Wchodzimy w okres stabilizacji stosunków gospodarczych
Rok 1946 b y ł ra k ie m o szczególnej d o n io sło ści dla ży c ia gospodarczego, w ty m b o w ie m ro k u n a s tą p iło usta len ie zasadniczych p o dstaw u s tro ju gospodarczego trz e c ie j Rze
c z y p o s p o lite j P o ls k ie j, co zn a la zło s w ó j w y ra z w dw óch ustaw ach z d n ia 3 s tyczn ia ub. r., tj. w u sta w ie o p rz e j
m o w a n iu na w łasność Państwa p o d s ta w o w y c h gałęzi prze
m ysłu oraz w ' usta w ie o z a k ła d a n iu n o w y c h p rz e d s ię b io rs tw i p o p ie ra n iu in ic ja ty w y p ry w a tn e j. Te d w ie u s ta w y w raz z ustaw ą o u m ia s to w ie n iu g ru n tó w zosta ły uznane przez M in is tra P rzem ysłu za po dstaw ę P o lski d e m o kra tyczn e j w y c z e rp u ją c ą zasięg p ro je k to w a n y c h re fo rm zasadniczych, a in ic ja ty w a p ry w a tn a może lic z y ć na to, że po w p ro w a dzeniu tv c h usta w w żv c ie zostanie stw orzona m ocna i so
lid n a podstaw a je j d z ia ła ln o ś c i. R ok u b ie g ły p rz y n ió s ł in te rp re ta c ję d e k re tu o p rz y m u s o w y m zarządzie z dn ia 16 g ru d n ia 1918 i zarządzenie M in . A . i H. z dn. 19 m arca ub. r., w p row a dza jące ko n c e s jo n o w a n ie w zakresie zakupu, u b o ju oraz sprzedaży mięsa i je g o p rz e tw o ró w , przez d e k re t z 19 sie rp n ia 1946 r., w p ro w a d z a ją c y o b ow iąze k k o n c e s jo n o w ania garbarń, z a k ła d ó w i p ra c o w n i do solenia i suszenia s k ó r s u ro w y c h oraz zm ech an izow an ych fa b ry k o b u w ia i pa
sów tra n s m is y jn y c h , o ile z a tru d n ia ją 20 ro b o tn ik ó w na je d ną zmianę, poza tv m — przez
szereg zarządzeń e lim in u ją c y c h ha nd el p ry w a tn y ze sprzedaży ró ż n y c h a rty k u łó w . W s z y s tk o to razem w p o łą czeniu z w y p a d k a m i naruszania li n ii zasadni
czej p o lit y k i gospodarczej Rzą
du przez niższe insta ncfe, ja k ró w n ie ż z p e w n v m i te n d e n c ja m i ro z ro s tu spó łd zielczości z uszczerbkiem in ic ia ty w y p ry - w a tn ° ł . n !° s tw o rz y ło atm osfe
r y niezbędnej dla pro w a dzen ia d z ia ła ln o ś c i gospodarczej przez in ic ja ty w ę p ry w a tn ą .
W dzied zinie p o lit y k i pie
niężne) i p o d a tk o w e j m am y w p ra w d z ie do zan otow an ia b a r
dzo po cie szają cy fa k t znacznego u re a ln ie n ia w y s o k o ś c i obciąże
n ia p o d a tko w e g o i te n d e n c ii do rozszerzenia k o la p ła tn ik ó w , z d ru g ie j je d n a k o w o ż s tro n y na in ic ja ty w ę p ry w a tn a spa dły cię
ż a ry w w ie lu w y p a d k a c h trudn e do p o n ie s ie ń ’'«, m n ie js z y we fo r m ie P ożyczki O d b u d o w y K ra iu , w ię k s z y w e fo rm ie D a n in y N a ro d o w e j. Do ty c h m om entów dodać należy, że w a lk a z ru chem cen będącym n a tu ra ln y m
w y n ik ie m stosu nków gospo da rczych je s t pro w a d zo n a nie zawsze n a jw ła ś c iw s z y m i środ kam i, co ró w n ie ż p rz y c z y n ia się do b ra k u a tm o s fe ry s p o k o ju i pe w ności .
W ro k u u b ie g ły m p rz e m y s ł p ry w a tn y , ja k k o lw ie k w y ka za ł dużą zdolność w y tw ó rc z ą , czego dow odem choćby za d e kla ro w a n ie do staw d la w s i w w y s o k o ś c i 10 m ilia rd ó w zł, podczas g d y p rz e m y s ł p a ń s tw o w y z a d e k la ro w a ł 50 m i
lia rd ó w zł, n ie w y k o rz y s ta ł sw e j c a łk o w ite j zd o ln o ści p ro d u k c y jn e j, n a s k u te k a k c ji u p a ń s tw o w ie n ia przedsię
b io rs tw , k tó r a n ie s te ty została prze dłużon a o trz v m ie siące z ty m jednakże, że w e d łu g zarządzenia M in is tra P rzem ysłu w y k a z y p rz e d s ię b io rs tw w zakresie teoo re
s o rtu m ia ły b y ć ogłoszone ju ż d o ko ń ca ro k u ubiegłego, W ro k u b ie żą cym n a le ż y się spodziew ać znacznego w z ro stu p r o d u k c ji prze m ysłu p ry w a tn e g o oczyw iście w ram ach naszych m o ż liw o ś c i su ro w c o w y c h , na k tó ry m to po lu na
stęp uje p o ro z u m ie n ie z prze m ysłem p a ń s tw o w y m na teren ie g łó w n ie sam orządu gospodarczego, k tó r y zostaje coraz b a r
d z ie j w p rz ą g n ię ty w a d m in is tra c ję s to s u n k ó w gospodarczych.
Z d ru g ie j s tro n y p rz e m y s ł p a ń s tw o w y w y k a z u je pociesza
ją ce w y n ik i. W ę g ie l, nasz g łó w n y a rty k u ł, s ta n o w ią c y n ie ja k o naszą w a lu tę ,m a ją c ą s w ó j u s ta lo n y k u rs z a g ra n ic ą ,p rz e k ro c z y ł p la n w y d o b y c ia w ro k u u b ie g ły m , ta k samo c u k ie r, prze m ysł chem iczny, h u tn ic z y i w łó k ie n n ic z y , p rz e m y s ł m e
ta lo w y je s t b lis k i s w o je j p ro d u k c ji p rz e d w o je n n e j, pozostałe gałęzie prze m ysłu o s ią g n ę ły sw ó j p la n p ro d u k c y jn y lu b b y ł y b lis k ie je g o osiągnięcia.
W p o d o b n y sposób p ra c u je przem ysł spó łd zielczy. W o ln e s iły robocze zosta ją w ch łan ia ne , a b ra k ic h da je się odczuw ać ty lk o w od n ie sie n iu do s ił k w a lifik o w a n y c h , zwłaszcza w ga
łę ziach prze m ysłu dotychczas słabo w Polsce rep reze ntow a
n ych , a p rz e ję ty c h na Z ie m ia ch O dzyska nych. Z akończenie p o m o cy ze s tro n y U N R R A , k tó re ma n a stą p ić ju ż z końcem pierw szego pó łro cza br., w y w o ła pow ażną lu k ę w naszym zao pa trze niu su ro w c o w y m i in w e s ty c y jn y m , a n a w e t spo
żywczym .- D latego ty m b a rd z ie j m u s im y w y tę ż y ć w s z y s tk ie s iiy , ażeby u ru c h o m ić i spotęgować hasze w s z y s tk ie m o ż liw o ś c i g o spodarcze, co w szczególności odnosi się do Z iem O dzyska-
W tym numerze:
W c h o d z im y w o kre s s ta b iliz a c ji s tosu nków gospo
d a rc z y c h — N o w e zasady ks ię g o w o ś c i h a n d lo w e j
— K o n tro la re m a ne ntów i k s ią g w ro k u 1947 przez w ładze sk a rb o w e —■ P o ra d n ik księ g o w e g o (k o n tro la ilo ś c io w a to w a ró w ) — Z a k ła d a n ie n o w y c h p rz e d s ię b io rs tw w gałę ziach p rz e m y s łu i k o m u n i
k a c ji p rz e ję ty c h na w łasno ść Państwa — Z agad
n ie n ie o d p is ó w a m o rty z a c y jn y c h —- K o m u n ik a ty .
W najbliższych numerach:
N o w e la d e k re tu o p o d a tk u d o c h o d o w y m — N o w e zasady k s ię g o w o ś c i h a n d lo w e j, uproszczonej i p o d a tk o w e j — P o ra d n ik k się go w eg o — K o s z ty w ła sne a o d p is y a m o rty z a c y jn e — O b lic z e n ia n a d
g o dzin — Czas p ra c y — K o m u n ik a ty .
Stałe działy:
S karbow ość — K się go w ość — P ieniądz i k r e d y t — o p ra w y so cja ln e — K o m u n ik a c ja — U s ta w o d a w stw o h a n d lo w e — A d m in is tra c ja p rz e m y s ło w a — P rzem ysł — Rzem iosło — H andel,
nych . k tó re uzyskawszy w ie lk i zastrzyk k a p ita ło w y z Dani- n y N a ro d o w e j, o d eg rają n ie w ą tp liw ie znacznie w iększą ja k dotychczas ro lę w c a ło k s z ta łc ie naszego gospodarstw a na
rodow ego.
