Kalendarzyk Robotniczy na rok 1899

3(fll« ,

n a

ROK 1899

pamiątka stanu wyjątkowego w Galicyi

f t -

K R A K Ó W 1898.

y m

W y d a w n ic t w o k o m ite tu w y k o n a w c z e g o p a rty ! s o c y a ln o - d e m o k r a ty c z n e j d la G a lic y ! 1 Ś lą s k a .

milami IiiMiiti

n a rok

1899

Pamiątka stanu w yjątkow ego w Galicyi

K R A K O W

N ak ład em red ak cy j czasopism »NAPRZÓD« w K rakow ie i »RÓWNOŚĆ« w C ieszy n ie.

1898.

T R E Ś Ć

S t r . N ow y R ok, w i e r s z ...3

K a len d a riu m 5

P o ra d n ik p r a w n ic z y :

I. P r a w a i obow iązki pom ocników p rzem y sł. 17 I I . S t o w a r z y s z e n i a ... 23 I I I . P ra w o s w o js z c z y z n y ...27 IV . P ra w a i obow iązki najem cy . . . . 29 V. U s ta w a o in teresach rato w y ch . . . 34 V I. R zeczy w olne od zajęcia . . . . 37 V II. U s ta w a p r a s o w a ... 38 V III. O bow iązek służby w ojskow ej . . . 40

IX . O w y m iarz e odszkodow ania n a sk u te k u b ez­

p ieczen ia od w y p a d k u ...4 4 X. W sk a zó w k i dla przew odniczących n a z g ro ­

m ad zen iach ... 47 P ro g ra m socyal.-dem okr. p a rty i w A u stry i. . 53

J'Jowy P \o k .

Roztopiony metal pryska,

Dym pierś dtawi, gryzie wzrok T ow arzysze! Stańmy z bliska,

Dziś u ludzi Nowy R o k !

• Świat podnosi twarz zgrzybiały, Wzrok w przyszłości zwraca mgły Towarzysze i I my śmiało

Noworoczne śnijmy sny! — Tam w żelaznej wre gardzieli,

Żywiołowy huczy bój.

Tu nam lica Zar weseli, Choć oblewa czoło z n ó j!

Demon grozy i wesela Rozsypuje iskier kwiat, Z paszczy płyn ognisty strzela,

Tam się nowy tw orzy świat!

Tam ze skorup starych błyska Nowy świat przez krwawe mgły ! T owarzysze i Razem z bliska,

Noworoczne śnijmy s n y ! — Tam, gdzie światło blado świeci,

Gdzie chat niskich ciągnie sznur.

N asze żony, nasze dzieci Trapi nędza, głód i mór...

Jakaś burza chaty zwala,

Przeszłość, przyszłość — same i T ow arzysze! A my zdała

Noworoczne śnijmy sny...

Ręka w rękę! Dłoń do dłoni!

Ha, ból jeden wiijże nas!

Serce w piersi jak młot dzwoni, Czas upomnieć się, ach czas!

Chociaż wojska chmury ciemna Zionij na nas dymów mgły.

T o w arzy sze! Niedaremno Noworoczne śnimy sny!

B iada tem u, kto kulami Pisze dzieje ludzkich dni, Kto krwią bliźnich ręce plami,

Życie znojem, łzami ćm i!

Kula zwróci się w pół biegu, Krzywdę zduszą znój i łzy!

Tow arzysze! do szeregu!

N ow oroczne śnijmy sny ! Śpi świat panów! Syte twarze

Z naszych marzeń, dążeń drwią, Jedni tylko dziś nędzarze

W znoszą twarz oblaną krwią ! W iecznym znojem skroń nękana

Jakąś lepszą przyszłość ś n i!

Jakaś Ziemia Obiecana

C zeka Ludzkość w mroku d n i!

Tłumy śnią o lepszym bycie,

G w ałt pobladnął, przemoc drży ! T ow arzysze! W krótce życie

Noworoczne spełni sny! —

STYCZEŃ - JANWAR ma Ani 31.

D n i Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t . 1 N. N owy U. M ieczysł. Nowy Kok 20 N. 4 Ad w. Ih n a t.

2 P . M ak areg o op. A b la i S eta 21 J u lia n y i m ucz.

3 W. D a n ie la m ., G enów . E n o c h a 22 A n a s ta z y ia m . 4 S. T y tu s a i E u g e n . Izab eli 23 S S . 10 m uczen.

5c. E m ilia n a p r. 3 S ym eona 24 W igil. do Bozd.

6 p . T r z e c h K róli Z jaw . Chr. 25 R o żd . C h ry st.

7s. J u lia n a i L u c y an . Iz y d o ra 26 S o b o r P r. B oh or.

~ Ś N. 1 po 3 Kr. S ew er. E r h a rd a 27 S te fa n a m u czen . 9 P. M a rcy an n y p. M arcyala 28 20000 M uczen.

10 W. W ilh e lm a b. P aw ła p. 29 14000 u b it. M ład.

11 s. H ig in iu s/.a b . # M atyldy 30 A n y sy i p rep . 12c.H o n o ra ty p. R ajn o ld a 31 M elan y i Rym . 13 p . H ila reg o , G o tfry d a H ilareg o 1 Janwar. Obr. H.

14s. F e lik s a m ęcz. F e lik s a 2 S y lw e s tra p ap y 15 N. 2 po 3 Kr. i\f. 7. Jez. M aura 3 2 po K. M ałachia 16 P . M arcelego, O ttona M arcelego 4 S o b o r 70 apos.

17 W. A n to n ie g o op ata A n to n ieg o 5 W ig. do Bohojawł.

18s. K a te d ry ś. P io tra (Q P r y s k i 6 B o h o ja w łe n . H.

19 c. F e rd y n a n d a w. S ary 7 S o b o r S. J o a n n a 20 p . F a b ia n a , S eb asty a n a F a b ia n a 8 H e o rh ia p rep . 21 s. A g n ie s z k i p a n n y m . A g nieszki 9 P o ły je w k ta m . 22 N. :{ po 3 Kr. Zuśl.M P. W in cen t. 10 1 po B. H ry h o ria 23 P . J a n a ja łm u ż n ik a E m eren cy i 11 F te o d o s y a p re p . 24 W. T y m o te u sz a b. T y m o t. 12 T a ty a n n y m ucz.

25s. N aw ró ć, ś. P a w ła N aw r. ś. P . 13 J e r m y ła mucz.

26c.B a ty ld y i P a u li @ P o lik a rp a 14 SS. O tec w S y n ai 27 p . J a n a Z ło toustego b. J a n a C hr. 15 P a w ła F ty w e y s k . 28 s. K aro la W ., W a le r. K aro la W . 16 P e t r a W e ry h y 29 N. S ta r o z a p . F ra n c . S. W alerego 17 2 po B. A n to n y j.

30 P . H iac y n ty A d elg u n d y 18 A fta n a s y a 31w.L u d w ik i i M arceli 1 W irg iliu sz a 19 M a k a ria p rep o d .

K a l e n d a r z ż y d o w s k i . 12 1 Schebat 5659.

