Kalendarz Robotniczy na Rok Przestępny 1932

GEC-Zakłady żywnościowe w Nerato- wicach i icii w yrob y: n y,

GEC — cykoria, kawa słodowa, v/ Y

GEC — czekolada, cukierki, kakao, 2 U \

GEC — przypraw a do zu p y, J ’ x l

GEC — konserwy rybie, /j Lj

GEC — marmelady, powidła,

7 1

GEC — musztarda, j y GEC — ocet,

GEC — soki owocowe, / 2

GEC — owocowe i gronowe winu, GEC — sok malinowy; y

do otrzymania we wszyslkićjh lokalach $>tówg-

rzyszeń spożywczych! /

KALENDARZ ^ROBOTNICZY

— ■

■~:T

t

- ' -

NA ROK PRZESTĘPNY

mu

H i 1932 .

1111

..

Cena Kć 5‘—

=====

Z R E D A G O W A Ł : F E R D Y N A N D G O E T Z E.

N a k ła d e m P olskiej Sekcji Zw. G órników w K arw inie.

C zcionkam i D ru k arn i L udow ej w e F ry sztacie.

ZBIORY

"SrłAHRADMiKAi

N O T A T K I N A D Z W Y C Z A J N E .

W łaściciel (N azw isko)

Po m ieszk an ie i ulica

# /L w

A dresy do z ap am iętan ia.

_ / 7

J

^J

ZSA

•

N u m era telefonu u rz ą d num er

a t l ^{k s f m} L

a $5zi

^{2 —} t C 8 « / b a

¥ ,0 0

Książki, które tego roku przeczytałem.

1

O--,

Ł i& ynt/W i- ■ J y r f

- ryuAj

---

Ł--- ---y

-- 9 4 f

r

!

" ■ , ■

* /

-

•

lf S T Y C Z E Ń ]

Dnie Św. rzym.-kat. Św. ewangel

1

i P N o«y Rok ([ No vy Rok 2 S Makarego Abla i Seta 3

N

^{Genowefy Enocha}

4

P

^{1'ytusa Izabeli}

5 W Imię Jezu Szymona 6 S r frzeeh !v óli T r«ui> Króli 7 Cz W alentego Izydora 8 P Seweryna

@

E rharda 9 S J uliana Marcyana i o

N

Pawia pust Pawia i i P Hygina M atyldy 12 W Ernesta Reinholda 13 Sr Hilarego H il rego 14 Cz Feliksa Feliksa 15 r Maura ) Maura 16 S Marcelego Marcelego 17 N Antóniego Antoniego 18 P Pry.ski Pryski 19 W K antego Sary 20 Sr Fabiana i Seb. Fabiana i Seb.

21 Cz Agnieszki Agnieszki 22 P Wincentego W incentego 23 S Zaśl. N M P .® Em eryka 24 N Tymoteusza Tymoteusza 25 P Nawr. św. P. Nawr. św. P.

26 W Polikarpa Polikarpa

27 Sr Jan a Jana

28 Cz Karola W ielk Karola W ielk 29 P Franciszka W aleryna 30 S M artyny (£ Adelajdy 31 N P iotra z N. W irgiljusza

— 4 —

N O T A T K I

rn

Ł U T Y

n Dnie Św. rzym -kat. Św. ewangel.

I P Ignacego Brygidy 2 W NM P Gromn. Oczyszcz. M.

3 Sr Błażeja Błażeja 4 Cz W eroniki W eroniki

5 P Agaty Agaty

6 S D oroty £ Doroty 7 N Rom ualda R yszarda 8 P Jana z M aty Salamona

9 W Apolonji Apolonji i

io Sr Popielec Gabryela 11 Cz Dezydera Eufrozyny 12 P Eulalja Eulalja 13 S Katarzyny K astora 14 N

Walentego }

_

W alentego 15 P F austa Fausta 16 W Juljany Juliany 17 Sr Konstancji Konstancyi 18 Cz Symeona Zuzanny 19 P Konrada z P . Gabinusza 20 S Eleuteryi Eucharyusza 21 N Eleonory Eleonory 22 P Kat św. P .® K a t św P.

23 W Piotra Seweryna 24 Sr Macieja Macieja 25 Cz W alburga W iktora 26 P Aleksandra Bogusława 27 S Leandra Leandra 28 N R om ana ([ R om ana 29 P Dzień przest. Dzień przest.

---— - ...— ---

M A R Z E C

n

Dnie |Św. rzym -kat | Św. ewangel. j

I W Albina Albina

2 Sr Agnieszki Symplicjusza

•$ Cz Kunegundy Kunegundy 4 P Kazimierza A drjana 5 S Euzebjusza F ryderyka 6 N F rydolina F rydolina 7 P Tomasza Q Felicya 8 W Ja n Boży Filom ena 9 Sr Franciszki Prudencjusza io Cz 40 Męczennik. Aleksandra i i P Herakljusza i R ozyny 12 S Grzegorza W. ^Grzegorza

13 1*1 Hozyny E rnesta 14 P Matyldy Zacharyusza 1 5 w Długosza ) K rysztofa 16 Sr H erbert Cyrjaka 17 Cz Hertrudy Gertrudy iS P Edwarda Anzelma 19 S Józefa Obi. Józefa 20 N Aleksandry R uprechta 21 P Benedvkta Benedykta 22 W Bazyli M. ® Kazimierza 23 Sr Katarzyny Eberharda 24 C/ W Czw. ^Gabrjela 25 P W P ia t W. P.ątek 26 s W. S o i. ^Emanuela 27 N Wielkanoc H. Wie'kanoc H 1 28 P Pnn Wjelk Pnn. Wielk.M / •

29 W Cyryla <£ Eustachego

.

"30 Sr Kwiryna I Gwidona

31 C? Amosa pr. Amosa *

N O T A T K I

h

■V

— 9 —

(7/i L

K W I E C I E Ń ₁

Dnie 1 P 2 S

Św, rzym -kat.! Św. ewangcl.

Hugona Teodora Franciszka ' Amalji

10 N 11 P 12 W 13 Sr 14 Cz 15 P 16 S 17 N 18 P \

Ryszarda Izydora W incentego Celestyna 4 H erm ana Dyonizego Marcelego

| Darjusza Ambrożego

! Hozeasza

^ Ireneusza Hegezypa Apolonji Demetryusza Ezechjela

Leona W.

Juljusza Hermen.

Tyburcjus/a ) Anastazji Lamberla

Daniela Leona Juljusza Justyna

Tyburcyusza Olympii Charazyusza Aniceta

Apolonji IX.

Agnieszki ® Anzelma Sotera V jC ąja Wojciecha-

Rudolfa Florjana W ernera Marce la Anzelma S o teri i Kaja Wojciecha

Teofila b P ( W italiśą Piotra K.

K atarzyny

arka Kleta Anastazego W italego Sybilji Eutropjusza

J \

•“ . J

| Dnie Św. rzym.-kat. Św. ew angel.

iko {B r “fS vn,

1 N | 2 W i 3 W 4 Sr 5 6 P 7 S

Św . robotn.

Zygmunta K ról.N M P .K Florjana

Wnieb. P. # Jana w Oleju Domiceli

Św.. robotn.

Zygmunta Znal. św. Krz.

F lorjana Wnieb. P.

