B EZPAR TYJN E PO LB KO -K A TO LICK iE PISM O LUDOW E.
S 3 fin ł& ła • w •taped, gdeaifeanie 1,10 at a edBosse*
r rz e u p ia ia . aiem prow poeatę M #r. więeel. W wy- padkaeh aleprsewldsianyoh, pray watraym ania pnedalębtontwa, atodenla praey, prsenraida aoaanftaejt, abo&ent ale ma prawa t<dad posaterm hiowyeh doatareaed faaety, lob awretn eeny abene- aaaata. Za <W al ogfosMnlowy redakda nie odpowiada. Redahefa I adadniairaejat »1. MteMewiesa 1. Telefon SO. Konto aaekew*
P. Ł 0. Poaned 204,168. - Redatter ptttfm njo ed 10-11.
Sumiennem wykonywaniem obowiązków,LKJIHGFEDCBA
budujemy silną Ojesysn^l
A 09} fi a w a n i a » Za ogłoaz. pobiera się od wieraaamm . (7 u g iu s z e n ia . tam.fio gr, aa reklamy na atr. 4-łmn. w wladomodeiaeh potocznych 80 gr na pierwszej atr. 50 ar. Rabata ndalala aip pray eaeatem ogłaszania. .Glos W qbneakr wyshedal tray rany tygodn. i to: w poniedziałek, trod, 1 piątek. Pray aądo- wom idąaanln naletaotd rabat spada. Dla wszelkich spraw nw- nyeh właleiwy Seat Sąd w W ąbraetaie. Za terminowy druk, pfM fk aane m iejsce ogłonenia adm inistracja nie odpowiada.
Wąbrzeźno, Kowalewo, Golub sobota 23 lipca 1932 r. I Rok XII
BKi
Zamach stanu w Niemczech
Komisarz Rządu w Prusach — Usuwanie silą urzędujących ministrów ;—
Co z tego wyniknie?
BERLIN. (Pat). Jak donosi biuro Conti pruski minister spraw wewnę
trznych Severing odmówił przekazania swego urzędu komisarzowi Brachtowi, uzasadniając swoje stanowisko wątpli
wościami natury konstytucyjnej.
Równocześnie minister Severing o- świadczył, że ustąpi jedynie przed si
łą. Na skutek tego stanowiska ministra Seweringa nastąpiło ogłoszenie przez prezydenta Rzeszy stanu wyjątkowego na terenie Berlina i prowincji branden
burskiej.
Na mocy tego rozporządzenia gene
rał Schleicher powierzył władzę wy
konawczą komendantowi korpusu ge
nerałowi1 Rundstedtowi, który objął również kierownictwo nad policją. Roz
porządzenie o stanie wyjątkowym prze
widuje zawieszenie szeregu artykułów konstytucji dotyczących swobody oso
bistej, wolności słowa, stowarzyszenia się, zgromadzeń oraz tajemnicy listowej, telefonicznej i t. d.
Władza wykonawcza przechodzi na ministra Reichswehry, który wykony- wuje ją za pośrednictwem swych pod
władnych. Zarządzenie przewiduje cię
żkie kary za sprzeciwianie się zarządze
niom ministra Reichswehry lub upełno
mocnionych władz wojskowych.
BERLIN. (Pat), W uzasadnieniu o- głoszonego dziś dekretu Prezydenta Rzeszy biuro Wolffa komunikuje:
Dekretem dzisiejszym kanclerz Rze
szy został mianowany komisarzem w Prusach. W tym charakterze na podsta
wie udzielonych mu pełnomocnictw za
wiesił on w urzędowaniu premjera prus
kiego Brauna i ministra spraw wewnę
trznych Severinga.
Pełnomocnictwa i zadania pruskiego premjera przeszły tern samem na kan
clerza. Samodzielność Prus w ramach konstytucji Rzeszy, jak stwierdza komu- ndcat nie została naruszona. Wręcz prze
ciwnie, rząd Rzeszy oczekuje, że w naj
krótszym czasie uda mu się zlikwido
wać stan wytworzony tym dekretem.
Wywołane ze strony komunistów rozruchy postawiły rząd Rzeszy przed ciężkiem zadaniem utrzymania spokoju i bezpieczeństwa w tym największym kraju związkowym Niemiec, jakim są Prusy. W innych krajach niemieckich, w których kierownictwo policji wyka
zało większą sprężystość, nie zachodzi obawa, aby knowania komunistyczne uwieńczone miały być powodzeniem.
Rząd Rzeszy ubolewa, iż brak w Pru
sach tych samych warunków, pomimo,
*z władze policyjne starały się z nara
żeniem życia urzędników policyjnych opanować sytuację. W Prusach rząd Rzeszy stwierdzić musiał brak planowe
go i świadomego celu kierownictwa akcji przeciwko rozruchom komunistycznym.
Nie jest przypadkiem, stwierdza komu
nikat, iż właśnie w Prusach komunis
tyczne organizacje bojowe występowały z jaknajwiększą sprawnością bojową i odnosiły największe sukcesy oraz że w różnych miejscowościach doszło do po
ważnych i krwawych niepokojów.
Zachodzi uzasadnione podejrzenie, że wysokie pruskie instancje urzędowe w Berlinie i innych ośrodkach nie po
siadały koniecznej do wykonywania ich
Po ogłoszeniu stanu w ojennego w Niem czeh
Wypadki w Niemczech rozwijają się z kata
strofalną szybkością.
Wybory do parlamentu Rzeszy, które mia
ły ujawnić „prawdziwe oblicze" Niemiec obec
nych, w swem stadjum przygotowawczem przy
brały formy krwawej wojny domowej.
Setki trupów, tysiące rannych — oto przy
gotowania do „swobodnego wypowiedzenia się"
narodu niemieckiego w wyborach parlamen
tarnych. Rząd Rzeszy ogłosił 19 bm. stan wo
jenny, Wybory tedy odbędą się pod naciskiem bagnetów i całęgo aparatu administracyjno-po- licyjnego, jakim rozporządza rząd Rzeszy w wa
runkach stanu wojennego.
Rząd kanclerza von Papena nie chce wi
docznie nic ryzykować w wyborach obecnych i dlatego zlikwidował pośpiesznie rząd pruski, który od początku niemal istnienia Republiki niemieckiej znajdował się w ręku socjalistów.
Kanclerz von Pappen mianował komisarzem Prus... von Pappena... Opór socjalisty, dotych
czasowego ministra spraw wewnętrznych Prus, Severinga, nie na wiele zapewne się przyda, choć zapowiedział on, że ustąpi tylko wobec siły.
Zbiegow ie z Rosji
Sarny (Pat). Na odcinku granicz
nym pod wsią Borowce pow. Sameriskie go zostali ujęci zbiegowie z terenu so
wieckiego. Jeden z nich jest to 12-letni chłopiec pozbawiony rodziny, którą ze
słano do Syberji za niemożność uisz
czenia się z nakładanych podatków.
Przytem ojciec zbiega jako djak miej
scowej cerkwi był źle widziany u władz.
Innemu zbiegowi groziło zesłanie na Wyspy Sołowieclde za nieoddanie do ko
zadań niezależności wewnętrznej. Do
prowadziło to w szerokich kołach urzę
dniczych i ludności do podważenia au
torytetu państwa.
Nastroje te zostały wzmocnione w opinji publicznej wskutek nieposkro
mionych ostrych ataków pruskiego mi
nistra spraw wewnętrznych i innych wysokich urzędników na rząd Rzeszy.
Tym samym konieczność oparcia na zaufaniu współpracy między rządem Rzeszy a rządem krajowym przez te wy
stąpienia została uniemożliwiona.
