C e n a z ł 10.—
I Z B Y P R Z E M Y S Ł O W O - H A N D L O W E J W P O Z N A N I U
O rg a n p u b lik a c y jn y Wojewódzkiego Wydziału Aprowizacji i Handlu, Wojewódzkiego Wydziału Przemysłowego, Izby Przemysłowo-Handlowej i Izby Rzemieślniczej w Poznaniu
Rok II 5 stycznia 1 9 4 6 N r 1
W p ierw szym ro ku p o k o ju
R ok u b ie g ły , pie rw s z y , choć n ie p e łn y , ro k p o k o ju , b y ł dla k ó ł gospodarczych ro k ie m p o d ję c ia na now o d z ia ła ln o ś c i w n o w e j Polsce i w n o w y c h w a ru n k a c h gospodarczych.
K oszm ar o k u p a c ji n ie m ie c k ie j, niszczącej lu d z i, w a r
s z ta ty p ra c y i p o ls k ie ż y c ie gospodarcze, o ile ono n ie m ie ściło się w ram ach in te re s u okupanta, m in ą ł, po w sta ła P o l
ska now a, k ry s ta liz o w a ły się n o w e fo rm y u s tro ju gospo
darczego Państwa, no w e w a ru n k i g o s p o d a rk i p ry w a tn e j.
N ie ty lk o do tych cza so w y u s tró j r o ln y zosta ł g ru n to w n ie z m ie n io n y , lecz ró w n ie ż s tru k tu ra ż y c ia przem ysłow ego.
Państwo, ja k o ta k ie , w y s tą p iło ja k o n a jw ię k s z y p o d m io t go spo da ru ją cy, p rz e jm u ją c na w łasność lu b pod s w ó j zarząd n a jw a żniejsze , gałęzie p ro d u k c ji g ó rn ic z e j i p rz e m y s ło w e j, a w dużej m ierze i aparat rozd zie lczy, w tv m osta tn im zwłaszcza u p rz y w ile jo w u ją c spółdzielczość. M im o ty c h ta k da leko id ą c y c h przem ian, dla g o s p o d a rk i p ry w a tn e j pozo
stało jeszcze duże pole d z ia ła ln o ś c i i będzie zależało od spraw ności p ry w a tn y c h p rz e d s ię b io rs tw i ic h społecznego n a s ta w ie n ia ucm m tow an ie sw ej p o z y c ji w n o w y m u k ła d z ie stosunków , będzie zależała w ie lk o ś ć je j w k ła d u do gospodar
stw a narodow ego, d o b ro b y tu spo łe czeństw a i s iły Państwa.
S p ró b u jm y na szkico w ać b i
lans o tw a rc ia przedsiębiorczo ści p ry w a tn e j w o d n ie s ie n iu z w ła szcza do W ie lk o p o ls k i.
Bez m ała w s z yscy k u p c y i p rz e m y s ło w c y z W ie lk o o o ls k l z o s ta li w y s ie d le n i do ,,GG", tr a cąc sw o je w a rs z ta ty pra cy, zm u
szeni stw arzać sobie no w e w a r u n k i i p o d s ta w y życia. Różnie się lm p o w o d ziło , prze w a żnie m ie rn ie . C i. co r o b ili pieniądze, n a le ż e li w k a żd ym razie do rzad
kości. K to je n a w e t po sia dał w gotów ce, a nie w tow a rze lu b m ocn ej w a lu c ie , to został pozba
w io n y ic h w a rto ś c i przez w p ro w a dzenie now e i w a lu ty i da- le k o id ą e e og ran iczen ie w y m ia ny. Do d e p o zytó w złożono sto
sun kow o n ie w ie lk ie k w o ty , a los tv c h d e po zytó w do te j p o ry n ie w ia d o m y .
T a k w ię c, z n ie lic z n y m i w y ją tk a m i. k u n c y i n rz e m v s ło w c y p o w ró c ili do W ie lk o p o ls k i, w szczególności do Poznania, bez zasobów p ien iężn ych, a tu za
s ta li sw o le w a rs z ta ty p ra c y w większości m niej lub więcej
zniszczone lu b pozbaw ione to w a ru , o ile w o g ó le p o zostały w ic h p ry w a tn y m posiadaniu. K re d y tó w na rem o nt p ra w ie n ie b y ło , na o b ró t w o g ó le nie. Je że li m im o to po u p ły w ie n ie d łu g ie g o czasu, ha nd el zaczął się w s z yb kim tem pie od
radzać i ro z w ija ć ży w ą działalność, a p rze m ysł p o z o s ta w io n y w ręka ch p ry w a tn y c h , o d b u d o w u ją c pospiesznie, w m ia rę sw ych fin a n s o w y c h m o ż liw o ś c i, s w o je w a rs z ta ty pra cy, ta k szybko je u ru c h o m ił, to n a le ż y to zapisać na dobro prężności gospodarczej W ie lk o p o la n , po do bn ie ja k zaobserw ow ane w os ta tn ic h m iesiącach szybkie tem po o d b u d o w y Poznania.
W P oznaniu sam ym ha nd el p ry w a tn y m ia ł p o m y ś ln y k lim a t o d b u d o w y d z ię k i zdecydow anem u s ta n o w is k u obec
nego W o je w o d y poznańskiego, k tó r y w p ro s t p a rł do p o d ję cia d z ia ła ln o ś c i h a n d lu p ry w a tn e g o ja k n a jry c h le j. N a , ro- w in c ji w e w ie lu p o w ia tach, m ie js c o w e w ładze a d m in is tra c y jn e c o n a jm n ie j n ie u ła tw ia ły ro z w o ju ha nd lu p ry w a tn e g o . C eny, ta k bardzo odbiegające od cen ,,G G " n ie ty lk o s z y b k o się z ró w n a ły z ta m ty m i, ale, je ż e li chodzi o Poznań, to na w e t je p rz e k ro c z y ły w n ie k tó ry c h a rty k u ła c h .
M om entem , u tru d n ia ją c y m o ż y w ie n ie ż y c ia gospodar
czego b y ły — poza w s p o m n ia n y m b ra k ie m k re d y tó w na re m on t dla p rz e m y s łu a zw łasz
cza h a n d lu p ry w a tn e g o — n ie d o m agania w zakresie bezpieczeń
stw a zarów no w Poznaniu, ja k i na p ro w in c ji. Stan obecny nie je s t jeszcze w p e łn i zadaw a
la ją c y .
Sam orząd gospodarczy, o- g ra n ic z o n y do prz e m y s k i i h a n d lu p ry w a tn e g o , w z n o w ił sw o je czynności ju ż w p o ło w ie lu te go . P rzv po m ocy sam om adu e c r—o- darczego i na jego te re n ie ró w nież zrzeszenia gospodarcze dość ry c h ło p o d ję ły na no w o sw o ją działalność.
N is k ie płace p rz v w y s o k ic h cenach i n ie w ysta rcza ia r v c h p rz y d z ia ła c h , n ie s ta n o w iły za
ch ę ty dla s ił roboczych, m aia- cvch ła tw y i znacznie w ię k s z y zarobek na in n y c h p o la ch fsza
ber, handel p o k a tn y h Stąd b ra k przez dłuższy czas s ił roboczych, zwłaszcza rz e m ie ś ln ik ó w , tv m w ię kszy, że rów no cześnie sze
reg roczn ikó w po w o łan o do w o js k a , a w y w ie z ie n i na ro b o t y oraz je ń c y w o je n n i d łu g i czas nie powracali. Konie.cz-
W niniejszym numerze:
W p ie rw s z y m ro k u p o k o ju — S ta w k i p o d a tk u o b rotow ego — W y k a z p rz e d m io tó w p o d le g a ją c y c h o d lic z e n iu od dochodu — K a le n d a rz y k p o d a tk o w y
— Z aop atrzen ie p rz e m y s łu p ry w a tn e g o w surowce, p ó łfa b ry k a ty i ś ro d k i pom ocnicze — K on ce sjo n o w a n ie p rz e d s ię b io rs tw p rz e m y s łu ga stro no m icz
ne go — O b n iżka cen zapałek.
W najbliższych numerach:
Z no w e liz o w a n e p rz e p is y u s ta w y o p a ń s tw o w y m p o d a tk u do cho do w ym — W ła ś c iw e oznaczanie p rz e d s ię b io rs tw — P ośrednictw o pracy.
Stale działy:
S karbow ość — K sięgow ość — Pieniądz i k re d y t — S p ra w y socjaln e — K o m u n ik a c ja — U s ta w o d a w s tw o h a n d lo w e — A d m in is tra c ja prze m ysłow a — Przemysł —■ Rzemiosło — Handel
ność u zu p e łn ia n ia n is k ic h płac w ro z m a ity sposób sta
n o w iła obciążanie p ro d u k c ji, z n a jd u ją c e taż s w ó j w y raz w cenach. Z w y ż k o w y początkow o ruch cen w a r ty k u ła ch (.wolnego ry n k u m ia ł sw ó j o d p o w ie d n ik w cenach k o m e rc y jn y c h , co w a rty k u ła c h zasadniczych dla o d bu do w y, ta k ic h ja k w ę g ie l i cement, nie pozostaw ało bez w p ły w u na odbudow ę ja k i ro z w ó j ż y c ia gospodarczego. Spadek cen w o lne go handlu, je ś li chodzi o Poznań, b y ł k ró tk o trw a ły . H a poziom cen w p ły w a ją n ie k o rz y s tn ie m. i. og ran iczen ia o b ro tu tow arow ego.
