B E Z P A R T Y J N E P O L S K O - K A T O L IC K IE P IS M O L U D O W E .
I P p y a f i n ł a f a • e k a p e d . m lM iy e x n la 1,20 < 2 i o d a o M * -
r r z y u p i a i d . n i0 a p n e i p o c a tę 2 0 g r. W ię c e j. T f w y - p a d k M h n le p n e w ld s ia n y e h , p rs y w s tn y m a n la p rs e d e ię b io re tw a , o le te a ła p ra c y , p n e r w a n ia k o m s n lk a o ji, a b o n e n t n ie m a p ra w a ią d a d p o a a te rm ln o w y c h d o s ta re a e ń g a z e ty , lu b z w r o tu c e n y ib o n a - w e n tu . Z a d z ia ł o g ło s z e n io w y re ^ a k o ia n ie o d p o w ia d a . R e d a k c ja i a d m ln ia tra c ja t u l. M le k ie w ie z a 1 . T e le fo n 8 0 . K o n to c z e k o w e P > K . O . P o m a d 2 0 4 ,1 ® . — R e d a k to r p r z y jm u ją o d 1 0 — U .
Sumiennem wykonywaniem obowiązków,XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
budujemy silną Ojczyznę!
O c i ł o s z c n i a ! ? P o b ie r,a ,,1 § 0<1 W le r a z a m m . (7 v y i U O L G i l iQ i ja m j |Q M r e k la n ly n a a tr v w ia d o m o ś c ia c h p o to c z n y c h 80 gr n a p ie rw s z e j a tr. 5 0 g r. K a b a ta u d z ie la i i f p r z y c z e e te m o g ła s z a n iu . ,G ło a W ą b r z e a k T w y o h o d d t » r r * 5 T ty g o d n . 1 to : w p o n ie d z ia łe k , ś ro d ę i p ią te k . P r a y u ś to - w e m ś d ą g a n iu n a le ś n o ś c i r a b a t u p a d a . D la w s z e lk ic h s p ra w s p o r n y c h w łu c iw y je s t 8 ą d w W ą b rz e ź n ie . Z a te r m in o w y d ru k , m o o k s a n e m ie js c e o g ło s z e n ia a d m in is tra c ja n ie o d p o w ia d a .
■ B m K B « a » ^ a W H K H H k g H n K H m n H B n B a n £ B H B B B B U a M M
isv Wschndme" U ni! mli iii ii toń Mim
P ru s y W s c h o d n ie
„ G a z e ta O ls z ty ń sk a * * , w y c h o d z ą c a w O ls z ty n ie , p o d a je w n r . 1 2 2 (2 9 . 5 . 1 9 3 2 ) p o n iż s z y a r ty k u ł, k tó r y z e w z g lę d u n a d r a ż liw ą k w e s tję t. z w . k o r y ta r z a i P r u s W s c h o d n ic h , z a p rz ą -.
i ta ją c ą d z iś u m y s ły lu d z k ie , p o d a - je m y b e z m ia n .
P o d p o w y ż s z y m n a g łó w k ie m p is z e p r a s a w s c h o d n io - p r u s k a ( O s tp re u s s i- s c h e Z e itu n g n r , 1 4 6 ) o p r z e m ó w ie n iu b y łe g o p o ls k ie g o k o n s u la g e n e r a ln e g o w K r ó le w c u p . S r o k o w s k ie g o , k tó r y n a z je ź d z ie s tu d e n tó w w W a r s z a w ie , w e d le r e la c y j p r a s y n ie m ie c k ie j — m ia ł p o w ie d z ie ć :
„ je s z c z e .w r o k u 1 9 1 9 is tn ia ła m o ż n o ś ć p o r o z u m ie n ia m ię d z y P r u s a m i W s c h o d n ie m i a P o ls k ą . N ie m c y je d n a k ż e u n ie m o ż liw iły to p o r o z u m ie n ie b o R z e s z a z a c z ę ła s ię b a r d z o s z y b k o d ź w ig a ć z k lę s k i i w te j s a m e j m ie r z e m y ś le ć o r e w iz ji g r a n ic . O d te g o c z a s u s ta ły s ię P r u s y W s c h o d n ie p r z e d m io te m s p e c ja ln e g o z a in te r e s o w a n ia i o p ie k i R z e s z y , b y P r u s y W s c h o d n ie m im o w ie lk ic h o f ia r u tr z y m a ć p r z y R z e s z y i b y u d o w o d n ić , ż e P o m o r z e p o ls k ie m u s i n a le ż e ć d o N ie m ie c , D la te g o i d z iś je s z c z e R z e s z a w s p ie r a f i
n a n s o w o P r u s y W s c h o d n ie , m im o , ż e ’ k r a j te n b e z n a tu r a ln e g o z a p le c z a p o l- I s k ie g o ( H in te r la n d ) p o d w z g lę d e m g o
s p o d a r c z y m n ie m o ż e s a m o d z ie ln ie is tn ie ć i ż e je s t z ło ż o n y z tr z e c h r ó ż n y c h c z ę ś c i. Z a d a n ie m p o ls k ie j d y p lo m a c ji je s t u d o w o d n ić ś w ia tu , ż e P r u s y W s c h o d n ie ta k s a m o j a k Ł o t
w a , L itw a i F in la n d ja m u s z ą b y ć w y z w o lo n e . P u b lic z n o ś ć p o ls k a i o rg a n iz a c je p o ls k ie m u s z ą s y ste m a ty c z n ie p ra c o w a ć n a d te rn , b y p o z y s k a ć z a c o fa n ą (riick stiin d ig e) i z a n ie d b a n ą (v e r- n a c h la ss ig te ) m a sę lu d n o śc i m a z u r
s k ie j d la P o ls k i. M ó w c a c z y n ił n a o - s ta tk u p u b lic z n o ś c i p o ls k ie j c ię ż k ie z a rz u ty , ż e p o d ty m w z g lę d e m d u ż o z a n ied b a n o , p rz y c z e m w s k a z a ł s p e c ja ln ie n a to , ż e w O ls z ty n ie n ie w y b u d o w a n o d o ty c h c z a s p o ls k ie g o g i
m n a z ju m 44,
T y le d o n ie s ie n ia p ra s y n ie m ie c k ie j o p rz e m ó w ie n iu p . S ro k o w sk ie g o W k o m e n ta rz u d o te g o p rz e m ó w ie n ia z a z n a c z a „ O s tp r. Z tg .“ , ż e o - b u rz e n ie o p in ji p o ls k ie j z p o w o d u ro z b u d o w y fo rty fik a c y j w o k o lic y Ł ic b a rk u (H e ilsb e rg ) je st k ła m liw e i sz tu cz n e , b o p rz e m ó w ie n ie c z ło n k a p o ls k ie g o k o rp u s u d y p lo m a ty c z n e g o o d sło n iło rz e k o m o z a m ia ry P o ls k i w o b ec P ru s W sc h o d n ic h . P o ra ź d ru -
— p isz e „ O s tp r. Z tg .44 — p rz e d s ta w ic ie le u rz ę d o w e j P o lsk i d a li w y ra z sw em u a p e ty to w i n a z ie m ie n ie m ie c k ie . Z te g o p o w o d u is tn ie je k o n ie c z n o ść o c h ro n y w o js k o w e j d la P ru s
W sc h o d n ic h i k o n ie c z n o ść ro z b u d o w y is tn ie ją c y c h fo rty fik a c y j.