BERLIN. (Pat). Prezydent policji Grzesiński wyraził gotowość zrzeczenia
Pewne sfery, powołując się na tradycje ce- sarsko-niemieckie, twierdzą, iż jest rzeczą na
turalną, że kanclerz Niemiec jest równocześnie premjerem najważniejszego państwa związkowe
go — Prus. Ks. Otto Bismarck był równocześnie kanclerzem Rzeszy i premjerem Prus, to ęamo
— ks, Biillow, Jeszcze Bettmann-Hollweg łą
czył te obydwie godności Nic dziwnego tedy — słyszymy obecnie ze strony niemieckiej — że i obecny kanclerz Niemiec von Pappen połą
czył w swem ręku urząd kanclerza Rzeszy z urzędem Komisarza, który w danym wypadku odpowiada stanowisku premjera Prus.
Sięganie do tradycyj cesarsko-niemieckich i nieliczenie się wcale z konstytucją weimarską w tak ważnym przełomowym momencie, jest dla obecnych sfer kierowniczych w Rzeszy Niemiec
kiej bardzo charakterystyczne.
Stoimy tedy wobec faktu: rząd niemiecki Pappen — Schleicher, którzy przez reaktywo
wanie bojówek hitlerowskich przyczynił się nie
wątpliwie do wybuchu wojny domowej w Niem
czech, obecnie tłumi ją stanem wojennym. Zna
czy to, że rząd bierze wybory w swe ręce, usu-
lektywu posiadanych przez niego 3 dziesięcin ziemi.
Miejscowy komitet wiejski ogołocił za karę jego gospodarstwo z całego in
wentarza żywego i martwego), pozosta
wiając rodzinę bez środków do życia.
GROŹNA EPIDEMJA.
Waszyngton, (Pat.) Wedle doniesień otrzymanych przez Departament Stanu
się urzędu swego na rzecz prezydenta policji w Essen, Melchiora.
BERLIN. (Pat). Siedziba rządu prus
kiego została obstawiona oddziałami Reichswehry.
BERLIN. (Pat). W związku z nomi
nacją komisarza Rzeszy dla Prus, człon
kowie rządu pruskiego odmówili poda
nia się do dymisji.
BERLIN. (Pat). W Berlinie i w Bran
denburgii ogłoszony został stan wyjąt
kowy, Gmach Reichstagu obstawiony jest przez oddziały Reichswehry,
—o—
wając zarazem z widowni rząd Prus, który był ostatnią zaporą w pełnem wyzyskaniu wpływów junkiersko-nacjonalistycznych.
Nasuwa się coraz bardziej wyraziste podej
rzenie co do możliwości zamachu stanu. Siły opozycji, z chwilą likwidacji rządu Prus, są właściwie ubezwładmone.
Europa musi bacznie czuwać nad niespo
dziankami, które mogą się wyłonić z krwawych oparów, unoszących się nad życiem wewnę- trznem kotła niemieckiego.
w Szanghaju, Nankinie i Tientsinie za
notowano w ostatnich czasach 2 tys.
wypadków cholery, w tej liczbie około 200 śmiertelnych m, in. uległo epidemji cholery 27 cudzoziemców.
-X-
WILLA DLA PUŁK. LINDBERGHA.
Bulawayo (Pat). Koloniści z połud
niowej Rodezji ofiarowali pułk, Lind1- berghowi piękną posiadłość ziemską ze wspaniałą willą.
Nastąpiło to w związku z wyraźo- nem przez Łindbergha pragnieniem o- puszczenia Stanów Zjednoczonych,
-x-
MALARJA DZIESIĄTKUJE LUDNOŚĆ.
Durban. (Pat.) Wśród zulusów sze
rzy się gwałtownie malarja.
Niektóre „kreaale" zostały zupełnie wyludnione.
Nr. 85MLKJIHGFEDCBA E G Ł O S .W Ą B R Z E SK I " Str, 2 —-
Znowu walki na Wschodzie
P ekin, XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA( P a t). J a k d o n o s i R e u te r, n o w y k o n f lik t c h iń s k o - ja p o ń s k i m ia ł
m ie js c e k o ło g r a n ic y m a n d ż u r s k ie j.
J a p o ń c z y c y m ie li ja k o flb y z a w ła d n ą ć m ie js c o w o ś c ią J e f h o l, p o ło ż o n ą o 1 0 0 k m . n a p ó łn o c n y - w s c h ó d o id P e k in u , G u b e r n a to r J e h o l te le g r a fo w a ł d o C z a n g - S u e ’L a n g , ż e 6 s a m o lo tó w ja p o ń s k ic h .b o m b a r d o w a ło C z a o - Y a n ig o 2 0 k m . o d g r a n iic y .
W o js k a c h iń s k ie s k o n c e n tr o w a ły s ię d la o d p a r c ia a ta k ó w ja p o ń s k ic h n a g r a n ic y J e h o l.
P ekin. ( P a t). N a d m ie js c o w o ś c ią C z a o -J a n ig p r z e le c ia ły s a m o lo ty ja p o ń - s k ie , ostrzeliw u jąc m iasto z karabinów m aszynow ych.
Jest w iele ofiar. A ta k m ia ł m ie js c e w n o c y . S p o w o d o w a ł o n w ie lk ie z a n ie
p o k o je n ie w ś r ó d lu d n o ś c i c h iń s k ie j.
P aryż, ( P a t) . ‘K o r e s p o n d e n t ,,M a tin "
d o n o s i z D a le k ie g o W s c h o d u : w a lk i, ja k ie to c z ą s ię k o ło J e h o l m ię d z y J a p o ń c z y k a m i i C h iń c z y k a m i z a a la r m o w a ły o f ic ja ln e k o ła w N a n k in ie i S z a n g h a ju . P a n u je o b a w a , a b y te n d r o b n y f a k t n ie p o s łu ż y ł J a p o n ji ja k o p r e t e k s t d o s k ie - r o w a n ia o p e r a c y j n a p o łu d n ie i w y d a * le n ia iC z a n g - T s u lia n g a z P e k in u , g d y ż J a p o ń c z y c y p o s ą d z a ją g o o f in a n s o w a n ie w o jn y p a r ty z a n c k ie j w M a n d ż u irji.
W e d łu g d a ls z y c h in f o r m a c y j m a n d ż u r s k i g a r n iz o n ja p o ń s k i w C z in -C z o u z o s ta ł p o s p ie s z n ie p r z e n ie s io n y d o C z a o r- J a n g .
J a p o ń s k ie k o ła b o w ie m w o js k o w e o ś w ia d c z a ją , ż e p o r u c z n ik I s s ta r d o z o s t a ł z m a s a k ro w a n y p r z e z ż o łn ie r z y c h iń
s k ic h . W c u d z o z ie m s k ic h k o ła c h S z a n g h a ju p a n u je p r z e k o n a n ie , iż C h in y o - c z e k iw a ły d o ty c h c z a s r a p o r tu k o m is ji a n k ie to w e j L ig i N a r o d ó w .
P o z o r je n to w a n iu s ię je d n a k , ż e n ie m o ż n a s ię s p o d z ie w a ć p o m o c y z G e n e w y w ład ze ch iń sk ie p ostan ow iły sp otęgo
w ać ruch antyjapoński i p rzystąp ić do p rzygotow ań m ilitarnych. W a lk i p o d J e h o l w y d a tn ie p ły n ą n a r o z w in ię c ie p r o p a g a n d y . W e d łu g in f o rm a c y j „ M a tin " o b s e rw a to rz y d y p lo m a ty c z n i i w o j
s k o w i u w a ż a ją , ż e w ypadki, jakie m iały m iejsce w e w rześniu 1931 roku n ależy u w ażać za p od n iesien ie kurtyny, a p ier
w szy akt tragedji chińsko-japońskicj rozpocznie się niebaw em .
