B E Z P A R T Y J N E P O L S K O - K A T O L IC K IE P IS M O L U D O W E .
P n T n r l n ł o ł a * e k a p e d . m le a ifc a a ia l.łO ił ■ o d n o a s e -
■ • f c O U p i a & C la n le m p rs e s p o c a tę 2 0 gr. w ię c e j. W w y p a d k a c h n ie p rz e w id z ia n y c h , p rz y w s trz y m a n iu p rz e d a ię b io ra tw a , z ło ie n ia p ra c y , p rz e rw a n ia k o m u n ik a c ji, a b o n e n t n ie m a p ra w a tą d a d p o z a te rm in o w y e b d o s ta rc z e ń g a z e ty , in b z w ro tu c e n y a b o n a m e n tu . Z a d z ia ł o g ło s z e n io w y re d a k c ja n ie o d p o w ia d a . R e d a k c ja i a d m in is tra c ja : u l. M ic k ie w ic z a 1 . T e le fo n 8 0 . K o n to c z e k o w e P . K . O . P o z n a ń 2 0 4 ,2 5 2 . — R e d a k to r p rz y jm u je o d 1 0 — 1 2 .
Sumiennem wykonywaniem obowiązków,QPONMLKJIHGFEDCBA
budujemy silną Ojczyznę!
n n l n c - r a n i - j " Z « o g ło s z . p o b ie ra s ię o d w ie rs z a m m . (7
* J Q I U o ż tS I I I< 1 » J a m .) 1 0 g r, z a re k la m y n a s tr. 4 -ła m . w w ia d o m o ś c ia c h p o to c z n y c h 3h g r n a p ie rw s z e j s tr. 50 g r. R a b a tu u d z ie la a ię p rz y c z ę s te m o g ła s z a n iu . „ G ło s W ą b rz e s k i w y c h o d z i trz y ra z y ty g o d n . i to : w p o n ie d z ia łe k , ś ro d ę i p ią te k . P rz y s ą d o - w e m ś c ią g a n iu n a le ż n o ś c i ra b a t u p a d a . D la w s z e lk ic h s p ra w s p o r
n y c h w ła ś c iw y je s t S ą d w W ą b rz e ź n ie Z a te rm in o w y d ru k , p rz e p i
s a n e m ie js c e o g ło s z e n ia a d m in is tra c ja n ie o d p o w ia d a .
N r . 1 3 7 Wąbrzeźno, Kowalewo, Golub sobota 21 listopada 1931 roku. R o k X I
Śląsk to ziemia od wieków polska!
N i e j e d n o k r o t n i e i z r ó ż n y c h s t r o n I a z w ł a s z c z a i n i e m a l w y ł ą c z n i e z e I s t r o n y N i e m i e c c z ę s t o o d z y w a j ą s i ę I g ł o s y t w i e r d z ą c e , i ż Ś l ą s k t o d a w n i e j - I s z a k r a i n a n i e m i e c k a i r ó ż n e u b o l e - I w a n i a n a t e m a t p r z y n a l e ż n o ś c i t e j I c z ę ś c i Ś l ą s k a , k t ó r a d o s t a ł a s i ę n a j - I s ł u s z n i e j P o l s c e .
W a r t o b y n a k o n i e c z c a ł ą b e z - I w z g l ę d n o ś c i ą w y k a z a ć ż y w ą p r a w d ę , I k t ó r a b y w y k a z a ł a s ł u s z n o ś ć s p r a w y , a w o d p o w i e d n i e m ś w i e t l e p r z e d s t a w i ł a s k r y t ą r o b o t ę a g i t a c j i N i e m c ó w .
K r a i n a Ś l ą s k a j u ż o d z a r a n i a d z i e j ó w s i l n i e b y ł a z w i ą z a n a z P a ń s t w e m P o l s k i e m . S t a r o ż y t n y m Ś l ą z a k o m n a l e ż y s i ę s ł u s z n e m i e j s c e n a p u n k c i e n i e p o s z l a k o w a n i e c z y s t e j p o i s k o ś ś c i i o b o k t a k i c h p o l s k i c h p l e m i o n , j a k i s t a r o ż y t n i P o l a n i e , K u j a w i a n i e . W i ś