N ie z n a m y a u te n ty c z n e g o te k stu p rz e m ó w ie n ia p . S ro k o w sk ie g o , le cz z a z n a c z a m y , ż e o ile w P o lsc e o d e z w ie się g ło s n a n ie k o rz y ś ć N iem iec , p ra s a n ie m ie c k a b ije ta k g w a łto w n ie
W a rs z a w a . O d b y ło się p le n a rn e L p o s ie d z e n ie k lu b u B B W R p o d p rz e
w o d n ic tw e m p re z e sa S ła w k a . Ja k o ' p ie rw sz y m ó w c a w y s tą p ił w ic e -p re -
■ m je r Z a w a d z k i, k tó ry w y g ło s ił re fe ra t o s p ra w a c h g o s p o d a rc z y c h .
N a s tę p n ie z a b ra ł g ło s p re z e s S ła-
; \ e k , k tó ry n a w ią z u ją c d o słó w w ice - p re m je ra Z a w a d z k ie g o , w y g ło sB n a s tę p u ją c e p rz e m ó w ie n ie :
„ C h c ę d o rz u c ić k ilk a słó w n a tu ry p o lity c z n e j. N ie je ste śm y p o tę g ą , — k tó ra b y m o g ła d y k to w a ć in n y m re - c ep k y > je d n a k św iad o m o ść, ż e p o m i
m o b u rz y n ie to n ie m y , ż e rę k i p ro s z ą c e j n ie w y c ią g a m y — d a je n a m p ra w o o c e n ia ć z ja w is k a b e z n e rw ó w . N ie z n a c z y to , ż e o w o p rz e trz y m a n ie n ie b ę d z ie p o łą c z o n e z k o n iec z n o ś c ią w y s iłk u z e s tro n y R z ą d u i n ie b ę d \e w y m a g a ło o fia r z e s tro n y s p o łe c z e ń stw a. A lu s im y u c z y n ić w s z y stk o , c o w n a s z e j b ęd * zie m o c y , a b y c ię ż a r o fia r b y ł m o ż liw ie ró w n o m ie rn ie ro z ło ż o n y n a w s z y s tk ic h . A b y rę k a R z ą d u m o g ła d o s ięg n ą ć ty c h , d la k tó ry c h w z g T ę d y n a tru d n ą s y tu a c ję i s p o łe c z e ń s tw a i P a ń s tw a ja k g d y b y n ie is t n ia ły .
M y , B lo k B B W R , z a ró w n o p o s ło w ie ja k i s e n a to ro w ie , ja k i w s z y sc y c z ło n k o w ie o rg a n iz a c ji, m u s im y d b a ć o to , a b y s p o łe c z e ń stw o z a c h o w a ło p o c z u c ie in te re s u z b io ro w e g o , w s p ó ln e g o d la w s z y stk ic h o b y w a te li i d la P a ń s tw a . W o k re s ie k ry z y s u m o g ą się ro d z ić ró ż n e te n d e n c je ^
P o d w p ły w e m z m ę c z o n y c h n e r
w ó w lu d z ie w p a d a ją w d e p re s ję , w o b o ję tu o ś ć jw s ta n n ie z ra d n o ś c i. P rz e -
ja w e m te g o n e rw o w e g o s to su n k u d o z ja w isk je s t d a w a n ie p o s łu c h u w s z y s tk im g łu p s tw o m , s z e rz o n y m c e lo w o p rz e z c z y n n ik i b ą d ź z m ie rz a ją c e d o o s ła b ie n ia P a ń s tw a , b ą d ź s z u k a ją c e p o ra c h u n k ó w z R z ą d e m lu b o b o z e m rz ą d o w y m . N ie z a w sz e m o ż n a o d ró ż n ić , z k tó re g o z ty c h d w ó c h ź ró d e ł o w a p o w ta rz a n a p ó ź n ie j b e z k ry ty c z n ie n a w e t p rz e z lu d z i d o b re j w o li, a le w is to c ie s w e j d y w e rs y jn a p lo tk a , p o c h o d z i. Ż e ró ż n y m p o tę g o m z e w n ę trz n y m m o ż e z a le ż e ć n a u m n ie js z a n iu n a sz e g o z n a c z e n ia , n a s z e j s iły i o d p o rn o ś c i, to te m u n ie m o ż e m y się d z i
w ić , O n e z re s z tą sw o ic h trą d y c y j n ie u k ry w a ją .
