979 :
recenzja]
Przegląd Historyczny 71/2, 441
1980
Artykuł umieszczony jest w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl,
gromadzącej zawartość polskich czasopism humanistycznych
i społecznych, tworzonej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie
w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego,
powszechnego i trwałego dostępu do polskiego dorobku naukowego
i kulturalnego.
Artykuł został opracowany do udostępnienia w Internecie dzięki
wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach
dofinansowania działalności upowszechniającej naukę.
Z A P I S K I
441
dwie p oprzednie u d o k u m e n to w an a m ateriało w o , ale bez w ątp ie n ia in te le k tu a ln ie n ajb ard zie j fa sc y n u ją c a , je st swego ro d z a ju w y k o rz y sta n iem , podsum ow aniem i zw ieńczeniem d otychczasow ych w yw odów . K re śli o n a olbrzy m ią społeczn o -k u l turow ą rolę, ja k ą p ra sa o d g ry w a ła w społeczności e m ig ra c y jn e j. Ś w iadczą o tym chociażby zestaw ione przez a u to ra w sk aź n ik i czytelnictw a, w yższe w p rzy p a d k u Polonii fra n c u sk ie j p o n ad trz y k ro tn ie od p rze cię tn y ch polskich. U kazan ie społecz n o -kulturow ego o d d ziały w a n ia p rasy u tru d n ia ł A. P aczk o w sk iem u b ra k ja k ic h k o l wiek b adań socjologicznych prow adzonych w o m aw ianym okresie. P o d staw ą w nios kow ania m u siała być znajom ość sam ej społeczności em ig ra c y jn e j, z d ru g ie j zaś strony sam ej p rasy . D oskonałe opanow anie te j w iedzy w połączeniu z ciekaw ym i in te le k tu aln ie i m etodycznie pro p o zy cjam i in te rp re ta c y jn y m i dało w re z u ltac ie obraz n ad e r in te rsu ją c y , św iad czący ja k w ielk ą ro lę odegrała p ra sa w procesie zachow yw ania dla polskości em ig ran tó w , k tó ry c h chęć znalezienia p rac y i godzi wego zarotoku zm usiła do opuszczenia k ra ju .
T. N.
Ja c e k M a j c h r o w s k i , S tro n n ic tw o Pracy. D ziałalność p o lity c z na i ko n c ep c je program ow e, „Zeszyty N aukow e U n iw e rsy te tu J a g ie l loń sk ieg o ” t. D X X X X V II, „P rac e P ra w n ic z e ” z. 88, K ra k ó w 1979, s. 100.
A-aca, pie rw sz a w lite ra tu rz e h istorycznej, je st p ró b ą u k a z a n a genezy S tro n nictw a P ra c y a n a s tę p n ie jego d ziałalności w o s ta tn ic h la ta c h D rugiej R zeczypos politej oraz w la ta c h w o jn y i o kupacji. A u to r nie p o d ją ł się om ów ienia okresu 1945—1950. J a k stw ie rd z a, było to spow odow ane b ra k ie m dostatecznego d y stan su historycznego do w y d a rz e ń tych la t oraz fra g m e n ta ry c z n o śc ią do stęp n ej bazy źród łowej. K siążka została p rzy g o to w a n a na p o d staw ie m a te ria łó w a rc h iw a ln y c h , r ę kopiśm iennych (pozostających n ie ra z w rę k a c h p ry w a tn y c h ), rela cji, p rasy , o p ra cowań — w ty m talkże do te j ipoiry nie p u b lik o w a n y ch . A u to r p rze d sta w ia rów nie dociekliw ie ro lę S P w 'polskim życiu p olitycznym ja k i s tr u k tu rę o rg an izacy jn ą S tro n n ictw a, zasięg o d d ziały w an ia. W iele m iejsca pośw ięca an a liz ie założeń p ro gram ow ych i p róbom ich rea liza cji. M imo że p ra c a m a stosunkow o m a łą objętość (7 ark . wyd.) d a je p e łn ą o rie n ta c ję w d ziałalności S tro n n ic tw a P ra cy w latach 1937—1945.
Ł W. W.
. _ S e w e ry n A j z n e r, Z w ią ze k Z w ią zk ó w Z a w o d o w y ch 1931— 1939,
t „K siążka i W iedza”, W arszaw a 1979, s. 328.
K siążka S. A j z n e r a je st cen n ą p ró b ą u k a z a n ia — poprzez an alizę d z ia ła l ności Z w iązku Z w iązków Zaw odow ych, o rg an iz ac ji robotniczej, k ie ro w a n e j przez Ję d rz e ja M oraczew skiego a utw o rzo n ej przez B e zp a rty jn y Blok W spółpracy z Rzą dem „dla n a sile n ia w a lk i z całym m e piłsudczykow skim , socjalistycznym zwłaszcza i k o m unistycznym ru c h e m ” — n ie k tó ry ch procesów zachodzących w e w n ą trz obozu rządzącego w Polsce po p rzew ro cie m ajow ym . A u to r nie p o m ija też w yd arzeń z la t 1926— 1931 o m a w iają c genezę ZZZ, nie rezy g n u je z p rze d staw ie n ia szerszego, społecznego i ekonom icznego, tła o k reśla ją ce g o ro zw ó j Z w iązku. K siążka zaw iera opis celów te j organ izacji, je j działalności, zasięgu oddziały w an ia, m ie jsc a w ru ch u piłsudczykow skim , w reszcie ew olucji aż po rozejście się z czy n n ik am i rządzącym i