l a n i e i t p . N i e t y l k o p o d w z g l ę d e m p l e m i e n n y m a l e i p o d w z g l ę d e m g e o g r a f i c z n y m i p r z y r o d n i c z y m Ś l ą s k b y ł s i l n i e z w i ą z a n y z P o l s k ą . O d d z i e l o n y w y r a ź n ą l i n j ą g ó r B e s k i d ó w i S u d e t ó w o d C z e c h , p r z e c h y l a j ą c s i ę k u p o ł u d n i o w o - w s c h o d o w i p o s i a d a ł w a r u n k i n a j b a r d z i e j s p r z y j a j ą c e k u t e m u , b y b r a t e r s k ą d ł o ń i n n y m z i e m i - c o m P o l s k i p o d a ć . — J u ż o d c z a s ó w ’ M i e c z y s ł a w a I i B o l e s ł a w a C h r o b r e g o a ż d o r o k u 1 1 6 3 s t a l e j e s t Ś l ą s k w r ę k a c h p o l s k i c h m o n a r c h ó w , j a k o z i e m i a r d z e n n i e p o l s k a . D o p i e r o p o r o k u 1 1 6 3 , w 2 5 l a t p o ś m i e r c i B o l e s ł a w a K r z y w o u s t e g o , k t ó r e g o t e s t a m e n t e m d o s t a ł s i ę w r ę c e j e d n e g o z s y n ó w . r o z p o c z y n a Ś l ą s k ż y c i e d z i e l n i c o w e , d z i e l ą c s i ę n a c o r a z m n i e j s z e d z i e d z i c t w a , s t a l e j e d n a k p o z o s t a j ą c e w r ę k a c h p o l s k i c h . J a k o w y b i t n i e k r e s o w a z i e m i a , m u s i a ł t e r n s a m e m Ś l ą s k w z i ą ć n a s w e b a r k i c a ł y c i ę ż a r o b r o n y p a ń s t w a o d z a c h o d u i z m a g a ć s i ę z z a b o r c z o ś c i ą N i e m c ó w i C z e c h ó w . P o s i a d a j ą c n i e z m i e r n e b o g a c t w a , j a k w ę g i e l k a m i e n n y , t e n c z a r n y d j a m e n t , r u d y ż e l a z n e , c y n k o w e , o ł o w i a n e , p o s i a d a j ą c e n i e w i e l k ą d o m i e s z k ę s r e b r a , s t a n o w i ł Ś l ą s k d l a n a s z y c h s ą s i a d ó w n i e m a ł ą p o k u s ę
O d c z a s ó w K a z i m i e r z a W i e l k i e g o w p ł y w y o b c e s t a j ą s i ę n a Ś l ą s k c o r a z w i ę k s z e , c h o c i a ż P i a s t o w i c z e n a L i - g n i c y i C i e s z y n i e w y g a s a j ą d o p i e r o z a J a n a I I I S o b i e s k i e g o p o d k o n i e c X V I I w . Ś l ą s k L i g n i c k i i W r o c ł a w s k i u l e g a ć z a c z y n a c o r a z b a r d z i e j o b c y m w p ł y w o m , n i e p o d d a j e s i ę j e d n a k t e m u Ś l ą s k G ó r n y i C i e s z y ń s k i , n a k t ó r y m d o m i n u j e s t a l e l u d n o ś ć p o l s k a , p o m i m o i ż j ą z a c z y n a g n i e ś ć c i ę ż k a r ę k a z a b o r c ó w P o l s k i . R o z p o c z y n a s i ę m r ó w c z a p r a c a w i e l u w y b i t n y c h P o l a k ó w , k t ó r z y s t a l e p r a c u j ą n a d u - ś w i a d a m i a n i e m l u d u p o l s k i e g o n a Ś l ą s k u , b r o n i ą c g o p r z e d g e r m a n i z a c j ą u p r a w i a n ą p r z e z N i e m c ó w z c a ł ą b e z w z g l ę d n o ś c i ą i p r z e m y ś l n o ś c i ą . — P o w s t a j e w ó w c z a s T . S . L . n a Ś l ą s k u i r o z p o c z y n a ż y w ą s w o j ą d z i a ł a l n o ś ć w c i ą g ł e m u ś w i a d a m i a n i u l u d u .
Zmiany w łonie B?ada
Dotychczecowy podsekretarz Stanu Prezydjum Rady Ministrów p. Bronisław NakoniecznikoH- Klukowstfi. został mianowany podsekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych;
jednocześnie podsekretarz stanu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych p. Kazimierz Stamirowski został mianowany podsekretarzem stanu Prezydjum Rady Ministrów. — Na ilustracji naszej widzimy z lewej strony nowego podsekretarza stanu w Prezydjum Rady Ministrów p. Stami- rowskiego, z prawej nowego podsekretarza stanu w M. S. Wewn. p. NakoniecznikoH-Klukow-
skiego.