T rudn a s ytu a cja tra n sp o rto w a , nie w y k a z u ją c a do te j p o ry znaczniejszej p o p ra w y , b y ła i je s t c z y n n ik ie m de cy
d u ją c y m w ro z w o ju ży ia gospodarczego, w szczególności w cenach i zao pa trze niu ludności. T ru d n o ści transp ortow e d a ły się d o tk liw ie odczuć zwłaszcza w zaopatrzeniu w w ę g ie l p rz e d s ię b io rs tw prz e m y s ło w y c h .
C z y n n ik ie m ha m u ją cym in ic ja ty w ę p ry w a tn ą b y ła i je s t nadal niepew ność co do zakresu d z ia ła ln o ś c i gospodarczej po zo sta w io n e j p ry w a tn e j przedsiębiorczości, ja k rów nie ż zagadnienie m a ją tk ó w opuszczonych i po rzuco nych, zarów no n ie ru c h o m y c h ja k i ruch om ych . W obu dziedzinach b ra k ja sn e j s y tu a c ji. Jeśli chodzi o pierw szą — to początkow o m iano pozostaw ić w ręka ch p ry w a tn y c h p rz e m y s ł średni i drobny. O sta tn io zdecydow ano, co po przednio ju ż prze
w a żnie stosowano, że przem y ł średni zostanie u p ań stw o
w io n y , a p ry w a tn a przedsiębiorczość m usi się zm ieścić w ra mach prze m ysłu drobnego, rzem iosła i handlu, k tó r y w do
d a tk u posiada potężnego i m ocno u p rz y w ile jo w a n e g o k o n k u re n ta w spółdzielczości, nie m ó w ią c ju ż o og ran iczen iu zakresu jego działa ln ości.
N a o d c in k u d ru gim , sy tu a c ja podobna. O debrane przez o ku pa nta w a rs z ta ty p ra c y m ia ły p o w ró c ić do sw ych w ła ś c i
c ie li, i w ty m k ie ru n k u szło po czątkow o s ąd ow nictw o , p rz y znając na po dstaw ie d e k re tu o m a ją tk a c h opuszczonych i po rzu co n ych p rz e d s ię b io rs tw a ic h w ła ś c ic ie lo m w ra z z po
zostałym tow a rem i urządzeniam i, o ile w a rto ść ic h nie przew yższała w a rto ś c i to w a ró w i urządzeń p o zostaw ion ych w p rze d się b io rstw ie . N ie tr w a ł to długo. Sądy zgodnie z in s tru k c ja m i, zaczęły skąp ie j re p ry w a ty z o w a ć przedsię
biorstw a , a zasada s u ro g a c ji rzeczow ej w o d n ie s ie n iu do to w a ru i urządzeń p rz e ję ty c h z przedsiębiorstw em , została zakw estionow ana.
N ie ulega w ą tp liw o ś c i, iż p rz y tła c z a ją c a w iększość p ła t
n ik ó w p o d a tk u o b rotow ego zwłaszcza ty c h , k tó r z y n ie m ogą p o z w o lić sobie na u trz y m y w a n ie , w y s z k o lo n e g o w sprawach p o d a tk o w y c h , personelu, b o ry k a się z tru d n o ś c ia m i je ś li chodzi o ok re ś le n ie staw ek p o d a tk u o b rotow ego , k tó re to zagadnienie dla np. d ro b n y c h k u p c ó w i rz e m ie ś ln ik ó w je s t n ie je d n o k ro tn ie rów noznaczne z p ra w d z iw ą dżunglą p o d a t
kow ą. Bo też o b o w ią z u ją c a na da l ustaw a o p o d a tk u o b ro to w y m z d n ia 4 m a ja 1938 r. uzależnia zastosow anie ta k ie j, czy in n e j s ta w k i p o d a tk u od szeregu o k o lic z n o ś c i, z k tó ry c h duża część zbiega się często w poszczególnych prze d
się bio rstw ach . Stąd też staraniem naszym będzie na ty m m ie js c u u ła tw ić każdem u z po d a tn ik ó w , o d n a le z ie n ie w ła ś c iw e j dla nieg o g ru p y sta w e k p o d a tk o w y c h ze szczególnym uw zg lę d n ie n ie m g ru p y staw e k dla p rz e d s ię b io rs tw rz e m ie ś l
niczych.
I. Grupy stawek podatkowych
Z astosow anie po szczeg óln ych s ta w e k p o d a tk u uzależ
nio n e je s t od na s tę p u ją c y c h o k o lic z n o ś c i zasadniczych:
a) ro d z a ju św iadczenia będącego prze dm io tem podatku, b) u d o w o d n ie n ia o b ro tó w p ra w id ło w o p ro w a d z o n y m i k s ię
gam i h a n d lo w y m i, c) w y s o k o ś c i o b ro tu oraz
d) z a k tu a liz o w a n ia p o ję ć przerobu i czynn ości p rz y g o to w aw czych.
Poszczególne g ru p y staw e k p o d a tk u w ra z z szczegóło
w y m ic h uzasadnieniem p rz e d s ta w ia ją się następująco:
A ) Od o b ro tó w o sią g n ię tych :
1. ze sprzedaży lu b w y m ia n y n a b y ty c h w ty m c e lu i n ie p rz e ro b io n y c h to w a ró w z w y ją tk ie m sprzedaży w apte
kach:
M ó w ią c o prze dsiębiorczo ści p ry w a tn e j n ie sposób n ie w spom nieć ró w n ie ż o niep ew n ości co do u d z ia łu tego czyn
n ik a w h a n d lu zagranicznym . O be cnie — zda je się — m ożna ju ż m ieć n a d zie ję że przedsiębiorczość p ry w a tn a zostanie, choć z d a le k o id ą c y m i o g ra n icze n ia m i, dopuszczona do han
dlu zagranicznego. Prężność p ry w a tn e g o kupca może p rz y czynić się skutecznie do ro z w o ju naszego w y w o z u , niezbęd
nego p rz y naszej bied zie k a p ita ło w e j i b ila n s u płatniczego.
Bez w y w o z u n ie m o g lib y ś m y im p o rto w a ć n a w e t n a jp o trz e b n ie js z y c h nam s u ro w có w i ś ro d k ó w p ro d u k c ji, n ie m ów iąc ju ż o a rty k u ła c h k o n s u m c y jn y c h .
M ó w ią c o bied zie k a p ita ło w e j, na le ży zauw ażyć, że je ż e li prze dsiębiorczo ści p ry w a tn e j p o zo sta w ia m y znaczne pole działania, to ro z w ó j je j nie je s t m o ż liw y bez o d b u d o w y k a p ita łó w , a to s k o le i nie je s t m o ż liw e p rz y z b y t w y s o k im ob ciążeniu p o d a tk o w y m , W ty m w zg lę d zie w y s ta rc z y p rz y pom nieć, że p rz y dochodzie ponad dw a m ilio n y , co p rz y w y sokim po ziom ie cen u nas nie będzie rzadkością — staw ka po d a tk o w a w y n o s i 97,50% z ty m jeszcze d o da tkiem , że je ż e li p rze dsiębiorca pozostaje w stanie bezżennym , to staw ka podw yższa się o 20%, — c z y li że ju ż p rz y dochodzie 2 m i
lio n y i 10 «tysięcy zł prze dsiębiorca dopłaca do tego Interesu o ko ło 342 tys. z ło tych .
Je że li do tego d o d a m y w p row a dzo na w d w u p o da tka ch wsteczne d z ia ła n ie obciążeń, to m ożem y sobie w y o b ra z ić d yle m a t p o w s ta ją c y d la prze d się b io rcy.
O bcią żen ia socjalne ró w n ie ż po w a żnie w z ro s ły choć w m n ie js z y m stopniu.
Ja k w id z im y , bila n s ten nie je s t z b y t różo w y, tru d n o je dn akże o cze kiw a ć i m ie ć p re te n s je do tego, żeby po ta k ic h zniszczeniach w o je n n y c h , po ta k ic h u b y tk a c h w lu d zia ch i ta k ie j de z o rg a n iz a c ji na każdym polu, w ja k ic h odradza się nasza gospodarka na rod ow a w s z y s tk o odrazu b y ło do
brze. M ie jm y prze ko n a n ie jednakże, że ta k będzie, i to ju ż w n ie d a le k ie j p rzyszłości. S tw ie rd z ić n a le ż y z uznaniem d la prze dsiębiorczo ści p ry w a tn e j, że tru d n o ś c i je j n ie z ra żają, że mimo. n ic h r o z w ija się ona i n a le ż y m ie ć prze ko n a nie, że p rz y u s ta b iliz o w a n iu się je j w a ru n k ó w ro z w o ju w k ła d je j w bu dow ę n o w e j naszej rze c z y w is to ś c i gospodarczej, nie zaw iedzie n a w e t ś m ia ły c h ocze kiw a ń!