O b ro ty w ha nd lu k s z ta łto w a ły się na o g ó ł p o m y ś ln ie w ro k u u b ie g ły m . J a k k o lw ie k n a le ż y tu ta j zaznaczyć, że k u - p ie c tw o ze z w y ż k i cen żadnej k o rz y ś c i nie osiąga, a raczej ponosi na n ie j s tra ty . W p ra w d z ie zasada pra w a od kupu z n a jd u je uznanie, to je dn akże p rz y zw yżce cen to pra w o o d k u p u ma zawsze w a rto ś ć w zględną, nie c h ro n i ono ca ł
k o w ic ie przed zm niejszaniem się s u b sta n cji m a ją tk o w e j kupca. Pocieszającym je s t objaw em , że handel n ie le g a ln y coraz b a rd zie j się k u rc z y i przechodzi ju ż do przeszłości, czemu sp rz y ja w y s c h n ię c ie ź ró d e ł szabru z je d n e j s trony!
a z d ru g ie j w p ro w a d ze n ie z -dniem i sie rp n ia uh. r. w o lne go h a n d lu zie m iop ło dam i, u ra c jo n a in ie n ie p o lit y k i p o d a tk o w e j oraz re a k ty w o w a n ie p o d k o n ie c ro ltu 1946 in s ty tu c ji g ie łd z b o żow o-tow a row ych.
Rzem iosło, ciesząc się ja k z w y k le , szczególnym p o d a r
ciem Rządu, może się n a jm n ie j ska rż y ć na b ra k po m y ś ln e j dla nieg o atm o s fe ry p ra c y i m o ż liw o ś c i ro z w o ju .
O dbudow a s to lic y , d z ię k i Pożyczce O d b u d o w y K ra ju , ru s z y ła ż y w ie j z m iejsca, a na p o lu o d b u d o w y m ia sto Po
znań ś w ie c i p rz y k ła d e m c a łe j Polsce i p o d k re ś la znaczenie in ic ja ty w y p ry w a tn e j.
W szystko to w ska zuje na to, że w c h o d z im y w okres dość da le ko ju ż id ą ce j s ta b iliz a c ji s to s u n k ó w gospodar
czych, k u czemu p rz y c z y n i się w sposób d e c y d u ją c y r e a li
zow anie ogłoszonego nied aw n o N a rod ow e go Planu Gospo
darczego, k t ó r y sta n o w i nie ty lk o plan, lecz ró w n ie ż 1 pew ne zobow iązanie c z y n n ik ó w rzą d o w ych do je g o w y k o n a n ia i k tó r y z d ru g ie j s tro n y stw arza zob ow iąza nie m ora lne dla całego pra cująceg o w ż y c iu gospodarczym społeczeń
stwa, p rz y c z y n ie n ia się w sposób ja k n a jb a rd z ie j skute czny do je g o re a liz a c ji w e d łu g s ił i m ożności każdego o b yw a te la.
Do p o z y ty w n y c h osiąg nię ć p o lit y k i gospodarczej z a li
czyć m ożna m. i. rozporządzenie Rady M in is tr ó w z d n ia 24.
X. 46 r., k tó re d o k ła d n ie o k re ś la p o ję c ie w ie lk ic h i śred
n ic h p rz e d s ię b io rs tw p rz e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o , p o d le g a ją cych u p a ń s tw o w ie n iu . Rozporządzenie to usuw a m om ent n ie pew ności p a n u ją c y dotychczas w ś ró d lic z n y c h p rz e d s ię b io r
ców. D a le j K o m ite t E ko n o m iczn y R ady M in is tró w zaakcep
to w a ł p r o je k t rozporządzenia o p o dw yższeniu d o ln e j g ra n ic y zdo ln ości z a tru d n ia n ia p rz y p rz e jm o w a n iu na w łasność Pań
stw a p rz e d s ię b io rs tw w p rze m yśle w y ro b ó w niepow szech- nego u ż y tk u bądź m ało zm echanizow anych, o c h a ra k terze p io n ie rs k im lu b sezonowym . Do spra w ty c h p o w ró c i
m y w następnych num erach „ T y g o d n ik a ” .
Nowe zasady księgowości handlowej
1. U w agi wstępne.
W D z ie n n ik u U sta w R. P. N r. 65, poz. 365 z dn ia 30 l i stopada 1946 r. ogłoszone zostało rozporządzenie M in is tra S karb u z dnia 31 pa ź d z ie rn ik a 1946 r. o księ ga ch h a n d lo w ych , uproszczonych i p o d a tk o w y c h .
Rozporządzenie to w p ro w a d z a w ż y c ie zasadę pow szech
nego ob o w ią z k u p ro w a d z e n ia k s ią g -przez p o d a tn ik ó w p o d a tk u ob rotow ego, nałożonego d e kretem z dn ia 16 m a ja 1946 rk u o po stę p o w a n iu p o d a tk o w y m .
P ow szechny o b ow iąze k p ro w a d z e n ia ksią g, ja k i spo
soby u d o k u m e n to w a n ia d o k o n y w a n y c h w n ic h zapisów, okre ślo ne w de kre cie o p o stę p o w a n iu p o d a tk o w y m oraz w rozporządzeniu o księgach, z m ie rz a ją do osiąg nię cia p ra w d y m a te ria ln e j p rz y u s ta la n iu p o d s ta w y op o d a tko w a n ia w po.
datkach o b ro to w y m i do cho do w ym .
Rozporządzenie o księgach w ch od zi w ż y c ie z dniem 1 s ty c z n ia 19847 r. Z u w a g i na to, że prze sun ięcie tego te r
m in u n ie je s t m o ż liw e , sam orząd gospodarczy ja k i odnośne zrzeszenia czy z w ią z k i. p o w in n y w y s tą p ić z w n io s k ie m o w p ro w a d ze n ie zasady fa k u lta ty w n o ś c i pro w a d ze n ia ks ią g na okres do 30 czerw ca 1947 r., p rz y czym dostateczną p o d
n ie tą do pro w a dzen ia k s ią g b y ły b y niższe s ta w k i po da tko w e . P o d a tn icy bo w ie m n ie m ie li dotychczas m ożności za
poznania się z w y m o g a m i rozporządzenia i nauczenia się p ro w a dzen ia ksiąg, co o c z y w iś c ie w ym a g a czasu n ie ty lk o w o d n ie s ie n iu do osb p o s ia d a ją c y c h pew n e w ia d o m o ś c i z d z ie d z in y ksiegowo-ści, a le szczególnie w o d n ie s ie n iu do o-sób , k tó re będą m u s ia ły p rz e jś ć pew n e p rz y g o to w a n ie w fo rm ie k u rs ó w , w y k ła d ó w i t. p.
Je że li k s ię g i m a ją s tan ow ić is to tn ą podstaw ę w y m ia ró w po d a tk o w y c h , natenczas muszą b y ć prow adzone przez osoby po sia dające o d p o w ie d n ie po tem u w iado m ości, in acze j bo.
w ie m w a rto ś ć ty c h ks ią g będzie p ro blem atyczna , p o m in ą w szy p rz y p a d k i p o w ie rz e n ia p ra c y fachow com , k tó ry c h b ra k je s t pow szechnie znany.
Rozpoczęcie pro w a d ze n ia k s ią g m u s i b y ć poprzedzone sporządzeniem na dzień 1 sty c z n ia 1947 r. z n a tu ry in w e n tarza przez tv c h p o d a tn ik ó w , k t ó r y m a ją p ro w a d z ić k s ię g i n a n d lo w e bądź k s ię g i uproszczone, oraz -sporządzeniem z na.
tu r y rem anentu to w a ró w , s u ro w có w i p ó łw y ro b ó w , ja k r ó l w n ie ż zesta w ie nie m n ie w y k o n a n y c h zam ów ień przez ty c h p o d a tn ik ó w , k tó r z y będą m ie li o b o w ią z e k p ro w a dzen ia k s ię g i zaku pu to w a ró w i k s ię g i zam ów ień.
W y m a g a to szeregu czynności p rz y g o to w a w c z y c h , m ię - w z y in n y m i u ś w ia d o m ie n ia n o w y c h rzesz p o d a tn ik ó w o zna
czeniu in w e n ta rz a i sposobie je g o sporządzenia.
2. Rodzaje ksiąg handlowych.
O m aw iane rozporządzenie w p ro w a d z a ją c no w e zasady i sposoby p ro w a d z e n ia k s ią g h a n d lo w y c h (o księgach u p ro szczonych 1 p o d a tk o w y c h m ow a -będzie w na stępn ych n u . m erach „T y g o d n ik a ” ) op ie ra się na d e le g a c ji z a w a rte j nie w p ra w ie ha nd low ym , lecz ty lk o w de krecie o p o stępo w a niu p o d a tk o w y m , w e d łu g k tó r e j m in is tro w i S karb u w porożu- m ie n iu z m in is tra m i: P rzem ysłu oraz A p ro w iz a c ji i H a nd lu
s łu ż y pra w o po zasięg nię ciu o p in ii sam orządu gospodar
czego, Z w ią z k u R e w iz y jn e g o S p ó łd z ie ln i R ze czypo spolitej P o ls k ie j oraz je d n e j z in s ty tu c ji, z a jm u ją c y c h się na u ko w o zag ad nie niam i księ ao w ości, w y d a w a n ia w drodze rozporzą
dzenia prz e p is ó w o k re ś la ją c y c h je d n o lic ie poszczególne za.
sady i spo-soby pro w a dzen ia ks ią g h a n d lo w y c h n ie u re g u lo w a n e in n y m i prze pisam i p ra w n y m i.
Oznacza to c a łk o w ity w y ło m w d o tych cza so w ym s y stem ie pra w n ym , k t ó r y — je ś li cho dzi o zasady i sposoby pro w a dzen ia k s ią g h a n d lo w y c h — o d s y ła ł w dużej m ierze do o b o w ią z u ją c y c h p rz e p is ó w p ra w a ha nd low eg o, zasad księtTowości i z w y c z a jó w k u p ie c k ic h .