tal WnliodniE-panslwem oitpoBn
S e n s a c y j n y p r o j e k t p r u s k i e g o a r y s t o k r a t y
G e n e w s k a „ R e v u e d e s N a t i o n a l i t e s “ | n a k , ż e P r u s y W s c h o d n i e c h c i a ł y b y s i ę p u b l i k u j e w l i s t o p a d o w y m n u m e r z e c h a - i ” ' T " ’ ’ T '
r a k t e r y s ł y c z n y g ł o s n i e j a k i e g o b a r o n a v o n G a y l - G a i l i u s a , k t ó r y p o d a j e s i ę z a r o d o w i t e g o P r u s a k a , p o c h o d z ą c e g o z e s t a r o - p r u s k i e j r o d z i n y a r y s t o k r a t y c z n e j . W a r t y k u l e s w y m p . G a i l i u s , o m a w i a j ą c p r o b l e m P r u s W s c h o d n i c h , p r o t e s t u j e j a k o s t a r o - p r u s a k p r z e c i w k o n c e p c j o m p e w n e g o p u b l i c y s t y f r a n c u s k i e g o ( p s e u d . ,,H o m m e d e V e r s a i l l e s " ) , k t ó r y p r o p o n o w a ł p o d z i e l i ć P r u s y W s c h o d n i e p o m i ę d z y P o l s k ę i L i t w ę . „ P o n i e w a ż d u ż a c z ę ś ć t u b y l c z e j l u d n o ś c i P r u s W s c h o d n i c h — p i s z e p . G a i l i u s — w y w o d z i s i ę t e g o s a m e g o p n i a , c o L i t w i n i i Ł o t y s z e , p r z e t o p o c i ą g a j ą j ą r a c z e j t e d w a n a r o d y p o k r e w n e . N i e o z n a c z a t o j e d -
Z c h w i l ą w y b u c h u w o j n y ś w i a t o w e j Ś l ą s k n i e p o z o s t a j e b e z e c h a . — Ś l ą z a c y p o c z y n a j ą t w o r z y ć P . O . W . , k t ó r e j z a d a n i e m b y ł o s k u p i a ć o r g a n i z a c y j n i e s z e r o k i e m a s y l u d u ś l ą s k i e g o i w y c h o w y w a ć j e w d u c h u p o ś w i ę c e n i a w s z y s t k i e g o z a w o l n o ś ć O j c z y z n y P o d k o n i e c s i e r p n i a 1 9 1 9 r . w y b u c h a p o w s t a n i e n a G ó r n y m Ś l ą s k u w z n i e c o n e p r z e z l u d n o ś ć p o l s k ą , g n ę b i o n ą p r z e z N i e m c ó w , k t ó r z y s ą d z i l i , ż e t e r r o r e m z g n ę b i ą d u c h a t e j l u d n o ś c i . P o r a z p i e r w s z y o d z a m i e r z c h ł y c h c z a s ó w p o l s k i l u d ś l ą s k i z w y c i ę ż a w ł a s - n e m i s i ł a m i s w e g o o d w i e c z n e g o w r o g a i c i e m i ę ż y c i e l a — N i e m c a .
K i e d y n a d s z e d ł o k r e s p l e b i s c y t u , w ó w c z a s d o p i e r o N i e m c y p u ś c i l i w
r z u c i ć w r a m i o n a L i t w y l u b Ł o t w y . I d e a ł e m P r u s b y ł o b y n a t o m i a s t z o s t a n i e p a ń s t w e m n i e p o d l e g ł e m “ . . . S ą d z ę — p i - s z e d a l e j p . G a i l i u s — ż e k o l o n i ś c i n i e - m i e c c y n i e m a j ą n i c d o p o w i e d z e n i a : d z i ś s ą t u , j u t r o b ę d ą w S a l z b u r g u l u b g d z i e i n d z i e j . J e ś l i P r u s y W s c h o d n i e w y l u d n i a j ą s i ę , t o z j a w i s k o t o z a w d z i ę c z a ć n a l e ż y w ł a ś n i e k o l o n i s t o m n i e m i e c k i m , k t ó r z y , n i e b ę d ą c z w i ą z a n i z n a s z y m k r a j e m w i ę z a m i o d w i e c z n e m i , n i e k o c h a j ą g o t a k , j a k m y i ł a t w o p o w r a c a j ą d o N i e m i e c . J e ś l i k r a j n a s z o s w o b o d z i s i ę w r e s z c i e z p o d o p i e k i B e r l i n a , w ó w c z a s s p r z y m i e r z y s i ę r a c z e j z k r a j a m i t e j s a m e j r a s y , j a k L i t w a i Ł o t w a , a b y s t w o r z y ć „ K o n f e d e r a c j ę B a ł t y c k ą " .
r u c h w s z y s t k i e s p r ę ż y n y s w e j a g i t a c j i . P o d t y m w z g l ę d e m d z i a ł a ł y z g o d n i e r ó ż n e s t r o n n i c t w a n i e m i e c k i e , a n a w e t s o c j a l i ś c i s z l i r ę k a w r ę k ę z ) a r t j ą w o j s k o w ą , k t ó r a z g r o m a d z i ł a i c z n e w o j s k a w t y m n i e s z c z ę s n y m i
< r a j u . I n t e r w e n c j a k o a l i c j i n a s t ą p i - a p ó ź n o , a R z ą d P o l s k i n i e m ó g ł w y s t ę p o w a ć c z y n n i e w o b r o n i e s w o i c h r o d a k ó w , a b y n i e b y ł o n a w e t ż a d n y c h p r z y p u s z c z e ń , ż e P o l a c y n a r u s z a j ą t r a k t a t z a w a r t y w W e r s a l u . S a m i Ś l ą z a c y w s w y c h c i ą g ł y c h w a l k a c h w y k a z y w a l i n a j l e p i e j d o k o g o c h c ą n a l e ż e ć . N i e m c y t y m i c z a s e m u c i e k a l i s i ę d o n a j p r z e r ó ż n i e j s z y c h i n a j p o d l e j - s z y c h s p o s o b ó w , b y l e j a k n a j w i ę k s z e z y s k i o s i ą g n ą ć z p l e b i s c y t u . P o p e ł
n i a j ą c n a j r o z m a i t s z e f a ł s z e r s t w a , p r z e k u p s t w a , n i e w a h a l i s i ę ś c i ą g n ą ć n a Ś l ą s k o k o ł o 2 5 0 . 0 0 0 e m i g r a n t ó w - N i e m c o w z R z e s z y .
W s k u t e k t a k i e g o p o s t ę p o w a n i a w i e l e z i e m i z a m i e s z k a ł e j p r z e z P o l a k ó w d o s t a ł o s i ę p o p l e b i s c y c i e w r ę c e n i e m i e c k i e .
