ROCZNIKI GEOMATYKI 2018 m TOM XVI m ZESZYT 4(83): 333–346
Model przep³ywu danych przestrzennych
w administracji publicznej
wykorzystuj¹cy podejœcie procesowe
Model of spatial data flow in public administration
based on a process approach
Ewa Janczar
Urz¹d Marsza³kowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie Departament Cyfryzacji, Geodezji i Kartografii
S³owa kluczowe: Infrastruktura informacji przestrzennej, dane przestrzenne, zarz¹dzanie danymi przestrzennymi, administracja publiczna, procesy w administracji publicznej, wykorzy-stywanie danych przestrzennych
Keywords: spatial data infrastructure, spatial data, spatial data management, public administra-tion, business process in public administraadministra-tion, using spatial data
Wstêp
Niniejszy artyku³ jest prób¹ opisania w jaki sposób przejœæ od podejœcia produktowego do podejœcia procesowego zarz¹dzania danymi przestrzennymi w Polskich warunkach praw-nych i faktyczpraw-nych.
Obecnie funkcjonuj¹cy niesformalizowany model przep³ywu danych w ramach admini-stracji publicznej oparty jest na „analogowych” przyzwyczajeniach i przepisach prawa. Na co dzieñ zderza siê z wyk³adniczym przyrostem danych przestrzennych i wzrostem œwiado-moœci jej u¿ytkowników i zdaniem autorki nie spe³nia kryterium efektywnoœci, na przyk³ad ze wzglêdu wielokrotnego zbierania tych samych danych przez ró¿ne podmioty administracji publicznej. Brak jest adekwatnego do celów strategii rozwoju pañstwa i Unii Europejskiej modelu przep³ywu danych przestrzennych zarówno w administracji publicznej jako ca³oœci, jak równie¿ w wyodrêbnionych jej dzia³ach.
Holland i inni (2010) wyró¿niaj¹ trzy generacje rozwoju infrastruktury informacji prze-strzennej (IIP). Pierwsza generacja jest w pe³ni oparta o administracjê publiczn¹ (gromadze-nie danych, warunki i standardy ich gromadzenia, warunki udostêpniania i wspó³u¿ytkowa-nia) oraz stosuje podejœcie produktowe oparte o wytwórców i w³aœcicieli danych. Bazuje na w³aœcicielach danych i produktach, takich jak: mapa, baza danych, zbiór danych, rejestr publiczny i zak³ada wzajemne przekazywanie ca³ego produktu pomiêdzy poszczególnymi
jednostkami administracji publicznej, niezale¿nie od potrzeb merytorycznych w zakresie wy-korzystywania wszystkich jej elementów. Druga generacja – to przesuniêcie z podejœcia produktowego na podejœcie procesowe, przy równoczesnym przesuniêciu od wytwórcy danych do u¿ytkownika danych i jego potrzeb oraz przesuniêcie od modelu, który centralizu-je dane przestrzenne do modelu, w którym nastêpucentralizu-je decentralizacja gromadzenia danych i powstaje sieæ powi¹zañ wykorzystuj¹ca mechanizmy us³ugowe oraz wielopoziomow¹ par-tycypacjê. Trzecia generacja charakteryzuje siê tym, ¿e nastêpuje przesuniecie z wy³¹cznego modelu administracji publicznej na szerokie w³¹czenie do infrastruktury podmiotów spoza administracji publicznej na takich samych warunkach.
Wobec powy¿szego, w Polsce, uzasadnione jest zaproponowanie takiego modelu prze-p³ywu danych przestrzennych, który zgodny bêdzie z drugim poziomem generacji rozwoju IIP. Taki model winien zapewniaæ realizacjê potrzeb informacyjnych interesariuszy w ramach wspó³dzia³ania sfery regulacyjnej i sfery realnej, realizowaæ zasady interoperacyjnoœci i stan-daryzowaæ procesy wynikaj¹ce z zadañ i kompetencji administracji publicznej wykorzystu-j¹ce dane przestrzenne.
Podmioty administracji publicznej wykonuj¹ zadania wynikaj¹ce z obowi¹zuj¹cych prze-pisów prawa. Czeœæ z tych zadañ ma charakter nieskomplikowany, niewymagaj¹cy zaanga-¿owania wielu podmiotów, ani wiele czasu. Czeœæ z nich ma charakter ci¹gu wielu zdarzeñ, nastêpuj¹cych po sobie w nastêpstwie przyczynowo skutkowym, o okreœlonej kolejnoœci wraz z okreœleniem co wp³ywa na wystêpowanie kolejnych zdarzeñ i okreœleniem podmio-tów, które te zdarzenia realizuj¹, zwykle roz³o¿ony w d³ugim czasie i wystêpuje w relacjach z innymi zadaniami statutowymi. Ten rodzaj zadañ statutowych w niniejszym artykule jest postrzegany jako procesy.
Materia³ i metodyka
W artykule przedstawiono czêœæ wiêkszej ca³oœæ badañ prowadzonych przez autorkê nad gromadzeniem i wykorzystywaniem danych przestrzennych przez podmioty administracji publicznej – rz¹dowej i samorz¹dowej. Pe³en zakres badañ w tym zakresie zosta³ przedsta-wiony w pracy doktorskie pt. „Koncepcja usprawnienia przep³ywu danych przestrzennych w administracji publicznej” (Janczar, 2018).
Badanie dotycz¹ce gromadzenia i wykorzystywania danych przestrzennych autorka prze-prowadzi³a bazuj¹c na szczegó³owej analizie polskiego porz¹dku prawnego i badania ankieto-wego polegaj¹cego na ustaleniu jakie podmioty wnosz¹ o udostêpnienie danych pañstwowe-go zasobu geodezyjnepañstwowe-go i kartograficznepañstwowe-go oraz jakie dane przestrzenne s¹ gromadzone przez podmioty administracji rz¹dowej. W zakresie wykorzystywania danych przestrzen-nych autorka skupi³a siê na wykorzystywaniu daprzestrzen-nych wchodz¹cych w sk³ad pañstwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Ankieta skierowana zosta³a do wszystkich podmio-tów administracji rz¹dowej oraz wybranych organów s³u¿by geodezyjnej i kartograficznej: G³ównego Geodety Kraju, marsza³ków województw i starostów.