O p ró c z ty c h u s iło w a ń m o ż em y o b s e rw o w a ć d z ia ła n ie n a s z e j o p o z y c ji.
N ie ra z tru d n o z ro z u m ie ć , ja k i je s t c e l te g o , c o o p o z y c ja ro b i. N ie w o ln o u - c ie k a ć się d o m e to d w a lk i s z k o d z e n ia P a ń s tw u . B y ć m o ż e , ż e n ie k tó rz y lu d z ie z o p o z y c ji m a ją n a d z ie ję , ż e R z ą d się z a ła m ie i ż e o d d a im w ła d z ę w P a ń s tw ie .
M o g ę z a p e w n ić w s z y s tk ic h , ż e n ie o d p o w ia d a ło b y to z w y c z a jo m lu d z i, s to ją c y c h u s te ru “ .
Z a m y k a ją c p o s ie d z e n ie p re z e s S ła w e k z a z n a c z y ł: „ Ż a d n e s p e c ja ln e p rz e s ile n ie , ż a d n e tru d n o ś c i w y w o ła n e p rz e z ż y c ie, n ie s p o w o d u ją fa k tu , ż e b y R z ą d u m y ł rę c e i w y c o fa ł się o d k ie ro w n ic tw a ż y c ie m P a ń s tw a . N ie le ż y to w z w y c z a ju ty c h lu d z i, k tó rz y są d z isia j u s te ru P a ń s tw a , a b y c o fa ć s ię p rz e d o d p o w ie d z ia ln o śc ią .- •
P o ls k a n a s tra ż y p o k o ju
P rz e c iw p e rfid n e j k a m p a n ji N ie m ie c
W a rs z a w a . N a p le n a rn e m p o s ie
d z e n iu k lu b u B B A fy R . u c h w a lo n o je d n o g ło ś n ie n a s tę p u ją c ą re z o lu c ję :
„ S p o łe c z e ń stw o p o ls k ie o d p ie ra z c a łą s ta n o w c z o ś c ią i p ię tn u je z o b u rz e n ie m p e rfid n e i k ła m liw e w ia d o m o śc i o rz e k o m y c h z a m ia ra c h a g re s y w n y c h R z p lite j P o ls k ie j, s z e rzo n e p rz e z p ro p a g a n d ę w ro g ą n a m i p rz e z ' u c h w a ły k o m is ji s p ra w z a g ra n ic z n y c h p a rla m e n tu n ie m ie c k ie g o , ja k o
z ło ś liw ą a k c ję w y m ie rz o n ą p rz e c iw k o p o k o jo w i i b e z p ie c z e ń s tw u .
S p o łe c z e ń s tw o p o ls k ie , w s p a rte o słu szn o ść , s iłę i s z c z e re z a m iło w a n ie p o k o ju , n ie d a się w y p ro w a d z ić z ró w n o w a g i i z c a ły m z a u fa n ie m lic z y n a to , ż e R z ą d n a d a l b ę d z ie d e m a sk o w a ł k ła m liw ą a k c ję , w y m ie rz o n ą p rz e c i w p o k o jo w i i b e z p ie c z e ń s tw u ś w ia ta '4.
n a a la rm , z e lu d n o ś c i P ru s W s c h o -Iw iło ro z p o cz ą ć ro b o ty fo rty fik a c y jn e N Ó ^ S r t C I T W k ° SC 1, Ą 0 2 7 w n a Po g ra nic z n m ię d z y P ru s a m i W sc h . N ie m c z e c h m e b y w a ją w y g ła s z a n e 1 1 1
w o jo w n ic z e p rz e m ó w ie n ia ? N ik o m u je d n a k n ie p rz y c h o d z i n a m y śl id e n ty fik o w a ć p rz e m ó w ie n ia te z o fic ja l
n ą p o lity k ą rz ą d u .
J e ż eli p ra s a n ie m ie c k a u w a ż a ła z a s w ó j o b o w ią z e k s k ry ty k o w a ć p rz e m ó w ie n ie p . S ro k o w s k ie g o , to c z y k o n ie c z n ie m u s ia ło to n a s tą p ić p o d d ra ż liw y m n a g łó w k ie m : „ P o ls k a c h c e w y z w o lić P ru s y W s c h o d n ie 44. R e k la m o w e te n a g łó w k i s tw a rz a ją ty lk o fa łs z y w e p o ję c ia w o p in ji p u b lic z n e j o is to tn e j p o lity c e .
S p ra w a ro z b u d o w y fo rty fik a c y j
k tó rą k o n ie c z n o ść u z a s a d n ia p ra s a n ie m ie c k a p rz e m ó w ie n ie m p . S ro k o w s k ie g o p rz e d s ta w ia się n a s tę p u ją c o :
D o w ó d z tw o k o rp u s u w K ró le w c u o p u b lik o w a ło d z iś u rz ę d o w y k o m u n i
k a t, w k tó ry m in fo rm u je , ż e w o b e c
„ trw a łe g o z a g ro ż e n ia o d d z ie lo n e j o d p a ń s tw a p ro w in c ji P ru s W s c h o d n ic h 44 M in is te rstw o R e ic h s w e h ry p o s ta n o -
a P o lsk ą. - .■
W p ie rw s z y m rz ę d z ie w c h o d z i tu w ra c h u b ę s iln ie js z e u fo rty fik o w a n ie i w z m o c n ie n ie t. z w , tró jk ą ta H e ils- b e rg u . P rz y p ra c a c h fo rty fik a c y j
n y c h m a ją b y ć g łó w n ie z a tru d n io n e
„ o c h o tn ic z e b a ta ljo n y p ra c y44.