W ażniejsze daty h istoryczne.

14 1896. K a ta s tro fa w K arw inie. 22 1863. W ybuch p o w stan ia. 28 1886. Śm ierć K unickiego, B ardow skiego, O ssow skiego i P ietru siń sk ieg o . 31 1892. P ierw szy zjazd soc. poi. w e Lwowie.

LUTY - FEWRAŁ ma dni 28.

D n i Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t . 1 S. Wig. Ig n a c e g o b . B ry g id y 20 J e u f ty m y a 2c. NMP. (i i*oinniczne.j | O cz. NMP. 21 M ax y m a p re p . 3 p . B łażeja b is k . m . Q) ' B ła żeja 22 T y m o fte a a p o st.

4 s. W e ro n ik i p a n n y W e ro n ik i 23 K ły m e n ta je p is k . 5 N. M ię s o p . A g a ty p. A g aty 24 3 po K. X e n y i 6 P . D oroty p. m ę c z . D o ro ty 25 H ry h o r ia b o h o sł.

7 W. R o m u a ld a o p a ta R y s z a rd a 26 X e n o fo n ta p rep . 8s. J a n a z M ath y S alo m o n a 27 J o a n n a Z la to u s t.

i»c.A p o lo n ii p. m . ^ A p o lo n ii 28 J e f r e m a p rep . 10 p . S c h o la sty k i p. G ab ry ela 29 I h n a tia je p is k . 11 s . H ip o lita , E u fro z y n y E u fro z y n y 30 T r ie c h Ś w ia t . 12 \ . Z a p u st. M o d esta m. E ufał i i 31 4 po B . K y r a m.

13 P . K a ta rz y n y , J u lia n a K a sto ra 1 Fewr. T r y f o n a 14 W. W a le n te g o k a p ł. W a len teg o 2 S tr y te n je H osp.

15s. Popielec. F a u s ty n a F a u s ty n a 3 S y m eo n a b o h o p r.

16 c . J u lia n n y p . m . J u lia n n y 4 Isy d o ra p rep o d . 17 p . S a b in a b is k . K o n stan cy i 5 A h afty i m u cz.

18s. K o n sta n c y i p. Z u z an n y 6 W u k o ła p rep o d . 19 N. W stęp . K o n ra d a G ab in a 7 5 po B. P a r f te n . 20 P . L e o n a p a p ie ż a PI u stach ego 8 P 'teo d o ra m u cz.

21 W. E le o n o ry p a n n y Plleonory 9 N y k y fo ra m u cz.

! 22 s. Such. K a t. ś. P io tr a K at. ś. P . 10 C h a ra ła m p ia m.

23 c . F lo re n te g o i P io tr a S ew ery n a 11 W ła s y a je p . m.

24 p . Such. M a c ie ja a p . M acieja op. I 12 M ełetya a rc h ie p . 25 s. Such. W i k to r y n a ® W ik to ra i 13 M a rty n ia n a p re p . 26 N. S u c h a . A le k s a n d r a G o th iifa ! 14 6 po B. A u x e n t.

27 P . A n a s ta z y i p a n n y L e an d ra ! 15 O n y sy m a ap o st.

! 28 W. R o m a n a o p a ta R o m a n a i 16 P a m fy ła m ucz.

K a l e n d a r z ż y d o w s k i .

11 1 A dar. 23 P o st E s te r y . 24 P u r im . 25 S ch u sch n n P u rim .

W ażniejsze daty historyczne.

12 1809. U ro d zin y K arola D arw ina. 15 1879. A re­

szto w an ia m ło d zieży socyalistycznej w K rakow ie i L w o­

wie. 16 1880. W ie lk i proces L udw ika W ary ń sk ieg o i tow . w K rak o w ie. 22 1848. K ew olucya lu to w a we Francy i.

MARZEC - MART Ilia dni 31.

D n i Ś w i ę t a r z .> k a t. Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t . i S. A lb in a b ., A n to n in y A lb in a i 17 F te o d o r a m ucz.

2c . H ele n y ces. Sym plic. i 18 L w a p ap . 3 p . K u n e g u n d y p. K u n eg u n d . 19 A rc h y p p a ap.

4s . K azim ierz a k r. p. A d ry an a j 20 L w a ep isk . 5 >7 (jiłucłia. P ry d e r. 3 F r y d e r y k a 21 M iasop. T ym oft.

6 p . M ary an a, K o lety p. F ry d o lin a j 22 SS. MM. w E w h . 7w . T o m a sz a z A k w in u F e lic y ta s ; 23 P o ły k a r p a je p . 8 s . J a n a B ożego F ile m o n a j 24 O b r. H ł. s. Jo an . 9 c . F ra n c isz k i R zym . P ru d e n c . ; 25 T a r a s ia arch . 10 p . 40 M ęczen n ik ó w A le k s a n d ra ! 26 P o rf y r y a p rep . U s . K o n stan te g o W . @ R o zy n y i 27 P r o k o p ia arch . 12 Ś ro d o p . G rzeg o rza G rzeg o rza ! 28 S y ro p . W asy ł.

13p . K ry sty n y p a n n y E rn e s ta 1 Wart. J e w d o k im . 14 w . Z a c h a ry a sz a , M atyi. Z ach ar. 2 F te o d o ta m ucz.

15s . Iz a b e lli p. K rzy szto fa i 3 Post. W. Je w tro p . 16 c . C y ry a k a d y ak o n a C y ry ak a 4 H a ra s y m a p rep . 17 p . G e r tr u d y p. G e rtru d y j 5 K o n o n a m.

18s. E d w a rd a i A lek s. A n zelm a ; 6 SS. 42 M uczen.

19 N. B ia ła . Józefa Jó z e fa Obi. ! 7 1 P o s tu . W a sy ł.

20 P. E u fe m ii p a n n y m. R u p re c h ta j 8 F te o fy ła k a m.

21 W. B e n e d y k ta op. B e n e d y k ta 1 9 SS. 40 M uczen.

22 s. K a ta rz y n y k r. K azim ierz a 1 10 K o n d r a ta m . 23c . W ik to ry a n a , O ktaw . E b e rh a rd a I 11 S o fro n ia p rep . 24 p. Wiff. G a b ry e la arch . G ab ry ela i 12 F te o f a n a p rep . 25 s . Z w ia s to w . NMP. Zw. JiMP. ; 13 N ik y fo ra p atr.

26 N. K w ie t. T eo d o ra b. E m a n u e la i 14 2 P o s tu . W en ed . ; 27 P . J a n a p u s te ln ik a © H u b e rta 1 15 A h a p ia m uczen.

28 W. S y k s tu s a p a p . w . M alchusa ■ 16 S a w y n a m ucz.

29 s . E u sta zeg o op. E u sta z e g o 17 A le x ia p rep o d . 30 c . Wiecz. Pań. K w iry n . G w id o n a 18 K y r y łła a rch iep . ! 31 p. W. B a lb in y i K o rn . i, A m osa 19 C h ry s a n fta m.

K a l e n d a r z ż y d o w s k i .

12 1 Nisan. 26 P o c z ą te k P a sc h y . 27 D ru g ie św ię to .

