Cele ogólne:
przekazywanie wiedzy na temat podstawowych zasad ochrony przyrody;
promowanie postaw proekologicznych;
wprowadzenie pojęcia recykling;
wprowadzenie kolorów i symboli pojemników do segrego- wania odpadów;
zachęcanie dzieci do segregowania odpadów poprzez za- bawę i przykład osobisty nauczyciela;
stwarzanie okazji do budowania dłuższych form wypowie- dzi na zadany temat;
doskonalenie umiejętności klasyfikowania przedmiotów i porównywania liczebności elementów w zbiorach;
angażowanie w zabawy plastyczne i prace plastyczno-tech- niczne z wykorzystywaniem materiałów recyklingowych.
Kosze do segregowania śmieci – zabawa konstrukcyjno- -manipulacyjna. Dzieci malują pudełka kartonowe farba- mi w kolorze niebieskim, zielonym i żółtym. Kiedy pudełka są gotowe, prowadzący wraz z dziećmi ustala, jaki rodzaj śmieci maluchy będą wrzucać do konkretnego pojemnika.
Dzieci naklejają na pojemniki symbole oznaczające różnego rodzaju odpady: pojemnik zielony – odpady szklane; żółty – plastikowe i metalowe, niebieski – papierowe. Nauczyciel tłumaczy maluchom, że wszystkie wrzucone do takich po- jemników odpady są ponownie wykorzystane, podczas gdy te wrzucone do zwykłego kosza zalegają na wysypiskach śmieci. Tym samym zachęca dzieci do segregowania śmieci.
Ekoludkiem z nami zostań
– to jest sprawa bardzo prosta!
Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci młodszych na kwiecień
Propozycje aktywności
Wprowadzenie do tematu zajęć
Wywóz śmieci. Dzieci obserwują podczas spaceru opróż- nianie kontenerów. Zwracają uwagę na ilość śmieci i pra- cę osób obsługujących śmieciarkę. Nauczyciel wskazuje pojemniki do segregowania odpadów – kolory i symbole, zachęcając dzieci do odpowiedzi, jakie śmieci powinny być wrzucane do konkretnych pojemników.
Zabawy inicjowane przez nauczyciela
Świat z zakrętek – zabawa konstrukcyjno-manipulacyjna.
Nauczyciel prosi wcześniej dzieci i rodziców o zbieranie za- krętek i przyniesienie ich do przedszkola w wyznaczonym dniu. Prowadzący łączy dzieci w kilkuosobowe zespoły.
Każdy zespół otrzymuje karton dużego formatu z nary- sowanymi konturami, np. domów, samochodów, drzew, zwierząt, chmur. Dzieci wypełniają kontury zakrętkami w wybranym kolorze, a następnie układając zakrętki w ko- lorze niebieskim, tworzą tło. Po zakończeniu pracy dorosły delikatnie łączy kartony, tworząc mozaikę z zakrętek.
Zabawa może być wstępem do zorganizowania w grupie lub całym przedszkolu stałej akcji zbierania przez dzieci i rodziców zakrętek z przeznaczeniem na potrzeby wybranej fundacji.
Można także wprowadzić dodatkowy pojemnik na odpady bio- degradowalne (najczęściej występuje w kolorze brązowym).
Zabawy integracyjne
Gdzie jest więcej? – zabawa doskonaląca umiejętność współpracy w grupie. Nauczyciel łączy dzieci w dwa zespo- ły. Na środku dywanu kładzie długi sznur lub kilka skakanek.
Dzieci gniotą kartki z gazet w kulę. Każdy zespół otrzymuje taką samą liczbę kul. Kiedy gra muzyka, maluchy przerzu- cają gazetowe kule na pole drużyny przeciwnej tak, aby jak najmniej było na ich polu. Kiedy muzyka ucichnie, maluchy sprawdzają, gdzie jest mniej kul. Zabawę można powtórzyć kilka razy.