Wyniki badañ i ich omówienie
Dane przestrzenne oraz infrastruktury informacji przestrzennej i ich otoczenie faktyczne
Obecnie obserwowane tendencje zwi¹zane z danymi przestrzennymi mo¿na sprowadziæ do kilku konstatacji:
m wyk³adniczy wzrost pozyskiwania danych przestrzennych, cechuj¹cych siê rosn¹-cym potencja³em informacyjnym,
m rozwój infrastruktury informacji przestrzennej,
m wyraŸna tendencja do wzrostu wykorzystywania danych przestrzennych,
m wzrost wyzwañ w zakresie zarz¹dzania danymi przestrzennymi.
Przeprowadzone badania wskazuj¹, ¿e najwiêkszym interesariuszem danych przestrzen-nych jest administracja publiczna (87,38% udostêpnieñ daprzestrzen-nych z pañstwowego zasobu geo-dezyjnego i kartograficznego). Na schemacie (rys. 1) przedstawiono wyniki przeprowadzo-nych badañ w zakresie interesariuszy daprzeprowadzo-nych (twórców i u¿ytkowników).
W zakresie gromadzenia danych przestrzennych mo¿na stwierdziæ, ¿e istniej¹ kategorie obiektów (dane o tych obiektach – dane przestrzenne), które s¹ wielokrotnie zbierane przez ró¿ne podmioty administracji publicznej (rys. 2).
Dane przestrzenne wykorzystywane s¹ do wielu procesów realizowanych przez admini-stracjê publiczn¹. Wœród procesów najliczniej wspieranych przez dane przestrzenne znajduj¹ siê: planowanie przestrzenne, prowadzenie ewidencji miejscowoœci ulic i adresów, zadania w³asne gminy, postêpowanie administracyjne, zarz¹dzanie drogami i zarz¹dzenie ruchem, gospodarka leœna. Procesy te nale¿¹ do kompetencji samorz¹dów terytorialnych. Gminy, powiaty i województwa samorz¹dowe s¹ najwiêkszym u¿ytkownikiem danych przestrzen-nych i odgrywaj¹ kluczow¹ rolê w ich wykorzystywaniu.
Zbiory danych przestrzennych wchodz¹ce w sk³ad pañstwowego zasoby geodezyjnego i kartograficznego, najczêœciej wykorzystywane do realizacji procesów przez administracjê publiczn¹ to: numeryczny model terenu (24%), ortofotomapa (23%), BDOT10k (22%), kartograficzne opracowania tematyczne (14%), mapa topograficzna (12%), ewidencja grun-tów i budynków (3%), zobrazowania lotnicze i satelitarne (2%). Prawie po³owa (48%) tych zbiorów danych pochodzi z wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego prowa-dzonego przez marsza³ków województw. Zdaniem autorki w zakresie dotycz¹cym ewidencji
gruntów i budynków powodem wystêpo-wania o te dane w relatywnie niewielkim procencie mo¿e byæ fakt, ¿e podmioty ad-ministracji publicznej maj¹ do niej dostêp za poœrednictwem us³ug danych prze-strzennych.
Infrastruktury informacji przestrzen-nych s¹ w coraz wiêkszym stopniu powi¹-zane i zintegrowane z systemami rozwija-nymi w kontekœcie e-administracji, na przy-k³ad projekt kluczowy województwa ma-zowieckiego „Rozwój elektronicznej admi-nistracji w samorz¹dach województwa mazowieckiego wspomagaj¹cej niwelowa-nie dwudzielnoœci potencja³u” wspó³finan-sowany z Regionalnego Programu Opera-cyjnego Województwa Mazowieckiego. Powsta³a w ramach projektu aplikacja do elektronicznego obs³ugi obywateli i elektro-nicznego obiegu dokumentów zawiera kom-ponent przestrzennej lokalizacji pism i spraw.
Jednym z wa¿niejszych elementów IIP jest struktura organizacyjna, okreœlaj¹ca obowi¹zki i zale¿noœci miêdzy jej interesa-riuszami (Bielecka, Zwirowicz-Rutkowska, 2013). Jak zauwa¿aj¹, problemy zwi¹zane z tworzeniem infrastruktur informacji przestrzennej s¹ g³ównie organizacyjne, w mniejszym stopniu techniczne.
Równie¿ rozwój technologii informa-tycznych ma wp³yw na model przep³ywu danych przestrzennych w administracji publicznej. W tym zakresie widoczne s¹ obecnie rozwi¹zania informatyczne wyko-rzystuj¹ce tak zwan¹ architekturê zoriento-wan¹ na us³ugi (SOA – service-oriented ar-chitecture), linked data – stworzenia rela-cji pomiêdzy obiektami.
Nagromadzenie danych jest wyzwaniem zw³aszcza dla administracji publicznej w za-kresie ich gromadzenia i wspó³u¿ytkowa-nia, szczególnie w odniesieniu do proce-sów przebiegaj¹cych w czasie rzeczywi-stym, zachowaniem zasad interoperacyjno-œci i harmonizacji.
Rysunek 2. Dane o obiektach, które s¹ pozyskiwane
wielokrotnie przez ró¿ne podmioty administracji publicznej
Istotnym czynnikiem stymuluj¹cym zmiany w dotychczasowym modelu przep³ywu da-nych przestrzenda-nych jest Agenda cyfrowa dla Europy, która wynika ze Strategii Europa 2020. Diagnoza stanu istniej¹cego opisana w Agendzie cyfrowej wskazuje na przeszkody dotycz¹ce g³ównie rozbicia rynków cyfrowych, braku interoperacyjnoœci, braku umiejêtno-œci wykorzystywania technologii cyfrowych oraz niedostatecznych wysi³ków w kwestii badañ i innowacji. W Agendzie Cyfrowej Komisja Europejska wskazuje na koniecznoœæ zwiêk-szenia interoperacyjnoœci, miêdzy innymi baz danych. Dane przestrzenne, z uwagi na swój potencja³ informacyjny, s¹ jednym z g³ównych elementów na rynku cyfrowym, równie¿ z powodu sukcesywnego otwierania dostêpu do nich.