W ażniejsze daty h isto ry czn e.

13 1848. Kew olucya w W iedniu. 14 1873. Śm ierć K aro la M arxa. 15 1849. U tw orzenie legionów polskich przez M ickiew icza. 18 1871. K om una p ary sk a. 25 1893.

I I . Z jazd socyalistów polskich w K rakow de.

KWIECIES - APRIEŁ IM (Uli 30.

D n i S w i e t a r z . - k a t . Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t . 1 S. W. H u g o n a , T e o d . | T e o d o ra 20 P r . O tec. w O b. S.

2 N. W ie lk . / m a r t w . W ielk a n o c 21 3 P o s t u . J a k o w a 3 1». W ie lk . R y s z a r . 3 P o n . w ie l. 22 W a s y ły ia je p is k . i 4 W . Iz y d o ra b is k . w . | A m b ro żeg o 23 N y k o n a p re p . 5

s.

s.

9

~

7

s.

c.

s.

16

s.

18 w . A p o lo n iu sza m . W a le ry a n a 6 J e w ty c h ia je p is . 19

s.

! 20

c.

s.

23 N. 3 po W. W o je . arc. Je rz e g o 1 1 6 P o s tu . A n ty p y | 1 24 p . S a b b y ż o łn ie r z a A lb re c h ta 12 W a s y ły ia p re p . i

! 25 W. M ark a e w a n g . ® M arka 13 A rte m o n a je p . ; i 26 S. K leta i M arcel. K leta 14 M a rty n a p a p y I 27

c.

i 28 p . W italisa i W a le ry i W ita lis a 16 P ia t o k w e ty k i 1 29

s.

30 N. 4 po W . K a ta rz y n y E u p ro p .

1

1 S ió d m e ś w ię t o . 2 Ósm e ś w ię to . 11 i Ijar. 28 L a g - B ’om er.

W ażniejsze d aty h istoryczne.

2 1795. R e w o lu c ja ro b o tn icza w P a ry ż u . 4 1794.

R acław ice. II 1825 U rodziny L assala. 17 1 /9 4 . K iliń ­ ski o g łasza p o w stan ie.

MAJ - MAJ ma dni 31.

D n i Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t . 1 P . Ś w ię to r o b o tn ic z e Św. ro b o t. 19 P0 1 1. ś w ia ty . 1

2 W. Z y g m u n ta , A tan 3 ! Z y g m u n ta 20 W t. ś w ia t y . 3 s . Z n a l. św . K rz y ż a Z nal. ś. K. 21 J a n u a r i a m ucz.

' 4 c . b’lo ry a n a , M oniki i F lo ry a n a 22 F te o d o r a S yk.

5 p . G o ta rd a i P iu s a V. ■ G o tard a 23 H e o rh ia m ucz.

6 s . J a n a w ole ju D y try c h a 24 S aw w y m ucz.

7 N. 5 po W. Dom icelli G o tfry d a 25 1 po W . M ark a 8 P . f S ta n is ła w a b isk . S tan isław a 26 W a sy ły a m ucz. | 9 W. f G rz e g o rz a 0 H ioba 27 S y m eo n a je p . 10 s . f I z y d o r a i J o b a W ik to r y n a 1 28 J a s o n a ap o st.

11 c . W n ie b o w stą p . P. W n ieb . P . 29 D e w ia t m ucz. ||

12 p . S e re u s z a w y zn . P a n k ra c . 30 J a k o w a p ro r.

j 13 s . S erw aceg o i H ila r. i Serw acego 1 Maj. J e re m ia p r.

I l i N. 6 po W. B onifacego B onifacego 2 2 p o W. A ftan az . P . Zofii i 3 có rek Zofii 3 T y m o fte a m ucz. ,

!| 16 W. J a n a N ep o m u cen a P e re g ry n a 4 P e ła h y i m ucz.

:! 17 s . P a s c h a lis a w . (Q i T o rp e ta 5 I r y n y m ucz.

1 18 c . F e lik s a k a p ła n a L ib o ry u sz a 6 J o w a P ra w e d n .

! 19 p . P io tra , C elestyna P o ten c y an . 7 W o sp o m . K re s ta jj

‘ 20 s . W ig. B e rn a rd y n a A n astaze g o 8 J o a n n a B ohosł. ! l |2 i N. Z e s ł. D ucha św. Z e s ł. D. ś. 9 p o W .P r .M .N .

i 22 P. Ś w ią t . J u lii p. m. P. ŚW. H el. 10 S y m o n a ap o st. j 1 23 W. D e z y d e ry u s z a b. D ezy d er. 11 M o k ia m ucz.

i 24 s . Stich. J o a n n y wd. Z u z an n y 12 J e p y f a n ia je p . i 25 c . U r b a n a , G rzeg. © U rb an a 13 H ły k e r y i m.

26 p . Such. F ilip a N er. B edy 14 I s y d o ra m . 1 27 s . Such. J a n a pap. Ł u c y i 15 P a c h o m y a W eł.

; 28 N. 1 po S . S S S . T rójc) W ilh elm a 16 4 po W. F teo d o ra

! 29 P . T e o d o ra , M aks. M aksy m il. 17 A n d ro n ik a ap.

i 30 W. F e lik s a p ap ieża F e rd y n a n . 18 F te o d o r a p rep o d . jj i| 31 s . P e tro n e li p. m . 3 ' P e tro n e li 19 P a tr y k i a je p . ii

K a l e n d a r z ż y d o w s k i .

10 1 Sivan. 15 Z ie lo n e ś w ią tk i. 16 D r o g ie św ię to .

W ażniejsze daty h isto ry czn e.

I od 1890 Św ięto robotnicze. 2 1892. W ielk i strejk 80.000 robotników w Ł odzi (40 zab ito , 1200 a reszto ­ wano). 3 1894. S trejkujący górnicy w F alk n o w ie przez żan d arm ó w zabici. 5 1818. U rodziny K a ro la M arxa.

CZERWIEC - im ma flni 30.

D n i Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t .

“ iTcTB oże C ia ło . N ik o d . I N ik o d em a 20 F ta ł a te a m u cz.

2P. E ra z m a , E u g e n iu s z a E f r a im a 21 K o n s ta n ty n a iiS. K lo ty ld y k ró l. P a u li E ra z m a 22 W a s y ły ia m u c z.

1 >.2 po S. F la w ia n a K arp az. 23 5 p o W . M y c b aił. j P . M orencyi p a n n y B onifacego 24 S y m e o n a p r e p . | (iW. N o rb erta op. B en ig n a 25 T r e ty e O b r ite n . j 7s. R o b erta b ., S a b in y | L u k re c y i 26 K a rp a a p o s t. ! s c. M ed ard a b . w. M edarda 27 W o z n e s . H osp . :i p . Serca Jez. F e lic y i P ry m u s a 28 N y k y ty p r e p . 10 s. M ałg o rzaty k r ó l. O n u freg o 29 F te o d o s y i m u cz.

11 N. 3 po S . B a r n a b y B tr n a b y 30 6 p o W . I s a a k a 12 P . O nufrego w y zn . B az y lid e sa 31 J e r e m ia a p o s t.