Przed rozpoczęciem zabawy dzieci mogą ułożyć po każdej stro- nie sznura kule w dwóch rzędach, aby zobaczyć, że każda druży- na ma ich tyle samo. Po każdej rundzie w podobny sposób mogą sprawdzać, gdzie kul jest więcej, a gdzie mniej.
„Rzeczka” – zabawa pozwalająca doświadczyć pozytyw- nego kontaktu fizycznego. Dzieci siedzą ze skrzyżowanymi nogami, ciasno jedno za drugim – tworzą „rzeczkę”. Deli- katnie przechylają się do tyłu i do przodu oraz na boki, na- śladując rzeczny nurt. Kiedy nauczyciel recytuje fragment wiersza, maluchy wykonują masaż na plecach dziecka, któ- re siedzi przed nimi. Dziecku, które siedzi na końcu, masaż może wykonać prowadzący. Przy następnym powtórzeniu zabawy dziecko siedzące na końcu przechodzi na początek.
Rzeczka (Julian Tuwim)
Płynie, wije się rzeczka Jak błyszcząca wstążeczka.przesuwanie otwartą dłonią po plecach z góry na dół Tu się srebrzy, tam ginie,
delikatne naciskanie na plecy w różnych miejscach A tam znowu wypłynie. (…)
łaskotanie w szyję Biegnąc mruczy i szumi, Ale kto ją zrozumie?
ciche wypowiadanie: „szszszsz”
przy uchu masowanego dziecka Tylko kamień i ryba
Znają mowę tę chyba. (…)
ruchy koliste dłonią zamkniętą w pięść
(Źródło: Julian Tuwim, „Wiersze dla dzieci”, Wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa 1995, s. 43)
Na podwórku
(Ewa Szelburg-Zarembina)
(…)Na podwórku rośnie małe drzewko.
Kora mu pękła.
Wykopiemy je. Posadzimy je w słońcu,
bliżej okienka.
Na podwórku stoi brzydka skrzynia, w niej śmiecie, graty.
Nasypiemy ziemi do tej skrzyni.
Zasiejemy w niej kwiaty.
(Źródło: Helena Kruk, „Wybór literatury do zabaw i zajęć w przedszkolu z komentarzem metodycznym”, WSiP, Warszawa 1990, s. 185)
Pomysły do realizacji w zależności od warunków i możli- wości dzieci:
Zorganizowanie w ogrodzie przedszkolnym zielnika i/
lub kwiatowej rabatki. Dzieci wraz z prowadzącym mogą zasiać zioła, np. miętę, szałwię, pietruszkę, szczypiorek, lub kwiaty, np. zatrwian, cynie, astry, nagietki. Jeśli w ogrodzie przedszkolnym nie ma takiej możliwości, można do tego celu wykorzystać skrzynki i ustawić je na parapecie w sali.
Zorganizowanie zbiórki makulatury. Maluchy wraz z pro- wadzącym przygotowują plakat informujący o zbiórce.
Mogą umieścić go w przedszkolu i/lub na tablicach ogłosze- niowych w okolicy przedszkola. Otrzymane zadrukowane z jednej strony kartki dzieci mogą wykorzystać do rysowa- nia, a pozostałą makulaturę nauczyciel wraz z rodzicami może zawieźć do punktu skupu. Nauczyciel i dzieci podczas rozmowy decydują, na co przeznaczyć uzyskane w ten spo- sób pieniądze, np. zakup roślin doniczkowych do sali, sadzo- nek drzew, cebulek i nasion kwiatów.
Zasadzenie drzew lub krzewów ozdobnych w ogrodzie przedszkolnym. Jeśli przedszkole nie dysponuje ogrodem, nauczyciel może zwrócić się z prośbą do zarządu osiedla lub pobliskiego parku czy skweru o możliwość zasadzenia na jego terenie sadzonek.
Przyłączenie się do akcji „Sprzątanie świata”. Nauczyciel może zaprosić przedszkolaki wraz z rodzicami na sprzątanie lasu, brzegu rzeki lub parku, czy skweru, który znajduje się w pobliżu przedszkola.
