Głos Wąbrzeski : bezpartyjne polsko-katolickie pismo ludowe 1932.07.30, R. 12, nr 88 + Dział Rolniczy nr 20

B E Z P A R T Y J N E P O L S K O - K A T O L I C K I E P I S M O L U D O W E .

r r Z B I ł p i a l a * p r a w i a e o a t , R ) p . w i ę c e j . W w y­ p a d k a c h a t a p r a e w M b t e t t y e h , » r a r w a t r a y a a n h i m e d a ł ę M e n t w a ,

~a. ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

m

dbi

i r i s d a . R e d a k c j a K a n i e C M k o v e

1 0 - I Ł

Sumi€nn9fn wykonywaniem obowiązków, budujemy oilną Ojczyzną/

f^n^na ^{w o n i ą • z *} o g l o u . p o b i e r a a i ę o d w i e r a s a a n a . ! ( 7 U g i U S Z B m a . t a m . f i o gr, l a r e k l a m y n a a t r . ł - ł g M . w w i a d o m o i d a e h p o t o o s n y o h N g r a a p i e r w e i e j i t r . 6 0 jp. R a b a t a a d d o l a a i ę p r a y e a e a t e m o g ł a a a a n i u . , G l o a W ą b r a e a k T w y a h a M t n y r a a y t y g o d a . i t o : w p o n l e d a l a ł e k , d r o d g 1 p i ą t e k . P r a y a ą d a w a m r a ą g a n l f t a a l e i n o t d r a b a t o p a d a . D l a w a a e l k i e h a p r a w a p e w * n y e h w l a a d w y i e a t B a d w W a b n e t n i e . Z a t e r m i n o w y d r a h < p e a a p h ’ a a n e m l e j a e o o g ł o i s e n i a a d m i n i s t r a c j a n i e o d p o w i a d a .

Nr. 88 Wąbrzeźno, Kowalewo, Golub sobota 30 lipca 1932 r. I Rok XII

Monę ni święto i 19 dzień jowszodoi

O N A K A Z U C Z U C IA I W Y M O G I R O Z U M U .

W d n iu o s ta tn im m ie s ią c a lip c a s e tk i p o c ią g ó w z e w s z y s tk ic h k r a ń c ó w P o ls k i z d ą ż a ć b ę d ą k u G d y n i i p o lsk ie m u w y ­ b rz e ż u m o rsk ie m u .

T y s ią c e , d z ie s ią tk i ty s ię c y lu d n o śc i p o ls k ie j p o d ą ż y n a p ó łn o c , b y n a w ła ­ s n e o c z y o g lą d a ć to M IA S T O D Z IW O , D Ź W IG N IĘ T E Z N IE B Y T U W O L Ą N A ­ R O D U P O L S K IE G O , b y w z ro k s w ó j s k ą p a ć w m ig o tliw e j d a li m o rsk ie j, b y w p łu c a s w e w c ią g n ą ć r z e ź w ią c y p o ­ w ie w , k tó ry id z ie z b e z k re s n y c h o b ­ s z a ró w .

D n ia 3 1 -g o lip c a w G d y n i o d b ę d ą s ię u ro c z y s to ś c i p ie rw s z e g o w n ie p o d ­ le g łe j P o ls c e „ Ś W IĘ T O M O R Z A " ,

M ie jm y n a d z ie ję , ż e to ś w ię to p o g łę ­ b i z a in te r e s o w a n ie s ię m o rz e m w ś ró d n a js z e rs z e g o o g ó łu p o ls k ie g o , ż e b ę d z ie o n o p ie rw s z e m w s e rji c o ro c z n y c h o b ­ c h o d ó w , k tó r e d a d z ą m o ż n o ś ć k a ż d e m u m ie s z k a ń c o w i P o ls k i w c h ło n ą ć w s ie b ie o d d e c h m o rz a i s k ą p a ć o c z y w je g o s in e j d a li.

K ilk a c h o ć b y g o d z in p o b y tu n a d m o ­ rz e m u c z y n i z p e w n o ś c ią w ię c e j d la z ro z u m ie n ia p ro b le m u m o rs k ie g o , a n i­

ż e li n a jw y m o w n ie js z a p r o p a g a n d a u s tn a lu b d ru k o w a n a .

J e s t C O Ś M A G N E T Y C Z N E G O W B E Z B R Z E Ż N E J D A L I M O R S K IE J .

J e d n o rz u c o n e w n ią s p o jrz e n ie m ó w i n a m w ię c e j, a n iż e li s e tk i r o z p r a w i a r ­ ty k u łó w : o to G O Ś C IN IE C S Z E R O K I N A Ś W IA T C A Ł Y ; O T O D R O G A O T W A R ­ T A D L A W S Z Y S T K I C H I D O W S Z Y S T K IC H .

W ie lk ą w in ą p rz o d k ó w n a s z y c h b y ­ ło , ż e o d te g o s z e ro k ie g o g o ś c iń c a p o ­ z w o lili s ię o d e p c h n ą ć , ż e n ie w z ię li n a b a rk i w ła s n e c ię ż k ie g o , a le s z la c h e t­

n e g o i k rz e p ią c e g o tr u d u w y k o rz y s ta n ia b e z k re s n e j d ro g i m o rs k ie j k u n a jd a ls z y m lą d o m i lu d o m .

W ie lk ie m z a d a n ie m p o k o le n ia w s p ó ł­

c z e s n e g o w P o lsc e , k tó r e m u d a n e b y ło s z c z ę śc ie s ta n ą ć z n o w u n a w ła s n e m w y ­ b rz e ż u m o rs k ie m , je s t P O Z Y C JE P O L ­ S K I N A D M O R Z E M U T R W A L IĆ , M O ­ R Z E U K O C H A Ć Z R Ó W N A S IŁ Ą , Z J A K Ą K O C H A M Y S W Ą N IE P O D L E ­ G Ł O Ś Ć . A lb o w ie m n ie p o d le g ło ść n a s z a je s t z w ią z a n a ś c iś le z n a s z y m d o s tę p e m d o m o rz a .

P r a w d a ta g łę b o k o w k o rz e n io n a b y ć w in n a w , ś w ia d o m o ś c i k a ż d e g o P o la k a , ja k o a k s jo m a t, k tó re m u n ik o m u d o w o ­ d z ić n ie p o trz e b a . W te d y d o p ie ro m o ­ rz e s ta n ie s ię d la n a s n ie ty lk o p r z e d ­ m io te m m y ś li o d ś w ię tn e j i s e n ty m e n tu - a ln e g o w e s tc h n ie n ia , a le O B O W IĄ Z ­ K IE M D N IA P O W S Z E D N IE G O I C E ­ L E M C O D Z IE N N E G O T R U D U .

P r o z a ic z n e w y s iłk i p r a c y p o w s z e d ­ n ie j p o ls k ie g o ro ln ik a , p rz e m y s ło w c a , rz e m ie ś ln ik a c o ra z ś c iś le j i m o c n ie i W IĄ Ż Ą S IĘ Z M O R Z E M . '

T r u d n o u k ła d a ją s ię n a s z e s to su n k i z s ą sia d a m i lą d o w y m i, m u s im y s z u k a ć d a ls z e g o „ s ą s ie d z tw a * * 1 * * d la z b y tu s w y c h to w a r ó w p o z a id a le k ie m i m o rz a m i. D O ­ S T Ę P D O M O R Z A J E S T T E D Y D L A P O L S K I N IE T Y L K O K W E S T J Ą S E N ­ T Y M E N T U N A R O D O W E G O , C Z Y A M B IC J I P A Ń S T W O W E J , A L E — K W E S T J Ą N IE Z A L E N O Ś C I G O S P O ­ D A R C Z E J , N A K T Ó R E J G R U N T U J E S IĘ N IE P O D L E G Ł O Ś Ć P O L IT Y C Z N A .

p a ń s tw o w e j w y w ró c o n y z o s ta ł p r z e z tr ą b ę m o rs k ą w p o b liż u o k r ę tu s y g n a li­

z a c y jn e g o , z a k o tw ic z o n e g o n ie d a le k o w y s p y F e h rm a n n a B a łty k u . O k rę t w c ią g u 4 m in u t z a to n ą ł.

N a p o k ła d z ie ^ N io b e " z n a jd o w a ło s ię w c h w ili k a ta s tr o f y 1 0 0 lu d z i z a ło ­ g i, w te m 6 o fic e ró w , z k tó r y c h 4 0 w y r a ­ to w a ły p rz e je ż d ż a ją c e p a ro w c e .

B e rlin , P A T . W ie lk a k a ta s tro fa s ta t­

k u „ N io b e " , k tó ra p o c h ło n ę ła 6 9 o fia r o k r y ła ż a ło b ą c a łe N ie m c y . N a g m a ­ c h a c h rz ą d o w y c h w B e rlin ie , ja k r ó w ­ n ie ż n a p ro w in c ji p o w ie w a ją fla g i ż a ło b ­ n e .