13 W. A n to n ie g o z P a d w y T o b ia sz a 1 Jjun, J u s t y n a 14 s. B azy leg o w y z. A n to n ii 2 N y k y fo ra p a t r . 15 c. W ita i M o d esta m m . W ita 3 Ł u k i ły a n a m u c z. | 1(5 p . J u s ty n y p. m . £ J u s ty n y 4 M y tro fa n a p a tr . | 17 s. A d o lfa b is k u p a W o lm a ra 5 D o ro fte a je p . 1 8 > . 4 po S . M a rk a m . G erw azeg o 6 S o s z . s . D ucha

19 p . G erw azeg o i P r o t. S y lw e r. 7 S S S . T r ó jc y i 20 w.R e g in y i F lo r e n t. S y lasa 8 F te o d o r a m u c z

21 s. A lojzego G o n zag i A l b a n a 9 K y r y ła a r c h ie p . 1 22 c. P a u lin a b ., K o n so r. A ch aey u sz. 10 T y m o fte a j e p . m . 1 j 23 p . W a n d y i A g ry p . @ B azy leg o 11 W a rfto ło m e a ap . j

24s. N aro d zen ie św . J a n a J a n i C hrzc. 12 O n u f r y a p re p . 25 N. 5 po S . W ilh e lm a E u lo g ia s z a 13 1 po S . A k iły n y 26 P . J a n a i P a w ła J erem ieg o 14 J e ły s s e a p r o r .

! 27 W .(W ład y sła w a k r . 1 F ilip in y 15 A m o sa p r o r . 28 S. i W igil. L e o n a p a p . , L e o n a , J ó z . 16 T y c h o n a p re p o d . i! 29 c. P io t r a i P a w ła P io tr a i P . 17 T y ło C hr.

301 P . E m ili i i L u c y n y 3 W sp . ś. P . il 18 Ł e o n tia m u cz.

K a l e n d a r z ż y d o w s k i . 9 1 Tham uz. 25 P o s t. Z d o b y c ie św ią ty n i.

W ażniejsze daty historyczne.

14 1894. K a ta s tro fa górnicza w K arw in ie (232 t r a ­ pów). 2 71794. Rewolucja ludow a w W arszaw ie. 28 1891.

K ongres a u stry ac k ic h socjalistów . 28 1898 Z ap ro w a­

dzenie sta n u w yjątkow ego w G a lic ji. 29 1898. U czcze­

nie setnej rocz. n r. M ickiewicza przez lu d k ra k o w sk i.

LIPIEC - I M ma i i 31.

D n i Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ew ang. Ś w i ę t a g r . - k a t . j 1 s . T e o b a ld a o p a ta T eo b ald a 19 J u d y F ta d . ap.

2 N. 6 po S . Naw. ŃMP. i N aw . N M P. 20 *2 po S . M ettodia 3P . A lfred a, A n ato la K ornelego 21 J u ły a n a m ucz.

4 W. J ó z e fa K a la s. U dał ty k a 22 J e w s e w y a je p . 5s. C y ry lla i M etodego K aro lin y 23 A k r y p in y m.

6c. Iz a ja s z a i D om in ik i G o ara 24 K o ż d . S . J o a n n a 7 p . E s te ry i K lau d . W ilib a ld a 25 F e w r o n y i p rep . ss. E lż b ie ty k ró l. K ilian a 26 D a w y d a prep o d .

!>N. 7 p o S . J a n a z D u k . L u d w ik i 27 3 p o S. S am ps.

10 P . A m a lii, 7 b r . śpiąc. 7 B raci 28 K y r a i J o a n n a 11 W. P e la g ii p ., S ab in a P iu sa 29 P e t r a i P a w ła 12s. J a n a G w a lb e rta H e n ry k a 30 S o b o r SS. A p.

13 c . M ałg o rz aty p a n n y M ałgorzaty 1 i juk K o śm y i D . | 14p. B o n a w e n tu ry dr. B ona w e n t. 2 P o ło ż . R y zy P .B . j 15s. R oz. A p ., H en r. R oz. ap . 3 J a k y n f ta m ucz.

16 " sT 8 po S . iVT. S zk.iQ R u ty 4 4 po S . A n d re ja : 17 p B e rty , A lek seg o A leksego 5 A fta n a s ia A fron.

18w.S z y m o n a z L ip n . M atern u sa 6 S y so a p rep . 19s. W in c e n te g o ä P au lo R ufiny 7 F to m y prep o d . 20 c. C ze sław a i K assy a n a E lia sz a 8 P r o k o p y a m u cz. 1 21 p . D a n ie la pr. P a u lin y 9 P a n k r a t y a je p . i 22s. M ary i-M ag d alen y @ M agdaleny 10 45 MuczerK '23 N.9 po S . A p o lin a r. A p o lin a r. 11 5 p o S. Jew fy m .

24 P . K ry sty n y , K u n eg . K ry sty n y 12 P r o k ta m ucz.

25 W. J a k ó b a a p o st. J a k ó b a ap . 13 H a w r y iła arc b . , 26s. A n n y M atk i NMP. A n n y 14 A k y ły apost.

127 c. N atalii i L ilio zy pp. M arty 15 K y r y k a m ucz.

28p. In n o c e n te g o p. P a n ta le o n a 16 A fty n o h e m a je p . j 29 s. M arty p ., L u cy lii 3 B e a try k sy 17 M a ry n y mucz.

30 >. 10 po S . H ele n y w d. A b d o n a 18 6 p o S. Jem y ł.

i 31 p.Ig n a c e g o Lojoli E rn e s ty n y 19 M a k ry n y p re p . j K a l e n d a r z ż y d o w s k i .

8 1 Ab. 16 P o s t. S p ale n ie ś w ią ty n i.

W ażniejsze d aty h isto ry czn e.

I 1894. U kazanie się 1 n ru „ R o b o tn ik a “ v. tajn e j d ru k a rn i w W arszaw ie. 21 1773 Z niesienie zakonu Jezu itó w . 31 1847. W ieszają w e L w o w ie Teofila W i­

śniew skiego i I. K apuścińskiego.

SIERPIEŃ - AWGUST IM (Uli 31.

D n i 1 Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ew ang. Ś w i ę t a g r . - k a t . ’ li 1 w . M otra w o k o w a c h ^j P io tra w o k . j 20 I ły i p r o r .

2

3

1 4 r . D om inika w . D o m in ik a i 23 T ro fy m a m . j

5

i 6 N. 1 p o S . P r z . P . © S y k stu sa 25 7 p o S . U s. S. A.

! 7 P . C ajeta n a w y z n . D o n ata 26 J e r m o ł a ja m u cz. j 'I 8 W. M ary an a m . C y ry ak a 27 P a n ta le jm o n a m.

ii 9 s . K am ila i R o m a n a R o la n d a 28 P r o c h o r a a p o s t.

'1 10 c. W a w rz y ń c a m ęcz. W a w rz y ń c . 1 29 K a łł y n y k a m u cz.