Ewolucyjne przejœcie od podejœcia produktowego do podejœcia procesowego Z uwagi na ogromny, nie zbadany potencja³ informacyjny danych przestrzennych (poten-cjalne Ÿród³o poprawy zarz¹dzania pañstwem, podejmowania decyzji, realizacji zadañ i reali-zacji postêpowañ administracyjnych), ich lawinowy przyrost, potrzebê zwiêkszenia intero-peracyjnoœci i standaryzacji procesów, niezbêdne staje siê opracowanie modelu danych prze-strzennych ukierunkowanego z jednej strony na potrzeby ich interesariuszy z drugiej uwzglêd-niaj¹cego rozwój technologiczny oraz zasady interoperacyjnoœci. W proponowanym przez autorkê modelu dane przestrzenne s¹ traktowane jako narzêdzie do efektywnego osi¹gania celów – realizacji zadañ i kompetencji poszczególnych podmiotów administracji publicznej. Zdecydowana wiêkszoœæ zadañ realizowanych przez samorz¹dy terytorialne ma charak-ter przestrzenny, z powodu ich lokalizacji odpowiednio na obszarze: gminy, powiatu, woje-wództwa (Bia³ousz, 2013).. Administracja rz¹dowa z racji na swoj¹ rolê g³ównie kontroln¹,
a tak¿e odpowiedzialnoœæ za prowadzenie polityki rozwoju oraz planowania przestrzennego potrzebuje danych przestrzennych wspieraj¹cych na przyk³ad analizy porównawcze i pro-gnozy (Bia³ousz, 2013).
Dla prowadzonych rozwa¿añ nad modelem przep³ywu danych przestrzennych istotne jest umiejscowienie danych przestrzennych w ogólnej strukturze informacyjnej pañstwa oraz rozumienie istoty administracji publicznej jako organizacji, która ma wspólne cele i Ÿród³a finansowania.
Kluczowy dla proponowanego modelu przep³ywu danych przestrzennych jest fakt, ¿e wydatki publiczne powinny byæ dokonywane w sposób celowy i oszczêdny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nak³adów oraz optymalnego doboru me-tod i œrodków s³u¿¹cych osi¹gniêciu za³o¿onych celów (art. 44 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, (Ustawa, 2009)) oraz koniecznoœæ równowa¿enia finansów pu-blicznych i zwiêkszania oszczêdnoœci przy jednoczesnym wdra¿aniu wizji rozwoju opartego na edukacji, cyfryzacji i innowacyjnoœci.
Proponowany model przep³ywu danych przestrzennych w administracji publicznej w szerokim kontekœcie polega na zmianie podejœcia produktowego na podejœcie procesowe. Jest to mo¿liwe przez wprowadzenie standaryzacji wykorzystywania danych przestrzen-nych w procesach realizowaprzestrzen-nych przez podmioty administracji publicznej i eliminacji re-dundancji ich gromadzenia.
Nie jest zaskakuj¹ce, ¿e jednostki administracji publicznej (bêd¹ce uczestnikami poszcze-gólnych etapów procesów) poszukuj¹ danych przestrzennych, które wespr¹ je w podejmo-waniu decyzji. W tym celu korzystaj¹ ze swojej wiedzy i doœwiadczenia, nie zaœ z zestanda-ryzowanych procedur opisanych w przepisach prawa, bowiem polski system prawny odno-si odno-siê do wykorzystywania danych przestrzennych w sposób oszczêdny. Dlatego jednostki
administracji publicznej albo siêgaj¹ po dane nieadekwatne do ich potrzeb, czêsto bez rêkojmi wiary publicznej, albo same zbieraj¹ lub zlecaj¹ zebranie takich danych przez podmiot ze-wnêtrzny. Prowadzi to do oczywistego dublowania wydatkowania œrodków finansowych, a w konsekwencji subiektywnego wykorzystywania danych przestrzennych i na ich podsta-wie wnioskowania.
Literatura przedmiotu (GaŸdzicki, 2012), jak i doœwiadczenie w³asne autorki, wynikaj¹ce z wieloletniej pracy zawodowej w obszarze danych przestrzennych wskazuje, ¿e wyraŸna jest tendencja do coraz szerszego stosowania danych przestrzennych przez administracjê publiczn¹. Analogowe i produktowe podejœcie do cyfrowych danych przestrzennych spo-wodowa³o brak kompleksowego podejœcia do cyfryzacji danych przestrzennych, skutkuj¹-cego brakiem spójnoœci, harmonizacji i interoperacyjnoœci pomiêdzy poszczególnymi zbiora-mi danych przestrzennych.
