Kalendarz Robotniczy na Rok 1933

Robotniczy

m&i rok

IfF

Cena Kcz 5.

Z R ED A G O W A Ł: FER D Y N A N D GOETZE.

N akładem Polskiej Sekcji Związku Górników w Karwinie.

Czcionkami Drukarni Ludowej we Frysztacie,

x<(rt/yVVYWV\VVVVVVYVV\^^^^'VV\AAAAA^/VVVvVVNA'\^/VVV'V\ /WWWWWy AW/WNA

N o t a t k i n a d z w y c z a j n e

§v aaA A A A A A A A /V V \V N A A A A A A W ^A A A A ,V \A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A ;V A A A A A A .V \A A A ,

W łaściciel (N azw isko) ______ ______ Z B iO R ^ --- ---

&ZAI-RADNIKA

P o m ieszk an ie i ulica ... ...

K siążki, które te g o roku przeczytałem .

STYCZEŃ

h --- ■■ ■ — r

Dnie Św. rzym.-kat. Św. ewang.

i N Nowy R. Nowy Rok 2 P Makarego Abla i Seta 3 W Genowefy

)

4 Śr T . tusa I zabieli 5 Cz Imię Jezu Szymona 6 P 3 Króli Trzech Króli 7 S W a le re g o Izydora 8 N Seweryna E rharda 9

P

10 W Pawła pust Pawia 11 Sr H ygina (§) M atyldy 12 Cz Ernesta R einholda

13 P

14 S F eliksa Feliksa

15 N Maura Maura

16 P Marcelego Marcelego 17 w Antoniego Antoniego 18 Sr Pryski Pryski 19 Cz K ant ego ([ Sary 20 P F abiana iS . Fabiana i Seb.

21 S Agnieszki Agnieszki 22 N Wincentego W incentego 23 P Z. NM P. Em eryka 24 W Tymoteusza Tymoteusza 25 Sr N. św. P. N aw r. św. P.

26 Cz Polikarpa © Polikarpa

27 P Jan a Jana

28 S Karola W. Karola W ielk 29 N F ranciszka W alery na 30 P Martyny Adelajdy 3 1 w P iotra z N. W irgiljusza

- 6 —

N O T A T K I

1 —

LUTY

Dnie Św. rzym.-kat. Św. ewangel i Sr Ignacego Brygidy 2 Cz NM P. Gr. ) Oczyszcz. M.

3 p Błażeja Błażeja 4 s W eroniki W eroniki

5 N Agaty A gaty

6V> D oroty Doroty 7 W Rom ualda R yszarda 8 Sr Jan a z M Salamona 9 Cz Apolonji Apolonji 10 P Agatona © G abryela 11 S Dezydera Eufrozyny

12 N Eulalja Eulalja 13 P Katarzyny K astora 14 W W alent. W alentego 15 Sr F austa Fausta 16 Cz Juljany Juliany 17 P Konstancji ([ Konstancyi 18 S Symeona Zuzanny

19 N K onrada P. Gabinusza 20 P Eleuteryi Eucharyusza 21 W Eleonory Eleonory 22 Sr K. św .P. K at. św P.

23 Cz P iotra Seweryna 24 P Macieja © Macieja 25 S W alburga W iktora

26 N Aleksandra Bogusława 27 P Leandra Leandra 28 W R om ana R om ana

— 8 —

— 9 -

j' MARZEC

□ ■ g iWaSS~iBTiiig. . ii i i - m i — 1 Dnie |Św. rzym -kat | Św. ewangel.

1

i Sr P o pielec Albina 2 Cz Agnieszki Symplicjusza 3 P Kunegundy Kunegundy 4 S Kazimierza ) A drjana 5 N Euzebjusza Fry d ery k a 6 P Frydolina Frydolina 7 W Tomasza Felicy a 8 Sr Jan Boży Filom ena 9 Cz Franciszki Prudencjusza IO P 40 Męczen. Aleksandra i i S H eraklj. Rozyny 12 N Grzegorza (g) Grzegorza

<3 P R ozyny Ernesta 14 W Matyldy Zacharyuśza 15 Sr Długosza K rys/tofa 16 Cz H erbert Cyrjaka 17 P G ertrudy Gertrudy 18 S Edw arda Anzelma 19 N Józefa Obi. ([ Józefa 20 P A leksandry Ruprechta 21 W Benedykta Benedyl. ta 22 Sr Bazyli M. Kazimierza 23 Cz Katarzyny Eberharda 24 P Gabrjela Gabrjela 25 s Zw. NMP. Zw. NMP.

26 N Dyzmy Emanuela

27 P Ruperta @ H uberta 28 W Sykstusa Mai husa 29 Sr Cyryla Eustachego 30 Cz Kwiryna Gwidona 31 P Amosa pr. Amo«a

1

— 10 —

N O T A T K I

r

— 11 —

K W I E C I E Ń

J

Dnie Św. rzym -kat.j Św. ewangel.

| i S Hugona Teodora

2 N Franciszka Amalji 3 P R yszarda } Darjusza 4 W Izydora Am brożego 5 Sr Wincentego Hozeasza 6 Cz Celestyn Ireneusza 7 P Hermana Hegezypa 8 S Dyonizego Apolonji 9 N Marcelego D em etryusza IO P Ezechjela (g) Daniela i i W Leona W. Leona 12 Sr Juljusza Juljusza 13 Cz IV Czw. Justyna 14 P W P i a t W. P atek 15 S W. Sob. Olympii 16 N Wielkanoc Wielkanoc 17 P Pon. Wielk. <[ Pon. Wielk.

18 W Apolonji Florjana 19 Sr Leona IX. W ernera 20 Cz Agniesz. Marcela 21 P Anzelma Anzelma 22 S Sotera i K . Sotera i Kaja 23 N Wojciecha W ojciecha 24 p Jerzego ® Jerzego

25 W Marka Marka

26 Sr Kleta Kleta

27 Cz Teofila P. Anastazego 28 P W italisa W italego 29 S Piotra K. Sybilji 30 N Katarz. z S. Eutropjusza

— 12 - -

N O T A T K I

— ia —

mi

i P. Św. robotn. Św robotn.

2 W Zygmunta ({ Zygmunta 3 Sr Król. NM P. Znal św*. Krz.

4 Cz Florjana Florjana

5 H Piusa G otharda

6 S Jan a w 01. D y tr\ cha r 7 N Domiceli Gotfryda C i p Stanisława Stani ława

9 W Grzegorza (J) Joba 10 Sr Izydora W iktoryna 11 ( z Mamerta A dalberta 12 P Pankracego Pankracego 13 S Serwac. Serwacego 14 N Bonifacego Bonifacego I--, P Zofji Zofj i 16 W Jana Nep. ) Peregryna 17 Sr Paschalisa Torpeteusza 18 0 z F eliksa Liborysza 19 P P iotra Cel. Potencjusza 20 S Bernarda Anastazego 21 N H eleny Prudensa 22 P Julji H elen v 23 w Dezyderego Dezyderego 24 Sr Afra © Zuzanny 25 0 Wnieb. P. Wnieb P.

26 P Filipa Bed /

27 s J a n i P Łucyana 28 N Augustyna W iIlu Ima 29 P Maksyma Marji 30 W | Ferdynanda F erdynanda 31 Sr

d n u u n n n

Anieli M. Petroneli

- 14 -

1 CZERWIEC

---r Dnie Św. rzym.-kat. Sw. ewangel.

i Cz N ikodem a ) N ikodema 2 P Marcelina Efraim a 3 S Klotyldy Erazm a 4 N Zesł. D. św. Zesł.D.Sw.

5 P

6 W N orberta Regina 7 Sr R oberta Lukrecji 8 Cz Medarda (J) Medarda 9 P Felicjana Prym a lo S Małgorzaty Onufrego i i W Barnaby Barnaby 12 P Onufrego Bazylego 13 W Antoniego Tobiasza 14 Sr Bazylego Antoniego 15 Cz Boże Ciało <[ Boie Ciało 16 P Benona Justyny 17 S Adolfa L aury 18 N Marcelina Gerwazego 19 P Juljanny Sylwerego 20 W Florentyny Sylasa 21 Sr Alojzego Albana 22 Cz Pauliny Achaz 23 P W andy @ Bazylego 24 S Jana Chrzc. Jana Chrzcic.

25 N Prospera Prospera 26 P Jana iPawla Jerem iasza 27 W W ładysl. Filipiny

28 Sr Leona Leona

29 Cz Piotra i P. Piotra i P.

30 P W sp. św. P. W sp. św. P.

— 16 -

N O T A T K I

c ---

Ł - LIPIEC |

I Dnie Św. rzym -kat Św. ewangel.

1

i S Teobalda Teobalda 2 N Naw. NMP. Nawiedz. MP.

3 t' Otona Kornelego

4 W Józefa Ulryka

5 Sr Cyryla i IV Cyryla i M.

6 C t Husa Izaj Husa Izjasza 7 P W ilibalda (g) W ilibalda 8 S Elżbiety Kiljana 9 fi Zenoma Alojzy 10 P Amalji 7 braci sp.

i i W Piusa I Placydy 12 Sr JanaGwalb H enryka 13 Cz Małgorzaty Małgorzaty 14 1' Bonawent ([ Bonawentury 15 H enryka Rozę I. Ap.