P o d a d re se m k ie ro w n ic tw a m a ry n a r­

k i i m in is te rs tw a R e ic h s w e h ry n a p ły w a ­ ją lic z n e d e p s z e k o n d o le n c y jn e z k ra ju i z z a g ra n ic y . M . in . d e p e s z e n a d e s ła li:

P re z y d e n t H in d e n b u rg , K a n c le rz R z e ­ s z y i R z ą d y , p o s z c z e g ó ln y c h k ra jó w z w ią z k o w y c h . N a rę c e P re z y d e n ta R z e ­ sz y n a d e s z ły d e p e s z e o d k ró la w ło sk ie ­ g o ' i k ró la d u ń s k ie g o . A m b a sa d o r fra n ­ c u s k i z ło ż y ł n a rę c e m in is tra s p ra w ż a ­ C i, k tó r z y C H C IE Ł IB Y O D E ­

P C H N Ą Ć P O L S K Ę O D M O R Z A , P R A ­ G N Ą U C Z Y N IĆ T O , B Y P O P R O S T U

Przed novym przewrotem w Niemczech

l uHi m miiiMli miii iimi miiMwiw m Mii

Sztandar hitlerowski będzie urzędową flagą Rzeszy

W ie d e ń . (P a t). „ N e u e F re ie P re ss e "

d o n o s i z B e rlin a : O d k ilk u d n i k rą ż ą p o g ło s k i, ja k o b y n a ro d o w i s o c ja liś c i n a w y p a d e k n ie p o m y ś ln e g o w y n ik u w y b o ­ ró w , b y ć m o ż e ju ż w n o c y p o w y b o ra c h , b ę d ą p ró b o w a li z a p o m o c ą g w a łtó w u - tw o rz y ć r z ą d n a ro d o w o -so c ja iis ty c z n y .

S a m H itle r, ja k s ą d z ą w B e rlin ie , n ie w d a łb y się w ta k ry z y k o w n e p rz e d ­ s ię w z ię c ie , je d n a k ż e in n i p rz y w ó d c y n a - ro d o w o -s o c ja listy c z n i z d ra d z a ją te g o r o ­

d z a ju te n d e n c ję .

W o s ta tn ic h d n ia c h p rz e m a w ia n o ja w n ie n a k ilk u z g ro m a d z e n ia c h n a ro - d o w o -s o c ja lis ty c z n y c h o ty c h p la n a c h p rz e w ro to w y c h . T a k n p . p o s e ł n a ro d o ­ w o -s o c ja lis ty c z n y R u s t s tw ie rd z ił, ż e n a r ó d n ie m ie c k i m u s i s o b ie z d a ć ja s n o s p r a w ę z te g o , iż p o d n iu 3 1 lip c a b ę d z ie m ó g ł rz ą d z ić ty lk o H itle r, b e z w z g lę d u n a to ja k w y p a d n ą w y b o ry .

P o s e ł B illk e n s , p rz e m a w ia ją c n a z g ro m a d z e n iu w B ru n ś w ik u , z a z n a c z y ł, ż e n a d s z e d ł c z a s , b y n a r o d o w i s o c ja ­ liś c i o b ję li w ła d z ę . P o w y b o ra c h w d n iu 3 1 lip c a n a s tą p i p o c h ó d n a B e rjin .

B e rlin . (IP at). N a o d b y te m o s ta tn io z g ro m a d z e n iu n a ro d o w y c h s o c ja lis tó w je d e n z m ó w có w , ja k d o n o s i „ A b e n d " , o ś w ia d c z y łm . in .: ż ą d a m y , a b y u lic a n a ­ le ż a ła d o n a ro d o w y c h s o c ja lis tó w . D o n ie d z ie li P a p e n m o ż e p o z o s ta ć u s te ­ r u rz ą d ó w , w p o n ie d z ia łe k je d n a k o d d a ć m u s i w ła d z ę p o lity c z n ą H itle ro w i, d z y , g o to w i je s te ś m y w z ią ć ją s o b ie s a -

J e ś lib y n ie z e c h c ia ł n a m o d d a ć w ła - m i. W y w a lc z y m y s o b ie w ła d z ę ta k s a ­ m o le g a ln e m i ś ro d k a m i, ja k z d o b y w a n o ją w listo p a d z ie 1 9 1 8 ro k u . B e z w z g lę d u n a to , c o się s ta n ie w n a jb liż s z y c h d n ia c h

N A S U D U S IĆ . D L A T E G O P R O B L E M M O R Z A D L A P O L S K I T O N IE T Y L K O K W E S T J Ą U C Z C IW A , A L E — K W E - S T J A E L E M E N T A R N E G O R O Z U M IE ­ N IA W A R U N K Ó W B Y T U , R O Z W O JU I P R Z Y S Z Ł O Ś C I N A R O D U I P A Ń ­ S T W A P O L S K IE G O .

Z a ró w n o w ro g o w ie , ja k i p r z y ja c ie ­ le n a s i w ie d z ie ć i ro z u m ie ć to w in n i, ż e P O L S K A N IE D A W Y D R Z E Ć S O B IE D O S T Ę P U D O M O R Z A , J A K N IE D A W Y D R Z E Ć S O B IE Ż Y C IA N IE P O D ­

L E G Ł E G O . — A s p e r.

— o —

z d e c y d o w a n i je s te ś m y s to c z y ć b itw ę w w y b o ra c h , lu b p o z a n ie m i.

Z k o ń c e m s ie r p n ia s z ta n d a r z h itle ­ r o w s k ą s w a s ty k ą m u s i p o w ie w a ć ja k o fla g a p a ń s tw o w a z p a ła c u p r e z y d e n ta R z e sz y .

B e rlin . P A T , „ V o rw a e rts" d o n o si, ż e n a n ie d z ie lę s k o n c e n tro w a n y c h m a

T r a g e d i a n a d n i e m o r z a

7 0 L U D Z I U T O N Ę Ł O — Ż A Ł O B A W N IE M C Z E C H — N A J W IĘ K S Z Y C IO S J A K I D O T K N Ą Ł M A R Y N A R K Ę N IE M IE C K Ą P O W O JN IE .

B e rlin , 2 8 . V II, P A T . S z k o ln y o k rę t g ra n ic z n y c h k o n d o le n c ję w im ie n iu ż a g lo w y „ N io b e " n ie m ie c k ie j m a ry n a rk i F ra n c ji,

K A T A S T R O F Y N A M O R Z U . S z to k h o lm . P A T . J a k ia o n o si p ra s a s z w e d z k a , w e d łu g .z d a n ia k ó ł m a ry n a r­

s k ic h , p a ro w ie c n ie m ie c k i „ R e n te “ , k tó ­ ry z a to n ą ł 2 5 h m ., z d e rz y ł s ię z s o w ie ­ c k ą ło d z ią p o d w o d n ą , k tó ra ró w n ie ż z g in ę ła w te j k a ta s tro fie . U d a ło się s tw ie rd z ić , iże p a ro w ie c ,,R e n a te " z d e - rz y ł się p o d p o w ie rz c h n ią w o d y z ja ­ k im ś d u ż y m p rz e d m io te m . Ż a d n y c h s z c z ą tk ó w n a w o d z ie n ie d o s trz e ż o n o .

— o — 4.

P R Z Y B R Z E G A C H S Z W E C J I.

O K R Ę T Y S O W IE C K IE

S z to k h o lm . P A T , P a ro w ie c s z w e d z k i z a u w a ż y ł k rą ż o w n ik s o w ie c k i i s o w ie­

c k i s ta te k s z k o ln y „ K o m s o m o le c " w p o ­ b liż u w ó d te ry to rją łn y c h S z w e c ji n a z a ­

c h ó d o d w y s p y G o tla n d .

b y ć w e W ro c ła w iu 1 5 ty s . s z tu rm o w ­ c ó w h itle ro w s k ic h .

D o ty c h c z a s p rz y b y ło ju ż 2 T y s ią c e u z b ro jo n y c h c z ło n k ó w o d d z ia łó w s z tu r­

m o w y c h , k tó rz y ro z k w a te ro w a n i z o s ta li w m ie s z k a n ia c h z w o le n n ik ó w p a rtji n a ­ ró d o w o -s o c ja lis ty c z n e j.

K o m u n ik a t u rz ę d o w y w y ja ś n ia , ż e p r z y c z y n ą k a ta s tr o f y , w e d łu g w s z e lk ie ­ g o p ra w d o p o d o b ie ń s tw a , b y ła s iła w y ż ­ s z a i ż e b r a k ja k ic h k o lw ie k d a n y c h c o d o e w e n tu a ln e j w in y k ie r o w n ic tw a o - k r ę tu . N a m ie js c e k a ta s tro fy ro z p o c z ę to p ra c e naldi w y d o b c ie m o k rę tu . N a d o k o ­ lic ą k r ą ż y ły p rz e z s z e re g g o d z in s a m o ­ lo ty d u ń s k ie w p o s z u k iw a n iu o fia r. D o ­ ty c h c z a s n ie z d o ła n o w y z n a c z y ć d o k ła d ­ n ie m ie jsc a , g d z ie le ż ą s z c z ą tk i o k r ę tu a n i n a tr a f ić n a ś la d z a g in io n y c h .