Ten svstem p ra w n y , o o a rty w s w y c h zasadniczych zrę
bach na o b o w ią z u ją c y m dotąd p ra w ie h a n d lo w y m , g w a ra n to w a ł prze dsiębiorco m znaczną swobodę w pro w a dzen iu k s ię g o w o ś c i w tv m k ie ru n k u w y p o w ia d a się też ju ry s - d y k c fa , a m ia n o w ic ie , iż p o d a tn ic y m ogą sob ie w y b ra ć ta k i sposób pro w a d ze n ia k s ią g h a n d lo w y c h , ja k i u zn ają dla swego p rze d się b io rstw a za w y s ta rc z a ją c y i w ła ś c iw y , b y le b y ten sposób b v ł z go dn y z zasadami, u s ta lo n y m i w dzie
d z in ie n a u k i o ks ię a o w o ś c i i d ie w y k ra c z a ł poza no rm y, okre ślo n e w ob o z ią z u ia c v m k o d e k s ie ha n d lo w ym .
Tę swobodę pro w a d ze n ia k s ię g o w o ś c i w e d łu g w łasnego uznania p rz e d s ię b io rc y og ranicza 1edvnie przepis kod eksu h a nd low eg o .k tó ry w y m a g a p ro w a dzen ia ta k ie j księ go w ości,
„ ja k a ze w z o lę d u na ro d za j i ro z m ia r p rz e d s ię b io rs tw a je st konieczna celem u ja w n ie n ia stanu m a ją tk u 1 in te re s ó w han.
d lo w v c h ” .
Z tego prze pisu w y n ik a , t y lk o to ograniczenie, że spo
sób pro w a dzen ia księ g o w o ści nie fest p o z o s ta w io n y sw obod
nem u u zn an iu kupca, że n ie zależy od lego s u b ie k ty w n e a o zdania, z a p a try w a n ia i uznania, ty lk o o d w a ru n k ó w o b ie k ty w n y c h . A lb o w ie m „K ażdem u z n a w c y ks ię g o w o ś c i m usi bvć m o ż liw e u z yska n ie -bez w ie lk ic h tru d n o ś c i na m o cy zawisów k s ię g o w y c h -poglądu na in te re s y h a n d lo w e oraz na p o ło żenie m a ją tk o w e ".
N asuw a się jeszcze p y ta n ie , czy b ra k p e w n y c h zasad
n ic z y c h ks ią g uzasadnia n ie p ra w id ło w o ś ć księ go w ości. O tóż do tego w n io s k u d o jść m ożna ty lk o w ta k im p rzyp a d ku , w k tó ry m na p o dstaw ie re szty k s ią g nie m ożna b y ło s tw ie rd z ić stanu m a la tk o w e g o i in te re s ó w h a n d lo w y c h . Stad też k o deks h a n d lo w y po zostaw ia k u p co m do w o li soosób i ro d za j prow adzenia księ go w ości, bo ona może b yć ta k in d y w id u a l
na ja k i in d y w id u a ln y m je s t p rze dsiębiorstw o .
P raw o ha nd low e n ie p rz e p is u je szczegółow o ro d z a ju i urządzenia ks ią g h a n d lo w y c h , ja k ró w n ie ż ja k im system em ra c h u n k o w o ś c i n a le ż y się p o s łu g iw a ć : może to b yć rach un
kow ość p o je d y n c z a lu b p o d w ó jn a , księ go w a, k a rtk o w a iW., w k a żd ym jednak, ra z ie k u p ie c p o w in ie n p ro w a d z ić ks ię g o wość w e d łu g zasad ja k ie g o ś znanego system u, gdyż in a c z e j k s ię g i je go n ie u ja w n ia ły b y stanu m a ją tk u i in te resó w .
Je że li chodzi o ro z s trz y g n ię c ie zagadnienia, czy k s ię g o w ość h a n d lo w a p o w in n a b y ć p o je d yn cza c z y po d w ó jn a , to sp o tk a m y się dziś jeszcze często ż argum entam i, iż zesta-'
■wienie ta k b ila n s u ja k i ra c h u n k u s tra t i zy s k ó w n ie w y maga b y n a jm n ie j p ro w a dzen ia system u ra c h u n k o w o ś c i po d.
w ó jn e j, gdyż ze sta w ie n ia tego m ożna ró w n ie debrze d o k o nać o p ie ra ją c się na księgach system u pojedyóczego.
O tóż w yp a d a tri z c a ły m n a ciskie m p o d k re ś lić , iż arg u
m e n ty te s to ją w sprzeczności z o d no śnym i p o s ta n o w ie n ia m i rozporządzenia n o rm a liz a c y jn e g o z d n ia 20 k w ie tn ia 1934 r., k tó re w y ra ź n ie w y m a g a ją „B ila n s u " oraz „ra c h u n k u s tra t i z y s k ó w ja k o części s k ła d o w y c h „z a n ik n ię c ia ra c h u n k o w ego ".
Is tn ie je w p ra w d z ie m o żliw o ść sporządzenia na po dsta
w ie zapisów k s ię g o w y c h system u pojedynczego w y k a z u m a.
ją tk o w e g o oraz o b licze n ia s tra t i z y skó w , je d n a kże w is to cie system ten n ie zna w ca le ani b ila n s u a n i ra c h u n k u s tra t i z y s k ó w ja k o o rg a n ic z n y c h i in te g ra ln y c h części sk ła d o w y c h k s ię g o w o ś c i; nadto, ja k w sp om n ieliśm y, rozporządze
n ie n o rm a liz a c y jn e n ie zadow ala się z w y k ły m w yka ze m m a ją tk o w y m an i o b lic z e n ie m s tra t i z y skó w , sporządzonym na po d s ta w ie ksią g h a n d lo w ych .
W y c ią g a m y zatem p ro s ty w n iose k, iż b ila n s oraz ra ch u nek s tra t i z y s k ó w is tn ie je ty lk o w system ie rach u n ko w o ści p o d w ó jn e j ja k o in te g ra ln a część s k ła d o w a k s ię g i g łó w n e j, podczas g d y z esta w ie nie m a ją tk o w e oraz o b lic z e n ie s tra t i zysków , sporządzone w ram ach system u po je dyócze go , n i- czego n ie zam yka.
Ja k to w y n ik a z przytoczo ne go rozporządzenia no rm a
lizacyjnego^ te rm in y : bilans oraz rach un ek s tra t i zysków są o k re ś le n ia m i w y b itn ie te c h n ic z n y m i w ś c is ły m teg o słow a znaczeniu i ja k o ta k ie z n a jd u ją w y ra z w nazw ach odnośnych k o n t k s ię g i g łó w n e j i ja k o ta k im i o p e ru je też K od eks Hem- d lo w y .
3. P od m io to w y ob ow iąze k p ro w a d z e n ia ksią g h a n d lo w y c h . Z a ró w n o d e k re t o po stępo w a niu p o d a tk o w y m ja k 1 om a
w ia n e rozporządzenie M in . S karb u o księ ga ch w y ra ź n ie p re c y z u je p o d m io to w y ob ow iąze k pro w a d ze n ia k s ią g uprosz
czonych i p o d a tk o w y c h i to w fo rm ie d e fin ic ji n e g a ty w n y c h , o b e jm u ją c ty m o b o w ią zkie m tę gru pę p o d a tn ik ó w , k tó ra ' ne je s t obow iązana do pro w a dzen ia k s ią g h a n d lo w y c h w ś c is ły m tego o k re ś le n ia znaczeniu.
U staw od aw stw o w spra w a ch ra c h u n k o w o ś c i k u p ie c k ie j n ie je s t o b ję te je d n y m kom pleksem p ra w n y m , je dn ą usta
wą, lecz je s t ure g u lo w a n e c a ły m szeregiem prze pisów roz
rzuco nych w ro z m a ity c h ustaw ach. Il< * ć ty c h przepisów je s t bardzo znaczna. Do ro k u 1939 np. n a lic z o n o ty c h p rz e p i
sów p ra w n y c h ponad 30, jednakże, u w z g lę d n ia ją c p rz e p is y o k s ię g o w o ś c i d la in s ty tu c y j ko m u n a ln ych , ubezpieczeń p a ń
s tw o w y c h itp . ilo ś ć ty c h no rm p ra w n y c h je s t znacznie w iększa.
O p o d m io to w y m o b o w ią z k u pro w a dzen ia ks ią g h a n d lo w y c h s ta n o w ią p rz e p is y p ra w a hand low eg o oraz szczególne p rz e p is y p ra w n e. W szczególności p rz e p is y pra w a h a n d lo wego o o b o w ią z k u p ro w a dzen ia ks ię g o w o ś c i h a n d lo w e j w e . d łu g zasad p ra w id ło w e j ra c h u n k o w o ś c i k u p ie c k ie j m a ją za
stosow anie do k u p c ó w re je s tro w y c h , t j. d o ku p có w , p ro w a dzących p rze dsiębiorstw a w ’w iększym rozm iarze o k re ś lo n y m w rozporządzeniu M in is tr ó w P rzem ysłu, A p ro w iz a c ji i H a n d lu oraz Ż e g lu g i i H a n d lu Z agranicznego z d n ia 11
llp c a 1946 r. 1 * 3
O d s y ła ją c w szczegółach tego zag ad nie nia do a rty k u łó w o „p rz e d s ię b io rs tw a c h w w ię k s z y m rozm iarze i 50% zw yżce w p o d a tk u o b ro to w y m " w N r. 39 i 49 „T y g o d n ik a ", p rz y p o m in a m y po kró tce , iz do p rz e d s ię b io rs tw o w ię k s z y m roz
m iarze (obow iązanych do p ro w a d z e n ia k s ią g h a nd low ych) 1. w s z y s tk ie p rz e d s ię b io rs tw a p a ń s tw o w e i sam orządowe
oraz pozostające p o d zarządem p a ń s tw o w y m i sam orzą
do w y m z m o c y prze pisów szczególnych w czasie trw a n ia tego zarządu,
p rze d się b io rstw a prz e w o z o w o -e k s p e d y c y jn e orze ła dun kow e, usług p o rto w y c h , d o m y s k ła d ó w “ b iu ra p o S n ic tw a hand low eg o p rz e d s ię b io rs tw a k o m is o w e w y - w ia d o w n ie , prz e d s ię b io rs tw a w y d a w n ic z e i a o te k i przedsiębiorstw a, k tó ry c h o b ró t przew yższa kw o’te 5 m ilio n ó w zł w stosunku rocznym . Za o b ró t w ro zu m ie n iu rozporządzenia uw aża się o b ró t u s ta lo n y ostate“ nym orzeczeniem w ła d z y ^ k a r b o w e j do w ym ‘ia n i o o da tku o b rotow ego za o s ta tn i ro k o b ró t to w a ro w y , o sią g n ię ty ze sprzedaży a rty k u łó w o b ję ty c h scalon ym p o d a tk ie m o b ro to w y m oraz o b ró t w o ln y od p o d a tk u o b rotow eoo N a ró w n i z obrotem ostatecznie u sta lo n ym przez w ładze podatkową za ostatni rok należy także uważać obról w ykazany przez podatnika w deklaracjach m ie id ę o 2.