W d n i u 2 2 c z e r w c a 1 9 2 2 r . . W o j s k a P o l s k i e z g e n . b r o n i S t . S z e p t y c k i m n a c z e l e w k r o c z y ł y n a t e r y t o r - j u m G ó r n e g o Ś l ą s k a . W t y m ż e d n i u o d b y ł a s i ę w K a t o w i c a c h u r o c z y s t o ś ć z j e d n o c z e n i a p r a s t a r e j Z i e m i P i a s t o w s k i e j z M a c i e r z ą . W t e n s p o s ó b z o s t a ł y p r z y ł ą c z o n e d o P o l s k i p o w i a t y ; k a t o w i c k i , p s z c z y ń s k i , c z ę ś c i r y b n i c k i e g o , r a c i b o r s k i e g o , z a b r s k i e g o , g l i w i c k i e g o , b y t o m s k i e g o , t a r n o g ó r s k i e - g o i l u b l i n i e c k i e g o .
W r ę k a c h n i e m i e c k i c h p o z o s t a ł o , d z i ę k i i c h p o s t ę p o w a n i u s z e ś ć c z y s t o p o l s k i c h p o w i a t ó w o r a z c z ę ś c i p o w i a t ó w , z a m i e s z k a ł e p r z e z r d z e n n y c h P o l a k ó w . — Ś l ą s k C i e s z y ń s k i c h o c i a ż p r a w i e w c a ł o ś c i p o l s k i , t y l k o w n i n i e j s z e j c z ę ś c i p r z y ł ą c z o n y z o s t a ł d o P o l s k i , p o d c z a s g d y w i ę k s z ą c z ę ś ć o t r z y m a ł a C z e c h o s ł o w a c j a , a z n i ą o - k o ł o 1 5 0 . 0 0 0 l u d n o ś c i p o l s k i e j .
P o m i m o , ż e o k r e s p l e b i s c y t u d a w n o j u ż m i n ą ł , ż e z i e m i e t e m i m o n a j r ó ż n i e j s z y c h k r ę t a c t w n i e m i e c k i c h o - k a z a ł y s i ę c z y s t o p o l s k i e m i , N i e m c y n i e p r z e s t a j ą n a d a l c z y n i ć p e w n y c h k r o k ó w w c e l a c h g e r m a n i z a c j i i b r u ż d ż e n i a n a z i e m i a c h p o l s k i c h . W i e d z ą o n i i l e t o b o g a c t w a k r y j e t a z i e m i a w s o b i e , j a k i e w i e l k i e i n i e o c e n i o n e k o p a l i n y k r y j ą s i ę w j e j w n ę t r z u . — R a d ż i b y i p o t o w y c i ą g n ą ć s w e z a c h ł a n n e ł a p y p r u s k i e i w t y m c e l u
i r z e z r o z m a i t y c h s w o i c h a g e n t ó w s t a r a j ą s i ę t u m a n i ć t a m t e j s z ą l u d n o ś ć p r a s t a r ą .
B e z o w o c n e i c h z a b i e g i ! N i e p o t r a f i l i t e g o d o k o n a ć p r z e z t a k d ł u g i o - k r e s c z a s u , k i e d y g n i e t l i b i e d n y c h Ś l ą z a k ó w , n i e z d o ł a j ą t e m b a r d z i e j u - c z y n i ć t e g o t e r a z , k i e d y m a m y s w o j e w ł a s n e i n i e p o d l e g ł e P a ń s t w o , n a c z e l e k t ó r e g o s t o i t a k e n e r g i c z n y i d z i a ł a j ą c y R z ą d . C a ł e s p o ł e c z e ń s t w o p o l s k i e p o w i n n o s o b i e g ł ę b o k o u ś w i a d o m i ć j a k w i e l k i e z n a c z e n i e m a d l a n a s Ś l ą s k . Ś l ą s k j e s t n a j b a r d z i e j u p r z e m y s ł o w i o n y m z a k ą t k i e m P o l s k i . N a Ś l ą s k u k w i t n i e n a j b a r d z i e j p r z e m y s ł g ó r n i c z y i m i n e r a l n y , m e t a l o w y , c h e m i c z n y i w ł ó k i e n n i c z y .
W t y m z a k ą t k u P o l s k i s k o n c e n t r o w a ł s i ę n a j w i ę k s z y i n a j w a ż n i e j s z y b o d a j p r z e m y s ł p o l s k i , k t ó r y s t a r c z a n i e t y l k o n a p o k r y c i e n a s z y c h w ł a s n y c h z a p o t r z e b o w a ń , l e c z i n a w y w ó z . R o z u m i e j ą c p o d n i o s ł ą a k c j ę z a p o c z ą t k o w a n ą p r z e z n a s z R z ą d P o l s k i , c e l e m o b r o n y K r e s ó w Z a c h o d n i c h , z w a n ą
„ M i e s i ą c e m Ś l ą s k a " , k a ż d y p r a w y P o l a k p o w i n i e n g ł ę b o k o i d o b r z e z r o z u m i e ć , c z e m j e s t t a Z i e m i a d l a n a s P o l a k ó w , a j e ś l i p r z y j d z i e z ł o ż y ć o - f i a r ę , t o z ł o ż y ć j ą z s e r c e m g o i ą c e m , ż e t o d l a n a s z y c h r o d z o n y c h b r a c i , s y n ó w t e j s a m e j m a t k i O j c z y z n y - P o l s k i .