D ytrycha G otfryda 8 N Stanisława Jr Stanisława 9 »* Gr^egorza^f Joba 10 W Izydora W iktoryna 11 Sr M a r n e j Adalberta 12 0? Pankj&spgo Pankracego 13 P Sei^waceg^ ) Serwacego 14 S Bonifacego^ Bonifacego 15 N Zesł. D. Św. Zesł. D. ś v 16 P P. Ziel.Sw. Pon. Ziel. Sw 17 W Paschalisa Liborysza 18 Sr Feliksa P o te n c ja za 19 Cz P iotra Cel Anastazego 20 P Bernarda ® Prudensa

21 S Heleny Heleny

22 N jm ji Heleny

- 23 P De\vderti6n Dezyderego S

24 w

^{Afra Zuzanny}

5 25 Sr Grzegorza Urbana i 26 ^ ■ B M C \ ł a F. B oie Ci ło

? 27 p J m p \ { Lucyana

^ 8 S ( v Augustyna^L W ilhelma

29 N Maksyma Marji

.

3° P Ferdynanda Ferdynanda ■

W Anieli M. Petroneli

I

— 12 —

N O T A T K I

— 13 —

C Z E R WI E C 1

Dnie Św. rzym -kat | Św. ewangel.

i Sr N ikodem a Nikodema 2 Cz Marcelina Efraim a 3 P K loty Idy Erazma 4 S Franciszka Q Karpa 5 N Bonifacego Bonifacego 6 P Morberta Regina 7 W R oberta Lukrecji 8 Sr Medarda Medarda 9 Cz Felicjana Pr) ma 10 P Małgorzaty Onufrego i i S Barnaby ) Barnaby 12 N Onufrego Bazylego 13 P A ntoniego Tobiasza 14 W Bazylego Antoniego

15 Sr W ita i Mod. W ita 16 Cz Benona Justyny 17 P A dolfa Laury 1.8 S Marcelina ® Gerw.-zego 19 N Juljanny Sylwerego 20 P Florentyny Sylasa 21 W Alojzego Albana 22 Sr Pauliny Achaz 23 Cz W andy Bazylego 24 I’ Jana Chrzcie- Jana Chrzcie.

25 S Prospera C | Prospera 26 N Jana iPaw ta Jerem iasza 27 P W ładysława F ilipiny

28 W Leona L eona

29 S r P io tra i P. P io tra i P.

30 Cz W sp.sw . P . W sp. św. P

— 14 —

N O T A T K I

— 7 ^{w - d M .}

Ł i t ^— * * '“ *- 2 * 0 ^

* /(■ * %

- 15 -

□i

L IPI E C

Dnie Św. rzyra.-kat. Św. ewangel, 1 P

2 S

:

10 N 11 P 12 W

3 Sr 4 Cz

»5 P 16 S 17 N 18 P 19 W i 20 Sr

**2 1 CZ

Teobalda Naw. NMP.

Otona ©

Józefa Cyryla i M Husa I/ajasza Wilibalda Elżbiety Zenonia Amalji Piusa I ) Jana Gwalb Małgorzaty Bonawentury Henryka Rozesł. A p.H Aleksego (Jj Szymona Wincentego Czesława Kunegundy Marji Magd.

Apolinarego

i ;

24 N 25 ? 26 W

17 Sr 28 Cz 29 P 30 S 31 N

Krystyny J k ń b i ([

Anny Panlaleona

W iktora Marty Abdona i Sen

T eobalda Nawiedz. M P Kornelego Ulryka C yryla i M.

Husa Izjasza W ilibalda Kiljana*,——1 Alojzy' 7 braci sp.

Placydy

| H enryka

| Małgorzaty Bonawentury Kozę l. Ap j, W y

Alekeego Malernusa Rufina Eliasza Pauliny Maryi Magd.

Apolinarego Krystyny J akóba Anny Marty

Fantalona Iieatryksy Abdona Ignacego | Ernestyny

— 1 6 —

SI E R P I E Ń

| Dnie |ś*r. rzy m -k at Św. ewangel.

. . . . .

i P Piotra P iotra

1

2 W NM P.A n. © Gustawa 3 Sr Znal. św. Szcz. A gusta 4 Cz D o m in k a Dominika 5 P N M P. Śnież. ( >swalda 6 S Przem. P. Syksta 7 Kajet* n 1 Donata 8 P Cyrjaka (Jyrjaka 9 W Romana ) Rolanda i o Sr W awrzyńca Wawrzyńca 11 Cz Zuzanny H erm ana

1 2 P Klary K lary 13 S Hipolita Kasiana 14 M Euzebjusza Euzebjusza

>5 P Wnieb. NMP W nieb. MP.

16 W Jacka i R (g) R ocha 1 7 Sr Anastazego Bertram a 18 Cz Heleny A gap i ta 1 9 P Tymoteusza Sebalda 20 S Bernarda B ernarda

2 1 fi Joanny Adolfa 22 1’ Alfonsa Tymoteusza

23 w P ilipa Zacheus2a

24 Sr Bartłomieja { Bartłom ieja 25 Cz Ludwika Ludwika 26 P Zefiryny Zefiryny 27 S Cezarjusza Gebharda 28 N Augustyna August) na 29 P Ścięcie św J. Ścięcie św. J .

30 W Róży R ebeki

31 Sr Rajm unda @ Pauliny

— 19 —

\ W R Z E S I E Ń 1

PS--- ---rS Dnie Św. rzym.-kat. Sw. ewangel.

i Cz Bronisławy Idziego 2 P Szczepana Absolona

3 S Zenona Mansweta

4 N Rozalji Róży 5 P W awrzyńca Herkulesa 6 W Zacharjusza Magnusa 7 Sr Melchiora ) R eginy 8 Cz Nar. NM P. N ar MP.

9 P Gorgonjusza Gorgonjusza 10 S Mikołaja Jodowa

i i N Piotra Prot:i 12 P Im NMP. Cyrusa 13 W Filipa męcz. Materna 14 Sr P św Krz. (§) Pod, św. Krz 15 Cz Nikodema \ ikodema 16 P Korneljusza Eufemja 17 S Piętna św. Fr. Lamberta 18 N Józefa Kup Tytusa 19 P Januarego Sydonji 20 W Eustachjusza Faustyny 21 Sr Mateusza Mateusza 22 Cz Maurycego Maurycego 23 P Tekli ([ Tekli 24 S Matki B.Łask. Gerard 1 25 H Kleofasa Kleofasa 26 P Cyprjana Cyprjana 27 W Kośmy i Dam. Adolfa 28 Sr W acław a Wac?awa 29 Cz Michała Michała 30 P Hieronima ® Hieronima

— 20 —

— 21 —

PAŹDZIERNIK 1

Dnie Św. rzym -kat.

1

Św. ewangel.

i S Ja n a z D ukli Benigna

to.

2 N 3

P

4 W 5 Sr 6 Cz

7 P

8 S

Bogifmila K a n d y d a ' F ranc Ser.

Placydy Brunona ) Justyna

^Brygidy

Leodegara Kandyda Franc. Ser.

Fidesa Fryderyki Amalji Pelagji

\

V

9 N 10 P 11 W 12 Sr 13 Cz .M

P

15 s

Dyonizego Franciszka Nikazego Maksymiljana K olom ana^-- K aliksta @ Jadw iga kr.

Dyonizego , Gereona / Burkfyarda Maksymiljana Edw arda K alifeta Jadw iga

t '* . ^ ’

N .

16 N 17 P 18 W 19 Sr 20 Cz 21 P 22 S

Galusa op.

Terezji Łukasza P iotra z Alk.

F elicjana Urszuli K orduli ([

Gawła Fiorentyny Ł ukasza ew.

F erdynanda W endelina Urszuli

Korduli -

^

23 N 24 P 25 W 26 Sr 27 Cz 28 P 29 S

vJan a Kapistr.

R afaela arch.

Chryzant.

A m anda Frumentar Sw. państw Narcyza b .©

S e w e ry n y ^ Salom ei' W ilhelminy Ewarysta Ś v-%państw.