—o —
Śp. Józefow i W eyssen hoffow i w h ołd zie
Z a to , ż e ś ta k o ż y w ił p u s z c z e i d ą b ro w y , Ż e ś m y ś liw c ó w w n ie w p u ś c ił i o p is a ł ło w y N a z w ie rz a , c o s ię w b o r u lu b b a g n a c h u k r y w a , C h r o n ią c s ię p r z e d c z ło w ie k ie m , c o m u w r o g ie m (b y w a ; T a k , ż e k a ż d y s ię p y ta : li to s e n , li ja w a ?
C z e ś ć C i i s ła w a !
K to p o z n a ł tw e W a r s z u lk i, H a n n u s ie , I re n y , T e n p o d ic h w p ły w e m n a b ra ł p o e ty c k ie j w e n y , 1 z M ic h a łe m R a je c k im a lb o z P u c e w ic z e m , Z d a s ię b y ć n a s z e j p u s z c z y d u m n y m k r ó le w ic z e m P r z e z C ię n a tu r a c a ła p y s z n y c h s z a t n a b r a ła ...
Z a to C i c h w a ła !
A c h o ć o d s z e d łe ś o d n a s w z a z ie m s k ie k r a in y , N ie b ę d z ie m łe z r o n ili, ja k m a łe d z ie c in y , B o ć d u s z a tw o ja z n a m i n a z a w s z e z o s ta n ie , W s z ę d z ie i p o w s z e c z a s y n a O jc z y s ty m J a n ie I m o ż e ta k , ja k c h c ia łe ś , b ę d z ie w g łu s z c u g r a ła .
C z e ś ć C i i c h w a ła !
P r o f. K a z im ie r z B rz o s to w ic z ,
Hiiltr ii tali Mńiili
P o tr y u m lf a ln y m p o c h o d z ie p o p r z e z M a z u ry P r u s k ie ( w s a m y m S z c z y tn ie z g r o m a d z iło s ię z g ó r ą 2 5 ty s . s łu c h a c z y ) p r z y b y ł H itle r w d a ls z y m c ią g u s w e j p o d r ó ż y w y b o r c z e j d o K r ó le w c a . O g r o m n e tłu m y z e b r a ły s ię , b y b y ć ś w ia d k ie m w y s tą p ie n ia „ W ie lk ie g o A d o lfa " . P o u lic a c h m ia s ta p ły n ę ły tłu m y lu d z i, p r z y b y łe z d a le k a , z o k o lic y ( K r ó le w c a i r e s z ty P r u s W s c h o d n ic h , z G d a ń s k a
D z ia ła ln o ś ć p a r ty j p o lity c z n y c h w p ę d z a c a łe p a ń s tw o w s y tu a c ję b e z w y j- ś c ia . J e d y n ie ś c is łe z e s p o le n ie s ię c a łe g o n a r o d u n ie m ie c k ie g o w je d n ą c a ło ś ć d a n ie w ą tp liw ie p o le p s z e n ie lo s u p a ń s tw a n ie m ie c k ie g o .
M a n if e s ta c ję z a k o ń c z o n o o d ś p ie w a n ie m h y m n u c e s a r s k ie g o „ D e u ts c h la n d , D e u ts c h la n d iib e r a lle s " , ( Z a p ) .
„K O ŚC IU SZ K O W P O R C IE G D Y Ń SK IM .
G dynia. ( P a t.) Z e S ta n ó w Z je d n o c z o n y c h p r z y b y ł s ta te k P . T . T . O . „ K o ś c iu s z k o " , k tó r y m ia ł n a p o k ła d z ie 5 7 6 p a s a ż e r ó w , 5 5 to n d r o b n ic y , 2 3 w o r k i p o c z to w e i 5 4 8 s z tu k b a g a ż u . P o d c z a s p o d r ó ż y d o G d y n i d w ó c h p a s a ż e r ó w w z a m ia r a c h s a m o b ó jc z y c h s k o c z y ło z p o k ła d u d o A tla n ty k u . J e d e n z n ic h u to n ą ł, d r u g ie g o u r a to w a n o .
—o—
H A Ł A S P R Z E D SĄ D E M .
P oznań. ( P a t.) R o z p o c z ą ł s ię p r z e d S ą d e m A p e la c y jn y m w P oznaniu p r o c e s o d w o ła w c z y p r z e c iw L eonow i H ałasow i skazanem u przed kilku m iesiącam i przez Sąd O kręgow y na k arę 10 lat w ię
zien ia za zam ordow anie sw ego szw agra Jankow iaka. N a d z is ie js z e j r o z p r a w ie S ą d p o s ta n o w ił p r o c e s o d r o c z y ć do 27 lipca celem zbadania H ałasa p on ow n ie przez psychjatrów .
—o—
(3 p e łn e p a r o w c e p a s a ż e r s k ie z k ilk o m a ty s ią c a m i h itle r o w c ó w ) . Z g ó r ą 2 0 ty s . u m u n d u r o w a n y c h c z ło n k ó w p a r t j i s t a w iło s ię , b y p r z e id e filo w a ć p r z e d s w o im p r z y w ó d c ą .
W ś r ó d d łu g o tr w a ły c h i n ie m ilk n ą c y c h o w a c y j, z a c z ą ł p r z e m a w ia ć H itle r , p o d k r e ś la ją c ja k o r z e c z n a d e r s y m p to m a ty c z n ą f a k t, ż e w o b e c n e j s w e j p o d r ó ż y w y b o r c z e j s p o ty k a s ię ju ż n ie ty l- k o z p a r tją , a le s p o ty k a s ię z c a ły m n a r o d e m n ie m ie c k im .
K s. Józef Joachim G óral
K urytyba. ( P a t.) O d je c h a ł s tą d o k r ę te m „ C o n te V e n d ie “ d o P o ls k i k s ^ J ó z e f J o a c h im G o r a l, p r o b o s z c z w k o lo n ji p o l
s k ie j A b r a n c h e s p o d K u r y ty lb ą . K s , G ó r a l, k tó r y je s t c z ło n k ie m Z g r o m a d z e n ia X X . M is jo n a rz y p r o w in c ji k r a k o w s k ie j, p r a c u je w B r a z y lji b e z p r z e rw y o d r.
1 9 1 1 , b ę d ą c p r o b o s z c z e m n a jp ie r w w S ta n ie S a n ta C a th a r in a , w k o lo n ja c h p o i is k ic h M a s s a r a n d u b a i R io V e r m e lh o , a o d 1 2 la t w A b r a n c h e s . P o z a z a ję c d la m i d u s z p a s te r s k ie m i k s . G ó r a l p r a c u je n a p o lu d z ie n n iik a r ś k ie m , w y d a je w ie le b r o s z u r , o p r a c o w a ł g r a m a ty k ę p o ls k o p o r -
C udow ne uzdrow ienie w L ourdes
( d li s ię , g d y ż c h o r y o d z y s k a ł w ła d z ę w ( K a p ) . C o r a z c z ę ś c ie j c z y ta m y o b e c
n ie w s p r a w o z d a n ia c h k o m is ji le k a r
s k ic h w L o u r d e s o w y p a ld k a c h c u d o w n e g o u z d r o w ie n ia .
„ J o u r n a l d e la G r o tte " p o d a je c ie k a w e o p is y ty c h u z d r o w ie ń . P e w ie n p ie k a r z z M a r s y lji m ia ł o d s z e r e g u ła t s p a r a liż o w a n ą n o g ę . P o o d b y c iu p ie l
g r z y m k i d o L o u r d e s w r ó c ił u z d r o w io n y d o r o d z in n e g o m ia s ta .
