Ś ro d a M ałg o rzaty M arji A lak ., C zw artek Ł u k asza ew an g . P ią te k P io tra z A lk an tary
Nr. 122CBA
P rio r i r« la «-a • w ekłped. m iesięcznie J,50 zł z od- llZ c U p la la i noszeniem przez pocztę 20 gr w ięcej. W w ypadkach nieprzew idzianych, przy w strzy
m ania przedsiębiorstw a, złożeniu pracy, przerw aniu ko- m anikacji, otrzym ujący nie m a praw a żądać pozaterm i- now ych dostarczeń gazety, lub zw rotu ceny abona
m entu. Za dział ogłoszeń, redakcja nie odpow iada.
Wąbrzeźno, czwartek 18 października 1928 r.
S • Z a ogłosz.pobiera się od w iergza
j O g ło sz e n ia. m nJ. <7 łam .) 10gr, za reklam y**
i atr. >-łam . w w iadom ościach potocznych 30 gr na pierw - I szej str. 50 gr. R abatu udziela się przy częstem ogło*
3 azaniu. .G łos W ąbrzeski" w ychodzi trzy razy tygodn.
; i to w poniedziałek, środę i piątek. Skrzynka poezt*- I w a 23. R edakcja i adm inistracja ul. M ickiew icza 11
! Telefon 80. K onto czekow e P . K . O . Poznań 204,252.
D ziś w sch ó d sto 5 j
Ju tro
k sięży ca
• 1'1 gach. 5.2
(.16 . 5.18
, 3.51
II Rok VIII
Trudności w rokow aniach
polsko - Biemieckifih.
N a jak im tle zazn acza się n iep o ro zu m ien ie p o m ię
d zy d eleg atam i P o lsk i i N iem iec? — D ram aty czn e ch w ile, — k tó re g ro ziły już zerw an iem ro k o w ań .
— N o w e in stru k cje d eleg acji n iem ieck iej w sk ażą czy d alsze o b rad y d o p ro w ad zą d ó p o ro zum ienia.
(N a p o d staw ie in fo rm acji z k ó ł p o lity czn y ch .) R o k o w an ia p o lsk o n iem ieck ie, to czące się w sp raw ie zaw arcia p o : o zu m ien ia g o sp o d arczeg o p o m ięd zy F o isk ą a iN iem cam i, iiatraiiiy zn o w u no p o w ażn e tru d n ości. I tak w o statn ich d n iach g ło śno m ów i się o tern, że p ertrak tacje, k tó re o d b y w ają się w p o szczeg ó ln y ch k o m isjach , stan ęły n a m artw y m p u n k cie i że, w o b ec n iem o żn o ści o siąg n ięcia w sp ó ln ej p latfo rm y d la d alszy ch d y sk usji, p o w stała g ro źb a p rzerw an ia d alszy ch ro k o w ań . — W ten sp o só b zaw arcie o stateczn y ch u m ó w g o sp o
d arczy ch p o m ięd zy P o lsk ą a N iem cam i stan ąć m ia ło zn o w u p o d p o w ażn y m zn ak iem zap y tan ia.
K o resp o n d en t W asz zd o łał z d o b rze p o in fo r
m o w an y ch k ó ł p o lity czn y ch u zy sk ać n astęp u jące n iezm iern ie ciek aw e in fo rm acje o p o w o d ach, n a tle k tó ry ch zaznaczyły się o statn io n iep o ro zu m ie
n ia, a k tó re sp o w o d o w ały p o w stan ie o w y ch a la r
m u jący ch p o g ło sek o m o żliw o ści n iep o w o d zen ia d alszy ch ro k o w ań p o lsk o - n iem ieck ich .
O tó ż d eleg acja n iem ieck a stan ąć m iała n a stano w isk u bardz;o o g ran iczo n em i d o m ag ała się, ażeb y szczeg ó ło w e o b rad y w p o szczeg ó ln y ch k o m isjach p o lsk o -i n iem ieckich w eszły d o p iero w ó w czas w stad ju m d ecy d u jące, sk o ro p rzed tem u sta lo n e zo stan ie już o g ó ln e p o ro zu m ien ie, d o ty czące zasad n iczy ch sp raw . O czy w iście, że w ty ch „za
sad n iczy ch sp raw ach ] ch o d zi N iem co m p rzed e- w szy stk iem o m o żn ość zag w aran to w an ia so b ie in- ten zy w n ej ek sp an zji g o sp o d arczej w P o lsce. O d u zy sk an ia jed n ak zg o d y n a te w aru n k i u zależn ili d eleg aci F iiem ieccy ro zp o częcie d y sk u sji n ad k w e- stjam i, w y su niętem i w p o szczeg ó ln y ch k o m isjach.
T ak ie p ro p o zy cje b y ły n atu raln ie d la d eleg acji polskie?, n iem o żliw e do p rzy jęcia, to też ze stro n y polskie;) d ążo n o do teg o , ażeb y p o szczeg ó ln e k o m isje p o lsk o - n iem ieck ie o b rad o w ały n iezależn ie od sieb ie i ab y w sp raw ach , w k tó ry ch m o żn a b y ło u zy sk ać p o ro zu m ien ie, u stalo n e zo stały w y ty czn e d la d alszej w sp ó łp racy p o lsk o -n iem ieck iej.
D eleg aci n iem ieccy trw ali jed n ak n ieu stęp li
w ie n a sw em stan o w isk u , I o to d o szło do teg o , że o b rad y w p o szczeg ó ln y ch k o m isjach zaczęły się p rzew lek ać. G d y jedn ak d alsze sztu czn e p rzed łu żan ie ro zm ó w stało się w reszcie n iem o żliw em , sta
n ęły o stateczn ie p rzed o b y d w iem a d eleg acjam i d w ie m o żliw o ści: alb o p rzy stąp ić do rzeczo w eg o u stalan ia p o d staw p o ro zu m ien ia, alb o też — w o
b ec n iem o żn o ści p ro w ad zen ia d alszej dyskusji, ro k o w an ia p rzerw ać.