11 p . Z u z a n n y p. m . H erm an a 30 S y ły a p o s t.

; 12 s . i l a r y i H ila r y i K lary 31 Z a p u st do Uspen.

jiTs N. 1*2 po S . H ip o lita K assy a n a 1 Awgust. H po S . i

14

15

i I« p . H elen y S z w ed z. m . j A g a p ita 6 P r c o b r . H o sp . 19 s . B en ig u y i S eb ald a S eb ald a 7 D e m e tr y a p re p . i20 N. 13 po S . J a c k a B e rn a rd a 8 9 p o S . J e m y ł. |

21 P . J o a n n y F r e m io t © A dolfa 9 M a tfy a a p o s t.

22 W. T y m o te u s z a m T y m o t. 10 Ł a w r e n t y a m . li 23s. Z ach ary a sza Z a ch eu sza 11 J e w p ła m u c z .

24c. B a rtło m ie ja a p . B a rtło m ie j. I 12 F o ty a m . l 25 p . L u d w ik a k r . fra n c . L u d w ik a 1 13 M a x y m a p re p . i; 26 s. A le k s a n d ra , Zefir. Z e firy n a I 14 M ic h e a p r o r . t 2; N. 14 po S . C ezareg o G eb h a rd a 15 U s p e n y e B o h o r.

|| 2^ P -A u g u s ty n a b is k . 3 , A u g u sty n a 16 N e ru k o t. O b raz. | 2) w.Ś c ię c ie ś w . J a n a ' J a n a ew . 17 M y ro n a m u cz so; s. F e lik s a m . R eb e k i 18 F lo r a i Ł a w r a I|bi|c R a jm u n d a w . 1 P a u lin a il 19 A n d re a m u cz. ||

K a l e n d a r z ż y d o w s k i . 7 1 Elul.

W ażniejsze daty h isto ry czn e.

4 1789. Z grom adzenie naród, w P ary żu o g łasza

„ p raw a czło w iek a “. 5 1777. P ierw szy ro zb ió r P olski.

14 1894. I I I . Z jazd soc. poi. we Lw ow ie. 31 1864.

Śmierć L assalla.

WRZESIEŃ — SE N M B R

D n i Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t . 1 P . Idziego o p . w. Id zieg o 20 S a m u iła p ro r.

2 S. S te fa n a k r. A b alo n a 21 F ta d d e a ap o st.

3 N. 15 p o S. B ro n isł. M an sw eta 22 11 po S . A h aft.

4 P . Jo ach im a R o zalii 23 Ł u p p a m ucz.

5 W. W a w rz y ń c a m. © H e rk u le s a 24 J e w ty c h ia m ucz.

6 s . Z a c h a ry a sz a pro r. M agnusa 25 W a rfto ło m e a ep.

7c . W ig. R e g in y p. R eg in y 26 A d r y a n a m.

8 p . N a ro d zen ie NMP. N ar. N M P. 27 P im e n a p rep . 9 s . G o rg o n ieg o , Serg. G orgon. 28 M o y se a m u ry n a 10 N. 16 po S . Im . NMP. Jo d o k a 29 12 p o S . U .H .S .J . 11 P . P r o ta i J a c k a P r o ta 30 A le x a n d ra p a tr.

12 W. W a le ry a n a m . (Q, S y ru sa 31 P o ło ż . P o i. P . B . 13s . A u re liu sz a b. M atern a 1 Sentiabr. Sym . 14c. P o d w y ż . ś. K rzy ża P o d w . Ś .K . 2 M a m a n ta m ucz.

15 p . N ik o d e m a , E m ila N ikodem a 3 A n fty m a m ucz. ! 1

16

18 P . Jó z e fa z K o p ert. T y tu sa 6 C udo S. M ych.

19 W. J a n u a re g o , K o n st. © S ydonii 7 S o z o n ta m ucz.

20 s. Such. E u sta c h e g o b. F a u s ty 8 R o ż. Pr. B oh.

21 c . M ate u sz a apost. M ateu sza 9 J o a k im a i A n n y ; 22 p . Such. M aurycego M aurycego 10 M y n o d o ry p re p . ! 23 s . Such. T e k li p. m. T ekli 11 F te o d o ry p rep . 24 N. 18 po S . W ład y sł. G era rd a 12 14 po S . A w ten . I 25 P . K leo fasa m ęcz. K leofasa 13 K o r n y ła m ucz.

26 W. C y p ry a n a , Jó zef. Q) C y p ry an a 14 W o zd . S . K resta 27 s . P r z e n . ś. S tan isł. 1 A dolfa 15 N y k ity m ucz.

28 c.W a c ła w a m ęcz. i W acław a 16 J o s a f a ta a rch iep . !

! 29 p . M ichała arch. *) 1 M ichała 17 Sofii m ucz.

30 s. H ie ro n im a d ra w. 1 H iero n im a 18 J e w m e n ia p rep .

II

K a l e n d a r z ż y d o w s k i .

5 1 Tischri. Nowy ro k 5660. 6 D ru g ie ś w ię t o . 14 Ś w ięto p o je ­ d n a n ia . 19 Ś w ię to k u c zek . 20 D ru g ie ś w ię t o . 25 Ś w ięto p a l­

m o w e. 26 K on iec k u c zek . 27 B a d o ść z praw .

W ażniejsze daty h istoryczne.

II 1893. U tw orzenie się poi. p a rty i soc. w Berlinie.

13 1893. S ta n w y jątk o w y w P ra d z e. 2 5 1793. II. R ozbiór P o lsk i. 2 8 1895. IV . Z jazd soc. poi. w Nowym Sączu.

PAŹDZIERNIK - OKTIABE M Ani 31.

D n i Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t . 1 N. 19 po S . N M P .R ó ż. B e n ig n u sa 19 15 p o S .T r o f y m a 2 P. A n iołów S tr. Ł e o d e g a rd a j 20 J e w s t a f y a m . 3 W. ECandyda i L u k r e c y i K a n d y d a I 21 K o n d r a ta m u cz.

4s. F ra n c is z k a S e r. ^ F r a n c . S er. | 22 F o k y m u c z.

5c . P law ii i C h a ry ty n y F id e s a 23 Z a c z a t. ś. J o a n n a 6 p . B ru n o n a w . F r y d e r y k i 24 F te k ły m u c z . 7s . J u s ty n y p. A m alii 25 J e w f r o s in i p re p . 8 N. 2 0 po S . W in c . K dł. P e la g ii 26 16 po S. J o a n . B . 9 P. D y o n izeg o b is k . D y o n izeg o j 27 K ały s tr a t a m ucz.

10 W. [•'ranciszka B org. G erso n a 28 C h a r y to n a p re p . 11 s. Płacy d y i F ilo n e li B u r k h a r d a 29 K y r y a k a p re p . 1 12c . M a k s y m ilia n a b . (£ M aksy m il. 30 H r y h o r y a je p . 1 13 p . E d w a rd a k r . E d w a rd a 1 Okt. P . P r . B.