3.
n y c h na z a lic z k i na po d a te k o b ro to w y za r o k o s ta tn i lu b o b ró t w y k a z a n y przezeń w zeznaniu p o d a tk o w y m za ten rok.
W zw ią z k u z tym , po niew a ż w y m ia ry p o d a tk u o b ro to w e g o za ro k 1945 na o g ó ł n ie z o s ta ły dotychczas d o k o nane, p rze to ja k o k r y te r iu m d la ro zstrzyg a n ia óbecnie, czy p rze dsiębiorstw o n a le ż y uw ażać za prow adzone w w ię k s z y m rozm iarze, n a le ż y p rz y jm o w a ć w ty c h w szyst.
k ic h p rz y p a d k a c h gdzie n ie m a ostatecznego orzeczenia w y m ia ro w e g o , o b lic z o n y w s to s u n k u roczn ym o b rót, w y k a z a n y przez p o d a tn ik a w d e k la ra c ja c h m iesięcznych lu b w zeznaniu za ro k 1945.
4. U le g a ją z a lic z e n iu do p rz e d s ię b io rs tw z a ro b k o w y c h w w ię k s z y m rozm iarze także p rz e d s ię b io rs tw a p rz e m y słowe, w y ż e j n ie w y m ie n io n e , je ż e li p ro w a d z ą c y je k u p c y p o s ia d a ją z a k ła d y sprzedaży a r ty k u łó w w ła s n e j p ro d u k c ji z aliczon e lu b p o dlega ją ce z a lic z e n iu do prze d
s ię b io rs tw z a ro b k o w y c h w w ię k s z y m rozm iarze, 5. do p rz e d s ię b io rs tw z a ro b k o w y c h w w ię k s z y m rozm ia
rze będą zaliczon e także p rz e d s ię b io rs tw a prze m y
sło w e uboczne, zw iązane z gospodarstw em ro ln y m , je ż e li p rz e ra b ia ją pona d 50% p ro d u k tó w , n ie pochodzą
cych z gospodarstw a z n im i zw iązanych.
Jak s tw ie rd z iliś m y , p rz e w id z ia n y w e w ska zan ych prze
pisach p ra w n ych , p u b lic z n o -p ra w n y o b o w ią ze k pro w a dzen ia księ go w ości h a n d lo w e j spoczyw a je d y n ie na kup cach re je
s tro w y c h . ■
K u p ie c n ie re je s tro w y może m ie ć je d y n ie p ry w a tn o p ra w n y o b o w ią ze k p ro w a dzen ia księ go w ości, np. wobec swego cichego w s p ó ln ik a .
O bo w ią zek ten spoczyw a na sam ym kupcu, je ż e li k u p ie c je s t og ra n ic z o n y w zdolności do d z ia ła ń p ra w n y c h — na je go p rz e d s ta w ic ie lu usta w ow ym , a je ż e li kupcem je s t osoba p ra w n a — na osobach, u p o w a żn io n ych w e d łu g sta
tu tu lu b u s ta w y do rep re ze n to w a n ia osoby p ra w n e j.
W spó łka ch ja w n y c h i k o m a n d y to w y c h ob ow iąza ni są pro w a dzić księ go w ość w s p ó ln ic y , u p o w a ż n ie n i do prowadzę.' n ia spraw s p ó łk i, w spó łka ch z o. o. i a k c y jn y c h — cz ło n k o w ie zarządu.
Osoby, obow iązane d o p ro w a d z e n ia księ g o w o ści mogą p o w ie rz y ć tę czynność in n y m osobom (pra cow n iko m ), lecz i w ów czas same o d p o w ia d a ją za n a le żyte w y k o n a n ie , tego ob ow iązku , a n ie ci, k tó ry m w y k o n a n ie je g o z le c iły . Jed
nakże, g d y cho dzi o od po w ie d zia ln o ść karną, c i osta tn i m o
gą także od po w ia da ć ja k o p o m o c n ic y przestępstwa.
Je że li k u p ie c ma k ilk a p rze dsiębiorstw , p o w in ie n p ro w a dzić d ia każdego z n ic h osobną księgow ość. To samo o b w ią zu je , g d y k u p ie c o b o k zakład u głów n eg o ma oddzia
ły , bo o d d z ia ł tra k to w a n y je s t przez kod eks h a n d lo w y ja k o sam odzielne p rze dsiębiorstw o .
J a k k o lw ie k p ra w o ha nd low e m ó w i o g ó ln ie o u ja w n ie n iu stanu m a ją tk u z czego m ożna b y w n iosko w a ć, że w księgach p o w in ie n b y ć u ja w n io n y ta k ż e m a ją te k kupca, z n a jd u ją c y się poza je g o prze dsiębiorstw e m (t. zw. w ję z y k u p o tocznym m a ją te k p ry w a tn y ) je d n a k ze w zg lę d u na to, że księgow ość kup ca ma na celu dać prze gląd stosunków m a ją tk o w y c h ,-z w ią z a n y c h z przedsiębiorstw em , p rz y ją ć na
le ży, iż w y s ta rc z y , je ż e li k u p ie c w in w e n ta rz a c h i b ila n sach o g ra n ic z y się do m a ją tk u przedsiębiorstw a.
Je że li je d n a k k u p ie c m a d ru g ie p re z d s ię b io rs tw o lu b od dział, w ów czas w y n ik i m a ją tk o w e , o sią g n ię te w tym p rz e d s ię b io rs tw ie lu b od dziale p o w in n y być w y k a z a n e także w b ila n s ie odnoszącym się do pierw szego p rze dsiębiorstw a w sposób sum aryczny.
4. S porządzanie in w en tarza.
N o w e rozporządzenie M in is tra S karbu z dnia 31 paź
d z ie rn ik a 1946 o księgach sta n o w i w prze d m io cie te c h n ik i sporządzania in w e n ta rz a co następuje: „B ru d n o p is y , stano
w ią ce podstaw ę do o b lic z e n ia ilo ś c i poszczególnych s k ła d n i
k ó w in w en tarza, p o w in n y b yć prze cho w yw a ne . B ru d n o p is y te p o w in n y być ponum erow ane, zeszyte i na o s ta tn ie j s tro n ie lu b k a rc ie zaopatrzone w datę i po dp is oso by lu b osób k tó re je sp o rzą d ziły.
W p rz y p a d k u d o k o n y w a n ia spisu in w e n ta rz a w e d łu g poszczególnych d z ia łó w przez różne osoby na le ży ponadto sporządzić zestaw ienie, ob e jm u ją ce spisy poszczególnych d z ia łó w z oznaczeniem ic h ilo ś c i, lic z b y stron lu b k a rt. Ze.
4
s ta w ie n ie to p o w in n o b y ć podpisane przez w s z y s tk ie osoby, k tó re b ra ły u d z ia ł p rz y s p is y w a n iu in w en tarza.
B ru d n o p is y i z esta w ie nie n a le ż y prz e c h o w y w a ć przez okres la t sześciu liczą c od końca ro k u p o d a tko w e go, o b ję tego księgam i. B ru d n o p is y p o w in n y b y ć spoiządzone a tra m entem lu b o łó w k ie m a tra m e n to w y m ".
S toso w nie do p o sta n o w ie ń p ra w a ha nd low eg o k u p ie c ob o w ią za n y je s t p rz y rozpoczęciu p rz e d s ię b io rs tw a tudzież na k o n ie c każdego ro k u o b ro to w e g o sporządzić in w e n ta rz i bilans.
O bo w ią zek sporządzenia in w e n ta rz a i b ila n s u m a także na b yw ca prze dsiębiorstw a , dzierżaw ca, u ż y tk o w c a i spa dko
bierca p rz y rozpoczęciu pro w a dzen ia n a byteg o p rz e d s ię b io r
stw a. Je że li chodzi o osoby, s ta ją c e się k u p c a m i d o p ie ro
przez w p is do re je s tru ha nd low eg o, b ila n s i in w e n ta rz po
w in n y b yć sporządzone na dzień w p is u d o re je s tru ha nd lo
wego, bo ta c h w ila d e c y d u je o rozpoczęciu pro w a dzen ia p rz edsiębio rst wa.
R ok o b ro to w y n ie m usi s ię p o k ry w a ć z ro k ie m k a le n darzow ym , w k a żd ym je d n a k razie o kre sy, w k tó ry c h nastę
pow ać p o w in n y po sobie in w e n ta ry z o w a n ie i b ila n s o w a n ie m a ją tk u p rze dsiębiorstw a , n ie m ogą b y ć dłuższe a n iż e li dw anaście m ie s ię c y (w y ją tk o w o p ie rw s z y o kre s może b y ć dłuższy w s p ó łk a c h z og ran iczon ą o d p o w ie d z ia ln o ś c ią i w spółkach a k c y jn y c h ).