T e n s a m d z ie n n ik p o d a je s z c z e g ó ły u z d r o w ie n ia n ie ja k ie g o V e r h e c 'a c ie r
p ią c e g o o d 1 9 2 6 r o k u n a b e z w ła d w n o g a c h . L e k a r z e n ie ty lk o z w ą tp ili o je g o u z d r o w ie n iu le c z r a ld z ili m u , b y s ię p o g o d z ił z lo s e m . J e d n a k r o d z in a p o s ta n o -
n o g a c h .
Z e s z łe g o r o k u p r z y b y ła d o L o u r d e s p . L e o n ja G ille t c h o r a n a g r u ź lic ę . L e k a r z e u w a ż a li, ż e c h o r o b a z n a jd u je s ię ju ż w o s ta tn ie m s ta d ju m , je d n a k z r a d o ś c ią s tw ie rd z o n o 7 lip c a b r . c a łk o w i
te w y z d r o w ie n ie .
Z c a łe g o ś w ia ta p r z y b y w a ją id o -L o u r d e s n ie z lic z o n e z a s tę p y p ie lg r z y m ó w . N ie d a w n o p r z y b y ła ta m w y c ie c z k a z A lg ie r u w io z ą c a 2 0 0 p ie lg r z y m ó w . Z L iv e r p o o l w y r u s z y ła p ie lg r z y m k a lic z ą c a 6 0 0 o s ó b . W ie lu b is k u p ó w i a r c y b is k u p ó w o d w ie d z iło L o u r d e s w o s ta tn ic h c z a s a c h .
w iła w y s ła ć g o d o L o u r d e s . I n ie z a w ie -
tu g a ls k ą , a w o s ta tn ic h la ta c h w y d a ł c e n n y s ło w n ik p o r tu g a ls k o - p o ls k i o r a z p o ls k o -p o r tu g a ls k i. N a d to k s . G ó r a l k ie r z e c z y n n y u d z ia ł w p r a c a c h s p o łe c z n y c h P o lo n ji B r a z y lijs k ie j, b ę d ą c p r e z e s e m Z w ią z k u o w a r z y s tw „ O ś w ia ta " w B r a z y lji.
K s . G ó r a l z a b a w i w P o ls c e k ilk a ty g o d n i, z w ie d z i W a r s z a w ę , K r a k ó w , P o z n a ń , W iln o , L w ó w , o r a z s w e r o d z in n e s tr o n y n a P o m o r z u .
M iędzynarodow y Zlot Skautów W odnych w Folsce
W d n iu 1 4 s ie rp n ia o g o d z . 9 - te j n a b o ż e ń s tw o ( k a to lic k ie i p r o te s ta n c k ie ) , o d g o d z . 1 0 d o 1 3 w d w ó c h p a r tja c h G dynia. ( P a t.) P r o g ra m Z lo tu S k a u
tó w W o d n y c h w P o ls c e w U n ia c h 1 3 i 1 4 s ie rp n ia b r . p r z e d s ta w ia s ię n a s tę p u ją c o : 1 3 s ie rp n ia o d g o d z . 1 2 p r z y ja z d d r u ż y n i z a k w a te r o w a n ie , o d g o d z . 1 6 d o 1 8 p o p is y n a m o r z u . O g o d z , 1 9 .3 0 o g n is k o r e p r e z e n ta c y jn e n a s ta ld jo n ie .
z w ie d z a n ie p o r tu i m ia s ta , o d 1 6 d o 1 8 p o k a z y n a b o is k u s p o rto w e m , o 1 9 o d ja z d d o o b o z ó w .
N apad na robotników polskich w G dańsku
G dańsk. (P at.) N a w racających po pracy w K aiserhafen kilkunastu P ol
sk ich robotników k olejow ych napadło n a je d n e j z u lic o k o ło 30 osób , uzbrojo- nych w łop aty, kije, n oże, k astety i k a
m ienie, Z o s ta li p o b ic i ło p a ta m i: P a w e ł
K r e n s k i i B r u n o n B r a u e r . K a m ie n ie m u g o d z o n y z o s ta ł J ó z e f K in o w s k i, p o b ity z a ś P io tr C z ie lk e . O z a jś c iu r o b o tn ic y z a w ia d o m ili o liw a c h p o lic y jn y w K a L s e r h a f e n .
—o —
Sam obójstw o syna pisarza
W iedeń .( P a t.) Z M o n a c h ju m d o n o - 1 p o p e łn ił s a m o b ó js tw o z p o w o d u n ie u le - s z ą , ż e je d y n y 2 4 - le tn i s y n z n a n e g o p i- c z a ln e j c h o r o b y .
s a r z a n ie m ie c k ie g o G u s ta w a M e y rin k a I *
ŚM IER Ć Z A R A B U N E K . B ergam o, ( P a t.) S to s o w n ie d o p r z e p is ó w n o w e g o k o d e k s u k a r n e g o m ie j
s c o w y Sąd sk azał na śm ierć w ieśn iak a Józefa i Jana R ota oraz Józefa A rzuff za zabójstw o rodziny M azzoleni w ce
lach rabunku, o r a z z a o k a le c z e n ie p r z y g o d n e g o ś w ia d k a m o r d u , n ie ja k ie g o R o n c e lli. O d w o ła n ie s ię d o ła s k i k r ó le w s k ie j n ie o d n io s ło s k u tk u .
—o —
Z A W IE SZ E N IE SP Ł A T Y D Ł U G U . L ondyn. ( P a t.) S ta n y Z je d n o c z o n e z g o d z iły s ię n a z a w ie s z e n ie s p ła ty d łu g u g r e c k ie g o ', k tó r e g o p ła tn o ś ć w y p a d a - ; ła p ie rw s z e g o lip c a , n a o k r e s d w ó c h i p ó ł la t.
O lbrzym ie turbiny
M arsylja. ( P a t.) D o n o s z ą z R o d e z ( d e p . A v e y r o n ) , ż e w ty c h d n ia c h o d b y ła s ię ta m in a u g u r a c ja n a jp o tę ż n ie js z e j w ś w ie c ie h y d r o e le k tr o w n i, m a ją c e j w k r ó tk im c z a s ie d y s p o n o w a ć s iłą 2 4 0 .0 0 0 H P . N a r a z ie u r u c h o m io n a z o s ta ła je d n a z s z e ś c iu tu r b in o s ile 4 0 ,0 0 0 H P , w p r a -
w la n a w r u c h k a s k a d ą , s p a d a ją c ą z w y s o k o ś c i 2 5 0 - u m e tró w .
U Z N A N IE N O W E G O R Z Ą D U . L ondyn. ( P a t.) A u s tr ja u z n a ła n o w y r z ą d w C h ile z p r o w iz o ry c z n y m p r e z y - id e n te m D a v ila n a c z e le . A u s trja je s t w te n s p o s ó b p ie r w s z y m z e u r o p e js k ic h p a ń s tw , k tóre uznały n ow y rząd w C hi
le. P o z a te m u z n a ły g o ty lk o d o tą d U ru
gw aj, B oliw ja, K uba i P ortorico.
—o —
B Ó JK I M IĘ D Z Y R O B O T N IK A M I.
N ow y Jork. ( P a t.) D o n o s z ą z M a r s e ille s w s ta n ie I llin o is , iż w w y n ik u b ó j
k i, ja k a p o w s ta ła m ię d z y r o b o tn ik a m i, z a tr u d n io n y m i p r z y b u d o w ie ta m y n a r z e c e I llin o is , n a tle w a r u n k ó w p r a c y , jeden robotnik został zabity, trzech cię
żk o ranionych a 25 od n iosło lżejsze ra
ny.
O R K A N N A W Ę G R Z E C H . B udapeszt, ( P a t.) M ia s to D e b re ic z y n n a w ie d z o n e z o s ta ło o r k a n e m , k tó r y z n i
s z c z y ł o k o lic z n e z b io ry i u s z k o d z ił lin je te le fo n ic z n e . O d u d e r z e n ia p io r u n a 2 o- soby p on iosły śm ierć, a 6 zostało ciężk o ranionych. Jed n a z kopalń w ęgla w Sal- gotarian została zalana i unieruchom io na.