N a u s p o k o je n ie o p in ji p u b lic z n e j d o d a je d o w ó d z tw o k o rp u s u d o k o m u n ik a tu n o ta tk ę , ż e ro z b u d o w a fo rty fi- k a c y j n ie je s t p o d y k to w a n a z a o s trz e n ie m się z a g ro ż e n ia p ro w in c ji.
Z a m ia r N ie m ie c ro z b u d o w y fo rty - fik a c y j o d b ił się g ło śn e m e c h em z a g ra n ic ą , k tó ra sto i n a s ta n o w is k u , ż e a rty k u ł 1 8 0 T ra k ta tu W e rs a ls k ie g o z u p e łn ie w y ra ź n ie p o s ta n a w ia , ż e s y ste m p o z y c y j o b ro n n y c h n a p o łu d n iu i w s c h o d z ie N ie m ie c w in ie n b y ć u - trz y m a n y w s ta n ie z ro k u 1 ^ 1 9 , i o z n a c z y , ż e tw o rz e n ie n o w y c h fo rte c je s t n ie d o p u s z c z a ln e .
C z y o g ła s z a n ie p o w y ż sz e g o k o m u n ik a tu w ła ś n ie w m o m e n c ie b a rd z o n a p rę ż o n y m z e w z g lę d u n a a la rm v p ra s y n ie m ie c k ie j p rz y c z y n i sie d o u p o k o je n ia u m y słó w i ro z b ro je n ia m o ra ln e g o ?
Sztaby generalne Niemiec i Sowietów współpracują
W p iś m ie „ C o rre sp o n d e n t44 u k a z a ł się a rty k u ł R o c h e fo rta o k o n w e n c ji w o jsk o w e j, z a w a rte j p o m ię d z y w ła d z a m i n ie m ie c k ie m i a s o w ie c k ie m i.
N a m o c y te j k o n w e n c ji N iem c y m a J4 p ra w o b u d o w a ć n a te re n ie F e d e ra c ji S o w ie c k ie j d la sw o ic h p o trz e b c ię ż k ą a rty le rję , s a m o lo ty w o j
sk o w e, ło d z ie p o d w o d n e i in n e ś ro d k i b o jo w e .
W s z e lk ie m a te rja ły d o fa b ry k a c ji b ro n i d o s ta rc z a ją S o w ie ty , p ro d u k c ją z a ś k ie ru ją n ie m ie c c y o fic e ro w ie , in ż y n ie ro w ie i c h e m ic y , k tó rz y ro z p o rz ą d z a ją m a s z y n a m i, d o s ta re ż o n e m i z R z e s z y N ie m ie c k ie j.
O s o b n y u k ła d n a k ła d a n a te c h n i
k ó w n ie m ie c k ic h , p rz e b y w a ją c y c h w w y ż e j w y m ie n io n y m c e lu n a te re n ie Z , S . S . R ., o b o w ią z e k p ra c y w so w ie c k ic h z a k ła d a c h u z b ro je n ia .
K o n w e n c ja z a w a rta z o s ta ła b e z p o ś re d n io p o m ię d z y s z ta b a m i g e n e ra ł- n e m i N ie m ie c i S o w ie tó w , a b y u n ie z a le ż n ić z b ro je n ia o d w p ły w ó w p o s z c ze g ó ln y c h rz ą d ó w .
S tr. 2ONMLKJIHGFEDCBA G Ł O S W Ą B R Z E S K I N r. 6 5 —--1-5
Skróty
* W G o lu s z y c a c li p o w . Ś w ie c ie z m a r ła M a r ja n n a J a n u s z e w s k a , lic z ą c a 1 0 0 la t i 1 1 m ie s ię c y .
" Z d o ty c h c z a s o w e g o ś le d z tw a w s p r a w ie k r ó la z a p a łc z a n e g o w y n ik a , iż d łu g i je g o w y n o s z ą p r z e s z ło 1 m il j a r d k o r o n .
* N a d m o r z e m A d r a ty c k ie m w I c c a p r z e / w a s u f ra g a n d ie c e z ji c h e ł- m iń s k ie j k s . B is k u p D o m in ik o r a z k s . p r ó b , r a d c a P a r ty k a z G r u d z ią d z a .
* S y n d y k a t p r z e m y s łu n a f to w e g o u c h w a lił 3 0 p r o c , o b n iż k ę c e n y p r o d u k tó w n a f to w y c h .
* W W a le n c ji w y b u c h ł s t r a j k r o b o tn ik ó w p r z e m y s łu e le k tr y c z n e g o .
* G a b in e t r u m u ń s k i p o d a ł s ię d o d y m is ji w ś r o d ę . N o w e g o g a b in e tu je s z c z e n ie u tw o r z o n o .
* P o d c z a s s ta rć m ię d z y h itle r o w c a m i a c e n tro w c a m i w K r e f e ld p o b i
t y z o s ta ł je d e n k s ią d z k a to lic k i. P o l i c j a a r e s z to w a ła h itle r o w c ó w .
* W W a r s z a w ie a r e s z to w a n o 5 - c iu c z ło n k ó w b a n d y f a łs z e r z y p a s z p o r tó w
* K o ś c ió ł p a r a f j a l n y w K o r n a ja c h p o w . Ś w ię c ia ń s k i z o s ta ł p r z e z n ie w v - k r y ty c h d o tą d s p r a w c ó w o b r a b o w a n y
* D o P a r y ż a p r z y b y ł I g n a c y P a d e r e w s k i.
* N a p o g r a n ic z u p r z y tr z y m a n o k ilk u n a s tu c h ło p ó w , k tó r z y m a s o w o u c ie k a ją z R o s ji S o w ie c k ie j.
