1
SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — . . A . t ó \ ...
...
1/1. Relacja I/
I/2. Dokumenty (sensu stricto) dotyczące osoby relatora —
I/3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące osoby relatora ->
II. Materiały uzupełniające relację 1/
111/1 - Materiały dotyczące rodziny relatora —
III/2 - Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. — III/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) III/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r. ^
III/5 - inne... —
IV. Korespondencja —
V. Nazwiskowe karty informacyjne (/
VI. Fotografie \ j
2
3
. Kru-CL ; $>\gj J o r , , '
,, s t a l l , ^ \ k m \ » v > ; « r J , u « s ; , - 5 ” J - M
«y. T. -Vr^^^A J)
JANIEC Maria zam. MĄDRO (1917-1943), rolniczka, działaczka ZMW „W ici”, od 1940 jako „Jaskółka” łączniczka i kolporterka prasy BCh pow. Dębica, woj. rzeszowskie,
organizatorka LZK tego powiatu, kierowniczka placówki Zielonego Krzyża w Bobrowej
Maria Janiec urodziła się 7 IV 1917 w Pustkowie pow. Dębica, woj. rzeszowskie (w niektórych źródłach mylne dane o Marii Mądro z d. Wójcik ur. 13 V 1925) jako córka małorolnego gospodarza Jana Jańca. Ukończyła szkołę pow szechną pracowała w gospodarstwie rodzinnym i bardzo wcześnie wstąpiła do ZMW „W ici”. Wyszła za mąż za Jana Mądro i zamieszkała we wsi Bobrowa, gdzie prowadziła gospodarstwo rolne. Dom Mądrów ju ż przed wojna stanowił ośrodek, w którym koncentrowało się życie społeczne
młodzieży wsi Bobrowa i najbliższego rejonu. Maria ściśle współpracowała z mężem)/ \J ^ &
pomagając mu w organizowaniu zebrań, kursów i zjazdów.
W 1940 Maria jako „Jaskółka” przystąpiła do działalności konspiracyjnej w BCh.
Prowadziła punkt łączności i kolportażu prasy j współpracowała z powiatowym , 1
kierownictwem LZK. Podobnie jak przed wojną dom Marii i Jana Mądrej stanowił ośrodek y
informacji, dyspozycji, narad rejonowych, powiatowych i także okręgowych. Razem z mężem uczestniczyła w powstaniu struktur organizacyjnych BCh i LZK, w organizowaniu pomocy dla ludności wysiedlonej z ziem włączonych do Rzeszy, dla zagrożonych aresztowaniem [jub wywózką na roboty do N iem iea a także więźniom pobliskiego obozu w Pustkowie - w tym jeńcom sowieckim i Żydorrf; we wsi ukrywano Żydów i partyzantów BCh i GL. Maria w
ramach działalności LZK współorganizuje placówki Zielonego Krzyża4akże we współpracy z / —
\r
LSB, organizuje szkolenie sanitariuszek i zaopatruje w apteczki, angażuje się takżej w p ra c | J—f tb i | oświatowej] kobiet. Dnia 8 VII 1943 oddziały SS-manów, żandarmerii i policji niemieckiej / ^ , dokonały pacyfikacji wsi Bobrowa podejrzanej o przechowywanie Żydów, jeńców sowieckich
i partyzantów. Poszukując także ukrywającego się męża Marii, rozpoczęto pacyfikację od domu Mądrów. Maria niczego nie ujawniła. Postrzeloną jeszcze żyw ą rzucili w ogień płonącego domu, przedtem na jej oczach dokonując tego samego z jej m atk ą ojczymem i siedmiomiesięcznym synkiem Adasiem. Zginęło także 18 mieszkańców wsi zastrzelonych w czasie ucieczki. Tylko Jan Mądro zdołał zbiec ze swojej kryjówki zabierając ze sobą 6le tn ią v "
córeczkę Danusię.
Maria Janiec pośmiertnie została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Odznaczenie zostało zweryfikowane przez GKWO ZG ZBoWiD 29 XII 1967 z nr. legitymacji DK-6382/W.
4
-V ^
Mąż Marii, Jan Mądro, działacz ZMW „Wici”, w czasie wojny komendant miejscowej placówki BCh. W czasie pacyfikacji został postrzelony, ale zdołał zbiec ze swej kryjówki
Izabiefająe^ ze sobąj córk^, którą ukrył w odległej wsi Podole w pow. mieleckim. Wrócił do (rf W/r&fc, &
1 @
Bobrowa w 4 dni po pacyfikacji, tam aresztowany przez granatowego policjanta, zastrzelony przez niego podczas próby ucieczki. W 6 tygodni później władze PPP wykonały na policjancie karę śmierci. Osieroconą Danusię Mądro wychowywali ludzie daleko spokrewnieni z jej ro dziną^ie przekazując dziecku żadnych informacji o tragedii rodzinnej. ^
Obecnie zamężna Danuta Pieniądz mieszka w Rzeszowie, jest pracowniczą administracyjną $ J tamtejszej Polikliniki.