Narcyza s 30 N

3 1

P

^{ZenobjuszaWolfganga Ozyja}f*am. reform .

— 22 —

N O T A T K I

— 23 —

L I S T O P A D

*

MO.

f e

Dnie Św. rzym.-kat. Św ewangel.

1 W 2 Sr 3 Cz 4 P 5 S

W siystk. św.

Dzień zad.

H uberta Karola Bor.

Emeryka )

W szystk. św.

Dzień zad.

Bogumiła Em eryka Blandyny 6 N

7 P 8 W 9 Sr 10 Cz 11 P I2 ^

Leonarda Engelberta Gotfryda T e o d o r a ^ c ^ Andrzej a Marcina Kunegundy

Ziemowita MalacŁjasza Sewera Teodora Próba Marcina Jonasza ^ 13 M

14 P /IS W i 6 Sr 17 Cr 18 P 19 S

Stanisl, K. (J) Serafina Gertrudy Edmunda Grzegorza Ottona Elżbiety

Brykcjusza / Lew ira j / Leopolda^

Otmara H ugona Gelazjusza Elżbiety 20 W

■ 21 P 22 W 23 Sr 24 Cz 25 P 26 S

Feliksa '© 6 « .N M P .(

Cecylji KlemensJt^-, Jena od K rz '' Katarzyny Jtonrida

Edmunda Ofiar, MP.

0 6 yljU ...- Klemensa .JLmilji

K »tjrzyny K o n ra a t- 27 N

28 P 29 W 30 Sr

Wirgilego Sosdeneia © Suturnina Andrzeja

W alerego s R ufina - W altera Andrzeja

N O T A T K I

I M / O d

i A

Jf

4 f / 3

'/% A

/ V

y o m A )

9 / i ( 0

P v / -

T f O

r i 9 f f

f t i 8

/ / l l

foo

)oo

* $ ' 0

I Dnie Św. rzym.-kat Św. ewangel 1 Cz

2 P 3 S

Eligjusza Bibjany Franc. Ksawer

D !ugosza Aurelji Kasjana 4 N

5 P 6 W 7 Sr 8 Cz 9 P 10 .-r'

sB arbiry Mikołaja Ambrożego NP. NMP.

Leok dji Judyty

B arn ab y > ^’

Abjgai*a Mikołaja Agitona Dzień pokutn Joa^trójąa Judyty \ 11 N

12 P 13 W 14 Sr 15 Cz 16 P 17 s

Damazego Maksentego

Łućji @

Spirydjona Celjana Albiny Łazarza

Damazego Epimacha Łucji Nikazego Ignacego Ananjasza L a z a r a 18 N

19 P 20 W 21 Sr 22 Cz 23 f*

24 S

Gracjana Netnezjusza L ib e r m ^ . J Tomasza Remetro.

W iktOrji Adama i E.

. Winibaldkf A b ra h a m a Ainona Tomana DagobeKa Adama i Ewy:

25 N 26 P 27 W 28 Sr 29 Cz 30 P 31 s

Boże Nar.

S/C7epana

Jana ©

Mlodziank.

Tomasza Dawida Sylwestra

Nar. Chr, P.

S ?c z fp a n a Jana Młodzianków Jonatana Dawida Boguchwała

— 26 —

N O T A T K I

—

g O w \ W

-

/ 4

"

~J=£# =?

$0 ^",

Z $ 0 ■ W

f s U f a ' * * & ' ^. 0

Adresy do zapamiętania.

Imię M ieszkanie Nr.

dom u

— 28 —

Taryfa pocztowa.

N aleźyło ści poczty listo w ej.

SP W

Listy zw y­

czajne (poczta w miejscu 60 h)

n a dalsze oddalenie

K arty kores­

ponden­

cyjne D ruki

W zorki

Najniższy taryf 40 h

Papiery kupieckie Najniższy tary f 100 h

pojed. £

'c0a

'će'>>₀ ^{g h g h g h g h}

et 20 IOO 5° 20 100 40 250 100

_0£ 4 0 1 3 0 IOO 40 1S0 60 300 120

O ÓO 160 J 5° 60 200 80 35° 140

^5O 80 190 _{50h lOOh} 200 80 250 IOO 400 160

r N 1 100 220 250 IOO 300 120 450 180

1 2 0 250 300 120 35° 140 500 200

I4O 280 ₃₅₀ 140 400 160

£ Za każdych 400 160 45° 180

►> dalszych 20 g 4 5 ° 180 500 200

> 30 h więcej 500 200

Do 20 g

850 h Za każdych

Najniższy ta ry f 100 h za każdych za dalszych 150 50 g 50 h 50 g 50 h

20 g 150 h. 100 g 100 h

150 g 150 h

250 g 250 h 300 g 300 h Najniższy ta ry f 2 50 h za każdych dalszych 50 g 50 h

Zniżone t a r y fy pocztowe z a listy

do Niemiec, W łoch, A u strji, Polski Rumunji i W ęg;er D o 20 g . . K ć 2.— do 12 0 g . . K ć 9-50

,,

40 g . _{• „} 3-5° „ '4 0 g . .

„

u . —

,,

60 g . _{• „} 5-—

„

160 g

. .

' 2-5°

a ^{80 g}

. . „

^{6.50 »} 180 g

. .

14 — a ^{100 g}

. . „ 8

. -

„

^{200 g}

. .

,, i 5-5o

Dopuszczalna waga najwyższa 2 kg.

K arty korespondencyjne Kć 1.20.

Za lis ty pulecone płaci się n ależyto ść: w kraju 2 Kć, za granicę 2'5o K ć oprócz należytości za list zwykły.

— 29 —

N aleźytośc za listy pilne: W kraju K ć I — , karty korespondencyjne Kć I. — ; do zagranicy: K ć 5.— , karty korespondencyjne Kć 5-~ > oprócz zwykłej należytości.

P rzek az y pocztowe,

W k r a j u : Do 100 Kć 50 h, do 200 Kć 100 h, do 400 Kć 150 h, do 600 K ć 200 h, do 800 K ć 250 h, do 1000 Kć 300 h.

Z a g r a n i c a : Do 100 Kć 100 h, za każdych dal­

szych 100 Kć 50 h.

Dla przekazów telegraficznych oprócz tego cależy- tość za telegram oraz opłata za doręczenie osobiste posłem.

Opłaty za pakunki pocztow e.

Dopuszczalna waga 25 g Pakunki bez podania

w artości:

Pakunki z podaniem

wartości Pakunki pilne

Za pobraniem

Strefa bliska 1 kg 2 Kć 5 kg 3 Kć 10 kg 6 Kć 15 kg 9 Kć 20 kg 12 Kć 25 kg 15 Kć

Strefa daleka 1 kg 2.50 Kć 5 kg 4 Kć 10 kg 8 Kć 15 kg 12 Kć 20 kg 16 Kć 25 kg 20 Kć

Uplatajak pakunków zwyczajnych pluspoda­ nia wartości1.20KÓi plussumy zaubezp. za każdych1000Kc lub 1 częściz tego1Kc.

<0 -NN

<s a

£ g OJ ^ i "

© Opłaty przynadaniu: a)Należytośćjak za paczki podane,bez po­ brania. b)Należytośćzaokaza­ nie 50 h zakażdych100K6

Opłaty za rozmowy p o zam ia sto w eo raz telegram y w k raju . 1. Za każdy telegram, bez względu, czy państwowy łub pryw atny, 4 Kć.

2. Oplata za każde słowo z 15 literami najwyżej lub 5 ej fram i:

zwyczajne telegramy 40 h, najmniej 4 Kć, pilne telegramy 120 h, najmniej 12 Kć.

