Illustrowany Powszechny Kalendarz dla Wszystkich Stanów na Rok 1874

(1)

(2)

UWIADOMIENIE.

Otworzyłem w Krakowie w głównym rynku K s ię g a r n ię n a k ła d o w ą i s o r t y m e n t o w ą , która pomnażaną je st w najnow

sze dzieła, polskie, fra n c u zk ie i niemieckie we wszelkiej gałęzi literatury.

Skład i wypożyczalnia nut na wszystkie instrumenta

1) W y p o ż y c z a ln ia n u t pod zwykłemi warunkami, a m ia

nowicie: Abonament roczny 16 złr., półrocznie 8 złr., piięsięęznie 80 cet. Płacącem u z góry za cały rok służy prawo wybrania so

bie bezpłatnie na własność nut za 10 zlr., półrocznie za 5 złr., Kaucya czyli zastaw od 6 sztuk 3 złr., od 3 sztuk 2 złr. Abonenci zamiejscowi mogą więcej sztuk nut wypożyczać. Abonenci, chcący sobie mieć ułatwiony wybór nut, raczą podać instrum ent, kom po

zytora, a księgarnia sama zajmie się wyborem.

2) A b o n a m e n t n a k s ią ż k i p o ls k ie . Opłata miesięczna 80 cent., kaucya 3 złr.

3) Oddzielny A b o n a m e n t n a k s ią ż k i d la d z ie c i i m ł o d z ie ż y płci obojga. Opłata miesięczna 40 cent., kaucya 2 -złr.

Abonenci n ą t i książek z prowincyi opłacają pocztowe porto przy odbiorze i z wr o cie.

Drukowane bliższe szczegóły, objaśnienia i warunki wypoży

czalni nut i książek znajdują się w drukowanym Nr. I katalogu czytelni.

A . N o w ó le c k i

w Krakowie w głównym rynku pod liczbą 15.

(3)

STYCZEŃ ma dui 31. DEKABR. Jauuarius.

DNI ŚWIĘTA RZYMSKIE. ŚWIĘTA RUSKlE.

1 c . 2 P .

> 3 S.

W o w y R o k A lm a c h a m . M a k a re g o w i M a rty n in a b . D a n ie la m . i G enow efy p.

2 0 lh n a tia je p is k . m ucz.

2 1 J u ly a n y m ucz.

2 2 A n a sta z y i m ucz.

E w a n g e lia te j n ie d z ie li n ie j e s t w y zn aczo n a.

4 N . 5 P . 6 W . 7 S.

8 C 9 P . 1 0 s ?

1 p o W . I ł . D a fr. m . i T y ta m . E m ilia n a p. i T e le s fo ra m.

T r z e c l i * H r ó l i J u lia n a i L u c y a n a m m . M ak sy m a o. i S ew e ry n a M arcy a n n y p . m ęcz.

W ilhelm a b. i, J a n a d o b re g o

2 3 W . T A r t . M ucz. 10.

2 4 W ig il. do R o zd est.

2 5 R o z d e s t C l i r y s t . 26 S o b o r R o l i o r o r t . 27 S t e f a n a m u c z . 2 8 2 0 0 0 m uczen.

29 SS. M ład en ce m m .

# E w . u Ł u k . ś. w ro z . 2. O C h ry s tu sie w 12 la ta c h . 1 1

N i l

p o 3 K r ó l . H ig in iu s z a 3 0 W . 1 p o K o z . A n y s j 12 P

1 3 W . 1 4 S.

1 5 C.

1 6 P . 17 S.”

H o n o ra ty p a n n y i A r k a ^ O ł ^ 31 M elan y i p re p o d . G o d fry d a w yznaw cy

F e lik s a m ęcz.

P a w ia 1 p u s t. i M a u ru sa M arce lla u. i O tto n a m.

A n to n ie g o o p a ta w yzn.

1 J a n w a r . O h . K o s . 2 S y lw e s tra p a p y 3 M a ła c h y a p ro ro k a . 4 S o b o r 7 0 a p o st.

5 W ig il. do B o h o ja w ł E w . u J a n a ś. w ro z. 2 O g o d a c h w K a n ie G alilejsk iej.

1 8 N. 3 p o 3 K r . N . Im . Je z u s a . 6

19 P . F e rd y n a n d a w yzn. 7

2 0 W . F a b ia n a i S e b a s ty a n a m . 8

21 S. A gneszki p a n n y m . 9

2 2 C. W in c e n te g o i A n a sta z y i 1 0 2 3 P . Z a ślu b . N M P .' i J a n a ja łm . 11 2 4 S. T y m o teu sz a b isk . m . 12

E w . u M at. ś. w ro z. 8. O o czyszczeniu trę d o w a te g o . 2 5 N .

26 P . 27 W.

28 S.

29 C- - 3 0 P . ' H ia c y n ty

3 p o 3 K r . N aw r. ś. P a w ła B a ty ld y i P a u li w do w y J a n a C h ry z o sto m a b isk . w.

K a ro la W iel. i W alereg o F ra n c is z k a S alez. i S a b in y

i M a rty n y p.

3 1 S. fW ig illfa . L u d w ik i A lb e rto n ii w d

W sch . sł. dn . 5 g. S m . 6 ' Zach.

10 15 20 25 3 0

^ 3 53 47 43

13 £ f . 1 p o B o . J e r m ' 1 4 SŚ . O tec. w Synai.

15 P a w ła F ty w e y sk . 16 P e t r a W ely k . 17 A n to n y a W e ly k a h o 18 A fta n a sy a y K y ry lla 1 9 M a k a ry a p rę p .

Odmiany światła księżycoj

<C O s ta tn ia k w a d ra d. 10 g . 8 m .

@ N ów d . 1 8 g . 8 m . 4 5 ra n o ^ ™ * ^ '1 3 P ie rw s z a k w a d ra d. 2 5 g Ć J P t K ^ s r

K G .L

3 > , o H n &

.u o o

W l i

« a . s o A S T b I - * ? o

2 w ©

± IM

^ 2 * 5 * “ BS l i 91

s f i S n g

rrt ° .2* © fcAc ca a > -o ’§

g «8 ©

© "2

•3£ © ta rM *r*

©8 G £ N

.2 5> 2-§

S £ <e-S N© N rH

8

£

"E o* 5

• rt o w G ® © ra 3 ej

> © 43 fi«rW OJ <D

2 7 /

(4)

LUTY ma dni 28. JAN WAR. Februarius.

ŚW IĘTA RZYMSKIE. Ś W IĘ T A R U SK IE.

1 N.

2 P.

3 W.

4 S.

5 e . 6 P.

7 S.

Ew. n Mat. ś. w roz. 20. O robotnikach w winnicy.

S t a r o z a j p u s t n a Ignacego O c z y s z c z e n i e Y M S*.

Błażeja biskupa ni.

Weroniki panny Agaty panny męcz.

Doroty p. męcz.

Romualda opata wyz.

20 W. p o B o l i . Jęuffc.

21 Maxyma prebod.

22 Tymoftea apost.

23 Kłymenta jepis. . 24 Xenyi prepod.

25 Hrynorya Bohosłt 26 Xenofonta prepod.

Ew. u Mat. ś. w. roz. 7. O nasieniu i wielorakiej roli.

8 N. M i ę s o p u s t n a Jana z Mathy 27 9 P. Apolonii panny m. 28 10 W. Scholastyki panny ra. 29 11 s. Hipolita i Eufrozyny 30

12 C. Modesta męcz. 31

13 P. Juliana męcz. 1

14 S. Walentego kapłan a m . 2

:t p o B o l i . Jv.

T r e c l i S w i a t y t e . ,dy i Joan-. m.

F e w r a Ł Tryfona.

S t r y t e n y e H o s p « Ew. u Łuk. ś. w. roz.- 18 Jezus przepowiada swą mękę.

i Itf.M ia so p .S y m .B o h . Izydora prepod. . Ahaftyi mucz.

Wukoła prep.

Parftenya prep.

Fteodora mucz.

Nykyfora mucz, 15 N JK a p u s t n a Faustyna i Jowit. 3

16 P. Julianny panny m. 4

17 W. Sabina biskupa ,5

18 S. Popielec. Konstancyi panny 6 19 C. Konrada wyznawcy • 7

20 P. Leona papieża 8

21 S. Eleonory panny 9

22 N.

23 P.

24 W.

25 S.

26 C.

27 P.

28 S.

Ew. u Mat. ś. w r. 4. O djable, który kusił Jezusa.

1 W s t ę p n a Katedry ś. Pi ot.

Plorentego w.

Macieja apostoła

iSueAedni Wiktoryna i Wiktor.

Aleksandra b,isk. z Suchedni Anastazyi. panny.

Suchedni Romana opata.