(Ciąg da lszy nastąpi),
f m g r Z. M le ic a rz e w ic z .
Uwaga podatnicy
Kontrola remanentów 1 ksiąg w roku 1947 przez władze skarbowe.
Ja k M in is te rs tw o S karbu w y ja ś n iło , w p ro w a d zo n a prze . pisam i d e k re tu z d n ia 16 m a ja 1946 r. o p o stę p o w a n iu p o d a t
k o w y m zasada powszechnego o b o w ią z k u p ro w a d z e n ia ksią g przez p o d a tn ik ó w p o d a tk u o b ro to w e g o i na da nie księgom szczególnego ciężaru ga tunko w e go przez w y s u n ię c ie ic h na p ie rw s z y p la n w rzędzie d o w o d ó w w po stę p o w a n iu p o d a tk o w ym , m ia ło na celu da n ie a p a ra to w i skarb ow em u o d p o w ie d niego in s tru m e n tu p o p ie ra ją c e g o dą żen ia d o s tw o rz e n ia w ła ś c iw y c h s to s u n k ó w z p o d a tn ik a m i w re a liz a c ji zasady realności w y m ia ró w po d a tk o w y c h .
W o b e c w p ro w a d z e n ia powszechnego o b o w ią z k u p ro w adzenia ksią g i ścisłego u re g u lo w a n ia sposobu ic h p ro . wadzenia, po d a tn iko m , z a k ła d a ją c y m w ro k u 1947 k s ię g i, u ła tw io n o u ja w n ie n ie rz e c z y w is ty c h rem a ne ntów a następ
nie ic h tra n s a k c y j.
W celu re a liz a c ji p o w yższe j 2asady, M in is te rs tw o S k a r
bu p o le c iło urzędom s k a rb o w y m (re w iz y jn y m ):
1. w to k u k o n tro li rem anentów , p rze pro w ad zan ej u po
d a tn ik ó w , k tó r z y w 1946 r. nie p ro w a d z ili k s ią g h a nd low ych, n ie żądać u d o k u m e n to w a n ia z aku pu to w a ró w , o b ję ty c h s p i
sem rem anentu, w sposób o k re ś lo n y w a rt. 86 ust. 2 d e k re tu o p o s tę p o w a n iu p o d a tk o w y m w ty c h p rzyp a d ka ch , g d y w e d łu g ośw iadczenia -podatnika zakup zosta ł d o k o n a n y w o k re sie przed 1 lip c a 1940, a w ię c przed w e jś c ie m w ż y c ie p rz e p isó w d e k re tu o po stępo w a niu p o d a tk o w y m , k tó re w p ro w a d z iły o b o w ią ze k ud oku m e n to w a n ia za ku p ó w rach u n ka m i:
2. w o d n ie s ie n iu do p o d a tn ik ó w , k tó rz y , w r. 1946 p ro w a d z ili k s ię g i h a nd low e, n ie po zba w ia ć m o cy d o w o d o w e j w ro z u m ie n iu art. 86 ust. 1 d e k re tu o p o s tę p o w a n iu p o d a tk o w y m ks ią g p ro w a d z o n y c h w r. 1947 i uznaw ać je za p ra w id ło w e w przyp ad kach, je ż e li w p ro w a d z e n ie do k s ią g -za
k u p u to w a ró w w okre sie od 1 do JO s ty c z n ia 1947 r. n ie je s t ud oku m ento w an e w sposób o k re ś lo n y art. 86 d e k re tu o p o stę p o w a n iu p o d a tk o w y m . W p ro w a d z o n y do k s ią g w ty m o k re s ie zakup to w a ró w n a le ż y uznać ja k o n a le ż y c ie u d o k u m e n to w a n y , je ż e li za p isy o p a rte są na do w odach w e w n ę trz n y c h ;
3. k o n tro lę rem anentu u p o d a tn ik ó w , k tó rz y w r. 1946 p ro w a d z ili k s ię g i h a n d lo w e rozpocząć z dn ie m 10 stycz
nia 1947 r.
M in is te rs tw o S karbu p o d k re ś liło z ca łym naciskiem , iż w p ro w a d z e n ie p o w yższe j u lg i w u d o k u m e n to w a n iu z a k u p ó w m a c h a ra k te r ty lk o w y ją tk o w y .p o d y k to w a n y szczegól
n y m i w a ru n k a m i gospodarczym i w o k re s ie w p ro w a d ze n ia powszechnego o b o w ią z k u p ro w a d z e n ia ks ią g i n ie m oże b y ć żadną m ia rą uważane za o b ja w dążenia do prze ła m a nia bez
w z g lę d n ie o b o w ią z u ją c e j zasady w y ra ż o n e j w a rt. 86 de
k re tu o po stępo w a niu p o d a tk o w y m , że u z a k u p u ją c y c h rze
czy ruchom e oraz u o d b ie ra ją c y c h św iadcze nia usług z a p i
sami n a le ż y c ie u d o k u m e n to w a n m i są za p isy o p a rte na ra chunkach, w y s ta w io n y c h w fo rm ie o k re ś lo n e j w ar. 86 de
k re tu o p o stę p o w a n iu 'podatkow ym .
Poradnik księgowego
Kontrola ilościowa towarów
O b o w ią z u ją c e d e k re ty o zobow iąż, p o d a tk o w y c h i o p o . s tęp ow a niu p o d a tk o w y m o d dn. i lip c a 46 r. oraz rozp orzą
dzenie M in . S karbu z dn. 31. 10. 46 r. o księ g a ch h a n d lo w y c h , uproszczonych i p o d a tk o w y c h od dn ia 1 sty c z n ia br. w p ro w a d z iły na obszarze c a łe j R ze czypo spolitej P o lski powsze
chn y o b ow iąze k pro w a dzen ia ksiąg.
Z w y ż e j w y m ie n io n e g o rozporządzenia zasług uje na w y ją tk o w o d o b itn e p o d k re ś le n ie § 5, w k tó ry m m ow a o obo
w ią z k u p ro w a dzen ia k o n tr o li ilo ś c io w e j to w a ró w . J a k k o lw ie k spra w a ta n ie je s t dla księ go w eg o zup ełnie n o w y m zagadnieniem , s tw ie rd z iliś m y , że okres pookupa- c y jn y na o d c in k u ks ię g o w o ś c i w y k a z y w a ł c a ły szereg n ie do ciągnięć, k tó re z dniem 1 stycznia br. m ają, a raczej muszą być usunięte. Do ty c h u je m n y c h stron k s ię g o w o ś c i z a lic z y ć w y p a d a ło n ie u ja w n ia n ie k o n tr o li ilo ś c io w e j to w a ró w , je ż e li chodzi o d o ko n a n y o b ró t zakupu, czy też sprzedaży. M ie liś m y co p ra w d a i tego ro d z a ju prze d się b io rstw a , k tó re u w z g lę d n ia ły ten k o n ie c z n y w a ru n e k , — ilo ś ć ic h je d n a k b y ła znikom a.
O m aw iana k o n tro la ilo ś c io w a d o ty c z y w y łą c z n ie ty c h p rze dsiębiorstw , k tó re prow adzą k s ię g i handlow e, bow iem d la p rz e d s ię b io rs tw p ro w a d zą cych k s ię g i uproszczone lu b p o d a tk o w e po m y ś li rozporządzenia M in is tra S karbu z dn.
31. 10. 46 r. są p rz e w id z ia n e in n e w z o ry ksią g, k tó re z u w a g i na m n ie js z y zakres d z ia ła ln o ś c i p rz e d s ię b io rs tw a i sto
sun kow o w ie lk ą ilo ś ć d ro b n y c h a r ty k u łó w sprzedaży z w a l
n ia ją z tego obow iązku. K w e s tia w y b o ru pro w a d ze n ia ksią g h a n d lo w y c h , czy też uproszczonych w gra nicach zakre ślo
n y c h c y to w a n y m w y ż e j rozporządzeniem je st zatem w ie l
k ie j w agi. Trzeba b o w ie m bra ć ten w a ru n e k pod uwagę, że z c h w ilą d e c y d o w a n ia się na p ro w a d z e n ie k s ią g h a n d lo w ych , zam iast uproszczonych, — c ią ży jednocześnie obo
w ią z e k pro w a dzen ia k o n tr o li ilo ś c io w e j to w a ró w .
W zakre sie s tro n y technicznego prze prow adzania k o n tr o li posiadam y pew n ą swobodę, a m ia n o w ic ie :
1. u w z g lę d n ia n ie w y łą c z n ie ilo ś c i, 2. u w z g lę d n ia n ie ilo ś c i i w a rto ści.
Ponadto p rz y d ro b n e j sprzedaży ró ż n o ro d n y c h to w a ró w kon sum e ntom k o n tro la może nie obejm ow a ć rozchodu, albo o g ra n iczyć się do podania o g ó ln e j ilo ś c i po s tro n ie ro z
chodu. Ustęp 4 p a rag rafu 5 rozporządzenia da je m ożliw o ść u zyska nia z w o ln ie n ia p o d a tn ik a na je g o prośbę od o b o w ią zku pro w a dzen ia k o n tro li ilo ś c io w e j. Tego ro d z a ju u p o
w a ż n ie n ie p o s ia d a ją d y re k to rz y iz b s k a rb o w y c h , pod k tó ry c h adresem uzasadniona p e ty c ja może b y ć przez p o d a tn i
k a w niesiona.