Dr. St. W aschko
obrotowego
a) (o b ro ty udow . p ra w id ł. k s ię g a m i ha nd l.) — 1,25%
b) (o b ro ty nieu dow . p ra w id ł. k s ię g a m i handl.) — 1,7 % 2. ze sprzedaży lu b w y m ia n y n a b y ty c h to w a ró w , p rz e ro
b io n y c h przed do ko n a n ie m sprzedaży lu b w y m ia n y : a) (o b ro ty udow . p ra w id ł. k s ię g a m i handl.) — 2,1%
b) (o b ro ty nieudow . p ra w id ł. k s ię g a m i handl.) — 3 % Za prze rób to w a ró w nie uw aża się czynności p rz y g o to w a w czych, d o k o n y w a n y c h zgodnie z is tn ie ją c y m i zw y c z a ja m i h a n d lo w y m i, przed usku tecznien iem sprzedaży ty c h to w a ró w w p rze d się b io rstw a ch h a n d lo w y c h lu b na zlecenie ty c h p rz e d s ię b io rs tw w ob cych prz e d s ię b io rs tw a c h p rze m y
sło w ych. Za ta k ie czynności prz y g o to w a w c z e n a le ż y u w a żać w szczególności:
a) s k ła d a n ie (m ontow anie) p rz e d m io tó w — a w ię c np. s k ła danie zegarków , s pro w a dzon ych w częściach, po legające w y łą c z n ie na ześru bo w an iu i u s ta w ie n iu o d p o w ie d n ic h części zeg arka na w ła ś c iw y m m ie js c u bez żad nych prze
ró b e k w te n sposób, że rozśru b o w a n ie zegarka je s t zaw sze m o ż liw e (np. w celu spraw dzenia): skła d a n ie (m on
to w a n ie ) w ie c z n y c h p ió r z g o to w y c h części, pole gające na zło że n iu g o to w y c h części p ió ra (obsadki, s ta ló w k i, w o re czka gum ow ego itp .) bez po m o c y m aszyn lu b b a r
d z ie j s k o m p lik o w a n y c h narzędzi: s k ła d a n ie ro w e ró w z części, sprow adzonych z fa b ry k i pod w a ru n k ie m , iż s k ła danie to d o k o n y w a n e je s t z w y c z a jn y m i na rzęd ziam i bez s p e c ja ln y c h urządzeń m e ch an icznych lu b w a rs z ta tó w i bez żad nych zm ian i u z u pe łnień poszczególnych części s k ła d o w y c h (bez ic h p rz e ró b k i lu b o b ró b k i), in n y m i s ło w y , ta k ie skła da nie (m ontow anie) p rze d m io tó w , k tó re p o lega na zło ż e n iu g o to w y c h części bez u życia w ty m celu urządzeń m echanicznych, m aszyn lu b b a rd z ie j s k o m p li
k o w a n y c h narzędzi oraz bez d o k o n a n ia o b ró b k i raechs-
Slawki podatku
Tucznej poszczególnych części (ja k np. d ę c ie blach y, ■wy
gin a n ie , fa lc o w a n ie , lu to w a n ie itp.),
b) p rz y s to s o w a n ie do spo życia a rty k u łó w spo żyw czych bez z m ia n y ic h is to tn y c h w łasno ści i s k ła d n ik ó w i bez do
d a n ia in n y c h m a te ria łó w — a w ię c np. p a ste ryza cja m le k a tj. czynności, po le gające na u n ie s z k o d liw ie n iu b a k te rii z n a jd u ją c y c h się w m le k u ; p a le n ie k a w y , je ż e li d o ty c z y k a w y bezpośrednio sprzedaw anej przez przedsiębiorstw o , e) so rto w a n ie , suszenie, k ra ja n ie , m ie len ie , rozcieńczanie
i t. p. czynności, kon ie czne dla w ła ś c iw e j d y s tr y b u c ji to w a ró w , a w y k o n y w a n e bez u ż y c ia b a rd z ie j s k o m p lik o w a n y c h urządzeń m e ch an icznych oraz bez stosow ania m e
c ha nicznej s iły na pędow ej — a w ię c np. so rto w a n ie , su
szenie, k ra ja n ie i m ie le n ie z ió ł le czn iczych ; w y rą b za
k u p io n e j d z ia łk i lo d u ; rozcieńczanie octu lu b esencji octo
w e j i ro z le w do butelek,
il) pakow anie, ro z le w a n ie , b u te lk o w a n ie , la k o w a n ie , s k ła danie, z w ija n ie , zna kow anie to w a ró w itp . czynności, m a
ją c e na celu ra c jo n a ln e fo rm y sprzedaży lu b re k la m y , c ho cia żby p rz y czynnościach ty c h stosowano ba rdziej s k o m p lik o w a n e urządzenia oraz m echaniczną s iłę napę
d o w ą — a w ię c np. p rz e p a k o w y w a n ie k o lo ro w e j n itk o w a n e j p rz ę d z y b a w e łn ia n e j z paczek w ię k s z y c h do m n ie j
szych pu dełek, p rz y czym o b o ję tn ą jest. okoliczność, czy p rz e p a k o w y w a n ie o d b yw a się w sposób p ry m ity w n ie js z y , t j. w y łą c z n ie p rz y pom ocy d re w n ia n y c h p rz y rz ą d ó w do szpulow ania, o b s łu g iw a n y c h ręcznie, czy też w sposób, z e z w a la ją c y na pew ną ekonom ię kosztów , co zachodzi w p rz y p a d k u p rz e p a k o w y w a n ia p rz y po m ocy tychże sa
m y c h d re w n ia n y c h prz y rz ą d ó w , o b s łu g iw a n y c h m echa
niczn ą siłą napędow ą; ta b le tk o w a n ie pro szku chem icz
nego, je ś li je s t to czynność w y łą c z n ie m echaniczna, p o le g a ją ca na n a d a n iu pewnego k s z ta łtu i o k re ś le n iu d a w ki dla pro szku chem icznego, p rz y czym skła d chem iczny ta b le te k je s t ten sam co i proszku w stanie luźnym , z w y ją tk ie m p rz y p a d k ó w , g d y p rz y ta b le tk o w a n iu łączy się k ilk a ró ż n y c h pro szkó w chem icznych, w s k u te k czego p o w s ta je zu p e łn ie n o w y p ro d u k t,
e) z d o b ie n ie kap eluszy, p rz y g o to w a n ie do sprzedaży g o to w y c h u b io ró w przez drobne p o p ra w k i i uzu pe łnien ia, he
b lo w a n ie i pirzerzynanie desek, b e jc o w a n ie m e b li i czy
n ie n ie w n ic h d ro b n y c h p o p ra w e k i u zu p e łn ie ń itp . czyn
ności, m ające na celu prz y s to s o w a n ie to w a ru do in d y w id u a ln y c h gu stów i po trze b k u p u ją c y c h łu b dołączenie do niego g o to w y c h części, je ż e li czynn ości te nie zm ie
n ia ją isto tn e g o przeznaczenia i w a rto ś c i sprzedawanego p rze d m io tu oraz w y k o n a n e są p rz y pom ocy p ra c y ręcz
n e j — w szczególności np. skraca nie, podłużanie, zw ę
żanie, p o p ra w ia n i# i pra so w a n ie oraz p rz y s z y w a n ie g u z ik ó w , w y k o n y w a n e w z w ią z k u ze sprzedażą g o to w y c h u b io ró w ,
f) p ra n ie , czyszczeni«, prasow anie, d e k a ty z o w a n ie itp.
N ie będzie n a tom ia st czynnością p rz y g o to w a w c z ą w ę dzenie, m a ry n o w a n ie , o p ie kanie, smażenie, g a tunko w a nie , o p a k o w y w a n ie (p u d e łk o w a n ie to w a ru ) ry b i śledzi, w y ró b w ę : dlin z mięsa, w y p ie k p ie c z y w a z m ąki, prze nicow a n o u b ra n ia przez k ra w c a itp .; je ż e li tu ju ż m ow a o spraw ach spe
c ja ln e g o z aintere sow a nia dla p rz e d s ię b io rs tw rze ź n ic k ic h , to n a le ż y p o d k re ś lić , iż n a jw ię c e j pow szechnie w ą tp liw o ś c i nasuw a k w e s tia tzw . szlam ow ania j e lit i p ę che rzy surow ych.