16 ii R oz.A p. H. R u ty 17 r Aleksego Aleksego 18 W Szymona Maternusa 19 Sr W incentego Rufina 20 C i Czesława Eliasza 21 V Kunegundy Paulm y 22 S Marji Magd © Marji Magd.

23 N Apolinarego Apolinarego 2i P Krystyny K rystyny 25 W J> kób1 Jakóba

26 Sr Anny Anny

27 C i Pantaleona Marty 28 1’ Wiktora Pantalona 29 " Marty Beatryksy 30 t> Abdona i S . ) Abdona 31 P Ignacego Ernestyny

— 18 -

[ SIERPIEŃ ]

1 D nie | Św. rzym.-kat. Św. ewangel.

1 ^---

i W P iotra P iotra 2 Sr N M P.A. Gustawa 3 Cz Znal. św. S. A gusta 4 P Dominika Dominika 5 S N M P. Śn. O Oswalda 6 hi Przem . P . Syksta 7 P K ajetana Donata 8 W Cyrjaka Cyrjaka 9 Sr Romana R olanda io Cz W awrzyńca W awrzyńca

i i P Zuzanny H erm ana

12 S Klary K lary

13 N H ipolita (J Kasjana 14 P Euzebjusza Euzebjusza 15 w Wn. NMP. W nieb. MP.

16 Sr Jacka iR R ocha 17 Cz A nastazego Bertram a 18 P H eleny A gapita

19 S Tymoteusza Sebalda 20 N Bernarda B ernarda 21 P Joanny ® Adolfa 22 W Alfonsa T ymoteusza 23 Sr P iii pa Zacheusza 24 Cz Bartlom. Bartłom ieja 25 P Ludw ika Ludw ika 26 s Zefiryny Zefiryny

27 N Cezarjusza Gebharda •

28 P Augustyna Augustyna 29 W Ścięcie śwj. Ścięcie św. J 30 Sr R óży R eb ek i 31 Cz Rajm un. Pauliny

- 20 —

N O T A T K I

— 21 —

_

WRZESIEŃ

Dnie jŚw. rzym -kat. Św. ewangel.

1 P 2 S N P W Sr Cz P S 10 N 11 P 12 W 13 Sr 14 Cz 15 P 16 S 17 N 18 P 19 W 20 Sr 21 Cz 22 P 23 S 24 M 25 P 26 W 27 Śr 28 Cz 29 P 30 S

Bronisławy Szczepana Zenona Hozalji @ W awrzyńca Zacharjusza Melchior Nar. NM P.

Gorgonj.

Mikołaja P iotra (f Im NM P.

Filipa m.

Pod św K.

N ikodema Korneljusza Piętna św.

Józefa Kup Januarego @ Eustach).

Mateusza Maur), cego Tekli Matki B Ł.

Kleofasa Cyprjana ) Kośmy i D.

W acław a Michała H ieron.

Idziego Absolona Maasweta Róży H erkulesa Magnus*

R eginy N ar MP.

G orgonjrsza Jo d o t a

Prota Cyrusa Materna Pod. św. Krz

\ ikodtm a Eufem ja Lam berta T ytusa Sydonji Faustyny Mateusza Maurycego Tekli Ger rd Kleofasa Cyprjana Adolfa Wacława Michała H ieronim a

— 22 —

PAŹDZIERNIK 1

i N Jana z D. Benigna 2 P Bogumiła Leodegara 3 W K andyda ® Kandyda 4 Sr Franc. z A. Franc. Ser.

5 Cz Placydy Fidesa 6 P Brunona F ryderyki 7 S Justyna Amalji 8 N Brygidy Pelagji 9 P Dyonizego Dyonizego io W F ranciszka Gereona 11 Sr Nikazego ([ Burkharda 12 Cz Maksymil. Maksymiljana 13 P K olomana Edw arda 14 S K aliksta K aliksta iS N Jadw iga kr. Jadw iga 16 P Galasa op. Gawła 17 W Terezji Florentyny 18 Sr Łukasza Łukasza ew.

19 Cz P iotra zA. ® Ferdynanda 20 P H elicjana W endelina 21 S Urszuli Urszuli 22 ,M Korduli Korduli 23 P Jan a Kap. Seweryna 24 W R afaela a. Salomei 25 Sr Chryzant. ) W ilhelminy 26 Cz Amanda Ew arysta 27 P Frum enta Sabiny 28 S Św. państ Św. państw.

29 fil Narcyza Narcyza 30 P Zenobjusza Ozyja 31 W Wolfganga Pam. reform

— 24 —

j3 LISTOPAD

--- — =— -r1

I

1

1

i Sr W szyst.św . Wszystk. św

I

2 Cz Dzień zad

@

3

P

i

4 S Karola Bor. Em eryka 5

N

6 P Leonarda Ziem owita | 7 W Engelberta Malachjasza i 8 Sr Gotfryda Sewera 9 Cz Teodora Teodora IO P A ndrzeja

<£

11 S Marcina Marcina 12 N Kunegundy Jonasza

«3

P

14 W Serafina Lew ira 15 Sr Gertrudy Leopolda 16 Cz Edmunda Otmara 17 P Grzegorza ® Hugona 18 S Ottona Gelazjusza 19 N Elżbiety Elżbiety 20 P Feliksa Edmunda 21 W Ofiar NM P. Ofiar MP.

22 Sr Cecylji Cecylji 23 Cz Klemensa Klemensa 24 P Jan a od K ) Emilji 25 s Katarzyny Katarzyny 26 N K onr ;da Konrad 1 27 P Wirgilego W alerego 28 W Sosden R ufina 29 Sr Saturnina W altera 30 P Andrzeja Andrzeja

— 26 —

I n o t a t k i

t

- 27 —

GRUDZIEŃ

Dnie jŚw. rzym.-kat. Św. ewangel.

i P Eligjusza Długosza 2 S Bibjany @ Aurelji 3 N Franc. K. Kasjana 4 P Barbary Barnaby

5 W Saby Abigaila

6 Sr Mikołaja Mikołaja 7 Cz A m brożego Agatona 8 P NP. NMP. Dzień pokutn.

9 S Leokadji Joachim a io N Ju d y ty ([ Judyty i i P Damazego Damazego 12 W Maksentego Epimacha

13 Sr Łucji Łucji

14 Cz Spirydjona Nikazego

■ 5 P Celjana Ignacego 16 S Albiny Ananjasza 17 N Łazarza Q Łazarza 18 P Gracjana W inibalda 19 W Nemezjusza Abrahama 20 Sr Liberta Amona 21 Cz Tomasza Tomana 22 P D em etra Beaty 23 S W ik to rji ) D agoberta 24 N Adama i E. Adama i Ewy 25 P Boże Nar. Nar. Chr. P.

26 W Szczepana Szczepana 27 Sr Jana ap. Jana 28 Cz Mtodziank. M łodzianków 29 P Tomasza Jonatana

30 S Dawida Dawida

31 N Sylwestra Boguchwała

- 29 —

A dresy do zapam iętania.

Imię Mieszkanie Nr.

domu

- 30 -

T a r y f a p o c z to w a . Naleiytości poczty listowej.

L isty z w y ­ czajne (poczta w miejscu 60 h)

na dalsze oddalenie

K a rty kores­

ponden­

cyjne D ru k i

W z o r k i

N a jn iż sz y ta r y f 40 h

P a p ie ry k u p ie c k ie

N a jn iż sz y l a r y f vo o h

pojed. podw.

g h g h g h g h

20 100 50 ²⁰ 100 40 2 5 0 100

4 0 1 3 0 100 40 150 ^{6 0} 300 120

ÓO 160 1S0 6 0 200 8 0 3 5° 14 0

80 190 50h lOOh 2 0 0 8 0 2 5 0 100 400 16 0

100 2 2 0 2 5 0 10 0 3 0 0 1 2 0 450 ¹⁸⁰

12 0 2 5 0 3 0 0 12 0 350 140 500 2 0 0

I4O 2 8 0 350 140 400 160

Z a k a ż d y c h 400 16 0 4 5° 18 0

dalszych 20 g 4 5° 18 0 S o o 2 0 0

30 h w *ęcej 5 0 0 200

u

D o 20 g 250 h za dalsz y ch

20 g 150 h.

Za k ażd y ch 50 g 50 h

N ajniższy ta r y f 100 h za k a żd y ch 50 g 50 h 100 g 100 h 150 g 150 h

250 g 250 h 300 g 300 h N ajn iż sz y ta r y f 250 h za k a ż d y ch dalszy ch 50 g 50 h

Zniżone tary fy pocztowe za listy

do Niemiec, Włoch, Austrji, Polski Rumunji i Węg e r:

Do _{20 g •} . K ć 2 . — do 1 2 0 g . . Kć 9-50 40 g • • 35° -> '4 0 g . • >» I I . —

>1 60 g • • 5- ~ „ 160 g . • M 1 2 50 ii 80 g • • 6 50 ,, 180 g . • 1) 14 —

ii 100 g • • „ 8 — „ 200 g . • )» 15-50 D opuszczalna waga najwyższa 2 k g ; za każdych dal­

szych 20 gr K ć 1.20.

Karty korespondencyjne K ć 1.20.

- 31 -

Za listy polecone płaci się naleiytość: w kraju 2 Kć, za granicę 2'$o Kć oprócz należytości za list zwykły.

Naleźytosc za listy pilne: W kraju Kć 1.— , karty korespondencyjne Kć I . - ; do zagranicy: Kć 5.— , karty korespondencyjne Kć 5'~ > oprócz zwykłej należytości.