K A T A S T R O F A L O T N IC Z A . B erlin . P A T . N a lo tn is k u w S ta - a c k e n p o d B e r lin e m s p a d ! s a m o lo t s z k o ln y z w y s o k o ś c i 5 0 m tr . u le ig a ją c z u p e łn e m u z d r u z g o ta n iu . I n s tr u k to r o d n ió s ł c ię ż k ie o b r a ż e n ia . U c z e ń s z k o ły p ilo tó w z a ś z o s ta ł le k k o r a n n y ,
- X -
G O R G U Ł O W J E S T Z D R O W Y ! P a r y ż. P A T . T rz e j p s y c h ja trz y , p o w o ła n i w c h a r a k te r z e e k s p e r tó w ,, s tw ie r d z ili je ld ń o m y ś lln ie , iż G o r g u ło w p o n o s ić m o ż e c a łk o w itą o d p o w ie d z ia l
n o ś ć z a p o p e łn io n y c z y n , x - x
Z A O B R A Z Ę B . W O J E W O D Y L A M O T A .
W a r sz a w a . P A T , S ą d O k rę g o w y r o z p o z n a w a ł w ,u b , d n ia c h s p r a w ę r e d a k to ra o d p o w ie d z ia ln e g o „ F o lk s c a j- tu n g " , o s k a r ż o n e g o o z n ie s ła w ie n ie b .
w o je w o d y p o m o r s k ie g o p . L a m o ta . | w ie d z ia ln e g o
„ F o lk s c a jtu n g " z a m ie ś c iła s w e g o c z a - m ie s ią c e w ię z ie n ia .
s u p r z e d r u k z a r ty k u łu D a n z ig e r V o lk s - s tim m e“ . S ą d s k a z a ł r e d a k to r a o d lp o -
„ F o łk s c a jtu n g " n a tr z y
Mi Wnitt
Z a b ie r a ją c g ło s w k w e s tji r o li s p o łe c z e ń s tw a w p r z y s z łe j w o jn ie , z r o b ić to m u s im y w te r n p r z e ś w ia d c z e n iu , ż e c o r a z b a r d z ie j s ta je s ię z r o z u m ia łe m d la s z e rs z e g o o g ó łu , n a j a k ie n ie b e z p ie c z e ń stw a w r a z ie w y b u c h u w o jn y , p r z y d o m in u ją c e j p r z e w a d z e lo tn ic tw a i g a z ó w , j e s t n a r a ż o n a sp o k o jn a i b e z b r o n n a lu d n o ść k r a ju , k tó r a m o ż e b y ć w c ią g u k ilk u k w a d r a n s ó w p o g r ą ż o n a w s f e rę z a b ó j
c z y c h ś r o d k ó w c h e m ic z n y c h , o r a z b o m b lo tn ic z y c h , n a p e łn io n y c h ś r o d k a m i z a p a la ją c e m i i g a z a m i.
1 s ta ć s ię ła tw o m o ż e , ż e b o g a ta , ż y z n a , z a lu d n io n a i u p r z em y sło w io n a o k o lic a w k r ó tk im c z a sie z o sta n ie z b u r z o n a i z n isz cz o n a .
T o te ż , b y n ie d o p u ś c ić d o ta k ie g o w y n ik u , m u s im y b y ć o d p o w ie d n io z o r g a n iz o w a n i. J e d n a k w y s iłk i c z y n n ik ó w m ia r o d a jn y c h b ę d ą d a r e m n e , o ile w p r z y g o to w a n ia c h o b r o n n y c h n ie w e ź m ie u d z ia łu c a łe s p o łe c z e ń stw o m o r a ln ie i m a te rja ln ie .
S p o łe c z e ń s tw o , s ta n o w ią c d u ż e z b io r o w is k o lu d z k ie , m u si d z ia ła ć w o b r o n ie s w e j c e lo w o , p la n o w o i sp ra w n ie , m u si b y ć z o r g a n iz o w a n e, w y -
G d a ń s k tw ie r d z ą r e a k c ji p r u s k ie j
sta n o w isk o se n a tu g d a ń sk ieg o p o d c z a s w o jn y p o ls k o -b o lsz e w ic k iej, p u b lic zn ą ta je m n ic ę o śc isły m z w ią z k u G d a ń sk a z R z e szą (d z iw n a k o le jn o ść fu n k c ji b . p r ez e y d e n ta S a h m a , d z i
s ie js z e g o b u r m istrz a B e r lin a ), w r e s z
c ie o sta tn ie m a c h in a c je sz ta b u g e n e r a ln e g o h itle ro w s k ic h o d d z ia łó w sz tu rm o w y c h n a te r e n ie G d a ń sk a . W k o n k lu z ji, n a z y w a ją c G d a ń sk d z isie j
s z y tw ie r d z ą r e a k c ji p r u sk ie j, a u to r stw ie r d za , n ie b e z g o r y c z y ,.. b e z s il
n o ść w y s o k ic h k o m isa rz y L ig i N a r o d ó w w sto su n k u d o te g o fa k ty c z n e g o sta n u r z ec z y .
K R U E G E R I T O L L N IE P Ł A C I T U R C J I D o n o s z ą ze S ta m b u łu , ż e k o n c e r n K r e u g e r i T o ll w s trz y m a ł d a ls z ą w y p ła tę r a t p o ż y c z k i w k w O c ie 1 0 m ilj. f u n tó w , u d z ie lo n e j T u r c ji w s w o im c z a s ie w z a m ia n z a w y d z ie rż a iw d e n ie m o n o p o lu z a p a łc z a n e g o .