AKHK, ko. Mądro M.; APAK, T. 3504/WSK (tamże obszerne opracowanie Biernackiej M.); Biogr.
Baza Komp. Kraków, k. pers. nr 18316, IPN Rzeszów, sygn. OKRz III-6050-16/05;
Epitafium, s. 3; Matusowa, Na partyzancki..., s. 154-155, 412, 554; Marcinkowski J., Fitowa A., Ruch ludowy w Małopolsce i na Śląsku 1939-1945, Warszawa 1987, s. 5, 554-555, 562-563, 688;
Wesołowski, Order VM... i PRL Kaw. VM... - brak wzmianki
5
6
hhoj><iL>
JANIEC Maria zam. MĄDRO (1917-1943), działaczka ZMW „W ici”, /łączniczka i kolporterkaf oraz kierowniczka placówki Zielonego Krzyża prowadząca punkt kontaktowy BCh, organizatorka LZK pow. Dębice, rolniczka
Maria Janiec urodziła się 7 IV 1917 w Pustkowie pow. Dębica (w niektórych źródłach mylne dane o Marii Mądro z d. Wójcik ur. 13 V 1925) jako córka małorolnego gospodarza Jana Jańca. Ukończyła szkołę powszechną, pracowała w gospodarstwie rodzinnym i bardzo wcześnie wstąpiła do ZMW „W ici”. Wyszła za mąż za Jana Mądro i zamieszkała we wsi Bobrowo, gdzie prowadziła gospodarstwo rolne. Dom Mądrów już przed wojna stanowił ośrodek, w którym koncentrowało się życie społeczne młodzieży wsi Bobrowa i najbliższego rejonu. Maria ściśle współpracowała z mężem pomagając mu w organizowaniu zebrań, kursów i zjazdów.
W 1940 Maria jako „Jaskółka” przystąpiła do działalności konspiracyjnej w BCh.
Prowadziła punkt łączności i kolportażu prasy i współpracowała z powiatowym kierownictwem LZK. Podobnie jak przed wojną dom Marii i Jana Mądro stanowił ośrodek informacji, dyspozycji, narad rejonowych, powiatowych i także okręgowych. Razem z mężem uczestniczyła w powstaniu struktur organizacyjnych BCh i LZK, w organizowaniu pomocy dla ludności wysiedlonej z ziem włączonych do Rzeszy, dla zagrożonych aresztowaniem lub wywózką na roboty do Niemiec, a także więźniom pobliskiego obozu w pustkowie - w tym jeńcom sowieckim i Żydom; we wsi ukrywano Żydów i partyzantów BCh i GL. Maria w ramach działalności LZK współorganizuje placówki Zielonego Krzyża także we współpracy z LSB, organizuje szkolenie sanitariuszek i zaopatruje w apteczki, angażuje się także w pracy oświatowej kobiet. Dnia 8 VII 1943 oddziały SS-manów, żandarmerii i policji niemieckiej dokonały pacyfikacji wsi Bobrowa podejrzanej o przechowywanie Żydów, jeńców sowieckich i partyzantów. Poszukując także ukrywającego się męża Marii, rozpoczęto pacyfikację od domu Mądrów. Maria niczego nie ujawniła. Postrzeloną, jeszcze żywą rzucili w ogień płonącego domu, przedtem na jej oczach dokonując tego samego z jej matką, ojczymem i siedmiomiesięcznym synkiem Adasiem. Zginęło także 18 mieszkańców wsi zastrzelonych w czasie ucieczki. Tylko Jan Mądro zdołał zbiec ze swojej kryjówki zabierając ze sobą 6 letnią córeczkę Danusię.
Maria Janiec pośmiertnie została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Odznaczenie zostało zweryfikowane przez GKWO ZG ZBoWiD 29 XII 1967 z nr. legitymacji DK-6382/W.
7
Mąż Marii, Jan Mądro, działacz ZMW „W ici”, w czasie wojny komendant miejscowej placówki BCh. W czasie pacyfikacji został postrzelony, ale zdołał zbiec ze swej kryjówki zabierając ze sobą córkę, którą ukrył w odległej wsi Podole w pow. mieleckim. Wrócił do Bobrowa w 4 dni po pacyfikacji, tam aresztowany przez granatowego policjanta, zastrzelony przez niego podczas próby ucieczki. W 6 tygodni później władze PPP wykonały na policjancie karę śmierci. Osieroconą Danusię Mądro wychowywali ludzie daleko spokrewnieni z jej rodziną nie przekazując dziecku żadnych informacji o tragedii rodzinnej.