T . L . M .
± = Str. 2 „GŁOS WĄBRZESKI" Nr. 137
_____
l.
ŚdQto Zvinzkn Podoficerów Bererwy w Gdańska
Wub. niedzielę obchodził Związek Podofice
rów Rezerwy w Gdańsku święto z okazji po
święcenia i wręczenia Związkowi sztandaru.PONMLKJIHGFEDCBA
Uroczystości rozpoczęły się nabożeństwem w polskim kościele św. Stanisława we W rze
szczu, na którem obecni byli przedstawiciele władz polskich z Komisarzem Gen. R. P. min.
Strasburgerem na czele. Po nabożeństwie od
była się defilada organizacyj polskich ze
sztandarami, którą przyjął jako przedstawi
ciel rządu polskiego Komisarz gen. R. P.. w Gdańsku. Po defiladzie udali się uczestnicy uroczystości na akademję do Kleinhammer- parku. W chwili przybycia min. Strasburgera odegrano hymn narodowy polski. Po akade- mji odbył się obiad żołnierski a wieczorem
zabawa towarzyska.
Czy Polska jest krajem domowego wykształcenia?
Zdjęcie nasze przedstawia uroczystość poświęcenia nowego sztandaru Koła Gdańskie
go Związku Podoficerów Rezerwy R. P.
Tajemnica bankowa
NIEMA OBOWIĄZKU OKAZYWANIA KSIĄG INKASA WEKSLI.
DONIOSŁE ORZECZENIE SĄDU OKRĘGOWEGO.
(W e d łu g s p is u 1 9 2 1 r o k u n a o b s z a r z e R z e c z y p o s p o lite j a ż 2 m iljo n y 3 6 7 ty s ię c y o s ó b t. j, p r z e s z ło 9 p r o c , o g ó łu lu d n o ś c i m ia ło t, z w , d o m o w e w y k s z ta ł
c e n ie . W s to s u n k u z a ś d o o s ó b , k tó r e w o g ó le ja k ie k o lw ie k w y k s z ta łc e n ie p o s ia d a ją , lic z b a o s ó b o w y k s z ta łc e n iu d o - m o w e m w y n o s i 2 0 p ro c .
T a k k o lo s a ln e ro z p o w s z e c h n ie n ie o - ś w ia ty p o z a s z k o ln e j n ie je s t z n a n e in n y m k ra jo m e u ro p e js k im . L ic z b y te s ą w p r o s t u d e rz a ją c e . B y z ro z u m ie ć ic h w y m o w ę , m u s im y z o r je n to w a ć s ię , ja k s ię r z e c z m a w p o s z c z e g ó ln y c h p o ła c ia c h k r a ju . O tó ż o k a z u je s ię , ż e w y b it
n ie p rz o d u je p o d ty m w z g lę d e m b , z a b ó r ro s y jsk i, g d z ie o s o b y o w y k s z ta łc e n iu d o m o w e m s ta n o w ią c a łe 3 7 p ro c , o g ó łu lu d n o ś c i, p o s ia d a ją c e j ja k ie k o l w ie k w y k s z ta łc e n ie ; w b , z a b o rz e a u - s tr ja c k im je s t ic h ju ż k ilk a k r o tn ie m n ie j, b o ty lk o 4 ,5 p ro c ,, a w p o z n a ń s k ie m i n a P o m o rz u — z a le d w ie 1 ,7 p ro c , A w ię c o lb rz y m ie w p r o s t z a s tę p y lu d n o ś c i u c ie k a ły s ię d o o ś w ia ty p o z a s z k o l n e j w ła ś n ie ta m , g d z ie o ś w ia ta s z k o ln a b y ła n a jb a rd z ie j z a n ie d b y w a n a p r z e z r z ą d y z a b o rc ó w , t, j, n a o b s z a r a c h z a g ra b io n y c h o n g iś p r z e z R o s ję ,
J a k iż s tą d w n io s e k ? T e n o c z y w i ś c ie , ż e lu d n o ś ć P o ls k i ż y w io ło w o w p r o s t w a lc z y ła o s w ą o ś w ia tę i, g d y o d m ó w io n o je j s z k ó ł, p o tr a f iła z d o b y ć s ię n a w y s iłe k p o d w ó jn y , ja k ie g o w y m a g a ż m u d n a i c ię ż k a d ro g a n a u c z a n ia d o m o w e g o lu b n a w e t s a m o u c tw a . N ie
Królewska Huta nie da zasiłków za darmo
BEZROBOTNI WSPIERANI PRZEZ URZĘDY I KOMITETY, MAJĄ PRACO
WAĆ PRZY ROBOTACH MIEJSKICH, M a g is tr a t m . K r ó le w s k a H u ta p o d a -
je d o w ia d o m o ś c i b e z r o b o tn y c h m ie s z k a ń c ó w K r, H u ty , ż e w s z y sc y b e z r o b o t
n i p o c ią g n ię c i b ę d ą d o w y k o n y w a n ia p r a c s a m o rz ą d o w y c h i p a ń s tw o w y c h , w z a m ia n z a p ła c o n e im z a s iłk i z p o m o c y p a ń s tw o w e j, z a k c ji w o je w ó d z k ie j i z fu n d u s z ó w d la n a jb ie d n ie js z e j lu d n o ś c i, lic z ą c z a je d e n d z ie ń p r a c y p o 7 z ł.