Przekazy pocztowe.

W k r a j u : Do 100 Kć 50 h, do 200 Kć 100 h, do 400 Kć 150 h, do 600 K ć 200 h, do 800 Kć 250 h , do 1000 Kć 300 h.

Z a g r a n ic a : D o 100 Kć 100 h, za każdych dal­

szych 100 Kć 5° h-

Dla przekazów telegraficznych oprócz tego należy- tość za telegram oraz opłata za doręczenie osobiste posłem.

Opłaty za pakunki pocztowe.

Dopuszczalna waga 25 g

Pakunki bez podania w artości:

Pakunki z podaniem

wartości Ma ^ p j* oi Pi

Za pobraniem

Strefa bliska I kg 2 5 kg 3 10 kg 6 15 kg 9

Kć Kć Kć Kć 20 kg 12 Kć 25 kg 15 Kć

Strefa daleka I kg 2.50 Kć 5 kg 4 Kć 10 kg 8 Kć 15 kg 12 Kć 20 kg 16 Kć 25 kg 20 Kć

& SS ^ o td ń 'S

a o. .

P. -H

_ 03 o

^•3 . 8 n s a

•2> Ł>S 5 L ^ g £-9 N : l § * " ^ ; s

P« 'N N

* ^ .2 es o

g 2 40

C Ć P-.C X! fl

Opłaty za rozmowy pozam iastoweoraz telegramy w kraju.

1. Za każdy telegram, bez względu, czy państwowy lub prywatny, 4 Kć.

2. Oplata za każde słowo z 15 literami najwyżej lub 5 cyfram i:

zwyczajne telegramy 40 h, najmniej 4 Kć, pilne telegramy 120 h, najmniej 12 Kć.

3. Opłata za słowa dla państw sąsiednich I Kć (Niemcy, Austrja, Polska, Rumunia, Węgry)

Telegramy zwyczajne, podane w niedzielę, podwójna opłata 80 h, najmniej 8 Kć.

- 32 -

Z czynności Związku Górników.

P o ło ż e n ie g ó rn ik ó w i ro b o tn ik ó w z a tru d n io n y c h w p rz e m y śle g ó rn ic z y m an i w ub. ro k u nie p o p ra ­ w iło się. Z a p o trz e b o w a n ie w ę g la s p a d a z roku na rok i b ęd zie p ra w d o p o d o b n ie sp a d a ło w d alszy m ciągu. Do p e w n eg o sto p n ia ro zw ó j techniki z a s tę ­ puje e n e rg ję ciep ln ą i p o p ę d o w ą tań szem i p ro d u k ­ tam i, ja k : e le k try c z n o ś c ią , siłą w o d n ą, n aftą i b en ­ zy n ą , p rz y c z e m p rz e d s ię b io rc y w c a le nie tru d z ą się zap o b ie g an iem te jż e k o n k u ren cji z a p o m o c ą obniżki cen w ęg la. C e n y w ę g la u n a s p o z o sta ją od roku 1923 n iezm ienione a jeśli n a s ta ła zm ian a, to ra c z e j z te n d e n c ją z w y ż k o w ą , niż zn iżk o w ą. To te ż u nas c e n y w ę g la s ą n a jw y ż s z e ze w s z y s tk ic h p a ń stw p ro d u k u ją c y c h w ęgiel.

Ż ą d z a z y s k u m a g n a tó w w ę g lo w y c h p rz e ja w iła się w sw e j n ieb ez p ieczn ej form ie. Na w s z y stk ic h k o p al­

niach z w y ją tk ie m niew ielu, p ra c o w a n o zn aczn ie o g ra n iczen ie. W dniach, w k tó ry c h nie p ra c o w a n o , w p ra w d z ie nie w y d o b y w a n o w ę g la n a p o w ierzch n ię, za to ale ła d o w a n o w s z y s tk ie p ró żn e w ó zk i, b ęd ące w kopalni, ta k , że w n a s tę p n y m dniu w y d o b y to co- najm niej o je d n ą tr z e c ią c z ę ść w ę g la w ięcej, niż w z w y k ły dzień ro b o c z y . S to su n k i te m ia ły n ie k o rz y ­ s tn y w p ły w na ry n e k p ra c y , z w ła s z c z a n a g ó rn i­

k ów i ich n a s tró j p sy c h ic z n y , alb o w iem g ó rn ik ó w w y s a d z a n o z p ra c y w dnie, w k tó ry c h s ię nie w y ­ d o b y w a ło , p o d c z a s g d y n ie k tó ry m p o z w a la n o p r a ­ co w a ć w s z y s tk ie dnie w ty g o d n iu . T ę depresję- w ś ró d g ó rn ik ó w s k w a p liw ie w y k o rz y s ta li p rz e d s ię ­ b io rc y do d alszeg o p o g a rs z a n ia sto su n k ó w .

\

— 33 — . 3

Do teg o p rz y g n ę b ia ją c e g o p o ło żen ia g ó rn ik ó w p rz y c z y n ił się ró w n ie ż b ra k zro z u m ie n ia dla jed n o ­ litej i silnej o rg an izacji z a w o d o w e j g ó rn ik ó w , co m iało n ie k o rz y s tn y w p ły w na u k s z ta łto w a n ie się sto su n k ó w w g ó rn ic tw ie . Z n a c z n a c z ę ś ć g ó rn ik ó w n ie o rg a n iz o w a n y c h z n a la z ła się w obliczu g ro źn eg o n ie b e z p ie c z e ń stw a so cjaln eg o b ez p ra w a do za p o ­ mogi, sk a z a n a ty lk o na a k c ję ż y w n o ś c io w ą w f o r ­ m ie b o n ó w ż y w n o śc io w y c h n a 10‘-— lub 20‘— Kcz ty g o d n io w o , lub n ajw y żej d w u ty g o d n io w o , co o c z y ­ w iście nie m ogło u su n ą ć teg o z ła socjalnego. G ó r­

n icy n a rz u c a li się do p ra c y z a k a ż d ą cenę, nied b a jąc ani o u m o w y k o le k ty w n e , ani o ż a d n ą ugodę, s ta ra ją c się ty lk o o trz y m a ć p ra c ę , a b y u ra to w a ć siebie i ro d zin ę p rz e d głodem .

T e o p ła k a n e sto su n k i b y ły sp o so b n o śc ią n ie ty lk o dla p rz e d s ię b io rc ó w , k tó r z y je w y k o rz y s ty w a li na szk o d ę g ó rn ik ó w , ale w y k o rz y s ta li je ró w n ie ż k o ­ m uniści p rz e c iw o rg an izacjo m z a w o d o w y m g ó rn i­

ków , z w ła s z c z a p rz e c iw naszem u Z w iązk o w i. S tr o i­

ki, k tó r e kom uniści w y w o ły w a li te ro re m , b y ły ja ­ snym d o w odem , że im nie chodzi o d o b ro g ó rn i­

k ó w , lecz o w alk ę p rz e c iw k o a lo w a n y m z w ią z k o m g ó rniczym . O s ta te c z n ie jed n a k z w y c ię ż y ła w śró d g ó rn ik ó w ro z w a g a i p rz e k o n a n ie , że ty lk o p la n o w ą i n ależy cie p rz y g o to w a n ą w a lk ą za p o śre d n ic tw e m org an izacji zaw o d o w e j m ożna z d o b y w a ć su k cesy .

Stan organizacyjny.

W obec faktu, że w g ó rn ic tw ie istn ieje 10 u rz ę ­ dow o z a re je s tro w a n y c h o rg a n iz a c y j z a w o d o w y c h , nie trz e b a tra c ić dużo słó w o o p ła k a n y c h sto su n ­ kach w śró d g órników . D laczeg o w ła śn ie g ó rn ic y z ta k s ta rą tra d y c ją so c ja listy c z n ą p o d leg ają n iezd ro -

— 34 -

w em u rozb iciu o rg a n iz a c y jn e m u ? K w estję tę b y ło b y tr z e b a w ja k n a jk ró tsz y m cza sie ro z w ią z a ć . W roku 1930 b y ło w e d łu g u rz ę d o w e j s ta ty s ty k i w g ó rn ic­

tw ie c z e c h o sło w a c k ie m z a tru d n io n y c h 113.933 ro b o ­ tn ik ó w . Z teg o w e d łu g u rz ę d o w y c h d a n y c h pań ­ stw o w e g o u rz ę d u s ta ty s ty c z n e g o , k tó rem u w s z y s t­

k ie o rg a n iz a c je z a w o d o w e z o b o w ią z a n e są p o d a w a ć d o k ła d n ą ilość sw y c h c z ło n k ó w , b y ło z a w o d o w o o rg a n iz o w a n y c h 69.758 g ó rn ik ó w . W ed łu g tej s ta ­ ty s ty k i b y ło w ięc 44.175 z a tru d n io n y c h g ó rn ik ó w n ie o rg a n iz o w a n y c h , czyli in d y fe re n tn y c h , a tem sa - m em s to ją c y c h po stro n ie p rz e d s ię b io rc ó w . Jeśli w p o w y ż sz e j ilości o rg a n iz o w a n y c h c z ło n k ó w p o liczy ­ m y ty c h n a p ra w d ę so c ja listy c z n ie i k la so w o u ś w ia ­ d o m io n y ch , p o z o sta je nam do p ro w a d z e n ia w alki w Z w ią z k u G ó rn ik ó w 16.123 a Unji G ó rn ik ó w 13.725 c z ło n k ó w . Inne o rg a n iz a c je , p o c z ą w sz y od kom uni­

stó w , a s k o ń c z y w s z y na „N arodnim sd ru ż e n i", są ty lk o kulą u nogi k la s o w y m z w ią z k o m g ó rn iczy m i u n iem o żliw iają ty m o sta tn im ja k ą k o lw ie k ro zu m n ą i p la n o w ą a k c ję w in te re sie g ó rn ik ó w .