14 s. K alik sta, F o rtu n a ty K a lik sta 2 K y p r y a n a je p . 15 N. 21 po S . J a d w ig i Ja d w ig i 3 17 po S . D y o n y s. j 10 P. P a w ła op. G allu sa 4 J e r o f te a je p . m . j 17W. F lo re n te g o b . F lo re n te g o 5 C h a r y ty n y m ucz. j 18s . Ł u k a s z a e w a n g . © Ł u k a s z a 6 F to m y a p o s t.

19c . P io tra z A lk a n ta r y F e rd y n a n d . 7 S e rg y a i W a k h a 1 20 p . P rz e n . ś. W o jciec h a W e n d e lin a 8 P e ła h ii p rep . 21 s . U rsz u li p . m . U rsz u li 9 J a k o w a ap o st.

22 N. 2 2 po S . J a n a K a n t. K o rd u li 10 18 po S . J e w łam . i 23 P . J a n a K a p is tra n a j S ew ery n a i 11 F y ły p a ap o st.

24 W. R afa ła a r c h . i Salom ei ! 12 P ro w a a p o st.

25 s. K ry s p in a m. ! W ilh elm in . ; 13 K a rp a i P a p y ła | 2(5c . E w a ry s ta p a p . 3 E w a ry s ta 14 N a z a ry a m u cz. ! 27 p . Iw o n a w . i S a b in a S abiny j 15 J e w fty m y a p rep . 1 2S s . S zy m o n a i T a d eu sza j S zym ona I 16 Ł o n h y n a m ucz. j i 29 >. 255 po S. T e o d o ra N arcyza 17 19 po S . O sy i p r.

3( p . M arceleg o , Z en o b ii K lau d y u s/a 18 Ł u k i je w . ap.

II 31 w W ig. W o lfg a n g a Pani. Ref. 19 J o iła p ro r.

K a l e n d a r z ż y d o w s k i . 5 1 Marcheschwan.

W ażniejsze daty historyczne.

10 1794. B itw a pod M aciejow icami. 14 1894. De- m onsr.racya robotników w K rakow ie z a pow szechnein głosow aniem . 19 1878. U staw a w y jątk o w a przeciw so­

c ja lis to m w Niemczech. 2 4 1795. I I I . R ozbiór P o lsk i.

LISTOPAD - NOJABR IM M 30.

D n i Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t 1 S. WW. Ś w iętych WW. Św. 20 A rte m ia m ucz.

2

c.

s.

~ 5 ~n7 2 4 po S . E lż b ie ty B lan d y n y 24 2 0 po S. A re fty 6p. L e o n a rd a b isk . E rd m a n a 25 M a rk ia n a m ucz.

7

w.

8

s.

9

c.

10 p . A n d rz e ja z A w . (jQ P ro b u sa 29 A n a s ta s y i m . 11

s.

T7

14

w.

15 ^s.

16

c.

s.

!^9 ’ N. 26 po S . S tan isł. K. E lżb ie ty 7 2 2 po S . M. 33 M

! 20 P . F e lik s a W alez. E d m u n d a

8

i 22

s.

; 23

c.

24 p . J a n a od K rzy ża E m ilii 12 J o a n n a M yłost.

25

s.

26 X. 27 po S . K o n rad a K o n rad a 14 2 3 po S . F y ły p a i! 27 1*. W a le ry a n a b isk . G u n te ra 15 H u r y a i S am on

28

w.

s.

30 ^c.

K a l e n d a r z ż y d o w s k i . 3 1 K is le v . 27 P o św ię cen ie k o ścio ła.

W ażniejsze d aty h isto ry czn e.

6 1890. Śm ierć k s. Ś ciegiennego. 26 1897. Policya n a ro z k az B adeniego w kracza do p a rla m e n tu a u stry a- ckiego i g w a łte m w yprow adza posłów socyalistycznyeh.

28 1897. U padek B adeniego. 28 1820. U rodziny F ry ­ d e ry k a E n g elsa. 28 1855. Śm ierć M ickiew icza.

GRUDZIEfl - DEKOR ma öni 31.

D n i Ś w i ę t a r z . - k a t . Św. ewang. Ś w i ę t a g r . - k a t . 1 P . N ata lii w d. L o n g in a 19 A w d y a p ro r.

2 S. A u relii p ., B ib ia n . A u relii 20 P r o k ła iH ry h o ry 3 N. 1 Ad w . F r . K s. # K assy an a 21 W ch. P r . B oh.

4 P. B a rb a ry p . m . B a rb a ry 22 F y ły m o n a ap o st.

5 W. S a b b y o p a ta A bigail i 23 A m fy ło c h y a je p . 6s. Post. M ik o ła ja b. M ikołaja 24 J e k a ty r y n y m . 7c . Wig. A m b ro żeg o b. A g ato n a 25 K ły m e n ta p . 8 P. X iepok. P o c z . NMP. N .Pocz.N P. 26 A ły p y a p re p . 9s. Post. L e o k a d y i p. Jo ach im a 27 J a k o w a m u e z.

10 N. *2 Ad w . N . M. P. Lor. J u d y ty 28 1 A dw . S te fa n a 11 P . D am a zeg o p a p . D am azego 29 P a r a m o n a m u cz.

12 W. A lek seg o i P a w ła E p im ac h a 30 A n d re a a p o s t.

13s. Post. Ł u c y i, O ty lii Ł u c y i 1 Dekabr. N a u m a 14 c . N ik azeg o , S p irid . N ikazego 2 A w w a k u m a p r.

15 p . Post. Ire n e u s z a Ig n aceg o 3 S o fo n ia p r o r . 16 s. Post. E u z e b iu s z a b. A n a n ia sz a 4 W a rw a r y m u cz.

17 ?i. 3 A dw . Ł a z a rz a © Ł a z a rz a 5 2 A dw . S aw w y 18 P . G ra c y a n a , O lim p ii W u n ib ald a 6 Ny k o łu j a je p . 19 W. F a u s ty n a i N em ez. A b rah am a 7 A m w ro sia j e p . j 20s. Such. T eofila m . A m m ona 8 P a ta p ia p re p o d . i 21 c . T o m asza a p . T o m asza a. 9 Z a c z a t. P . B oh.

22 p . Such. Z e n o n a m . B eaty 10 M y n y J e r m o h m.

23 s. Such. Wig. W ik to ry i D ag o b erta 11 D a n y iła S to łp n y j 24 N. 4 A dw . A d . i E w y A d am a i E . 12 3 A dw . S p iry d .

•25 P. B oże N a r o d z e n ie 3 B oże Nar. 13 E w s tr a tia je p . 20 W. S zcz ep a n a 1 m ęcz. S zczep a n a 14 F ty r s a m u cz.

27 s. J a n a ew an g . J a n a ew . 15 J e łe w f te r y a je p . 28 c . M ło d zian k ó w m . M łodziank. 16 A h h e a p ro r.

29 p . T o m a sz a K a n tu a r. J o n a ta n a 17 D a n y iła p ro r.

! 30 s . D a w id a k r. D aw id a 18 S e w a s ty a n a m . 1 31 Bi. I po B . N. S y lw e s tra B o g u ch w ał. 19 4 Adw. W o n y f. |

K a l e n d a r z ż y d o w s k i . 3 1 T eb eth . 25 P o st. O b lężen ie Jero z o lim y .