Autorski model przep³ywu danych przestrzennych w administracji publicznej
Model przep³ywu danych przestrzennych proponowany przez autorkê uwzglêdnia nastê-puj¹ce elementy podstawowe:
1) wykorzystywanie przez podmioty administracji publicznej w sferze realnej (faktyczne wykorzystanie) danych przestrzennych do realizacji procesów na ró¿nych ich eta-pach, podczas braku ich wskazania w sferze regulacyjnej,
2) efektywnoœæ wydatkowania œrodków finansowych przez administracjê publiczn¹, 3) posiadanie przez administracjê publiczn¹ wspólnych Ÿróde³ finansowania i wspólnych
celów,
4) rozszerzenie podstawowych zasad dzia³ania infrastruktur informacji przestrzennej (w tym zasad interoperacyjnoœci i harmonizacji, gromadzenie danych przestrzennych wed³ug rzeczywistych potrzeb poszczególnych u¿ytkowników, opracowanie i prze-strzeganie procedur, technik i wytycznych niezbêdnych do integrowania danych, okre-œlenie odpowiedzialnoœci za poszczególne kategorie danych przestrzennych wraz z od-niesieniem siê do stopnia ich szczegó³owoœci) na wszystkie dane przestrzenne groma-dzone przez administracjê publiczn¹ równie¿ te, które wykraczaj¹ poza tematy da-nych przestrzenda-nych wskazane jako treœæ IIP,
5) odejœcie od podejœcia opartego o zbiory danych przestrzennych na rzecz podejœcia opartego o kategorie obiektów,
6) przeniesienie ciê¿aru na podejœcie procesowe, przez standaryzacjê i obligatoryjnoœæ zakresu wykorzystywanych danych przestrzennych (kategorie obiektów, aktualnoœæ, stopieñ szczegó³owoœci) na poszczególnych etapach procesów realizowanych przez administracjê publiczn¹ i przypisanie jednostek administracji publicznej odpowiedzial-nych za poszczególne kategorie obiektów,
7) wprowadzenie standaryzacji nazw i definicji poszczególnych kategorii obiektów oraz wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za koordynacjê tej standaryzacji, wykorzysta-nie ontologii i wprowadzewykorzysta-nie jednolitej terminologii w tym obszarze,
8) wprowadzenie niezmiennych identyfikatorów dla wszystkich danych przestrzennych i wdro¿enie mechanizmów zarz¹dzania nimi na poziomie krajowym, z udzia³em pozio-mu regionalnego,
9) wprowadzenie standardu modelu danych przestrzennych opartego o GCM (General Conceptual Model) dla wszystkich kategorii obiektów danych przestrzennych, 10) wprowadzenie repozytorium modeli kategorii danych przestrzennych, czyli zbioru
wszystkich modeli danych w wybranym jêzyku schematu pojêciowego,
11) przeniesienie czêœci kategorii obiektów danych przestrzennych z poziomu referen-cyjnego, za który obecnie odpowiada s³u¿ba geodezyjna i kartograficzna, do odpo-wiedzialnoœci uczestników poszczególnych etapów procesów, lub przeniesienie œrod-ków finansowych na gromadzenie tej czêœci danych na rzecz tej s³u¿by,
12) ustalenie podmiotu koordynuj¹cego gromadzenie danych oraz koordynacjê tych dzia³añ,
13) wprowadzenie mechanizmów stabilizacyjnych dla modelu danych, maj¹cych zasto-sowanie na przyk³ad w przypadku zmiany kompetencji poszczególnych jednostek administracji publicznej, zmiany przebiegu procesu,
14) zarz¹dzanie ryzykiem zagubienia koordynacji pomiêdzy ró¿nymi procesami, a w szczególnoœci w zakresie podmiotów odpowiedzialnych za dostarczanie danych przestrzennych do realizacji etapów procesów.
Mechanizmy implementacji za³o¿eñ podstawowych dla proponowanego autorskiego mo-delu przep³ywu danych przestrzennych zestawiono w tabeli.
Tabela. Mechanizmy implementacji za³o¿eñ podstawowych dla proponowanego autorskiego modelu
przep³ywu danych przestrzennych (Ÿród³o: Janczar, 2018) . p L Elementypodstawoweautorskiego h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d u w y ³ p e z r p u l e d o m j e n z c i l b u p i j c a r t s i n i m d a w u w y ³ p e z r p u l e d o m m i k s r o t u a w i j c a t n e m e l p m i y m z i n a h c e M j e n z c i l b u p i j c a r t s i n i m d a w h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d 1,2 1 wykorzystywanieprzezpodmiotyadmini -z c y t k a f ( j e n l a e r e z r e f s w j e n z c i l b u p i j c a r t s h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d ) e i n a t s y z r o k y w e n -a t e h c i h c y n ¿ ó r a n w ó s e c o r p i j c a z i l a e r o d w a i n a z a k s w h c i u k a r b s a z c d o p , h c a p e n j y c a l u g e r e z r e f s a w a r p z a r o i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d n a i m z e i n e z d a w o r p w o g e n j y z e d o e g 2 efektywnoœæ wydatkowaniaœrodków h c y w o s n a n i f -y d r o o k o ñ e i w o n a t s o p i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d -e t a k , e n n e z r t s e z r p e n a d z e z r p h c y n a r e i p s w w ó s e c o r p a j c a n h c y n l a i z d e i w o p d o e i n a z w ó t o i m d o p z a r o w ó t k e i b o i i r o g 3 wspólneŸród³afinansowania e l e c e n l ó p s w i 4 rozszerzeniepodstawowychzasaddzia -n e z r t s e z r p i j c a m r o f n i r u t k u r t s a r f n i a i n a ³ e n n e z r t s e z r p e n a d e i k t s y z s w a n j e n e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d -a r e p o r e t n i i i j c a z i n o m r a h d a s a z a i n a w o s o t s i c œ o n z c e i n o k -k e i b o a l d k a j w ó r o t a k i f y t n e d i i c œ o n n e i m z e i n z a r o i c œ o n j y c -a k i n y w d a s a z z a r o j e n n e z r t s e z r p i j c a m r o f n i y r u t k u r t s a r f n i w ó t M C G z h c y c ¹ j 5 odejœcieodpodejœciaopartegoozbiory -j e d o p z c e z r a n h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d w ó t k e i b o e i r o g e t a k o o g e t r a p o a i c œ e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d i i r o g e t a k u s e r k a z o g e n j y r o t a g i l b o a i n e l œ e r k o i c œ o n z c e i n o k y t o i m d o p z e z r p h c y n a w y t s y z r o k y w h c y n n e z r t s e z r p w ó t k e i b o . w ó s e c o r p e i p a t e m y d ¿ a k a n j e n z c i l b u p i j c a r t s i n i m d a 6 przeniesienieciê¿arunapodejœcieproce -a g i l b o i ê j c a z y r a d n a t s z e z r p o p , e w o s h c y n a w y t s y z r o k y w u s e r k a z æ œ o n j y r o t h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d o g e n j y z e d o e g a w a r p i i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d i j c a n y d r o o k i c œ o n z c e i n o k e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p e i n e z d a w o r p z a r o w ó t k e i b o i i r o g e t a k , w ó s e c o r p w ó t k e i b o i i r o g e t a k i l e d o m m u i r o t y z o p e r
cd. tabeli
1Ustawa o informatyzacji podmiotów realizuj¹cych zadania publiczne (Ustawa, 2017a), zwana w dalszej czêœci tabeli ustaw¹
o informatyzacji.
2Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne (ustawa, 2017b), zwana w dalszej czêœci tabeli prawem geodezyjnym.