O tem , ja k u tru d n io n a je s t ta k ty k a o rg a n iz a c y j, jeśli m am y do c z y n ie n ia z w ię c e j ró ż n o ro d n em i o rg a ­ nizacjam i z a w o d o w e m i, ś w ia d c z y n a s tę p u ją c y fa k t:

Je d n o ta g ó rn ik ó w m ó w i o sobie, że je s t zało ż o n a n a z a sa d a c h s o c ja listy c z n y c h , ch o cia ż nie p ra w ie k la s o w o -so c ja listy c z n y c h . Je d n o ta ta b y ła p rzez w fa sn y c h c z ło n k ó w zm u szo n a w s tą p ić do k o a lo w a - nych z w ią z k ó w g ó rn ic z y c h , co się te ż dnia 24 p a ź ­ d z ie rn ik a 1920 ro k u sta ło . W k o a lo w a n y c h z w ią z ­ kach w y tr z y m a ła z a le d w ie jeden rok, b o w iem już d n ia 21 p a ź d z ie rn ik a 1921 po n o w n ie z koalicji g ó r­

niczy ch z w ią z k ó w w y s tą p iła , m o ty w u ją c sw ój k ro k tem , że podobno jej z a s tę p c y nie zo stali w y b ra n i do

— 35 - 3*

z a rz ą d u R e w iro w e j K asy B ra c k ie j i R a d y R e w iro ­ w ej w M oście. Ju ż p o w y ż sz e m o ty w y , p rz y ta c z a n e p rz e z Je d n o tę dla u s p ra w ie d liw ie n ia sw e g o w y s tą ­ pienia z jednolitej i ta k w a ż n e j k o rp o ra c ji, ja k ą są k o a lo w a n e z w ią z k i g ó rn icze, są n ie z b ity m d o w o d em zu pełnego n iez ro z u m ie n ia dla jed n o litej ta k ty k i i m ało stk o w o ści, z ja k ą o rg a n iz a c ja t a o p e ru je z po­

w odu b ra k u w y ż s z y c h celó w , m ając na w z g lę d z ie ty lk o p re s tiż p o szc z e g ó ln y c h jed n o stek .

Z w iązek i U n ja G ó rn ik ó w p o z o s ta ły n a d a l w do­

ty c h c z a so w e j w sp ó ln o cie i b ę d ą te ż n a d a l w sp ó ln ie p o stę p o w a ć w e w s z y s tk ic h w a lk a c h o rg a n iz a c y j­

n ych, so c ja ln y c h i g o sp o d a rc z y c h . T y lk o ta k i m o cn y i n a jednej z a s a d z ie w y b u d o w a n y blo k o rg a n iz a ­ cy jn y , jakim je s t Z w iązek G ó rn ik ó w i U nja G ó rn i­

ków , będzie dla g ó rn ik ó w n a d a l nosicielem k o n ie­

cznej jednolitej ta k ty k i w jednolitej o rg a n iz a c ji.

U czyniliśm y w s z y s tk o celem p o z y sk a n ia i in n y ch o rg a n iz a c y j g ó rn ic z y c h do podo b n eg o , c h o ć b y n a ­ w e t n ie s ta łe g o p o ro zu m ien ia o rg a n iz a c y jn e g o , ty lk o ,

a b y o siąg n ąć w sp ó ln ą i je d n o litą ta k ty k ę w w a ż ­ n y ch dla g ó rn ik ó w z a g ad n ien iach , w s z y s tk ie jed n ak p ró b y n a sz e b y ły d arem n e, g d y ż po stro n ie ty c h innych o rg a n iz a c y j nie zn ale źliśm y n a le ż y te g o z ro ­ zum ienia. Nie p o z o sta je z a te m nic innego, ja k sp o - legać n a siebie, n a w ła s n ą o rg a n iz a c ję , na w y p r ó ­ b o w a n y c h fu n k c jo n a rju sz ó w Z w iązk u i jego cz ło n ­ ków , na b ra tn ią U nję G ó rn ik ó w i n ie tr a c ić n ad zie i, św iadom i, że to, co nie u d ało się dziś, m o że u d a ć się ju tro i że sto su n k i m o g ą się p o p ra w ić . A czkol­

w iek w a lc z y m y o sam o tn ien i, je d n a k w a lk a ta .est sz c z e ra , u c z c iw a i n ieu g ięta. T y lk o w ten sp o só b m ożem y św iecić d o b ry m p rz y k ła d e m w s z y s tk im g ó r­

nikom , k tó r z y d o tą d b łą d z ą i u k a z a ć im d ro g ę a - 36 -

z a ra z e m k o n iecz n o ść p o w ro tu do Z w iązk u G ó rn i­

ków .

Z czy n n o ści Zarządu i P rzed staw icielstw a.

Z a rz ą d i P r z e d s ta w ic ie ls tw o Z w iązk u w g w a tto - w n ej z a w ie ru s z e i w obliczu m ieniącej s ię każdej g o d z in y sy tu a c ji, u trw a liło się w p rzek o n an iu , że s y tu a c ji tr z e b a p o p a tr z y ć p ro s to w o czy , nie w a ­ h a ć się i b y ć so b ie św iad o m i w ielk iej o d p o w ied zia l­

ności, k tó r ą nań n a zjeż d zie w M or. O s tra w ie w ło ­ żono. Z a rz ą d i P r z e d s ta w ic ie ls tw o śled ziło ro zw ó j sto s u n k ó w w p rz e m y śle g ó rn ic z y m z c a łą p o w a g ą i d o k ła d n o śc ią . Że ta k tem u b y ło , o te m ś w ia d c z y c a ł y s z e r e g z a rz ą d z e ń zap o m o g o w y c h , z a p ro w a d z o ­ n y c h w ub. c z a sie dla c z ło n k ó w Z w iązk u . B y ła to n p . u c h w a ła o p rz e d łu ż e n iu w s p a rc ia dla b e z ro b o ­ tn y c h do 39 ty g o d n i w ro k u , dalej u c h w a ła , że n o w o w s tę p u ją c y do Z w iązk u c z ło n k o w ie m o g ą się u b ie g a ć o zap o m o g ę w b ez ro b o c iu po uiszczeniu co n ajm n iej 13 ty g o d n io w y c h w k ła d e k czło n k o w sk ich i o ile s ą w y d a le n i z p r a c y g ó rn iczej. Z a p ro w a d z i­

liśm y ró w n ie ż w s p a rc ia w b e z ro b o c iu dla czło n k ó w , k tó r z y z o sta li w y d a le n i z p ra c y i p rz e z n a c z e n i do p ro w izji, a b y m ogli k o rz y s ta ć z zapom ogi w b e z ­ ro b o ciu , zanim o trz y m ią p ro w izję, w zg lęd n ie z a ła ­ tw io n y z o s ta n ie ich sp ó r o tę p ro w iz ję , co czasem tr w a k ilk a m ie się c y a n a w e t c a ły ro k . Z a p ro w a d z i­

liśm y dalej .d o raźn ą zap o m o g ę dla c z ło n k ó w Z w ią z ­ ku, o ile s ą w ięcej jak 3 m iesiące w sta n ie ch o ry m n a leczeniu w sz p ita la c h , lub in n y ch z a k ła d a c h le c z ­ n iczy c h i p o b ie ra ją p rz e z p rz e c ią g 4 ty g o d n i ty lk o p o ło w ę św ia d c z e ń w ch o ro b ie. F u n d u sz dla teg o ro d zaju w s p a rć p o w s ta je z w k ła d e k p ra c o w n ik ó w w Z w iązk u , o trz y m u ją c y c h za sw o je funkcje za p o ­

— 37 —

śre d n ic tw e m Z w ią z k u s ta ią plącę. D aliśm y ró w n ie ż m ożność b y ły m członkom Z w iązk u , ż e m ogą p o ­ w ró c ić do Z w iązk u , o ile ich p rz e r w a w c z ło n k o w - stw ie nie w y n o si w ięcej jak 2 la ta i to ta k , że po u iszczeniu 52 w k ła d e k z a lic z y się im c a ły p o p rz e d n i c z a s c z ło n k o w stw a w innych o rg a n iz a c ja c h z a w o ­ d o w y ch . U ła tw ie n ie to m a p rz y d zisiejszy m s y s te ­ m ie z a p o m o g o w y m o lb rz y m ie z n aczen ie, p o n ie w a ż zap o m o g a w y m ie rz a s ię w e d łu g n ie p rz e rw a n e g o c z ło n k o w stw a w o rg a n iz a c ji z a w o d o w e j. T o te ż by li czło n k o w ie Z w iązk u w y k o rz y s tu ją to udogodnienie p rz y p o n o w n em w stąp ien iu do Z w iązk u . Nie m o g ą c p ro w a d z ić w alk i o w y ż s z e z a ro b k i i u lepszenie s to ­ s u n k ó w p r a c y z w in y ś w ia to w e g o k ry z y s u g o sp o ­ d a rc z e g o , p o św ięciliśm y się w a lc e o u trz y m a n ie o sią g n ię ty c h z d o b y c z y i o p iece nad b e z ro b o tn y m i i p rzek o n aliśm y się, że śm y n a sz y m czło n k o m w n a jg o rsz y c h c z a sa c h dużo w y ś w ia d c z y li i pom ogli.