O tóż czyszczenie je lit i pęcherzy suro w ych , c z y li tzw . szla
m ow anie, po le g a ją ce na oczyszczeniu ich z ło ju i niep rzetra- w io n y c h części p o k a rm u — n a le ż y uw ażać za przerób, n a to m ia s t suszenie i solenie je lit oraz suszenie pęcherzy, ja k o m ające ch a ra k te r czynności l i ty lk o k o n s e rw a c y jn y c h , n a le ż y uw ażać za czynność p rz y g o to w a w c z ą ; co zaś d o ty c z y ć w ia rto w a n ia i s o rto w a n ia mięsa, pochodzącego czy to z w łasnego u b o ju , czy też zakupionego u h u rto w n ik ó w , to czynności te n ie m ogą być utożsam iane z p rze rab ian ie m m ięsa na różne w y ro b y ;
3. ze sprzedaży lub w ym iany towarów zarów no p rz e ro b io nych ja k i nieprzerobionych przed sprzedażą lu b w y mianą w aptekach:
a) (o b ro ty ud ow odn. p ra w id ł. k s ię g a m i handl.) — 3%
b) (o b ro ty nieu dow od n. p ra w id ł k s ię g a m i handl.) — 3%
4. ze sprzedaży na giełdach zbożowo - towarowych ziemio
płodów, m ąki, otrąb i makuchów: 0,3%
Przez sprzedaż dokonaną na gie łd a ch zbożow o-tow a- ro w y c h na le ży rozu m ieć sprzedaż, o d p o w ia d a ją c ą w a ru n k o m p rz e w id z ia n y m :
a) w rozporządzeniu P rezydenta R ze czypo spolitej z dnia 28 g ru d n ia 1924 r. o o rg a n iz a c ji g ie łd (Dz. U. R. P.
z 1930 r. N r 23, poz. 209), zm ie n io n y m ustaw ą z dnia 18 m a rca 1935 r. (Dz. U. R. P. N r 24, poz. 163) oraz b) w przepisach s ta tu tó w i re g u la m in ó w tra n s a k c y j g ie ł
d o w y c h —- z a tw ie rd z o n y c h przez M in is tra P rzem ysłu i H a n d lu dla poszczególnych g ie łd zbo żow o-tow aro- w ych.
5. z w y k o n y w a n ia p rze d się b io rstw w y d a w n ic tw ksią żek d ru k o w a n y c h na obszarze R zeczypospolite] P o ls k ie j:
a) (o b ro ty udow nodn. p ra w id ł. księ g a m i handl. — 1,25%
b) (o b ro ty n ieu dow . p ra w id ł. k s ię g a m i handl.) — 1,7%
Przez w y k o n y w a n ie p rze dsiębiorstw a w y d a w n ic tw ksią żek d ru k o w a n y c h rozum ieć na le ży sprzedaż książek w łasnego n a kła d u , zarów no konsum entom jak. i odsprze- dawcom , oraz zam ieszczanie w ty c h ksią żka ch ogłoszeń i reklam . O bo ję tn e je s t p rz y tym , czy p rze dsiębiorstw a w y d a w n ic tw ksią żek d ru k u ją sw o je k s ią ż k i w e w ła s n y c h zakład ach gra ficzn ych , czy też z b ra k u w łasnych , zle cają d ru k ksią żek ob cym zakładom gra ficznym . W ob ydw u b o w ie m p rz y p a d k a c h będą m ia ły zastosow anie s ta w k i w n ie z m ie n io n e j w ys o k o ś c i tj. 1,25% od ob ro tó w , ud o
w o d n io n y c h p ra w id ło w y m i księ ga m i h a n d lo w y m i a 1,7%
od ob ro tó w , n ie u d o w o d n io n y c h ta k im i księgam i.
B) O d o b ro tó w o sią g n ię tych :
ze sprzedaży lu b w y m ia n y suro w có w , p ó łw y ro b ó w lu b w y ro b ó w go to w y c h , w y tw o rz o n y c h przez p o d a tn ik a na ra ch u n e k w ła s n y oraz z w ła s n y c h m a te ria łó w :
1. je ż e li o b ro ty te nie prze w yższa ją z ł 50.000,— w stosunku rocznym :
a) (o b ro ty udow odn. p ra w id ł. księ g a m i handl.) — 1,5%
b) (o b ro ty nieu dow . p ra w id ł. księ g a m i handl.) — 1,5%
2. je ż e li o b ro ty te prze w yższa ją zł 50.000,— lecz nie prze
w yższają zł 100.000,— w stosunku rocznym :
a) (o b ro ty udow odn. p ra w id ł. księ ga m i handl.) — 1,5%
b) (o b ro ty nieu dow . p ra w id ł. księ g a m i handl.) — 2,1%
T u ta j p o d k re ś lić na le ży w a ż n y szczegół, a m ia n o w ic ie , iż staw ka 1,5% m a zastosow anie ty lk o w p rz y p a d k u u d o
w o d n ie n ia p ra w id ło w o p ro w a d z o n y m i k s ię g a m i h a n d lo w y m i całego o b ro tu ze sprzedaży lu b w y m ia n y surow ców , p ó łw y ro b ó w lu b w y ro b ó w g o to w y c h w y tw o rz o n y c h przez po d a t
n ik a na rach un ek w ła s n y i z w ła s n y c h m a te ria łó w , je ż e li o b ró t ten przew yższa w p ra w d z ie 50.000,— z ł lecz n ie prze
w yższa z ł 100.000,— w stosunku rocznym ,
3. je ż e li o b ro ty prze w yższa ją z! 100.000,— w stosunku rocz
nym :
a) (o b ro ty udow odn. p ra w id ł. księ g a m i handl.) — 2,1%
b) (o b ro ty nieudow . p ra w id ł. k s ię g a m i handl.) — 3%
K w o ty o b ro tu w y ż e j w y m ie n io n e o b e jm u ją c a łk o w ity o b ró t ja k i p o d a tn ik osiągnął w stosunku roczn ym z ty tu łu św iadczeń jednego ro d za ju , w y k o n a n y c h w e w s z y s tk ic h z«- kładach, p rz y pom ocy k tó ry c h w y k o n y w a te św iadczenia.
C) O d o b ro tó w o sią g n ię tych :
1. z czynn ości k re d y to w y c h , z w y ją tk ie m zys k u b ru tto z do kon an ych op e ra cyj o b c y m i w a lu ta m i, de w iza m i tudziaż w sze lkie g o ro d z a ju p a p ie ra m i w a rto ś c io w y m i, c z y li obro
ty osiągnięte w po staci na le ż n y c h p ro ce n tó w i In n y c h w yn ag rodze ń za św iadczenia k re d y to w e (np. p ro w iz je k om isow e ):
a) (o b ro ty udow odn. p ra w id ł. księ g a m i handl.) — 1,8%
b) (o b ro ty nieudow . p ra w id ł. księ g a m i handl.) —- 3%
2. w po staci zysku b ru tto z do ko n a n ych o p e ra c y j o b c y m i w a lu ta m i, d e w iz a m i tudzież w s z e lk ie g o ro d z a ju papie
ra m i w a rto ś c io w y m i: o b o w ią z u je zawsze, bez w zg lę d u na to, czy o b ro ty będą czy też nie będą ud ow odn io ne p ra w id ło w o p ro w a d z o n y m i księ ga m i h a n d lo w y m i, staw ka 3%
N ie w o ln o zapom inać, iż powyższe s ta w k i m a ją zasto
sow anie je d y n ie do o b ro tó w z czynności k re d y to w y c h . Przez czynności k re d y to w e zaś na le ży w te j g ru p ie rozum ieć:
a) czynności ba nkow e p rze d się b io rstw b a n k o w y c h w rozu
m ie n iu art. 24 i 25 rozporządzenia Prezydenta Rzeczy
p o s p o lite j z dn ia 17 m arca 1928 r. o p ra w ie b a n ko w ym (Dz. U. R.'. P. N r. 34, poz. 321),
b) czynności in n y c h osób fiz y c z n y c h i p ra w n ych , k tó re m o g ły b y być czynn ościam i p rz e d s ię b io rs tw b a n k o w y c h w ro z u m ie n iu cytow a ne go pod a) rozporządzenia, p rz y czym
4
p o b ie ra n ie p ro c e n tó w z t y tu łu czynności k re d y to w y c h s ta n o w i o b ró t ty lk o w ów czas, je ż e li m a m ie jsce w ra m ach zaw odow ego w y k o n y w a n ia ty c h czynności.
N a o b ró t z czynności k re d y to w y c h skła da się:
a) suma na le żnych p ro c e n tó w in n y c h w yn a g ro d ze ń za św iadczenia (np. p ro w iz ja , kom isow e ) oraz
b) zy s k b ru tto z do k o n a n y c h o p e ra c y j ob c y m i w a lu ta m i, de
w iz a m i, tudzież w sze lkie g o ro d z a ju p a p ie ra m i w a rto ś c io w y m i.