W ażniejsze daty historyczne.

5 1897. R o b o tn icy krakow scy rozbijają, pochód z po­

chodniam i, u rz ąd z o n y p rzez badenitów . 12 1897. Ol­

brzym i w iec indow y w K rakow ie, n a k tó ry m p rz em a ­ w iają posłow ie to w arzy sze C ingr, H ybesch, D aszy ń sk i i przedstaw iciel R usinów . 24 1798. U r. M ickiew icza.

Poradni!^ p raw niczy.

I. Prawa i obowiązki pomocników przemysłowych.

Pom ocnikam i są w m yśl §. 73 u st. przem . w s z y s t­

kie osoby, bez różnicy w ieku i płci, s t a l e z a j ę t e pracą w p rzed sięb io rstw ach przem ysłow ych.

N i e z a l i c z a j ą s i ę z a ś d o p o m o c n i k ó w osoby pełniące w y ż s z e o b o w i ą z k i , (jako to : zaw iadow cy, mechanicy, fa k to rz y , buchalterow ie, k asy erzy ), jak o te ż najem nicy (w yrobnicy) p ła tn i „na d n ió w k ę“ .

Je d n a k okoliczność, że z a p ła ta n a stęp u je c o d z i e ń , albo też co t y d z i e ń , l u b co m i e s i ą c , n ie dow o­

dzi jeszcze d o stateczn ie, czy dany ro b o tn ik je s t „po­

m ocnikiem “, czy nie.

Dzieci, p r z e d u k o ń c z o n y m 12 r o k i e m n i e wolno u ży w ać do r e g u l a r n y c h zajęć przem ysłow ych.

Pomocników m łodocianych m i ę d z y s k o ń c z o n y m 12 a s k o ń c z o n y m 14 r o k i e m , wolno u ży w ać do s ta ­ łych zajęć, przem ysłow ych, o i le t a p ra ca n ie szkodzi ich zdrow iu, n ie tam u je fizycznego rozw o ju i nie stoi na p rzeszkodzie obow iązkowej, nauce szkolnej. P r a c a t y c h m ł o d o c i a n y c h p o m o c n i k ó w n i e m o ż e j e d n a k t r w a ć d ł u ż e j ; n i ż 8 g o d z i n d z i e n n i e .

We fa b ry k a c h nie wolno u ż y w ać dzieci przed skończonym 14 rokiem do re g u la rn y ch z ajęć p rzem y ­ słowych, a pom ocników pom iędzy skończonym 14 a skończonym 16 rokiem życia wolno u ży w ać tylko do lekkiej pracy.

Kobiet w olno używ ać do reg u la rn y ch z ajęć p rze­

m ysłow ych dopiero po upływ ie 4 t y g o d n i po połogu.

Do nocnej p ra cy , tj. m iędzy g o d z in ą 8 wieczorem.

2

18

a 5 rano nie w olno używ ać m ł o d o c i a n y c h p o m o ­ c n i k ó w do reg u la rn y ch zajęć przem ysłow ych, ja k rów nież k o b i e t do pracy fabrycznej.

N ajdłuższy dzień pracy wynosi, bez w liczan ia od­

poczynków, w f a b r y c z n y c h przed sięb io rstw ach p rze­

m ysłow ych d la pom ocników 11 n a 24 godzin.

Nadliczbow e godziny są dopuszczalne w pilnych w ypadkach i c o n a j w y ż e j n a 3 d n i w m iesiącu za prostem uw iadom ieniem w ładzy przem ysłow ej. P o n a d ­ to może w ł a d z a p r z e m y s ł o w a dozw olić godzin nadliczbow ych n ie więcej jed n ak , j a k 2 p o n a d 11, n a p r z e c i ą g 3 t y g o d n i w j e d n y m r o k u ; n a d 3 t y g o d n i e a ż d o 1 2 -tu w j e d n y m r o k u m oże do­

zw olić w ł a d z a k r a j o w a . G o d z i n y n a d l i c z b o w e w y n a g r a d z a s i ę o s o b n o .

Odpoczynki m ają w ynosić conajm niej IV2 godziny, z teg o m a p rzy p aść o ile m ożności g o d z in a n a porę obiadow ą. Je ż e li p ra ca przedobiednia, lub poobiednia trw a pięć godzin, lub m ' iej, m ożna n a te n czas za­

niechać odpoczynku. P ostanow ienia te n a le ży odpo­

w iednio stosow ać do pracy nocnej.

Spoczynek niedzielny norm uje u s ta w a z IG stycz­

n ia 1895. W n i e d z i e l ę m a u s t a ć w s z e l k a p r a c a . W y ją tek sta n o w i czyszczenia i ochran ian ie p rzed zni­

szczeniem lo k aló w i narzęd zi przem ysłow ych, praca w fabrykach, n ie m ogących zaw iesić ruchu, i praca d o m o w a ty ch , k tó rz y m ają inny d zień spoczynku w ty godniu.

Do p ra cy około g o sp o d arstw a domowego n i e s ą pomocnicy przem ysłow i, o ile się inaczej nie um ó­

wiono obow iązani. Jeżeli nie umówiono się o czas wy­

p łaty , m a ona m ieć miejsce c o t y d z i e ń . Co do wy­

powiedzenia je s t zasadą, że w olno się stronom umówić dowolnie, w b ra k u zaś w y r a ź n e j u m o w y obow iązuje term in 1 4 - d n io w y . Pom ocnicy p ła tn i o d s z t u k i (lub

„ n a a k o r d “) m ogą jed n a k dopiero w te d y w ystąpić, gd y p rz y ję tą p rzez siebie p racę w ykończyli, w każdym

19 razie służy im je d n a k 1 4 - d n i o w y t e r m i n d o w y ­ p o w i e d z e n i a . F o rm u larz s k a rg i:

Do Ś w ietn eg o c. k. Sądu pow iatow ego

W...

Powód : Pozw any :

(nazw isko i a d re s podającego) (nazw isko i a d re s pracodaw cy) podw ójnie

1 n ap is.

S k a r g a o z a p ła t ę k w o t y ...

P o d p isan y p ra c o w a ł u pozwa­

nego od . . . . do . . . . 189 . . i pobierał tygodniow o . . . z ł r . . . ct.

płacy. D n i a ... o d d a lił m n ie pozwany bez p o p rzed n ieg o w ypo­

w ied z en ia.

Dowód : O koliczności pow yższe dowodzę m oja k sią ż e c z k ą ro b o tn i­

czą, jak o też p rzesłu ch an iem s tr o n pod p rzy się g ą.

Ż ą d a n ie : Po m y śli §§ 77 i 84 u s t. p rzem . żądam od pozwanego z a p łace n ia m i kw oty . . . . ty tu łe m u tra co n eg o zarobku za 14 d n i p racy i w noszę :

Ś w ietn y c. k. Sąd pow iatow y raczy w yznaczyć ja k n ajk ró ts z y te rm in do a u d y e n cy i i po p rzep ro w ad zo n ej ro zp raw ie orzec : że pozw any N. N. w in ie n je s t powo­

dow i kw o tę . . . . złr. w raz z 5 p ro c e n t o d setk a m i od d n ia s k a rg i i kosztam i sądow em i w d n ia c h 8 pod ry ­ gorem egzekucyi zap łacić. (P o d p is).