P O Ż A R K O ŚC IO Ł A .
R adom . ( P a t.) W e w s i R o g ó w p o w , p in c z o w s k ie g o p io r u n u d e r z y ł w s ta r y k o ś c ió ł m o d r z e w io w y . K o ś c ió ł d o s z c z ę t n ie s p ło n ą ł.
E C H A K R W A W Y C H Z A JŚĆ . L w ów , ( P a t.) P r z e d S ą d e m D o r a ź n y m w S a n o k u r o z p o c z ą ł s ię p r o c e s 4 - c h p r z y w ó d c ó w k r w a w y c h z a jś ć w p o w ie c ie le s k im . P r z e d S ą d e m s ta ją : W a s y l D a n y k , P io tr M a d e js k i, A n d r u s z k o P a s ła w s k i i M ic h a ł M a łe c k i, o s k a rż e n i z p a r a g r a f u 7 4 k . k . P ie r w s i tr z e j s ą u - k r a iń c a m i, o s ta tn i z a ś je s t P o la k ie m . D o r o z p ra iw y w e z w a n o 3 ś w ia d k ó w . P r o c e s p o tr w a tr z y d n i.
G óra grozi zaw aleniem
F rankfurt n /M e n e m ( P a t) , W m ie j
s c o w o ś c i C o c h e m n a d M o z e llą z n a jd u je s ię g ó r a k tó r a n ie d a w n o r u n ę ła w d o li
n ę M o z e lli p o w o d u ją c g r o ź n ą k a ta s tr o f ę . O b e c n ie s to k i g ó r y g r o ż ą p o n o w n e m
z a w a le n ie m s ię .
Z a r z ą d z o n o ś r o d k i o s tr o ż n o ś c i.
Nr. 85 GŁOS WĄBRZESKI
DZIAŁ ROLNICZY
Poświęcony zagadnieniom rolniczym i gospodarstwu domowemu.
Wychów cieląt
NR. 19SRQPONMLKJIHGFEDCBA
m a c k u , ja k B ó g d a . N ie k tó r z y tw ie r d z ą , ż e c ie lę ta p o jo n e g o r z e j s ię h o d u ją , a je d n a k p o w ie lo k r o ć s ię p r z e k o n a łe m , ż e p o ją c , m o ż n a m ie ć d o s k o n a łe r e z u lta ty . W e w s z y stk ic h n a s z y c h n a jle p sz y c h o b o ra c h , a w ię c p o s ia d a ją c y c h n a jle p s z y , n a jb a rd z ie j w a r to ś c io w y p r z y c h ó w e k , z a r a z e m n a jd e lik a tn ie js z y , s to s u ją s y s te m p o je n ia k u z u p e łn e m u z a d o w o le n iu . N a tu r a ln ie tr z e b a p r z e s tr z e g a ć p e w n y c h z a s a d . P o ić tr z e b a r e g u la r n ie , z a w s z e o je d n e j p o rz e i w r ó w n y c h o d s tę p a c h c z a s u . P o d a w a ć m le k o w p r o s t o d m a tk i je s z c z e c ie p łe i w c z y s ty c h w y p a r z o n y c h n a c z y n ia c h .
M ó w iłe m w y ż e j o n ie r o z u m n y m s k ą p stw ie s to s o w a n y m p r z y w y c h o w ie c ie lą t. N a r z e k a ją r o ln ic y , ż e m le k o ta n ie , ż e n ie m a c o z n im ro b ić , a le c ie lę c iu s k ą p ią , ta k ja k b y z a n ie g r u b e p ie n ią d z e b r a li. W w ie lu d r o b n y c h g o s p o d a r s tw a c h c ie lę c iu p o z w a la ją s s a ć 5 — 4 ty g o d n ie , a p ó ź n ie j o d s ta w ia ją n a ja k ie ś p ó j- k i, k a s z k i, a n ie r a z w p r o s t n a w o d ę , in n i p o ją c ie lę ta p r z e z 2 — 3 ty g o d n ie , a p ó ź n ie j z a b ie la ją ty lk o m le k ie m p ó jło z g ro c h ó w k i, k a s z y ję c z m ie n n e j, s ie m ie n ia ln ia n e g o i n a te rn , ż e c ie lę ta s ą p o jo n e p r z e z 6 —8 ty g o d n i m le k ie m p e łn e m i d o p ie r o p o ty m o k r e s ie s to p n io w o i to p o p ó ł litr a d z ie n n ie m le k a s ię u jm u je , z a m ie n ia ją c je p ó jk a m i lu b m le k ie m o d c ią g a n e m .
D r u g i z a ś p r z e w id u je p o je n ie m le k ie m p e łn e m 3 ty g o d n ie , p o c z e m s to p n io w o p r z e c h o d z i s ię n a m le k o o d c ią g a n e z d o d a tk ie m s ie m ie n ia ln ia n e g o , p r z y c z e m m le k o o d c ią g a n e d a w a n e je s t w ó w c z a s p r z e z c z a s d łu ż s z y
— p ó ł r o k u , a n ie r a z i 9 m ie s ię c y . Ilo ść m le k a ja k ie j c ie lę p o tr z e b u je d o p e łn e g o ro z w o ju je s t r ó ż n ą p r z y o b u s y ste m a c h . P r z y p ie r w s z y m c ie lę o tr z y m u je z a c a ły c z a s o k o ło 6 0 0
—8 0 0 litró w m le k a p e łn e g o , p rz y c z e m d z ie n n ie n ie d a je s ię w ię c e j ja k 9 litró w . P r z y d r u g im c ie lę w y p ija o k o ło 1 5 0 litr ó w m le k a p e łn e g o i o k o ło 1 5 0 0 — 2 0 0 0 litr ó w m le k a o d c ią g a n e g o , m le k o o d c ią g a n e d a je s ię w ilo śc i n a jw y ż e j 1 2 litró w n a d o b ę . B u h a jk i, k tó r e p r ę d z e j, b o ju ż w w ie k u 5 k w a r ta łó w m u s z ą u z y s k a ć n a le ż y ty ro z w ó j, b y m o ż n a je b y ło u ż y w a ć d o ro z p ło d u , p o tr z e b u ją w y p ić m le k a w ię c e j i to w ilo ś c i o % w ię k s z e j o d n o r m w y ż e j w s k a z a n y c h .
S p r a w d z ia n e m n a le ż y te g o r o z w o ju c ie lę c ia je s t p r z y r o s t je g o w a g i. J e d n o c ie lę p o tr z e b u je d la s w e g o r o z w o ju w ię c e j p o k a r m u in n e m n ie j, je d n o g o r z e j w y z y s k u je p o k a r m , in n e le p ie j. D la te g o te ż n ie m o ż n a n ig d y d o ś ć s ię n a z a le c a ć , b y h o d o w c a s ta le s p r a w d z a ł w a g ę . W p r a w d z ie je s t to n ie c o k ło p o tliw e , a le p r z y n a jm in e j m a s ię w r ę k u d o w ó d , ż e p o s tę p u je s ię z ro z w a g ą , ż e s ię n ie b łą d z i p o - o m a c k u . K o n tro lę w a g i p r z y r o s tu n a le ż y u - s k u te c z n ia ć p r z y n a jm n ie j r a z n a m ie s ią c . N o r m a ln y m p r z y r o s te m d la ja łó w k i w ty m w ie k u b ę d z ie 6 0 0 g ra m , d z ie n n ie , d la b u h a j
k a 8 0 0 g ra m . N ie z n a c z y to , b y n ie m o ż n a b y ło z a u w a ż y ć p e w n y c h o d s tę p ó w o d te j r e g u ły . Z d a r z a ją s ię p r z y r o s ty z n a c z n ie w y ż s z e , lu b te ż n ie c o m n ie js z e . W ię k s z y m p r z y r o s te m n a tu ra ln ie m a r tw ić s ię n ie b ę d z ie m y . M n ie j
s z y je d n a k w s k a z u je n a p e w n o n ie p r a w id ło w o ś c i r o z w o ju i w ó w c z a s w y p a d n ie h o d o w c y z a sto so w a ć s ię , c z y n ie n a le ż y d a w k i z w ię k s z y ć . P r z y c h ó w e k je s t n a s z ą s k a r b o n k ą , n a ż y w ie n ie je g o s k ą p ić n ie m o ż n a . Z a b ie g i n a s z e , s ta r a n ia , w y d a tk i s o w ic ie b ę d ą k ie d y ś n a g r o d z o n e d o b r e m i i u ż y te c z n e m i s z tu k a m i.