Obecnie zamężna Danuta Pieniądz mieszka w Rzeszowie, jest pracowniczą administracyjna tamtejszej Polikliniki.
AKHK, ko. Mądro M.; APAK, T. 3504/WSK (tamże obszerne opracowanie Biernackiej M.); Biogr.
Baza Komp. Kraków, k. pers. nr 18316, IPN Rzeszów, sygn. OKRz III-6050-16/05;
Epitafium, s. 3; Matusowa, Na partyzancki..., s. 154-155, 412, 554; Marcinkowski J., Fitowa A., Ruch ludowy w Małopolsce i na Śląsku 1939-1945, Warszawa 1987, s. 5, 554-555, 562-563, 688;
Wesołowski, Order VM... i PRL Kaw. VM... - brak wzmianki
8
Maria Mądro z d. Wójcik "Jaskółka" /1917—1943/
X
działaczka ZMW RP "Wici", łączniczka i kolporterka, prowadząca punkt kontaktowy SL "Roch" i BCh, organizatorka LZK w pow.
dębickim, rolniczka.
Urodziła się 7 kwietnia 1917 w Pustkowie, pow. Ropczyce, w rodzinie chłopskiej - małorolnej. Po śmierci ojca matka wyszła powtórnie zamąż za Jeńca. Ukończyła szkpłę powszechną, pracowała w gospodarstwie rodzinnym i bardzo wcześnie wstąpiła do orga
nizacji Związku Młodzieży Wiejskiej RP "Wici". Wyszła zamąż za Jana Mądro, organizatora i pierwszego prezesa powiatowego tegoż Związku w pow. dębickim oraz wychowanka Uniwersytetu Ludo
wego w Szycach k. Krakowa. Zamieszkali w jego rodzinnej wsi Bobrowa, gdzie prowadzili gospodarstwo rolne, jpom Mądrów już przed wojną stanowił pśrodek w którym koncentrowało się życie społeczne młodzieży wsi Bobrowa i najbliższego rejonu. Maria ściśle współpracowała z mężem,'który był Organizatorem zebrań, kursów, zjazdów i także autorem artykułów zamieszczanych w piśmie młodzieżowym "Znicz"/]
W czas-ie wojny i okupacji Mądrowie już w 1y40 przystą
pili do działalności konspiracyjnej w SL "Roch" i BCh* Jan Mądro "Wilga" wchodzi do władz powiatowych tych organizacji, Maria prowadzi [punkt łączności i kolportażu prasy oraz współ
pracuje z powiatowym kierownictwem LZK. Podobnie jat przed wojną dom Marii i Jana Mądro stanowi ośrodek informacji, dyspo
zycji, narad rejonowych, powiatowych i także okręgowycnTJ Wkrótce we wszystkich gminach powiatu dębickiego powstają struktury orga
nizacyjne SL "Roch", BCh i LZK. Maria z mężem uczestniczą w ich organizowaniu oraz opracowywaniu programów działalności.
Pierwsze zadanie stojące przed konsp .iratorami to orga
nizowanie pomocy dla ludności poszkodowanej w czasie kampanii
9
- 2
wrześniowej, wysiedlanej z ziem włączonych do Rzeszy, zagrożonej
4
aresztowaniem lub wywózką na roboty przymusowe do Niemiec. Szcze
gólnej pomocy oczekiwali więźniowie pobliskiego obozu w Pustkowie sowieccy jeńcy, Żydzi i także Polacy. Miejscowa ludność w miarę swych możliwości starała się im tę pomoc zapewniać. We wsi ukry
wano Żydów, partyzantów BCh i Gwardii Ludowej.
udział w organizowaniu placówek Zielonego Krzyża, szkoleniu sani
tariuszek, w zaopatrywaniu ich w apteczki oraz podstawowe środki medyczne. Angażuje się także w prace oświatowe i społeczno-wycho
wawcze, przygotowujące kobiety wiejskie do zadań w wyzwolonym kraju.
8 lipca 1943 oddziały SS-manów dokonują pacyfikacji wsi Bobrowa, podejrzanej o przechowywanie Żydów, jeńców sowieckich i partyzantów. Poszukują także ukrywającego się Jana. Pacyfikację rozpoczęto od domu Mądrów. Maria niczego nie ujawnia. Postrzeloną, jeszcze żywą, rzucają w ogień płonącego domu. To samo czynią z
obecnymi przy tej zbrodni: Jej matką, ojczymem i J-nrrBsię^znym
bierając ze sobą 6-letnią córeczkę Danusię, którą ukrył w odległej wsi Podole k. Przecławia w pow. mieleckim. W 4 dni po swej rodzi
nnej tragedii i odbytej rozmowie z Powiatowym Delegatem Rządu na pow. Mielec - Wilhelmem Lotzem, postanowił wrócić do swej
kryjówki w Bobrowej. Tam niestety oczekiwał granatowy policjant, który go aresztował. W drodze na posterunek próbuje ucieczki i wówczas ginie od kuli policjanta. W 6 tygodni później Sąd Cywilny Państwa Podziemnego skazał policjanta na karę śmierci - wyrok wykonano.