Za zy s k b ru tto , o s ią g n ię ty z o p e ra c y j ob c y m i w a lu ta m i, de w iza m i oraz w sze lkie go ro d z a ju p a p ie ra m i w a rto ś c io w y m i, uw aża się n a d w y ż k ę po m ię dzy ceną, uzyska n ą p rz y sprzedaży, a ceną n a b ycia , bądź też — g d y n a b y c ie nastą
p iło w u b ie g ły c h okre sach o p e ra c y jn y c h , a p o d a tn ik nie może u d o w o d n ić ceny n a b y c ia sprzedanych w a lo ró w — ic h w a rto ścią , w y k a z a n ą w b ila n s ie o tw a rc ia danego okre su o p era cyjne go . N a d w y ż k ę pow yższą n a le ż y p o m n ie js z y ć o sumę strat, p o n ie s io n y c h p rz y sprzedaży w a lu t obcych, de
w iz i w sze lkie go ro d z a ju p a p ie ró w w a rto ś c io w y c h w ro k u p o d a tk o w y m , ob liczo n ą w e d łu g zasad an alogicznych . W p ły w y z k u p o n ó w od w s z e lk ie g o ro d z a ju p a p ie ró w w a rto ś c io w y c h w chodzą zawsze w skła d dru giego ro d z a ju o b ro tu z czyn
n o ści k re d y to w y c h (v. lit. b) i p o d le g a ją o p o d a tk o w a n iu bez w zg lę d u na to, czy p a p ie ry w a rto ś c io w e tra k to w a n e są ja k o lo k a ta k a p ita łu , czy też ja k o to w a r, oraz nieza leżn ie od tego, czy w yso kość p ro c e n tó w może b y ć z g ó ry obliczo na (np. p rz y ob lig a c ja c h , lis ta c h zasta w nych ), czy też ic h w y sokość z ależy od w y n ik ó w gospodarczych p rze dsiębiorstw a , a w ię c w n a stępstw ie od w y s o k o ś c i je g o dochodu (np. akcje).
P o d kre ślić należy, iż z o b ro tu osiąganego z czynności k re d y to w y c h , n ie m ogą b y ć po trą con e w sze lkie g o ro d z a ju kos z ty , zw iązane z w y k o n y w a n ie m św iadczeń w zakre sie tych że o p e ra c y j k re d y to w y c h , a w szczególności k o s z ty re d y s k o n ta w e k s li.
Z d ru g ie j s tro n y n ie w lic z a się do o b ro tu po da tko w e go k w o t p o b ra n y c h od k lie n tó w na p o k ry c ie w y d a tk ó w na k s ią żeczki czekowe, k o s z ty pro te stu, k urtaż, asekurację, po rto , depesze itp . po n a le ż y ty m u d o w o d n ie n iu , iż k w o ty te sta
n o w ią ty lk o z w ro t fa k ty c z n ie p o n ie s io n y c h w y d a tk ó w w za
s tęp stw ie k lie n tó w . W p rzyp a d ku , g d y k w o ty pobrane p rz y ta k ie j tra n s a k c ji prz e k ra c z a ją w y d a tk i, fa k ty c z n ie poniesione, p o d le g a ją one w c a ło ś c i o p o d a tko w a n iu .
U w aga: J e ż e li o b ró t p rz e d s ię b io rs tw b a n k o w y c h osiągany je s t ze św iadczeń innego rod zaju, n iż czynn ości k re d y to w e w ro z u m ie n iu w y ż e j ok re ś lo n y m , np. z t y tu łu k o m is o w e j sprzedaży to w a ró w , w ów czas sto
sować na le ży s ta w k i w ła ś c iw e dla o b ro tu z ty tu łu tego w ła ś n ie ro d z a ju św iadczeń na zasadach, poda
n y c h w po zo sta łych g ru pa ch sta w e k p o d a tk o w y c h . D) Z o b ro tó w o s ią g n ię ty c h :
z w y n a g ro d z e n ia za prze rób lu b w y tw o rz e n ie w y ro b ó w bądź p ó łw y ro b ó w z cudzych m a te ria łó w :
1. je ż e li o b ro ty te n ie prze w yższa ją z ł 15.000,— w stosunku
roczn ym — 1,5%
2. je ż e li o b ro ty te prze w yższa ją z ł 15.000,— w stosunku
roczn ym : 3%
i to od o b ro tó w zaró w n o u d o w o d n io n y c h , ja k i nieu d o w o d - n io n y c h p ra w id ło w o p ro w a d z o n y m i k s ię g a m i h a n d lo w y m i.
U zn an iu za obrót, p o d le g a ją c y p o w yższe j g ru p ie staw ek n ie stoi na przeszkodzie oko liczn ość, iż p rz e tw ó rc a lu b w y tw ó rc a do da je w łasne m a te ria ły pom ocnicze do m a te ria łó w zasadniczych, do starczon ych przez zam aw iającego a będą
c y c h prze dm io tem przerobu lu b służących do w y tw o rz e n ia w y ro b ó w bądź p ó łw y ro b ó w .
K r a jo w y przedsiębiorca, k tó r y prze rab ia lu b w y tw a rz a w y r o b y lu b p ó łw y ro b y z m a te ria łó w na le żących do fir m y zag ran iczne j i na zlecenie fir m y zag ran iczne j, dostarcza na je j ra c h u n e k k ra jo w y m o d biorcom prze rob ion e lu b w y tw o rzone w y ro b y bądź p ó łw y ro b y , opłaca po da te k:
1. od w yn a g ro d ze n ia za prze rób lu b w y tw o rz e n ie w y ro b ó w bądź p ó łw y ro b ó w oraz
2. od pełnego obrotu, osiągniętego ze sprzedaży ty c h w y r o bó w bądź p ó łw y ro b ó w , p rz y k tó re j d z ia ła ł w charakterze ko m is a n ta bądź ajenta, posiadającego to w a ry w k o n s y g n a c ji.
W o m a w ia n e j gru p ie o b ro tó w n a le ż y szczególną uw agę p o św ię cić o b ro to m w m łyn a ch . O tóż o b rotem w m ły n a c h je s t:
a) p rz y p rz e m ia le go spo da rczym — otrz y m a n e w y n a g ro dzenie bądź to w pieniądzach, bądź to w na tu rz e (tzw.
m ia rk a ) za p rz e m ia ł;
b) p rz y p rz e m ia ł« h a n d lo w y m — zap ła ta za św iadczenia rzeczy, t j. za sprzedaż lu b w y m ia n ę p ro d u k tó w prze m iału.
P rzem iał jest gospodarczy, g d y prze dsiębiorca z p rz y ję te g o do p rz e m ia łu zboża z a trz y m u je część zboża ty tu łe m w y n a g ro d z e n ia a w ła ś c ic ie l p o zostałej ilo ś c i zboża o trz y m u je w s z y s tk ie p ro d u k ty , ja k ie p o w s ta ły z prze m ielen ia.
N ie stoi na przeszkodzie p rz y ję c iu za o b ró t w y n a g ro d z e n ia za prze m iał, fa k t w y d a n ia od razu przez p rze dsiębiorcę z p o sia da nych zapasów p ro d u k tu gotow ego, je ż e li zapasy te p o chodzą z w y n a g ro d z e n ia za p rz e m ia ł d o ko n a n y p o prze dnio dla in n y c h osób oraz je ż e li w y d a w a n y z po sia dan ych za
pasów p ro d u k t g o to w y je s t tego samego g a tu n k u i z n a jd u je się w ty m sam ym stosunku, w ja k im b y je o trz y m a ł k lie n t po p rz e m ie le n iu zboża w łasne go w sposób przez nieg o żą
dany.
W razie n ie d o trz y m a n ia cho ćby je dn ego z w a ru n k ó w , w y m ie n io n y c h w y ż e j, ma m iejsce p rz e m ia ł h a n d lo w y .
Z apłata uzyskana ze sprzedaży p ro d u k tó w o trz y m a n y c h z p rz e m ia łu zboża, pochodzącego z w y n a g ro d z e n ia za prze
m ia ł (m iarka), je s t obrotem , p o d le g a ją c y m o p o d a tk o w a n iu ja k o p rz e m ia ł h a n d lo w y .
Przy prze m iale gospodarczym m a ją zastosow anie s ta w k i p o d a tk o w e podane w n in ie js z e j g ru p ie (D) a w ię c — 1,5%, je ż e li o b ro ty nie prze w yższa ją zł 15.000,— w stosunku rocz
n y m 1 3 %, je ż e li o b ro ty prze w yższa ją 15.000,— z ł w stosun
k u rocznym .
Przy przem iale zaś handlowym m ają zastosowanie stawki po d a tk o w e podane p o w y ż e j w gru pie B. a w ię c — 1,5%, 1,5% oraz 2,1% od o b ro tó w u d o w o d n io n y c h p ra w id ło w o p ro w a d z o n y m i k s ię g a m i h a n d lo w y m i a 1,5%, 2,1% oraz 3% od o b ro tó w n ie u d o w o d n io n y c h p ra w id ło w y m i księ ga m i h a d lo w y m i.
E) Od obrotów osiągniętych:
z wynagrodzeń za ekspedycję, maklerstwo żeglugowe oraz
przewóz osób 1 rzeczy: __2,6%
i to z aró w n o od o b ro tó w u d o w o d n io n y c h ja k i n ie u d o w o d n io n y c h p ra w id ło w o p ro w a d z o n y m i k s ię g a m i h a n d lo w y m i.