D z is ia j m le k o i w o g ó le p o k a r m y d a w a n e c ie - je s ię je z a b e z c e n . M o ż e k ie d y ś z a la t p a - lę to m ja k o w ie s , s ia n o itp . s ą ta n ie , s p r z e d a - r ę , g d y z c ie lę c ia b ę d z ie k r o w a , c e n y s ię p o d n io s ą , a m y w ó w c z a s c ie sz y ć s ię b ę d z ie m y , ż e d o b r ą s z tu k ę p o tr a f iliś m y w y h o d o w a ć n a ta k ic h p r o d u k ta c h , ż e w y c h ó w e k je j w y p a d ł n a m ta n io .
A c z k o lw ie k o d la t k ilk u n a s tu n a w o łu je m y d o je s ie n n e g o , w z g lę d n ie z im o w e g o c ie le n ia s ię k ró w , to je d n a k , ja k d o ty c h c z a s , n ie m a l p o w sz e c h n ie u tr z y m u je s ię c ie le n ie w io s e n n e . M o ż n a b e z p r z e s a d y tw ie r d z ić , ż e n ie o m a l 8 0 % c a ło ro c z n e g o p r z y c h ó w k u p r z y b y w a o d m a r c a d o c z e rw c a , a p o n ie w a ż w k r a ju m a m y o k o ło 6 m iljo n ó w s z tu k k ró w , z te g o z p e w n o ś c ią o k o ło 5 m iljo n ó w n o r m a ln y c h z a - c ie lo ń y c h , p r z e to te 8 0 % d a n a m w p r z y b li
ż e n iu 4 m iljo n y c ie lą t, m n ie j w ię c e j 2 m iljo - n y ja łó w e k , i ty le ż b u h a jó w . Z ty c h 2 m iljo n ó w ja łó w e k , m a m y n a to s p o ro d a n y c h , d o c h o w u p o z o s ta je tr z e c ia c z ę ść , c z y li 7 5 0 ty s ię c y . A w ię c n ie b a w e m , w k ilk u s e t ty s ią c a c h d r o b n y c h g o s p o d a rs tw r o ln y c h w c a łe j P o ls c e , ro z p o c z n ie s ię h o d o w a n ie n a w ie lk ą s k a lę . G d y b y m o ż n a b y ło d o trz e ć d o ty c h w s z y s tk ic h g o s p o d a rs tw i p r z e k o n a ć ic h w ła ś c ic ie li, ja k n a le ż y w y c h o w y w a ć to m ło d e p o k o le n ie , w te d y z a la t p a r ę m o ż n a b y m ie ć w P o ls c e m ło d ą g e n e r a c ję k r ó w z u p e łn ie in n y c h o d ty c h , k tó r e n ie o m a l p o w sz e c h n ie w k r a ju s ię w id z i. B o ć p r z e c ie ż te n p ie rw s z y r o k ż y c ia c ie lę c ia r o z s tr z y g a o p ó ź n ie js z e j je g o w a r to śc i i to n ie ty lk o o w y g lą d z ie , a le i o p ó ź n ie js z e j u ż y tk o w o śc i.
. P o n ie w a ż ty lu r o ln ik ó w w k r a ju n ie z a d łu g o b ę d z ie m ia ło d o c z y n ie n ia z w y c h o w e m c ie lą t, c h c ia łb y m te j s p r a w ie p o ś w ię c ić p a r ę u w a g . A c z k o lw ie k n a sz e p is m o n ie d o w s z y s tk ic h d o trz e , to je d n a k n ie je d n e g o z p e w n o ś c ią z a c h ę c i d o z a s to so w a n ia s ię n a d s w o je m i b łę d a m i, a m o ż e n a w e t d o w y k o n a n ia p e w n y c h z a le c e ń . P isz ę d la te j rz e c z y w y b r a n e j w te rn p r z e k o n a n iu , ż e ic h p r z y k ła d , r e z u lta ty p rz e z n ic h o s ią g n ię te , p o b u d z ą s ą s ia d ó w d o p o c z y n ie n ia z m ia n n a le p s z e . W w y c h o w ie c ie lą t p a n u je u n a s n ie o m a l p o w s z e c h n ie k a r y g o d n e s k ą p stw o lu b n ie u m ie ję tn o ść . P r z e d e w s z y s tk ie m w w ie lu g o s p o d a r stw a c h je s z c z e d o tą d u tr z y m u ją c ie lę ta p r z y k ro w a c h . C ie lę s sie , a g o s p o d a rz z a d o w o lo n y , ż e m a w te n s p o s ó b n a jm n ie j z n ie m k ło p o tu . I rz e c z y w iś c ie k ło p o t w y p u s z c z e n ia c ie lę c ia z e k o jc a d o m a tk i je s t n ie w ie lk i. C ie lę n a m le k u s w e j r o d z ic ie lk i r o z w ija s ię d o b rz e , p r z y ra s ta ja k n a d ro ż d ż a c h . A le s p o s ó b te n n ie je s t r a c jo n a ln y i n ie to z e w z g lę d u n a ro z w ó j c ie lę c ia , b o te m u m le k o m a tk i d o b rz e s łu ż y , a le z e w z g lę d u n a s a m ą k r o w ę . D o p u sz c z a ją c d o n ie j c ie lę , o d r a z u o d e j
m u je s ię je j o c h o tę d o d a w a n ia w ię k sz e j ilo ś c i m le k a . W ia d o m o , ż e c ie lę c iu z w ła s z c z a z p o c z ą tk u , w ie le m le k a d o ż y c ia n ie p o tr z e b a . K ro w a p r z y z w y c z a ja s ię w y tw a r z a ć ty le ty l
k o , ile p o tr z e b u je c ie lę . W y m ię z a m ia s t n a b ie r a ć s p ra w n o śc i, g n u ś n ie je . A tr z e b a w ie d z ie ć , ż e w p ie r w sz y m o k r e s ie p o o c ie le n iu , k r o w a p o s ia d a n a tu r a ln y p ę d d o p r o d u k c ji m le k a i te n p ę d m o ż n a p r z e z u m ie ję tn e k a r m ie n ie z n a k o m ic ie w ó w c z a s p o d tr z y m a ć . J e s t to o k r e s , w k tó r y m u m ie ję tn y h o d o w c a p o tr a f i z n a c z n ie k ro w ę ro z d o ić . I w ła śn ie 'te n n a jle p sz y c z a s z o s ta je p r z y s s a n iu c ie lę c ia s tr a c o n y .