S y tu acja stała się p o w ażn a. T o też k iero w n ik d eleg acji n iem ieck iej, p o d w p ły w em p o sła n iem iec
k ieg o w W arszaw ie p. R au sch era, k tó ry p o d o b n o jest g o rący m zw o len n ik iem zak o ń czen ia w ojny celn ej p o m ięd zy P o lsk ą a N iem cam i, w y jech ał do B erlin a, ażeb y z rząd em n iem ieckim o d b y ć d ecy d u jące o b rad y i u stalić d alszą linję d ziałan ia d ele
g acji n iem ieck iej.
W tej też ch w ili sy tu acja p rzed staw ia się w ten sp o só b , że od n o w y ch in stru kcji, k tó re o trzy
m a k iero w n ik d eleg acji n iem ieck iej, dr. P erm es od rząd u n iem ieck ieg o , zależeć b ęd zie, czy d alsze ro k ow ania p o lsko - n iem ieck ie p rzy n io są jak ieśk o l- w iek zm iany i czy p o ro zu m ien ie zo stan ie o statecz
n ie zaw arte.
N a p o d staw ie d o ty ch czaso w eg o stan o w isk a d elegacji n iem ieck iej w id ać zatem , że N iem cy — m im o p o zo rn ie p o m y śln y ch zm ian — nie m y ślą
! jeszcze serjo o zm ian ie d o ty ch czaso w eg o stan o w i
sk a w o b ec P o lsk i. W k o łach p o lity czn y ch liczą się jed n ak n ao g ó ł z tern, że d eleg aci n iem ieccy , d o ce
n iając g ro źb ę d alszeg o u p o ru , zd ecy d u ją się jed n ak n a zm ian ę sw eg o n ieu stęp liw eg o stan o w isk a, a to tern b ard ziej, że n iem ieck a o p in ja p u b liczn a w o b ec ogólnej k o n ju n k tu ry g o sp o d arczej N iem iec, zaczy n a się co raz g ło śn iej d o m ag ać o tw arcia g ra
n ic p o lsk o - n iem ieck ich . Jeśli zatem n iem o żliw ą
Łosj państwa naszego są v silnyeh rękach
Jak ogląda „realna praca* opeayngf
Z ąb czasu i ży cia sp ro w ad za n o w e sto sun k i, k tó re jak w k ażd ej innej m aterji, tak że w p arla
m en tary zm ie w y m ag ają p ew n y ch reio rm .
R ad zą n ad tem czy nn ik i p o lity czn e p o szcze
g ó ln y ch P ań stw , rad ziła n ied aw n o u n ja m iędzy
p arlam en tarn a, rad zą zaró w n o zw o len n icy , jak i p rzeciw n icy u trzy m an ia p arlam en tary zm u w d o ty ch czaso w ej jego fo rm ie.
P o lsk a w p ew n ej linji z n atu ry rzeczy w y m a
ga szczeg ó ln ie sp ręży steg o ap aratu p ań stw o w eg o, jak im d o ty ch czas w k ażd y m razie n ie b y ł n asz sejm .
Z teg o p o w o du m u siało n astąp ić u n as w zm o
cn ien ie w ład zy w y k o n aw czej jeszcze p rzed w p ro w ad zen iem zasad n iczy ch zm ian k o n stytu cy jn y ch k tó re p o zw oliły w d ro d ze p arlam en tu w ład zę tę o rg an izo w ać.
F ak t ten p rzeraził p artje p o lity czn e, k tó re od M aja 1926 r. p o w o ły w ały rząd y w P o lsce w d ro d ze p rzetarg ó w .
S p o łeczeń stw o o b ecn e zro d zo n e i w y ch o w an e w n iew o li n au czy ło się i p rzy zw y czaiło o d n o sić się z n iech ęcią do p o czy nań R ząd u ,
A czk o lw iek n iech ęć ta n ieg d yś zu p ełn ie słu
szna, bo sk iero w an a do rząd ó w zab o rczy ch m iała sw ą rację b y tu , dziś w o d n iesien iu do w łasn eg o rząd u jest ty lk o k ró tk o w zro czn o ścią i n ało g iem n iczem n ie u sp raw ied liw io n y m . M im o to o p o zy cja w y k o rzy stu jąc tę n aszą ch o ro b ę, stara się z teg o n ało gu u k ręcić d la sw o ich p o czy n ań bicz.
N ie b ęd ąc w stan ie p rzeciw staw ić tw ó rczej p racy R ząd u , w łasn ej p racy tw ó rczej o p o zy cy jn e p artje p o lity czn e p o d n io sły k rzy k , sp raw iając w rażen ie, że w k raju zap an o w ał jak iś w ró g w e
w n ętrzn y , p o d k tó ry m n ależy om al że b ro n ić O j
czyzny. Jasn ą jest rzeczą, że g d y b y stro nn ictw a p o lity czn e, k tó re tracą sto pn io w o zau fan ie sp ołe
czeń stw a g w ałtu teg o n ie p o d n io sły,, a R ząd o b ch o d ziłb y się b ez nich, d o szlib y w szy scy do p rze
k o n an ia, że są o n e n iepo trzeb n e.
I to jest m o m en t d ecy d u jący , k tó ry sp raw ił, że t. zw . o p o zy cja, z p raw ej czy z lew ej stro n y , w ali taran em w tw ierd zę rząd o w ą n aw et w ó w czas g d y n iem a p o tem u rzeczy w isty ch p o w o d ó w .
M in ęło d w a i p ó ł ro k u i sam o ży cie sp raw iło , że p arty jn ictw o , k tó re cały k raj m iał już p o w y żej uszu, zaczęło żyć jed y n ie n eg acją. W szy stk o , co ro b i R ząd jest złe — zaś z b rak u lep szeg o p ro
Częściowy strajk generalny w Łodzi
W ealjm miaście pumie spok6|.