K rą ż o w n ik „ K ró le w ie c " p rz y b y ł z 4 0 -u w y ra to w a n y m i c z ło n k a m i z a ło g i s ta tk u „ N io b e1 d o iK ilo n ji. N a ro z k a tz d o w ó d z tw a m a ry n a rk i w s z y sc y z o s ta li iz o lo w a n i w k o s z a ra c h . Z a to n ię c ie s ta t­

k u „ N io b e " u w a ż a n e je s t z a n a jw ię k sz y

c io s, ja k i d o tk n ą ł p ó w o jn ie m a ry n a r k ę

n ie m ie c k ą . Z g o d n ie z p rz e p is a m i re g u la ­

m in u , w d ro ż o n e z o s ta ły o fic ja ln e d o c h o ­

d z e n ia , p o z a k o ń c z e n iu , k tó ry c h n a s tą ­

p i o g ło s z e n ie lis ty o fia r. O d w y n ik u d o ­

c h o d z e ń z a le ż y ró w n ie ż , c z y k o m e n d a n t

s ta tk u p o s ta w io n y z o s ta n ie p rz e d s ą d e m

w o je n n y m .

Str. 2 ONMLKJIHGFEDCBA G ŁO S W Ą BR ZESK I Nr. 88

Skróty

* G dańsk. W ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA d n iu w czo rajszy m p o d ­ czas k ą p ieli n a w y b rz e ż u g d a ń sk ie m 17

le tn i A . S te in g re b e r i 21 -letn ia F . N ag el n a trafili n a g łę b ię i u to n ęli.

* Budapeszt. K o ło S c o rn a n a d g ra ­ n ic ą c z e sk ą 70 ro b o tn ik ó w ro ln y ch z a ­ c h o ro w a ło n a ty fus. W ła d z e p o czy n iły

‘ w szelk ie k ro k i celem z a p o b ież e n ia ro z­

sz e rz e n iu się ep id em ji,

* G dańsk. P o d c z a s p o c h o d u h itle ro ­ w có w n a p a d ło k ilk u z n ic h n a p ew n eg o so cjalistę, z ry w a ją c m u o d zn ak ę so cjali­

sty c zn e g o k lu b u sp o rto w eg o i w y w o łu ­ jąc b ó jk ę.

|k a st, w k tó ry c h lu d n o ść Id y j trw a od w iek ó w , m o cn o z a k o rze n io n y w p ły w religji m iejsco w ej, która pom im o sw ego braku logiki, sw ych naiw nych legend, sw ych praktyk pogańskich, sw ej obo­

jętności w stosunku do pojęć m oralnych, jednakże dobrze dostosow uje się do po­

ziom u ludności oraz filozofja indyjska,

G o d z. 18— 2 2 S cen a L e tn ia — w eso - nieraz bardzo głęboka. F ilo zo fja ta p rz e -

d e w sz y stk ie m u c z y p o g a rd y d la w szel- łe w id o w isk o . K o n c ert o rk ie stry z M o ś- k iej m y śli id ą c e j z zach o d u . N ie ste ty , p o - cic n a p rz e ciw g m ach u Ż eg lu g i.

m im o w ielo w iek o w eg o p ro p a g o w a n ia n a u k i c h rz e śc ija ń sk ie j w Indjach na o- gół 350 m iljonów m ieszkańców jest za­

ledwie 4 m iljony chrześcijan.

—o—

Hałas skazany na karę śm ierci!

—o—

ZBIEG LI Z W IĘZIEN IA.

Białystok, (P at). W d n iu 2 4 b m . o g 4 .4 5 z w ię z ie n ia śled czeg o w O stro ­ łę ce zb ieg ło b z te re c h w ięźn ió w k ry m i­

n a ln y c h ; Jó z e f Z ieliń ski, K azim ierz G o r- g o lik , B o lesław G o to w iec i P io tr D ąb - k o w sk i.

Poznań. P A T . W d n iu 27 b m . ran o p rz e d S ąd em A p elacy jn y m w P o z n a n iu o d b y ła się ro z p ra w a p rz e c iw k o Leono­

w i H ałasow i, oskarżonem u o zam ordo­

w anie sw ego szw agra Józefa Jankow ia- ka,

• H a łas z o sta ł p rz e d p a ru m iesiącam i sk a z an y w sąd zie o k ręg o w y m n a 10 lat

ciężkiego w ięzienia i apelow ał. P ro k u ­ ra to r ró w n ież ap elo w ał.

S ąd A p elacy jn y , ro z p a trz y w sz y sp ra w ę, uchylił w yrok pierw szej instancji skazując H ałasa na karę śm ierci przez pow ieszenie za zabójstw o z prem edyta­

cją.

— o —

„FA BR Y KA " M O N ET,

Białystok (Pa-t). P rz y u l. Ł ąk o w ej w B iały m sto k u w m ieszk an iu O siń sk ieg o Z y g fry d a zn alezio n o 57 sz tu k o ld łan y ch m o n et 1 -zło to w y ch o raz c a łk o w ity k o m ­ p le t p rz y rz ą d ó w d o fa b ry k ac ji m o n et.

Zabójca prezydenta Doumera skazany na śmierć

Paryż. P A T . S ąd p rz y się g ły c h d e p a r- 1 z a b ó jstw o z p re m e d y ta c ją p re z y d e n ta ta m en tu S e k w a n y sk a z ał G o rg u ło w a z a ]D o u m era n a karę śm ierci.

Zamach na Hitlera

N A PA D M O TY LI N A N O W Y JO R K , N ow y Y ork, (P at.) W ty ch d n iach sp a d ła n a N o w y Y o rk ch m ara b ia ły c h m o ty ló w n o cn y ch . Ć m y te le cia ły ch m u­

rą ta k g ę stą, że n a p rz e strz e n i w ielu k ilo m e tró w p rz e sła n iały św ia tła ja k g ę­

sta śn ieży ca i u tru ld n iały p o su w a n ie się n a p rz ó d sam o ch o d ó w .

X w

*

K atow ice, P A T . „N o w in y C o d zien­

n a,, d o n o szą z G liw ic: Z k ó ł n aro ld io w o - so c ja listy c z n y c h w p ły n ęło d o p o licji n a krótko przed przybyciem H itlera do G liw ic poufne doniesienie o planow a­

nym na niego zam achu.

W z w iąz k u z tem w ład ze p o licy jn e a re sz to w a ły 5 o só b , rz e k o m y c h z a m a­

ch o w có w , R e w iz ja d o m o w a p rz e p ro w a­

d zo n a iu a re sz to w a n y c h , n ie u jaw n iła żad n eg o m a te rja łu o b ciążająceg o .

Program „Święta M orza “ w Gdyni w dniu 31 lipca br.

'G o d z. 19. L ajk o n ik . C h ó r b u łg a rsk i w p a rk u k o ło D o m u K u racy jn eg o ;

G o d z. 17— 2 4 , K oncerty orkiestr i tańce na placach i ulicach: 10 L u teg o /(3 m iejsca), S k w e r K o ściu szk i, D o m K u ­ racy jn y , P lac K aszu b sk i, o b o k Ł azien ek , n a B u lw a rz e d ó R ed ło w a, o b o k R iw ie ry i S c e n a L e tn ia ;

G o d z. 22, K a b a re t n a scen ie o tw arte j o b o k Ł azien ek , W stę p p ła tn y ;

O d g o d z, 22. O g n ie sz tu c z n e n a m o ­ rzu .

W ieczo rem w stę p n a p rz y sta ń Ż eg lu ­ g i P o lsk iej zł. 2 ,0 0 .

TR A G ED A ŻYCIA IN D Y JSK IEG O . K A P . U k a z ała się k sią ż k a o In d jach n a p isan a p rz e z d łu g o letn ieg o m isjo n a­

rz a i b isk u p a k a to lic k ie g o O . R o ssillo n p o d ty tu łe m : T ra g ed ja ży cia in d y jsk ie ­ g o . W szy scy ci, k k tó ry ch in te re su je ta- . jem n ica lln d y j, zn ajd ą n a ty c h stro n a c h w ięcej p ra w d y n iż w p ra c a c h , n a p isa ­ n y c h p rz e z b a d a c z y lu b p o d ró żn ik ó w .

„ W e w n ę trz n e d ra m a ty , z a w a rte w tej k sią ż c e — p isze' a u to r w p rz e d m o­

w ie — są jed y n ie odblaskiem , w yrażo­

nym codziennem życiem , dram atu inne­

go, głębszego i bardziej istotnego. Jest nim tragedja naw rócenia Indyj.