10 W. S y r o p . Charąl.

11 P o s t . W e ł. Własya.

12 Mełetya arcbiep. - 13 Martiniana prep.

14 Auxentia prep.

15 Onyśyma apost.

16 Pamfyła mucz.

Węch. sł. d. 5 g. 7 m. 32 Zach. g. 4 m. 54 Dl. d. g. 9 m. 20 10

15 30 25 30

27 16 8 56 51

3 12 20 26 35

9 9 10 10 10

34 54 30 32 42

. 3 O

g>'§

O g

5 §

-fc.Sjg n

£ c3 P t*

O N CSJ O. _

>. N

§ 3 2 ’S .2 2

E 3 c o M 2 ® eS

2 •?* a

• g a r

Ai 2

bq S o 2

•= * S o

Odmiany światła księżycowego.

® Pełnia d. 1 g. O m. 22 po południu.

@ Nów d. 16 g. 8 m. 3 po południu.

3 Pierwsza' kwadra' d. 23 g. 11 m. 33 rano.

ci

•N

<1

H U BP &

W rO

£ <5

•CO

(5)

Rybołówstwo jest u nas gałęzią przemysłu narodowego, mocno zanied

bana. Dla zwrócenia na takowe uwagi, dajemy tutaj kalendarz rybacki. Może niejeden przeczytawszy te krótkie przypoininki, rozejrzy się po swoich sta

wach, jeziorach i innych wodach, i pomyśli, że one i w tych ciężkich czasach dać jakąś korzyść mogą.

Ryba, 'oprócz wody potrzebuje powietrza. W zimie, gdy mróz pościna powierzchnie wód, potrzeba koniecznie pamiętać o dostarczeniu rybom po

wietrza, przez stosowne otwory w lodzie czyli przeręble. Podczas wielkich śnie

gów i zamieci, powinien dozorca stawów', miejsca przy śluzach, gdzie woda odpływa, chrustem lub słomą nakryć, zapobiegając, aby się wszystkie otwory w lodzie hermetycznie śniegiem nie pozapycbafy, przez co wszystkie ryby zginąćby mogły; nakrycia ułatwią mu bardzo wyrąbywanie lodu. Codziennie rano i wieczorem powinien dozorca opatrzony w kilof i grabie żelazne, obejść staw dla dopilnowania przerębli w lodzie i wydobycia z nich kawałków lodu, które woda naniosła. Gdy lód dojdzie do grubości dwóch stóp, a nadto i śnie

giem jest przysypany, przezco przypływ wody zwykle umniejsza się, należy

■wtedy i odpływ wody o pół cala zmniejszyć, przerębli w lodzie bronić od zamarzania i tak bez szkody dla ryb, czekać na odwilż i przybytek świeżej wody.

Miętus w tym miesiącu trze się. Szczupak, leszcz, śliz i kiełb są w tym miesiącu bardzo tłuste. W czasie długich wieczorów, należy robić nowe i spo

rządzać stare sieci.

(6)

Łowienie ryb pod lodem odbywa się w dalszym ciągu. W końcu mie

siąca (lutego) najmłodsze szczupaki ze zdolnych do tarła, zatem trzyletnie, trzeć się zaczynają. Jazgarze, elizy, sielawy i starsze szczupaki są bardzo tłuste jeszcze. Zamroźonemi rybami prowadzi się handel; można je w tym stanie na targi, kiedy dobra droga, przewozić. W czasie twardych mrozow;

należy dawać baczność, aby woda do stawów ciągle przypływ świeży i odpływ takowy miała. W czasie zadymek należy dzień i noc dawać wielką baczność, ponieważ przeręble łatwo mogą być zawiane, a jak tylko będzie wody przy

bytek, i ta na lód wystąpi, łatwo zamarznie. Jeżeliby w końcu tego miesiąca, zanosiło się na odwilż, a śniegu było dużo, potrzeba wyrąbać lód w kanale, którym woda płynie, tudzież poobcinać go około upustów i mnichów, aby za przybraniem wyższej, wody, szkody w nich nie zrządził jakiej. Gdyby woda przybrała, pootwierać należy mnichy i upusty, aby miała wolny odpływ.

Najgorsze jest, gdy silne mrozy i odwilże naprzemian po sobie nastę

pują. Wskutek ttj nagłej zmiany temperatury, tworzą się na stawie dwie warstwy wody i lodu, zamykające wszelki przystęp powietrza. W takiem poło

żeniu potrzeba przepływ wody zmniejszyć,., a przeciwnie odpływ jej przy ryń- ncb, upustach lub mnichach natychmiast lekko powiększyć, ażeby woda w jak najkrótszym czasie w całym stawie przynajmniej na 2 lub 3 cale opadła; przez to bowiem obie warstwy lodu popękają, w.oda zwierzchnia zleje się do spodniej i górna warstwa na dolnej osiądzie.

(7)

(8)

^ 7 ^ -

Ł * - t f f w *

^fia^7>^t^~>

7 / t d o ó źo

**p / t ^ / r ts ć & y ‘Z-'1*-'''**

, **j f t r / ć r* 7** ^

(9)

M A R ZEC ma dni 31. F E W R A Ł Martina.

ŚW IĘTA RZYMSKIE. ŚW IĘT A R USK IE.

1 N . 2 P . 3 W .

4 S.

5 C.

6 P . 7 S.

a S u c l i a A lb in a b is k . wyz.

H e le n y ces. w d.

K u n e g u n d y k ró l, w d .'";

K azim ierza k ró l. -pól. '•

F r y d e r y k a O pata K o le ty p a n n y T o m a s z a z A kw inu

17 V . 1 W s t u p n a F te . 1 8 L w a P a p y R y m . 19 A rc h ie p a a p o st.

2 0 L e o n a .

21 T y m o fte a p re p o d . 2 2 SS. M M . w E w c h e n . 2 3 P o ły k a rp a ie p is.

P.E1 o 5, Ew . u Ł uk. św. w roz. 11. O w y rzu cen iu d jab łó w .

8 N . 18 ( w ł u c l i a . J a n a B ożego 9 P . F ra n c is z k i rz y m ia n k i 1 0 W . 4 0 M ęczenników 11 S . i K o n s ta n te g o W iel. , 1 2 C ’ G rz e g o rz a p a p . 1 3 P . K ry s ty n y p a n n y 1 4 S . Z a c b a ry a sz a i .M a ty ld y

2 4 IV. a P o s t u O b r i t H 2 5 T a ra s ia A rc h ie p . 2 6 P o r fy ria A rch iep . 27 P ro k o p a P re p o d . 2 8 W a sy ły a P r . K assy an a.

1 M a r t . C u d o 2 F te o d o ta m ucz.

E w . u J a n a ś . w . ro z . 6. 0 n a k a r m ie n iu 5 0 0 0 lu d zi.

1 5 N . 1 6 P . 17 W.

"18 8.

19 C . 2 0 P . 21 S.

-1 S r o d o p . Iz a b e lli C y ry a k a d y a k o n a -

^ g r t r u d y p a n n y / j k / < & > '' A lek san afS “ b i§ k 7 i E d w a J u a J ó z e f a o b lu b i e ń c a NAłP.

E u fem ii i T eo d o zy i m m . B e n e d y k ta o p a t a

3 3 P o s t u J e w tr o p . f 4 H a ra s y m a p re p .

5 K o n o n a m ucz.

6 SS. 42 M iiczen.

7 W a s y ły a m ucz.

8 F te o f y ł a ta p r e d . ». s 9 SS. 4 0 M uczen> * E w .u J a n a ś. w r. 8 . O ży d ach , k tó rz y c h c ie li u k a m ie n o w a ć J e z u s a .

22 N . 23 P . 2 4 W . 2 5 S.

26 C.

27 P . 28 S.

S B i a ł a . K a ta rz y n y k ró l.

O k ta w ia n a m ęcz.

W ig ilia . G a b ry e la a rc h a n . Z w i a s t o w a n i e V t t i “ . T e o d o ra b is k u p a

7 boleści N M P . i J a n a P u s t.

S y r ia p a p . w yzn.

1 0 IV. 4 P o s t u K o n d r.

1 1 S o fro n ia p re p . 1 2 F te o fa n a p re p . 1 3 N ik y fo ra p a tr y a r . 1 4 W e n e d y k ta p r.

1 5 A h a p ia m ucz.

1 6 S a w y n a m ucz.

E w . u M at. ś. w ro z. 2 | . O w jezdzie J e z u s a do Je ru z a le m .

11 E3 .

a “ a

'G "-1 © r§ © 60 o g . 2 - g § ©

*- -2* © M S 3 O .g

•—- 2 s d 05 ooN S - 3 ,3

„ es

es os o © ra N bO.ST

n | ? |

< 1 «

*1 SP

w ib

I

2 9 N . 3 0 P . 3 1 W .

8 K w i e t n i a . E u s ta z e g o op.

K w iry n a m ęcz.

B a lb in y i K o rn e li pp .

1 7 I V . S P o s t u A lezia 1 8 K y ry lła a rc h ie p is.