3. Oplata za słowa dla państw sąsiednich 1 Kć (Niemcy, Austrja, Polska, Rumunia, Węgry)

Telegramy zwyczajne, podane w niedzielę, podwójna oplata 80 h, najmniej 8 Kć.

— 3 0 —

Z czynności Związku Górników.

O gólne.

R ok 1930 b y ł ro k iem p o c z ą tk ó w k ry z y s u g o sp o ­ d a rc z e g o . S y s te m p ry w a tn o - k a p ita lis ty c z n y potrafi!

w y ś ru b o w a ć p ro d u k cję do n ie b y w a ły c h ro zm iaró w , nie p o tra fił je d n a k p rz e p ro w a d z ić ro zd ziału tejże.

T e m d o k a z a ł, że p o trafi w p ra w d z ie dużo w y ra b ia ć , nie p o tra fi jed n a k rozd zielać. M a g a z y n y w s z y stk ic h p o tr z e b p ro d u k c y jn y c h są p rzep ełn io n e, nie m ają z b y tu , fa b ry k i, w a r s z t a ty i k o p aln ie z a m y k a się a se tk i ty s ię c y ro b o tn ik ó w w y d a la się z p ra c y . R o b o ­ tn ic y , b ęd ąc p o z b a w ie n i z aro b k u , w y elim in o w an i są z konsum cji, p rz y c z e m s ta g n a c ja z b y tu rośnie ze w z ro s te m s tu ty się c z n e j arm ji g ło d u jący ch b e z ro b o ­ tn y c h . S k u tk i racjo n alizacji i m ech a n izacji p ro d u k ­ cji s ą teg o ro d zaju , że n a s ta ła b iją c a w o c z y nie­

ró w n o ść p o m ięd zy p ro d u k c ją a konsiim cją. Do tego o s tro ś ć k ry z y s u n iem a w p ły w u n a cen y , bow iem s k a r te liz o w a n a p ro d u k c ja uniem ożliw ia jak ąk o lw iek zn iżk ę cen.

W g ó rn ic tw ie o d d z ia ły w u ją stosunki te do sy ć d o tk liw ie. O g ra n ic z e n ie p ra c y do 3, n a jw y ż e j do 4 dni w ty g o d n iu p ra w ie że w e w s z y s tk ic h zag łę b iach n a s ta ło już w sty c z n iu 1930 i tr w a bez p rz e rw y . Z w ła s z c z a z a g łę b ie o stra w s k o -k a rw iń s k ie i C zech y P ó łn o c n e są n a jb a rd z ie j d o tk n ię te b ra k ie m zb y tu . O g ra n ic z e n ie z a tru d n ie n ia m iało jed n ak o p ró c z ob­

niżki z a ro b k ó w ta k ż e w p ły w na u sp o so b ien ie g ó r­

ników . N a sta ł s tra c h p rz e d w y d a la n ie m z p ra c y , c z ę s to z a ś m ilczało się w o b e c sz y k a n p rz e d s ię b io r­

có w . S y tu a c ję tę w y k o rz y s ty w u ją p rz e d s ię b io rc y dla

— 3 ' —

p o d p o rz ą d k o w a n ia sobie g ó rn ik ó w i u ła tw ie n ia a g i­

tacji dla o rg an izacji „ ż ó łty c h 11. Z a s tra s z e n i g ó rn ic y rz u c a ją później w k ą t s w e k ie d y ś g łęb o k ie p rz e k o ­ nanie so c ja listy c z n e i u cie k a ją się do o rg an izacji, p o p ieran ej o tw a rc ie p rz e z k a p ita lis tó w : „N aro d n ih o S d ru ż e n i“ . S k u tk i teg o ro z b ic ia o rg a n iz a c y jn e g o są nieobliczalne. Ze s ta ty s ty k , w y k a z u ją c y c h ilość z a ­ tru d n io n y c h g ó rn ik ó w , ich w y d a jn o ść i p rz e p r a c o ­ w a n e zmiany^, m o żn a w id zieć, jak ie o fia ry pon o szą g ó rn ic y w cza sie k ry z y s u g o sp o d a rc z e g o i jak dro g o p lącą sw ó j in d y fe re n ty z m i ro zb icie.

Ze w zrastającem zaufaniem górników do Związku, w zra sta ich jedność.

W tej o p łak an e j sy tu a c ji Z w ią z e k G ó rn ik ó w u ż y ł w s z y s tk ic h śro d k ó w dla u lżenia n ę d z y górniczej.

P rz e d e w s z y s tk ie m tr o s z c z y ł się o to, a b y n a s tę p ­ s tw a k ry z y s u , d o leg ające na g ó rn ic tw o , z o s ta ły o d ­ w ró co n e. W ty m celu r r z e p ro w a d z o n e z o s ta ły p rz e z Z w iązek i jego o rg a n iz a c je liczne in te rw e n c je , p rz y - czem w sz e re g u w y p a d k ó w u d ało mu się zap o b ie c zam k n ięciu k opalń a tem sa m e m i w y d a le n iu ro b o ­ tn ik ó w . T am , gdzie w y d a la n a z o s ta ły p rz e p r o w a ­ dzone, u d ziela się b e z ro b o tn y m z a siłk ó w w b e z ro ­ bociu z p a ń stw o w y m d o d atk iem i w s p a rć n a d z w y ­ czajn y ch , p rz e z co p rzy n ajm n iej c z ę śc io w o p r z y ­ nosi Z w iązek ulgę dla b e z ro b o tn y c h i ich rodzin.

O c zy w iście, że Z w iązek G ó rn ik ó w n ie p rz e s ta ł s z e ­ rz y ć w ś ró d ro b o tn k ó w p rz ek o n an ia, że p rz e d e ­ w sz y stk ie m n a le ż y c ie w y b u d o w a n a o rg a n iz a c ja z a ­ w o d o w a je st o c h ro n ą dla p ra c u ją c y c h , p o b u d zają c

czło n k ó w do in te n z y w n ie js z e j cz y n n o śc i w ty m k ieru n k u . To te ż w y n ik i te j cz y n n o śc i p rz e ja w iły się n ieb aw em a g ó rn ic y z a c z y n a ją w ła śn ie w o b e­

— 32 —

c n y c h ciężkich c z a sa c h p o jm o w ać z n aczen ie silnej o rg a n iz a c ji, ja k ą je s t Z w ią z e k G ó rn ik ó w . T a k ; jak d aw n iej, ta k sz czeg ó ln ie w o b ecn y m czasie, p ra c o ­ w a n o p rz e c iw k o o b o jętn o ści sz e rz o n e j w ś ró d g ó r­

n ik ó w p rz e z n ieo d p o w ied z ialn e ż y w io ły , o ra z c z y n ­ nikom , ro z s z e rz a ją c y m w ś ró d g ó rn ik ó w ro zb icie.

P r o c e s ro z k ła d o w y u k o m u n istó w w r. 1930 i 1931 nie je s t je s z c z j dalek o sk o ń c z o n y . P o g a rs z a n ie w a ­ ru n k ó w p r a c y i p ła c y zesiliło ideologię k o m u n isty ­ c z n ą : „C zem g o rzej, te m bliżej rew o lu cji". Atoli g ó rn ic y z a c z y n a ją się o d w ra c a ć od ak c y j kom uni­

sty c z n y c h , z k tó r y c h w y c h o d z ą ro z h e c o w a n i i po­

konani. P o z n a n ie to sp o w o d o w a ło w k ró tc e p o łą c z e ­ nie i u p ro s z c z e n ie bab ilo n u o rg a n izacy jn eg o . T a k do szło do lik w id acji k o m u n isty czn ej sek cji g ó rn ik ó w p rz y MOZ. i a n a rc h is ty c z n e g o „S d ru ż e n i h o rn k u “ . O b y d w ie te o rg a n iz a c je p r z e s ta ły istn ieć, z aś w ię k ­ sz a czę ść ich c z ło n k ó w p rz e s tą p iła do n aszeg o Z w iązk u . W z a g łę b iu o s tra w s k ie m i pilzneńskiem p rz e p ro w a d z o n o p rz e s tą p ie n ie c z ło n k ó w .,S d ru żen i h o rn ik u “ już w c z a sa c h d aw n ie jsz y c h .