G łó w n em i p rz e sz k o d a m i n a d ro d ze n a w ró c e n ia są: o rg an izm sp o łeczn y zacy j;

G o d z. 9. Z b ió rk a d eleg acji i o rg an iza- cy j i w y m arsz n a te re n u ro c z y sto śc i;

G o d z. 10. P u b licz n o ść n iezo rg an izo - w a n a w ch o d zi i o p u szcza N a b rz e ż e W il­

so n o w sk ie u lic ą św . W o jciech a;

G o d z. '11. P o c z ą te k m szy św , G o d z. 12. Przem ów ienie Prezesa K o­

m itetu O rganizacyjnego „Św ięta M orza"

p, dyr. R um ia, M in. R. K w iatkow skie­

go, Prezesa Zarządu G łów nego Ligi M or skiej i K olonjalnej, G enerała O rlicz-D re- szera;

G o d z. 13. H ołd Ziem i M orskiej. D e ­ leg acje i o rg a n iz ac je u sta w ia ją się d o d efilad y n a u licy D erld io w sk ieg o i n a N a ­ b rz e ż u W ilso n o w skiem ;

G o d z, 14, D efilad a w o jsk a i o rg an i-

G o d z. 1 6 ,3 0 d o zach o d u sło ń c a z w ie ­ d zan ie o k rę tó w w o jen n y ch . M o to ró w k i o d ch o d zą o d p rz y sta n i Ż eg lu g i P o lsk iej.

D o g o d z. 19 k ró tk ie p rz e jaż d ż k i p o m o ­ rz u sta tk a m i „Ż eg lu g i P o lsk ie j* * * * * * * 1 * * * * * * * * * * *' w zd łu ż w y b rzeża. P a n o ra m a .m iasta G d y n i i p o r­

tu . C e n a b ile tu zł. 1,50;

U sia d ła sp o k o jn ie n a k a n a p ie , g łó w k ę n a ręk ę o - p a rła i ta k d łu g o , b a rd zo d łu g o m y śla ła .

W reszcie p o n ie jak im c z asie w siała , w y ję ła z b iu r­

k a p a p ier, p ió ro i a tra m e n t i p isać p o c z ę ła .

N a p a p ie rze z a le w a ły się literk i, b o łzy g o z w il­

ż a ły .

Z u z ia p isa ła sz y b k o , w d o m u n ie b y ło n ik o g o . S k o ń cz y ła.

P ió ro p o ło ż y ła o b o k p a p ie ru i p o c z ę ła u b ie ra ć się d o w y jśc ia .

W k ró tce b y ła g o to w ą.

Z u z ia w y c h o d z ąc , w e d rz w ia ch o b e jrz a ła się n a p o k o ik i łk ać p o c z ę ła g w a łto w n ie.

Ja k b y ją c o ś p rz y trz y m ało w sc h ro n ien iu tem , o - ta rła g w a łto w n y m ru c h e m ręk i o czy i w y sz ła n a sc h o ­ d y , z k tó ry c h sz y b k o z b ie g a ć p o c z ę ła .

B ie g ła je d n ak , jak a u to m a t, z d a w ało się, że w sz y ­ stk ie jej w ła d ze u m y sło w e u sn ęły .

Z d o m u w y sz ła sp o k o jn ie , n ie o g lą d a ła się p o za sie b ie , sz ła ta k z m ierz o n y m k ro k ie m , n ic n ie z w ra c a­

ło jej u w ag i, b y ła z a to p io n ą w so b ie.

T a k d o sz ła, n a w z g ó rz a p o za m ia ste m , u stó p k tó re g o to c zy ła się p o w a żn a W isła. _ # j D o sz e d łsz y d o jej b rz e g ó w z atrzy m a ła się, jak b y ro z m y śla jąc się n a d tem , co u c z y n ić z a m ie rza .

W isła sz u m ia ła , w a b iła ją d o sw o ich n u rtó w , w o ­ k o ło p a n o w a ła c isz a, ty lk o g d z ieś w g ó rz e ja sk ó łk a trz ep o ta ła sw e m i sk rz y d ełk a m i.

A tm o sfera ta k a d z iw n ie u sp o sa b ia .

Z u zia n ach y liła się n ad w o d ę, k rz y ż y k u czy n iła n a p ie rsia c h i g w a łto w n y m ru ch em rz u ciła się w jej o d m ęty .

(C ią g d a lszy n a stą p i.) G o d z. 16, ,„M o rz e m ó w i" w id o w isk o

d z ie c i k o lo n ji R , S zk , m . W a rsz a w y n a S tad jo n ie. K o n ie c o g o d z. 16,45, W stęp p ła tn y ;

G o d z. 18. „O p o w ieść B a łty c k a " — T e a tr im . Ż ero m sk ieg o n a stad jo n ie. K o ­ n iec w id o w isk a o g o d z, 19. W stę p p ła t­

n y . Z aw o d y K o n n e n a p o la n c e w R ed ło - w ie. W stęp p ła tn y ;

G o d z. 18— 2 2 . L o tn y te a tr-w id o w isk o lu d o w e ze śp iew am i i m u z y k ą ;

Z różnych stron

X R ypin. (N ieszczęśliw y w y p ad ek).

D n ia 2 2 lip c a o g o d z. 7 w lecz, p rz e d d o ­ m em u l, P iłsu d sk ieg o 11 b aw iło się 3- le tn ie d z iec k o A d a m a N o w a tk o w skieg o.

W ch w ilę p o te m n a g ło w ę b aw iąceg o się d z iec k a sp a d ło z IF g o p ię tra ż e la z k o d o p ra so w a n ia . L e k a rz p o z b a d a n iu stw ie r­

d z ił silnie p ę k n ię c ie czaszk i, S tan d z ie c­

k a b e z n ad z iejn y .

X U zdow o (W y k ry cie p rz e m y tn ik ó w ).

O n ięg d aj u rz ę d n ic y 'S traż y G ra n icz n e j n a tra fili n a szajk ę p rz e m y tn ik ó w ty to n iu k tó rz y z d ą ż y li zb iec p o u p rz e d n ie m u k ry c iu ty to n iu w ziem i. T y to ń z o sta ł je d n ak o d n alezio n y p rz e z S tra ż G ra n ic zn ą a z a ­ rz ą d z o n a o b se rw ac ja d o p ro w a d z iła n a ­ w e t ido u ję cia sp ra w có w w ch w ili, g d y n a z a ju trz w ieczo rem p rz y b y li p o p rz e­

ch o w an y to w a r. S p ra w ca m i o k azali się zn an i p rz e m y tn ic y b ra c ia P a w e ł i P io tr Ż u ch o w scy .

+ M ierzyn. (P o żar i a re sz to w a n ie ).

W n o c y z 21 n a 22 b m . w sto d o le ro ln ik a F e lik sa K re ji w y b u ch ł p o żar, k tó ry zn i­

szczy ł w sp o m n ia n ą sto d o łę w raz z p rz y ­ b u d ó w k ą , m aszy n am i ro ln iczem i i n a rz ę- 'd ziam i g o sp o d arczem i. P o n ie w a ż d o ch o ­ d z e n ia w y k a z ały , ż e p o ż a r z o sta ł w z n ie ­ co n y rę k ą z b ro d n ic z ą p o licja p rz y a resz - to w a ła F . K re ję ja k o siln ie p o d ejrzan eg o o te n czy n . Z azn aczy ć w y p a d a , że K re ja ży je w n iezg o d zie z sw o ją żo n ą z p o w o -l d u czeg o d o szło n a w et doi teg o , że n ie­

ru ch o m o ść ta m ia ła b y ć sp rz e d a n a w d ro d ze p rz y m u so w e g o p rz e ta rg u . K reja c h c ą c w id o czn ie z a b rać w y so k ą p rem ję a se k u ra cy jn ą d o k o n ał zb ro d n iczeg o czy ­ n u . Ś w iad czy o te m o k o liczn o ść, że rz e­

czy n ie u b e z p ie cz o n e w y n iesio n o p rz e d p o ż a rem w m iejsce b ezp ieczn e.

W DRODZE NU WYŻYNY.

2 2 ) ‘ fc — o— (C ią g d a lsz y ).

— N ie sąd z ę, a n a w et w iem , zn am ta k ą o so b ę, u k tó re j m ia łb y ś p o w o d ze n ie n ie z a w o d n e . W reszcie, p ro szę: cieb ie, ja k aż ró ż n ic a m ięd z y m n ą a to b ą ? O - b a j w y ch o d z im y z p o d jed n ej i tej sam ej c h ło p sk ie j strz e c h y . T y w y k szta łciłe ś się sto su n k o w o b a rd z o w y so k o , c h o ć sze w c em je ste ś, ja zy sk ałem sto p ie ń d o k ­ to rsk i. Je śli w ię c ja m o g ę się ż e n ić z h rab ia n k ą, cze­

m u ż ty n ie m ó g łb y ś się żen ić, o t n a p rz y k ład z tak ą Z u zią .