Zabawy integracyjne
Zabawy i rozmowy inspirowane wierszem
„Chora rzeka” – słuchanie wiersza Joanny Papuzińskiej (tekst wiersza znajdziesz na s. 67). Po wysłuchaniu utworu dzieci rozmawiają z nauczycielem o jego treści – przykłado- we pytania: Jak wygląda brudna rzeka? Dlaczego nie ma w niej zwierząt i roślin? Co mogło zanieczyścić rzekę? Jak myślicie, na co taka brudna rzeka czeka? Jak można jej pomóc? Podczas rozmowy nauczyciel może posłużyć się symbolicznymi ilu- stracjami.
„Na podwórku” – ekologiczne działania prowadzone w najbliższym otoczeniu z elementami metody projektu.
Nauczyciel czyta fragment wiersza Ewy Szelburg-Zarem- biny i inspiruje dzieci do rozmowy o tym, co w najbliższym otoczeniu mogą poprawić lub zmienić, aby było ono bar- dziej przyjazne i ekologiczne. Wszyscy wspólnie wybierają jeden z pomysłów i ustalają, co jest potrzebne do jego re- alizacji. Prowadzący może również zaangażować do pro- jektu rodziców.
Nauczyciel powinien przygotować dla rodziców i dzieci ochron- ne rękawiczki lub poprosić o ich przyniesienie. Przed przystą- pieniem do porządkowania terenu prowadzący zwraca uwagę dzieci i rodziców na zachowanie zasad bezpieczeństwa – malu- chy i rodzice powinni sprzątać parami.
Zabawy i rozmowy inspirowane opowiadaniem
„Prosimy ciszej” – wysłuchanie fragmentów opowiadania Hanny Zdzitowieckiej. Rozmowa na temat opowiadania.
Jak czuły się leśne zwierzęta? Jak należy zachować się podczas spaceru po lesie? Dlaczego powinniśmy dbać o lasy? Tekst opo- wiadania do pobrania ze strony www.opowiadania.blizej- przedszkola.pl.
Las smutny i wesoły – rozmowa w oparciu o treść ilustracji.
Dzieci przyglądają się dwóm obrazkom i opowiadają, co się na nich znajduje, a następnie starają się odnaleźć na ilustracjach wszystkie złe i dobre zachowania. Podsumo- wując rozmowę, warto ustalić z dziećmi, jak należy się za- chowywać podczas spacerów do lasu czy do parku.
Wielkie sprzątanie
(Katarzyna Tomiak-Zaremba)
Języczek robi porządki w buzi, ogromnie przy tej pracy się trudzi.wysunięcie języka z ust i przesuwanie w prawo i lewo Wymiata śmieci z każdego kątka,
bo o to właśnie chodzi w porządkach.
„czesanie” zębami dolnej, a następnie górnej wargi Myje podłogę, sufit odkurza,
już coraz bardziej czysta jest buzia.
dotykanie czubkiem języka podniebienia dolnego i górnego Myje każde okienko dokładnie,
żeby mieć w domu czysto i ładnie.
przesuwanie językiem po górnych i dolnych zębach Po pracy wzdycha: ech, och i ach.
Nareszcie czyste mieszkanie ma!
głębokie wdechy i wydechy
Zabawy i rozmowy inspirowane piosenką
„Przedszkolne Ekoludki” – instrumentalizacja piosenki.
Dzieci tworzą akompaniament do utworu, wykorzystując instrumenty wykonane przez siebie lub dowolne instru- menty perkusyjne.
Przedszkolne Ekoludki (sł. i muz. Michał Danecki)
Piękne kwiaty, plaża czysta, tutaj strumień z rześką wodą.Czy malował je artysta?
Czy ktoś czuwa nad przyrodą?
Ref. Kto do kosza wrzuca śmieci?
Kto zakłada ptakom budki?
To już wiedzą wszystkie dzieci, to przedszkolne Ekoludki.