Ł ódź, 16. 10. W ciąg u d n ia sy tu acja strajk o w a n ie u leg ła w ielk iej zm ian ie. K o m iteto m strajk o w y m n ie u d ało się w strzy m ać ru ch u tram w ajo w eg o . P o b ezo w o cn y ch p ró b ach w ty m k ieru n k u , czy n io n y ch p rzed p o łu d n iem , traw aje k u rso w ały p rzez cały d zień w liczb ie p rzeszło 50 p o ciąg ó w , k tó re u trzy
m y w ały k o m u n ikację z k rań cam i m iasta. T ram w aje p o d m iejsk ie b y ły w ru ch u b ez żad n y ch o g ran iczeń . S trajk ro b o tn ikó w b u d o w lan y ch i m etalow y ch nie w y b u ch n ął w sp o d ziew an y ch ro zm iarach i o b jął za
k ład y p rzem y sło w e ty lk o częściow o . T ak sam o, m i
stan ie się szersza d y sk u sja n ad zaw arciem stałeg o tra k ta tu h an d lo w eg o p o m ięd zy P o lsk ą a N iem ca
m i, to N iem cy u m o żliw ią p rzy n ajm n iej zaw arcie u k ład u p ro w izo ry czn eg o , k tó ry b y łb y u stalo n y n a ściśle o g ran iczo n y czas. W m ięd zy czasie zaś trw ać b y m iały d alsze p ró b y o zaw arcie szerszeg o p o ro zu m ien ia. D o św iad czen ie jed n ak u czy n as, że zb y t o p ty m isty cznie n a tak ie m o żliw o ści liczy ć n ie m o
żn a, W t L es.
g ram u o p o zy cja z ch o ro b liw y m u p o rem o b staje p rzy p o w ro cie d o an arch ji p rzed m ajo w ej. W ten sp o so o ao szfy p artje p o lity czn e u o k o m pletn eg o b ezw iaau ,
Jeay n y m b o d ajże p rzejaw em ży cia ich jest o k rzy k : ^ p recz .... lo p rzy sło w ie p reczow ania d o p ro w ad ziła do teg o, ze stro n n ictw a sejm o w e tracą zw o len n ikó w w sro d w łasn y ch n aw et czło n k ó w . C h cieiio y sp araliżow ać p o tężn y ru ch , w jak im znaj d u je csię R ząd , lecz, p o g rążen i w b ezw ład zie, zd o b y w ają się zaled w ie n a m izern e, d em ag o g iczn e i aż n ad to p rzejrzy ste o k rzy k i, tracące w o czach ro z
sąd n ej części sp o łeczeń stw a treść,
W o statn ich czasach zah uczało zn o w u w k o tłach p arty jn y ch . D aw n iej sam i o b iecy w ali w y b o r
com , że K o n sty tu cja b ęd zie n ap raw io n a, że n a
p raw io n a b y ć m usi, O b iecy w ali jed n ak d o tąd , d o p ó k i n ie zjaw ił się k to ś, k to do n ap raw y tej re a l
n ie p rzy stąp ił.
Jeszcze n iem a p ro jek tu zm ian K o n sty tu cji, jeszcze B ezp arty jn y B lo k W sp ó łp racy z R ząd em , k tó ry p ro jek t ten o p raco w y w u je, n ie p o czy n ił żad - d n y ch w ty m k ieru n k u en u n cjacji, a już zw alcza się jakieś n ieistn iejące p ro jek ty p o d p o zo rem już o b ro n y p arlam en tu i d em o k racji, już to n aro d o w e
g o ch arak teru P ań stw a. Ś m ierteln i w ro g o w ie p o d ają so b ie ręce do zgody, g d y ch o d zi o w alk ę z R zą dam , p o to ty lk o , b y w razie zw y cięstw a zn o w u d rzeć z so b ą k o ty , staczając P ań stw o w p rzep aść.
T ak „w y g ląd a realn a" p raca opozycji. N ic tw ó rczeg o . N ic p o ży teczn eg o . W alk a, b o d aj z n ie
w iad o m ą. B y le ty lk o p o k azać, że źyją, b y le ty lk o trzy m ać sp o łeczeń stw o w n ap ięciu p rzez d y sk re
d y tow an ie n ajszlach etn iejszy ch ch o ćb y p o czy nań ty ch w szy stk ich , k tó rzy w raz z R ząd em zd ecy d o
w an ie p o szli w k ieru n ku n ap raw y sto su n k ó w w P o lsce.
N a ch w ilę p artje o p o zy cy jn e się o ży w iły od czasu do czasu zw o łu je n aw et w iece, ab y się sp o łeczeń stw u p rzy p o m n ieć i zn ó w p o g rąży ć się w ch arak tery sty czn y m d la n aszy ch sto su n k ó w b ez
w ład zie, k tó re je m u si d o p ro w ad zić d o o statecz
n eg o ro zk ład u , a co za tem idzie, k ard y n aln ej zm ian y tak ty k i ty ch p rzy n ajm n iej stro n n ictw , w k tó ry ch p ro g ram ie n ie leży w alk a z p ań stw o w o ś
cią p o lsk ą i n a k tó ry ch czele R ząd o b ecn y u ją ster w ład zy w m o cn e i czy ste ręce, ab y k raj k u lep szej p rzy szło ści p o p ro w ad zić.
m o silnej ag itacji strajk o w ej, p raco w ano n a n iektó ry ch o d cin k ach ro b ó t k an alizacy jn y ch . W m ieście p an o w ał spokój, z w y jątk iem k ilk u ty lk o d ro b n y ch in cy d en tó w . W zw iązk u z tem p o licja d o k o n ała k il
k u areszto w ań. B y ły to jed n ak in cy den ty d ro b n e i n ie w y m ag ały n aw et lik w id acji, gdyż u czestn icy ich rzu ciw szy k am ien ie, u ciek ali. Z ecerzy g azeto w i p o p o łu d n iu w ró cili do p racy i ju tro d zien n ik i zn o w u u k ażą się n o rm aln ie. E lek tro w n ie i telefo n y są czy n n e.