— T y się ż e n isz z h ra b ia n k ą ? — z a w o ła ł p o d n o ­ sz ąc się ze sto łk a Jó z e f.

— T ak !

— T y ! M a te u sz u ? - Ja !

— Z k tó rą h ra b ia n k ą ? , — Z h ra b ia n k ą K a z im ie rą .

— A Z u z ia ! — z a w o łał o p u sz cz a ją c ręce Jó z ef.

— M ó j k o c h a n y , m ó w m y n a se ry o -- o d p a rł sp u ­ sz c z ają c o ą c z y w d ó ł M ateu sz. — Ja k z n a jd z ie sz n a­

p rz y k ła d n a d ro d z e b ry lan t i k a m ie ń , to n ie z a w o d­

n ie, że p o d n iesiesz b ry la n t, a k am ień z o sta w isz , ta k też i ja czy n ię.

— A le ż Z u z ia c ieb ie k o c h a .

— N ie z d a je m i się.

— T y ją ta k ż e...

— F a c e cy e ; m ó w iłem ci o tem ju ż o d d aw n a , że w a sze p rz y p u sz c ze n ia n ie m a ją n a jm n iejsz e j p o d sta ­ w y . Z re sz tą , w id z ia łem , jak ty , m ó j p rz y jac ielu , p il- n em b a rd zo w n ią w p a try w a łe ś się o k iem , w id z ia ­

łem , że ty ją k o c h a sz , a ja to b ie z a ż a d n e sk a rb y św ia ta w d ro g ę w c h o d z ić b y m n ie śm ia ł. T o ju ż ta ­ k a m o ja n a tu ra , p rz y ja ź n i u m iem d o ch o w ać św ięcie i z a w sz e m y ślałem o tem , jak im b y ś ty b y ł c z ło w ie ­ k iem , g d y b y ś się o żen ił z Z u zią.

-■ A leż M a te u sz u ? ty ch y b a ż a rtu je sz , w sza k ż e i ja m am o c zy , p a trz y łe m n ie ra z n a w a s. Z re sztą , w i­

d z ia łe m p a n n ę K a z im ie rę i K o n ra d a , o n i ró w n ie ż k o ­ c h a ją się w z aje m n ie , ja k ty z Z u z ią .

— ja k to ? w id z ia ła ś p a n a K o n ra d a z K a z ią ?

— A leż, w id u ję ich w m ie szk a n iu Z u z i, n ie trz e ­ b a się z n a ć n a tem , ab y sp o strz e d z , jak o n i się k o ­ c h a ją. A ty m ó w isz, że się z n ią ż e n isz ; to w szy st­

k o d la n u iie jak ieś d z iw n e i n ie p o ję te .

— K o c h a ją się? — p o w tó rz y ł m a c h in a ln ie M a te u sz.

— A le ż to w id o c z n e.

— W ierz m i, ż e n ie , ju ż ja się z n a m n a tem le­

p ie j. K a zia m u si b y ć m o ją ż o n ą, b ę d z ie n ią n ie z a­

w o d n ie , a to b ie ra d zę n ie z a p rz ą ta j so b ie g ło w y ja ­ k ą ś u ro jo n ą m iło śc ią m ię d z y m n ą a Z u z ią. O św ia d c z się w ięc jej, o ż e ń , n a tu ra ln ie p o p ro siw sz y m n ie w p rz ó d y n a w esele, a p o tem w k u m y — d o d a ł i ro ­ z eśm iał się ja k o ś d z iw n ie . — N o , "b ąd ź te raz z d ró w , sp iesz y ć się m u szę , czek ają n a m n ie c h o rz y .

I ż tem i sło w y w y sz ed ł d o k tó r, p o z o sta w ia ją c J ó ­ zefa w m ie sz k a n iu , k tó re m u co sły sz a ł z u st je g o , ja­

k o ś d o p rz ek o n a n ia tra fić n ie m o g ło .

B y ł to p ó ł-śro d e k d o k to ra p a n a M ateu sza.

Z u z ia p o w y jśc iu M a te u sz a z p o k o ju , w ró c iła d o n ie g o p o n ieja k im c z a sie .

M ąciło jej się w g ło w ie ; z ro zu m iała , że M ateu sz jej n ie k o c h a ł, n ic n a d to ją n ie o b c h o d z iło .

N ie o b lic za ła so b ie je szc z e k o n se k w en c y i je g o h a ­ n ie b n e g o c z y n u , n ie m y ślała o tem w c a le .

2

1

V t c

z

n a s s 1<

P

Ol tr w je 62 1

PC łe m : n y n ii

Le

===== Nr. 88 TSRQPONMLKJIHGFEDCBA ""= = „G ŁO S W Ą BRZESK I'1 Str. 3

D ZIA Ł RO ŁN ICZT

NR. 20

„ N arody, które nie pracują i nie oszczędzają znikną z pow ierzchni ziem i. “

Poświęcony zagadnieniom rolniczym i gospodarstwu domowemu. ^{ROK 4}

■■■■a

Janko (Jaworze).

Dswonią sierpy...

Dzwonią sierpy, błyszczą kosy Nad dojrzałem łanem zbóż W okół słychać śpiewne głosy Gdyż nadeszły żniwa już.

Łany żyta pobielone Chyłą swój dojrzały kłos O zebranie szybkie z pola Proszą ludzi niemal w głos.

Choć żniwiarzom żar słoneczny Na skronie wyciska pot

Lecz, że pospiech jest konieczny Kładą równo snopa w snop.

Wychów cieląt

(Dokończenie.)

Zapytajcie dlaczego od w ychow u w 1-szym roku tak dużo zależy? O tóż w pierw szym ro­

ku najwięcej stosunkowo zw ierzę przyrasta.

D obrze odchow ana jałów ka z początkowej po urodzeniu w agi 40 kg, m oże łatw o po ro­

ku podnieść się do 360 kg. Przyrost m am y w tym w ypadku 9-krotny. W następnym ro­

ku w zorowo nawet hodow ana jałowica pod­

niesie się już o w iele m niej w w adze, m oże jej przybyć jeszcze najwyżej 50% ale i to w yjątkow o. W pierw szym roku przyrastają kości, m ięśnie, organy w ewnętrzne, które są w szak fundam entem całego ustroju. A w ięc w pokarm ie cielęc a m usi być dany odpo­

w iedni m aterjał budulcow y dla ich w ytw o­

rzenia. To też cielęciu w 1 roku potrzeba głów nie pasz białkow ych i obfitujących w sole m ineralne.

Prócz dobrego obfitującego w budulec b ał kow o-m ineralny pokarm u, potrzebne są dla rozwoju cielęcia jeszcze i inne w arunki.

A by cielę m iało apetyt, by dobrze i rów ­ nom iernie przyrastało, m usi m ieć poddostat- kiem ruchu. I chociaż zdaw ałoby się, że na w si o przestrzeń nie trudno, to jednak tego najwięcej skąpim y. C ielęta nietylko w pierw ­ szych m iesiącach, ale nieraz i do pół roku trzym am y w ciasnych kojcach, na dw ór nie w ypuszczam y. N a zapytanie dlaczego tak czy nim y, tłum aczym y się złą pogodą, obawą przeziębienia. A rezultatem takiej niem ądrej pieczołow itości jest, że cielęta naw et obficie karm ione okładają się tłuszczem , pod którym m ają słabe, niew ytrzym ałe m ięśnie i szczup­

Rezolaeje Pom. Tov. Rola.

Poniżej podajemy do w iadom ości pow zięte rezolucje na W alnem Zebraniu Pom orskiego Towarzystw a Rolniczego w Toruniu w dniu 22 czerw ca br.:

Rezolucje organizacyjne, I.

W alne Zgrom adzenie PTR. twierdza, że Pom orskie Tow arzystw o Rolnicze jest jedyną organizacją apolityczną społeczną zaw odow o- rolniczą Pom orza.

D o zm ian jej ustroju, oraz nadaw ania kie­

runku pracy jest pow odem w m yśl statutu PTR.

W alne Zgrom adizienie PTR. Zakładanie now ych organizacyj społecznych zaw odow o-rolniczych uw ażam y za szkodliw e, a organizatorów tych­

że za burzycieli idei jednoczenia zawodu rol­

niczego. K to pragnie dobra zawodu rolniczego i w tej m yśli chce pracować, niechaj użyje ca­

łej energji i inicjatywy do pracy w ramach Pom orskiego Tow arzystwa Rolniczego, a nie do żerow ania na zawodzie rolniczym .

Walne Zgromadzenie PTR. ■n

apeluje do w szystkich zrzeszonych rolników, silnej organizacji społecznej zawodow o-rolniczej jaką jest Pom orskie Towarzystwo Rolnicze, aby w ypełnili przyjęty na siebie obow iązek uśw ia­

dom ienia tych z pośród rolników , którzy do­

tychczas nie są członkam i K ółek Rolniczych, że tylko silnie zorganizow any zaw ód rolniczy m oże skutecznie się bronić. ;

III.