19 C h ry z a f ta m ucz.

W ach. sł. d. 5 g. 6 m . 4 3 Z ach . g i 5 m . 4 3 D ł. d. g . H m . —

. 10 6 32 5 50 11 1 8

15 6 2 0 5 5 8 11 3 8

20 6 10 6 6 11 55

2 5 5 56 6 14 12 14

3 0 5 40 6 2 2 12 24

® P e łn ia d. 3 g. 6 m . 10 ra n o .

® N ó w d. 18 g . 5. m . 4 8 ra n o .

□ P ie rw s z a k w a d ra d . 2 4 g . 11 m . 1 8 w ieczór.

a 05 fL, m

c6 a q . o , g S s “a . s

r» aa _cj te © o SewOH eo»o

(10)

K W IE C IE Ń ma dni 30. M A R T . Aprilis.

D N I | Ś W I Ę T A R Z Y M S K IE . , | Ś W I Ę T A R U S K I E . 1 s .

2 C.

3 P . 4 S.

H ugona biskupa

W iecu. P a ń ska F ra n c is z k a a P . W ielki. R y sz a rd a b is k u p a w.

JVielka. Izydora

,2 0 P rę p o d , O tec.

21 J a k o w a prepod.

22 W a syłya je p is.

2 3 N y k o n a p re p o d . E w . u M a rk a ś; w roz., 16. 0 z m a rtw y c h w s ta n iu Je z u s a . 5 N .

6 P 7 W . 8 S.

9 C.

0 P . 1 s .

W i e l k . K m a r t . W incent.

W i e l k . C elestyn a p.

E p ifa n iu sz a m ę c ze n n ik a D y o n izeg o b. m ę c ze n n ik a M ary i E g ip c y a u k i p o k u t.

E z e c h iela p ro ro k a . L e o n a p a p .

2 4 K . <5 P o s t a i Z ach arl .2 5 B 3 ł ’o c l a o w i s z c z e .

26 S ó b o f H a w ry iła . - 2 7 . M a tro n y m ucz.

2 8 Slarion a prep.

. 2 9 M a rk ą p re p . 30. Joanna- Ł y stw y cz.

Ew. u Jan a w roz, 2 0 / 0 pokazaniu sig Jezu sa uczniom 12 N .

13 P . 1 4 W.

15 S .) 16 C.

17 P . 18 S.

1. P r z e w ó d . J u liu sz a p ap ; J u s ty n a m ęcz.

W aleryana m ęcz.

L u d w in y i K asyldy pp . L a m b e r ta m ę czen n ik a R u d o lfa b isk . m ęczen.

A p o lo n iu sza m ę c z e n n ik a .

31 18 . " W o s k R e s , J p ą t . • .1 / S p r y ł . P o K C i l . M . .2 W i o . S w , T y t a pr.

■ 3. N y k y ty p re p o d . , 4 J ó s y f a prep.

5 F tę ó d o ta , n iu c z . 6 Jew ty ch ia je p is.

E w . u J a n a ś. w roz. 10. 0 Chrystusie dobrym Pasterzu,- 19 N .

2 0 P.

21 W.

22 S.

2 3 C.

2 4 P . 25 S.

3 G r o b u J e z u s . W e rn e ra . A g n e sz k i P o licy a n k i.

A n zelm a b is k u p a , .wyzn.

S o te ra i K a ja m m . W o jc iec h a a rc y b isk . ni.

J e rz e g o m ę c ze n n ik a M ark a ew an g ie listy

7 IV . 25 W o s k . H.l 8 J rod ion a a p o st.

9 Jew pgychia je p is.

1 0 T e re n ty a m ucz.

11 A n ty p y je p is.

12 W asy ły a p re p o d . 13 A rtem ona je p is.

E w . u J a n a ś. w roz. 16. 0 odejściu C hrystusa do Ojca.

26 N.

27 P . 2 3 W.

2 ) S.

30 C.

1 3 O p i e k i i . J ó z e f a KI.

A n astazego pap i Teofili.

W ita lisa m ę czen n ik a P io t r a m ęczen n ik a K a ta rz y n y S e n e ń sk ie j p.

1 4 I V . 3 p o W o s . M.

15 A ry s ta rc h a a p o st.

16 A h a p y a m ucz.

17 Sym eon a p rep o d . 18 J o a n n a p rep o d .

=3 O

I "■*

\ &

o o

= Pm

£: o

« W E3

? i &

2 o M O * 0 , 0

£ ~

<a> »_{i <D} Ph ^3 N

W sch. sł. d. 5 g . 5 m. 34 Zach. g . 6 m . 3 2 D l . d . g . 13 m . 15 26 34 ' 49 6 10

1 5 2 0 25 30

2J 13 4 53 45

3 9 47 54 1 8

l ł 13 13 14

14 2 4

Odmiany światła ktiężycowego.

® P e łn ia d. 2 g. 1 m. 6 po północy.

© O statn ia kwadra d. 9 g . 11 m. 8 w ieczór.

@ N ó w d. 16 g. 2 m. 4 0 po południu.

□ Pierw sza kwadra d. 23. g. O m . 5 0 w nocy.

2 ' O e U

8

.1 s ® g - S S 1 '*> ś w o

e U ® ’g

BKR *0

£ g © a O o. “ f c - g O i£3.« cq r-1 « GM

(11)

Stosownie do pogody panującej w tym miesiącu, zaczynają się prędzej lub później trzeć: szczupak, boleń, rab, śliz, jaź, jaz gar z - i jeszcze miętus;

z powodu też tego połów ich powinien być wstrzymauy, gdyż łowiąc je teraz jeszcze, nieobliczone się zrządza straty dla krajowego rybnego gospodarstwa.

Wyborne są do łowu węgorze w tym czasie, także slizyki minogi rzeczne.

Połów łososi rozpoczyna się i łatwo uskutecznia.

Ryby ze swoich zimowisk zaczynają się już poruszać, zwłaszcza, jeśli piękna jest pogoda Jeżeli woda z roztopów śniegowych obficie płynie, to po

trzeba zachować te przestrogi, jakieśmy w poprzednim miesiącu podali. Szcze

gólną baczność należy zwracać na tamy i upusty, gdyż łatwo od powodzi, zwłaszcza teraz z krą płynącej, zńiesionemi lub uszkodzonemi być mogą, a naprawa ich wymaga marnie straconej robocizny. Z tego więc powodu dla uniknienia większej straty, wypada mieć w pogotowiu gnój mierzwiasty koński, gdyż nic tak dobrze niewielkich, dopieroco tworzących się szczelin w gro

blach nie zapełnia jak nawóz koński, który ma własność nieprzepuszczania wo

dy przez siebie. Skoro wielka woda przepłynie i nie ma już obawy znacz

nych mrozów, a co zwykłe ma miejsce przy końcu marca, to można przy

stąpić do łowienia zimochowów, a następnie do wiosennego obsadzania stawów.

Stawy które mają być obsiewane, jak najwcześniej osuszać należy.

(12)

Łososie i lipienie dla tarła płyną z morza, a guszćzora z jezior. Trą się: leszcz, świnka, jaź, guszćzora, rap, karaś, piskorz, stare szczupaki, san

dacz, cierniki, okonie z płytkich wód, “jazgarz, jesio tr, minóg, jelec, wyrozub, kleń, owsianka, śliz, kózka, lipień i stynga. Urfy są w tym czasie smaczne, a węgorz najlepszy, gdy olszyna pęka.

Łososia najlepiej w tym miesiącu łowić.

Rybołówstwo na -wędy rozpoczyna się. Wiersze zastawiają się na ryby w ujściach dróg i banałów. Łowić ikrzaków i trących się ryb nie mo

żna. Kwietniowa woda daleko ma więcej części pożywnych w sobie, jako z uprawych pól spływająca, i z tego powtdu dobrae ją przez stawy przy

puszczać.

W tym miesiącu dokonywa się obsadzanie stawów, byle nie około południa, gdyż często słońce już mocno dogrzewa. Do stawów głównych wsa

dzić m ożna oprócz karpiów, nieco linów i miętusów. Podczas deszczu pilno

w ać należy, aby zasiew lub zasiać się m ające staw y nie były w ódą zalane.

Jeżeli wypadnie przewozić z jednego m iejsca n a drugie narybek, to uskute

czniać o ile można nocami, które jako chłodniejsze od pory dziennej skute

czniejsze są od ich dobrego przetransportow ania.

W m iesiącu tym i następnym łowić raków nie m ożna, gdyż samice m a ją pełno dojrzewających jajek. N adto trzeb a zw racać uwagę, aby nie ła pano raków nie m ających jeszcze czterech cali długości, jako jeszcze zbyt zdolnych do rozpłodu.

(13)

(14)

! v

Ł i

- T "

Sr 8 «

(15)

MAJ ma diii 31. APRIEŁ Majus.

DNI | ŚWIĘTA RZYMSKIE. ŚWIĘTA RUSKIE.