Z a rz ą d o d b y w a ł sw o je p o sie d z e n ia co m iesiąc.

W spólne p o sied zen ia P r z e d s ta w ic ie ls tw a i Z a rz ą d u o d b y w a ły się w e d łu g p o trz e b y . N a w s z y s tk ic h po­

w y ż sz y c h p o sied zen iach b a rd z o sz c z e g ó ło w o ro z ­ p ra w ia n o o sto su n k a c h w p rz e m y śle g ó rn ic z y m i u ch w alan o d alsze p o trz e b n e k roki. Z a rz ą d k ażd e g o m ie sią c a n a sw e m po sied zen iu , w k tó re m b ie rz e u d ział ró w n ie ż c z ło n e k kom isji k o n tro lu ją c e j Z w ią z ­ ku, b a d a p o ło żen ie Z w iązk u pod w z g lę d e m fin an ­ so w y m i a d m in is tra c y jy m . C o m ie sią c n a p o sie d z e ­ niu Z a rz ą d u b y w a p rz e d k ła d a n e d o k ład n e i p r z e j­

r z y s te sp ra w o z d a n ie o sta n ie c z ło n k o w stw a , p ła c e ­ niu w k ła d e k , o sta n ie c z ło n k ó w p o b ie ra ją c y c h z a ­ p om ogę w b ezro b o ciu i w s p a rc ie w b ez ro b o c iu w o - góle. O b ra d y i u c h w a ły Z a rz ą d u i P r z e d s ta w ic ie l­

- 38 -

s tw a b y ły z a w s z e jednom yślne, to te ż w ub. o k re ­ sie nie' b y ło ż a d n y c h w e w n ę trz n y c h różnic.

W c z a sie n a jw ię k s z e g o k ry z y s u w g ó rn ictw ie, k ie d y g ó rn ic y rz u c e n i są n a b ru k se tk a m i i ty s ią ­ cam i, k ie d y g ra s u je p la g a św ię tó w e k , Z w iązek G ór­

n ik ó w c ie s z y się n a jle p sz ą opinją i zau fan iem w śró d g ó rn ik ó w , o czem św ia d c z y fak t, że w tej ciężkiej s y tu a c ji p o z y s k a ł 849 n o w y c h c z ło n k ó w w p o ró w ­ naniu z ro k ie m 1930. O d 1 sty c z n ia do k o ń c a c z e r­

w c a 1932 Z w ią z e k n o tu je d a ls z y w z ro s t liczb y c z ło n k ó w , m ian o w icie n o w y c h 1.948 czło n k ó w . P o ­ m im o teg o nie m o ż n a p om inąć sm u tn eg o faktu, że d o tą d jesz c z e 5 0 % g ó rn ik ó w n ie o rg a n iz o w a n y c h nie s z u k a w o rg a n iz a c ji z a w o d o w e j żad n ej o c h ro n y i p o m o cy m a te rja ln e j, p o z o sta ją c w o b e c w ła sn e j n ie ­ pew n ej p rz y s z ło ś c i zu p ełn ie o b ojętnym i.

Zapomogi w e Związku Górników.

B y ło b y n ie w ła ś c iw e m u w a ż a ć o rg a n iz a c ję z a w o ­ d o w ą z a o rg a n iz a c ję w y łą c z n ie z ap o m o g o w ą. O rg a ­ n iz a c ja z a w o d o w a m usi b y ć w p ie rw s z y m rzęd zie b o jo w ą i o b ro n n ą . Je ś li jed n ak n a s ta n ą sto su n k i te ­ go ro d z a ju ja k obecnie, k ie d y nie m ożna o rg a n iz o ­ w a ć a k c y j b o jo w y c h dla u lep szen ia sto su n k ó w s o ­ c ja ln y c h i g o sp o d a rc z y c h , nie p o z o sta je nic innego, ja k o g ra n ic z y ć się do o b ro n y i b ro n ić w szelkiem i siłam i teg o , co w lep sz y c h c z a sa c h o siąg n ięto . N a­

le ż y te i s p ra w ie d liw e o p ie k o w a n ie się czło n k am i w c z a sie b e z ro b o c ia je s t ró w n ie ż ak te m o b ro n y , w do­

d a tk u w d zisiejszy ch c z a sa c h , a k te m b a rd z o w a ż ­ n y m , g d y ż ch ro n i on c z ło n k a e w e n tu a ln ie i jego ro d z in ę p rz e d n a jg o rsz e m złem : nędzą, głodem i p rz e d s t r a t ą w ia r y w sam eg o sieb ie i w p o stę p so c ja ln y . B o w iem n iem a dla ro b o tn ik ó w w ięk szeg o

- 39 -

n ie b e z p ie c z e ń stw a , ja k s t r a ta w ia r y w z w y c ię s tw o sp ra w ie d liw o śc i so cjaln ej i o d d an ie się n a la s k ę i n ie ła sk ę kapitalizm u.

Przegląd w sparć w bezrobociu.

W y p ł a c o n o z a p o m o g i p a ń stw o w e j z w ią z k o w e j ra z e m

Rok K cz K cz Kcz

1926 248.813*50 172.112*65 420.926*15

1927 117.447*05 80.390*24 197.838*29

1928 31.141*73 23.263*52 54.405*25

1929 35.074*80 23.829 — 58.903*80

1930 190.680*25 83.301*75 273.982*—

1931 1,156.978*40 290.903*25 1,447.881*65

W roku 1932 z a c z a s od 1 s ty c z n ia do 31 lipca w y p łaco n o na ra c h u n e k p a ń s tw a K cz 2,264.637*05, zaś Z w iązk u Kcz 567.562*25, ra z e m K cz 2,832.199‘30.

R azem od roku 1926 do 31 lipca 1932 w y p ła c o n o ty tu łe m zap o m ó g w b ezro b o ciu czło n k o m Z w iązku r.a ra c h u n e k p a ń s tw a K cz 4,044.772‘75 a Z w ią z k u Kcz 1,241.362‘65, ra z e m w ię c Kcz 5,286.135*44.

W sparcia dla członków odchodzących do prow izji.

W e d łu g u c h w a ły Z a rz ą d u z m a ja 1931 ro k u i po z a tw ie rd z e n iu p rz e z p o w sz e c h n e g ło s o w a n ie c z ło n ­ ków , z a p ro w a d z o n o ró w n ie ż zap o m o g ę w b e z r o ­ bociu d la ty c h c z ło n k ó w Z w iązk u , k tó r z y zo stali w y d a le n i z p ra c y i p rz e z n a c z e n i do p ro w izji na czas, dopóki n ie d o sta n ą p ro w izji, n a jd łu ż e j je d n a k na p rzeciąg 3 m iesięcy . W ro k u 1931 w stą p iło t a ­ kich czło n k ó w do p ro w iz ji 252, k tó r y m ty tu łe m z a ­ pom ogi w b e zro b o ciu w y p ła c o n o za 15.065 dni z a ­ p o m o g o w y ch n a ra c h u n e k Z w iązk u G ó rn ik ó w i p a ń ­ s tw a Kcz 250.692*75. P rz e c ię tn ie p rz y p a d ło n a je d ­

- 40 -

n ego p ro w iz jo n istę 59 dni zap o m o g o w y ch , p rz y c z e m jed en w y p a d e k w s p a rc ia p ro w iz jo n isty p o ch ło n ął o g ó łem K cz 994'81.

Z teg o w y n ik a , że w e d tu g u c h w a ły Z a rz ą d u Z w iązk u p ro w iz jo n ista , id ą c y do p ro w izji o trz y m a ł p rz e c ię tn ie Kcz 994‘81, k tó re j to k w o ty nie b y łb y o tr z y m a ł i b y łb y z m u sz o n y p rz e z c a ły czas, nim m u p rz y z n a n o p ro w iz ję p o z o sta ć b e z śro d k ó w do ży c ia .

Z w ią z e k G ó rn ik ó w nie p r z e s ta ł jed n ak n a z a p o ­ m o g ach w b ezro b o ciu . Z ap o m o cą sw e g o w ły w u in ­ te r w e n io w a ł w szęd zie, g d zie chodziło o o b ro n ę in­

te r e s ó w g ó rn ic z y c h , c z y to p rzed w y d alen ie m , jak tem u b y ło z w ła s z c z a w zag łęb iu o stra w sk o -k a r- w iń sk iem , c z y te ż o a ta k n a z a ro b k i i socjalno-poli- ty c z n e z d o b y c z e g ó rn ik ó w . D zięki w y siłk o m Z w iąz­

ku u d ało się n ie je d n o k ro tn ie z a ż e g n a ć n ie b ez p ieczeń ­ s tw o m a te rja ln e g o k rz y w d z e n ia g ó rn ik ó w , pom im o, że Z w iązek G ó rn ik ó w m u siał się b ro n ić n ie ty lk o p rz e d a ta k a m i p rz e d s ię b io rc ó w , lecz i p a rtji kom u­

n isty c z n e j, k tó r a w y z y s k u je o b e c n ą s y tu a c ję w y ­ łą c z n ie d la s w y c h p a rty jn o -p o litj czn y ch celów .