B e z ro b o tn i w y k o n y w a ć m u s z ą r o b o ty z ie m n e , n iw e la c y jn e , p o r z ą d k o w a n ie i c z y sz c z e n ie p la c ó w , u lic itd . P ró c z
Uwaga przed pożyczkami zagranieznemi!
Warszawa. P A T . M in is te rs tw o S k a r b u p o d a je d o w ia d o m o ś c i, ż e n a te r e n ie w o je w ó d z tw P o z n a ń s k ie g o i P o m o r s k ie g o o p e r u ją w o s ta tn im c z a s ie o s o b y , p o d a ją c e s ię z a p r z e d s ta w i c ie li z a g r a n ic z n y c h g r u p f in a n s o w y c h o b ie c u ją c d łu g o te r m in o w e p o ż y c z k i n a r ó ż n e o b je k ty , p r z e d e w s z y s tk ie m n a m a ją tk i z ie m s k ie . W r z e c z y w is to ś c i „ g r u p y f in a n s o w e " , n a k tó r e r z e k o m i p r z e d s ta w ic ie le p o w o łu ją s ię ,
w ą tp liw ie g ru d n io w y s p is lu d n o ś c i w y - k a ż e , ż e w z w ią z k u z ro z b u d o w ą s z k o l
n ic tw a lic z b a o s ó b o w y k s z ta łc e n iu d o m o w e m u le g ła w ie lk ie j z n iż c e .
P o z a te m n a le ż y z w ró c ić u w a g ę n a to , ż e s p is z r, 1 9 2 1 w y k a z a ł o lb rz y m ią lic z b ę , b o p ó łto r a m iljo n a o s ó b o w y k s z ta łc e n iu n ie w ia d o m e m . O g ro m n a ta lu k a p o w s ta ła w s k u te k z b y t o g ó ln ik o
w e g o s fo rm u ło w a n ia o d n o ś n e g o z a p y ta n ia n a fo rm u la rz u s p is o w y m z p r z e d 1 0 -c iu la ty , k tó r e b rz m ia ło k r ó tk o : —
„ w y k s z ta łc e n ie " . D la te g o te ż fo rm u la rz d ru g ie g o p o w s z e c h n e g o s p is u lu d n o ś c i d o m a g a s ię o d p o w ie d z i b a rd z o s z c z e g ó ło w y c h , k tó r e p o z w o lą b e z b r a k ó w i w s p o s ó b w y c z e r p u ją c y w y ś w ie tlić s p r a w ę w y k s z ta łc e n ia lu d n o ś c i P o ls k i, O d n o ś n a r u b r y k a z o s ta ła u ję ta w te n s p o s ó b , ż e o d k a ż d e j s p isy w a n e j o s o b y w y m a g a p o d a n ia d o k ła d n e j n a z w y i r o d z a ju z a k ła d u n a u k o w e g o (s z k o ły ) z z a z n a c z e n ie m , c z y d a n a o s o b a z a k ła d u - k o ń c z y ła , c z y te ż n ie . C i o s ta tn i w in n i z a z n a c z y ć ile k la s (s e m e s tró w itp ,) u - k o ń c z y li, O ile k to ś o trz y m a ł w y k s z ta ł c e n ie d o m o w e , lu b je s t s a m o u k ie m , m u s i to o c z y w is ta ró w n ie ż z a z n a c z y ć .
B a r d z o w a ż n ą s p r a w ą je s t w o b e c n y c h w a r u n k a c h z b a d a n ie k w e s tji s z k o l
n ic tw a z a w o d o w e g o . D la te g o te ż w y m a g a n e je s t p o d a w a n ie o b o k s z k o ły o - g ó ln o k s z ta łc ą c e j, d o k tó r e j k to ś u c z ę s z c z a ł lu b u c z ę s z c z a , ró w n ie ż . i s z k o ły s p e c ja ln e j lu b z a w o d o w e j.
z a s iłk ó w p ie n ię ż n y c h b e z r o b o tn i o tr z y m a ją n a m ie js c u p r a c y je d n o ra z o w y p o s iłe k , w fo rm ie z u p y i k a w a łk a c h le b a .
B e z ro b o tn i, k tó r z y b ę d ą s ię w z b r a
n ia li p ra c o w a ć , w z a m ia n z a p ła c o n e im z a s iłk i, z o s ta n ą b e z w z g lę d n ie p o z b a w ie n i p r a w a p o b ie r a n ia z a s iłk ó w , ja k ró w n ie ż tr a c ą p r a w o d o k o r z y s ta n ia z ja k ie jk o lw ie k p o m o c y ta k z e s tr o n y u - r z ę d u , ja k z e s tr o n y M ie js k ie g o K o m i te tu N ie s ie n ia P o m o c y B e z ro b o tn y m ,
n ie is tn ie ją w c a le , w z g lę d n ie w y r z e k a ją s ię ja k ie g o k o lw ie k k o n ta k tu z tv m i p r z e d s ta w ic ie la m i. O s z u k a ń c z a a k c ja p r o w a d z o n a je s t w je d y n y m c e lu w y łu d z e n ia z a lic z e k n a r z e k o m e k o s z ty a d m in is tr a c y jn e . P r z e s tr z e g a s ię o s o b y i in s ty tu c je z a in te r e s o w a n e p r z e d z a c ią g a n ie m ja k ic h o k lw ie k z o b o w ią z a ń w s to s u n k u d o p r z e d s ta w i c ie li n ie z n a n y c h g r u p f in a n s o w y c h .