Zmianypowietrza. Pierwszedni pogody — od8 częstedeszcze ulewnedo15—22gradyi zimna, od 26upały, aw końcudeszcze ulewne.

1 P.

2 S.

F ilip a i Ja k ó b a Apost.

Zygmunta i Atanazego

19 Joanna prep.

20 Fteodora prep.

Ew. u Jan a ś. w r. 16. 0 przyczynie Chrystusowego odejścia.

3 N.

4 P.

5 W.

6 S.

7 C.

8 P.

9 S.

4

p o W . Znalezienie ś. E r z.

Eloryana męcz.

Gotarda biskupa Jan a w Oleju męczen.

Domicelli panny

S t a n i s ł a w a t l . m ę c z . Grzegorza Nazyań. b. w.

21 S i. 3 p o t V o s . Janu.

22 Fteodora Sykeota.

23 Hrehoria mucz.

24 Sawwy mucze.

25 Marka jew.

26 W asylya mucz.

27 Symeona jep. mucz.

Ew. u Jan a ś. w r. 16. 0 skutku prośby w Im ię Jezusa. ' 10 N.

11 P.

12 W.

13 S.

14 C.

15 P.

16 S.

5 p o W . K r z y ż . T Ó U P .JŁ . Krzyż. Beatryxy panny.

Krzyż. Nereusaa, i Pankracego Krzyż. Hilarego i Serwacego W n i e b o w s t . P a iis .B o n if . Zofii i trzech córek mm.

Ja n a Nepomucena m.

28

W. 4

p o W o s . Jason.

29 Dewiat muczen.

30 Jakowa proroka.

1 M a j Jerem ii prorok.

2 Aftanasya Ależ.

3 Tymoftea mucz.

4 Pełahyi mucze.

Ew. u Jan a ś. w roz. 15. 0 przyjściu Pocieszyciela Ducha św.

17 N.

18 P.

19 W.

20 S.

21 C.

22 P.

23 S.

5 p o W . Paschalisa wyzn.

Feliksa kapucyna wyz.

Piotra Celest. i Iwona.

Bernarda Sen. w.

Heleny król.

Julii panny męcz.

Wigilia. Dezyderyusza biskupa

5 N i. 5 . p . W . Iryny.

6 6. Jowa Prawedna.

7 Wospom Kresta.

8 Joanna Bohosła.

9 W o z . H o s . P r. m.

10 Symeona apost.

11 Wokia mucze.

Ew. u Jana ś. w roz. 14. 0 Zesłaniu Ducha św.

24 N.

25 P.

26 W.

27 S.

28 C.

29 P.

30 S.

S w . Z e s ł a n i e I S n c I i a «.

Ś w i ą t . Urbana pap. m.

Filipa Neryusza S-uch. Ja n a papieża Wilhelma i Magdaleny Such. Mazyma b. i Teodozyi p.

S w h . Feliksa papieża męcz.

12 W . <5. p o W . Jepif.

13 Hłyheryi mucz.

14 Isydora mucz.

15 Pachamyja Wełyky.

16 Fteodora prepod.

17 Andronika apost.

18 Sob. zad. Fteodora p.

Ew. u Łukasza ś. w r. 6. 0 potrzebie ludzkości i litości.

31 N. | 1 p o S w . S S S . T r ó j c y | 19 W S o s z . «• l l u c l i . l * . Wsch. sŁ d. 5 g. 4 m. 37 Zach. g. 7 m. 17 Dl. d. g. 14 m. 40

10 4 27 7 24 ‘ ' 14

56

15 4 22 7 30 15 8

20' 4 15 7 - 36 15 22

25 4 9 . , . 7 45 15 35

30 4 4 . 7 49 15 45

Odmiany światła księżycowego.

@ Pełnia d. 1 g. 4 m. 58 wieczór.

3

Pierwsza kwadra d. 23 g. 4 m. 5 rano.

ŚWIĘTA ŻYDOWSKIE. 5-18 Lag Bómer.17-1 Siwan. 22-6 Tygodniowe święto. 23-7 Drugieświęto.

(16)

CZERWIEC ma dni 30. 'MAJ- Junius.

DNI ŚWIĘTA RZYMSKIE. . j ŚWIĘTA RUSKIE.

M 03® .

" d 08 3 T-Ś «ł r - 05

•g-*©

° o 2 ao *7

« ca 2 &

® g

CS 03 S 2

• ® '£

W K o e ₀₀ o ® o

s . f e s

ł K . g _ l

.2 'o °

» 1

£ $

■ « ca i .2 o i C tłO i r3 O <

•> i

« _.

Ol j

«s j

b ®

« i 1

c8 j

os

1 p . 2 W.

3 S 4 C.

5 P.

l 6 S.

N ikodem a i Juw encyusza mm.

Erazma h. i Eugeniusza.

Klotyldy królowój

B o ż e C i n t o Flawiana his.

Floren eyi panny iT iZ cferr''/* - Norberta opata w.

20 S S S . T r ó j . Ptałat.

21 Konstarityny Jeleny.

22 Wassyłyja mucz.

,2 3 MyChaiła prepod.

^24 Symeóna prepod.

25 O brhł. Jo an a.

Ew. u Łuk. ś, w roz. 14. 0 wezwaniu na wielką wieczerzą.

7 N.

8 P.

9 W.

10 s . 11 C.

12 P.

13 S.

3 p o S w . Roberta bisk. w.

Medarda b. wyz, Felicyana męczennika Małgorzaty panny Barnabasza apostoła Serca Jezusowego. Onufrego Antoniego z Padwy w.

26 W. ■ p o S w . Karpa 27 Fteraponta jepisko.

28 N ykyty prepod. ' 29 Fteodosyi.mucze.

3 0 T y ł o C l i r . Isaak.

31 Jeremia apost.

1 J n n . Justyna mucz.

Ew. u Łuk. s. w roz 15. 0 zgubionej owcy i o groszu.

14 N.

15 P.

16 W.

17 S.

18 C.

19 P.

20 S.

3 p o S w . Bazylego wyzna.

W ita i Modesta.

Justyny panny Adolfa biskupa i Ben.

Marka i Marcelina mm.

Gerwazego i Protazego.

Reginy panny.

2 X . 3 g>. S . Post do NP.

3 Łukityana mucz.

4 Mytrofona patryar.

5 Doroftea jepiś. m.

6 Wyssaryana prep.

7 S ostrad. p. Bo. Eteod.

8 F teo d o ra mucze.

Ew. u Łuk. ś. w roz. 5. 0 obfitym Piotra połowie ryb.

21 N.

22 P.

23 W.

24 S.

25 C.

26 P.

27 S.

41 p . S w . Alojzego Gonzagi.

Paulina biskupa w.

Agrypiny panny Narodzenie ś, Jana Gwilhelma wyznawcy Jana i Pawła mm.

Wigilia. Władysława kr. węg.

9 H ł. 3 p o s . Kyrył.

10 Tymoftea jepis. m.

11 W arftołomeą apost.

12 Onufryja prepod.

13 Akiłyny mucz.

14 EłysSea proroka.

15 Ammosa proroka.

Ew. u Mateusza ś. w roz. 5. 0 sprawiedliwości.

28 N.

29 P.

30 W.

S p o S w . Leona papieża.

P i o t r a i P a w ł a apost.

Emilii i Lucyny mm.

16 X . 4 p o S w . Tych.

17 Manuila mucze.

18 Leontia mucze.

Wsch. sł. d. 5 g. 4 m. Zach. g. 7 m. 56 Dl. d. g. 15 m. 56

10 3 58 8 — 16 2

15 3 56 8 . 4 16 8

20 3 57 8 4 16 ' 8

‘'25 . 3 58 • -8. 4 16 9

30 . 4 - ; 8 5 16 . 6

C Ostatnia kwadra d. 7 g. 2 m. 6 po polud.

@ Nów d. 14 g. 7 m. 39 rano.

O Pierwsza Kwadra d. 21 g. 8 m. 47 wieczór.

aa3

O

>*

*N N

< 2

w* ca g j a

•02 c ir—<

(17)

Łososie dla tarła poszukują wód spokojnych. Łososiopstrąg wchodzi z morza do rzek. Trą s ię : ukleje, Olszanki, urfy, leszcze, podleszczyki, karasie, karpie złote, sumy, jazgarze, jesiotry, minogi, rumieńce, sandacze i okonie z wód głębokich. Jeżeli się karpie w stawach trzeć zaczynają, trzeba pilno

wać, żeby w stawie woda zawsze równą była i aby ptastwo wodne szkód w na

rybku nie robiło. W tym miesiącu z ryb najsmaczniejsze są: boleń, węgorz, olszanką, łosoś i urfa. Łów na węgorze bardzo dobry. Ęozpoczyna, się wyklu

wanie ńiłodych raczków; każda zapłodniona samica znosi do 200 do 50o0 ja jek. Eak żyje do 10 lat, a dopiero w 4 roku staje się dojrzałym i zdolnym do płodzenia; przy dobrem pożywieniu dochodzi do 10 cali długości. Po pierw

szym roku przypada jego lenienie, zwykle w Maju; po każdem takiem zrzu

ceniu skorupy dawnej, nowo odrastająca bywa coraz twardszą, Przed końcem Maja nie powinno się łowić raków, a jeżeli kto chce koniecznie łowić, niech

że przynajmniej w czasie łowów schwytane raki, a obciążone jajeczkami, wpuszcza napowrót do wody, dla nieniszczenia przypłodku. W przeciwnym razie, wytępianie raków prędko następuje.