Pozostałą przy życiu, osieroconą Danusię Mądro wychowywali
cL&AeJćo
ludzie -nie spokrewnieni z Jej rodziną. Zapewne w trosce o stan zdrowia osieroconego dziecka nie przekazano Jej żadnych informacji
W r a m a c h d z i a ł a l n o ś c i L u d o w e g o Z w ią z k u K o b i e t M a r i a b i e r z e
synkiem Mądro zdołał zbiec ze swej kryjówki, za-
10
i t r a d y c j i r o d z i n n y c h . O b e c n i e D a n u t a P i e n i ą d z z d . M ą d r o m i e s z k a jmIwa t u\'*>~his<£L c^f /Vk?,
w R z e s z o w i e i j e s t p r a c o w n i c z k ą V P o l i k l i n i k i M i n i s t e r s t w a S p r a w W e w n ę t r z n y c h w ty m m i e ś c i e .
M a r i a M ą d ro " J a s K Ó ł k a " z o s t a ł a o d z n a c z o n a p o ś m i e r t n i e K r z y ż e m V i r t u t i M i l i t a r i V k l a s y .
B i b l i o g r a f i a :
B. M a tu s o w a , " K w i a t k o w s k a " , N a p a r t y z a n c k i p o s z ł y b ó j , W a r s z a w a
A. Fitowa, Ruch Ludowy w^Małopolsce i na Sląsfcu 1939-1945,/,
I n f o r m a c j e i m a t e r i a ł y u z y s k a n e o d F r a n c i s z k a Ś l i w y - a u t o r a l i c z n y c h o p r a c o w a ń z d z i e j ó w r u c h u w i c i o w e g o i l u d o w e g o w M a i o p o l s c e i n a P o d k a r p a c i u , z a m . w M i e i c u »
fiti'M b*
11
- t y f s
i - - i : v V ‘
^aria Mądro, z d. Jeniec, c. Jana, pa* Jaskółka ( M i s - ł H ^ )
%O p iTb A ie
Urodziła się 13 maja 1925 r. w Pustkowi* pow. 2ę££aa, w ro dżinie chłopskiej* Od wczesnych lat młodzieńczych należała do Związku Młodzieży Wiejskiej RP /"Wici"/ i brała czynny udział w jego pracach. Wyszła zamąż za Jana Mądro, kolegę ze Związku Młodzieży Wiejskiej, wychowanka Uniwersytetu Ludowego w Szycach działacza Stronnictwa Ludowego. Zamieszkała w jego rodzinnej wsi Bobrowa^gdaie prowadzili gospodarstwo rolne* Dom Ich już przed wojną stanowił ośrodek, w którym koncentrowało się życie społeczne ruchu młodzieżowego wsi 1 powiatu. On był organizatorem kursów, zjazdów, autorem artykułów do pisma mło
dzieżowego "Znicz”, a żona Haria dzielnie go w tym wspomagała.
W czasie wojny w 1940 r. obydwoje przystępują do dzia
łalności konspiracyjnej w SL "Roch" i Batalionach Chłopskich - on wchodzi do władz powiatowych tych organizacji, ona prowadzi punkt łączności i kolportażu prasy oraz współpracuje z powia
towym kierownictwem Ludowego Związku Kobiet. Nadal dom Marii 1 Jana Mądro, podobnie jak przed wojną, tworzy niezastąpiony ośrodek informacji, dyspozycji, narad rejonowych i powiatowych a także okręgowych* We wsi ukrywają się również Żydzi. Na
terenie pobliskiego Pustkowa znajduje się wyniszczający obóz dla Żydów, jeńców sowieckich oraz Polaków. Wszyscy oni oczeki
wali pomocy od miejscowej ludności, która w miarę swych możli
wości starała się zapewniając im pomoc. Praca konspiracyjna w tychyarunkach była wyjątkowo niebezpieczna - co jednak nie odstraszało działaczy ruchu wiciowego i ludowego od działań wolnościowych i niefiodległościowych. Trójki gminne LZK powstały we wszystkioh gminach powiatu dębickiego* Trójki te przy
współpracy z komendami gminnymi BCh zorganizowały sleó placówek Zielonego Krzyża, wyposażonych w apteczki i potrzebne środki.