C z y n n o ść z a rz ą d u i z a s t ę p o w a Z w iązk u w czasie ta k k ry ty c z n y m , jakim b y ły la ta 1930 i 1931, b y ła n iezm iern ie o d p o w ie d z ia ln ą i ciężką. N a k ażd em p o ­ sied zen iu z a rz ą d u p o św ię c a n o sp e c ja ln ą u w a g ę s to ­ su n k o m w p rz e m y śle g ó rn ic z y m , p rz y c z e m w s z y s t­

kie w y s łki z a rz ą d u z d ą ż a ły do teg o , a b y nieom ie- sz k a n o ani chw ili, celem z a p o b ie g n ię c ia p o g o rszen iu się p o ło żen ia g ó rn ik ó w . Że z a rz ą d p rz e z c a ły o k re s sw ej cz y n n o śc i w y k o n y w a ł sum iennie sw o.'e ob o ­ w iązk i, o te m ś w ia d c z y fakt, że na VIII z j.ź d z ie Z w iązk u , o d b y ty m w dn iach 20— 23 lip ca 1930 w Mor. O s tr a w ie zo stali w s z y s c y d o ty c h c z a so w i c łon- k o w ie z a rz ą d u po n o w n ie i je d n o m y śln 'e w y b ra n i

— 33 — 3

do z a rz ą d u . W w a ż n y c h w y p a d k a c h o d b y w a n o w sp ó ln e p o sied zen ia z a rz ą d u , z a s tę p s tw a o ra z k o ­ m isji k o n tro lu ją c e j Z w iązk u . Z godne z a p a tr y w a n ia na ciężkie i k o m p lik o w an e sto su n k i w g ó rn ic tw ie , k tó rem i k ie ro w a ły się w s z y s tk ie u c h w a ły Z w iązk u i jego o rg an izacji, je s t d o w o d em , ż e Z w ią z e k j ; s t o rg a n iz a c ją z a w o d o w ą , jakiej g ó rn ic y p o trz e b u ją , to z n a c z y w sw y c h p o d sta w a c h silną, n iep o h am o w a n ie w z ra s ta ją c ą , p rz e d e w sz y stk ie m z a ś zu p ełn ie zd o ln ą do ro z w ią z y w a n ia tru d n y c h zadań.

R uch z a ro b k o w y g ó rn ik ó w .

W la ta c h 1930 i 1931 Z w iąż :k n a sz in te rw e n io w a ł w c a ły m sz e re g u a k c y j z a ro b k o w y c h i to — m ożna p o w ied zie ć — z p o m y śln y m w y n ik iem , jeśli w e ź m ie ­ m y pod u w a g ę ciężkie sto su n k i w n asz om g ó rn ic ­ tw ie, o ra z ro zb icie g ó rn ik ó w n a k lk a o bozów . R uch z a ro b k o w y ro z p o c z ę ty w r. 1929 po zn an y m puczu stra jk o w y m k o m u n istó w w C z e c h a c h P ó łn o c ­ n y ch , sk o ń c z y ł się p o m y śln ie je s z c z e pod ko n iec ro ­ ku 1929, p rz y c z e m now e, p o lep szo n e p o sta n o w ie n ia z a ro b k o w e w e s z ły w ż y c ie w r. 1930. W sty c z n iu 1930 o siąg n ięto dla g ó rn ik ó w w K ład eń sk iem i Nu- ćickiem je d n o ra z o w e w s p a rc ie i lep sze w y g o d y d e ­ p u ta to w e , z w ła s z c z a dla w d ó w po g ó rn ik ach , o ra z u reg u lo w a n o o g ra n ic z a n ie p ra c y . D la g ó rn ik ó w w R osickiem w y w a lc z o n o je d n o ra z o w e w s p a rc ie . Na sk u te k p e rtra k ta c ji z Z ach o d n io -czesk im to w a r z y ­ s tw e m w P ilz e ń sk ie m o siąg n ięto dla g ó rn ik ó w jed n o ­ ra z o w y d o d a te k d ro ż y ź n ia n y , po d o b n ie ja k i n a k o ­ palniach św . P a n k ra c e g o w N y rz a n a c h . Ż ą d a n ia g ó r­

n ik ó w w Ź aclersk iem p rz e s a d z o n e z o s ta ły w e fo r­

m ie je d n o ra z o w e g o w sp a rc ia . D la g ó rn ik ó w w e F alk - no w sk iem u z y sk a n o p o d w y ż k ę p rz e c ię tn e g o z a ro b ­

— 34 -

ku z K cz 40.80 na K cz 43.— dla k o p a c z y , z aś ro b o t­

nikom re ż y jn y m p o d w y ż sz o n y z o s ta ł z a ro b e k o 2 % . N a S ło w a c z y ż n ie p ro w a d z o n o w a lk ę , szczeg ó ln ie o ro z d z ia ł c zasu ro b o czeg o , w H an d lo w ej i S piżskiem sk o ń c z y ła się w a lk a z a ro b k o w a s k a r g ą u R ozjem ­ czeg o S ąd u G ó rn iczeg o w B r a ty s ła w ie , gdzie p rz e d ­ się b io rc y zgodzili się n a zm ianę u m o w y k o le k ty w ­ nej, k tó re j n a k o p aln iach ru d y w e S p iżsk iem z w in y k o m u n istó w d o ty c h c z a s n ie b y ło . W O stra w s k ie m i K arw iń sk iem sto c z o n o z a c ię tą w a lk ę o d o tr z y m y ­ w a n ie u m o w y k o le k ty w n e j, k tó r ą p rz e d s ię b io rc y w y k ła d a li je d n o s tro n n ie i na n ie k o rz y ść g órników , dalej p ro w a d z o n o w a lk ę o p erjo d ę w y p ła t.

P rzeciw k o w ydalaniu górników .

S to su n k i z b y tu n a ry n k u w ę g lo w y m z a c z ę ły nie­

d o m a g a ć już w sty c z n iu 1930, k ie d y to n a w ielu k o ­ p a ln ia c h p ra w ie ż e w e w s z y s tk ic h zag łę b ia c h doszło do o g ra n ic z e n ia dni ro b o c z y c h a ż do 3 lub 4 zm ian w ty g o d n iu . W m iesiącach letn ich n a w ielu k o p al­

n iach p ra c o w a ło się już ty lk o dw ie, n a jw y ż e j 3 z m ia n y w tyg o d n iu . N a sa m y c h ty lk o kopalniach w ę g la u b y ło do k o ń c a 1930 r. 6.042 g ó rn ik ó w . O c z y ­ w is ta , że Z w ią z e k G ó rn ik ó w b ro n ił g ó rn ik ó w p rzed w y d a le n ie m ja k m ógł. U Z ach o d n io -czesk ieg o to w a ­ r z y s tw a w P ilz e ń sk ie m p rz e p ro w a d z o n e z o sta ło w r. 1930 m a s o w e zw o ln ien ie g ó rn ik ó w , gdzie m iało z o s ta ć w y d a lo n y c h 450 g ó rn ik ó w . N a s k u te k p e r- tr a k ta c y j z d y re k c ją , z o sta ło w y d a lo n y c h 250. Do m a so w e g o w y d a la n ia d o szło w roku 1930 ta k ż e u to m s k ie g o to w a r z y s tw a , w S trib rs k ie m , B udzi jow ic- k iem i n a ko p aln i z ło ta R o u d n y . P rz e c iw u s ta w o w e p o c z y n a n ia p rz e d s ię b io rc ó w n a ry n k u p ra c y m iały m iejsce w je s z c z e w ię k sz e j m ierze ró w n ie ż w roku