Z d a r z a ły s ię w y p a d k i, ż e d la s p o r z ą d z e n ia w y m ia ru p o d a tk u p r z e m y s ło w e g o u r z ę d y s k a r b o w e z w r a c a ły s ię d o b a n k ó w o o k a z a n ie k s ią g h a n d lo w y c h , z a s ła n ia ją c s ię ta je m n ic ą b a n k o w ą , u - r z ę d y s k a r b o w e n a k ła d a ły n a d y r e k to ró w b a n k ó w g rz y w n y z a n ie w y k o n a n ie ro z p o rz ą d z e n ia w ła d z p o d a tk o w y c h , — J e d n o z ta k ic h o r z e c z e ń u r z ę d u s k a r
b o w e g o w K a to w ic a c h z o s ta ło z a s k a r
ż o n e d o S ą d u O k rę g o w e g o , k tó ry n a p o s ie d z e n iu w d n . 2 9 m a ja 1 9 3 1 r. u w o ln ił o s k a rż o n e g o d y r e k to r a o d k a r y i z a s ą d z ił k o s z ty s p r a w y S k a r b o w i P a ń s tw a . W m o ty w a c h o d w y ro k u , k tó r e w ty c h d n ia c h z o s ta ły o g ło s z o n e , s ą d z a z n a c z y ł.
ż e u s ta w y o p a ń s tw o w y m p o d a tk u p r z e m y s ło w y m n ie z a w ie ra o b o w ią z k u p r z e d ło ż e n ia k s ią g in k a s a w e k s li, p rz y - c z e m o g ó ln e ż ą d a n ie p r z e d ło ż e n ia k s ią g in k a s a w e k s li w z g lę d n ie k s ią g to w a ro w y c h d la c e lu w y s z u k iw a n ia w ty c h
w y c h d la c e lu w y s z u k iw a n ia w ty c h k tó r e w w ie lu w y p a d k a c h w p ły w a ły u - k s ię g a c h k lie n tó w b a n k o w y c h , b a d a n ia ■ je m n ie n a ro z w ó j w e w n ę trz n e j k a p ita - s ta n u r z e c z y i s p o r z ą d z a n ia w y c ią g ó w ' liz a c ji.
Hiemieeki pomysł „umiędsynarodowienia'*
Pomorza.
Paryż. 1 4 lis to p a d a . W z w ią z k u z to c z ą c e m i s ię o b e c n ie r o k o w a n ia m i k o m is ji g o s p o d a r c z e j N ie m ie c i F r a n c ji p o d p r z e w o d n ic tw e m w ic e m in i s tr ó w f r a n c u s k ie g o G ig n o u x i n ie m ie c k ie g o d r a T r e n d e le n b u r g a , d o w ia d u je s ię W a s z k o r e s p o n d e n t s e n s a c y j
n y c h s z c z e g ó łó w n a te m a t p r o p o z y c y j w y s u n ię ty c h p r z e z F r a n c ję p o d a d r e s e m A m e r y k i i A n g lji.
J e ż e li o b a te p a ń s tw a z r e z y g n u ją c a łk o w ic ie z r e p a r a c y j n ie m ie c k ic h , to p o z o s ta n ie d o p ła c e n ia p r z e z R z e s z ę N ie m ie c k ą je d y n ie t. z w . tr a n s z a b e z w a r u n k o w a , n ie c h r o n io n a p r z e z m o r a to r ju m , a p r z e d s ta w ia ją c a r z e c z y w is te o d s z k o d o w a n ie w o b e c F r a n c ji i B e lg ji z a d o k o n a n e p r z e z N ie m c y p o d c z a s w o jn y z n is z c z e n ia . S u m a ta SKAZANIE POLAKÓW NA ŁOTWIE,
ZA ŚPIEWY W KOŚCIELE Ryga. P A T . D o n o s z ą z D y n e b u r g a W s ą d z ie 2 - e j in s ta n c ji z a p a d ł w y r o k w s p r a w ie 1 8 o s ó b ,- o s k a r ż o n y c h o p r z e s z k a d z a n ie w o d p r a w ie n iu n a b o ż e ń s tw a ś p ie w a m i p o ls k ie m i. P o d łu ż s z e m p r z e w o d z ie s ą d o w y m , s ą d s k a z a ł 1 4 o s k a r ż o n y c h n a k a r y o d 5 ty g o d n i d o 2 m ie s ię c y a r e s z tu , 5 o s o b y z o s ta ły s k a z a n e w a r u n k o w o , je d n a z a ś u n ie w in n io n a .
NIEMIEC WĘGIER DWA BRATANKI.