Kto chce zostać Ekoludkiem, ten nie czyni kwiatom szkody.
Kran odkręca tylko ciutkę, nie marnując cennej wody.
To przedszkolne Ekoludki – zabawa rytmiczna. Dzieci rytmizują słowa: To przedszkolne Ekoludki zgodnie z rytmem piosenki: ti-ti-ti-ti-ta-ta-taa-ta. Jednocześnie wystukują rytm z wykorzystaniem drewnianych klocków i wypo- wiadają słowa piosenki. Dzieci poruszają się po sali do dowolnego rytmu wygrywanego przez prowadzącego na klockach. Kiedy usłyszą ustalony rytm, siadają na dywanie, podnoszą klocki i zaczynają grać razem z nauczycielem, ryt- mizując jednocześnie słowa.
Zabawy i rozmowy inspirowane historyjką obrazkową
Recycling – układanie historyjki obrazkowej. Nauczyciel prezentuje dzieciom znak „recykling”. Maluchy zastanawiają się, co on może oznaczać, przypominają sobie, czy gdzieś go wcześniej widziały. Nauczyciel objaśnia dzieciom ten sym- bol i tłumaczy, gdzie można go spotkać. Następnie prezen- tuje ilustracje w przypadkowej kolejności. Dzieci układają je we właściwej kolejności pod znakiem recyklingu
lub dookoła niego. Ochotnicy opisują i wyjaśniają, co się znajduje na ilustracjach. Nauczyciel zadając pytania, zachę- ca do zwrócenia uwagi na wszystkie szczegóły.
Zabawy logopedyczne
Ćwiczenia warg i języka
Ćwiczenia oddechowe
Mecz. Nauczyciel przygotowuje „boisko” do gry. Na zie- lonym kartonie formatu A3 rysuje linie i zaznacza bramki.
Jako piłkę wykorzystuje plastikową zakrętkę. Dzieci w pa- rach siedzą przy stolikach naprzeciwko siebie. Dmuchając w rurki, poruszają zakrętką po boisku. Starają się trafić za- krętką do bramki przeciwnika.
Ćwiczenia sluchowe
Hałas ulicy czy leśna cisza? Nauczyciel odtwarza nagranie
„Głośne i ciche dźwięki”. Kiedy dzieci słyszą fragmenty z gwarem ulicy, poruszają się, naśladując wybrane pojazdy.
Jednocześnie wydają odgłosy pojazdów, które słyszą. Kiedy usłyszą odgłosy leśnej ciszy, kładą się na dywanie i odpoczy- wają. Nauczyciel ponownie odtwarza nagranie – ochot- nicy wymieniają, jakie odgłosy rozpoznali, a następnie opo- wiadają, jakie uczucia wywołują konkretne dźwięki.
Nie wyrzucajmy powietrza do kosza! – eksperyment z butelkami; porównywanie ilości elementów w zbiorach.
Odpowiednio wcześniej nauczyciel gromadzi plastikowe 1,5-litrowe butelki. Na środku umieszcza dwa przezroczy- ste pojemniki, obydwa tej samej wielkości. Dzieci wkładają do pierwszego z nich butelki. Zastanawiają się, co można zrobić, żeby zmieścić ich w pojemniku więcej. Same lub z pomocą nauczyciela dochodzą do tego, że butelki należy zgnieść. Każde dziecko otrzymuje butelkę i zgniata ją. Malu- chy umieszczają zgniecione butelki w drugim z pojemników.
Zgniatają butelki, aż cały pojemnik będzie nimi wypełniony.
Następnie wyjmują i układają w dwóch rzędach butelki z pierwszego i drugiego pojemnika, aby sprawdzić, gdzie i o ile więcej butelek się zmieściło. Wyjmują i przelicza- ją butelki z obu pojemników i ustalają, gdzie jest więcej, a gdzie mniej.