P o m ija ją c na ty m m ie js c u dalszą analizę tego zagadnie
nia z p u n k tu w ideenia fiska ln e g o , p o d k re ś lić nam w ypada d o d a tn ią stronę p ro w a dzen ia k o n tro li ilo ś c io w e j dia k ie ro w n ic tw a prz e d s ię b io rs tw a oraz ty c h d zia łó w , k tó re z w y
~ s ~
ka za n ych Hczb czerpać m ogą p o trz e b n y m a te ria ! na o d c in k u p la n o w a n ia i gospodarow ania. I tak, w y m ie n ia ją c p rz y k ła dow o, k o n tro la ilo ś c io w a po zw a la na:
1. uzg od nie nie w a rto ś c i zaku pu z k o n te m „Z a k u p u to w a ró w " w księdze g łó w n e j, {id e n ty c z n ie sprzedaż — z k o n tem „S przedaży to w a ró w "),
2. usta le n ie ceny prze cię tn e j,
3. p ro w a dzen ie s ta ty s ty k i k s z ta łto w a n ia się ceny na poszczególne to w a ry ,
4. stw ie rd z e n ie o b ro tu poszczególnych a rty k u łó w , — i w z w ią z k u z ty m stw ie rd z e n ie p rz y c z y n zm niejszenia s'e o b ro tu danego to w a ru ,
5. u ła tw ie n ie i u d osko na len ie w ła s n e j k a lk u la c ji, 6. ciągłość p o ró w n y w a n ia zapasu rzeczyw isteg o i księ
gowego,
7. ra c jo n a ln ie js z e z org an izow an ie i p rze pro w ad zen ie in w e n tu ry o kre so w e j lu b k o ń c o w e j (za m in io n y ro k go
spodarczy).
K o n tro lę ilo ś c io w ą m ożna p ro w a d z ić w po staci k s ią g op ra w n ych , we fo rm ie k a rto te k albo też w now oczesny sposób system em księ g o w o ści p rz e b itk o w e j, w k tó r e j dzien
n ik o b ro tó w to w a ro w y c h daje nam jednocześnie ogólna sumę o b ro tó w , zaś każde k o n to sumę o b ro tu danego to w a ru U k ła d ta b e la ry c z n y k s ię g i, czy też k a r ty lu ź n e j ‘ może b yć
różny. ’
P rzedsiębiorstw a w ię k s z e stosu ją zazw yczaj w łasne w z o ry , dostosow ane do in d y w id u a ln y c h w a ru n k ó w o rg a n i
z a c y jn y c h i ro d z a ju prze dsiębiorstw a , — inne p o s łu g u ją się w zo ra m i s p o ty k a n y m i w sprzedaży. K ilk a różn oro dnych tego ro d z a ju h iź n y c h k a rt, ja k i p rz e b itk ę tj. z p o s łu g iw a niem się d z ie n n ik a o b ro tu w y d a ła m ię dzy in n y m i firm a
„P e rfe k ta " w Poznaniu, k tó re w zupełności o d p o w ia d a ją d y k to w a n y m w a run kom .
P odając p o n iż e j k ilk a odm ian k a r ty k o n tro li ilo ś c io w e j, w yp a d a z w ró c ić uw agę na konieczność p ro w a dzen ia ty c h zapisów p ra w id ło w o t j. n ie w a d liw ie i rzetelnie. W s z e l
k ie g o ro d z a ju o d c h y le n ia spaczą zup ełnie celow ość ta k ie j k o n tro li, ja k o m a te ria łu a n a lityczn e g o dla prze dsiębiorstw a , n a to m ia s t stw ie rd z e n ie zasadniczych b łę d ó w i u c h y b ie ń przez organa k o n tro ln e m o g ły b y spow odow ać odrzucenie ks ią g h a n d lo w y c h , ja k o n ie p ra w id ło w y c h .
¡V a z iua t o i u a r u C e n a z a k u p u ...
sprzedaży
Konto Strona
Data Nr
dom.
Dostawca
O dbiorca Przychód Rozchód Stan Data N i
dom.
Dostawca
O dbiorca Przychód Rozchód Stan
Konto
2 11 U
S fó n a
Data N r
dow. Dostawca — O dbiorca Cena
jedn.
Suma ceny
Przychód Stan
zakupu sp zedaży l i ozeno d
. 1 .
Konto a iu u < CU u
Strona
Data N r
dow .
Dostawca O dbiorca
Cena je dn .
Przy o ó d Rozchód Stan
ilość wart uść ilość wartość ilość wartość
I -
f m gr M. N o w ic k i
Zakładanie nowych przedsiębiorsiw
w gałęziach przemysłu i komunikacji przyjętych na własność Państwa
Z dniem 28 listo pa da ub. r. w e szło w ż y c ie rozporządzę me R ady M in is tró w z d n ia 17 p a ź d z ie rn ik a 1946 r o try b ie ud zielania k o n c e s y j na z a k ła d a n ie n o w y c h p rz e d s ię b io rs tw w ga łę zia ch prze m ysłu i k o m u n ik a c ji p rz y ję ty c h na w ła sność Państwa (Dz. U. poz. 347). W e d łu g tego rozporządze
nia ko n ce sja je s t w ym a g a n a d o założenia n o w y c h przedsię
b io rs tw w y m ie n io n y c h w art. 3 ust. 1 lit. i c u s ta w y z d n ia 3 s tyczn ia 1946 r. o p rz e ję c iu na w łasność Państwa podsta
w o w y c h g a łę z i g o s p o d a rk i n a ro d o w e j (Dz. U. poz 17) C v towana lite r a A o b e jm u je p rze dsiębiorstw a g ó rn ic z e naf towe, e n e rg ii e le k try c z n e j, gazowe, w o do ciąg ow e, o b e jm u jące w ię c e j a n iż e li teren je d n e j g m in y ,n a s tę p n ie h u tv że
laza i m e ta li k o lo ro w y c h , p rze d się b io rstw a prz e m y s łu zbro
jenio w e go , lo tn icze go oraz m a te ria łó w w y b u c h o w y c h k o k sownie, c u k ro w n ie i ra fin e rie cukru , g o rz e ln ie prze m ysłow e d e s ty la rn łe i ra fin e rie s p iry tu s u oraz fa b ry k i w ó d e k bro-’
w a ry o zdolności p ro d u k c y jn e j p o w y ż e j 15 t y S h i rocznie*
fa b ry k drożdży, m ły n y zbożowe o z d o ln o ś c i przem iałow e*’
p o w y ż e j 15 to n na dobę, o b lic z o n e j na p o dstaw ie d łu a o ścł w a lc ó w lu b powierzchni k a m ie n i. m ły ń s k ic h , o le ja n d e o zdolności produkcyjnej pow yżej 500 ton rocznie o raz wszel
k ie ra fin e rie tłuszczó w ja d a ln y c h , ch ło d n ie skła do w e, w ie l
k i i śred ni p rz e m y s ł w łó k ie n n ic z y w re szcie p rz e m y s ł p o li
g ra fic z n y i d ru k a rn ie . W od n ie sie n iu do b ro w a ró w , m ły n ó w , o le ja rn i, prz e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o , w re szcie w od niesie
n iu do prz e m y s łu p o lig ra fic z n e g o i d ru k a rń zastrzega om a
w ia n e rozporządzenie R ady M in is tró w , że na założenie ty c h p rz e d s ię b io rs tw o ile one n ie osią g a ją zdo ln ości p ro d u k c y jn e j d e c y d u ją c e j o u p a ń s tw o w ie n iu ju ż is tn ie ją c y c h p rze dsiębiorstw ty c h g a łę z i prze m ysłu n ie je s t w ym agana koncesja. N a le ż y zauw ażyć, że rozporządzenie w yk o n a w c z e 2 ^ ^ r * ^ Z* poz. 17 d o tyczące prze m ysłu w ło kie n n cze g o ju ż się uka zało, n a to m ia s t do p rz e m y s łu p o lig ra fic z n e g o i d ru k a rń , jeszcze nie. P ierw sze z ty c h ro z
porządzeń ustala, d ru g ie m a u s ta lić k r y te r ia d e c y d u ją c e o u p a ń s tw o w ie n iu ty c h prze m ysłów , je ż e li zatem cho dzi o założenie now ego p rz e d s ię b io rs tw a ty c h ga łę zi, to o ile n ie p o d le g a ły b y u p a ń s tw o w ie n iu g d y b y ju ż is tn ia ły , to ko n ce sja m e je s t w ym agana, o ile ta k i ob ow iąze k k o n c e s y jn y nie będzie w p ro w a d z o n y w p rz y s z ło ś c i n a in n e j po dstaw ie pra w n e j.
- § -
Zagadnienie odpisów amortyzacyjnych
N iezbędną spraw ą w p ra w id ło w y m u s ta la n iu zu ż y c ia urządzeń fa b ry c z n y c h je s t zazn ajom ie nie się z te o re ty c z n y m i po dstaw am i tego zagadnienia.
Przede w s z y s tk im m ię dzy w ym a g a n ia m i b ila n s o w y m i, fis k a ln y m i oraz k a lk u la c y jn y m i is tn ie ją znaczne rozb ie ż
ności, k tó re je d n a k w o g ó ln e j ra c h u n k o w o ś c i fa b ry c z n e j muszą b y ć w ten czy in n y sposób uzgodnione.
O d p is y a m o rty z a c y jn e w k a lk u la c ji k o s z tó w w ła s n y c h są niezależne zup ełnie od od pisów b ila n s o w y c h . S tanow ią one p o z y c ję kosztó w , c h a ra k te ry z u ją c ą z p u n k tu w id ze n ia g o sp o d a rki fa b ry c z n e j zu ż y c ie urządzeń, w s z e lk ie g o rol- d z a ju p o su n ię cia fina nso w e o d z w ie c ie d la ją c e się w b i
lansach p rz e d s ię b io rs tw a ja k : nadzw yczajn e o d p is y je d n o - , razowe, przeszacow anie m a ją tk u , zaniechanie w d a n y m ro
k u od pisów itp . n ie m ają m ieć m ie jsca w k a lk u la c ji k o sztów.