M A R S Y L J A . (P a t). J e d en z n a jp o c z y tn ie js z y c h d z ien n ik ó w p o łu d n io w e j F r a n c ji, m a r sy lsk i „ L e S o le il“ , o p u b lik o w a ł d n . 2 8 -g o b m . w y c ze r p u ją c y a r ty k u ł w stęp n y , n a te m a t sto su n k ó w p o lsk o -g d a ń sk ic h .
A u to r , d o k u m e n tu ją c ź r ó d ło w o h i
sto r y c zn e p r a w a P o ls k i d o G d a ń sk a , k r y ty k u je su ro w o a k c ję L lo y d G e o r g e ^ , k tó r y , w b r ew te z ie fr a n c u c u - s k ie j, p o p ier a n ej g o r ą c o p r z e z J u le s C a m b o n‘a , p r z e fo r so w a ł n a k o n fer e n c ji w e r s a lsk ie j n a d a n ie G d a ń sk o w i p r a w a W o ln e g o M ia sta . — A u to r n ie sz cz ę d zi s łó w p o tę p ie n ia d la w s z y stk ic h a n ty p o lsk ic h in tr y g g d a ń sk ich , p r z y p o m in a ją c k o le jn o : n ie lo ja ln e
- i PBiłl Bili
ć w ic zo n e i o d p o w ie d n io p r z y g o to w a n e , ta k , b y w c h w ili k r y ty c zn e j n ie u le c p r z e r a ż e n iu i d e m o ra liz a c ji, u n ik n ą ć c h a o su , a p r z ec iw n ie o p a n o w a ć w y tw o r z o n ą s y tu a c ję , z a ch o w a ć n a le ży tą p o w a g ę i sp o k ó j i w y tw o r z y ć o b r o n ę n a jb a r d zie j c e lo w ą , a c o z a tem id z ie, u r a to w a ć s ie b ie i d r u g ic h
J e d n a k P a ń s tw o n a s z e n ie p o s ia d a je s z c z e d o s ta te c z n y c h k u te m u ś r o d k ó w , b y c a łą o b r o n ę z o r g a n iz o w a ć , b y b y s tw o r z y ć s iln e lo tn ic tw o . B u d ż e t P a ń s tw a n ie w y s ta r c z y n a p o k r y c ie w s z y s tk ic h p o tr z e b i d la te g o m u s z ą w e w ła s n e j o b r o n ie z łą c z y ć s ię w s z e r e g a c h L . O . P . P . w s z y s c y o b y w a te le d la p o p a r c ia i z o r g a n iz o w a n ia ś r o d k ó w o b r o n y .
Z a p isu jm y s ię w ię c g r e m ja ln ie n a c z ło n k ó w L . O . P . P .! P o p ie r a jm y IX T y d z ie ń L o tn ic zy !
D U N IK O W S K I O S Z U S T E M ! N ie z ro b ił z ło ta !...
P a r y ż . P A T , In ż . D u n ik o w s k i m ia ł p o w tó r z y ć s w e d o ś w ia d c z e n ia w o b e c n o ś c i r z e c z o z n a w c ó w , n a s tę p n ie m ia ło o d b y ć s ię d o ś w ia d c z e n ie r z e c z o
z n a w c ó w w o b e c n o ś c i w y n a la z c y o ra z d o ś w ia d c z e n ie , d o k o n a n e p r z e z s a m y c h e k s p e r tó w ,
O g o d z , 1 5 s p r o w a d z o n o ta k s ó w k ą d o S z k o ły C e n tr a ln e j D u n ik o w s k ie g o w a s y ś c ie d w ó c h in s p e k to r ó w , r z e c z o z n a w c ó w , a d w o k a tó w ze s tro n y o s k a r
ż o n e g o i s tr o n y c y w iln e j.
O g o d z . 1 6 m in . 5 0 D u n ik o w s k i o p u ś c ił 'g m a c h S z k o ły C e n tra ln e j, c z y n ią c w r a ż e n ie n ie z w y k le z d e n e rw o w a n e g o . N a p y ta n ie , ja k i b y ł p r z e b ie g p r ó b y , o b r o ń c a o s k a r ż o n e g o o z n a jm ił, ż e D u n ik o w s k i n ie ż y c z y s o b ie , a b y m u w y k r a d z io n o s e k re t. S ę d z ia i r z e c z o z n a w c y p r z y ję li d o w ia d o m o ś c i to o ś w ia d c z e n ie . Z d a n ie m p r a s y p a r y s k ie j, D u n ik o w s k i s ta n ie p r z e d tr y b u n a łe m p o d z a rz u te m u s iło w a n e g o o s z u s tw a .
W IE L K A P A R A D A . ~ 7 5 ty s. m ło d z ież y p o d b ro n ią , M o sk w a , P A T . W L e n in g ra d z ie o d b y ła s ię w ie lk a p a r a d a o r g a n iz a c y j s p o r to w y c h i p r z y s p o s o b ie n ia w o js k o w e g o , z u d z ia łe m 7 5 .0 0 0 m ło d z ie ż y , k tó r a p r z e d e f ilo w a ła p r z e d m ie js c o w e - m i w ła d z a m i. O b c h ó d o d b y ł s ię p o d h a s łe m „ ig o tu je m y s ię d o p r a c y i o b r o n y " . —
„ L E N IN " P O W R Ó C IŁ .
M o sk w a , P A T . D o A rc h a n g ie lsk a z a w in ą ł ła m a c z lo d ó w ,,L e n in " p o 6 - c iu m ie s ię c z n e j p o d n ó ż y p o la r n e j.