W z ra s ta ją c e zau fan ie g ó rn ik ó w c z e c h o sło w a c ­ k ich do Z w iązk u G ó rn ik ó w o d z w ie rc ia d la się w tem, ż e dużo g ó rn ik ó w o d w ra c a się od o rg an izacy j, k tó ­ re nie są zd o ln e do o b ro n y i fo rso w a n ia in te re só w g ó rn ic z y c h i że p rz e s ta ją b y ć o b ojętnem i w o b e c o r ­ g a n iz a c ji z a w o d o w e j, w stę p u ją c do Z w iązk u G órni­

k ó w . W te m ro d zi się p e w n a nad zie ja, że n a d c h o ­ dzi c zas, k ie d y Z w iązek G ó rn ik ó w z n ó w b ędzie m iał d a w n ą m oc i siłę do sk u te c z n e g o fo rso w a n ia p r a w g ó rn ik ó w . P o z n a n ie , że je d y n ie n ieza leżn a, je­

d n o lita i w p ły w o w a o rg a n iz a c ja z a w o d o w ą je st ty m śro d k iem w alk i a z w y c ię s tw o m usi p rz en ik n ąć do g łę b i s e rc w s z y s tk ic h g ó rn ik ó w .

— 41 -

STAN CZŁONKÓW ZWIĄZKU GÓRNIKÓW W ROKU 1931.

Z A G Ł Ę B I A

Z końcem 1930r.

Przystąpiło w 1931 r.

członków

W ystąpiło w 1931 r.

członków

Stanczłonków z końcem1931r. W porównaniu z rokiem1930 -f więcej — mniej o.

Eho

•osa_O

na wpisowe odinnych organiz. razen o

XQt

aN

przestało płacić wkł. razem

Mor. Ostrawa c z e s .. 6.290 746 258 1.004 40 850 890 6.404 + 114 60

Mor. Ostrawa poi. . 967 119 9 128 6 ^{— —} 1.114 + 147(122) 16

K ł a d n o ... 288 38 4 42 2 — — 346 + 58(40) 23

Nuczyce . . . , . 534 22 — 22 2 61 63 493 — 41 18

Rakownik . . . . 197 50 33 83 2 35 37 243 + 46 6

Czechy P ółnocne . 2.958 319 109 428 27 152 179 3.207 + 249 63

F a lk n ó w ... 206 4 1 5 1 38 43 173 — 33 7

Z a c l e r z ... 91 8 3 11 1 24 25 77 — 14 1

P i l z n o ... 1.923 159 18 177 20 101 121 1.979 ⁺ 56 31 R o s i c e ... 1.165 95 34 129 12 2 14 1.280 + 115 30

Słow aczyzna . . . 1.436 519 98 617 13 456 469 1584 + 148 31

Akna Slatina . . . 68 39 — 39 1 35 36 72 + 4 1

Razem . . 16.123 2.118| 567 2.675 127 1.699 1.826 16.972 - 849 287 Z całkow itej ilości członków jest p r o w i z j o n i s t ó w ...1.394

ilość aktywnych c z ło n k ó w - g ó r n i k ó w ... 15.578

W M or. O straw ie, S ek cji P o lsk iej i K ład iiie w y k a z u je się w p rzy ro ście czło n k ó w r o k c a 25 i 18 c z ło n k ó w , k tó ra p rz y p a d a n a czło n k ó w Z w ią z k u , k tó rz y z a le g a li, a w 1931 w y ró w i i w k ła d k i.

Z w yczajna za p o m o g a w bezrobociu w yn osi za dzień:

Ilość zapłaco­ nych wkładek tygodniowych Klasa I.

z w kładką Kcz 4 .—

Klasa I.

z wkładką Kcz 3 .—

Klasa Uv z w kładką Kcz 2 .—

Z w ią zek P a ń s tw o R az em .Z w iązek P ań stw o R azem Z w iąz ek J P ań stw o R azem

dziennie Kcz dziennie Kcz dziennie Kcz

kawaler 52 3 - 9 . - 12— 2.25 6.75 9 . - 1.50 4.50 6 . -

żonaty 52 3,— 12— IS­ 2.25 9 — 11.25 1.50 6 . - 7.50

kawaler 156 3.25 9 7 5 I S . - 2.50 7 50 1 0 .- 1 75 5.25 7 —

żonaty 156 3.25 1 3 . - 16.25 2 50 1 0 . - 12 50 1.75 7 . - 8.75 260 3 50 14— 17.50 2.75 1 1 . - 13 75 2 . - 8 — 1 0 . -

bez różnicy ,

520 4 . - 16— 20— 3 50 1 4 . - 17 50 2.25 9 . - 11.25 780 4.25 1 7 .- 21.25 3.75 1 5 . - 18.75 2.50 1 0 . - 12 50 1040 4.50 18.— 22.50 4.25 1 7 . - 21.75 2.25 11 — 13.75

Z apom oga n ad zw yczajn a w bezrobociu za dzień w y n o si:

Ilość zapłaco­ nych wkładek tygodnowych Klasa I.

z w kładką Kcz 4' -

Klasa 1.

z w kładką Kcz 3"—

Klasa 11.

z w kładką Kcz 2 -—

Z w ią zek P ań stw o R azem Z w ią ze k P ań stw o R azem Z w ią z ek j P a ń s tw o R azem

d z i e n n i e Kc z d z i e n n i e Kcz d z i e n n i e Kcz

kawaler 52 3 ’- 1 0 ' - 13 — 1-75 6-25 8 - - - -50 2 5 0 3'

żonaty 52 3 - 13-75 16-25 1-75 8-25 i o - - - • 5 0 3 2 5 3-75

kawaler 156 3-25 10'75 14’ - 2-— 7 ' - 9 — - • 7 5 3-25 4 ' -

żonaty 156 3-25 14-25 17-50 2 ’- 9-25 11-25 - • 7 5 4-25 5 -

260 3-50 15-25 18-75 2 2 5 10-25 1250 i — 5-25 6 2 5 520 3’75 16-25 2 0 - - 2 5 0 11-25 13-75 1-25 6-25 7-50 bez różnicy

780 4 — 17-25 21-25 2-75 12-25 1 5 - 1-50 7-25 8-75 1040 4-25 1 8 - 22-25 3 - - 13-25 16-25 1-75 8-25 10'—

S uk ces p ie rw sze g o strajku górników w roku 1882 w P ilzeńskiem .

(Ze w sp o m n ień to w . Jó z e fa B udila.)

S tr a jk b y ł o d d a w n a w o czach g ó rn ik ó w bojow ym - i o b ro n n y m śro d k iem , b a rd z o cen io n y m i w a ż n y m - G ó rn ic y lubili m ó w ić o m inionych c z a sa c h , o strajk u , p le b e ju sz ó w p rz e c iw p a try c ju sz o m z a s ta ry c h R z y ­ m ian, k ie d y to w a lc z o n o o u z y sk a n ie m u n d u ró w dla lep szeg o ro z p o z n a n ia się, p o liczen ia i p o z n a n ia sw ej.

p rz e w a g i, k ie ru ją c w e d łu g te g o s w ą ta k ty k ę . C hę­

tn ie ro z p ra w ia li o z w y c ię sk ic h s tra jk a c h d ru k a rz y , ro b o tn ik ó w te k s ty ln y c h itd.

R e w iry : n y rz a ń s k i i m iro sz e w sk i b y ły w sto su n ­ ku do z ag łę b i w C z e ch ach półn. lub o s tra w s k o - k a rw iń s k ie g o m ałe, je d n a k p ra g n ie n ie p o p ra w y n ę ­ d z n y c h sto su n k ó w b y ło tu ta j b a rd z o silne, ta k , ż e g ó rn ic y c z ę sto n a ra d z a li się — ch o cia ż tajn ie w jaki sp o só b b y ło b y m o żn a zm u sić w ła śc ic ie li kop alń do s k ró c e n ia c zasu p ra c y , trw a ją c e g o w ó w c z a s 12 godzin dzienie, u su n ą ć p o n iż a ją c e i n iew o ln icze z a ­ m y k a n ie w y jść (ta k zw . fa ru n k ó w ) z e s z y b ó w i o sią g n ą ć zn iesien ie k a rte k n a środki^ ż y w n o ści, a b y b y ć w o ln y m i, ja k inni ro b o tn ic y i m óc z a zarobione- p ien iąd ze kupić sobie, co się ch ce i gdzie chce.

W M iro szo w ie p a n o w a ł w ty m cza sie k ie ro w n ic W a g n e r, k tó r y p o d p is y w a ł b o n y ż y w n o śc io w e do m a g a z y n ó w k o p aln ian y ch . G ó rn icy , k tó rz y so b ie sw ój z a ro b e k w y b ra li, p o w iad ali, że m u szą się p r z e z k ie ro w n ik a conajm niej t r z y r a z y n iech a ć w y rz u c ie z k a n c e la rii, nim d o sta n ą k a rtk ę na ży w n o ść . P o d o ­ b n ą „ z a b a w ę 11 w y k o n y w a ł k ie ro w n ik W a g n e r z z a ­ d z iw ia ją c a w y trw a ło ś c ią .