PRZEGLĄD POHTTKI Echa oświadczenia premiera p. Bartla o reformie
TSRQPONMLKJIHGFEDCBA— P o m o c d la d o tk n ię ty c h k lę s k ą n ie u ro d z a ju w e W ile ń s z c z y ź n ie , N a p o d s ta w ie u c h w a ł p o w z ię ty c h p r z e z g r u p ę r e g jo n a ln ą B , B , w o je w ó d z tw a w ile ń s k ie g o w s p r a w ie o k a z a n ia p o m o c y lu d n o ś c i W ile ń s z c z y z n y t d o tk n ię te j k lę s k ą n ie u r o d z a ju , p r e z e s g r u p y p c s e ł J a n P iłs u d s k i o d b y ł k o n fe r e n c ję z p , w o je w o d ą w ile ń s k im , p r e e z s e m iz b y s k a r b o w e j i d y r e k to r e m b a n k u r o ln e g o , p o d e jm u ją c r ó w n o c z e ś n ie in te r w e n c ję w u r z ę d a c h c e n tr a ln y c h , Z d o ty c h c z a s o w y c h r e la c ji w y n ik a , ż e u r z ą d w o je w ó d z k i z a ję ty je s t p iln e m b a d a n ie m r o z m ia r ó w k lę s k i i c z y n i e n e r g ic z n e z a b e g i w c e lu s k u te c z n e g o z a r z ą d z e n ia z łu . B a n k R o ln y k o ń c z y lu s tr a c ję te re n ó w k lę s k o w y c h , p o c z e m n ie z w ło c z n ie p r z y s tą p i d o u d z ie la n ia n ie z b ę d n e j p o m o c y k r e d y to w e j. K re d y ty n a z a k u p p a s z y tr e ś c iw e j d la b y d ła b ę d ą w y d a w a n e n a w a r u n k a c h u lg o w y c h w y łą c z n ie o r g a n iz a c jo m r o ln ic z y m d la p o d z ia łu w ś ró d p o s z k o d o w a n y c h i to w f o r m ie a r k e d y ty w n a f r a c h ty , P o z a te m B a n k o tw o r z y ł k r e d y t w w y s o k o ś c i 4 0 0 .0 0 0 z ł., k tó ry m o ż e b y ć w y d a tn ie p o w ię k s z o n y , n a z a c h o w a n ie i p r z e trz y m a n ie in w e n ta rz a h o r d o w la n e g o w o k r ę g a c h , g d z ie z b r a k u p a s z y i o g ó ln e g o n ie u ro d z a ju r o ln ic y b y li z m u s z e n i w y z b y w a ć s ię c e n n y c h n ie ra z o k a z ó w d la o p ę d z e n ia in n y c h p o trz e b . D o o p in jo w a n ia w s p r a w a c h te j p o m o c y b ę d ą p o w o ła n e o r g a n iz a c je s p ó łd z ie lc z e .
S p r a w a o d r o c z e n ia s p ła t k r e d y tó w r ó ż n e g o r o d z a ju o - r a z o d r o c z e n ia z a le g ły c h w z g l. b ie ż ą c y c h p o d a tk ó w p o d le g a k o m p e te n c ji m in is te r s tw a s k a r b u i w y m a g a b liż s z e g o o p r a c o w a n ia . S p o d z ie w a ć s ię n a le ż y , iż in te r w e n c ja p r e z e s a p o s ła P iłs u d s k ie g o s p o tk a s ię z p r z y c h y ln e s ta n o w is k ie m w ła d z c e n tra ln y c h w W a rs z a w ie .
J e d n o c z e ś n ie s e k re ta rja t B . B . W . R . w W iln ie o p r a c o w u je w p o r o z u m ie n iu z w ła d z a m i w o jg w ó d z k ie m i s z c z e g ó ło w y p r o je k t z a s to s o w a n ia u lg p o d a tk o w y c h d la te re n ó w n ie u r o d z a jn y c h .
— R o k o w a n ia k o le jo w e p o ls k ź o - ło te w s k ie , W p o n ie d z ia łe k r o z p o c z ę ły s ię w R y d z e r o k o w a n ia k o le jo w e p o ls k o - ło te w s k ie . D e le g a c ja p o ls k a p r z y b y ła d o R y g i w n ie d z ie lę w ie c z o r e m . P r z e w o d n ic z ą c y d e le g a c ji. K le c h n o w s k i, u d z ie lił k r tó k ie g o w y w ia d u p r z e d s ta w ic ie lo w i je d n e g o z p is m r y s k ic h K o n f e r e n c ja k o le jo w a o ś w ia d c z y ł, o m a w ia ć b ę d z ie w y łą c z n ie s p r a w y z w ią z a n e z r u c h e m k o le jo w y m . P o g ło s k a , ż e r z e k o m o p o ru s z a n e m a ją b y ć n a k o n f e re n c ji s p r a w y p o lity c z n e , n ie o d p o w ia d a p r a w d z ie . D ą ż e n ie m n a s z e m je s t z a w a rc ie o s ta te c z n ie u m o w y k o le jo w e j m ię d z y P o ls k ą i Ł o tw ą , g d y ż s p r a w a ta d o jr z a ła i z e w s z y s tk ic h m ia r w y m a g a o s ta te c z n e g o z a łą tw ie n ia . N a le ż y m ie ć n a d z ie ję , ż e k w e s tja o b e z p o ś re d n im r u c h u k o le jo w y m m ię d z y P o ls k ą i Ł o tw ą r o z s trz y g n ię ta b ę d z ie p o m y ś li s tr o n o b u . R o k o w a n ia o d b y w a ć s ię b ę d ą w lo k a lu g łó w n e g o z a r z ą d u k o le jo w e g o w R y d z e .
W o jn a c e ln a lite w s k o - e s to ń s k a .