K u e z d b o h a te ra
P O M N IK K O Ś C IU S Z K I N A W A W E L U . K r a k ó w . (P a t.) N a d e s z ły z W a r s z a w y n a W a w e l o d la n e w b r o n z ie ic z ę ś c i p o s tu m e n tu p o d ' p o m n ik K ia ś c iu s z k i, J a k w ia d o m o p o m n ik te n o d r o k u 1 9 2 3 (U - s ta w io n y b y ł n a p r o w iz o r y c z n y m p o s tu m e n c ie ( d r e w n ia n y m , k tó r y z b ie g ie m c z a s u u le g ł z n is z c z e n iu i m u s ia ł b y ć u - s u n ię ty . O b e c n ie p o s tu m e n t w y k o n a n y z o s ta ł z b r o n z u i o d la n y je s t z d z ia ł a u s tria c k ic h , k tó r e s w e g o c z a s u z n a jd o w a ły s ię n a W a w e lu . B r o n z o w y p o s tu m e n t p o k r y ty z ie lo n ą p a ty n ą m a n a f r o n c ie je d y n ie n a p is z ło ż o n y z lite r z ło c o n y c h
„ K o ś c iu s z k o " . O b e c n ie p r z y s tą p io n o d o rw y k o n a ln ia b e to n o w e j p o d s ta w y p o d p o s tu m e n t k tó r a b ę d z ie m u s ia ła b y ć g łę b o k o o p a r ta o f u n d a m e n t B a r b a k a n u W ła d y s ła w a IV n a k tó r y m s to -i p o m n ik r ó w n ie ż i s a m a p o s ta ć K o ś c iu s z k i n a k o - n iiu , p r o w iz o r y c z n ie z o s ta n ie z m o n to w a n a m ita m i k tó r e z a r d z e w ia ły , o b e c n ie z o s ta n ą z m o n to w a n e n a n o w o z ło te m i m i
ta m i.
U r o c z y s te o d s ło n ię c ie p o m n ik a K o ś c iu s z k i n a s tą p i n a je s ie n i b r .
W BIODZE fiH WYŻYNY.
6 ) —o — ( C ią g d a ls z y ).
— D o c z e g o m n ie to d o p r o w a d z i? — m y ś la ł — ja k a p r z y s z ło ś ć , ja k ie s z a n s e n a ju tr o ? N ie ! ... J a k ty lk o s ta r a z u p e łn ie w y z d r o w ie je , p r z e s ta n ę ta m b y w a ć ; to m o g ło b y m i z w ic h n ą ć c a łą k a r y e rę , z a g rz e b a ć m n ie w k ó łk u z w y k ły c h tu z in k o w y c h lu d z i, s p o n ie w ie r a ć m o je z d o ln o ś c i. T o d a r m o ! M n ie s z la m a - z a r n y m m a z g flje m b y ć n ie w o ln o . J a b ły s z c z e ć m u s z ę i b ę d ę , b o c h c ę !...
J a k w id z im y w ię c n a k o ń c u m y ś li i z a m ia ró w p a n a d o k to r a , n ie b y ło n ig d y m o w y o ja k im ’ p o z y ty w n y m re z u lta c ie je g o n a m ię tn o ś c i; o w s z e m , m y ś li ty c h w y n ik a ła k o n ie c z n o ś ć s z y b k ie g o r o z s ta n ia s ię z Z u z ią , a ty m c z a s e m w s e rc u te j o s ta tn ie j o w e u c z u c ie w d z ię c z n o ś c i p r z e r o d z iło s ię w p o tę ż n ą m iło ś ć , a m i
ło ś ć ta , to s iln ie js z y m u ś c is k ie m rę k i, to b e z u s ta n n e m ś le d z e n ie m s w y m w z ro k ie m tw a r z y i p o s ta c i m ło d e g o d o k to r a , n a k a ż d y m z d r a d z a ła s ię k r o k u .
R e s z ta m ło d z ie ż y z c z w a r te g o p ię tr a , o d o w e j p a m ię tn e j n o c y , o d w ie d z a ła ta k ż e d o s y ć c z ę s to s w o je s ą s ia d k i.
W s z y sc y , z w y ją tk ie m A n to s ia , k tó ry ta k ż e c h o d z ił p o ś w ie c ie z ja k ą ś z a d u m a n ą i n ie n a tu ra ln ie o s o w ia -' łą m in ą , d o p y ty w a li s ię o z d r o w ie p a n i A n ie li.
D la w z r o k u K o n r a d a n ie u s z ło u c z u c ie ja k ie s ię m ię d z y M a te u s z e m a Z u z ią z r o d z iła .
P o c z c iw e m s w o je m s e rc e m n ie p r z e c z u w a ł o n w te rn n ic z łe g o , c ie s z y ły g o n a w e t te w y r a ź n e m a n ife s tu ją c e s ię o b ja w y u c z u ć o b o jg a .
A ln ie m a ł, ż e w s z y sc y ta k ja k o n o b o w ią z k i ż y c ia p o jm u ją .
Z e M a te u s z , s k o ń c z y w s z y m e d y c y n ę , o ż e n i s ię z Z u z ią , ż e ty m s p o s o b e m z a p e w n i ie j p r z y s z ło ś ć itd .
M ię d z y m ło d z ie ż ą b y ła je d n a p o s ta ć , k tó re j a ie ta j- n e m i b y ły u c z u c ia Z u z i i M a te u s z a , a c o w ię c e j n ie o b o ję tn e m i.
f ą p o s ta c ią b y ł J ó z e f .
I o n c z u w a ł n ie je d n ą n o c p r z y łó ż k u c h o r e j m a t
k i i o n m ia ł o c z y d o p a tr z e n ia , s e rc e d o k o c h a n ia i w r a ż liw o ś ć n a p ię k n o ś ć m ło d e g o a n io łk a i o n c z u ł to , c o s ię n a z y w a m iło ś c ią .