12
-fyfio
$
Szkolono również dziewczęta I kobiety do zadań pomocniczych na wypadale działań zbrojnych podjętych przez Żołnierzy Batalionów
Chłopskich. Kobiety z LZK dbały również; o rozwój społeczno- obywatelski mieszkanek wsi. Wiosną 1944 r* zorganizowana została w Borku Wielkim dwudniowa konferencja ideowo*organi
zacyjna w domu Michała Kuronia, w której uczestniczyło 10 kobiet* wygłoszono referaty na tematy organizacyjne i poli
tyczne* W konferencji tej nie uczestniczyli jut niestety
Maria i Jan Mądrowie. W lipcu 1943 r* T oddziały SS-iaanów doko
nały pacyfikacji wsi Babrowej podczas której postrzelono Marie Mądrową, a następnie wrzucono jeszcze żywą w ogień palącego sie domu* Obecni przy tym rodzice Mądrowej wraz z dzieckiem Marii i Jana zostali również wrzuceni w ogień* Jan Mądro, który ukrywał się przez kilka miesięcy został po
strzelony podczas pacyfikacji wsi lecz nie złapany* Zginął w niedługim czasie w walce z Mlemcami. Zginęło wówczas we wsi 18
osób, w tym żołnierze BCh, a wśród nich bohaterska postać
C
Marii Mądrowej z d* Jeniec*
Odznaczona pośmiertnie Krzyzem Ylrtuti Militari ? k i *
- 2 -
13
14
15
16
17
^.ÓLL 6 .
. J o *.
lo o W jo w a p r z e p r o w a d z i ł y o z s t r z e l a n i :
BOBROWA 9 . V I I . 1 9 4 3 r
G e s t a p o , ż a n d a r m e r i a i p a c y f i k a c j ę , w c z a s i e k t ó r e j z<?
M a r i a M ą d r o
B o l e s ł a w S k r z y p e k J a n C h o l e w a
M a r i a W i n c z u r a
Ada m M ą d r o J—Z. m i e s i ' F l o r i a n
J a n Roma
t y x a r f x r a d z i e c k i W i k t o r d y s ł a w Ko"Lis
h a ł C h o l e w a F r a n c i s z e k C h o l e w a K a r o l i n a C h o l e w a A n t o n i n a J e n i e c
P i o t r J e n i e c
S t a n i s ł a w M o rd y ń s k i J ó z e f M o r d y ń s k i
K a r o l B o g d a n / 1 4 l a t /
Domy B o n a r ó w i J e ń c ó w z o s t a ł y s p a l o n e
BOREK BRZEZŃICKI 2 0 . 1 1 . 1 9 4 4 r
H i t l e r o w c y z a m o r d o w a l i p o w o j n i e p o c h o w a n o n a c m e n t a a ^ z u
O
BOROWA
1 5 . I I I . 1 9 4 3 r
^ a n d a r m ljlri n d i s c ) v ^ a s t r z e l i ł w y s i e d l o n e g o z Ł o d z i J a n a C h en d z e l e v » s k i e g o . ^ \ ^ \
1/ Aj
g o i j e g o z o n ę .
2/ Z w ł o k i
2/
<x
2 / 6 9 OKBZH R z e s z ó w
k p o m i e j s c a c h w a l k i i m ę c z e ń s t w a R z e s z ó w 1 9 6 9 r s t r A k \ ^ r l i Ds 2 9 / 6 7 OKBZII R z e s z ó w
18
19
wtedy w pewnej większej odległości przecnodmdś^^^Bkaniec^
gromsfdy Czarna nazwiskiem Stanisław Ttep^a, roku 1919 który wracał z pracy do domu* Ktofik z ż o łn ie rz y niemieckich jadących tym transportem otwcdraf\ okien :sautomatu w kierun' ku idącego Stanisława 'Łyaoąc życie*
Sędzia Burakowski wr. S^^fj^HpS^ysław Kruk, Protokolant Wechowski wr* zgodność nOd.e^zego odpisu z oryginałem stwierdza Sekretariat, Sekretarz podpis nieczytelny*-- ---
G ł ó w n a K o f f i ^ a j \ B a c r e a i a Z b r o d n i N i e m i e c k i c h w P o l s c e O k r ę g rzes^mski^dcLKa 6 czerwca 194-6 r. Przedmiot Obława w Bcbro-
- A ^
wra pębica* Za zgodność
Protokoł na miejecu w Dębicy & :)
^ ^ ^ ? a g r o d z k i Kazimierz Burakowski członek Okręgowe j^^il^jl jSaania Zbrodni Niemieckich w Polsce przy współudziale