F) Od obrotów osiągniętych:
z p ro w izji 1 Innych wynagrodzeń za czynności komisu: 6%
Za czynności k o m is o w e j sprzedaży n a le ż y uw ażać — p o d e jm o w a n ie się sprzedaży rzeczy ru c h o m y c h (to w a ró w itp.) lu b p a p ie ró w w a rto ś c io w y c h w im ie n iu w ła s n y m a na rach u n e k in n e j osoby (kom itenta).
Za o b ró t p rz y czynnościach k o m is o w e j sprzedaży u w a żać n a le ż y sumę na le żnej p r o w iz ji oraz in n y c h w y n a g ro dzeń za w y k o n a n e usług i, je ż e li ko m is a n t:
a) działa na rach u n e k osób, o p ła c a ją c y c h p o d a te k o b ro to w y z t y tu łu sprzedaży to w a ró w , będących prze dm io tem kom isu,
b) p ro w a d z i p ra w id ło w e k s ię g i h a n d lo w e i u d o w o d n i stosunek k o m is u um ow ą pisem ną lu b k ore spo nde ncyjną ,
c) nie o trz y m u je dla siebie, nieza leżn ie od u m ó w io ne go w y n a g ro d z e n ia ko m iso w e g o lu b zam iast w y n a g ro d z e n ia , ró ż n ic y m ię d z y ceną is to tn ie osiąg nię tą p rz y sprzedaży, a ce
ną ustaloną w u m o w ie na rzecz k o m ite n ta .
N ie s p e łn ie n ie p rz y k o m is o w e j sprzedaży cho cia żby je dn ego z ty c h trzech w a ru n k ó w , ja k ró w n ie ż do konanie czynności k o m is o w e j in ne go ro d za ju , a w szczególności k o m isow ego zakupu, pociąga za sobą o p o d a tk o w a n ie c a łk o w ite j zap ła ty, ja k a p rz y p a d ła b y k o m is a n to w i, g d y b y d o k o na ł te j czynności na ra c h u n e k w łasny.
Uw aga: M im o , że tra n s a k c je lic z n y c h p rz e d s ię b io rs tw p o w szechnie firm o w a n y c h ja k o „ K o r n i s" mogą od po w ia da ć w a ru n k o m tra n s a k c ji k o m is o w y c h stosow nie do po stano
w ie ń k o d e k s u h a n d l o w e g o , to je d n a k z u w a g i na w yszcze gó lnion e w y ż e j w a ru n k i k o m is o w e j sprzedaży w ro z u m ie n iu u s ta w y o p o d a tk u o b ro to w y m p o d le g a ją w w ię k szości p rz y p a d k ó w p o d a tk o w i o b rotow em u od pełnego obro
tu tow a row ego .
G) Z obrotów osiągniętych:
1 p ro w izji 1 innych wynagrodzeń za czynności ajenta — 6%
i to zarów no od o b ro tó w u d o w o d n io n y c h ja k i n ie u d o w o d n io n y c h p ra w id ło w o p ro w a d z o n y m i księ g a m i h a n d lo w y m i.
P ojęcie i zakres u m o w y a je n c y jn e j n a le ż y oceniać na po d s ta w ie prz e p is ó w k o d e ksu ha nd lo w e g o (art. 568 — 580).
Je że li je dn akże a je n t posiada sprzedawane to w a ry w k o n s y g n a c ji i rów nocześnie działa w im ie n iu i na rach u n e k osób n ie o p ła c a ją c y c h p o d a tk u ob ro to w e g o od w y k o n a n ia um ó w sprzedaży, p rz y k tó r y c h p o ś re d n ic z y — za o b ró t u w a ża się c a łk o w itą sumę z a p ła ty , ja k a p rz y p a d ła b y a je n to w i.
5
g d y b y d z ia ła ł we w ła s n y m im ie n iu i na w ła s n y rachunek p rz y sprzedaży p o w yższych to w a ró w .
H ) Od obrotów osiągniętych:
* p ro w izji i innych wynagrodzeń za pośrednictwo, nie ma
jące cech umowy ajencyjnej: __ 6%
i to zarów no od o b ro tó w u d o w o d n io n y c h ja k i n ieu dow od - n io n y c h p ra w id ło w o p ro w a d z o n y m i księ g a m i h a n d lo w y m i.
P rzy p o ś re d n ic tw ie in ne go rod zaju, niż w y n ik a ją c e z u m o w y a je n c y jn e j, a m a ją c y m c h a ra k te r zaw od ow y, za o b ró t uw aża się w yn ag rodze nia, należne p o ś re d n ik o w i za je g o u s łu g i. Przez p o ś re d n ic tw o rozu m ieć na le ży w s z e lk ie czynności, w w y n ik u k tó ry c h nastręcza się osobom trz e cim sposobność do zaw arcia m ię d z y n im i ja k ie jk o lw ie k u- m o w y , albo po śre d n iczy się p rz y je j zaw arciu.
II. Stawki dla przedsiębiorstw rzemieślniczych
S ta w k i po d a tk o w e dla p rz e d s ię b io rs tw rzem ieśln iczych p o d z ie lim y na następujące g ru p y :
A ) Z obrotów osiągniętych:
ze sprzedaży lub w ym iany surowców, półw yrobów lub w y robów gotowych, wytw orzonych przez rzemieślnika na ra
chunek w łasny: np. sprzedaż pieczyw a , w ę d lin , ubrania, o b u w ia itp., w y tw o rz o n y c h z w ła s n y c h m a te ria łó w :
ud ow odn, nieu dow od n.
p ra w id ł. p ra w id l.
. . „ „ „ „ ks. handi. ke. handl.
a) do 50.000,— z ł w stos, ro czn ym 1,5% 1 5%
b) ponad 50.000,— z ł do 100.000,— zł
w stosunku roczn ym 1,5 % 2 \ %
(S taw ka 1,5% ma zastosow anie t y lk o w p rz y p a d k u u d o w o d n ie n ia p ra w id ło w y m i księ ga m i h a n d lo w y m i całego obrotu)
c) pona d 1.000,000,— z ł roczn ie 2,1% 3 % B) Z obrotów osiągniętych:
K wynagrodzenia za przerób lub w ytw orzenie w yrobów bądi półw yrobów z cudzych materiałów : np. wynagrodzenie za w y p ie k chleba z dostarczonej m ąki, uszycie u b ra n ia z d o starczonego m a te ria łu itp .:
a) do 15.000,— z ł w stos. roczn ym b) ponad 15.000,— z ł w stos rocz.
udow odn. nieudow odn.
p ra w id ł. p ra w id ł.
ks. handl. ks. handl.
1,5% 1,5%
3% 3%
C) Z obrotów osiągniętych:
u świadczenia usług o charakterze rękodzielniczym : udow odn. nieudow odn.
p ra w id ł. p ra w id ł.
. ks. handi. ks. handl.
n) do 50.000,— z ł w stos. roczn ym 1,5% 1 5 % b) ponad 50.000,— z ł do 100.000,— zł
w stosunku roczn ym 1,5% 2 1%
c) ponad 100.000,— z ł w stos. rocz. 3% 3%
Za u s łu g i o cha rakterze rę k o d z ie ln ic z y m n a le ż y uważać
• s łu g i w y k o n y w a n e w ram ach rzem iosła w ro z u m ie n iu art.
142 p ra w a przem ysłow ego, a nie po legające na prze tw ór rza n iu lu b w y tw a rz a n iu w y ro b ó w bądź p ó łw y ro b ó w — np.
u s łu g i fry z je ró w , fo to g ra fó w , m alarzy, m u la rzy, p o z ło tn ik ó w , k o m in ia rz y , szkla rzy, zdunów oraz w sze lkie go rod zaju na
p ra w y np. obuw ia, odzieży itp,
Przerób^ lu b w y tw o rz e n ie w y ro b ó w bądź p ó łw y ro b ó w zachodzi wówczas, gd y w w y n ik u ty c h czynności zm ie n iła się is to ta danego p rze dm io tu, c z y li — w e d łu g poglądów , p a n u ją c y c h w ob rocie h a n d lo w y m — p o w s ta ło now e dobro gospodarcze (in n y prz e d m io t z b y tu w obrocie ha nd low ym ) T ak w ię c w y tw o rz e n ie m lu b przerobem będzie:
a) w y ró b w ę d lin z mięsa, b) w y p ie k p ie c z y w a z m ąki,
c) prze n ico w a n ie u b ra n ia przez k ra w c a itp.
N ie je s t n a tom ia st w y tw o rz e n ie m lu b przerobem : d) żelow a nie o b u w ia przez szewca,
e) prasow anie u b ra n ia przez kraw ca, f) p ra n ie b ie liz n y przez p ra ln ię itp.