- 35 —

1931. S ta t y s t y k a C e n tra ln e j K asy b ra c k ie j w y k a z u je , ż e z p o c z ą tk ie m r. 1925 b y ło z a tru d n io n y c h p r z y w y ­ d o b y w a n iu w ę g la 99.143 g ó rn ik ó w . Z dniem 30 k w ie ­ tn ia 1931 b y ło na k o p aln iach w ę g la 89.272 ro b o tn i­

ków , czyli, że w y k a z u je sp a d e k lic z b y z a tru d n io n y c h ro b o tn ik ó w o 9.871 osób. W ty m c z a sie z o sta ło sp ro - w iz jo n o w a n y c h 15.871 g ó rn ik ó w . W C e n tra ln y m Z a­

kład zie u b ez p ie c z e ń sp o łe c z n y c h zg ło sz o n y c h je st około 25.000 b y ły c h g ó rn ik ó w , k tó r z y zm u szen i by li sz u k a ć p ra c y w zaw o d a c h , p o d le g a ją c y c h u b e z p ie ­ czeniu spo łeczn em u , a k tó r z y d o m ag ają się p rz e n ie ­ sien ia ich udziału c z ło n k o w sk ie g o . Jeśli w ię c ra z e m z w y d a lo n y m i i do p ro w iz ji p rz y d z ie lo n y rri g ó rn ik a ­ mi w y d a lo n o z kopalń p rz e s z ło 40.000 g ó rn ik ó w a pom im o teg o w y k a z u je się sp a d e k z a łó g z a le d w ie o 9.000 o sób, w id z im y tu ta j iak n a dłoni ó w p o d stę p ­ ny plan p rze d się b io rc ó w . G ó rn ik ó w w y d a la li, ale z a ­ ra z n a ich m iejsce p rz y jm o w a li g ó rn ik ó w in n y ch . C h o ciaż nie n a re w e rs y , by li to p rz e c ie ż ro b o tn ic y , o fe ru ją c y się taniej, b e z udog o d n ień so c ją ln y c h , ja- kiem i są np. p ła tn y urlop, w ę g ie l d e p u ta to w y , o ra z ró żn e do d atk i. Z a p o m o cą teg o ro d zaju m anipulacji p rz e d s ię b io rc y z a o sz c z ę d z ą z k a ż d y m ro k iem m il­

iony, tw o r z ą sobie z a d o w o lo n e (? ) ż ó łte o rg a n iz a c je , k tó re h am u ją i tłu m ią n ie z a d o w o len ie g ó rn ik ó w . S zczeg ó ln ie k rz y c z ą c e są sto su n k i te w O s tra w - skiem , K arw iń sk iem i C z e ch ach P ó łn o c n y c h . Z w ią ­ zek g ó rn ik ó w d e m a s k o w a ł p odobne m e to d y w ła ś c i­

cieli kopalń, w s k a z u ją c w te n sp o só b m ia ro d a jn y m czy n n ik o m n a śro d k i n a p ra w y . B ęd zie je d n a k t r z e ­ ba p o m n o ży ć siłę i zesilić jed n o lito ść g ó rn ik ó w , a b y zdo b y li ta k i w p ły w , jak ieg o p o trz e b a , a b y ich ż ą d a ­ nia i o rg a n iz a c ja z a w o d o w a z n a la z ły u w ła d z p o ­ tr z e b n y p o słu ch i re s p e k t.

— 36 —

S ta« czło n k ó w i grup m iejscow ych Związku Górników

p r z e d s ta w ia ł się z k o ń cem ro k u 1930 w e d łu g zag łę b i (w n a w ia s a c h p rz y to c z o n e c y fr y z n a c z ą ilość czio n - k ó w i g ru p m ie jsco w y ch ) n a stę p u ją c o : M or. O s tr a ­ w a (6.290, 59), M or. O s tr a w a S e k c ja P o ls k a (967, 16), K ładno (288, 22), N u czy ce (534, 18), R a k o w n ik (197, 8), C z e c h y P ó łn o c n e (2.958, 64), R o sice (1.165, 30), S io w a c z y z n a (1.436, 34), A kna S la tin a (68, 1). R a ­ zem w e w s z y s tk ic h z a g łę b ia c h b y ło 16.123 cz ło n ­ k ó w w 291 g ru p a c h m iejsco w y ch .

Z w ią z e k je st, co do ilości c z ło n k ó w najsiln ejszą o rg a n iz a c ją z a w o d o w ą w rep u b lice c z e sk o s ło w a c - kiej.

Co Z w iązek G órników ze sw y c h dochodów zw ró cił sw y m członkom w d ziesięciu latach 1920 do 1930.

Kcz Z a c z a so p ism a Z w iązk u 6,069.897 78

O c h ro n a p r a w n a ... 437.833 14 W s p a r c ia p o g r z e b o w e ... 251.163 W s p a r c ia w ch o ro b ie (od 1923 zn iesio n e) 405.701 52 W s p a r c ia W p o d ró ż y ... 38.567 Z apom ogi n a d z w y c z a jn e ... 71.910“

Z ty tu łu 10% p o trą c e ń dla g ru p m iejsc. 3,745.615 — D o d a tk i z e g ł ę b i o m ... • • > 1,656.974 17 Z ty tu łu zap o m ó g w b ez ro b o c iu i z d o ­

d a tk ie m p a ń s t w o w y m ... 4,940.607‘12 Z apom ogi s tra jk o w e (pom oc dla s tr a j­

k u ją c y c h z a g r a n i c ą ) ... ... 10,162.516 21 R a z e m . . 27,780.784‘94 P o w y ż s z a pom oc m a te rja ln a , k tó re j Z w iązek u- d z ie la ł sw y m członkom , je s t n a jw y m o w n ie jsz y m d o w o d em , co z n a c z y o rg a n iz a c ja z a w o d o w a dla

— 37 —

sw y c h c z ło n k ó w w c z a sa c h , k ie d y p o trz e b u ją m a ­ te ria ln e j pom ocy. Z d ru g iej s tro n y ale c z ło n k o w ie są z o b o w ią z a n i, a b y n a le ż y te m w y k o n y w a n ie m sw y c h o b o w ią z k ó w w o b e c o rg a n iz a c ji z a w o d o w e j, z w ła s z ­ cza z aś re g u la rn e m p łace n iem w k ła d e k c z ło n k o w ­ skich um ożliw iali Z w ią z k o w i w y k o n a n ie jeg o zad ań . T y ch kilka d a t z cz y n n o śc i Z w iązk u G ó rn ik ó w n ie ­ chaj b ęd zie b o d źcem do in te n z y w n ie jsz e j c zy n n o ści w in te re sie Z w iązk u , a te m sa m e m o le p s z ; ju tro g ó rn ik ó w .

Ostateczny wynik wyborów do Kas brackich.

W y b o ry do K as b ra c k ic h s ą n a jle p sz y m m ie rn i­

kiem siły tej c z y o w ej o rg a n iz a c ji z a w o d o w e j, o ra z jej w p ły w u w śró d g ó rn ik ó w . D la te g o je s t w a ż n e m , a b y śm y p rz y p a trz y li sie sto su n k o w i o trz y m a n y c h g ło só w i m a n d a tó w w p o n iż sz y c h d w óch p e rio d a c h w y b o rc z y c h :

L isty k a d y d a tó w : W y b o ry

w roku 1925 w roku 1929 gł. m and. gł. m and.