M ię d z y L itw ą i E s to n ją w y b u c h ła w o jn a c e ln u a z p o w o d u n a g łe g o i n ic z e m n ie u s p r a w ie d liw io n e g o z a s to s o w a n ia p r z e z r z ą d k o w ie ń s k i m a k s y m a ln e j ta ry f y c e ln e j n a to w a ry e s to ń s k ie . B r u ta ln e to z a rz ą d z e n ie K o w n a w y s ła ł o w T a - lin ie w ie lk ie o b u r z e n ie .
G d y n ia s a m o d z ie ln y m m ia s te m .
W ś r o d ę 1 0 b m . o d b y ło s ię w W e jh e r o w ie p o d p r z e w o d n ic tw e m p , s ta r o s ty L ip s k ie g o p o s ie d z e n ie s e jm ik u p o w ia to w e g o . Z a r a z n a w s tę p ie p r z e d ło ż y ł p , s ta ro s ta u c h w a łę W y d z ia łu P o w ia to w e g o w s p r a w ie w y łą c z e n ia m ia s ta G d y n i z g r a n ic p o w ia tu m o rs k ie g o . P . s ta r o s ta o d c z y ta ł o d n o ś n e p i
s m o W y ż s z e j w ła d z y i u d z ie lił o d p o w ie d n ic h w y ja ś n ie ń . S e j
m ik je d n o g ło ś n ie p r z y ją ł u c h w a łę W y d z ia łu P o w ia to w e g o , w y ra ż a ją c s w ą z g o d ę n a w y łą c z e n ie G d y n i.
J e s t r z e c z ą w ia d o m ą , ż e w y łą c z e n ie to le ż y w in te re s ie G d y n i, k tó ra s z y b k o r o ś n ię i w ’ k r ó tk im c z a s ie w y r o s ła b y p o n a d W e jh e r o w o , d o k tó re g o d o ty c h c z a s a d m in is tr a c y jn ie n a le ż a ła .
P . s ta r o s ta o ś w ia d c z y ł ż e p r z e z w y łą c z e n ie G d y n i, p o w ia t m o r s k i w d z ie d z in ie p o d a tk o w e j n ie d u ż o s tra c i, s tr a c i n a to m ia s t z n a c z n ie k u p ie c tw o .
J e s t r z e c z ą p e w n ą , ż e s k o r o G d y n ię n ie b ę d z ie n ic łą c z y ć z W e jh e ro w e m , to m a ło k t ° z G d y n i ta m p ó jd z ie . D o ty c h c z a s w r o z m a ity c h s p r a w a c h a d m in is tra c y jn y c h , s k a r b o w y c h , w a ż n ie js z y c h s p r a w a c h s ą d o w y c h tr z e b a b y ło u d a w a ć s ię d o W e jh e r o w a . O d tą d w s z y s tk o to w y p a ś ć m a .
G d y n ia je s t d o jr z a ła k u te m u , a b y m o g ła s a m o d z ie ln ie is tn ie ć , m a o n a b o w ie m w s z e lk ie p o d s ta w y k u te m u .
Z c h w ilą w y d z ie le n ia G d y n i z p o w ia tu m o r s k ie g o , ro z w ó j G d y n i w z ra s ta ć b ę d z ie s z y b c ie j n iż d o ty c h c z a s .
parlamentaryzmu
S e k a to r K u le r s k i, r e d a k to r „ G a z e ty G r u d z ią d z k ie j, n a d e s ła ł n a r ę c e p , p r e z e s a r a d y m in is tró w , p r o f , B a r tla , d e p e s z ę tr e ś c i n a s tę p u ją c e j:
„ Z c a łe g o s e r c a w in s z u ję a n u n c ja c ji w s p r a w ie \ u z d ro w ie n ia p a r la m e n tu . S ło w a te s ą w o b e c n e j c h w ili c z y n e m w ie lk ie j w a g i; z w a ż y w s z y n a w p r o s t o b łę d n e p lo tk i, o z a m ia r a c h r z ą d u w te j m a te r ji, s p r o w a d z a ją o n e u s p o k o je n ie d o d u s z o lb r z y m ie j
Marszalek Piłsudski na
W a rs z a w a 1 6 , 1 0 , W e w to r e k o g o d z in ie 6 - e j w ie c z o re m n a z a k o ń c z e n ie u r o c z y s to ś c i 1 0 - le c ia k o n n e j a r ty le rji z e b r a li s ię w B e lw e d e rz e d e le g a c i w s z y s tk ic h 1 4 d , a , k ,, z k a ż d e g o p o 1 2 s z e re g o w c ó w , 3 p o d o f ic e ró w o r a z w s z y s c y o b e c n i w W a r s z a w ie o f ic e r o w ie z e s w y m i d o w ó d c a m i n a c z e le ,
D o z e b ra n y c h w y s z e d ł m a r s z a łe k P iłs u d s k i, p o w ita n y p r z e z o r k ie s trę p o z n a ń s k ie g o d . o , k . h y m
Nadzwyczajny Walny Zjazd Rzemiosła Piekarskiego
W n a s tę p s tw ie w y d a n y c h o s ta tn io r o z p o r z ą d z e ń R z ą d u w s p r a w ie n o r m a liz a c ji p r z e m ia łu ż y ta o r a z w y p ie k u c h le b a ja k i z a r z ą d z e ń w y k o n a w c z y c h P o m o r s k ie g o U r z ę d u W o je w ó d z k ie g o o d b y ł s ię w d n iu 1 1 b m . w w ie lk ie j s a li „ D w o ru A r tu s a "
w T o r u n iu n a d z w y c z a jn y z ja z d r z e m io s ła p ie k a r s k ie g o c a łe g o P o m o r z a . W z je ż d z ie w z ię ło u d z ia ł o - k o ło 4 0 0 d e le g a tó w , r e p r e z e n tu ją c y c h w s z y s tk ie b e z w y ją tk u m ia s ta W o je w ó d z tw a P o m o r s k ie g o , n a d to d e le g a t W o je w o d y P o m o r s k ie g o , p r z e d s ta w i
c ie le w ła d z s a m o r z ą d o w y c h , I z b y H a n d lo w o - P r z e m y s ło w e j, I z b y R z e m ie ś ln ic z e j o r a z d e le g a c i Z w ią z k u C e c h ó w P ie k a r s k ic h w W a r s z a w ie i p r z e d s ta w ic ie le p r a s y p o m o r s k ie j.