M iernikiem siły organizacji jest jej samo­

w ystarczalność finansow a, która stw arza nie­

zależność i sw obodę działania, zatem W alne Zgrom adzenie PTR.

w zywa członków i K ółka Rolnicze, by nie zwlekali z opłatą sw ych składek do K asy PTR.

i tern nie utrudniali w ykonywania zadań i prac Tow arzystwa.

Biorąc pod uw agę z jednej strony, źe środ­ IV”.

ki na prowadzenie organizacji stale się zm niej­

szają pod w pływ em przesilenia gospodarczego, natom iast z drugiej, źe dla w alki z kryzysem zachodzi w zm agająca się potrzeba podtrzymania i w zm ożenia organizacji, pow ołanej do obrony zagrożonych interesów zaw odow ych rolnictw a,

łe kości. C odziennie w ypuszczanie cieląt na godzinę, dw ie a nieraz i dłużej jest koniecz­

ne, jeżeli chcem y m ieć cielęta zdrowe, dob­

rze się rozw ijające, żw aw e, pełne życia i hu­

m oru. Ten w arunek trzeba uznać za rów nej w agi z forsownem żywieniem .

Cielę, poruszając się, zm usea serce i płuca do przyspieszonej pracy, następuje lepsze w yzyskanie pokarm u, m ięśnie, pracując, na­

bierają życia, pełnieją, kości grubieją. Ruch w zam kniętej przestrzeni w dusznej oborze, nie da tego sam ego rezultatu, co na w olnej przestrzeni. Przedewszystkiem Św ierże po­

w ietrze pozwala cielęciu głębiej oddychać, a w pow ietrzu św ieżem jest pełno dobroczy­

nnego tlenu, tego składnika, który jest nie­

zbędny do spalania cząstek odżywczych w kom órkach ciała.

N a dw orze różna byw a pogoda. Raz słon­

ko zaświeci, to znów deszcze padają w iatry i chłód naprzem ian z pięknym dniem . Zwie­

rzę trzym ane na pow ietrzu przyzw yczaja się do zm ian pogody, hartuje się. G dy później w yrósłszy pójdzie na dzień cały na pastw is­

ko, a w ypadnie kiepski czas, nie łatw o prze­

ziębi się, choroba niem nie zawładnie.

Zw łaszcza dni słoneczne dobrze działają na m łody organizm . Prom ienie słoneczne prze nikają przez skórę w głąb ciała, dopom agają do w chłaniania w apna i paszy, zapobiegają krzyw icy i zabijają zarazki chorobotwórcze, znajdujące się na skórze. W iem y jak w yglą­

da roślina bez słońca, jak bledną jej listki, jak chorobliw ie w ydłużają się łodygi. To

W alne Zgrom adzenie PTR.

w zywa Zarząd G łów ny PTR. do opracow ania projektu reorganizacji życia społecznego, idą­

cego w kierunku w zmocnienia form organiza­

cyjnych pow iatów oraz stw orzenie jednolitości organizacyjnej w oparciu o Izbę Rolniczą i przedstawienia projektu sw ego w odpow ied­

nim czasie W alnem u Zgrom adzeniu PTR, Rezolucje oświatowe.

I,

W alne Zgrom adzenie PTR,

stw ierdza, że posiadanie pmzez ogół rolników w iedzy rolniczej i znajom ości dobrego gospo­

darow ania jest koniecznym w arunkiem utrzy- w ymania w arsztatów rolnych na należytym po­

ziomie, w obecnych zaś czasach, gdy w arunki pracy na roli są w yjątkow o ciężkie i trudne, jest najpew niejszą gw arancją przetrw ania ich z m ożliw ie jaknajm niejszym uszczerbkiem dla siebie i gospodarstw a narodow ego, oraz po­

w rotu do dawnego dobrobytu, gdy w arunki pra­

cy na roli staną się znowu rentow ne.

W alne Zgrom adzenie PTR. n.

w zywa przeto Zarząd G łów ny PTR, do prowa­

dzenia w kółkach Rolniczych PTR. prac, m a­

jących na celu stałe zdobyw anie i pogłębianie, posiadanej w iedzy rolniczej i znajom ości dobre­

go gospodarow ania, jak zorganizow ania czę­

stych zebrań K ółek z referatam i i pogadanka­

m i, propagowanie czytelnictw a, w spólne zw ie­

dzanie gospodarstw , ruch spółdzielczy w K ół­

kach itp. — w e w spółpracy z Pom orską Izbą Rolniczą oraz instytucjami spółdzielczem i.

IIL

W alne Zgrom adzenie PTR.

przyjm uje do w iadom ości przejęcie od Pom or­

skiego Towarzystw a Rolniczego, przez Pom or­

ską Izbę Rolniczą — działów pracy z zakresu opieki fachowej oraz ośw iaty pozaszkolnej (Organizacja G ospodarstw O sadniczych i Przy­

sposobienia Rolniczego M łodzieży) i stwierdza konieczność ściślej w spółpracy K ółek Rolni­

czych PTR. z placówkam i Pom orskiej Izby Rol­

niczej w zakresie działów opieki fachowej i ośw iaty pozaszkolnej, poniew aż praca w pow yż szych działach jedynie przy poparciu czynni­

ków społecznych będzie m ogła rozw ijać się po­

m yślnie.

Rezolucje

Komisji Urzędników Gospodarczych PTR.

W alne Zgrom adzenie PTR.

zw raca się do sw ych członków z apelem:

sam o dzieje się z żyw em stw orzeniem tylko m niej w idocznie, bo zm iana barwy, która najwięcej bije w oczy, w tym w ypadku nie następuje. Zm iany jednak są, i to nie m niej­

sze, niż z roślinam i, ale zm iany w ewnętrzne.

D opiero drobiazgow a obserw acja poucza nas o tern.

G dy dam y cielęciu poddostatkiem odpo­

w iedniego pokarm u, by m ogło się rozbudo­

w ać, gdy zabezpieczym y m u ruch na św ieżem pow ietrzu by budulec daw any był należycie w yzyskany, to spełniliśm y już w iększą część zadania, ale jeszcze nie w szystko.

Trzeba jeszcze od m aleńkości cielę przy­

zw yczaja do ręki ludzkiej, nie straszyć go, de bić, nie szczuć psam i, obchodzić się za­

w sze łagodnie, drapać po skórze, oczyścić, przyzw yczajać do pobierania pokarm u z rę­

ki, a w ychowam y sobie zwierzęta spokojne, łagodne, ufne bez narow ów .

Jak m iło człow iekowi na duszy, jak m u się serce otw iera przyjaźnie, gdy w idzi w y­

ciągnięte do siebie pyszczki, proszące o pie­

szczotę, lub o pokarm . D o łagodnie w ycho­

w anych zw ierząt hodow ca nabiera przekona­

nia i przyw iązuje się do nich, dbając później o ich potrzeby.

Z krótkiego tego opisu, jasno w ypływ a na uka: forsow nie w pierw szym roku żywić, paszy nie żałow ać, dla zdrow ia, dla dobrego zaś w yzyskania tego pokarm u nie zapom inać o okólnikach i m ieć serce dla hodowanego zwierzęcia. G dyby te trzy zasady przysw oili nasi hodowcy, za łat parę te 750 tysięcy tej w iosny urodzonych i zostawionych na chów cieląt, stałyby się najsłynniejszem i i najw y- bitniejszem i krow am i w PoTsce.

—o—

I.

Zgłaszania zapotrzebowań na w akujące po­

sady do Społecznego Biura Pośrednictw a Pra­

cy U rzędników G ospodarczych przy PTR.

II.

W yrażenia chęci w iększej w półpracy pp, pracowników z urzędnikami gospodarczym i dla dobra rolnictw a przez branie chociażby u- działu w W alnych Zebraniach Kom isji U rzęd­

ników G ospodarczych PTR. i ew. przystąpienia do zrzeszenia oraz w płynięcia na zatrudnienia urzędników gospodarczych przystąpienia do zrzeszenia.

U.

Regulow ania przypadającej części składek do Zakładu U bezpieczeń Pracowników U m ysło­

w ych w Poznaniu.