protokolanta Michała Wechowskiego rejestratora Prokuratury Sądu Okręgowego przesłuchał na podstawie art* 255 kpk niżej wymienionych w charakterze świadków po uprzedzeniu ich o odpowiedzialności za fałszywe ze nania zgodnie z przepisać^
z art, 107 i 115 kpk, a ci zeznali co następuje t A Kasper WÓJCIK, ur, 1906 r. w Paszczynie gospodarie w Bobrowej, rzym kat, syn Stanisława i Antoniny,
W dniu 9 lipca 1943 r* przeprowadzili^gpfcs wielką obławę w Bobrowej, Poł wsi otoczyli SS-cmęv a^aJafty))aiedzibę w tymczasie w Pustkowie, W tej obławie vKiJ^N<e^^<iział ,gestapowcy, żandarmi niemieccy, p o M c j a n e i ^ W ^ a t o w i oraz
funkcjonariusze niemieckiego Bąhns^aWjbzu.YsS-owcy pełnili straż aa zewnątrz wsi, piliWra\aby \kp£s ze wsi nie umknął, We wsi penetrowali gestaptfwojA zfcndarmi i funkcj, niemieckiej policji kolejowej, N^^ejlg^^^fliolewów rozstrzelani całą rodzinę składającą si^ 20pj*beyech osob a mianowicie Michała, Jana, Prancisz^ki Kro^djCę Cholewo^ oraz ich służącą której nazwiska nia ^6$Mi\Nastepnie rozstrzelano na obejściu Romana Bonara teJoźtast^fcwiego kt]5ry był urodzony w roku 1917, oraz jegfM^legęNjAia Szafrańskiego lat około 25 liczącego, dalej
^^^tóe^ono Floriana Jedynaka z Brzeznicy mniej więcej w tym
« s ^ y^ »leku będącego tudzież kolegę Romana 3onaraT amianowici Is^&jśra N,, którego to ostatniego nazwisko nie jest wiadomem.
^ m i e n i Roman Bonar i Plorian Jedynak byli gimnazjalistami W-czasie tej egzekucji spalili Hiemcy całe obejście Romana Bonara, Po tej akcji na obejściu Bonara udano się na obejście Antoniny Jeniec, gd?ie mieszkał też jej zięć Jan Mądro.20
Zięc jej J a n M ą d r o nie był w tym cz^ B ^ s obd^sfty w domu*
Niemcy zastrzelili wówczas w s j ^ ^ a n ą s J i A t o n i n ę Jeniec
lat około 60 liczącą, oraz ^ v t o ę z £ P i o t r a Jeńca lat około 5 4 i jej w n u czka A d a m a ^ S S g j V L ^ » i ą c y liczącego* Po r o z strzelaniu t y c h o s o b ^ o ^ ^ l ^ S ^ A i e m c y cały dom Jeńców który spłonął wraz ze z w ł ^ m i z a m o r d o w a n y c h ep.Piotra Antoniny Jencćć£\oraz Adema Mądry* W d o m u Janiny Jeniec spa
liło się v M z y * i k \ c c tam się znajdowało, a więc meble, gardero roba i z ^ a S y ży^jSrosciowe* Na s t ę p n i e zabrali Kiemcy c* Anto
ni n y _ J e n i e ^ ^ \ j * Ma r i ę M ą d r o która b y ł a urodzona w reku 1917 i ^ p a t ^ w a d z i l i do wsi celem przesłuchania. Po przesłuchaniu irteM$r»elali M a r i ę Mądro, W ł a dysława Kol i s a i Skrzypka • '
koło d o m u Prucznara. Yfłydasław Kolis liczył lat
^oSeśło 25, zas B o l e s ł a w Skrzypek lat o k o ł o 23* Następnie udali się Niemcy do d o m u M o r d y n s k i c h i tutaj rozstrzelali Józefa Mordyn s k i e g o lat p o n a d 7 o liczącego j e g o syna Stanisława Mordyn s k i e g o ur. w r o k u 1 9 0 9 oraz s i ostrzeńca jego t*j*
Karola Bohdana lat około 14, p r z y c z e m kazali dom raieszkaikftk należący do J ó z e f a Mordynskiego z u p e ł n i e rozebraó,
mie j s c o w i ludzie m u s i e l i z n a k a z u n i e m i e c k i e g o uczyid/ć*V • ^ W czasie tej obławy wypędzono z d o m ó w w a z y s tkijgh ludżiNzj^
w y j ą t k i e m dzieci i spędzano do d o m u P r u c z n e ^ I ^ ^ W i a j przepro