P o o f ic ja ln y c h p o w ita n ia c h w y g ło s z o n o r e f e r a t y d o ty c z ą c e : n o r m a liz a c ji w y p ie k u c h le b a , m e c h a n iz a c ji p ie k a r ń , k o m is ji d o b a d a n ia c e n , s p r a w p o d a tk o w y c h o r a z z a r z ą d z e ń w y k o n a w c z y c h W o je w o d y P o m o rs k ie g o a w s z c z e g ó ln o ś c i p r z e p r o w a d z o n y c h r e w iz ji p ie k a r ń i d o k o n a n y c h k o n f is k a t c h le b a i m ą k i.
P o r e fe r a c ie w y w ią z a ła s ię r z e c z o w a d y s k u s ja w k tó r e j z a b ie r a ło k ilk u n a s tu d e le g a tó w z r ó ż n y c h m ia s t P o m o r z a ,
W c ią g u d y s k u s ji z a b ra ł g ło s d e le g a t W o je w o d y P o m o r s k ie g o , N a c z e ln ik W y d z ia łu A d m in is tr a c y jn e g o p . Z a p a ła , k tó r y s tw ie r d z iw s z y z z a d o w o le n ie m r z e c z o w y p o z io m d y s k u s ji o r a z ś w ia d c z e n ia p r z e d s ta w ic ie li c e c h ó w , ż e p ie k a r z e n a P o m o r z u z a s to s u ją s ię ś c iś le d o o s ta tn ic h r o z p o r z ą d z e ń R z ą d u , le ż ą c y c h w in te re s ie P a ń s tw a i s p o łe c z e ń s tw a z a z n a c z y ł, ż e r o z p o r z ą d z e n ie w p r z e d m io c ie n o r m a liz a c ji p r z e m ia łu z b o ż a o r a z w y p ie k u c h le b a n ie g o d z ą b y n a jm n ie j w g o s p o d a r c z e in te re s y r z e m io s ła p ie k a rs k ie g o .
W ła d z e W o je w ó d z k ie b io r ą n a s ie b ie p e łn ą o d p o w ie d z ia ln o ś ć z a w y d a n e z a rz ą d z e n ia w y k o n a w c z e , p r z e p r o w a d z o n e r e w iz je i k o n f is k a ty c h le b a , p r z e d k tó r e m i c e c h y p ie k a r s k ie z o s ta ły n a d w u k r o t- n y c h k o n f e re n c ja c h u p r z e d n io o d b y ty c h w y r a ź n ie p r z e s tr z e ż o n e . W y s u n ię te n a Z je ż d z ie p o s tu la ty w s p ra w ie z n ie s ie n ia p o d a tk u o b r o to w e g o o d c h le b a , ja k o a r ty k u ły p ie rw s z e j p o tr z e b y , k a r z a z w ło k ę w
m a s y o b y w a te li, u s u w a ją b o w ie m z p ie r s i o b y w a te li tr o s k a ją c y c h s ię s z c z e r z e o p r z y s z ło ś ć n a r o d u i p a ń s tw a , o lb r z y m i m ę c z ą c y c ię ż a r. W y w o d y p . p r e m je - r a s ta n o w ią n ie w ą tp liw ie o d p o w ie d n ią p la tf o rm ę d la p o r o z u m ie n ia s ię w s z y s tk ic h o b o z ó w , s z c z e rz e p r a g n ą c y c h d o b r a P o ls k i i d la te g o z c a łe g o s e rc a w in s z u ję .
uroczystości wojskowej
n e m n a r o d o w y m , p o c z e m g e n e r a ł R ó m m e l z ło ż y ł m a i-s z a łk o w i r a p o r t, a p u łk o w n ik D u n in -W o ls k i p o k r ó tk ie m p r z e m ó w ie n iu w r ę c z y ł m a r s z a łk o w i a l
b u m z f o to g ra f ja m i p o s z c z e g ó ln y c h d y o n ó w i w s z y s t k ic h o f ic e r ó w k o n n e j a r ty le r ji.
N a s tę p n ie m a r s z a łe k p r z e s z e d ł p r z e d f r o n te m o d d z ia łu r o z m a w ia ł c h w ilę z o f ic e r a m i, p o c z e m z a p r o s ił d o w ó d c ó w n a h e r b a tk ę d o B e lw e d e ru ,
p ła c e n iu p o d a tk ó w , o r a z o d r o c z e n ia te r m in u w e j
ś c ia w ż y c ie r o z p o r z ą d z e n ia w p r z e d m io c ie m e c h a n iz a c ji p ie k a r ń z o s ta n ą p r z e d ło ż o n e k o m p e te n tn y m c z y n n ik o m d o r o z p a tr z e n ia . Ż a le n a n ie s p r a w n e f u n k c jo n o w a n ie k o m is ji d o b a d a n ia c e n m u s z ą p r z e d m ó w c y z w ró c ić w p ie r w s z e j lin ji d o w ła s n y c h p r z e d s ta w ic ie li. S tw ie rd z ić n a le ż y z c a ły m n a c i
s k ie m , ż e p r z e d s ta w ic ie le r z e m io s ła p ie k a r s k ie g o n ie z d a ją s o b ie d o s ta te c z n e s p r a w y z d o n io s ło ś c i is tn ie n ia p o w y ż s z y c h k o m is y j ,c z e g o d o w o d e m , w w ie lu w y p a d k a c h , a b s e n to w a n ie s ię p o w y ż s z y c h o d u d z ia łu w ty c h k o m is ja c h . C e n y n a c h le b , ja k o a r ty k u ł p o d s ta w o w y w y ż y w ie n ia s z e r o k ic h m a s lu d n o ś c i w P o ls c e n ie m o g ą o p ie r a ć s ię n a d o w o l n e j i d z ik ie j k a lk u la c ji, a n i te ż n a c h ę c i n a d m ie r
n y c h z y s k ó w p o s z c z e g ó ln y c h je d n o s te k , z e s z k o d a d la ż y w o tn y c h in te re s ó w P a ń s tw a i s p o łe c z e ń s tw a .