P o z a te rn p r z y ty m s p o so b ie w y c h o w u , h o d o w c a n ie w ie , H e k r o w a d a je m le k a . C ie lę p o tr a fi w ię c e j lu b m n ie j w y s sa ć , z a le ż n ie o d te g o , ile w w y m ie n iu z n a jd u je . H o d o w c a fo rs o w n ie ż y w ią c , m o ż e k r o w y p r z e k a r m ia ć , n a jc z ę ś c ie j je d n a k je n ie d o ż y w ia . R z a d k o k ie d y w id z i s ię k r o w y , p r z y k tó r y c h z o s ta w ia s ię c ie lę ta , w d o b r y m m ię s ie . H o d o w c a lic z y , ż e o n o p o tr a f i w y p ić n a jw y ż e j 1 0 — 1 2 litró w , ty m c z a s e m w rz e c z y w is to ś c i m ie s ię c z n e c ie lę p o tr a f i w y p ić z n a c z n ie w ię c e j. P iją c n a d m ia r, n ie r a z s ię p r z e s y c a , c o b y n a jm n ie j n ie id z ie m u n a z d ro w ie . S s a n ie k r ó w p rz e z c ie lę ta p o w in n o b y ć z u p e łn ie z a n ie c h a n e , p rz y ty m s y s te m ie b o w ie m h o d o w c a n ie m a ż a d n e j k o n tr o li, h o d o h v la id z ie w te d y p o o -
„ N a ro d y , k tó r e n ie p r a c u ją i n ie o s z c z ę d z a ją z n ik n ą zp o w ie r z c h n i z ie m i. “
ROK 4
G d y s ię s k o ń c z y o k r e s p o je n ia m le k ie m , n a s z h o d o w c a g o tó w je s t z a w sz e d o n a js k r a j
n ie js z e g o s k ą p s tw a . N a h o jn o ś ć w m le k u je s z c z e m o ż n a g o b y ło n a m ó w ić , a le d a w a ć c ie lę c iu p o te m o w ie s , o tr ę b y , m a rc h e w , b u r a k i d o b r e s ia n o w d o s ta te c z n e j ilo ś c i, to ju ż tr u d n ie j id z ie . T a k i s p o só b p o s tę p o w a n ia m o ż n a p o r ó w n a ć d o c z y n u le k k o d u c h a , k tó r y b u d u ją c d o m , w y b u d o w a ł s o lid n ie g r u b e m u - r y , w y k o s z to w a ł s ię n a n ie , a le s k le c ił d a c h b y le ja k , m u ró w n ie o ty n k o w a ł, o k n a z a le p ił p a p ie r a m i, a p ie c ó w n ie w y m u r o w a ł. C h o ć d o m k o s z to w a ł g o n ie m a ło , k o r z y ś ć m a z n ie g o n ie w ie lk ą : — n a g ło w ę m u s ię le je i z im n o m u d o k u c z a .
J e ż e li h o d o w c a z d e c y d o w a ł s ię n a o d p o w ie d n ie w y p o je n ie c ie lę c ia , p o w in ie n ju ż n a d a l p o z o s ta ć d o b r y m h o d o w c ą , in a c z e j w y d a te k b y łb y b e z c e lo w y .
C ie lę p o u r o d z e n iu p r z e d s ta w ia w a r to ś ć o k o ło 3 0 — 4 0 z ł. D a je m u s ię p ić m le k o d o w o - li, w y p ija o n o d a jm y n a to 6 0 0 litr ó w m le k a , c o w a r te , lic z ą c c h o ć b y p o 2 0 g ro s z y — 1 2 0 z ł. Ł ą c z n ie w a r to ś ć c ie lę c ia p r z e d s ta w ia s ię
Dalszy krok Kas Chorych dla ulżenia rolnictwa ziem zachodnich
Z d n ie m 1 . 5 . b r . z a c z ę ło o b o w ią z y w a ć r o z p o r z ą d z e n ie o z n ie sie n iu g r u p z a r o b k o w y c h w u b e z p ie c z e n iu c h o ro b o w e m r o b o tn i
k ó w r o ln y c h . D z ię k i te m u o b n iż y ły s ię z n o w u b a r d z o p o w a ż n ie s k ła d k i p ła c o n e p r z e z ty c h r o b o tn ik ó w d o K a s C h o r y c h . W w o je w ó d z tw . P o z n a ń s k ie m i P o m o rsk ie m — je s t to ju ż d r u g a z k o le i o b n iż k a w b ie ż ą c y m r o k u . M ia n o w ic ie z d n ie m 1 . 4 . o b n iż y ły s ię ju ż r a z s k ła d k i d o tu t. K a s C h o r y c h n a s k u - U b e z p ie c z e ń w P o z n a n iu c e n a r ty k u łó w ro l- te k z r e d u k o w a n ia p r z e z O k r ę g o w y U rz ą d n y c h , w c h o d z ą c y c h w s k ła d w y d a w a n y c h w n a tu r z e d e p u ta tó w . S ta łą te n d e n c ję z n iż k o w ą w d z ie d z in ie ś w ia d c z e ń s f e r r o ln ic z y c h n a rz e c z K a s C h o r y c h p r z e d s ta w ia n a jle p ie j n a s tę p u ją c a ta b e la :
Wysokość składki tygodniowej do Kas Cho
rych.
R o d z a j r o b o tn ik a
w g ru d n iu 1 9 3 0 r, z ło ty c h
w g r u d n iu 1 9 3 1 r . z ło ty c h
w k w ie tn iu 1 9 3 2 r . z ło ty c h
o d 1 -g o m a ja 1 9 3 2 r . z ło ty c h
O r d y n a r ju s z 2 ,0 5 1 ,5 9 1 ,2 5 1 ,1 5
C h a łu p n ik 1 ,5 9 1 ,5 9 1 ,2 5 1 ,1 3
z a c ię ż n ik k a t. I. 0 ,5 7 0 ,5 7 0 ,5 7 0 ,3 9 z a c ię ż n ik k a t. H a . 0 ,8 0 0 ,5 7 0 ,5 7 0 ,5 1 z a c ię ż n ik k a t. I lb 1 ,0 2 0 ,8 0 0 ,5 7 0 ,5 8 z a c ię ż n ik k a t. III. 1 ,0 2 0 ,8 0 0 ,8 0 0 ,6 9 z a c ię ż n ik k a t. IV . 1 ,2 5 1 ,0 2 1 ,0 2 0 ,8 2 ro b . s e z . z a m . k a t. I. 1 ,2 5 1 ,0 2 0 ,8 0 0 ,7 4 ro b . s e z . z a m . k a t. II 1 ,5 9 1 ,0 2 1 ,0 2 0 ,8 1 ro b . s e z . z a m . k a t. III 1 ,5 9 1 ,2 5 1 ,0 2 0 ,9 4 ro b . s e z . z a m . k a t. IV 2 ,0 5 1 ,5 9 1 ,2 5 1 ,0 9 ro b . s e z . m ie j. k a t. I 1 ,2 5 0 ,8 0 0 ,8 0 0 ,7 1 ro b . s e z . m ie j. k a t. I I 1 ,5 9 1 ,0 2 1 ,0 2 0 ,7 8 ro b . s e z . m ie j. k a t. I I I 1 ,5 9 1 ,2 5 1 ,0 2 < 0 ,9 1 ro b . s e z . m ie j. k . IV 2 ,0 5 1 ,2 5 1 ,2 5 * 1 0 6 z a u w a ż y ć n a le ż y , ż e c y f r y p o w y ż s z e o d n o s z ą s ię d o W o je w ó d z tw a P o z n a ń sk ie g o . N a P o m o rz u s k ła d k i s ą w n ie k tó r y c h w y p a d k a c h je s z c z e o k ilk a g ro s z y n iż s z e .
W y m o w a p o w y ż sz y c h c y f r je s t a ż n a d to ja s n ą i p r z e k o n u w u ją c ą d la k a ż d e g o c z ło w ie k a d o b r e j w o li!