. p L Elementypodstawoweautorskiego h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d u w y ³ p e z r p u l e d o m j e n z c i l b u p i j c a r t s i n i m d a w u w y ³ p e z r p u l e d o m m i k s r o t u a w i j c a t n e m e l p m i y m z i n a h c e M j e n z c i l b u p i j c a r t s i n i m d a w h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d 1,2 7 wprowadzeniestandaryzacjinazw i i r o g e t a k h c y n l ó g e z c z s o p i j c i n i f e d i w ó t k e i b o o g e n j y z e d o e g a w a r p i i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d a i n e z d a w o r p i c œ o n z c e i n o k e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p w ó t k e i b o i i r o g e t a k i l e d o m m u i r o t y z o p e r 8 wprowadzenieniezmiennychidentyfika -h c y n a d h c i k t s y z s w a l d w ó r o t h c y n n e z r t s e z r p e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d h c y n z c a n z o n d e j i h c y n n e i m z e i n a i n a w o s o t s i c œ o n z c e i n o k h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d h c i k t s y z s w a l d w ó r o t a k i f y t n e d i 9 wprowadzeniestandardumodeludanych M C G o o g e t r a p o h c y n n e z r t s e z r p e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d -a r e p o r e t n i i i j c a z i n o m r a h d a s a z a i n a w o s o t s i c œ o n z c e i n o k a l d k a j w ó r o t a k i f y t n e d i i c œ o n n e i m z e i n z a r o i c œ o n j y c d a s a z z a r o j e n n e z r t s e z r p i j c a m r o f n i y r u t k u r t s a r f n i w ó t k e i b o M C G z h c y c ¹ j a k i n y w 0 1 wprowadzenierepozytoriummodeli h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d i i r o g e t a k o g e n j y z e d o e g a w a r p i i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d , w ó s e c o r p i j c a n y d r o o k i c œ o n z c e i n o k e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p m u i r o t y z o p e r e i n e z d a w o r p z a r o w ó t k e i b o i i r o g e t a k i l e d o m , e n n e z r t s e z r p e n a d z e z r p h c y n a r e i p s w w ó s e c o r p h c y n l a i z d e i w o p d o e i n a z w ó t o i m d o p i w ó t k e i b o i i r o g e t a k 1 1 przeniesienieczêœcikategoriiobiektów -e f e r u m o i z o p z h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d a d a i w o p d o e i n c e b o y r ó t k a z , o g e n j y c n e r o d , a n z c i f a r g o t r a k i a n j y z e d o e g a b ¿ u ³ s -e z c z s o p w ó k i n t s e z c u i c œ o n l a i z d e i w o p d o w ó s e c o r p w ó p a t e h c y n l ó g o g e n j y z e d o e g a w a r p i i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d -e c o r p i j c a n y d r o o k i c œ o n z c e i n o k h c y c ¹ z c y t o d ñ e i w o n a t s o p m u i r o t y z o p e r e i n e z d a w o r p z a r o w ó t k e i b o i i r o g e t a k , w ó s i l e d o m , e n n e z r t s e z r p e n a d z e z r p h c y n a r e i p s w w ó s e c o r p h c y n l a i z d e i w o p d o e i n a z w ó t o i m d o p i w ó t k e i b o i i r o g e t a k 2 1 ustaleniepodmiotukoordynuj¹cego h c y n a d e i n e z d a m o r g o g e n j y z e d o e g a w a r p i i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d w ó t o i m d o p a i n e l œ e r k o i c œ o n z c e i n o k e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p -a d a n i e n n e z r t s e z r p e n a d e n l ó g e z c z s o p a z h c y n l a i z d e i w o p d o u j a r K e i c e d o e G u m e n w ó ³ G i l o r j e t e i n 3 1 wprowadzeniemechanizmów h c y n a d u l e d o m a l d h c y n j y c a z i l i b a t s e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d h c y n z c a n z o n d e j i h c y n n e i m z e i n a i n a w o s o t s i c œ o n z c e i n o k h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d h c i k t s y z s w a l d w ó r o t a k i f y t n e d i 4 1 zarz¹dzanieryzykiemzagubienia i m a s e c o r p i m y n ¿ ó r y z d ê i m o p i j c a n y d r o o k o g e n j y z e d o e g a w a r p i i j c a z y t a m r o f n i o y w a t s u o d e i n a d o d -y d r o o k e i n e z d a w o r p i c œ o n z c e i n o k e i s e r k a z w ñ e i w o n a t s o p -o i m d o p , h c y n n e z r t s e z r p h c y n a d , w ó s e c o r p e i m o i z o p a n i j c a n h c y n n e z r t s e z r p w ó t k e i b o w ó r o t a k i f y t n e d i i h c y n l a i z d e i w o p d o w ó t
Dane przestrzenne s¹ gromadzone przez ró¿ne jednostki. Zakres gromadzonych danych co do zasady okreœlaj¹ przepisy prawa, lecz nierzadko jednostki gromadz¹ dane przestrzen-ne, poniewa¿ s¹ im potrzebne lub wydaje im siê, ¿e s¹ im potrzebne lub, ¿e dane przez nie zebrane bêd¹ wiarygodniejsze do realizacji ich zadañ, lub nie maj¹ wiedzy o gromadzeniu tych danych przez inny podmiot administracji publicznej i mo¿liwoœæ ich pozyskania.
W proponowanym modelu przep³ywu danych przestrzennych autorka zak³ada, ¿e istniej¹ podmioty, które s¹ odpowiedzialne za gromadzenie danych referencyjnych, a za dane szcze-gó³owe/tematyczne wymagane w danym procesie podmioty w nim uczestnicz¹ce. To one wiedz¹ szczegó³owo jakie dane (rodzaj, skala, aktualnoœæ, itp.) s¹ im faktycznie, a nie
¿ycze-niowo potrzebne. Dodatkowo umocowanie wykorzystywania danych przestrzennych w pro-cesach realizowanych przez administracjê publiczn¹ wzmocni transparentnoœæ i standaryza-cjê decyzji. Ró¿nica pomiêdzy stanem obecnym a autorskim modelem przep³ywu danych przestrzennych polega na eliminacji wielokrotnego zbierania tych samych danych przestrzen-nych przez ró¿ne podmioty administracji publicznej oraz obligatoryjnego wykorzystywania danych przestrzennych na poszczególnych etapach procesów.
Zmiany prawa
Zaproponowany model przep³ywu danych przestrzennych w administracji publicznej wykorzystuj¹cy procesy wymaga wprowadzenia zmian do przepisów prawa powszechnie obowi¹zuj¹cego.