C z u ł ta k ż e p rz y te m r ó ż n ic ę w w y c h o w a n iu , ja k a m ię d z y n im a Z u z ią z a c h o d z iła , a b y m ó g ł ś m ia łą m y ś l w z a je m n o ś c i d o g ło w y s w o je j d o p u ś c ić .
K o c h a ł, a le w te j je g o m iło ś c i n ie b y ło o d r o b in y z z ie m i, w s z y s tk o z n ie b a , k o c h a ł ja k c z ło w ie k k o c h a ł id e e , fa k ir — b ó s tw o , p u s te ln ik — s a m o tn o ś ć .
O b r a z e k je j tw a r z y s ta ł m u z a w s z e n a p a m ię c i, c z y m o d lił s ię w k o ś c ie le , c z y m y ś la ł o c h a c ie r o d z in n e j, lu b te ż n a b ija ł n a k o p y to b u ty .
U c z u c ie to z r o d z iło w n im p r a g n ie n ie p o d n ie s ie n ia s ię u m y s ło w o , z c h c iw o ś c ią w c z y ty w a ł s ię w k s ią ż k i, k tó ry c h m u d o s ta r c z a ł.
W d z ie ń p r a c a n a d r z e m io s łe m , w n o c y p r a c a n a d k s ią ż k i, k tó ry c h m u K o n r a d d o s ta r c z a ł.
A ż e p o s ia d a ł u m y s ł o b d a r z o n y n a d z w y c z a j w ie l
k ą b y s tr o ś c ią , a p r z y te m p a m ię ć n ie p o s p o lita , w k r ó t
c e p o z y s k a ł w ie le i w ie le s ię n a u c z y ł.
W r o z m o w a c h z m ło d z ie ż ą p o c z ą tk o w o s łu c h a ł ty l
k o , p o te m c z ę s to s w o je z d a n ia o b ja w ia ł, a K o n r a d b a r d z o c z ę s to n ie m ó g ł s ię n a d z iw ić tr a f n o ś c i je g o p o g lą d ó w i ja s n o ś c i s ą d u ...
J ó z e f w s to s u n k u k ró tk im b a r d z o c z a s ie d o s z e d ł d o te j p e rfe k c y i, iż w r o z m o w ie to w a r z y s k ie j n ic p r a w ie o b c e m m u n ie b y ło ...
M im o te g o je d n a k , iż p o z io m s w ó j u m y s ło w y z d o ła ł ta k w y s o k o p o d n ie ś ć , ż a d n a m y ś l, m a ją c a c h o ć b y o d r o b in ę w s o b ie n a d z ie i n a p r z y s z ło ś ć , c o d o Z u z i, n ie - p rz y c h o d z iła m u d o g ło w y . K o c h a ł ją , a b y k o c h a ć .
G d y w ie c z o re m m ło d z ie ż z e s z ła d o s z c z u p łe g o p o k o ik u p a n i A n ie li, o n z a z w y c z a j s ia d a ł w k ą c ik u n a m a ły m s to łe c z k u , ta k , a b y g o z ta m tą d n ik t w id z ie ć n ie m ó g ł i ś c ig a ł n a k a ż d y m k r o k u u r o c z ą p o s ta ć Z u z i. B y ł to fe ty s z y z m s w o je g o r o d z a ju .
N ie m ó g ł ta k ż e J ó z e f n ie z a u w a ż y ć s to s u n k u Z u z i d o M a te u s z a , w p o c z c iw e m je d n a k je g o s e rc u n ie z r o d z iła s ię n a jm n ie js z a is k r a z a z d r o ś c i.
— S z c z ę ś liw y ! — m y ś la ł s o b ie ty lk o — s z c z ę ś liw y ! a b y i o n a r ó w n ie ż s z c z ę ś liw ą b y ła !
T o o s ta tn ie p r a g n ie n ie z a jm o w a ło ty lk o u m y s ł je g o d n ie m i n o c ą .
T a k s ta ły rz e c z y p r z e z d łu g i p r z e c ią g c z a s u . C z w a r te i trz e c ie p ię tr o z la ły s ię , ja k p o w ie d z ie li
ś m y , w je d n ę r o d z in ę . I I I .
Z o s ta w n y je d n a k n a b o k u c z w a r te i trz e c ie p ię tr o , p o z w ó lm y r o z w ija ć s ię i p o tę g o w a ć u c z u c io m Z u z i, M a te u s z a i J ó z e f a , a z a jrz y jm y d o d o m u p a n i h r a b in y T e m p o w s k ie j.
W ie m y ju ż ta k p o w a ż n e s ta n o w is k o u n ie j z a jm o w a ł K o n r a d , ja k s łu c h a n o g o i p o w a ż a n o o g ó ln ie .
K o n r a d p r o w a d z ił c a łe w y c h o w a n ie s y n a p a n i h r a b in y i n a ty m p u n k c ie b y ł d la n ie j n ie w z r u s z o n ą p o w a g ą .
O n d o b ie r a ł n a u c z y c ie li L o la , a p r z y z n a ć n a le ż y , iż w c a le to n ie b y ło ła tw ą r z e c z ą , p r z y u p r z e d z e n ia c h i s p a c z o n y c h p o ję c ia c h m a ik i.
K o n r a d je d n a k u m ia ł te u p r z e d z e n ia z a w s z e p o k o n a ć . P o w a g a , c h a r a k te r i p ię k n o ść K o n r a d a , ja k w id z im y , z a c h w y c iła K a z ię .
T o , c o w s e rc u Z u z i w y r o d z iło s ię d la M a te u sz a p r z e z w d z ię c z n o ś ć , w s e rc u K a z i p o w s ta ło ja k o s a m o r o d n e u c z u c ie , g łę b o k ie , w ie lk ie , p o tę ż n e , k tó r e g o n ic z e m .z a trz e ć n ie p o d o b n a .
( C ią g d a ls z y n a s tą p i.)