W ty m c z a sie p rz e b y w a ł w z a g łę b iu n y rz a n s k ie m z n a n y so c ja lista to w a rz y s z A ntoni U k sa, do k tó r e g o

— 45 —

z je ż d ż a li się g ó rn ic y z okolicy, a b y się n a ra d z ić , ja k b y najlepiej sk ło n ić g ó rn ik ó w do „ re w o lty " , jak to p o w szech n ie g ó rn ic y n a z y w a li. O p ró cz U k sy by li Je sz c z e w p o w y ż sz y c h z a g łę b ia c h a g ita to ra m i dla w z b u rz e n ia g ó rn ik ó w to w a r z y s z e : D rn ec, S ty c h , B ilek i inni, k tó ry c h n a z w is k a w y s z ty m i już z

pam ięci.

Na jednej ta k ie j n a ra d z ie w N y rz a n a c h w m ie­

sią c a c h w io se n n y c h 1882 r. u c h w a lo n o sk ło n ić g ó r­

n ik ó w w o z n a c z o n y m c z a sie d o s tra jk u . W M iro- s z o w icach. gdzie w ó w c z a s p ra c o w a łe m —• b y ło mi

1 7 la t — jak o w o z a c z n a s z y b ie „ M a rg a re th e “ , uch w alo n o pod p rz e w o d n ic tw e m W a c ła w a B ro żik a, a b y ś m y w o z n a c z o n y m czasie, m n iejw ięcej o godz.

U p rzed p o łu d n iem , po sfaran iu załogi, z aczęli tłu c po sz y n a c h , w ó z k a c h i w sz y stk ie m , co w y d a w a ło

•dźwięk, a b y w te n sp o só b g ó rn ic y zm u szen i b y li iść do u jścia kop aln i i d o m a g a ć się o tw a rc ia k r a t u w y ja z d u i b e z s k ru p u łó w w y je c h a ć n a w ie rz c h . M y ch ło p cy m ieliśm y po lecen ie p rz e jść łą c z n ik o ­ w y m chodnikiem kopalni z sz y b u „ M a r g a re th y " n a s z y b L eo p o ld a, z w a n y w ó w c z a s „D o lin y ", b ie g a ć po w s z y stk ic h m iejscach ro b o c z y c h i w e z w a ć g ó rn ik ó w do n a ty c h m ia s to w e g o w y ja z d u . P la n u d a ł się. D o­

z o rc y , z a sk o c z e n i n a s z ą o d w a g ą , nie sta w ia li w y ­ ja z d o w i całe j z a ło g i ż a d n y c h p rz e s z k ó d .

P o w y je ź d z ie ze w sz y s tk ic h k o p alń o trz y m a li g ó r­

n ic y polecenie z ja w ić się n a „D oliny", g d zie b ęd ą oznajm ione d alsze W skazów ki. W te m zjaw ili się n a p rę d c e p o w o łan i ż an d arm i, c h c ą c a re s z to w a ć B r o ­ żika. jak o rz e k o m e g o s p ra w c ę , je d n a k z a c z ę liśm y k rz y c z e ć , w ty s ię c z n y m tłu m ie g ó rn ik ó w ta k z a k o ­ tło w a ło , że ż a n d a rm i z re z y g n o w a li z a re s z to w a n ia B ro żik a. P o k ró ts z y c h ro k o w a n ia c h u sta lo n o ró w ­ nież żąd an ia:

S k ró cen ie c zasu p ra c y , z a p rz e s ta n ie z a m y k a n ia faru n k ó w , p o tan ien ie n a rz ę d z i i zn iesien ie m a g a z y ­ n ó w k o p aln ian y ch . P o ty g o d n io w y m s tra jk u w ła ś c i-

_ 46 —

cie le k o p alń z a p o śre d n ic tw e m sw o je g o d y re k to ra F its e oznajm ili górn ik o m , ż e c z a s p ra c y s k r a c a się do 10 god zin dziennie, z a m y k a n ie fa ru n k ó w u sta n ie , z a ś o d a ls z y c h ż ą d a n ia c h b ę d ą je s z c z e w łaściciele k o p alń p e rtra k to w a ć . G ó rn ic y b y li n a ra z ie z w yniku stra jk u z a d o w o le n i i podjęli p ra c ę .

G ó rn ic y z w d z ię c z n o śc ią uzn ali te n n ie z a p rz e ­ c z a ln y s u k c e s w sp ó ln eg o w y s tą p ie n ia i z aczy n ali c e n ić w z a je m n ą i w sp ó ln a so lid arn o ść. W te n c z is nie b y ło je d n a k m ożliw em um ocnić tę so lid arn o ść z a p o m o c ą jak iejś tr w a le j o rg an izacji, to też w k ró tc e o ty m su k c e sie p rz e w a ż n ie zapom niano.

S to su n k i po s tra jk u p o g a rs z a ły się z dnia na dzień. K artk i n a ż y w n o ść do m a g a z y n ó w k o p aln ia­

n y c h p o z o s ta ły nad al, ta k , że g ó rn ic y nie o trzy m ali z a p r a c ę p rz e z ty g o d n ie i m iesiące ani ce n ta , b ęd ąc s k a z a n i n a c iąg łe p ro sz e n ie o podpis p rz e k a z u z w a ­ n eg o „ B a lity " .

Pom im o, że g ó rn ik o m b y ła zn a n a w olność o rg a ­ n iz o w a n ia się, z a g w a ra n to w a n a m ocą u s ta w y z r.

1867, nie b y ło m o żn a z pow odu p e rse k u c ji n a k o ­ p a ln iach i po d om ach z d e c y d o w a ć się n a zało ż en ie ja k ie jś o rg an izacji.

K iedy sto su n k i na k o p aln iach w y ra ź n ie p o g a r­

s z a ły się a n ie z a d o w o le n ie w śró d g ó rn ik ó w w z r a ­ sta ło , b y ły z n ó w p o w y ż sz e z a g łę b ia p rzep ełn io n e a tm o sfe rą , k tó r a k ażd ej chw ili g ro z iła w y b u ch em , ta k , że w m iesiącu k w ietn iu 1890 ro k u w y b u c h ł na k o p aln iach p o n o w n ie stra jk . T en je d n a k o w o ż sk o ń ­ c z y ł się, z w ła s z c z a w zag ęb iu n y rz a ń s k ie m , b a rd z o sm u tn ie.

P o d c z a s teg o s tra jk u d n ia 20 m aja 1890 roku po k ilk u d n io w y m s tra jk u g ó rn ic y z d e c y d o w a li się u dać n a s z y b „ M a rta " , gdzie w y d a w a n o p rz e k a z y na ż y ­ w n o ść. P rz y b y c ie g ó rn ik ó w b y ło m a s o w e .'Ż o łn ie rz e 73 p u łk u z P ilz n a za stą p ili g ó rn ik o m d ro g ę na k o ­ palnię. P a d ło k ilk a s tr z a łó w do m as, w n a s tę p s tw ie

_ 47 —

czeg o 13 g ó rn ik ó w p ad ło n a m iejscu tru p e m a p rz e ­ szło 25 b y ło ciężko ra n n y c h .

P om im o, że c z a s p r a c y sk ró c o n o p o n o w n ie o dal­

sz ą godzinę, a w ię c do 9 god zin d ziennie, s k u tk i te g o s tra jk u b y ły ta k s tra s z n e , ż e o nich g ó rn ic y b a rd z o c z ę sto ze sm u tk iem w sp o m in ali. K apitalizm w ę g lo w y u d o w o d n ił ta k p rz e d c a ły m św ia te m , że chce b y ć p an em n ie ty lk o m o z o łó w g ó rn ic z y c h , lecz i ż y w o tó w g ó rn ic z y c h .

P o tej tra g e d ji stra jk o w e j z a c z ę li się g ó rn ic y w p o w y ż sz y c h zag łę b ia c h o rg a n iz o w a ć , d lateg o , iż p o ­ znali, że bez o rg a n iz a c ji n ie m o ż n a o sią g n ą ć t r w a ­ ły ch su k c e só w .

U staw a z dnia 1 lipca 1932, L. 116zb . ust.

i rozp. o egzek u cji na zap om ogi w b e z ­ robociu.

Z g ro m ad z en ie N a ro d o w e R epubliki C z e c h o sło w a c ­ kiej u ch w aliło n a s tę p u ją c ą u s ta w ę :

§ I-

Z eg zek u cji w y k lu c z o n e s ą w sparcia, udzielane osobom b e z ro b o tn y m p rz e z o rg a n iz a c je z a w o d o w e , p ań stw o , lub z in n y ch k a s p u b liczn y ch , o ile nie p rz e k ra c z a ją k w o ty , k tó r a w e d łu g p o w sz e c h n y c h p o sta n o w ie ń je s t w y k lu c z o n a z eg zek u cji na płace osób z a tru d n io n y c h . Z apom óg nie m o żn a te ż zali­

czać do in n y ch d o ch o d ó w d łu żn ik a p r z y u sta la n iu jego c a łk o w ite g o dochodu, p o d le g a ją c e g o egzekucji.

§ 2 .

E gzekucje, k tó re sp rz e c iw ia ją się p o stan o w ien io m

§ 1 p o w in n e b y ć z dniem w a ż n o śc i n in iejszej u s ta ­ w y u rzęd o w o , lub n a w n io se k u n iew ażn io n e, e w e n ­ tualnie o g ran iczo n e.

§ 3.