Budapeszt. PAT. Z o k a z ji w r ę c z e n ia w B e r lin ie H in d e n b u r g o w i d e k r e tu , m ia n u ją c e g o p r e z y d e n ta s z e f e m 3 p . p . h o n w e d ó w , r e g e n t w y d a ł o d e z w ę d o a r m ji w ę g ie r s k ie j, z a w ia d a m ia ją c ą j ą o o d z n a c z e n iu H in d e n b u r g a i w d z ię c z n o ś c i n a r o d u w ę g ie r s k ie g o z a p r z y ja z n e u c z u c ia n a r o d u n ie m ie c k ie -
RUGOWANIE NABOŻEŃSTW POLSKICH NA WARMJI (K a p .) „ G a z e ta O ls z ty ń s k a“z d . 1 3 b m . d o n o s i, ż e w D y w ita c h n a W a r m - j i z r e d u k o w a n o ilo ś ć n a b o ż e ń s tw d o d a tk o w y c h w ję z y k u p o ls k im . L u d n o ś ć p o ls k a c z u je s ię te r n z a r z ą d z e n ie m s łu s z n ie d o tk n ię ta w s w y c h u - c z u c ia c h r e lig ijn y c h . S p r a w a ta z n a j d z ie s ię p r z e d f o r u m L ig i N a ro d ó w , a b y w y k a z a ć d o w o d n ie s ta łe i s y s te m a ty c z n e p r z e ś la d o w a n ie lu d n o ś c i p o ls k ie j w p a ń s tw ie p r u s k ie m .
WYKONANIE WYROKU ŚMIERCI SĄDU DORAŹNEGO.
Nowogródek. S ą d d o r a ź n y w S z c z u c z y n ie s k a z a ł w c z o r a j n a k a r ę ś m ie r c i p r z e z p o w ie s z e n ie S ta n is ła w a N o w ik a , p a r o b k a f o lw a r k u w A n d r u - s z ó w c e , k tó r y z a m o r d o w a ł w ła ś c ic ie la m a ją tk u . P r e z y d e n t R z p lite j z p r a w a ła s k i n ie s k o r z y ta ł, w o b e c c z e g o w y r o k w y k o n a n o d z iś o g o d z . 9 ,1 0 .
z p o w y ż s z y c h k s ią g — je s t n ie ty lk o n ie u z a sa d n io n e , le c z n a w e t f a k t w y s z u k i w a n ia , b a d a n ia i s p o r z ą d z a n ia te g o r o d z a ju w y c ią g ó w m ó g łb y w p ły n ą ć u je m n ie n a s ta n b a n k o w y i m ó g łb y p r z e c iw d z ia ła ć ro z w o jo w i h a n d lo w e m u , c o w o g ó ln y m in te r e s ie p a ń s tw o w y m n ie je s t p o ż ą d a n e . N a d to p r a w o b a n k o w e w y r a ź n ie p o d a je , ż e z a ró w n o d y r e k to r z y ja k i u rz ę d n ic y b a n k ó w a k c y jn y c h , s ą o - b o w ią z a n i d o z a c h o w y w a n ia ta je m n ic y b a n k o w e j, — w o b e c c z e g o o s k a rż o n y d y r e k to r b a n k u w p ie rw sz y m r z ę d z ie b y ł o b o w ią z a n y d o c h o w a ć ta je m n ic y b a n k o w e j.
N a le ż y s ię s p o d z ie w a ć , ż e p o w y ż s z y w y r o k s ą d u k a to w ic k ie g o p o w s tr z y m a u r z ę d y s k a r b o w e n a p rz y s z ło ś ć o d b e z
p r a w n y c h ż ą d a ń o k a z y w a n ia p r z e z b a n k i k s ią g h a n d lo w y c h p r z y w y m ia rz e p o d a tk ó w i u n ie m o ż liw i s to s o w a n ie m e to d
w y n o s i 6 0 0 m ilj. m a r e k r o c z n ie i F r a ń c ja z g o d z i s ię n a j e j z m n ie js z e n ie d © p ó ł m ilja r d a m a r e k , c o s ta n o w ić b ę d z ie r e s z tę z o b o w ią z a ń r e p a r a c y jn y c h N ie m ie c w o b e c a lja n tó w .
P r z y te j o k a z ji p o z w o liły s o b ie N ie m c y p o d p ła s z c z y k ie m r z e k o m y c h k o n ie c z n o ś c ig o s p o d a r c z y c h i o d n o w ie n ia k r e d y tó w z a g r a n ic z n y c h , z a p r o p o n o w a ć F r a n c ji u m ię d z y n a r o d o w ie n ie ta k z w a n e g o k o r y ta r z a p o ls k ie g o ! (R e d .) W ty m k ie r u n k u d a je s ię z a u w a ż y ć s iln y n a c is k n ie m ie c k i n a p e w n e s f e r y f in a n s o w e i p o lity c z n e f r a n c u s k ie . N ie m o ż e u le g a ć n a jm n ie j s z e j w ą tp liw o ś c i, ż e s u g e s tje te n ie m o g ą m ie ć ż a d n e g o w p ły w u n a n a s z e g o s o ju s z n ik a .
Rzadki jubileusz
Książę Giovanni Borea d‘01mo mistrz ceremonji na dworze króla włoskiego — obchodził nieda
wno setną rocznicę urodzin. Sędziwy ten sta
rzec jest podobno do dzisiaj niestrudzony i spełnia bez zarzutu swe odpowiedzialne bądź co bądź obowiązki. Mimo to cieszy się świet- nem zdrowiem, jest rzeźki, ruchliwy i wcale
nie wygląda na swój wiek.
Rycina nasza przedstawia mapkę terenu „woj- ny“ mandżurskiej. Wyspy na prawo — to Ja-
ponja.