(18)

Trą s ię : certa, len, kleń, uklej, jelec, Olszanka, podleszczyk, karp, sum, a także i rak. Ryby po wytarciu niesmaczne. Łowią ryby na zanętę i wiersze; na te szególniei węgorze i raki. Raki w Czerwcu już bezpiecznie łowić można. Należy tępić czaple, orły rybczary, wydry, kaczki, gęsi i koty, jako spustoszenia między rybami robiące.

Fodezas burzy, dozorca stawowy zwraca uwagę czy piorun w staw nie uderzył; po każdej więc burzy powinien staw obejść i rozpatrzeć,’ czy przy brzegu nie ma na wodzie pływającej białej masy do saletry podobnej, jest to znak, że w tern miejscu padł piorun. Powinien więc zaraz wodę przy

najmniej na jedną stopę ze stawu spuścić. Jeżeli tego nie uczyni, w przeciągu 6 godzin ryby mogą wyginąć. Aby staw utrzymał się w jednakowej sile pro

dukcyjnej, trzeba się starać, iżby wzrost trawy

i

wisu przez trzcinę lub grube sitowie nie był stłumiony; przez to bowiem zmieni się własność gruntu, jako- też pożywienie i powierzchnia wody dla ryb zmniejszą się ; jak tylko więc to spostrzeże się, należy staw spuścić, osuszyć i grunt zorać. Takie pooranie stawu powinno regularnie co lat 6 powtarzać się, inaczej grunt korzystne swe przymioty utraci. Co 6 zatem lat staw musi być osuszony i posiany owsem lub burakami zasadzony, a potem zaraz wodą napuszczony i zarybio

ny być powinien.

(19)

LIPIEC ma dni 31. JIUN- Julius.

D N I | ŚW IĘT A RZYMSKIE.

1 S . IT eo b a ld a op. i J u liu sz a 2 C. N a w ied z e n ie N . M ary i P . 3 P . A n a to le g o i A w ita k a p ła n a 4 S. {Józefa K a la s a n te g o w.

| ŚW IĘT A RUSKIE.

1 9 J u d y P t a d . ap o s.

2 0 M efto d ia , je p is.

2 1 J u l i a n a m ucze.

2 2 J e w s e w y a je p is . m . E w . n M a rk a ś, w ro z . 8. O n a k a rm ie n iu 4 0 0 0 lu d zi.

5 N. O p o S w . K a ro lin y p a n n y 23 5 f . 5 |>. 8 . A c h rip in . 6 P . Iz a ja sz a i D o m in ik i p. 2 4 R o z d e s t J o a n n a . 7 W . E s te ry kró lo w ej 2 5 F e w ro n y i p re p . 8 S. E lż b ie ty k ró l, w do w y 2 6 D a w y d a p re p . 9 C. C y ry la b is k u p a 27 S a m p so n a p re p . 1 0 P . A m alii p . i 7 B ra c i śp iąc y c h . 28 K y ra J o a n a . 11 S. P e la g ii p a n n y m ęcz. 2 9 P e t r a 1 P a w ł a .

•§ § E e=

I I ' S c , g w s

E w . u M ate u sza ś. w ro z . 7. O fa łszy w y c h p ro ro k ac h . 12 N .

13 P . 1 4 W . 15 S.

16 C.

17 P . 18 S.

3 p o S w . J a n a z D u k li.

M a łg o rz a ty p a n n y . B o n a w e n tu ry d r. w yzn.

H e n ry k a • ces. i B o z e sła n . A p.

N M P . S zk ap lerzn ej i B ajn o l.

A lek seg o w . i B e r ty p.

S zy m o n a z L ip n icy w.

3 0 W . <» p o S w . S S . A 1 J j u f K ośm y Dam*

2 P o ło . R yzy, b o h o ro d . 3 la k y n f ta m ucze.

4 A n a re ia a rc h ie p . 5 A fta n a sia A fro n . 6 S y so n a p re p . E w . u Ł u k a sz a ś. w r. 16. O n ie sp raw ie d liw y m szafarzu . 1 9 N .

2 0 P . 2 1 W . 2 2 S.

23 C.

2 4 P . 2 5 S.

8 p o S w . W in c e n te g o a P C zesław a w yzn. i K a ssy an a . D a n ie la p ro ro k a

M ary i M a g d a le n y T eo fila m ę czen n ik a K ry s ty n y p a n n y J a k ó b a A p. i K rz y sz to fa

7 K . J p o 8 . F to m y p 8 P ro k o p ia m ucze.

9 P a n k r a ty a je p is. m . 1 0 4 5 m u czenny.

11 J ew fy m y i m ucze.

1 2 P r o k ła m ucze.

13 S o b . ś. H a w ry iła a rc h . o 2 <»

Srg .2 bOr§ g

H fi ® L £

J3 S .2 o **“

B ^*?

H S3 <i>

&D*£

I

26 2 7 2 8 29 3 0 31

E w . u Ł u k a s z a ś. w ro z. 19.

O

Z b u rz e n iu Je ru z a le m . N . O p o S w . A nny M a tk i N M P . 1 4 X . 8 p o 8 . A k y ły a.

P . J u k u n d a m ęcz. 15 K y rik a m ucze.

W . In n o o e n te g o i P e re g ry n a 16 A fty n o h a a je p is .

s.

M a rty g o sp . i L u c y lla 17 M ary n y m ucze.

c.

H e le n y w dow y 18 J e m y t y a n a m ucze.

p . Ig n a c e g o L o jo li w yzn. 19 M a k ry n y p re p o d .

| '

£ 3

8

C nQ

W sch. s ł. d. 5 g . 4 m. 4 Zach. g . 8 m . — W ; d. g. 16 m .' __

10 4 7 8 3 15 3 5

15 4 1 2 7 5 8 15 4 6

20 4 18 7 54 1 5 36

2 5 4 23 7 4 9 15 2 5

3 0 4 3 0 7 42 15 12

C O s ta tn ia k w a d ra d . 6 g. 6 m . 4 9 w ieczór.

□ P ie rw s z a k w a d ra d. 2 1 g . 2 m . 2 0 w ieczór.

03

* °

® .8

(20)

SIERPIEŃ ma dni 31. IJUŁ Augustns.

D N I ŚW IĘ T A RZYMSKIE. ŚW IĘT A R USKIE.

1 S. |Piotra w okowach m. 20 Ilyi pror.

Ew. u Marka ś. w roz. 18. 0 faryzeuszu i celniku.

2 3 P.

4 W.

. 5 8.

i 6 C.

7 P.

: s s.

1 © p o S w . N.P.M. Anielsk.

Znalez. ś. Szczepana i Lydia Dominika wyznawcy

N. Panny Maryi Śnieżnej i Orz.

Przemienienie Pańskie Kajetana wyznawcy Cyrylla męczennika

21 ST. W p o S . Symęon.

22 Maryi Malidalyny.

23 Trofyma mucz.

24 Ghrystyna m..

25 Uspeii. ś. Anny.

2G Jerm elaja m.

27 Paritolemona m.

Ew. u Marka ś. w roz.. 7. 0 głuchym i niemym.

9 10 P, 11 W.

12 S.

13 C.

14 P.

15

1 1 p o S w . Kamilla z Lellis.

Wawrzyńca i Filomeny Zuzanny panny męcz.

Klary panny Hipolita męczennika Wigilia. Euzebii męcz.

W n i e b o w z i ę c i e V t I P .

28 X . 1 © p o S . Proch.

29 Kałynyka mucz.

30 Soły apost.

31 K a p * d o U s p e n y . 1 A w g n g t . Proichod.

2 Stefana mucz.

3 Isaijaka prep.

Ew. u Łukasza ś. w roz. 10. 0 zranionym Samarytanie.

16 17 P.

18 W 19 S.

20 C 21 P.

22 S.

1 8 p o S w . Jacka wyz.

Anastazego b. i w.

Heleny Szwed, i Agapita Benigny p. i Sebalda w.

Bernarda op. Stefana wyzn.

Joanny Kremiot wdowy Symforyana męcz. Tymoteusza.

4 XT. 1 1 p o S . Sed.

5 Jewsyhyja.

• 6 P r e o b r a z . K lo s p . 7 Demetrya prep.