Książki ro b o tn icze, w o l n e o d s t ę p i a , w ydaje w ładza g m in n a (M ag istrat) w m iejscu zam ieszk an ia s ta rająceg o się z a zw rotem kosztów (12 e t.). W razie praw idłow ego w y stą p ien ia pom ocnika m a przedsię­

biorca przem y sło w y w ypełnić a tra m e n te m ru b ry k i k siążki robotniczej, podpisać się i dać do p o tw ierd ze­

nia starszem u sto w arzy szen ia, lab g d zie n ie m a sto ­ w arzyszenia, m iejscow ej w ładzy policyjnej. K a żd y ro ­ botnik m a p ra w o przy praw idłow em w y stąp ien iu żądać św iadectw a. Ś w i a d e c t w a t o, n a l e ż y t y l k o wr,e- d y w p i s a ć d o k s i ą ż k i r o b o t n i c z e j , j e ż e l i j e s t d l a p o m o c n i k a k o r z y s t u e m .

Je ż eli pom ocnik zgubi sw ą k sią żk ę robotniczą, w inien się zg ło sić do w ładzy gm innej m iejsca swego pobytu o w y sta w ie n ie n o w e j k s i ą ż k i z a w y n ag ro ­ dzeniem k o sztó w (12 ct.), k tó ra m u też, o ile żadne w ątpliw ości n ie zachodzą, jak o d u p lik a t w y d an ą b ę­

2*

20

dzie, a w n iej zaznaczonym dzień w stą p ien ia i w y­

stą p ie n ia z o sta tn ie g o zajęcia.

W ł a ś c i c i e l p r z e d s i ę b i o r s t w a , k t ó r y w b r e w s w e m u u s t a w o w e m u o b o w i ą z k o w i n i e o d d a k s i ą ż k i r o b o t n i c z e j w w ł a ś c i w y m c z a s i e , a l b o z a n i e d b a w p i s a ć c o j e s t p r z e p i s a n e , l u b w p i - s u j e d o d a t k i i u w a g i n i e d o z w o l o n e , o b o ­ w i ą z a n y j e s t do w y n a g r o d z e n i a s t r a t p o m o ­ c n i k o w i .

T o p r a w o d o w y n a g r o d z e n i a gaśnie, jeżeli go pom ocnik w przeciągu 4 tygodni od jeg o p o w sta­

n ia w e w ł a ś c i w y m s ą d z i e nie dochodzi.

F o rm u larz s k a r g i :

Do Ś w ietnego e. k . Sądu pow iatowego

w ...

Pow ód : P o z w a n y :

(im ie, nazw isk o i a d re s podającego) (im ię, n azw isko i a d re s

podw ójnie p rzed sięb io rcy )

1 n ap is.

S k a r g a o z a p ła tę k w o ty . . . .

P o d p isan y p raco w ał aż do d n ia . . . . 189 . . u p . N. N. w X.

za zaro b k iem w k w o cie . . . . ty ­ godniow o. W d n iu ty m w y stąp iłem w p raw idłow y sp o só b , — a mimo to N. N. w zb ran ia ł s ię p rzez . . . ty g o d n ie w ydać m i m oją k s ią ­ żeczkę ro b o tn iczą (albo : N. N. po­

ro b ił niedozw olone z a p is k i w mojej k siąż ce ro b o tn iczej), ta k że przez . . . . ty g o d n ie, za n im uzyskałem nową książk ę, p o n io słem szkodę, a m ian o w icie : u trz y m a n ie przez d n i . . . . kosztow ało m n ie co n aj­

m n iej d z ie n n ie . . . . cz y li razem k w o tę ...

D ow ód : K siążec zk a ro botnicza, pow oda i p r z e s łu c h a n ie stro n pod p rzy się g ą.

Ż ą d a n ie : Gdy N. N. pow yższej kw oty zap łacić m i n ie ch ce, wno­

szę : Ś w ietn y c. k. Sąd pow iatow y raczy po w yzna­

czonej w ja k n a jk ró tsz y m czasie ro zp raw ie o rz e c : że N. N. w in ie n mi je s t kw otę . . . złr. w raz z 5 procent o d s e tk a m i od d n ia sk arg i i k o sztam i sądow ym i w dniach 8 pod rygorem egzekucyi zapłacić.

(P o d p is).

21 R ozw iązanie um ow y o pracę.

P r z e d u p ł y w e m c z a s u , n a k t ó r y w y r a ź n i e l u b b e z w y r a z u ej u m o w y p o m o c n i k a p r z y j ę t o , m ożna g o o d p r a w i ć n a t y c h m i a s t b e z w y p o w i e ­ d z e n i a , w n astęp u jący ch w y p ad k ach :

a ) Je ż eli, zaw ierając um owę p o d s z e d ł , pom ocnik przedsiębiorcę, okazu jąc fałszy w e lub sfałszow ane książki ro b o tn icze lub św iadectw a, albo w prow adził go w błąd , co do zachodzącego z innym przed się­

biorcą, rów nocześnie go w iążącego sto su n k u p r a c y ; b) jeż eli się okaże n i e z d a t n y m do um ówionej pracy;

c) jeżeli r o z p i j e s i ę , a k ilk a k ro tn e napom nienia są bezsk u teczn e;

d ) je ż e li sta n ie się w innym k r a d z i e ż y , s p r z e ­ n i e w i e r z e n i a , lub jak ie g o b ąd ź innego p rzestęp stw a, które go czyni niegodnym zau fa n ia p rzedsiębiorcy;

e) jeż eli z d r a d z i ja k ą ś t a j e m n i c ę p rzedsiębior­

stw a, albo bez zezw olenia przedsiębiorcy prow adzi uboczne in te re s a , przynoszące uszczerbek je g o zaw o­

dowej p r a c y ;

f ) je ż e li b e z p r a w ' n i e * ) p o r z u c i ł p ra c ę , lub stałe zan ied b u je swe obow iązki, lub je ż e li innych po­

mocników lub dom ow ników n a k ła n ia do niep o słu szeń ­ stw a, do b u n to w a n ia się przeciw przedsiębiorcy, do niew łaściw ego sposobu życia, do n ieprzyzw oitych, lub praw u p rzeciw nych czynów ;

g) je ż e li dopuścił się c i ę ż k i e j o b r a z y czci, uszkodzenia c ia ła, lub niebezpiecznych pogróżek względem przedsiębiorcy, lub jeg o dom ow ników , albo w zględem innych pomocników, lub też, m im o u p rz e ­ dniego o strz eg a n ia , obchodzi się n ieo stro żn ie z ogniem i św iatłem ;

*) S p ó ź n ie n ie się ro b o tn ik a w przybyciu do p racy n ie po d p ad a pod pojęcie bezp raw n eg o p o rzu ce n ia p racy .