Autorka proponuje wprowadzenie zmian do ustawy z dnia 17 lutego 2005 roku o infor-matyzacji podmiotów realizuj¹cych zadania publiczne oraz do ustawy z dnia 17 maja 1989 roku Prawo geodezyjne i kartograficzne. W poni¿szych rozdzia³ach zostan¹ przedstawione pro-pozycje zmian do tych ustaw, natomiast w odnoœnikach do tych propozycji, dla wygody czytelników, aktualne brzmienie zmienianych tekstów.
Zmiany do ustawy o informatyzacji podmiotów realizuj¹cych zadania publiczne W art. 21 dodanie ustêpu 4a w brzmieniu:
4a) obligatoryjne wykorzystywania kategorii obiektów przestrzennych do realizacji proce-sów wynikaj¹cych z zadañ i kompetencji administracji publicznej.
1 Art. 21 Ustawa okreœla zasady:
1) dofinansowania projektów informatycznych o publicznym zastosowaniu,
2) ustalania minimalnych wymagañ dla systemów teleinformatycznych u¿ywanych do realizacji zadañ publicznych oraz dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej z podmiotami publicznymi oraz ustalania Krajowych Ram Interoperacyjnoœci systemów teleinformatycznych w sposób gwarantuj¹cy neutralnoœæ technologiczn¹ i jawnoœæ u¿ywanych standardów i specyfikacji,
3) dostosowania systemów teleinformatycznych u¿ywanych do realizacji zadañ publicznych do mini-malnych wymagañ dla systemów teleinformatycznych u¿ywanych do realizacji zadañ publicznych oraz do Krajowych Ram Interoperacyjnoœci systemów teleinformatycznych w sposób gwarantuj¹cy neutralnoœæ technologiczn¹ i jawnoœæ u¿ywanych standardów i specyfikacji,
4) dostosowania rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej z podmiotami publicznymi do minimalnych wymagañ dla rejestrów publicznych i wymiany informacji z podmiotami publicznymi oraz do Krajowych Ram Interoperacyjnoœci systemów teleinformatycznych w sposób gwaran-tuj¹cy neutralnoœæ technologiczn¹ i jawnoœæ u¿ywanych standardów i specyfikacji,
5) kontroli projektów informatycznych o publicznym zastosowaniu, systemów teleinformatycznych u¿ywanych do realizacji zadañ publicznych, rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektro-nicznej z podmiotami publicznymi,
6) wymiany informacji drog¹ elektroniczn¹, w tym dokumentów elektronicznych, pomiêdzy podmiota-mi publicznypodmiota-mi a podpodmiota-miotapodmiota-mi niebêd¹cypodmiota-mi podpodmiota-miotapodmiota-mi publicznypodmiota-mi,
7) ustalania i publikacji specyfikacji rozwi¹zañ stosowanych w oprogramowaniu umo¿liwiaj¹cym ³¹cze-nie i wymianê informacji, w tym przes³a³¹cze-nie dokumentów elektronicznych, pomiêdzy systemami teleinforma-tycznymi podmiotów publicznych a systemami podmiotów niebêd¹cymi podmiotami publicznymi,
8) funkcjonowania elektronicznej platformy us³ug administracji publicznej, zwanej dalej „ePUAP”, 9) funkcjonowania centralnego repozytorium wzorów dokumentów elektronicznych – w celu ochrony interesu publicznego, w tym zachowania przez Pañstwo mo¿liwoœci swobody wyboru technologii w proce-sach informatyzacji realizacji zadañ publicznych.
Po art. 14 dodanie art. 14a i 14b w brzmieniu:
Art. 14a. Listê procesów obligatoryjnie wspieranych przez dane przestrzenne okreœli Rada Ministrów, w drodze rozporz¹dzenia.
Art. 14b.
1. Rada Ministrów okreœli w drodze rozporz¹dzenia obligatoryjny zakres kategorii obiek-tów przestrzennych wykorzystywanych przez podmioty administracji publicznej na ka¿-dym etapie procesów, o których mowa w art. 14a oraz towarzysz¹cych modeli katego-rii danych przestrzennych wykorzystuj¹cych General Conceptul Model w tym jedno-znaczne, unikalne i niezmienne identyfikatory oraz podmiotów odpowiedzialnych za te dane przestrzenne.
2. W zakres kategorii obiektów, o którym mowa w ust. 1 wchodzi – nazwa kategorii obiektu, definicja kategorii obiektów, szczegó³owoœæ, czêstotliwoœæ aktualizacji, nazwa zbioru danych z którego kategoria danych pochodzi, a w przypadku braku takiego zbioru danych okreœla podmiot administracji publicznej, który jest odpowie-dzialny za gromadzenie, aktualizacjê i udostêpnianie tej kategorii obiektu.
3. Koordynacja procesów, o których mowa w art. 14a, kategorii obiektów oraz prowa-dzenie repozytorium modeli kategorii obiektów, o których mowa w ust. 1 nale¿y do G³ównego Geodety Kraju, który prowadzi rejestr procesów wspieranych przez dane przestrzenne i kategorii obiektów przestrzennych wykorzystywanych w tych procesach. 4. Przez koordynacjê, o której mowa w ust. 3 rozumie siê ocenê, uzgodnienie i wpisanie przez G³ównego Geodetê Kraju kategorii obiektu do rejestru, o którym mowa w ust 3. 5. Wpisanie przez G³ównego Geodetê Kraju procesu lub kategorii obiektów do rejestru musi nast¹piæ przed wejœciem w ¿ycie rozporz¹dzeñ, o których mowa w art. 14a i 14b i jest równoznaczne z ich uzgodnieniem.
6. Dla kategorii obiektów, o których mowa w ust. 2 obowi¹zuj¹ zasady harmonizacji i interoperacyjnoœci oraz jednoznacznoœæ, unikalnoœæ i niezmiennoœæ identyfikatorów jak dla obiektów infrastruktury informacji przestrzennej.
