opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty.
Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE IV
Program nauczania języka polskiego dla szkoły podstawowej
MAŁGORZATA JAS
KOMIKSOWY
SAVOIR-VIVRE
ZACHOWANIA SIĘ W SZKOLE
Bożena Święch dr Beata Rola
Agnieszka Ratajczak-Mucharska Redakcja językowa i korekta – Editio
Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Tytuł lekcji:
Komiksowy savoir-vivre zachowania się w szkole
(kompetencje kluczowe: kompetencje społeczne i obywatelskie, świadomość i ekspresja kulturalna, kompetencje informatyczne)
Cele kształcenia (wymagania ogólne)
Kształcenie literackie i kulturowe. 3) Rozwijanie zdolności dostrzegania wartości ogólnoludzkich oraz ich adaptowania w relacjach społecznych, aktywności obywatelskiej w szkole i środowisku lokalnym, aktywności kulturalnej (w tym w twórczości własnej). Kształcenie językowe. 2) Rozwijanie rozumienia twórczego i sprawczego charakteru działań językowych i kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowania językowe w procesie porozumiewania się – w realu
i w środowiskach wirtualnych, w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych, z osobami doświadczającymi trudności w komunikowaniu się (…). Tworzenie wypowiedzi.
1) Rozwijanie umiejętności świadomego wypowiadania się w określonych formach wypowiedzi ustnych i pisemnych. 3) Rozpoznawanie intencji rozmówcy oraz wyrażanie intencji własnych, rozpoznawanie języka jako działania (akty mowy). 7) Rozbudzanie potrzeby tworzenia tekstów o walorach estetycznych i podejmowania samodzielnych prób literackich. Samokształcenie. 1) Rozwijanie szacunku dla wiedzy, wyrabianie pasji poznawania świata i zachęcanie do praktycznego zastosowania zdobytych wiadomości.
Treści kształcenia (wymagania szczegółowe)
I. Kształcenie literackie i kulturowe. 2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
12) dokonuje odczytania tekstów poprzez przekład intersemiotyczny (rysunek komiksowy). II. Kształcenie językowe. 1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:
11) [stosuje]: wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące – rozumie ich funkcje (…). 2. Zróżnicowanie języka. Uczeń: 3) używa stylu stosownego do sytuacji
komunikacyjnej. 3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń: 1) identyfikuje tekst jako komunikat; rozróżnia typy komunikatu: informacyjny (…) ikoniczny;
2) identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi; 4) rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikacji (np. gest, mimika, postawa ciała). 4. Ortografia i interpunkcja.
Uczeń: 2) poprawnie używa znaków interpunkcyjnych (…). III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń: 3) tworzy logiczną (…) i uporządkowaną wypowiedź, stosując odpowiednią (…) kompozycję i układ graficzny (…). 2. Mówienie i pisanie.
Uczeń: 1) tworzy (…) dialog (…); 9) wykorzystuje wiedzę o języku w tworzonych wypowiedziach. IV. Samokształcenie. Uczeń: 9) rozwija umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi (…).
Metody/Formy pracy
m. praktyczne: praca z tekstem źródłowym; m. eksponujące: prezentacja komiksowych publikacji dostępnych w sieci; m. programowe: wykorzystanie narzędzi wywodzących się z informatyki do tworzenia komiksu; m. problemowe, aktywizujące: przekład intersemiotyczny (komiks); m. ewaluacji l. 106–109:
„gadająca ściana” (na plakacie wywieszonym w sali lub na ścianie pomalowanej farbą tablicową): Co chciałbyś/chciałabyś powiedzieć uczniom z innych klas o naszych lekcjach z komiksem?; formy pracy: w parach.
Środki dydaktyczne
wybrane przez nauczyciela dostępne w sieci komiksowe poradniki: Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością, Savoir-vivre i przełamywanie barier w kontaktach z osobami z niepełnosprawnością, Praktyczny poradnik savoir-vivre’u wobec osób niepełnosprawnych. Jeśli lekcja odbywa się w pracowni komputerowej – komputery z zainstalowanymi wybranymi aplikacjami do tworzenia komiksów (por. lekcja 106M).
Przed lekcją
Nauczyciel udostępnia uczniom w przestrzeni wirtualnej wybrany komiksowy poradnik dotyczący zachowania się w kontaktach z osobami niepełnosprawnymi (wybór może być dopasowany do grup uczniów ze SPE w szkole). Moderuje dyskusję na forum: Co mnie zaskoczyło w poradnikach? Jak pomogłem/pomogłam osobie z niepełnosprawnością?
Jak pomógłbym/pomogłabym jej po lekturze poradników? itp. Uczniowie znają już narzędzia i aplikacje do tworzenia komiksów (por. lekcja 106M).
Opis przebiegu lekcji
Nauczyciel podsumowuje dyskusję internetową i nagradza najciekawsze wypowiedzi.
Nauczyciel objaśnia zadanie: Zaprojektujcie i wykonajcie w parach krótki komiks pt. „Szkolny savoir-vivre – jak zachowywać się…” (tutaj przydziela parom uczniów zagadnienia, np.: na lekcji, na przerwie, podczas szkolnej uroczystości, w szkolnej świetlicy, na boisku itp.). Odnieście się do ogólnych zasad oraz do zasad kontaktów z rówieśnikami z niepełnosprawnością.
Uczniowie projektują komiksy. Nauczyciel konsultuje projekty, zwracając szczególną uwagę na prawidłowe zapisywanie dialogów w „dymkach” (forma zdań, interpunkcja).
Pod koniec lekcji uczniowie wypowiadają się, kończąc zdania: W naszej pracy jesteśmy na etapie…, Jesteśmy zadowoleni z…, Mamy trudność z…, Potrzebujemy…
Zadanie domowe (lub do wykonania na lekcjach informatyki): Dokończcie pracę nad projektem komiksu. Przekażcie komiks nauczycielowi do konsultacji.
5
Po lekcji
Po zakończeniu pracy nad komiksami uczniowie pod kierunkiem polonisty i nauczyciela informatyki organizują publiczną prezentację komiksów. Komiksy są wykorzystywane w przestrzeni szkolnej jako obowiązujące regulaminy.
Komentarz metodyczny
Lekcja umożliwia uczniom zaangażowanie się w organizację życia szkolnego.
Służy kształceniu umiejętności polonistycznych, a także włączaniu uczniów niepełnosprawnych w codzienne życie szkoły i klasy.