Rezolucje Ekonomiczne

Zw ażyw szy:

1. że położenie gospodarstw rolnych na Po­

m orzu w ubiegłym roku nie doznało nietylko popraw y, lecz nawet uległo^ pogorszeniu,

2 źe ceny zbóż stoją poniżej granicy opła­

calności produkcji roślinnej,

3. że ceny produktów hodow li zw ierzęcej doznały pow ażnego załam ania się, pogłębiając kryzysow e położenie rolnictw a,

4. źe rozpiętość cen m iędzy środkami pro­

dukcji i artykułami przemysłowem i nie została zm niejszona,

5. że stosudki finansów o-kredytow e rol­

nictw a w ym agają szybciej poprawy i uregulo­

w ania

W alne Zgrom adzenie PTR.

uchw ala: zw rócić uw agę czynników m iarodaj­

nych w dziedzinie polityki gospodarczej Pań­

stwa na konieczność w szechstronnego uw zglę­

dnienia interesów rolnictwa, a przedew szyst­

kiem rolnictw a pomorskiego, które pod w ielo­

m a w zględami bytuje w cięższych w arunkach, niż reszta kraju, a którego, w ysiłek gospodarczy tak ze w zględów przyrodzonych, jak i politycz­

no-gospodarczych jest wyższy, niż na pozosta­

łych obszarach Rzeczypospolitej.

II.

U znając doniosłość ziarządzeń ochronnych, w ydanych w ostatnich m iesiącach,

W alne Złgrom adzenie PTR.

stwierdza, że nie m ożna spodziew ać się pełne-

Więc żniwiarzu na tej niwie Z której żywisz w państwie lud Byś żniwo kończył szczęśliwie Szczęść Ci Boże, zelżyj trud.

go skutku ich działania, o ile równocześnie nie zapew ni się opłacalności produkcji rolniczej oraz w skazuje na konieczność rozbudow y sy­

stemu zaliczkow ania zbóż tak doniosłego dla drobnych i średnich w arsztatów rolnych.

UL

W alne Zgrom adzenie PTR.

w skazuje na skutki nadmiernej podaży zbóż po żniwach, przed którem i stoi rolnictw o i na konieczność ochrony ceny tychże zbóż przez intensywną politykę interwencyjną i celną. Ce­

na zbóż po żniwach zadecyduje bow iem o zdol­

ności, a także o sile płatniczej rolnictw a, tak w stosunku do św iadczeń publicznych, jak i prywatnych,

IV.

W alne Zgrom adzenie PTR,

w skazuje na nierównomiemość akcji interwen­

cyjnej w dziedzinie produkcji hodow lanej do produkcji zbożowej i zw raca się do Pana M ini­

stra Rolnictwa o położenie w iększego nacisku na zagadnienie opłacalności hodowli zw ierzę­

cej. W tej dziedzinie w yłania się na czoło spra w a należytej organizacji zbytu iziwierząt rzeź­

nych oraz produktów , zw iązanych z hodowlą zwierzęcą, jak np. m asło, jaj itp. W alne Zgro­

m adzenie PTR. w skazuje szczególnie na za­

gadnienie racjonalizacji zbytu gęsi i drobiu, m a­

jące w yjątkowe znaczenie dla gospodarstw m niejszych,

V.

W alne Zgrom adzenie PTR.

zw raca się do Rządu z apelem o spow odowanie obniżki cen artykułów m onopolow ych, akcy­

zowych, przem ysłu skartelizow anego, a przede w szystkiem artykułów , m ających chrakter środków produkcji, jak w ęgiel, nafta, naw ozy pom ocnicze, drzew o opałow e, środki popędow e żelazo itp. Rolnictwo Pom orskie oczekuje po­

nadto interwencji w spraw ie obniżenia ceny pasz, a przedew szystkiem otrąb. Zgrom adze­

nie podkreśla nieproporcjonalność cen w ielu środków produkcji rolniczej na Pom rzu do cen w innych W ojew ództw ach z uw agi na odleg­

łość od m iejsca produkcji tych środków i wizly- w a Rząd do odpow iedniego obniżenia taryf ko­

lejow ych ha W ęgiel, naw ozy sztuczne, naftę, sm ary itp.

W dziedzinie finansow ej rolnictw o Pom o­ V I rza dom aga się przeprow adzenia jaknajszybsze- go zniwelowania zadłużenia, szczególnie krót­

koterminow ego, Jako najwłaściwszą drogę W alne Zgrom adzenie PTR.

w skazuje przeprow adzenie konw ersji przy rów ­ noczesnej racjonalizacji i rozbudow ie systemu kredytowego. N a konieczność rozwiązania zagadnienia finansow o-rolnego W alne Zgrom a­

dzenie zw raca szczególną uw agę uw ażając je za najpilniejsze i najdonioślejsze, przyczem podkreśla, że bez rozw iązania tego zagadnienia w saelkie zarządzenia będą m iały charakter tylko półśrodków . Z tern zagadnieniem łączy się postulat w ydatnego obniżenia stopy procen­

towej.

V II

W alne Zgrom adzenie PTR.

w yraża zgodny i solidarny postulat całego rol­

nictw a Pomorza o obniżenie nadmiernych św iadczeń społecznych, przygniatających rol­

nictwo Ziem Zachodnich, przyczem stwierdza, źe akcje w tej dziedzinie poczynione nie są istotne i w niczem nie odciążają gospodarstw rolnych i dom aga się rychlejszego przeprowa­

dzenia drogą ustaw odawczą projektu now eliza­

cji ustawy ubezpieczeń socjalnych, w rezulta­

cie czego przew iduje się obniżenie składki na powyższe na ca 50 % .

VIII

W alne Zgrom adzenie PTR.

w skazuje na brak należytej organizacji zbytu produktów rolnych na rynkach krajow ych, na w ielką rozpiętość m iędzy cenam i, płaconem i rolnikow i za produkty rolne, a cenami pobiera­

nem u przez pośredników i dom aga się od czyn- ników państw owych i sam orządu gospodarczego ingerencji w tę dziedzinę i opracow ania w ła­

ściwych form handlu w ytw oram i rolniczem i wej ścia na drogę racjonalnego ustosunkowania cen hurtow ych artykułów rolnych do cen detalicz­

nych za nie.

--- Nr 88 =z=" .. ■■■■ GŁOS WĄBRZESKI . , gtr 4

Po zamachu stanu w Niemczech ^JIHGFEDCBA

K anclerz R zeszy v. P appen,

kom isarz dla P rus.

*

D otychczasow y pruski m in. spraw

w ew nętrznych S evering

Sole potasowe

W m aju br. w eszło w życie p o ro ­ zum ienie w sp raw ie w sp ó ln ej sp rze­

daży, zaw arte m iędzy polskim , n ie­

m ieckim i fran cu sk im przem ysłem potasow ym . S tosow nie do postano ­ w ień tego u k ład u , sprzedaż p ro d u k ­ tów ek spo rtow y ch w szystkich trzech k o n trah en tów odbyw a się obecnie p rzez w spólne b iu ra sp rzed aży w po ­ szczególnych k rajach odbiorczych, przyczem P o lsk a m a zag w aran to w a ­ n y w sprzedażach ty ch pew ien p ro­

centow y udział, o d p o w iad ający n a­

szym potrzebom p ro d u k cy jn y m . Jak zw y k le w m aju , tak i w tym ro k u za­

notow ano p raw ie k o m p letn y zastój w w yw ozie soli potasow ych. W m in i­

m alnych tran zak cjach na ry n k u św ia­

tow ym polski przem ysł potasow y nie b rał p raw ie udziału, w ty m czasie bo ­ w iem p rzy go to w y w ał się, jak w la­

tach ubiegłych, do n o w ej k am p an ji jesien n ej, k tó ra rozpocznie się w ty eh dniach. Jako k raje odbiorcze w chodzą n arazie w grę: S tan y Z jed­

noczone, H o lan d ja, S zw ecja, F in lan - d ja i C zechosłow acja. O dnośnie do cen n ależy zaznaczyć, że polski p rze­

m ysł potasow y połączyw szy się ści­

słym układem z obydw om a n ajw ięk - szem i zw iązkam i św iatow em i tej b ran ży , p o w ażn iejszej k o n k u ren cji ze stro n y pozostałych d ro b n y ch o u t­

siderów , nie p o trzeb u je się ju ż obec­

nie obaw iać. C o się ty czy zarządzeń polityczno — gospodarczych p ań stw im p o rtu jący ch , to dotychczas nie d a­

ły się one w e znaki i o ile nie n astą­

p ią jak ieś, n arazie n iep rzew id y w an e, zaostrzenia, nie p rzew id u je się w przyszłości z tej stro ny p o w ażn iej­

szych trudności.

N adburm istrz z E ssen D r. B racht

kom isaryczny pruski m in.

spraw w ew nętrznych.

— o—

G enerał R undstedt

którem u pow ierzona została w ła­

dza nad B erlinem i B randenburgią

Rok 2000 -ny

(Z pam iętnika praw nuczki). ‘

D otychczasow y pruski prezes

R ozpoczęliśm y rok dw utysięczny, rok, k tó ry m iał zapisać się trw ałem i zgłoskam i w h isto rji n iety le św iata co w szechbytu. R ok ten pełno cy fro ­ w y, został poprzedzony, jak zw ykle lata zam y k ające d ziesiątk i w ieków , p rzep o w ied n iam i strasznych, n ieob li­

czalnych k atastro f.