w a d z o n o badanie d o w odów osobistych, p o d c ^ ą a \ e g ^ ) badania zatrzymano 3 6 m ł o d y c h osób w w i e k u o d i ludzi t y c h zabrano n a r o b o t y przymusowe^&ft flieftie^Ś^t!zęśó tych osób zdołała się w y k u p i e po drodze^LSniecreugo później w r ó - - cic do domu* Z t y c h osob któ^pSnie mL^fty możności w y k u p i e v się i m u s i a ł y w y j e e h a c n a ^ r ^ m u t a o w e r o b o t y do Niemiec
wróciła tylko częśó d ^ ^ ^ d ^ - _ a ^ L r i n i dotychczas nie wrócili i nie m a o n i c h ^iadamcrtM&J) Ś w i a d e k K a s p e r Wójcik wr*- - y. -
S tw ie rd z a m z g o d n o ść n in ie jsze j k s e r o k o p ii f t u b j
Cfc^jorVP m
_^ t ' -fxXLct
z d o k u m e n ie m z n a jd u ją c y m się w a k ia c h B iu r a U d o stę p n ia n ia i A r c h iw iz a c ii D o k u -
m e n tó w In s ty t u t u P a m ię ci N arodow ej K o - ;<
m is ji Ś c ig a n ia Z b ro d n i p r z e c iw k o N a ro d o w i
P o ls k ie m u s y g n . . . ^ ^ ___X • t a-i
R zeszów __________Qi> ■ ■ -2 -0 0 \
21
Ma r i a M ą d r o
\
354
--- u f f
M A R IA M Ą D R O „ J A S K Ó Ł K A ” ze w si B o b ro w a p o w . D ę b ic a , żo n a m ie js c o w e g o k o m e n d a n ta B C h . Z a m o rd o w a n a p rz e z S S -m a n ó w (z m a le ń k im d z ie c k ie m ) r a z e m z k ilk o m a ż o ł
n ie r z a m i B C h i G L 8 V II 1943 r. N a je j o czach z o s ta ł s p a lo n y ż y w c e m je j 1 3 -m ie się c z n y s y n e k A d a ś w r a z z tr z y m a ją c ą go z a rą c z k ę b a b c ią i d z ia d k ie m J e ń c a m i. (W n ie d łu g im c z a sie g in ie w w a lc e i je j m ąż.)
C lij ii
22
Przewodniczącąpowiatowego kierownictwaLZKw Dębicy byłaJadwiga Mazurowa „Kania” z Pustkowa, żonakomendanta I,SB, Stanisława Mazura. Taniezwykle zapracowanagospodyni wiejska z pasją organizowała trójki LZKpogminach, czołówki i jplacówki ZK. Pełna energii,z nawskroś chłopskimuporem i ; żarliwością podchodziła dosprawludowych. Druga członkini kierownictwapowiatowego, Aurelia Składzieniówna„Zew” z Za wady, nauczycielkaz rodzinyludowej,miaładużeuzdolnienia literackiei artystyczne. Pisała wierszei dramaty, grała naforte pianie, komponowała melodiedopieśni partyzanckichi patrioty cznych. Mimo dużychróżnicw zainteresowaniachi postawach życiowychobiedziałaczki umiałyznaleźć wspólnyjęzyk w pracy i pod ichkierownictwemorganizacja LZKdobrze sięrozwijała. Z kierownictwempowiatowymLZKnajbliżej współpracowały V'MariaMądrowa z Bobrowej,bestialskopóźniejzamordowanaprzez SS-marjóww czasiepacyfikacjiwsiwraz z 6-miesięcznymsyn kiem, StefaniaRachwałowa z Niedźwiady, Metykowaz Błysz- czówki orazBasarówna z Sielca. Trójki LZKpowstawały we wszystkichgminach. Wiosną 1944 rokuw BorkuWielkimw domu Michała Kuroniaodbył się dwu dniowykurspolitycznyz udziałem40kobiet,naktórymwygło siłamreferat polityczny i organizacyjny. Trójki LZKprzywspół
pracykomendgminnych LSBzorganizowaływ każdej gminie placówki ZK, zaopatrzone w apteczki. Dozadań LZKnależał kolportażprasynacałypowiat,a ponadto łącznośćz gminnymi komórkami „Rocha”. Punkt rozdzielczyprasy w Spółdzielni „Żniwo” w Dębicy prowadziła MariaSakówna (obecnieGrzebykowa),wydając przychodzącymw określonych dniachi godzinachz koszykami w rękachnibyto potowar łączni czkompaczki z gazetami i komunikatami. JózefaOpieląz Żyrakowa zorganizowała punkt opiekii zaopa- 1 trzeniaw żywnośćpartyzantów BCh. Ponadtow jej domu organi- j zowanospotkania z przyjeżdżającymi przedstawicielkami kiero- | wnictwa „Rocha” i Komendy OkręguBCh.