O ekologii zawsze pamiętamy – wdrożenie do odczytywa- nia informacji w formie symbolu. Nauczyciel przedstawia dzieciom kartoniki z symbolami przypominającymi o ekolo- gicznych zachowaniach, np. zakręć kran, wyłącz światło, pa- pier wrzuć do kosza. Dzieci odczytują ich znaczenie, a następ- nie przywieszają je (np. za pomocą papierowej taśmy – tak, aby nie uszkodzić ściany) w odpowiednich miejscach w sali i łazience przedszkolnej. Dzieci mogą samodzielnie za- projektować i wykonać proste symbole.
Zabawy logopedyczne
Ćwiczenia warg i języka
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia sluchowe
Zabawy paluszkowe
Budka dla szpaków
(Katarzyna Tomiak-Zaremba)
Na drzewie wisi dla szpaków domek,dłonie złączone opuszkami palców tworzą „daszek”
zbił go z deseczek ekolog Tomek.
zaciśniętą pięścią uderzanie o otwartą drugą dłoń – po kilku uderzeniach zmiana dłoni
W budce tej mieszka rodzinka cała,
dłonie złączone opuszkami palców tworzą „daszek”
samiec, samiczka i dziatwa mała.
z zamkniętej dłoni wyciąganie kolejnych palców i odliczanie do pięciu
Tata szpak lata wciąż po robaki, zaczepienie kciuków o siebie,
poruszanie pozostałymi palcami naśladowanie latania pomaga mamie karmić pisklaki.
przykładanie kolejno opuszków palców jednej dłoni do kciuka drugiej dłoni
Zabawy dydaktyczne
Segregujemy śmieci – zabawa kształtująca nawyk segrego- wania odpadów. Nauczyciel wraz z dziećmi szuka podczas spaceru w najbliższym otoczeniu koszy do segregacji, tzw.
dzwonów. Dzieci nazywają kolory pojemników i samodziel- nie, jeśli są na nich symbole, lub z pomocą nauczyciela odczy- tują, jaki rodzaj śmieci wrzuca się do danego pojemnika. Na- stępnie maluchy wrzucają do pojemników zabrane z przed- szkola śmieci. Prowadzący powinien wcześniej zadbać o to, by były one możliwie różnorodne.
Papier, szkło, plastik! – zabawa klasyfikacyjna. Nauczy- ciel na dywanie rozkłada cztery okręgi w kolorach żółtym, niebieskim i zielonym (w zależności od możliwości dzieci moż- na zabawę zacząć od dwóch obręczy, z czasem dokładając następną, a także wprowadzić obręcz w kolorze brązowym – na odpadki biodegradowalne). Okręgi symbolizują pojem- niki na różne rodzaje odpadów ( warto obok nich położyć symbole dla ułatwienia zadania). Na środku dywanu są roz- sypane „śmieci” (w postaci ilustracji – można wykorzystać te towarzyszące zabawie „Jeździmy śmieciarką” (s. 69) – i/lub czystych, pustych opakowań). Dzieci spacerują po dywanie w rytm utworu instrumentalnego „Muzyka do mar- szu I”. Na przerwę podnoszą po jednym śmieciu i zanoszą go do odpowiedniej obręczy, a potem ustawiają się wokół niej.
Nauczyciel sprawdza, czy wszystkie śmieci znalazły się we właściwych pojemnikach. Maluchy, póki słyszą muzykę, tań- czą dookoła okręgów, trzymając się za ręce. W tym czasie prowadzący zbiera kartoniki i kładzie je ponownie na środku dywanu. Kiedy muzyka ucichnie, dzieci zabierają nowy karto- nik i ponownie umieszczają „śmieć” we właściwym koszu.
Z czego cieszy się Ziemia – zabawa utrwalająca zachowa- nia proekologiczne. Nauczyciel prezentuje dwie ilustracje (uśmiechnięta i smutna kula ziemska) oraz obrazki symboli- zujące zachowania ekologiczne i nieekologiczne. Dzieci opi- sują, co się na nich znajduje. Łączą w pary ilustracje, które dotyczą tego samego zagadnienia. Wybierają ilustracje przedstawiające proekologiczne zachowania i układają obok ilustracji z uśmiechniętą kulą ziemską, a nieekologicz- ne obrazki – obok smutnej kuli ziemskiej.