8 Jemełyana jep.

9 Mafteya apost.

10 Ławrentya m.

Ew. u Łukasza ś. w roz. 17. O uzdrowieniu 10 trędowatych.

° * «3* o ća O .

^ H 3 CU W

• o N Ji E te o ««

.2 o E & '

«« S fc*

S-*

p -O

23 a / f W . 25 W.

26 S.

27 C.

28 P.

29 S.

,1 3 p o S w . Zacharyasza b.

Bartłomieja ap.

Ludwika króla wyznawcy.

Aleksandra i Zefiryna Cezaryusza iprzen. ś. Kazimierza Augustyna biskupa wyz.

Ścięcie ś. Jana

11 l i . 1 8 p o S . Jewł.

12 Fotya mucz.

13 Masyma prep.

14> Micheja pro.

15 1 ' s p e n . R o l i o r . 16 Nerukoł. obr. Js. Chr.

17 Myrona m.

Ew. u Mateusza ś. w roz. 7. 0 służeniu Bogu i mamonie.

30 | 1 1 p . S . P o c i e s z * W H P .I 18 W. 1 3 p o S . Flora.

31 P. (Rajmunda wyz. - ] 19 Andrea m.

T3 CO c3 r -l

O o.CO

Wsch. sł. d. 5 g. 4 m. 39 Zaoh. g. 7 m. 33 DL d. g. 14 m. 54

10 4 46 7 24 14 38

15 4 54 7 14 14 20

20 5 2 7 6 14 2

25 5 8 6 56 H 47

30 5 16 6 48 . 13 31

C Ostatnia kwadra d. 4 g. 11 m. 38 wieczór

□ Pierwsza kwadra d. 20 g. 7 m. 49 rano.

@ Pełnia d. 27 g. 2 m. 17, wieczór.

W

3

cc

£o A>4

►N

(21)

Ponieważ w tym miesiącu ryby trzeć się przestają, przeto można je już łowić sieciami. Karp w tym miesiącu bardzo tłusty. Rybołówstwo na węd

kę udaje się w tym miesiąca bardzo dobrze. Najlepiej wybierać się w tym celu rano i nad wieczorem, gdyż w południe ryby nie pokazują się, uni

kając zbytniego upału. Na karpie, rumieńce i świnki najlepszą zanętą jest włożony na haczyk wędki pędrai, albo kawałek ośrodki ze świeżej bułki, ugnie

ciony twardo na gałkę wraz z miodem. Jeżeli w stawach wody m ało, trzeba ją tak uregulować, iżby więcej wpadało aniżeli wychodziło. Szlamowanie sta

wów kończyć. W tym miesiącu rak jest najsmaczniejszy. Do nieprzyjaciół ikry rybiej, oprócz samych ryb, szczególniej w mule żerujących, i)ależą chrzą

szcze, pływacz i gąsienice wszystkich owadów wodnych. Dalej drobne skoru

piaki; zdrojowiec i nażabień; z ssących zwierząt: ślepuszka i wodne szczury z ptaków wszystkie nurknjące, jak gęsi, kaczki i łabędzie. Pasożytna pleśń oblegająca kamienie na dnie wody, jest dla ikry także szkodliwą. Pasoźy- tn a pleśń, wypuszczając z siebie długie niteczki na całej ikrze porastające, niszczy ikrę i przechodząc z jednej ikry na inną przyległą, niekiedy w kilku godzinach cały rozpłód, wynoszący kilka tysięcy ikry, do szczętu niszczy.

N adto do wpływów szkodliwych zaliczyć wypada gazy, odpływy fabryczne i koła statków parowych; szczególniej skarżą się na kwasy do czyszczenia kotłów w cukrowniach używane, a następnie do wody wpuszczane.

n .

(22)

s W miesiącu tym, ryby po odbytem tarle są bardzo smaczne. D la po

łowu sieciami koniecznem jest powietrze spokojne i pogoda piękna. D la poło

wu wędami najlepszy czas pochmurny, ale cichy. N a węgorze zastawiać można motowęże zanęcone ślizami, kiełbiami lub glistami ziemnemi. Nie trzeba po

zwalać w wodach zarybionych na moczenie lnu i konopi. Motowęże tak się urządzają, że do jednego długiego sznuru w różnych odstępach przywiązują się sznury z haczykami, a co pięć haczyków kładzie się na sznur główny ka

mień. Haczyki powinny być starannie pokryte ponętą. Gdy motowąż spełnił swe zadanie, wyciąga się go bosakiem. W miejscach płytkich wbijają się w grnnt dwa kołki nad wodą wystające, a do tych kołków przywiązuje się sznur z haczykami i za pomocą kamienia spuszcza się na spód wody. Potem ry bak tylko co kilka godzin dojeżdża sobie łódką do tego motowęża i złowione ryby wybiera, a zjedzoną zanętę nową zastępuje. Łowiąc ryby na wędkę, trzeba wiedzieć jakie dawać przynęty. I ta k : jesiotr łowi się na jazie i pło

cie, chociaż łowienie jesiotra na wędkę do rzadkości należy; za wielka to to ryba, aby ją ną wędkę wziąść można; właściwie jest to ryba morska, któ

ra tylko dla ta rła wchodzi w Wisłę i z Wisły w San aż po Przemyśl.

(23)

(24)

I

(25)

Połów węgorzy kończy się. Jazgarza wracającego do jezior i stawów łowić w’ sieci. Lipień w tym miesiącu bardzo smaczny. Pstrąg trze się. Po

łów raków ustaje. Rybołówstwo sieciowe w tym miesiącu rozwija się. Należy robić przygotowania do rybołówstwa jesiennego. Posporządzać lub ponapra- wiać: wanny, cebry, fasy, kosze, wagi i t. d. — Sadzawki i zimochowy wo

dą napełnić. Chwasty i stawy odro śnięte wyciąć. Ukończyć wywożenie szla

mów. Mówiąc w dalszym ciągu o łowieniu ryb na wędkę, wymieniamy jazia i jelca, które łapią się na krew zsiadłą, rodzenki, glisty, muchy, chrząszcze ćmy, groch gotowany; jazgarz zaś łowi się na stary ser z czosnsiem, robaki, glisty, małe minogi i piskorze; karaś bierze się na groch gotowany, chleb rozmoczony i jęczmień ugotowany w słodyczy; karp złowi się na chleb roz

moczony, jęczmień ocukrzony ugotowany, słód jęczmienny, ośrodek bułki i chrabąszcze lub pędraki; kielb łowi się znowu na ziarno jęczmienia niedoj

rzałe, kuchy lniane i kawałki flaków zwierzęcych; leszcz chwyta czerw mię- szany z iłem, winogrona i ser z kam forą; lin łowi się na chleb świeży, buł

kę maczaną w. wódce, kluski i t. p. przedmioty na czerwono zabarwione.

(26)

Trze sig jeszcze pstrąg. Łowią się wszelkie ryby. Szczupaki dobrze się łapią na wędkę, szczególniej gdy południowy w iatr wieje; najlepszy czas do takiego łowienia od j Otej z rana do 2giej popołudniu, gdyż ciepło wy

wabia je więcej pod wierzch wody. W miesiącu tym wyłów stawów przypada.

Wymiarkowaó kiedy wodzie otworzyć upusty, aby na czas przyzwoity spłynęła;

spuszcza się zawsze staw Dajniższy naprzód, a to aby woda kolejno z wyż

szego wpuszczała się potem do zalewania niższych po wybraniu a gotowych do nowego na zimę zalewu; gdyż stawy te, które można tylko, najlepiej jest zalać jeszcze przed zimą. Narybek i wszelki przychówek idą do zimocnowów.

Tamy i upusty stawowe naprawić. /Robić umowy o sprzedaż ryb na adwent i post. W łowach na wędkę łowią s ię : lipień na żywe glisty i chrabąszcze^

łososio-pstrą na glisty w krwi moczone, małe ryby, chrabąszcze, szarańczę, mięso raczę i robaki drzewne; miętus na żaby, mięso kurczęcia lub raka, drobne rybki i glisty ziemne; okoń na żaby, drobne rybki, glisty i ser śmier

dzący z czosnkiem o slzankana glisty moczone we krwi, robaki, czerw i szmat

ki sukna czerwonego.

(27)

LISTOPAD ma dni 30. OKTIABR. November.

D N I | ŚW IĘT A RZYMSKIE. | . ŚW IĘ T A RUSKIE.

Zmianypowietrza. Ostatnia kwadrarozpoczynasię deszczem i wiatrami.Od9 mglistepowietrze. 17wyjaśniasięi ranoprzymrozki. 23 śniegi i deszcze. Ostatniedniezamiecie śniegowe.

Ew. u Mat. ś. w roz. 9. 0 wskrzeszeniu córki książęcia.

1 N.

2 P.

3 W.

4 S.

5 C.

6 P.

7 S.

2 2 p . S . W s z y s t k i c h S S . Dzień zaduszny. Pegazyi Huberta męcz.