Zmiany do ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne
Proponowane wy¿ej zmiany do ustawy o informatyzacji podmiotów realizuj¹cych zada-nia publiczne wymagaj¹ rozszerzezada-nia kompetencji G³ównego Geodety Kraju, przez dodanie w art. 7a ust. 12 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne punktu 20 w brzmieniu:
2 art. 7a. 1. G³ówny Geodeta Kraju wykonuje zadania okreœlone w ustawie, a w szczególnoœci:
1) nadzoruje realizacjê polityki pañstwa w zakresie geodezji i kartografii;
2) pe³ni funkcjê organu wy¿szego stopnia w rozumieniu Kodeksu postêpowania administracyjnego w stosunku do wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, a tak¿e nadzoruje i kontroluje ich dzia³ania;
3) prowadzi centralny zasób geodezyjny i kartograficzny oraz dysponuje œrodkami Funduszu Gospo-darki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym;
4) zak³ada podstawowe osnowy geodezyjne, grawimetryczne i magnetyczne i prowadzi w oparciu o bazê danych, …., pañstwowy rejestr podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych; 5) inicjuje i koordynuje dzia³ania w zakresie tworzenia zintegrowanego systemu informacji o nieruchomo-œciach oraz tworzy i utrzymuje, we wspó³pracy z innymi organami administracji publicznej, infrastrukturê techniczn¹ tego systemu;
20) koordynuje model przep³ywu danych przestrzennych w administracji publicznej oraz zak³ada i prowadzi rejestr procesów obligatoryjnie wspieranych przez dane przestrzenne i kategorii obiektów przestrzennych wykorzystywanych w tych procesach oraz podmiotów ad-ministracji publicznej odpowiedzialnych za te dane i koordynuje zarz¹dzanie identyfikatora-mi obiektów przestrzennych.
oraz przez dodanie po art. 9a art. 9b w brzmieniu:
Art. 9b. Rada Ministrów okreœli, w drodze rozporz¹dzenia, szczegó³owy model informacyjny rejestru, o którym mowa w art. 7a ust. 1 pkt 20.
6) zak³ada i prowadzi, we wspó³pracy z w³aœciwymi organami administracji publicznej, bazê danych, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 4, oraz prowadzi na podstawie tej bazy, pañstwowy rejestr granic i powierzchni jednostek podzia³ów terytorialnych kraju, zintegrowany z ewidencj¹ gruntów i budynków oraz ewidencj¹ miejscowoœci, ulic i adresów, umo¿liwiaj¹cy gromadzenie, aktualizowanie i udostêpnianie danych dotycz¹cych……..;
7) (uchylony)
8) wspó³pracuje z wyspecjalizowanymi w dziedzinie geodezji i kartografii organizacjami miêdzynarodo-wymi, regionalnymi oraz organami i urzêdami innych krajów;
9) inicjuje prace naukowe i badawczo-rozwojowe w zakresie standardów organizacyjno-technicznych oraz zastosowania metod informatycznych, fotogrametrycznych i satelitarnych w dziedzinie geodezji i kar-tografii oraz krajowym systemie informacji o terenie;
10) nadaje uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii, prowadzi rejestr osób uprawnio-nych oraz wspó³pracuje z samorz¹dami i organizacjami zawodowymi geodetów i kartografów;
11) prowadzi sprawy zwi¹zane z ochron¹ informacji niejawnych w dzia³alnoœci geodezyjnej i kartogra-ficznej;
12) (uchylony)
13) koordynuje dzia³ania organów administracji publicznej oraz innych podmiotów realizuj¹cych zadania publiczne dotycz¹ce baz danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a i 1b, oraz standardowych opracowañ kartograficznych, o których mowa w art. 4 ust. 1e, a tak¿e wspó³dzia³a, na podstawie odrêbnych porozu-mieñ, w zakresie merytorycznym i finansowym w ich realizacji;
14) tworzy, prowadzi i udostêpnia: a) bazê danych, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 9, b) zintegrowane kopie baz danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a pkt 8, c) bazê zobrazowañ lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 11, d) standardowe opraco-wania kartograficzne w skalach: 1:25 000, 1:50 000, 1:100 000, 1:250 000, 1:500 000, 1:1 000 000, e) kartograficzne opracowania tematyczne i specjalne;
15) prowadzi sprawy zwi¹zane ze standaryzacj¹ polskojêzycznego nazewnictwa obiektów geograficz-nych po³o¿ogeograficz-nych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz bazê dageograficz-nych pañstwowego rejestru nazw geograficznych…..;
16) (uchylony)
16a) zak³ada i prowadzi dla obszaru kraju bazê danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 3, zwan¹ dalej „krajow¹ baz¹ GESUT”;
17) opracowuje i przedk³ada Radzie Ministrów, ….. projekty rz¹dowych programów realizacji zadañ z dziedziny geodezji i kartografii, a w szczególnoœci w ……;
18) tworzy system i program szkoleñ w dziedzinie geodezji i kartografii oraz wspó³dzia³a z oœrodkami naukowymi, badawczo-rozwojowymi i organizacjami zawodowymi w realizacji tych szkoleñ;
19) utrzymuje i rozbudowuje infrastrukturê i systemy teleinformatyczne umo¿liwiaj¹ce dostêp do da-nych przestrzenda-nych centralnego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz us³ug zwi¹zada-nych z tymi danymi.
Inne zmiany prawa
Zaproponowane zmiany w przepisach o charakterze generalnym wymagaj¹ wprowadze-nia zmian w sferze aktów prawa powszechnego dotycz¹cych samorz¹dów terytorialnych, infrastruktury informacji przestrzennej oraz zagadnieñ merytorycznych, z których wynikaj¹ procesy zaproponowanego przez autorkê brzmienia art. 14a ustawy o informatyzacji pod-miotów realizuj¹cych zadania publiczne. Zakres tych zmian powinien dotyczyæ co najmniej odpowiedzialnoœci poszczególnych organów i podmiotów administracji publicznej za po-szczególne kategorie danych przestrzennych, z uwzglêdnieniem ich udzia³u w poszczegól-nych etapach procesów, o których mowa w zaproponowanym art. 14a ustawy o informaty-zacji dzia³alnoœci podmiotów realizuj¹cych zadania publiczne.
W pierwszej kolejnoœci zdaniem autorki nale¿y dokonaæ harmonizacji istniej¹cych w ad-ministracji publicznej zbiorów danych przestrzennych. Przedmiotem badañ autorki nie by³ zakres tych zmian, ani harmonizacja zbiorów danych przestrzennych, lecz zaproponowanie takiego modelu przep³ywu danych przestrzennych, który zestandaryzuje wykorzystywanie danych przestrzennych oraz przyczyni siê do efektywnoœci wydatkowania œrodków finan-sowych przez administracjê publiczn¹.