Układanie rytmów – zabawa matematyczna z wykorzy- staniem kolorowych zakrętek. Zabawa prowadzona jest w kilkuosobowym zespole. Nauczyciel wręcza dzieciom paski wycięte np. z kartonu. Po lewej stronie każdego z nich narysowana jest gwiazdka lub kropka, aby dzieci utrwaliły nawyk układania od lewej do prawej strony. Na środku pro- wadzący kładzie plastikowe zakrętki w różnych kolorach.
Prowadzący układa początek rytmu, a dzieci kontynuują układanie według wzoru. Maluchy układają rytmy zróżni- cowane ze względu na: jedną cechę – wielkość lub kolor, np. mała niebieska – duża niebieska – mała niebieska...;
ze względu na dwie cechy nakrętek – kolor i wielkość, np.
duża biała – mała niebieska – duża biała…
Może zobaczymy wiewióreczkę małą, jak wesoło skacze z gałęzi na gałąź.
(podskoki w przysiadzie) (…)
A może zaśpiewa między gałązkami jakiś mały ptaszek, którego nie znamy.
(bieganie na palcach, machanie rękami) (...)
Tylko idźmy lasem cicho, cichuteńko.
(skradanie się na palcach)
(Źródło: „Wiersze i opowiadania nie tylko do czytania – antologia literatu- ry dziecięcej”, pod red. Wiesławy Żaby-Żabińskiej,
Wyd. MAC Edukacja, Kielce 2006, s. 144)
Zabawy muzyczne
Taniec z gitarą – reagowanie na zmianę charakteru muzy- ki. Dzieci wykorzystują własnoręcznie przygotowane gita- ry z recyklingu. Nauczyciel odtwarza muzykę. Kiedy dzieci słyszą spokojną muzykę, tańczą ze swoimi instrumentami, wprawiając w ruch paski bibuły do nich przymocowane. Sta- rają się ruchem oddać charakter muzyki. Kiedy usłyszą ryt- miczny fragment, siadają na dywanie i pociągając delikatnie za gumkę w „gitarze”, wygrywają akompaniament do rytmu, który słyszą.
Recyklingowa orkiestra – zabawa rytmiczna. Nauczyciel łączy dzieci w trzy zespoły. Każdy zespół otrzymuje innego rodzaju pojemniki: pierwszy – kartonowe pudełka, drugi – metalowe puszki, trzeci – plastikowe butelki. Dzieci wyko- rzystując pałeczki, grają na „instrumentach” – improwizują lub wystukują prosty rytm zaproponowany przez nauczy- ciela. Dodatkowo prowadzący wykorzystując symbole z zabaw dydaktycznych, może wskazywać, który zespół w danym momencie gra.
Zabawy teatralne
Idziemy leśną ścieżką – zabawa naśladowcza. Nauczyciel recytuje fragment wiersza Czesława Janczarskiego, a dzie- ci ilustrują jego treść ruchem według propozycji przedsta- wionych poniżej.
Może zobaczymy (Czesław Janczarski)
Idźmy leśną ścieżką cicho, cichuteńko, (skradanie się na palcach) może zobaczymy sarniątko z sarenką.(poruszanie się na czworakach)
Zabawy plastyczne i przestrzenne
Recyklingowy kolaż – tworzenie kompozycji z materiałów z recyklingu w kilkuosobowych zespołach. Każdy zespół otrzymuje różnego rodzaju materiały, np. papierowe gazety, foliowe torby, kształty wycięte z opakowań typu pet, kawałki tkanin. Na kartonie dużego formatu dzieci z wykorzystaniem wyżej wymienionych materiałów układają dowolną kompo- zycję. Następnie przyklejają materiały do kartonu. Kiedy klej wyschnie, chętne maluchy domalowują dodatkowe ele- menty, wykorzystując flamastry.