M iało to być, jak głosiły pism a sensacyjne, n ieb y w ałe ro zp ętan ie ży ­ w iołów ; a w ięc w y stąp ien ie w o d y z oceanów , zniknięcie całych połaci ziem i, trzęsien ie i ro zsy p an ie się pasm górskich. K ataklizm , n ien o to w an y w d ziejach , zakończony zag ład ą św iata, w śród trąb archaniołów , zw o łu jący ch na sąd ostateczny grzesznych m iesz­

kańców ziem i. Jed n ak groźne te p rze­

pow iednie nie sp raw d ziły się.

R ok dw utysięczny, o czek iw an y na- p rzem ian z trw o g ą i ciekaw ością, sp ły n ął, jak jeg o p o p rzed n icy, w śród cieni nocy trzy d ziesteg o pierw szego g ru d n ia, u zależn iając sw e p rzy b y cie od w skazów ek lo k aln y ch zegarów . S p ły n ął i w ziął w p o siad an ie św iat na p rzeciąg jed n eg o roku. A jak o w id o­

m y znak sw ej w ładzy, zeram i sw ej w artości, zakańczał d aty stem pli pocztow ych, druków , w eksli, stał

się d atą p ro d u k cy j, m odela, a w p ier­

w szym rzędzie uw idocznił się na k a­

len d arzach w szelkiego rozm iaru i przeznaczenia. D ni jego b ieg ły d aw ­ nym u tarty m szlakiem dw udziestu w ieków . K ażdy ty d zień p rzy n o sił ze sobą sm utki i radości, każdy, w y p ad­

kam i poszczególnych dni zad aw alał jed n y ch , rozgoryczał d ru g ich ; i tak m ijał ty d zień za tygodniem , m iesiąc za m iesiącem .

R ozkołysana przepow iedniam i w y­

o b raźn ia ludzka, n iech ętn ie p o w raca­

ła do norm alnego stanu, podżegana raz po raz w iadom ościam i z zaśw ia­

ta, czerpanem i z częstych w izy t u sław n y ch m edjów . W każdym n a j­

b łah szy m w y p ad k u , w y o b raźn ia do ­ szu k iw ała się p rzy czy n n ad p rzy ro ­ dzonych, zap o w iad ający ch ziszczenie się choć w części różnorodnego p ro ­ gram u końca św iata.

B łahostek nie brakow ało.

W nocy w idyw ano dziw ne ogniste zn ak i na niebie. L udzie n iefraso b li­

w i, m aterjaliści w każdym calu, w i­

dzieli w tem odblask różnorodnych rek lam neonow ych — ogół jed n ak że, doszukiw ał się znaczeń o w iele g łęb­

szych, o p ierając sw e przypuszczenia

Spadek spożycia piwa

S pożycie p iw a w zachodniej P o l­

sce spada w sposób zastraszający . O d­

b io rcy z dnia na dzień ubożeją, a re­

stau racje o g łaszają upadłości. K on­

k u ren cja m iędzy b ro w aram i jest n a­

dał duża, a ’sprzedaż p iw a p o n iżej kosztów w łasnych nikogo ju ż dziś nie dziw i. N ie u leg a w ątpliw ości, że w ro k u bieżącym ogólne spożycie p iw a napew no nie p rzek roczy p ó łto ra m il- jo n a h ek to litró w .

W w ojew ództw ach p o zn ań sk iem i pom orskiem b ro w ary u czy n iły p e­

w ien w ysiłek w k ieru n k u u zd ro w ie­

nia ry n k u . Z obow iązano się do u trzy ­ m ania cen na racjo n aln y m poziom ie i do sp rzed aży za gotów kę. N ie w szy ­ stk ie jed nak b ro w ary tego o k ręg u p rzy stąp iły do u k ład u , a b ro w ary in­

nych okręgów , d o starczając piw o do P oznańskiego i n a P om orze, o b n iża­

ją ceny i nie resp ek tu ją w aru n kó w sprzedaży. W yścig h ek to litrow y od­

b y w a się nadal z tą ty lk o o b ecn ie

różnicą, że uczestnicy w yścigu gonią dziś ju ż resztkam i sił. S przedaż p i­

w a za gotów kę w p ro w ad ziła jed n ak dziś w iele b ro w aró w bez żadnych sp ecjalny ch um ów i k o n w ency j.

M yśl w sp ó ln ej o rg an izacji zosta­

ła ostatnio na teren ie C en traln eg o Z w iązku P iw ow arskiego na now o p o d jęta przez pew ną grupę b ro w a­

rów , a now y p ro jek t został o p arty, tak jak i poprzedni (nieudały), na k o n ty ng en tow an iu p ro d u k cji. D ąży się do k o n cen tracji tak w b ro w arach jaw i w h an d lu piw em , tak , ab y zm n iejszy ć ilość czynnych b ro w a­

rów , dochodzącą do 175.

C en traln y Z w iązek P rzem ysłu P iw o w arsk ieg o i S łodow niczego p ro­

w adzi obecnie p ertrak tacje z pew ną g ru p ą finansow ą, gdyż stw orzenie m ocnej i ścisłej o rg an izacji w ym aga g w aran cy j m aterjaln y ch a koncen ­ tracja p ro d u k cji b y łab y niem ożliw a bez pow ażnej pom ocy finansow ej.

K rótkoterm inow y kredyt dla S karbu R zeszy

m inistrów B raun

na sław nych ongiś znakach n ieb ie­

skich p rzed w o jn ą św iatow ą.

S zare w y p ad k i dnia codziennego w n o rm aln y ch w aru n k ach , p rzem ija­

jące niespostrzeżenie, zw racały na siebie ty siące oczu. R ozw ażano je go­

rączkow o w yolbrzym iano, nadaw ano im znaczenia w p ro st k atastro faln e.

B ezprzyczynipw e zdenerw ow anie tłum ów rosło z d n ia na dzień.

A ż nagle...

P ew nego dnia w sam o rozsłonecz- nione południe, gdy na w ystaw ow ych ek ran ach ap arató w rad jo -telew izy j- nych rozw iała się sy lw etk a tręb acza z M arjack iej w ieży, ar w pow ietrzu drgało o statn ie echo dźw ięków p ra­

starego hejnału.... zag rały trąb y.

L udzkość oniem iała. W yw ołane słońcem z dom u liczne rzesze p rze­

chodniów w ogrodach i na ulicy za­

sty g ły w chw ilow ym bezruchu.

T y lk o stała opozycja, szu k ająca p rzy czy n m aterjaln y ch rzu ciła okiem na ek ran y telew izy jn y ch o d b io rn i­

ków , bądź w dom u, bądź na ulicy, czy też w ogrodzie.

W szędzie ek ran y św ieciły niezm ą­

coną białością.

D ziw ne, czyżby n ap raw d ę koniec św iata?

G łos trąb potężniał, rósł. W o stat­

nim b ły sk u św iadom ości, spełniano, choć w m yśli dobre uczynki, szukano w rogów , b y rzucić się im w objęcia.

P rzebaczono w iny. W yznaw ano g rze­

chy. T rąb y grały.

H isto rja św iata w pospiechu za- b azg ry w ała o statn ią sw ą stronę.

P rasa sen sacy jn a i sław ne m ed ja try u m fo w ały , a zarazem szykow ały się n a sp raw ied liw y , a w ięc n iech y­

b n y sąd potępienia.

W potężnym akordzie, w y w o łu ją ­ cym dreszcz zgrozy u n ajzatw ard zial- szych grzeszników , trąb y zam ilkły.

N a śnieżnych ek ran ach ap arató w telew izy jn y ch , u k azała się uśm iech ­ nięta, choć p o k ry ta siecią zm iarszczek tw arz p o p u larn eg o ongiś speakera, b rzm iący m etalem głos zw iastow ał:

H allo, H allo, tu P olskie R ad jo ..

P rzed chw ilą, w celu w y p ró b o w an ia now ego ty p u m ikrofonów , n ad aw aliś­

m y ze stu d ja pY óbę koncertu, bez te­

lew izji i bez zapow iedzi. O rk iestra d ęta pod b atu tą A . S ielskiego (w nuka) w y k o n ała „H ym n A rchaniołów 1' D o- sego.

D onoszą z B erlina, że p ertrak tacje m iędzy B ankiem R zeczy a koncorc- ju m w ielk ich b an k ó w p ry w atn y ch w sp raw ie u d zielen ia p ań stw u p o ży ­ czki w kw ocie 125 m iłj. R m k., są na

ukończeniu. K red y t ten, k tó ry służyć m a do usunięcia tym czasow ych tru d­

ności p łatn iczy ch sk arb u państw a, sp łaco n y będzie ratam i, n ajd alej do końca bieżącego roku budżetow ego.

O p ro cen to w an ie pożyczki w ynosić m a 6% , czyli ty le, ile stopa lom bardo­

w a B anku R zeszy.

— o —