Chcąc oprzeć k a lk u la c y jn e o d p is y na z d ro w y c h po dsta
w ach n a le ż y przede w s z y s tk im rozpatrzeć poszczególne s k ła d n ik i tego tzw . zużycia urządzeń, k tó re ze w zg lę d u na dłuższe o k re s y czasu w y m a g a ją stop nio w eg o spisyw an ia w a rto ści.
Przede w s z y s tk im m am y do c z y n ie n ia z zużyciem w y n ik a ją c y m z u ż y tk o w a n ia c z y li p ra c y urządzeń. W a rto ść ic h s to p n io w o m a le je aż do m om entu n ie p rz y d a tn o ś c i do dalszej p ra c y , a w ię c je s t to zw iązane z tzw . m a le ją cą w y - da jn o ścią urządzeń. Szybkość z ja k ą ta w a rto ś ć m a le je za- le ż y od obciążenia i tem pa p ro d u k c y jn e g o .
Jest w ię c rzeczą zu p e łn ie jasną, że każda je d n o s tk a p ro d u k c ji w sensie k o s z tó w p o c h ła n ia część ty c h urządzeń, p rz y po m ocy k tó r y c h je s t w y k o n y w a n a za ró w n o bezpo
średnio ja k pośrednio. N a le ż y to rozum ieć w ten sposób, że n ie ty lk o w a rto ść bezpośrednich urządzeń w y tw ó rc z y c h w chodzi tu w grę, ale ró w n ie ż i u z b ro je n ie fab ryczn e, a w ię c b u d y n k i, urządzenia s iły i św ia tła , urządzenia bez
pieczeństw a i h ig ie n y itd.
D a le j m am y do c z y n ie n ia z n o rm a ln y m zużyciem , k tó re p o w s ta je niezależnie od p ro d u k c ji, a w ię c is tn ie je na w e t wówczas, k ie d y p rz e d s ię b io rs tw o n ie p ra c u je , je s t n ie czynne. P rz y c z y n y tego z u żyw a n ia m a ją s w o je ź ró d ło w w a ru n k a c h k lim a ty c z n y c h , fiz y c z n y c h czy chem icznych, k tó re p o w o d u ją zniszczenia, z m ia n y m a te ria ln e itd . W s k u te k tego obniża się techniczno-gospodarcza w a rto ś ć urzą
dzeń. B y w a ją w y p a d k i, k ie d y ten ro d za j zużycia je s t na w e t w ię k s z y a n iż e li k ie d y dane urządzenie pra cuje.
T rzecim rodzajem zużycia są n a d z w y c z a jn e w y p a d k i o cha rakterze k a ta s tro fa ln y m (ogień, pow ódź, zderzenia, w y b u c h y itp.). S k u tk ie m tego p o w s ta je prze w a żnie zupełne zniszczenie urządzenia.
O ile dw a pierw sze rodzaje zużycia zasadniczo są zna
ne i p rz e w id y w a n e i o d p o w ie d n io do tego m ogą b y ć ra ch u n k o w o w kosztach w ła s n y c h stale prow adzone w spo
sób w ła ś c iw y , o ty le ten o s ta tn i ro d za j zużycia może b y ć ty lk o w ów czas b ra n y do p rz e w id y w a ń k a lk u la c y jn y c h , o ile m o ż liw o ś c i tego ro d z a ju w y p a d k ó w p rz e w id u je się z du
żą dozą pew ności.
Te trz y rod zaje zużycia odnoszą się do technicznego stanu urządzeń fa b ry c z n y c h n a tu ry w e w n ę trz n e j.
Prócz tego d z ia ła ją w p ły w y o ch a ra kte rze niezależnym od p rze dsiębiorstw a , d z ię k i k tó r y m w a rto ś c i ty c h urządzeń m aleją. Będą tu w grę w ch od zić: postęp te ch n iczn y, d z ię k i k tó re m u p o ja w ia ją się no w e urządzenia lepsze i w y d a j
niejsze, w y n a la z k i i ud o sko n a le n ia zm ie nia ją ce sposób p ro d u k c ji, zastosow anie n o w y c h m a te ria łó w trw a ls z y c h i w y d a jn ie js z y c h w n o w y c h k o n s tru k c ja c h , ra c jo n a liz a c ji p ro cesów w y tw ó rc z y c h , zm ie nia ją ce się w a ru n k i m od y, w p ro w adzenie na ry n e k n o w y c h w y ro b ó w znacznie lepszych od dotychczas w y tw a rz a n y c h i c a ły szereg in n y c h z ja w is k o cha rakterze postępu techniczno-ekonom icznego.
Są to z ja w is k a nie p rz e w id y w a n e , k tó re niera z g w a ł
to w n ie s k ra c a ją czas u ż y tk o w a n ia d a nych urządzeń i p o m im o, że urządzenia te z n a jd u ją się w stan ie d o b ry m i w kosztach w ła s n y c h w p o s ta c i o d p is ó w b y ły prow adzone w e d łu g p rz y ję te g o plan u, to je d n a k w a rto ść ich spada do zera. Przed ty m na le ży się zabezpieczyć w po staci tw orze nia reze rw w sposób a n alogiczny, ja k to m a m ie js c e p r z y zu
ż y c iu o ch a ra kte rze k a ta s tro fa ln y m . T u pam iętać należy, że p rz y w s z e lk ic h pracach noszących c h a ra k te r p io n ie rs k i, tego ro d z a ju p o trz e b y reze rw są konieczne.
W p rz e c iw ie ń s tw ie do ty c h tzw . m a te ria ln y c h źró d e ł Is tn ie ją jeszcze d w a ro d z a je c zysto gospodarczych p rz y c z y n w a ru n k u ją c y c h przyspieszone tem po zużycia.
Jedna z n ic h to zm iana cen ry n k o w y c h . N a po rząd ku dz ie n n y m s p o ty k a m y się z o b n iżką cen (w n o rm a ln y c h cza
sach up orzą dkow an eg o ry n k u ) w p o ró w n a n iu z k tó r y m i cen y n a b y c ia w s w o im czasie d a n y c h urządzeń są za w y sokie. Tego ro d z a ju s tra ty n a le ż y p rz e w id y w a ć 1 przed n im i się zabezpieczać.
D ru g ie ź ró d ło zużycia odnosi się do urządzeń fa b ry c z n y c h nie m a te ria ln y c h , a s ta n o w ią c y c h m a ją te k przedsię
b io rs tw a , ja k p a te n ty , ko n ce sje itp .
Są to p ra w a o o k re ś lo n y m te rm in ie u ż y tk o w a n ia i śc i
śle zw iązane z procesam i w y tw ó rc z y m i a ty m sam ym i z urządzeniam i do ty c h pro cesó w przeznaczonym i. Ponieważ k o s z ty ty c h p ra w są znane, to i a m o rty z a c ja ic h m usi zabez.
pie c z y ć p rz e d s ię b io rs tw o od strat.
P ow yższy p rz e g lą d w s z y s tk ic h s k ła d n ik ó w zużycia m a
ją tk u prz e d s ię b io rs tw a u w id a c z n ia w sposób z u p e łn ie w y ra ź n y d w ie ic h gru p y. Jedną znaną i da ją cą się u ją ć do
k ła d n ie za ró w n o co do czasu ja k w y s o k o ś c i p ie n ię ż n e j i dru gą nieznaną w y s tę p u ją c ą nagle i n ie o cze kiw a n ie . P ierw szą z n ic h m ożem y p rz e w id y w a ć , a w ię c i plan ow a ć tzn. p ro w a d z ić w k a lk u la c ji k o s z tó w w e d łu g z g ó ry u s ta lo nego p ro g ra m u bez żad nych niespodzianek.
Z dru gą grupą na le ży się lic z y ć Jako ze z ja w is k ie m , k tó re może ka żd e j c h w ili zaistn ie ć, przed k tó r y m należy się zabezpieczyć w sposób, o k tó ry m w da lszym clącru bę
d z ie m y m ów ić.
Łoi. Jerzy W itow ski.
stw ierdza, że n ie k tó re Z a k ła d y P racy nie stosu ją się do prze
p is ó w Rozporządzenia M in is tra O p ie k i S połecznej z dnia 28. 12. 1933 r. (Dz. U. R. P. N r 103 poz. 818) o sposobie d o k o n y w a n ia zgłoszeń w zakresie ubezpieczeń społecznych, uiszczania skła de k i k o n tro li czynności p ra cod aw có w (§§
19— 28) oraz nie po da ją w prze pisanym te rm in ie : a) zgłoszeń o p o d ję c iu p ra c y przez p ra c o w n ik a , b) zm ian zaszłych w zarobkach,
c) zgłoszeń o w y s tą p ie n iu z pra cy,
d) w y k a z ó w w yp ła co n e g o w y n a g ro d z e n ia z a tru d n io n y m p ra c o w n ik o m ubezpieczonym .
W zw ią z k u z p o w yższym U bezpieczalnia Społeczna przyp o m in a :
1. W s z y s tk ie Z a k ła d y P racy w in n y d o k o n y w a ć z g ło szeń o p o d ję c iu p ra c y przez p ra c o w n ik a w te rm in ie 7 dn i dla m ie js c o w y c h Z a k ła d ó w P ra cy i 10 d n i dla z a m ie js c o w y c h — na fo rm u la rz a c h b ia ły c h („z g ło szenie do ubezp.").
w szystkie^ Z a k ła d y Pracy, z a tru d n ia ją c e 4 pracowni
ków i w ięcej w in n y składać w yk azy stanu zatru
dnienia w te rm in ie do d n ia 10-go każdego m iesiąca za m ie siąc ubiegły-.