Ekoludki – kreatywne przekształcanie z wykorzystaniem odpadów. Praca indywidualna prowadzona w małym ze- spole. Nauczyciel zachęca dzieci do wykonania Ekoludka z różnego rodzaju odpadów. Bazą może być puszka, kartono- we pudełko lub plastikowy pojemnik, który będzie stanowił tułów. Dodatkowo można wykorzystać rożnego rodzaju zużyte pojemniczki, rozcięte pojemniki typu pet, zakrętki, kawałki gazet, pudełka, patyczki do lodów itd. Dzieci układają z dostępnych materiałów swojego ludka, a następnie nauczy- ciel skleja klejem na gorąco poszczególne elementy według instrukcji autora pracy. Kiedy klej wyschnie, maluchy, wyko- rzystując taśmę malarską, sznurki, włóczki, kawałki tkanin
z pomocą nauczyciela lub w miarę możliwości samo- dzielnie ozdabiają ludka według własnej inwencji.
Recyklingowa gitara – zabawa plastyczno-techniczna. Na plastikowy pojemnik (np. po śmietanie lub margarynie) dzieci nakładają gumkę recepturkę i zabezpieczają ją przed zsu- nięciem, przyklejając taśmą na spodzie opakowania. Ozda- biają „gitarę”, przyklejając do pojemnika kolorowe taśmy lub kształty wycięte z papieru samoprzylepnego. Na spodzie przyklejają taśmą klejącą kolorowe, długie paski bibuły.
Zabawy i ćwiczenia ruchowe
Butelkowe kręgle – ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ru- chowej. Nauczyciel ustawia 0,5-litrowe plastikowe butelki na planie trójkąta. Wyznacza za pomocą skakanki linię na dywanie w odległości zależnej od możliwości dzieci. Chętne maluchy ustawiają się za linią jeden za drugim. Kolejno toczą małą piłkę, starając się strącić przy tym jak najwięcej butelek.
Zabawy plastyczne i przestrzenne
Zabawy i ćwiczenia ruchowe
Przenieś butelkę – ćwiczenia mięśni brzucha. Przed przy- stąpieniem do wykonywania tego i następnego ćwiczenia dzieci powinny zdjąć buty i skarpetki. W siadzie prostym podpartym maluchy próbują złapać butelkę stopami. Prze- noszą ją nieco na bok i odstawiają lub kładą się i prze- noszą butelkę za głowę. Ćwiczenie powtarzają kilka razy.
Masaż stóp – ćwiczenia stóp. Dzieci w siadzie prostym podpartym opierają delikatnie bosą stopę na butelce. Masu- ją podeszwę stopy, poruszając butelką w przód i w tył. Stara- ją się nie zgnieść butelki. Po kilku powtórzeniach zmieniają nogę. Mogą też poruszać butelką obunóż.
Tunel – ćwiczenie z elementami czworakowania. Nauczy- ciel łączy dzieci w dwa zespoły. Dzieci z pierwszego zespo- łu siadają skrzyżnie w dwóch rzędach naprzeciwko siebie.
Trzymają w dłoni butelki, tworząc z nich „daszki”. Dzieci z drugiego zespołu poruszają się na czworakach jedno za drugim w tunelu. Po chwili następuję zmiana.
Kłody pod nogami – zabawa skoczna. Prowadzący układa kilka butelek (na boku) w rzędzie w odległości około 30 cm; dzieci przeskakują przez nie obunóż.
Masaż pleców – ćwiczenie uspokajające w parach. Jedno dziecko z pary kładzie się na plecach. Drugie delikatnie prze- suwa butelkę po jego plecach. Po chwili następuję zmiana.