Karola Boromeusza Elżbiety m. i Emeryka Leonarda op. wyznawcy.

Herkulana męczennika

20

ar.

S S p o S . Artem.

21 Jtaryona prepod.

22 Awerkjia jepisk.

23 Jakowa apost.

24 Arefty mucz.

25 Markyana mucz.

26 Dymytrya mucz.

Ew. u Mat. ś. w roz. 8. 0 oczyszczeniu trędów i o Setniku.

8 N.

9 P.

10 W.

11 S.

12 C.

13 P.

14 S.

3* 4 p o S . O p i e k i X I I I " . Teodora męcz.

Andrzeja z Awelinu w.

Marcina biskupa wyz. i Eugen.

Marcina pap. męczen.

Homohona wyz. i Eugenii.

Serafiona męczennika

27 V . 2 2 p o S . Nestor.

28 Terentia mucz.

29 Anastazyi rym. mucz.

30 Zynowjia mucz.

31 Stachya apost.

1 V o j a b r Kozmy i D.

2 J o s a f a l a a r c l i . m i. Ew. u Mateusza ś. w roz. 13. 0 nasieniu dobrem i o kąkolu.

15 N.

16 P.

17 W.

18 S.

19 C.

20 P.

21 S.

2 5 p o S w . Stanisława Kost.

Edmunda bis w. i Otmara.

Salomei królowej p.

Pośw. Kość. Rz. Grzeg. i Ottona Elżbiety królowej p

Feliksa de Valois w.

Ofiarowanie N. Maryi P.

3 X . 2 4 p o S . Akep.

4 Joanny.

5 Haj akty ona mucz.

6 Pawła Archiepis.

7 Mm. 33 Mełyły. Jerona.

8 AB y c h a ł a a r c l i . 9 Ouysifora mucz.

Ew. u Mateusza ś. w roz. 24. 0 okropności spustoszenia.

22 N.

23 P.

24 W.

25 S.

26 C.

27 P.

28 S.

S B p o S w . Cecylii panny Klemensa pap.

Ja n a od krzyża wyzn. i Emilii.

Katarzyny panny męcz.

PiotraAleksandryj. b.m .i Konr.

Waleryana biskupa

Budna męczennika i Krescent.

10

ar.

3 5 p o S . Szest.

11 Myny mucz.

12 Joana Mylost.

13 Joana Zlotoust.

14 Pyłypa Apost.

15 Hurya y Sjmon m.

16 Maftea Jew.

Ew. u Łukasza ś. w roz. 21. 0 znakach na niebie i ziemi.

29 N. 14 A d w e n t u . Saturnina m. 1 17 W. 2 6 p o S . Hryh.

30 P. [Andrzeja apost. ) 18 Platona i Rom.

Wsch. sł. d. 5 g. 7 m. 3 Zach. g. 4 m. 25 Dł. d. g. 9 m. 22

10 7 11 4 17 9 6

15 7 19 4 11 S f 0

20 7 28 4 6 8 36

25 7 36 3 48 S 24

30 7 42 3 58 8 14

C Ostatnia kwadra d. I g . 2 m. 48 rano.

O Pierwsza kwadra d. 17 g. 2 m. 43 rano.

® Pełnia d. 23 g. 6 m. 22 wieczór.

(T Ostatnia kwadra d. 30 g. 7 m. 19 wieczór.

ŚWIĘTAŻYDOWSKIE. 10-1 Kislew.

(28)

GRUDZIEŃ ma dni 31. NOJABR. Decembcr.

DNI | ŚWIĘTA RZYMSKIE. ,'.t| H ŚWIĘTA RUSKIE.

Zmianypowietrza. Pierwszedni mrozy, któretrwaćbędądo Pełni:potemśnieg, od 16odwilż i śniegi z deszczem, 20dniesuchei przyjemne, potemzmieniającesięnaśnieg i mrozy, wkońcumiesiąca zupełnaodwilż.

1 W.

2 S.

3 C.

4 P.

5 S.

Eligiusza bisk.

Post. Chryzologa i Bibianny Franciszka Ksaw.

Post Barbary panny męcz Sabby opata wyzn.

19 A wdia pror.

20 Prokia i Hryhory.

21 W c k o d U o k o r o . 22 Fyłemona apost.

23 Amfy lochy a jepis. - -, Ew. u Mateusza ś. w. roż. 11. 0 poselstwie Jana do Chryst.

6 N.

7 P.

8 9 S.

10 C.

11 P.

12 S.

3 A d w e n t u . Mikołaja bis.

Ambrożego bisk.

N i e p o k a l a n i e NJIS*.

Post. Leokadyi i Waleryi pp.

NMP. Loretańskiej

Post. Damazego pap. i Pawła.

Aleksandra i Aleksego.

24 X . S S p o S . Je k a t.

25 IO em enta papy.

26 A lyppa p re p ..' 27 Ja k o w a mucz.

28 S tefana mucz. . 29 P aram o n a mucz.

30 A ndreja apost.

Ew. u Jana ś. w roz. 1. 0 poselstw ie żydów do Jana.

13 N.

14 P.

15 W.

16 S.

17 C.

18 P . 19 S.

3 A d w e n t u . Łucyi i Otolii.

Nikazego bisk.

Ireneusza m ęczennika Such. Euzebiusza biskupa w.

Ł azarza biskupa.

Such. Oczek, pł. NMP. i Olimpii.

Such. Nemezyusza m.

1 D e k a b r Sf. 1 A d . 2 A wwakum a pror: - 3 Sofonia pror.

4 Warwary mucz. , 5 Sawwy Owsia.

6 IK yk oC aJa J e p i s . 7 A m wrosya jepisk.

Ęw. u Łukasza ś. w r. 3. 0 Janie opowiad. ęhrzest pokuty.

20 N.

21 P.

22 W.

23 S.

24 C.

25 P.

26 S.

S A d w e n t u . Teofila męcz.

Tomasza apost.

Zenona żołnierza męcz.

Post. W ik to m Panny mecz.

TPipifia. Adama i Ewy B o ż e N a r o d z e n i e . S z c z e p a n a m ę c z e n n i k .

8 N . 3 A d w e n t . 9 S R aczat. U o k o r o . 10 Myny Jermob. m.

11 D an y iła stołpny.

12 Spyridona jepisk.

13 Ewstratya jepisk.

14 Ftyrsa mucz.

Ew.

u Łukasza ś . w r. 2. Szymon przepowiada o Jezusie.

27 N.

28 P.

29 W.

30 S.

31 C.

1 p o B o ż . N a r . Jana* ew.

Młodzianków mm.

Tomasza K a n ta b . m.

D aw ida króla

Sylw estra papieża wyzn.

15 N . 3 A d . Jełew te.

16 A hhea pror.

17 D anyiła pror.

18. Sewastyana mucz.

10 W onyfatya mucz.

W sch. sł. dn. 5 g. 7 m. 49 Zach. g . 3 m. 53 D l. d. g . 8 m. 4

10 7 54 3 52 7 46

15 7 58 3 49 7 53

20 8 2 3 54 7 53

25 8 5 . 3 55 7 50

30 8 6 4 7 45

@ Nów d. 9 g. 1 rano.

□ Pierwsza kwadra d. 16 g. 1 m. 15 wieczór.

® Pełnia d. 23 g. 5 m. 4 4 rano.

ŚWIĘTAŻYDOWSKIE. 4-25Kislew. Poświęć. Kościoła. 9- 1Tebeth. 18-10Post. Oblęże nieJerozolimy.

(29)

Trą, się pstrą i łososio-pstrąg. Rozpoczyna się łów sieciami; ryby pły

wają ju ż na dnie wody, ale są bardzo smaczue, Narzędzia i naczynia rybac

kie, należy wymyć i wyczyścić. Stawy, które się mają w zimie szlamować, po wybraniu z nieb ryb, spuścić i osuszyć jak najlepiej wypada, a to jeszcze w początkach tego miesiąca, jeżeli się to nie uskuteczniło w przeszłym mie

siącu, bo czem woda lepiej obsiąknię, tem też i wywózka jego w zimie bę

dzie łatwiejszą. Szlam, chociaż głównie składa się z gliny, zawiera jednak dosyć ciał mineralnych, oraz m ateryi organicznych dla roślin pożytecznych, i dlatego wart jest wywiezienia na rolę. Szczególnie działa korzystnie na grunta piaszczyste, których'w łasności fizyczne znakomicie ulepsza. Dajemy te

raz dalszy ciąg ponęt dla ryb. Otóż łowią się : sandacz na drobne rybki, żaby i mięso rozmaite; śliz n a robaki z gnoju i z m ięsa; szczupak na drobne ryby; oklej na czerw, machy, glisty, zsiadłą krew wolową i gnój koński;

certa na glisty, zboże gotowane i ehleb zarobiony, oraz n a ciasto z końskim gnojem; węgorz n a żaby, trzewia ryb i pieczoną baraninę. W ęgorza atoli trudno złowić na wędkę; daleko lepiej łowić go na motowęże, wiersze i pod-

rywki.