W p rz y k ła d a c h p o da nych w y ż e j pod a), b) i c) będą m ia ły zastosow anie s ta w k i, w y m ie n io n e w grupie A. — je ż e li p rz e d m io ty te w y tw o rz o n o z w ła s n y c h m a te ria łó w , a w y m ie n io n e w gru p ie B. — je ż e li p rz e d m io ty te w y tw o rzono lu b prze ro b io n o z cudzych (dostarczonych przez k lie n tów ) m a te ria łó w .
W p rz y k ła d a c h na tom ia st p rz y to c z o n y c h w y ż e j pod d), e) i f), m am y do c z y n ie n ia z usługą, a nie w y tw o rz e n ie m lu b p rze ró b ką — zastosow anie będą prze to m ia ły s ta w k i p o da tko w e , w y m ie n io n e w g ru p ie C.
W p ra k ty c e zdarzać się będzie n ie je d n o k ro tn ie , iż ob rót rz e m ie ś ln ik a może podlegać trzem (a na w e t w ię k s z e j ilo ści) ró żn o ro d n ym staw ko m p o d a tk o w y m , Np. o b ró t szewca — nie prow adzącego p ra w id ło w y c h ks ią g h a n d lo w y c h — w m iesiącu g ru d n iu w y n o s ii:
1. ze sprzedaży obuw ia, w y tw o rz o n e g o z w ła s n y c h m a
te ria łó w ... zł 8.000,— s taw ka — 2,1%
2. z w yn a g ro d ze n ia za w y tw o rz e n ie o b u w ia z m a te ria łó w , dostarczonych przez k lie n ta zł 2.000,— s taw ka — 3%
3. za na praw ę o b u w ia . . zł 4.000,— s taw ka — 1,5%
4. ze sprzedaży s k ó ry . . zł 3.000,— s taw ka — 1,7%
Jeże li św iadczenie usług połączone je s t ze św iadczeniem n a b y ty c h lu b w y tw o rz o n y c h w iy m celu to w a ró w , o b ró t o s ią g n ię ty z tego ty tu łu podlega stawce w ła ś c iw e j dla o b ro tu za św iadczenie usług (np. blacharz w y k o n u je rep era cje z zakupionego przezeń m a te ria łu ).
O b ró t ze sprzedaży w ram ach prz e d s ię b io rs tw a rzem ie
ślniczego,. w stanie n ie p rz e ro b io n y m suro w có w , m a te ria łó w i in n y c h rzeczy, podlega staw kom , k tó re p rz e d s ta w iliś m y w rozdziale I gru pa A . p k t. 1 naszego op raco w an ia (1,25%
od o b ro tó w u d o w o d n io n y c h p r a w id ło w y m i księ g a m i h a n
d lo w y m i lu b 1,7% od o b ro tó w n ie u d o w o d n io n y c h p ra w id ło w y m i księ ga m i h a n d lo w y m i).
W reszcie o b ró t ze sprzedaży w ram ach p rz e d s ię b io r
stw a rzem ieślniczego o d p a d kó w i in n y c h rzeczy, p o w s ta ły c h w w y n ik u p ro d u k c ji, ja k k o lw ie k nie będących je j ce
lem , po dlega staw kom , podanym w rozdziale I, grupa B.
naszego opracow ania.
M gr. Z y g m u n t M ie lc n rz s w ic r
W ykaz przedmioiów/ których okres zużycia nie przekracza pięciu lat
Drukujemy ciąg dalszy wykazu przedmiotów, które moż«
p ła tn ik p o trą c ić je d n o ra z o w o od dochodu:
ot f ozd^ eIcze z napędem pasow ym do k a m ie n i, 37. C h ło d n ic e dla k w a s ó w i gazów żrących żeliw n e, o ło
w iane, k am ion kow e ,
38. D e fle g m a to ry w ra fin e ria c h o le jó w 1 tłuszczów , 39. D e s in te g ra to ry ,
40. D e s in te g ra to ry do m y c ia gazów na m o k re w gazow niach, 41. D ź w ig i b u do w la ne i m ontażow e (przenośne lu b p rz e
woźne),
42. E le k tr o filtr y C o tre la w h u tn ic tw ie cynku ,
43. E le k tro o b ra b ia rk i ja k o to : e le k tro w ie rta rk i, e le k tro - s z lifie rk i, e le k tro p iły , e le k tro m ło tk i itd , do węgla, drze
wa, m e ta li itp .,
44. F ilt r y w s z e lk ie (ssące, azbestowe, do k u rz u itd.), 45. Folusze w e w łó k ie n n ic tw ie ,
46. F ro te rk i ele ktryczn e ,
47. G rzejn iki elektryczne i piecyki, przenośne,
48. K ad zie z ru ra m i i m ieszadłam i m ech an icznym i de r e i- puszczania ga rb n ika ,
49. K o ło w ro tk i lin o w e i ła ńcu chow e ele ktryczn e , p o w ie trz ne i ręczne pod ziem ią,
50. K o p ia rk i film ó w , 51. K o rk o w n ic e ,
52. K o tły k ra c k o w e w ra fin e ria c h n a fty ,
53. K ry s ta liz a to ry żelazne i d re w n ia n e w y ło ż o n e ołow iem , 54. K u fy fa rb ia rs k ie , kad zie do k arb on ozow an ia „ J ig ie r y "
we w łó k ie n n ic tw ie , 55. K uźn ie połow ę,
56. Łamacze w ę g la i koksu,
57. M a s z y n k i do czyszczenia ru r i k o tłó w , 58. M a s z y n k i do w ią z a n ia w o rk ó w ,
59. M a s z y n y żniw ne, k o s ia rk i, ż n iw ia rk i, w ią z a łk i oraz k o pa czki do zie m nia ków ,
60. M a s z y n k i do w y c ią g a n ia k o rk ó w , (Ciąg dalszy nastąpi)
- s -
Jakie podatki płatne
W m iesiącu s tyczn iu 1946 r. pła tn e są następujące po- 3.
d a tk i:
1. do dnia 7 s ty c z n ia 1940 r.:
P odatek od w ynagrodzeń, 2. Do dn ia 25 s tyczn ia 1940 r.:
Z a lic z k i m iesięczne na po da te k o b ro to w y , p rz y p rd liąee do uiszczenia od o b ro tó w , d o k o n a n y c h w m iesiąca lu d - n iu 1945 r. oraz z a lic z k i m iesięczne na p a ń s tw o w y poda
te k do cho do w y, p rz y p a d a ją c y do uiszczenia od docho
dów, o s ią g n ię ty c h w m ie siącu g ru d n iu 1945 r.
są w styczniu?
N a ty c h m ia s t:
P odatki, k tó ry c h te rm in p ła tn o ś c i ju ż u p ły n ą ł w u b ie g ły c h m iesiącach. K w o ty , p rzyp a d a ją ce do uiszczenia p o w in n i p ła tn ic y sam i o b lic z y ć i w p ła c ić do k a s y w ła ś ciw ego urzędu skarbow ego. P o d a tk i nieuiszczone w te r
m inach u s ta w o w y c h stają się zaleg łościam i, k tó re zosta
ną przym u so w o ściągnięte w ra z z p rz y p a d a ją c y m i od
setka m i i k o szta m i e g z e k u c y jn y m i.
M g r. Z. M .
Zaopatrzenie przemysłu prywatnego w surowce, półfabrykaty i środki pomocnicze
P roblem zaopatrzenia prze m ysłu w surow ce i ś ro d k i pom ocnicze je s t je d n y m z n a jtru d n ie js z y c h zagadnień do by p o w o je n n e j. To też w ładze cen tra ln e z w ra c a ły w sw ej p ra c y nad odbudow ą i u ru ch o m ie n ie m prz e m y s łu od samego p o czątku g łó w n ą uw agę na to zagadnienie. W obe c ogrom nego w yniszczenia k r a ju przez dzia ła n ia w o je n n e i ogołocenie go przez oku p a n ta przede w s z y s tk im z s u ro w c ó w p o trze b
n y c h p rz e m y s ło w i przetw órczem u, u c h w y tn e dla w ła d z za
pasy s u ro w có w ja k i ilo ś c i p ro d u k o w a n e przez u ru c h o m io n y p rze m ysł b y ły ta k n ik łe , że m u s ia ły b y ć zużyte do p ro d u k c ji na p o k ry c ie n a jp iln ie js z y c h potrzeb k r a ju a zatem b y ły k ie ro w a n e do prz e m y s łu pa ństw o w eg o lu b stojącego pod zarządem p a ń s tw o w y m ja k i ty c h p rz e d s ię b io rs tw prze
m ysłu p ry w a tn e g o , k tó re w y k o n y w a ły p iln e zam ów ienia państw ow e w e d łu g ściśle okre ślo neg o pla n u h ie ra rc h ii potrzeb.
Inn e ga łę zie prz e m y s łu a w te j lic z b ie ró w n ie ż prze
m y s ł p ry w a tn y m u sia ł b y ć w te j a k c ji od s u n ię ty na plan dalszy.