C e n y o b e c n e n a c h le b n a P o m o r z u o d p o w ia d a ją w a r u n k o m g o s p o d a r c z y m i k o s z to m p r o d u k c ji o r a z u c z c iw e j k a lk u la c ji h a n d lo w e j.
Z a z n a c z y ć n a le ż y z c a ły m n a c is k ie m i z c a łą s ta n o w c z o ś c ią , ż e w ła d z e n a P o m o r z u n ie c o f n ą s ię a n i o je d e n k r o k z d o ty c h c z a s z a jm o w a n e g o s ta n o w is k a w o b e c ty c h p ie k a rz y i m ły n ó w , k tó r e n i e s to s u ją c s ię d o r o z p o r z ą d z e ń R z ą d u c h c ą ż e r o w a ć n a g o s p o d a r c z y m p o ło ż e n iu P a ń s tw a , J e ż e li P a n o w ie s ą d z ic ie , ż e Z ja z d te n m o ż e s tw o r z y ć p o d s ta w ę d o k o m p r o m is u m ię d z y ś c is łe m w y k o n a n ie m z a r z ą d z e ń R z ą d u C e n tr a ln e g o a ś r o d k a m i s to s o w a n e m i p r z e z W ła d z e n a P o m o r z u , to n a le ż y P a n ó w w e w ła s n y m in te r e s ie p r z e s tr z e c , ż e ta k i k o m p r o m is n ie b ę d z ie m ia ł m ie js c a . K o n f is k a ty c h le b a i m ą k i, m a n d a ty k a r n e z n ik n ą o ile z e s tro n y P a n ó w z n i
k n ie n ie p o s z a n o w a n ie r o z p o r z ą d z e ń i w ła d z y . K o ń c z ą c s w e tr e ś c iw e i r z e c z o w e p r z e m ó w ie
n ie , k tó r e w y w a r ło n a z e b r a n y c h b a r d z o s iln e w r a ż e n ie d e le g a t P a n a W o je w o d y w e z w a ł o b e c n y c h d o w s p ó łp r a c y z w ła d z a m i n a d ś c is łe m p r z e s tr z e g a n ie m r o z p o r z ą d z e ń R z ą d u , k tó r e m a ją c p r z e d e w s z y s tk ie m n a c e lu d o b r o P a ń s tw a i o g ó ł, z a p e w n ia ją to d o b r o k a ż d e m u p o s z c z e g ó ln e m u o b y w a te lo w i a w ię c i p ie k a rz o m .
JAN K A N T Y G R E G O R O W I C Z . . - - ‘
UKRYTE SKARBY
- O - ( C ią g d a ls z y ).
— E j! d a łb y ś p o k ó j z te m i w ie c z n ie w y n a jd y - w a n e m i z m a rtw ie n ia m i. U c ie b ie z a w s z e w s z y s tk o w p r z ó d c h o d z i n im s ię u ro d z i. P a n B ó g n a jle p s z y n a w s z y s tk o o p ie k u n ...
— O p ie k u n to p r a w d a , a le n ie w ta k ic h d r o b n y c h r z e c z a c h , ja k lu d z k ie k ło p o ta r s tw o . C z ło w ie k n a d w s z y s tk ie m p o w in ie n m ie ć b a c z n o ś ć , w s z y s tk o p r z e w i
d z ie ć , z a p o b ie d z , z a r a d z ić , b o k tó ż to z r o b i?
T a k , to p r a w d a , — o d r z e k ła S tr u m is z o w a , — a le p o w in ie n i u f a ć B o g u , a n ie m a r tw ić s ię w ie c z n ie i f r a s o w a ć .
— F r a s o w a ć s ię , f r a s o w a ć , — p o w tó r z y ł S tr u m is z , i m a c h n ą w s z y r ę k ą z a o d d a la ją c ą s ię ż o n ą , m ó w ił ju ż d o s ie b ie : — S z c z e g ó ln i lu d z ie , im s ię z d a je , ż e ty lk o P a n B ó g o n ic h m y ś li. U k a p ita n a i u ż o n y je d n o z a w s z e w g ło w ie , a le ja n ie ta k i n ie d b a ły , i J a n k a p o p r o w a d z ę d o J a g u lk i; w io s e c z k a ś lic z n a , a d w a ta k ie f o lw a r k i,
» ju ż f o r tu n a .
I S tr u m is z a ż z a ta r ł r ę c e z r a d o ś c i, p r z e d s ta w ia ją c s o b ie s y n a w ła ś c ic ie le m ta k p ię k n e g o m ie n ia .
j W te m w f u r tc e o g r o d o w e j p o k a z a ł s ię K ru k .
— P r z e p r a s z a m , b a r d z o p r z e p ra s z a m , — m ó w ił w i
n ią c u k ło n e m g o s p o d a r z a d o m u ; — o p u s z c z a ją c C z e rs k d e m o g łe m p o m in ą ć s z a n o w n e g o p a n a , a ż e b y g o n ie s a w ie d z ić .
S tr u m is z n ie lu b ią c y K r u k a , s p o jrz a ł z n ie c h ę c ią n a n a trę ta i r z e k i z s z y d e rs tw e m : •
— I c ó z , p a n ie B a r tło m ie ju , n ie z o s ta ło s ię n a u c z y - a e le n t p o m im o ta k ś w ie tn y c h n a d z ie i?. .
— H a ! tr u d n a s p r a w a , — o d r z e k l K ru k , h a m u ją c u n ie s ie n ie i m r u g a ją c o k ie m s p a z m a ty c z n ie , — z n a s z p a n s ta r ą p io s n k ę :
N ie c h c ia ła m n ie je d n a . N ie . c h c ia ła m n ie d r u g a , P o s z e d łe m d o tr z e c ie j, S a m a n a m n ie m r u g a .