Z w iązek G ó rn ik ó w . . 27.589 90 30.759 93 Unją g ó rn ik ó w . . . 13.159 60 14.258 65 M. 0 . Z. kom uniści . . 38.726 124 30.560 88

M. 0 . Z. lik w id a to rz y — — 2.224 5

S d ru żen i h orniku . . . 3.609 16 1.217 2

J e d n o ta h o rn ik u . . . 5.354 15 7.154 21

C hrz.-soc. czes. i niem. 5.095 16 3.616 14

N arodni sd ru żen i . . . 2.310 4 10.966 26

N iem ieccy nacjo n a liści . 1.890 6 5.095 11

U rzęd n icy , g ó rn ic z y . . 3.475 11 1.758 6 D z i c y ... 674 1 97 — R azem . . 101.890 343 107.824 331-

- 38 -

Z k o ń cem roku 1924 b y to w e w s z y s tk ic h 8 K asach b ra c k ic h 147.178 c z ło n k ó w , w e d tu g k tó re g o to sta n u p rz e p ro w a d z o n e z o s ta ły w y boi y ró w n ie ż w ro ’;u 1925. C z te rd z ie ś c is z e ś ć ty s ię c y c z ło n k ó w nie g lo ­ s o w a ło lub nie p o sia d a ło p ra w a g lo so w an ia. W ro ­ ku 1929 b y ło 140.340 czło n k ó w . A b se n c :a p rz y w y ­ b o ra c h b y ła w p ra w d z ie m niejsza, p rz e c ie ż jed n ak z n a c z n a cz ę ść c z ło n k ó w nie z ja w .ła się do w y b o ­

ró w . S o c ja ln o -d e m o k ra ty c z n e o rg a n iz a c je z a w ó d >

w e (Z w iązek i U nia) o ę iąg n ę ły w roku 1929 o 14.457 g ło só w i 70 m a n d a tó w w ięcej, aniżeli kom u­

niści.

Kapitalistyczne metody wyzysku.

G órnik o tr z y m a ł z a w y d a jn o ść w roku 1920 p rz e ­ ciętn ie o 1.000 K cz m niej, aniżeli w ro k u 1929. D y ­ w id e n d y m a g n a tó w w ę g lo w y c h p o z o s ta ły jed n ak nie sk ró c o n e .

W ę g i e l k a m i e n n y : R ok 1925:

Z ag łęb ia

P r z e c ię tn y z a ro b ek w y d a jn o ś ć n a zm ian ę za c a ły rok

q K cz Kcz

K ład eń sk ie . Pi!zensk.'e

R o sick ie . . O s tra w s k ie . Ż a c le rsk ie

7.28 40.55 12.279

7.33 39.05 12.036

7.68 36.56 10.725

6.41 34.04 10.096

12.01 50.04 13.492

R azem 10.42 46J15 12.924

— 39 —

W ę g i e l k a m i e n n y : R ok 1930:

P r z e c ię tn y z a ro b e k Z ag łęb ia w y d a jn o ś ć n a zm ian ę z a c a ły ro k

q Kcz Kcz

K ładeńskie . . 7.40 40.64 11.508

P ilzeń sk ie . . 7.83 39.34 11.343

Ż aclersk ie . . 7.84 36.93 10.527

R o sick ie . . . 6.49 34.25 10.105

O s tra w s k ie . . 12.35 50.70 11.636

R azem . 10.55 4638 11.483

W ę g i e l b r u n a t n y : Ro k 1929

P r z e c ię tn y z a ro b e k Z ag łęb ia w y d a jn o ść na zm ian ę z a c a ły ro k

q Kcz K cz

F alk n o w sk ie 25.15 42.09 11.845

C z e c h y póln. . 20.72 44.81 12.745

H odoniuskie 11.18 23.53 6.634

S ło w a c z y z n a . 8.17 33.44 9.828

R azem . 20.43 43.28 12.313

W ę g i e l b r u n a t n y : Ro k 1930:

P r z e c ię tn y z a ro b e k Z ag łęb ia w y d a jn o ść n a zm an ę z a c a ły ro k

Q Kcz Kcz

F a lk n o w sk ie 25.16 43.33 11.323

C z e c h y półn. . 21.09 46.90 11.703

H odonińskie 10.62 23.23 6.324

S ło w a c z y z n a . 8.49 33.75 9.961

R azem . 20.42 44.89 11.430

— 40 —

R ok 1926 1927 1928 1929 1930

R ok 1926 1927 1928 1929 1930

W ywóz a dowóz węgla.

W ę g i e l k a m i e n n y :

W y w ó z D ow óz

2,884.451 1,436.322

1.843.793 1,712.226

1,695.209 2^423.927

1,894.876 2,317.927

1,706.395 1,808.282

W ę g i e l b r u n a t n y :

W y w ó z D ow óz

2,906.375 28.669

2,962.963 26.383

3,019.783 67.264

3,123.435 102.754

2.395.794 123.323

R ok W y w ó z D ow óz

1926 . . . . , , 491.075 205.071

1927 . . . . , , 761.673 245.007

1928 . . . . , , 786.007 264.324

1929 . . . . , , 887.715 382.552

1930 . . . . , , 887.715 213.601

W roku 1930 sp a d t z n aczn ie w y w ó z w ę g la ka- m ien n sg o i b ru n a tn e g o . Z a p o trz e b o w a n ie k ra jo w e b y ło ró w n ie ż ze w zg lęd u n a k r y z y s p rz e m y s ło w y o g ra n ic z o n e . S ta g n a c ja w z b y c ie w ę g la m a w ięc sw o je p rz y c z y n y . Je d n a k o w o ż , g d y b y nie p ra k ty k o ­ w a n o ła d o w a n ia w ó z k ó w w w o ln y ch zm ian ach i nie z a n ie d b y w a n o n a le ż y te g o w y b u d o w a n ia ch o d n ik ó w d o ło w y c h , nie b y ło b y w g ó rn ic tw ie ta k ie g o b e z ro ­ bocia.

— 4 1 —

Co obowiązuje o egzekucji na płace i prowizje.

Z p lac s łu ż b o w y c h m oże b y ć na m o cy egzekucji sk o n fisk o w a n a lub z a s e k w e s tro w a n a , alb o te ż p rz e z d o b ro w o ln ą um ow ę w s trz y m a n a , lub z w ró c o n a ty lk o je d n a tr z e c ia część, z a w s z e jed n a k ta k , że d łu żn ik o ­ w i p o z o sta ć m usi n ie tk n ię ty ro c z n y doch ó d 6.000

Kcz, p rz y w ie rz y te ln o ś c ia c h ż y w n o śc io w y c h , do k tó ry c h w ie rz y c ie l m a p ra w o w e d łu g u s ta w y a ż do d w ó ch trz e c ic h p ła c y (z a ro b k u ) ro b o tn ik a , m usi w o l­

n y ch p o z o sta ć mu ro czn ie ty lk o 3.000 Kcz.