3. w s z y s tk ie Z a k ła d y Pracy, z a tru d n ia ją c e m niej niż 4 pracow ników a n ie prow adzące w y k a z ó w stanu z a tru d n ie n ia obow iąza ne są do Indywidualnego zgłaszania zm ian w zarobkach w te rm in ie d o 10-tego
każdego m iesiąca za m ie siąc u b ie g ły na fo rm u la rzach p ie lo n y c h („zm ia n a z a ro b k u ") n ie za le żn ie od tego ob ow iązku , z u w a g i na często zachodzące zm ia
n y w w y s o k o ś c i ty g o d n io w e g o w zg l. m iesięcznego zarobku, — Z a k ła d y P racy p o w in n y ró w n ie ż w po
w yższym te rm in ie skła da ć — zestawienia w ypłaco
nego wynagrodzenia za poszczególne o k re s y pra cy.
4. w s z y s tk ie Z a k ła d y w in n y d o k o n y w a ć zgłoszeń o w y s tą p ie n iu z p ra c y p ra c o w n ik ó w w te rm in ie 7 d n i d la m ie js c o w y c h Z a k ła d ó w Pracy i 10 dni dla zam iej-
Ubezpieczalnia Społeczna w Poznaniu
2.
-« f —
scowych na formularzach ciemnożółtych (wystąpie
nie z pracy").
Z a k ła d y P racy, pro w a dzące w y k a z y stan u za tru d n ie n ia d o k o n u ją zgłoszenia o w y s tą p ie n iu z p ra c y przez w p is a n ie d a ty ostatniego d n ia p ra c y p ra c o w n ik a w tych że w yka zach .
D bezpieczalnia Społeczna p rz y p o m in a ró w n ie ż, że nie- złożenie w te rm in ie w y k a z u stanu za tru d n ie n ia w zg l. zesta
w ie n ia w y p ła c o n e g o w y n a g ro d z e n ia p o w o d u je — zgodnie z przepisem § 27 i 35 cyt. w y ż e j rozporządzenia — d o k o n a n ie w y m ia ru s k ła d e k z urzędu, k t ó r y z re g u ły zmusza Z a
k ła d y P racy do s k ła d a n ia "w niosków o s p ro sto w a n ie w y m ia ru, a poza ty m do d o d a tk o w y c h czynności, ja k p o dw ójn eg o księ g o w a n ia itp .
N a d to zaznacza się, że tu t. U bezpieczalnia Społeczna będzie zmuszona w p rz y p a d k a c h nieprzestrzegania przez Z a k ła d y P racy w y ż e j p o d a n y c h o b o w ią z k ó w —- stosować do n ic h , nie za le żn ie od s k u tk ó w podanych w y ż e j san kcje ka rn e w fo rm ie g rz y w n y p rz e w id z ia n e j art. 269 i 270 u s ta w y z d n ia 28. 3. 1933 (Dz. U. R. P. N r 51 poz. 396) o ubez
p ie c z e n iu społecznym .
Z u w a g i na p o w ta rz a ją c e się z ap ytania o podstaw ę o b lic z a n ia s kła d e k za okre sy, za k tó re p ra c o w n ik n ie o trz y m u je żadnego w yn ag rodze nia, — U b ezpieczalnia Społeczna w y ja ś n ia n in ie js z y m :
1. Jeże li pra cow m ik fizyczny n ie o trz y m u je w y n a g ro dzenia z p o w o d u k r ó tk o tr w a łe j ch o ro b y lu b n ie w y - k o n y w a n a p ra c y z in n y c h p rz y c z y , a stosunek p ra c y n ie zosta ł ro zw ią za n y, — po liczą się s k ła d k i ubez
p iecze nio w e o d n a jn iż s z e j p o d s ta w y — w y m ia ru , k tó ra w y n o s i z ł 24,— ty g o d n io w o lu b z ł 100,— mie-’
slęcznie.
S kła d e k ubezp iecze niow ych n ie po liczą się za o k re s y n iezd oln ości do pra cy, za k tó re p ra c o w n ik — ubezpieczony p o b ie ra z U bezpieczalni z a s iłe k cho- robowry.
2. Jeże li p ra c o w n ik umysłowy rozpoczyna pracę w cią g u mies, a z a ję c ie tr w a p rz y n a jm n ie j 14 d n i w cią g u tego m iesiąca kalen darzo w e go, — policzą się s k ła d k i em erytalne za p e łn y m ie siąc s k ła d k o w y , p rz y czym podstaw ą w y m ia ru je s t pe łn e w yn a g ro d ze n ie m iesięczne, ja k ie o trz y m a łb y , p ra c u ją c c a ły m iesiąc.
Jeżeli p ra c o w n ik u m y s ło w y p o d e jm u je pracę w d ru g ie j p o ło w ie m iesiąca (n,p. 19 d n ia m -ca k a le n d a rz o wego) i n ie p rz e p ra c u je w y m a g a n y c h 14 dni, — s k ła d k i e m e ryta ln e p o lic z ą się d o p ie ro od 1-go d n ia następnego m iesiąca kalendarzow ego.
S k ła d k i, na fundusz c h o ro b o w y p o lic z ą się w k a ż d y m ^ p rz y p a d k u (Pkt. 2) od rzeczyw isteg o w y n a g ro -
w y p ła c o n e g o za p rz e p ra c o w a n y okres.
W s z e lk ic h p o trz e b n y c h in fo rm a c ji w zakresie Wy- m ia ra s k ła d e k u d z ie la W y d z ia ł W y m ia ru S kładek, któ re g o b m ra mies.zczą się w gm achu a d m in is tra c y j- n y m U b ezp iecza ln i S połecznej, p r z y u l. D ą b ro w s k ie g o 12 I I I ptr.
Ponadto, celem zaoszczędzenia czasu w p ła c a ją c y m
™ ^ ? kk ftW » IPlen Zenlow e’ U bezpieczalnia Społeczna w v r h n r , v 0 k o rz y s ta n ie z bezgotów ko- Z n « l n n S Wr i W płat przez k o n la ba nkow e i K o-
“ avT ,W iaKn f Y ? SZ,dzt;riności' co p rz y c z y n i się do U b i T c z a l n ? 9° M tł0 k U W K asie C ;łow n° i
O dlew y staliw ne — w ałców ka w kręgach (na gwoździe).
Izba P.-H. d y s p o n u je pe w n ą lo ś c ią (5 ton ) o d le w ó w s ta liw n y c h na 1-szy k w a rta ł 1947 oraz spodziew a się u z y skać pew ną ilo ś ć w a lc ó w k ł w k rę g a c h na 2-gl k w a rta ł 1947 dla p rz e d s ię b io rs tw p rz e m y s ło w y c h p ry w a tn y c h naszego okręgu. Z apo trzebo w a nie na w y m ie n io n e w y tw o r y h u tn i
cze z po da nie m d o k ła d n y c h s p e c y fik a c y j n a le ż y zło żyć n a ty c h m ia s t do Iz b y P rz e m y lo w o -H a n d lo w e j w Poznaniu ul. M ic k ie w ic z a n r 31 (pok. 9).
B i l l R K A
Krzesła gięte, Meble szkolne
PoznmKa centrala medii - l . komeczi !?
Przedstawicielstwa fabryczne POZNAŃ, uL 27 Grudnia 5, lei. 39-71
OJLiorcom naszym sit łada my szczere życzenia
Pomyślnego
Nowego Rots
% . i c5. 5 le n ip n i a v ie z
2Poznan
Biura i magazyny nasze są z po
wodu irnuentury od 2—4 stycznia
włącznie nieczynne.
- g -
Opł. pocztowa niszczona ryczałtem
A d re s d l* z w ro tu : A d m in is tra c ja ..T y g o d n ik a Go
spodarczego" K się g a rn ia W lla k , Poznaś K a n ta ka 10
Podwyżki kcsEićw nakładowych w ciągu 1946 r.
zmuszają nas do p o d w y ż s z e n i a prenumeraty
„Tygodnika Gospodarczego"
z dniem 1 slyczma 1947 r. na 150,— zł kwartalnie
Wszystkim naszym D o s t a m c o m i O d b i o r c o m składamy życzenia
Dosiet/o Roku
Hurtowa pepieru srlikiHiui PiSmienryeli i Poiioralicznych
Aleksander Jakubowski
Poznań, Al. Marcinkowskiego 20 I ptr. Dom Pocztowca. Teł. 38-72 i 38-73 Oddział w Szczecinie, ul. Małkowskiego 26 wejście z ul. Bogusława.Teł. 548
Cena ogłoszeń: za 1 m m na s trom e 4-ta m o w e j z ł 15,—
O głoszenia p r z y jm u je d la in s ty tu c ji i p rz e d s ię b io rs tw D anstw o w ycn u ia z n rm po z o s ta ją c y c h pod zarządem p a ń s tw o w y m „P. A. P." Polska A g e n c ja Prasowa. Poznań. Sew. M ie lż y ń s k ie g o 8 — te le fo n 42-63.
Redakcja: Izba Przemysłowo-Handlowa w Poznaniu, ulica M ickiew icza 31 Tai.: 78-62, 23-65, 23-66
O g ło s z e n ia p r z y j m u je „ P A R “ P o ls k a A g e n c ja R e k la m y rr. K r a jn a — S p a d k o b ie r c y P o z n a ń , u l. F r . R a t a jc z a k a 7 — T e lp f o n 3 0 -8 0 i o d d z . K r a k ó w , R y n e k 0!. 46 —
T e l . 503 -6f, — B y d g o s z c z . Al. 1 M a ja 16
T e l . 1 7 -6 6 — T o r u ń , u l. M o s t o w a 38.
Adm inistracja: Księgarnia W lla k Po znań. ul. Kantaka 10 — Tel. 44-40 Konto P K O. — V - 4085
Cena n u m eru 15,— zł, prenumerata k w a rta ln ie 150,— zł
O d b ito c z c io n k a m i D ra k a m i W y d a w a ło » ] Pr. K ra jn a bp. > o. o., P o m a d , u l. S trz a ło w a 2a K 21458