Podsumowanie i wnioski
Zaproponowany autorski model przep³ywu danych przestrzennych wp³ywa na uspraw-nienie obecnego modelu zarz¹dzania i wykorzystywania (przep³ywu) danych przestrzennych przez powi¹zanie gromadzenia danych przestrzennych z realizacj¹ procesów wynikaj¹cych z zadañ i kompetencji poszczególnych organów i jednostek administracji publicznej. Uspraw-nieniem tym w szerokim kontekœcie jest zmiana podejœcia produktowego na podejœcie pro-cesowe przez wprowadzenie standaryzacji ich wykorzystywania i eliminacji redundancji ich gromadzenia.
Przyjmuj¹c taki tok myœlenia nale¿y mieæ na wzglêdzie, ¿e dla zaproponowanego modelu przep³ywu danych przestrzennych istniej¹ kwestie, które wymagaj¹ szczegó³owego dalsze-go rozpoznania. S¹ to miêdzy innymi:
1) rewizja obowi¹zuj¹cych modeli danych dotycz¹cych danych zarz¹dzanych przez s³u¿bê geodezyjn¹ i kartograficzn¹ oraz zakresów innych rejestrów obejmuj¹cych dane prze-strzenne oraz ich harmonizacja,
2) topologia – wzajemne relacje przestrzenne, 3) generalizacja,
4) aktualnoœæ danych przestrzennych, 5) stopieñ szczegó³owoœci,
6) atrybuty opisowe poszczególnych kategorii danych przestrzennych, 7) reprezentacja geometryczna (punkt, linia, powierzchnia),
8) uk³ady odniesieñ przestrzennych.
Podziêkowania: Autorka dziêkuje Pani prof. dr hab. in¿. El¿biecie Bieleckiej za wsparcie merytoryczne i mentalne oraz dwóm anonimowym Recenzentom za inspiracje.
Literatura (References)
Bia³ousz Stanis³aw (red.), 2013: Informacja Przestrzenna dla Samorz¹dów Terytorialnych (Spatial informa-tion for local governments). Warszawa, Oficyna Wydawnicza PW.
Bielecka El¿bieta, Zwirowicz-Rutkowska Agnieszka, 2013: Organizational aspects of spatial information infrastructure in Poland. Geodesy and Cartography 62 (1): 85-95, Polish Academy of Sciences, DOI: 10.2478/geocart-2013-0006.
GaŸdzicki Jerzy, 2012: Trendy rozwojowe w dziedzinie informacji geoprzestrzennej (Geospatial informa-tion development trends). Roczniki Geomatyki 10 (3): 7-16, Warszawa, PTIP.
Holland Petter, Rajabifard Abbas, Williamson Ian, 2010: Towards as Assessment Framework for Spatially Enabled Government. [Chapter 5 in:] Abbas Rajabifard, Joep Crompvoets, Mohsen Kalantari, Bas Kok (eds.), Spatial Enabling Society – Research, Emerging Trends and Critical Assessment: 69-83. GSDI Association and Leuven University Press.
Janczar Ewa, 2018: Koncepcja usprawnienia przep³ywu danych przestrzennych w administracji publicznej (An idea of improvement of spatial data flow in public administration). Praca doktorska, Warszawa. Wojskowa Akademia Techniczna.
Ustawa, 2017a: Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji podmiotów realizuj¹cych zadania publiczne (The Act of February 17, 2005, on computerisation of entities which implement public tasks). Dz.U. 2017 poz. 570 tekst jednolity z póŸn. zm.
Ustawa, 2017b: Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo Geodezyjne i Kartograficzne (The Act of May 17, 1989, Geodetic and Cartographic Law). Dz.U. 2017 poz. 2101 tekst jednolity z póŸn. zm.
Ustawa, 2013: Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (The public finance act of August 27, 2009). Dz.U. 2013 poz. 885 tekst jednolity z póŸn. zm.
Streszczenie
Artyku³ jest prób¹ opisania w jaki sposób przejœæ od podejœcia produktowego do podejœcia proceso-wego zarz¹dzania danymi przestrzennymi w polskich warunkach prawnych i faktycznych. Zaprezen-towano nowatorski, autorski model przep³ywu danych przestrzennych w administracji publicznej, który miêdzy innymi:
m w zakresie wykorzystywania danych przestrzennych zrównuje sferê realn¹ (faktyczne wykorzy-stanie) i sferê regulacyjn¹ (prawn¹),
m racjonalizuje wydatkowanie œrodków finansowych przez administracjê publiczn¹,
m odchodzi od podejœcia opartego o wytwórców danych na rzecz u¿ytkowników danych przestrzen-nych (zmian na podejœcie procesowe zarz¹dzania danymi przestrzennymi),
m posiada zidentyfikowane mechanizmy stabilizacyjne, które uniezale¿niaj¹ model od zmian kompe-tencji poszczególnych podmiotów administracji publicznej.
Nastêpnie przedstawiono analizê staniu istniej¹cego w polskim systemie prawnym oraz zapropono-wano zmiany do obowi¹zuj¹cych przepisów prawa, które dostosuj¹ obowi¹zuj¹cy model przep³ywu danych do modelu zaproponowanego przez autorkê.
Abstract
The paper is an attempt to describe how to transform from the product approach to the process approach in spatial data management in Polish legal and actual conditions.
The paper presents an original, innovative model of spatial data flows in public administration, which: m equate the real sphere (the actual use) and the regulatory (legal) sphere of using spatial data, m rationalize disbursement of funds by public administration,
m get away from the approach focused on spatial data producers towards the spatial data users approach (changes into the process approach of spatial data management),
m offer stabilization mechanisms that make the model independent from changes in the competence of public administration bodies.
The paper also presents the analysis of the binding conditions included in the Polish legal system and discusses possible changes of existing legal regulations that will adapt the current data flow model to the model proposed by the author.
Dane autorki / Author details: dr in¿. Ewa Janczar
https://orcid.org/0000-0003-2364-7723 ejanczar@wp.pl
Przes³ano / Received 19.07.2018 Zaakceptowano / Accepted 28.08.2018 Opublikowano / Published 15.11.2018