23
24
A, /ue 4, ?r>~?
ijto
OKRz III-6050-16/05
Notatka służbowa do Ko. 39/05 w sprawie udzielenia informacji dotyczących Marii Mądro
I
Przeprowadzając kwerendę w aktach śledczych byłej Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie sygn. II.Ds. 12/69 w sprawie pacyfikacji Wiewiórki i innych miejscowości powiatu dębickiego ustaliłam, iż w aktach znajdują się informacje potwierdzające fakt przeprowadzonej w dniu 9 lipca 1943 roku pacyfikacji miejscowości Bobowa, podczas której funkcjonariusze
niemieccy rozstrzelali 18 osób w tym Marię Mądro zd. Jeniec, córkę Piotra i Antoniny ur. 7 kwietnia 1917r. iej siedmio miesięcznego syna Adama oraz jej rodziców Piotra i Antoninę Jeńców. Zwłoki Adama oraz Piotra i Antoniny Jeńców zostały zwęglone na skutek pożaru domu.
W śledztwie nie ma żadnych informacji na temat konspiracyjnej działalności Marii Mądro zd. Jeniec, córki Piotra i Antoniny i jej męża Jana Mądro.
Jedyną informacją dotyczącą Jana Mądro jest ta„ iż był poszukiwany przez Niemców, a w dniu pacyfikacji uniknął aresztowania ponieważ ukrywał się poza miejscem zamieszkania.
Maria Mądro z d. Janiec c. Jana ur. 13.05.1925r. nie była przesłuchiwana do śledztwa w charakterze świadka. Z danych osobowych wynika, iż jest to osoba o innych danych jak występująca w śledztwie.
Notatkę sporządziła:
Rzeszów, dnia 17 maja 2005
25
Muzeui* Histeryczne a. Krakowa, Oddział "Ulica Pomorska"
K ARTOTEKA PERSONALNA nr. 18316
NAZWISKO:
IMIONA:
PSEUD:
Mądra Maria
BIBLIOGRAFIA:
ORGANIZACJA:
PRZYDZIAŁ:
BIBLIOGRAFIA Aresztowanie:
Opuścił Monte:
Data śmierci:
SYMBOL: K FOTO:
735 Str: 154:
Bataliony Chłopskie
O. Dębica
735 Str 154
BIBLIOGRAFIA:
BIBLIOGRAFIA BIBLIOGRAFIA
członek LZK, zamordowana w czasie pacyfikacji m. Bobrowa [735/154]
Źródło:
735 / 1 5 4 * Matusowa Barbara, Na partyzancki poszły bó s. 154, Ludowa Spółdzielnia Wydawniczy, Warszawa 1970
26
Muzeum Histeryczne m. Krakowa, Oddział "Ulica Pomorska
KARTOTEKA PERSONALNA 7409
NAZWISKO:
IMIONA:
PSEUD:
Mądra Maria
BIBLIOGRAFIA:
ORGANIZACJA:
PRZYDZIAŁ:
BIBLIOGRAFIA Aresztowanie:
Opuścił Monte:
Data śmierci:
SYMBOL: IN
39 Str: 217
Str:
40 BIBLIOGRAFIA: 39
40 09 13
BIBLIOGRAFIA
39 217
39 217
FOTO:
zesłana 40. 09. 13 do KL Ravensbruck [39/127]
Źródło:
5 9 / 2 1 7 - Hein Wincenty, Jakubiec Czesława, Montelubich, s. 217» Wyd. Literackie, Kraków 1985.
27
28
TowMystwo Miłośników Historii
A ,
/ KOMISJA HJSTORJl KOBIET f f l/
. c M ą drc»sii ( w ^ T j y a s f c s f s s r
0 0 - 2 7 / WARSZAWA tel. 831-63-14
Stańko Antoni: Gd*ie Karpat drogi. Armia. Krajowa w powiecie dębicki*. 19fc4. PAX. &.H1...
/LiCsiocd!,' l Ą^iźliuCi } J rrtu
'jolelc. <=CćzŹo^i^iy^ - (y&vvcL M i j
pJoKY. R z e s z e ^ , &&**> J ) ę f o c e ,
4
29
30
31
32
33
Krzyż Yirtuti Militari BCh Kraków
£ • • i ' Mądra Maria
Kartateka p«rs*nal*a nr. 18316
Zródł#: Biograficzna Basa K«aputsr«wa Muzami Mist*ryczneg# n. Krakawa, Kraków*
ul. P*aarska 2
K.Wajt., 2002
34
Kraków Mądra Maria
\ VWt
Kartateka personalna nr. 7409
\ \ //
\ \ //
\ jT
Źródła: Biograficzna Baza Kamputerewa Muzaua Historycznego a: Krakawa* Kraków*
ul. Pomorska 2
K.Woj t., 2002.
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