(30)

Trze się miętus. Ryby w tym miesiącu są w wysokiej cenie. Pilnować zimochowów i sadzawek, wyrębując w nich przeręble. Skoro wody zamarzną, kosić trzcinę i trawy na podściół. Szlam wywozić, zwłaszcza że w tym mie

siącu dosyć jest czasu. Wieczorami dziergać sieci.

O

sztucznem zapłodnieniu i wylęganiu ryb* szczególniej też łososi, pstrągów, szczupaków, karpi, linów itd . trzebaby napisać cały pouczający trak tat a nie przypominki. Zagranicą zakłady takie znajdują się w liczbie kilkunastu lub więcej. U nas robiono ty lk o próby. Między innemi sztuczny wyląg, urządzony był w pałacu Brulow- skim w Warszawie, i na jeziorze Krzywe, w ekonomii Wigry niedaleko Su

wałk. Próby te atoli nie zachęciły nikogo do doświadczeń na szerszą skalę.

(31)

Ważniejsze Jarm arki

w Galicyi i W . Ks. Krakowskiem

podług najnowszych podziałów na powiaty jakie podał nam Skorowidz p. Orzechowskiego wydany w r. h.

A l w e r n i a w powiecie Chrzanowskim: 15 stycznia, 26 lutego, 19 marca, 24 kwietnia, 16 maja, 24 czerwca, 18 lipca, 16 sierpnia, 24 września, 21 października, 23 listopada, 23 grudnia.

A n d r y c h ó w w pow. Wadowickim: 13 m arca, 24 sierpnia i 21 grudnia, gdyby który na niedzielę lub święto przypadł, odprawi sie w na

stępny wtorek.

B a b i c e w pow. Przemyskim: 6 stycznia, 4 m aja, 24 sierpnia i 29 września.

B e łz w pow. Sokalskira: 9 i 31 stycznia, 17 marca, 28 kwietnia, 24 czerwca, 2 lipca i 1 sierpnia, 13 października, 26 listopada, 12 grudnia.

B i a ł a miasto powiatowe: Jarm arki na konie po Trzech Któlach,' w 2 poniedz. po ś. Janie Nepomuc., w 1 poniedz. po św. Jakóbie i Szy

monie na wełnę, 1 sierpnia 5 dni — w każdy dzień poprzedzający ja r

marki, jest jarm ark na konie.

B i a ł y K a m ie ń w pow. Złoczowskim: 2 stycznia, 2 tutego, 1 marca, 2 kwietnia, 15 maja, 29 lipca, 14 września, 25 listopada, 6 grud.

B ie c z w pow. Gorlickim: 12 jarmarków i to zawsze w poniedzia

łek po następujących dniach: po 1 stycznia, po 25 stycznia, po 24 lutego, po 24 marca, po 20 kwietnia, po 25 maja, po 29 czerwca, po 10 sierpnia, po 15 września, po 17 października, po 11 listopada i po 6 grudnia. — Jeżeli w jeden z tych poniedziałków przypadnie święto, jarm ark odbywa się w następny dzień powszedni

B i e r c z a miasto pow. 2 stycz. 29 czerwca, 4 paźdz.

B o b o w a pow. Grybów 25 stycznia, 4 lutego, 11 i 16 maja, 5go Lipca, 10 i 25 sierpnia, 9 września, w,Niedzielę po św. Franciszku Wyznawcy, w poniedziałek po Wszystkich Świętych, 11 listopada, 14go grudnia.

B o c h n i a miasto powiatowe: 2 stycznia, w poniedziałek po nie

dzieli mięsopust., w poniedziałek po 3 niedzieli postnej na konie i bydło (trwa aż do piątku tego samego tygodnia), potem jarm ark we czwartek każdego tygodnia aż do piątku po Wniebowstąpieniu Pańskiem ; w pią

tek po Bożem Ciele, 24 i 30 czerwca, 22 lipca, 10 sierpnia, w poniedzia

łek po podwyż. św. Krzyża, w ponied. po Bóżańcu, 11 i 25 listopada.

(32)

XXVIII

Jeżeli który z tych jarmarków przypadnie na sobotę, niedzielę lnb dzień świąteczny, odkłada się na następny poniedziałek lub dzień powszedni.

B o c h o r o d n z a n y miasto pow. Jarm arki na było, podług star, kał., 14 stycz. 14 marca, 7 lipca, S listop.

B o j a n a na Bukowinie. Jarm arki na bydło podług star, kalen.

8 dnia po Wniebowst. pańsk. 27 czerw. 25 lipca, 14 wrześ. 21 pazdzier.

21 listopada.

B o l e c h ó w miasto pow, podł. star, kalen. G stycz. 28 kwiet. 29 czerw. 12 września.

B r o d y miasto pow.: 1S stycznia, 5 m aja, 30 października, i targ na wełnę od dnia 2G sierpnia przez 8 dni trwający.

B r z e s k o miasto pow.: ma 17 jarmarków co trzeci wtorek.

B r z o s t e k w pow. Pilzneń: 2 stycz., 3 i 24 lutego, we wtorek Srodopostny, 5 maja, w wilią Bożego C iała, 2 i 25 lipca, 14 września, w poniedziałek po Wszyst. Ś Ś , 25 listop., 21 grudnia.

B r z e ż a n y , miasto pow. i obwod.: m a 5 wielkich a 6 małych ja r

marków: 13 stycz. now. stylu, w środopoście rusk. kalend., we wtorek po Zielonych Świątkach rusk. kal. i 6 sierpnia nowego stylu; 6 mniejszych:

3 lutego, 21 maja, 20 września, 33 paźdz., 26 listopada, 18 grudnia.

B r z o z ó w miasto pow. 6 stycz. 6 lute., w poniedziałek po środo

poście na Ś. Wojciecha, na Zieloue Św. 29 czerw. 22 lipca na ś. Jacka, 14 wrześ. 4 paźdz. 1 list. 4 Grud.

B u c z a c z miasto pow.: 18 stycznia, 14 lutego, 29 marca, Ggo kwietnia, 5 m aja, 2 i , 24 czerwca, 15 sierpnia, 7 Września, 13 paździer

nika, 11 listopada, 12 grudnia.

B u s k pow. Kamionka (podług stir. k alen ): 7 sty cm ia, w po- niedz. po niedzieli Zapustnej, (Serkeska), w dzień następujący po św. Teo

dorze, we środę w środku świąt W ieltiejnocy, w dzień po Zwiastowaniu P . M., 9 maja, 13 i 30 czerwca, 6 sierpnia 1 i 1S paźdz., 7 grudnia.

C h o d o r ó w wpow. Bóbrczańskim: 14 Stycznia 5 maja, 12 lipca, 12 paźdz. przez 2 tygod.

C h r z a n ó w miasto pow.: w drugi poniedziałek po trzech Kró

lach, w Ponied. po Oczyszczeniu NMP., w dzień ś. Grzegorza, w dzień śś. Filipa i Jakóba, w dzień ś. Jana Chrz., na ś. Jakóba ap., na ś. Mał

gorzatę, na Wniebowzięcie NMP. na ś. Franciszka Borg.,, na śś. Szymona i Judę, na ś. Marka ap., na ś. Mikołaja biskupa.

C i ę ż k o w i c e w pow. Grybowskim: w poniedz. po Nowym Boku, w pierwszy ponied. postu, w poniedz., po Niedzieli środopostnej, w po

niedz. po ś. Wojciechu, w ponied. po Wniebowstąp., w poniedz. po okta

wie Bożego Ciała, w poniedz. po św. Małgorzacie, w poniedz. po św. Jakó- hie, w poniedz. po ś. Jacku, w dzień podwyż. św. Krzyża, w poniedz. po ś. Franciszku Seraf., w poniedz. po ś. Jędrzeju.

C z e r n i c h ó w w pow. Krakowskim: w poniedziałek po Trzech Królach, po N. Maryi P. Gromn., po ś. Józefie, po ś. Wojciechu, po Wnieb. P„ po ś. Trójcy, po ś. Jakóbie, po. ś. Bartłomieju, po ś. Mateu

szu, po śś. Szyrn. i Judzie, po ś. Katarz. i po ś. Tomaszu.

C z c h ó w w powiecie Brzeskim: jarm arki co trzeci wtorek.

C z e r n i o w c e , miasto na Bukowinie: 12 lipca przez 14 dni, 12 listop. przez 8 dni.

C z o r tk ó w miasto pow.: 2 lutego, 21 m arca, 12 maja, 11 lipca, 27 sierpnia, 7 listop., 20 grud.

D ą b r o w a .w pow. Dąbrowa: na Zielone świątki, 14 lipca, 29go września na konie.