P r z e m a w ia ją z a ś o n e d o p r z e k o n a n ia te rn w y r a ź n ie j, je ż e li w e ź m ie m y p o d u w a g ę , ż e :
l) s k ła d k i o b lic z o n e d la ty c h o d d z ia łó w p o w ia to w y c h K a s C h o r y c h , w k tó r y c h s k ła d k i s ą n a jw y ż s z e (6 ,5 % o d z a r o b k u ) ,
—-r-— str. 3 ---
4 0 p lu s 1 2 0 = 1 6 0 z ło ty c h . G d y c ie lę c iu w ty m o k r e s ie p o s k ą p i s ię p a s z y d o d a ls z e g o p r a w id ło w e g o ro z w o ju , c o s ię s ta n ie ? C ie lę p r z e - s ta je p r z y ra s ta ć , z a m ia s t w y r o s n ą ć n a z w ie rz ę p o ż y te c z n e , s ta n ie s ię tw o r e m p o k r a c z n y m „ n i to z p ie r z a n i z m ię s a " .
N ie r a z w id z ia łe m ta k ie z a m o rz o n e 9 m ie s ię c z n e , a n a w e t ro c z n e c e lę ta , z a k tó r e rz e - ź n ik n a ta r g u n a w e t 1 0 0 z ł. n ie o fia ro w a ł.
K o s z ty w y c h o w u p r z e w y ż s z y ły c e n ę z a o f ia r o w a n ą , a g d z ie z y s k h o d o w c y , z a p ła ta z a je g o tr u d y ? T y lk o te n h o d o w c a m o ż e w y p r o w a d z ić c ie lę n a u ż y te c z n ą k ro w ę , k tó r y c a ły r o k ja k d łu g i, d a c ie lę c iu d o b re , r ó w n o m ie r n e , w a r u n k i ro z w o ju . T e n p ie r w s z y ro k ż y c ia r o z s tr z y g a o p ó ź n ie js z y m r o z w o ju i u - ż y te c z n o ś c i d a n e j s z tu k i. P r z e z c a ły te n o k re s n ie w o ln o h o d o w c y , a n i n a je d e n d z ie ń fo l
g o w a ć . W m ia r ę p r z y r o s tu i r o z w o ju tr z e b a p o w ię k s z a ć d a w k i p a s z i to ta k ic h k tó r e d la c ie lą t s ą o d p o w ie d n ie , i k tó r e w p ły w a ją n a r ó w n o m ie rn y r o z r o s t k o ś c i i m ię s a . T a k ie m i p a s z a m i b ę d ą p r z e z p ie r w s z y c h p a r ę m ie s ię c y d o b r y o w ie s z ie lo n y i s ia n o , p ó ź n ie j m ie s z a n k a o w s a , g ro sz k o w y c h , k u c h u ln ia n e g o i o tr ę b ą , o r a z s ia n a . O d 5 m ie s ię c y c z ę ś ć p a s z y tr e ś c iw e j m o ż n a ju ż z a s tę p o w a ć la te m : p a s tw is k ie m , z ie lo n k a m i, z im o w ą p o r ą : m a r
c h w ią łu b b u r a k a m i. C z y ilo ś ć p a s z y z a d a w a n e j je s t d o s ta te c z n ą , n a to d a n a m o d p o w ie d ź z n o w u u w a g a . T o te ż w a ż e n ia n a le ż y p iln o w a ć i w d a ls z y c h o k r e s a c h p o w y p o je - n iu . W a ż y ć r a z n a m ie sią c .
P r z y r o s t n o r m a ln y d la ja łó w k i w ty m c z a s ie w y n o s i 6 0 0 —8 0 0 g ra m , d la b u h a jk ó w 8 0 0 g r. d o 1 k g . 2 0 0 g ra m .
i(iD o lk o ń c z e n ie w n a s tę p n y m n u m e r z e ) .
—x—
m ) z w y m ie n io n e j k w o ty (s k ła d k i ty g o d n io w e j) p ła c i s ię ty lk o 6 0 % p ra c o d a w c a , a 4 0 % r o b o tn ik .
n ) o b n iż e n ie s ię s k ła d k i w y n o s i w ię c o d 1 - 1 2 . 1 9 3 0 r. d o 1 . 5 . 1 9 3 2 r.
o ) u o r d y n a r ju s z a 4 4 % , ' p ) u c h a łu p n T k a 2 9 % ,
q ) u z a c ię ż n ik a ś r e d n ie j k a te g o r ji 4 3 % , r ) u s e z o n o w c a ś r e d n ie j k a te g o r ji 4 1 % . 4 ) c e n a z a ś ż y ta w y n o s iła w g r u d n iu 1 9 3 0 r. z ł. 1 7 — z a 1 0 0 k g a w m a ju 2 8 z ł z a 1 0 0 k g .
i je ż e li w s p o m n im y , ż e c i z ro ln ik ó w , k tó r z y p ła c ą p u n k tu a ln ie te z m n ie js z o n e s k ła d k i w r o k u b ie ż ą c y m m a ją p r a w o d o r o z ło ż e n ia n a 5 la t s p ła ty z a le g ło ś c i z la t p o p rz e d n ic h . N ie tr z e b a w ię c c h y b a d o d a w a ć , ja k n a le ż y r o z u m ie ć n ie u s ta ją c e n a r z e k a n ia n ie k tó r y c h z ie m ia n n a r z e k o m ą n ie u s tę p liw o ś ć i k o s z to w n o ś ć K a s y C h o ry c h .
R ó w n ie ż n ie s łu s z n y m je s t z a r z u t, ż e ro - b itn ic y r o ln i n ie w ie le z K a s y C h o ry c h k o r z y s ta ją . P r z e c iw n ie c z y to c h o d z i o z a s iłk i g o tó w k o w e ( k tó r y c h w o b u W o je w ó d z tw a c h Z a c h o d n ic h w y p ła c a ją K a s y C h o r y c h p o n a d 1 5 .0 0 z ł d z ie n n ie ) c z y te ż o h o n o r a r ja la k a - r z y lu b a p te k a r z y , to w s z ę d z ie o k o ło 6 5 % w y d a tk ó w K a s C h o r y c h p r z y p a d a n a ś w ia d c z e n ia d la r o b o tn ik ó w r o ln y c h , c o n a w e t n ie c o p r z e w y ż s z a ic h s to s u n e k ilo ś c io w y d o p r a c o w n ik ó w in n y c h z a w o d ó w . R ó w n ie ż p e łn e s ą ty c h w ie js k ic h „ in w a lid ó w p r a c y " i ic h c z ło n k ó w ro d z in s a n a to r ja K a s C h o r y c h i o - p ła c a n e p rz e z n ie s z p ita le s a m o rz ą d o w e i p r y w a tn e . W re s z c ie tr z e b a w z ią ć p o d u w a g ę ta k ż e i f a k t, ż e p o m o c le k a r s k a d la r o b o t
n ik ó w w ie js k ic h je s t s z c z e g ó ln ie k o s z to w n ą d la K a s z u w a g i n a k o n ie c z n o ść p o k r y w a n ia w w ie lu w y p a d k a c h k o s z tó w p rz e w o z u le k a r z y d o n ie r a z b a r d z o o d le g ły c h m ie js c o w o ś c i.
J a s n e m w ię c je s t, ż e d a ls z e a ta k o w a n ie ty c h ju ż d z iś g ro s z o w y c h s k ła d e k d o K a s C h o ry c h p o d y k to w a n e je s t n ic z e m in n e m ja k ty lk o c h ę c ią w y k o r z y s ta n ia n a s tro ju k r y z y s o w e g o d o u n ic e s tw ie n ia te j n a jw a ż n ie js z e j z d o b y c z y lu d u p r a c u ją c e g o , ja k ą je s t u b e z p ie c z e n ie n a w y p a d e k c h o r o b y i n ie z d o ln o ś c i d o p r a c y .