U s ta w a ta w c h o d z i w ż y c ie z dniem o g ło s z e n ia ; p rz e p ro w a d z i ją m in iste r sp ra w ie d liw o śc i.

— 48 -

P o w y ż s z a u s ta w a z o s ta ła o g ło szo n a dnia 20 lipca 1932 a z a te m n a b y ła m o c y z p o w y ż sz y m dniem . O z n a c z a o n a w a ż n ą o ch ro n ę b e z ro b o tn y c h , p o b iera­

ją c y c h z a p o m o g ę w b e z ro b o c iu od o rg an izacji z a ­ w o d o w ej. G d y b y w y k o n y w a n o eg zek u cję na zap o ­ m ogę w b e z ro b o c iu o z n a c z o n ą w u sta w ie , pow inien d o tk n ię ty p o d a ć w o d n o śn y m u rz ę d z ie w n io se k w m y śl § 2 w y ż e j c y to w a n e j u s ta w y .

In fo rm acje co do eg zek u cji n a p ła c e i p en sje p rz y ­ to c z y liś m y w k a le n d a rz u na ro k 1932. W razie, że k o m u ś n iesłu szn ie g ro z i eg zek u cja; ra d z im y z w ró cić się do k tó re g o ś z s e k r e ta r z y z w ią z k o w y c h , lub też w p ro s t do c e n tra li Z w iązku.

Krótki p rzeg lą d u b ezp ieczen ia górn iczego.

I. UBEZPIECZENIE CHORYCH.

1. Stan u sta w o w y .

U b ezp ieczen ie c h o ry c h o só b z a tru d n io n y c h w g ó r­

n ic tw ie je s t o b ecn ie u re g u lo w a n e u s ta w ą 1. 242/1922, o ra z u s ta w ą 1. 117/1926.

2. R ozm iar obow iązku ub ezp ieczeniow ego.

W u b ezp ie czen iu c h o ry c h o b o w ią z e k u b ezp ie cze­

n io w y odnosi się do w s z y s tk ic h o sób zatru d n io n y c h w g ó rn ic tw ie (§ 131 p. u. g.) b e z w zg lęd u n a to, c z y p o d leg ają ub ezp ie czen iu p ro w iz y jn e m u w C en traln ej K asie B rack ie j, lub innem u u b ezp ie czen iu p e n sy jn e- m u. U b ezp ieczen iu c h o ry c h p o d leg ają ta k ż e osoby, k tó r e p o b ie ra ją od C e n tra ln e j K a sy B ra c k ie j re n tę in w a lid z k ą ; o p ró c z osób, z a tru d n io n y c h w g ó rn ic ­ tw ie , p o d leg ają dalej u b ezp ie c z e n iu o so b y z a tru d ­ nione w 38 p rz e d s ię b io rstw a c h , w k tó ry c h ro b o tn ic y b y li do d n ia n a b y c ia m o c y u s ta w y I. 242/1922 u b e z ­ p iecz en i w k a s a c h b ra c k ic h . P rz e d s ię b io r s tw a te są o z n aczo n e w s ta tu c ie C e n tra ln e j K a sy B ra c k ie j, o ra z w s ta tu c ie re w ir o w y c h k a s b rack ich .

- 49 — 4

3. N osiciele ubezpieczenia.

N osicielam i u b ezp ie czen ia c h o ry c h s ą re w iro w e k a s y b ra c k ie w : K tadnie, P ilzn ie, M oście, F alk n o - w ie, T ru tn o w ie , M o raw sk iej O s tra w ie , Z a s ta w c e i B ra ty s ła w ie .

4. Organa.

O rg an am i re w iro w e j k a s y b ra c k ie j, jako n o sic ie ­ lam i u b ezp ie czen ia c h o ry c h s ą : w a ln e zg ro m ad zen ie, z a rz ą d i k o m ite t n a d z o rc z y . Ilość d e le g a tó w , cz ło n ­ k ó w na w a ln e zg ro m a d z e n ie w y n o s i d w ie trz e c ie , ilość z a s tę p c ó w p rz e d s ię b io rc ó w je d n ą trz e c ią . D ele­

g a tó w w y b ie ra się w p ro s t z a p o m o c ą ta jn e g o w y b o ­ ru, w ed łu g z a s a d y sto su n k o w e g o z a s tą p ie n ia n a p o d ­ s ta w ie list k a n d y d a tó w , p rz e d s ię b io rc y m ogą sw y c h z a s tę p c ó w m ian o w ać.

W aln e z g ro m ad zen ie m a p ra w o w y b ie ra ć z a rz ą d i k o m itet n a d z o rc z y , o ra z ła w n ik ó w sąd u ro zjem ­ czego, u c h w a la ć s t a tu t i jego z m ian y , s p ra w o z d a n ia ro czn e z a rz ą d u i ab so lu to riu m , u c h w a la ć w n io sk i n a ud zielan ie d o d a tk ó w d ro ż y ź n ia n y c h , lub d o d a tk ó w w y c h o w a w c z y c h do p ro w iz y j, u c h w a la ć w n io se k n ą zm ianę o b w o d u , lub sie d z ib y k a sy , u c h w a la ć p r z y ­ stąp ien ie do Z w iązk u Z a k ła d ó w U b ezp ieczeń ch o ­ ry ch , w y m a g a n ie p re te n s y j p o w s ta ły c h w o b e c c z ło n ­ k ó w z a rz ą d u i k o m ite tu n a d z o rc z e g o .

Z a rz ą d s k ła d a się z 8 z a s tę p c ó w u b e z p ie c z o n y c h i dw u z a s tę p c ó w p ra c o d a w c ó w . Z a rz ą d o w i p r z y ­ n a le ż y w sz e lk ie k ie ro w n ic tw o k a s y , o ile nie je s t ono z a strz e ż o n e w aln em u z g ro m ad zen iu , lub w sp ó l­

nem u p o sied zen iu z a rz ą d u i k o m ite tu n a d z o rc z e g o . K om itet n a d z o rc z y s k ła d a się 'z 4 z a s tę p c ó w p ra c o d a w c ó w i jednego z a s tę p c y u b e z p ie c z o n y c h .

U c h w a ła o w y d a tk a c h , k tó r e p r z e k r a c z a ją w y ­ d atk i u s ta w ą lub s ta tu te m d o p u szczaln e, o u m o w ach u m o w ach k o le k ty w n y c h z p ra c o w n ik a m i i le k a rz a m i (o ile um ow ę nie z a w a r ła C e n tra ln a K asa B ra c k a ),

— óO —

je s t z a s trz e ż o n a w sp ó ln em u posiedzeniu z a rz ą d u i ko m itetu n a d z o rc z e g o .

5. P rzedm iot ubezpieczenia.

U b ezp ieczen ie c h o ry c h p ro w a d z o n e je s t i n a d a l w e d łu g u s t a w y 1. 33.188 a n a S ło w a c z y ź n ie i R usi P o d k a rp a c k ie j w e d łu g XIX a rty k u łu u s ta w y z roku 1907 a z a te m nie w e d łu g u s ta w y 1. 221/1924.

6. W kładki.

Do u b e z p ie c z e n ia c h o ry c h płaci p o ło w ę p ra c o ­ d a w c a a p o ło w ę czło n e k , z a ś c a łk o w ite w k ła d k i do u b e z p ie c z e n ia c h o ry c h nie śm ią w y n o sić w ięcej, ja k 8 % p rz e c ię tn e g o z a ro b k u k la s y z a ro b k o w e j, do k tó ­ re j u b e z p ie c z o n y je s t p rz y d z ie lo n y . W k ła d k i u sta la się k w a rta ln ie n a p rz ó d w e d łu g p o trz e b y p o p rzed ­ n ieg o k w a rta łu .

7. W y so k o ść i w y p ła ta św iad czeń .

Ś w ia d c z e n ia u s ta w o w e k ie ru ją się d o tą d w e d łu g s t a r e j u s ta w y o u b ezp ie czen iu c h o ry c h (1. 33.188).

8. S ąd o w n ic tw o .

K ażd a re w ir o w a k a s a b ra c k a p o siad a są d ro z ­ je m c z y , k tó r y są d z i w s e n a ta c h , s k ła d a ją c y c h się z c z te re c h c z ło n k ó w , k tó ry m p rz e w o d n ic z y sęd zia z p o w o ła n ia . D w ó ch ła w n ik ó w je s t z p o śró d u b ezp ie­

c z o n y c h a d w ó ch z p o śró d p ra c o d a w c ó w . T erm in z a ż a le n ia do sąd u ro zjem czeg o w y n o si 1 ro k od d o rę c z e n ia o rz e c z e n ia . P rz e c iw k o w y ro k o w i sąd u ro z je m c z e g o m o żn a w n ie ść z a ż alen ie do W y ż sz e g o S ą d u R o zjem czeg o k a s b ra c k ic h w P ra d z e . Z aż a le ­ nie m usi b y ć w n iesio n e w te rm in ie 30-dniow ym od d n ia d o rę c z e n ia w y ro k u sądu ro zjem czeg o . S k ład W y ż sz e g o Sądu R o zjem czeg o je s t ta k i sam , jak u są d u ro z je m c z e g o I instancji.

9. U bezp ieczen ie dobrow olne.

D o b ro w o ln ie m o g ą p o z o sta ć u b ezp ie czen i w k a ­ s a c h b ra c k ic h p o b o rc y re n t od C e n tra ln e j K asy

- 51 — 4*