Odpoczynek z butelką – ćwiczenia oddechowe. Nauczy- ciel odtwarza spokojną muzykę. Dzieci kładą się na dywanie na plecach. Na brzuchu umieszczają butelkę. Wykonują głę- bokie wdechy i wydechy i obserwują, jak butelka przemiesz- cza się w górę przy wdechu i w dół przy wydechu.
Ćwiczenia poranne
W lesie – zestaw ćwiczeń porannych (opracowanie Kata- rzyna Tomiak-Zaremba)
Spacer po lesie – zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzie- ci poruszają się w rytmie utworu instrumentalnego „Leśny taniec”. Kiedy muzyka ucichnie, nasłuchują: jeśli usłyszą jedno uderzenie kołatki, ustawiają się pojedynczo i pozo- stają chwilę w bezruchu; jeśli dwa, ustawiają się w pary; jeśli kilka, ustawiają się jeden za drugim. Kiedy ponownie usły- szą muzykę do marszu, poruszają się według ustawienia wskazanego przez kołatkę: pojedynczo/parami/w rzędzie.
Leśne zwierzęta – ćwiczenia dużych grup mięśniowych.
Dzieci tańczą do muzyki. Kiedy ucichnie, nauczyciel wypo- wiada nazwę (lub pokazuje obrazek) zwierzęcia, a dzieci na- śladują charakterystyczne dla niego ruchy.
Zające – ćwiczenia z elementami skoku. Na dywanie na- uczyciel rozkłada grubą linę lub sznur (ewentualnie złączo- ne skakanki) w kształcie falistej linii. Dzieci – „zajączki” po- ruszają się podskokami w przysiadzie, kiedy słyszą dowolną skoczną muzykę. Gdy dźwięki ucichną, przysiadają „pod miedzą” – po obu stronach liny – i chwilę odpoczywają.
Spacer wyznaczoną ścieżką – ćwiczenia stóp. Na dywa- nie leży rozłożony na kształt łagodnie wijącej się ścieżki gruby sznur lub lina. Dzieci zdejmują buty i skarpetki. Po- ruszają się, kładąc stopę za stopą, po „ścieżce” i starają się z niej nie spaść.
„Odgłosy lasu” – ćwiczenia uspokajające. Dzieci kładą się w wygodnej pozycji na dywanie. Zamykają oczy i wsłuchują się w leśne odgłosy odtwarzane w tle. Podczas odpoczynku wykonują głębokie wdechy i wydechy nosem.
Ćwiczenia gimnastyczne
W trakcie zajęć warto dodatkowo sięgnąć po następujące pozycje czytelnicze:
Wiersze: D. Gellnerowa „Co to jest przyroda?”;
F. Kobryńczuk „Gdyby lasu nie było...”; S. Pastuszewski
„Smok i smog”; Cz. Janczarski „Kto w lesie mieszka”.
Bajki i opowiadania: H. Koszutska „Drzewko Maciusia”.
Ćwiczymy z butelkami – zestaw ćwiczeń gimnastycz- nych z wykorzystaniem plastikowych butelek (opraco- wanie Katarzyna Tomiak-Zaremba)
Slalom między butelkami – zabawa bieżna. Nauczyciel ustawia butelki (1,5-litrowe) w linii w odstępach około me- tra. Dzieci jedno za drugim przebiegają między butelkami, starając się ich nie przewrócić. Zabawę powtarzają kilka razy.
Skłony z butelką – ćwiczenia tułowia. Dzieci kładą butelkę przed sobą. Wykonują skłon, w miarę możliwości przy wy- prostowanych w kolanach nogach, i sięgają po butelkę. Ła- pią jedną dłonią za spód, drugą za lejek butelki i podnoszą ją wysoko nad głowę. Pozostają chwilę w tej pozycji, po czym wykonują skłon i kładą butelkę na podłodze. Ćwiczenie po- wtarzają kilka razy.
Po zakończonych ćwiczeniach każde dziecko zgniata swoją butelkę i zabiera ją ze sobą na zorganizowany spacer. Maluchy wrzucają butelki do odpowiedniego pojemnika.
R E K L A M A