Chcąc zap ew nić ró w n ie ż p rz e m y s ło w i p ry w a tn e m u ja k - n a jk o rz y s tn ie js z e w a ru n k i pra cy, M in is te rs tw o Przem ysłu w o k ó ln ik u n r 142, k tó r y zosta ł o m ó w io n y w „T y g o d n ik u G osp oda rczym " n r 2 w a rty k u le o o rg a n iz a c ji prze m ysłu p ry w a tn e g o , z le c iło Izbom P rz e m y s ło w o -H a n d lo w y m m. i.
w s p ó łu d z ia ł w zao pa trze niu p rz re m y s łu p ry w a tn e g o w su
row ce i ś ro d k i pom ocnicze w ś c is ły m w s p ó łd z ia ła n iu z De- part. Przem ysł. Spółdz., P ryw a tn e g o i R zem iosł w M in is te r
stw ie Przem ysłu.
O dtąd D e pa rta m ent ten z w ra c a ł się k ilk a k r o tn ie do Izb P rz e m y s ło w o -H a n d lo w y c h o prze dłożen ie zapotrzebow ania prze m ysłu p ry w a tn e g o na surow ce itd., celem u w z g lę d n ie n ia go w o g ó ln y m p la n ie p ro d u k c ji i im p o rtu suro w có w , p ó ł
fa b ry k a tó w itd . oraz ra cjo n a ln e g o ic h podziału.
, Izba ze sw ej s tro n y zw ra cała się do prz e m y s łu p ry w a tn e go o zgłaszanie zapotrzeb ow a nia i p la n u p ro d u k c ji i prze
k a z y w a ła glob aln e sum y w ła ś c iw y m czynn iko m . Ze w z g lę du na k r ó tk ie te rm in y w ja k ic h zgłoszenia m u s ia ły nastę
pow ać, Izba P rze m ysło w o -H a n d lo w a nie m og ła zbierać da
n y c h drogą in d y w id u a ln e j a n k ie ty , lecz m usiała w e zw ania do prz e m y s łu p ry w a tn e g o k ie io w a ć zasadniczo za p o ś re d n ic tw em k o m u n ik a tó w pra sow ych.
N ie s te ty a k c ja zbie ra n ia m a te ria łó w za po śred nictw e m k o m u n ik a tó w p ra so w ych dała n ik łe w y n ik i; ty lk o n a jru c h liw sze p rz e d s ię b io rs tw a re a g o w a ły na ta k ie w ezw anie.
W k o n s e k w e n c ji zaopatrzenie w ie lu p rz e d s ię b io rs tw p r y w a tn y c h w surow ce będzie bardzo u tru d n io n e .
N a w e zw anie M in is te rs tw a P rzem ysłu, Izba P rzem ysło
w o -H a n d lo w a w y s y ła na p o dstaw ie ju ż posia dan ych m a
te ria łó w now e zapotrzebow anie prze m ysłu p ry w a tn e g o *»
surow ce na I. k w a r ta ł 1946 r. O c z y w iś c ie i to z esta w ie nie z po da nych ju ż p rz y c z y n je s t ró w n ie ż n ieko m ple tn e.
Chcąc je d n a k w ładzo m c e n tra ln y m a szczególnie M in i
s te rstw u P rzem ysłu dostarczyć ja k n a jd o k ła d n ie js z y c h da
n y c h ja k ró w n ie ż zapew nić p rz e m y s ło w i p ry w a tn e m u ja k - n a js p ra w n ie js z ą dostaw ę p o trze b n ych do p ro d u k c ji m ate
ria łó w , Izba w z y w a p o n o w n ie prze m ysł p ry w a tn y do z g ło szenia swego zapotrzeb ow a nia na I. k w a r ta ł 1946 r. i to na surowce, p ó łfa b ry k a ty i ś ro d k i pom ocnicze ja k w ę g ie l, koks i m a te ria ły pędne, ta k k ra jo w e ja k i zagraniczne.
N a po dstaw ie n o w y c h danych Izba będzie zabiegała w M in is te rs tw ie P rzem ysłu ja k i Z jed no czeniach P rzem y
s ło w y c h oraz państw , c e n tra la c h sprzedaży o po w ię kszan ie k w o t p rz y d z ia łu dla prz e m y s łu pryw a tn e g o .
Pozatem m a te ria ły zebrane u m o ż liw ią Iz b ie u d zie len ie M in is te rs tw u P rzem ysłu w p rzyszło ści d o k ła d n ie js z y c h in- fo rm a c y j na zap ytania, co le ż y w y b itn ie w in te re sie przem.
pry w a tn e g o .
W e d łu g żądań M in is te rs tw a P rzem ysłu zapotrzebow ania poszczególnych z a k ła d ó w m a ją b y ć n a le ż y c ie u m o ty w o w a n e w y s o k o ś c ią p la n o w a n e j p ro d u k c ji i zaznaczeniem, czy sprze
daż w y tw o rz o n y c h p ro d u k tó w od byw a się po cenach sta
ły c h , czy też k o m e rc y jn y c h .
W n io s k i o p rz y d z ia ł su ro w c ó w itd . po cenach s z ty w n y c h w in n y b y ć d o d a tko w o uzasadnione, a m ia n o w ic ie na
le ż y podać:
a) z k im i ja k ie j tre ści um ow ę za w a rła firm ą na dostaw ą sw o ich w y ro b ó w po cenach re g la m e n to w a n y c h (ew.
n a le ż y dołączyć odpis um ow y),
b) o b licze nie ilo ś c io w e potrzebnego p rz y d z ia łu w stosun
k u do zam ierzonej p ro d u k c ji o b ję te j umową.
U zasadnienie zapotrzebow ań w y s ła n y c h do o d p o w ie d n ic h cen tra l i zjednoczeń m usi Izba P rzem ysłow o -H a ndlow a prze d sta w ić D e p a rta m e n to w i P rzem ysłu M ie js c o w e g o (W y d z ia ł P ro d u k c ji) w M in is te rs tw ie P rzem ysłu. N a uzasadnie
nie zapotrzebow ań n a le ż y z w ró c ić szczególną uw agę, albo
w ie m od tegoż uzasadnienia u z a le ż n io n y będzie p rz y d z ia ł, w ram ach k tó re g o prze pro w ad zi się ścisłą s e le kcję zgłoszo
n y c h zapotrzebow ań.
D y re k to r D e pa rta m entu P rzem ysłu M ie js c o w e g o zazna
cza w sw o im zarządzeniu, że w p rz y p a d k u n ie o trz y m a n ia o d p o w ie d z i na zgłoszone zapotrzeb ow a nie w ciągu 3-ch t y godni, n a le ż y p o n a g lić o d p o w ie d n ią centralę, a w b ra k u od
p o w ie d z i z w ró c ić się z re k la m a c ją do D epartam entu.
P onaglenia w in n y fir m y k ie ro w a ć do Izb y, k tó ra ze sw ej s tro n y s k ie ru je je do w ła ś c iw y c h in s ta n c y j.
Wiadomości ró ±n o i k o m u n ik a ty : Koncesjonowanie przedsiębiorstw przemysłu
gastronomicznego
W D z ie n n ik u U staw z dn ia 17. X II. 45 N r 57 uka zał się d e k re t o k o n c e s jo n o w a n iu p rz e d s ię b io rs tw p rz e m y s łu ga
stronom icznego. Z tre ś c i d e k re tu w y n ik a , że p rz e m y s ł ga
s tro n o m ic z n y w o ln o p ro w a d z ić po uz y s k a n iu k o n c e s ji. Za p rz e m y s ł ga stro n o m iczn y d e k re t uw aża w szczególności: re stauracje, ba ry, bu fe ty , p a sztecia rnie , k a w ia rn ie , cu k ie rn ie , w in ia rn ie , s to łó w k i i ja d ło d a jn ie . Dalsze rozporządzenie M in . A p r. i H a n d lu o k re ś la w a ru n k i u d z ie la n ia k o n c e s ji oraz te w ładze, k tó re będą kom p eten tn e do u d z ie la n ia k on cesji.
O d c h w ili uka zan ia się w sp om nianego rozporządzenia, osoby prow adzące do tychczas p rz e d s ię b io rs tw o przem ysłu
gastronom icznego, będą m u s ia ły w ciągu 2 m ie się cy w y s tą p ić do w ła ś c iw e j w ła d z y o u d z ie le n ie k o n c e s ji.
Do zagad nie nie tego p o w ró c im y z c h w ilą ukazania *lą rozp. w yko na w czeg o M in is tra A p ro w iz a c ji i H andlu.
Obniżka cen zapałek.
Jak ju ż pow szechnie w iadom o, zarządzona została (w z w ią z k u z u c h w a łą K o m ite tu E konom icznego R ady M in is tró w ) z dniem 1 g ru d n ia 1945 r. ob niżka c e n y zapałek i to do m a k s y m a ln e j w y s o k o ś c i 1,— z ł za pu de łko. O b n iżka ta z n a jd u je swe uzasadnienie w ty m , że M o n o p o l Z a p a ł
czany posiada w te j c h w ili w zapasie t y le zapałek, że z d o ln y je s t na s y c ić w zupełności ry n e k .