T c s a m o i z e m n ą s ię d z ie je . N ie u d a ło s ię je d n o , to s ię d r u g ie p o w ie d z ie , a c h o c ia ż p a n M ic h a ł ta k o b c e s o w o w z ią ł m n ie n a k p in k i, je d n a k d o b r e m o d d a m z a z łe , b o m z a w s z e d la w a s p e łe n s z a c u n k u i ż y c z liw o ś c i.
— N o , n o , c o s ię r z e k ło to i u c ie k ło , — o d p o w ie d z ia ł S tr u m is z c o k o lw ie k z m ię s z a n y w y m ó w k ą K r u k a . — I ja k ie m ż e to d o b r e m , m a m n ie p a n B a rtło m ie j o b d a r z y ć ?
— E j! c h c ę w a m z r o b ić , p a n ie M ic h a le , m a łą p r z y s łu g ę . S ły s z a łe m , ż e o f ic y n ę m a c ie z g r u n tu p r z e r o b ić , m o g ę w ię c w a m c ie ś lę b a r d z o d o b r e g o ...
— A to n a c o ! — p r z e rw a ł S tr u m is z z z a d z iw ie n ie m . — K to w a m to p o w ie d z ia ł?
— K to ? a to ć c a łe m ia s to w ie o te rn , ż e p a n J a n , w a s z s y n , ż e n i s ię z B u g a jó w n ą s ta rs z ą . P o m ie s z k a n ie w ię c b ę d z ie p o tr z e b n e .
S tr u m is z s ta n ą ł ja k p io ru n e m r a ż o n y , a K r u k u ś m ie c h n ą ł s ię r a d o ś n ie , ż e ta k d o k u c z y ł je d n e m u z e s w y c h n ie p rz y ja c ió ł, p r z y m r u ż a ją c o k a m ó w ił d a le j:
— U b o g ie to d z ie w c z ę , a le u c z c iw e ; o p r ó c z n ie j z w a li s ię w a m n a k a r k c a ła r o d z in a B u g a ja , ja k s z a r a ń - • c z a ja k a , a lb o g r a d o b ic ie , a le w ie m , ż e d la ta k u k o c h a n e g o p r z y ja c ie la n ie p o ż a łu je c ie k a w a łk a c h le b a . S p ic h le r z e s ię w y p r ó ż n ią , u m n ie js z ą in w e n ta rz e , a le w a m p r z y b ę d z ie w ią z k a w n u k ó w k r z y k liw y c h , h a ła ś liw y c h ; c o to u r a d o ś ć d a n ie m b e d z ia w d o m k u n a n a M ic h a ła .
— K ła m stw o , w s z y s tk o k ła m s tw o ! — k r z y k n ą ł z o b u r z e n ie m S tr u m is z ; — z n a m m e g o s y n a i p e w n y je s te m , ż e n ic b y n ie z r o b ił b e z m o je j w ie d z y .
— T o g o ź le z n a c ie , p a n ie M ic h a le , — o d r z e k l K ru k , p r z y m ila ją c s ię z u ś m ie c h e m ; w c z o r a j p r z y p a d k ie m w y s łu c h a łe m p a n a J a n a ja k r o z m a w ia ł z W ik c ią w a l
ta n ie o g r o d o w e j, u k ła d a ją c c a ły p r o je k t m a łż e ń s tw a ...
— K ła m s tw o ! — w r z a s n ą ł S tr u m is z .
— A le ja k B o g a k o c h a m , ta k n ie k ła m ię , z r e s z tą s p y ta jc ie s y n a , a p e w n o s ię n ie w y p r z e .
— W ię c to m a b y ć p r a w d a ? — o d e z w a ł s ię S tłu m is z ja k b y d o s ie b ie , z a ła m u ją c r ę c e r o z p a c z liw ie ; w ię c m ó j s y n . . . a le k a p ita n n ic o te r n n ie w ie ?
— W ie , w ie w s z y s tk o , b o b y ł w te n c z a s w o g r o d z ie i w id z ia ł, ja k p a n J a n r o z m a w ia ł z je g o c ó r k ą .
T o ju ż b y ło z a w ie le n a p r z e w id u ją c e g o w s z y s tk o z łe S tr u m is z a . S k o c z y ł w ię c ja k o p a rz o n y , i n ie ż e g n a ją c s ię n a w e t z g o ś c ie m , s p ie s z n y m k r o k ie m p o d ą ż y ł d o m ie s z k a n ia .
— : P r z e p r a s z a m , p r z e p r a s z a m z a s p r a w io n ą p r z y k r o ś ć , — w d a ł K r u k z a id ą c y m S tr u m isz e m , u ś m ie c h a ją c s ię ja k s z a ta n , — a le c h c ia łe m z r o b ić p r z y s łu g ę , u ie w ie d z ą c , ż e to je s z c z e ta je m n ic a .
T y m c z a s e m S tr u m is z w p a d ł d o w n ę tr z a d w o r k u . J a n k a m e b y ło w d o m u , ż o n a z a ś z a ję ta b y ła w p iw n ic y z n a b ra łe m . N ie z w le k a ją c w ię c , r u s z y ł p r ę d k o d o C z e r
s k a , p r a g n ą c ja k n a jp r ę d z e j z a p o b ie d z p e w n e m u n ie s z c z ę śc iu .
— Ż e n ić s ię z ta k b ie d n ą d z ie w c z y n ą , — m ó w ił d o s ie b ie , p r z y s p ie s z a ją c k r o k u , — c z y z w a r y o w a l? J a k a p r z y s z ło ś ć , ja k i lo s ta k ie g o m a łż e ń s tw a ? N a m le d w o w y s ta rc z a , c h o ć m a m y je d n e g o ty lk o s y n a , c ó ż d o p ie ro , g d y p r z y b ę d ą w n u k i i w n u c z k i? A to d o p ie r o n ie s z c z ę ś c ie fi
. (.Ciuff d a k x v n a s ja n fl