P ro w iz ja , o d stę p n e i p ła c e z a o p a try w a w c z e w d ó w i s ie ró t p o d leg ają p re te n sji w ie rz y c ie la ty lk o do je ­ dnej trz e c ie j z a w s z e je d n a k 't a k , że d łu żn ik o w i m usi p o z o sta ć w olnie 4.000 K cz ro czn ie, p rz y w ie r z y te l­

n o ściach ż y w n o śc io w y c h a ż do d w ó ch trz e c ic h p ro ­ w izji lub p ła c y z a o p a try w a w c z e j, w o ln y c h m uci p o ­ z o sta ć d łużnikow i ro czn ie 2.000 Kcz. Do p o b o ró w w d o w sk ic h nie z a lic z a się d o d a tk ó w n a w y c h o w a ­ nie. D o d atk i d ro ż y ż n ia n e , k tó r e obok sta łe j p ła c y (zaro b k u , p ro w izji) w y p ła c o n e z o s ta ły ze w zg lęd u na sto su n k i d ro ż y ż n ia n e sp o w o d o w a n e w o jn ą, są z p o w y ż sz y c h u p ra w n ie ń w ie rz y te ls k ic h zu p ełn ie w y ­ k luczone i nie liczą się p rz y obliczan iu d ochodów , p o d leg ający ch egzekucji. R ó w n ież w y ję te są i nie w lic z a ją się do d o ch o d ó w p ła c e pien iężn e lub n a tu ­ raln e, p rz e z n a c z o n e do z a p ła c e n ia k o s z tó w s łu ż b y publicznej, ja k o te ż i p o g rz e b o w e , o ra z po d o b n e p ła ­ ce. Na d o d a tk i d ro ż y ż n ia n e , w y p ła c a n e dłużnikow i, ze w zg lęd u n a d zieci lub in n y c h c z ło n k ó w ro d z in y m o żn a p ro w a d z ić e g zek u cję n a w ie rz y te ln o ś ć u s ta ­ w o w e g o w y ż y w ie n ia d an ej o so b y n ie o g ran iczen ie.

P r z y u sta la n iu części p ła c y , n iep o d leg ającej e g z e k u ­

— 42 —

cji po w in n o się w ty m w y p a d k u część do d atk u d ro - ży źn ia n eg o , p rz y p a d a ją c e g o na d łu żn ik a d o liczy ć.

•Na d o d a te k m ie sz k a n io w y m oże b y ć p ro w a d z o n a eg zek u cja ty lk o na najem z m ie sz k a n ia d łu żn ik a.

P r z y obliczaniu k w o ty nie pod leg ającej eg zek u cji n a ­ le ż y jed n a k p o d a te k m ie sz k a n io w y z a w s z e d o le y ć.

O eg z e k u c ja c h n a w ie rz y te ln o ś c i p o d a tk o w e i n r e p u b liczn e p o d a tk i, k tó r e w y m ie rz o n e są n a p o d s ta ­ w ie dochodu słu ż b o w e g o (zaro b k u , pensji i p ro w i­

zji i t. p.) o b o w ią z u ją te sam e p o sta n o w ie n ia , jak o w ie rz y te ln o ś c ia c h ż y w n o śc io w y c h , o ile nie e h i t z f o zale g ło ści s ta rs z e , aniżeli 3 la ta , licząc cd sp ła c a l- nóśe.i p o d atk u . U m o w y , k tó re s p rz e c iw ia ją się po­

s tan o w ien io m , s ą n iew ażn e. E g zek u cje lub se l.w e - s tra c je , p o zw o lo n e w b re w p o w y ż sz y m p o sta n o w ie ­ niom , p o w in n e b y ć n a w n io se k d łu żn ik a zniesione.

W n io se k ta k i m usi b y ć p rz e d ło ż o n y w c z a s t. z. w te rm in ie o zn aczo n y m z w y k le na z a w iad o m ien iach , k tó r e dłużn k od są d u o trz y m a . O ile d łużni o w i o p ró c z jego dochodu sk o n fisk o w a n e b ę d ą w łasn o ści (m eble, o d zież i t. d.), m a m o żność d o m ag ać się zn ie sie n ia eg zek u cji, o ile ta d o ty c z y p rz e d m io tó w , k tó r y c h n ie o d z o w n ie p o trz e b u je . W razie, że sk o n ­ fisk o w a n e z o s ta n ą p rz e d m io ty , k tó re nie są w ła sn o - ś c ą d łu żn ik a, musi w ła śc ic ie l z a ż ą d a ć od w ie rz y ­ ciela, a b y e g zek u cję na te p rz e d m io ty zn ósl. O ile te g o w ie rz y c ie l nie uczyni, m oże w ła śc ic ie l z a p o m c - cą s k a rg i d o m ag ać się ro z s trz y g n ię c ia sąd o w eg o . S k a rg ę ta k ą n a le ż y w n ieść najpóźniej p rz e d licy ­ ta c ją .

- 43 —

P rzyk ład skargi do R ozjem czego Sądu Zakładu U bezpieczenia od n ieszczęśliw y ch w y p a d ­

k ó w .1) S tr o n ic a 1.

Do se n a tu R o zjem czeg o S ąd u Z a k ła d u U b ezp ie­

c z e n ia ro b o tn ik ó w od n ie sz c z ę śliw y c h w y p a d k ó w B e r n i e.2) S t r o n a s k a r ż ą c a : Rudolf M ichalik, g ó rn ik w

K arw in ie 1. 1620.

S t r o n a o s k a r ż o n a : Z a k ła d u b ez p ie c z e n ia ro ­ b o tn ik ó w od n ie sz c z ę śliw y c h w y p a d k ó w w B e r­

nie.3)

S k a rg a p rz e c iw w y m ia ro w i Nr. U. 309.045 z d n ia 5 m a rc a 1931.*)

P o d w ó jn ie 5) z ru b r .6) i zał. A o ry g .7) S tro n ic a 2.

D nia 15 m a r c a 1931 d o ręczo n o mi w y m ia r s tro n y o sk a rż o n e j z d n ia 5 m a r c a 1931 Nr. U. 309.045, m ocą

1) O ile chodzi o w ypadek, gdy skarżącem u przyznana re n ta zos ała obniżona lub w strzym ana. Jeśli chodzi o w ypadki inne np. nieprzyzna- n ie renty z powodu, iż n ie chodzi o w ypadek w przedsiębiorstwie n a ­ leży tekst skargi odpowiednio do tego dostosować. W takich w ypadkach, zwłaszcza jeśli chodzi o stw ierdzenie, c t y ma się do czynienia z wy­

padkiem nieszczęśliwym w przedsiębiorstwie, poleca się zapytać o radę sekretarza lub praw nika.

2) Odnośna b ern ień łk a Ekspedytur i Rozjemczego Sądu Zakładu Ubezpieczenia od nieszczęśliwych w ypaków w Mor. O straw i-.

8) Odnośny Zakład Ubezpiecaenia od nieszczęśliwych w ypadków w Bernie lub krajow a Ekspozytura ubezpieczenia robotników w Brati- sław e

4) Nr. ptotokołu uwidoczniony je st na w ym iarze, przeciwko, kórem u skarga j*st skierow ana.

5) Skargę należy wygotować w 2 egzemplarzach. Oryginał pozostaje w sądzie, kopję otrzym a strona oskarżona. Poleca się wygotować dalszą kopję dla własnej inform acji skarżącego lu b jegu zastępcy.

6) Pod słowem ru b ry k a należy rozumieć kopję pierwszej stronicy skarbi, na której można sobie dać potwierdzić w niesienie tejże. W razie, i e skargą posyła się pocztą, poleca się nadać j ą ja k o list polecony.

7) Oryg. znaczy oryginał załącznika np. świadectwo lekarskie, kopja znaczyłaby odpis tegoż. Zależnie od tego, ile załączników się posyła, napisze się zał. A . oryg., B. oryg., C. kop., D. oryg kop. itd ., co zn a­

czy: załącznik A w oryginału, B w oryginału, C w odpisie zaś D w oryginału i odpisie.

— 44 —

k tó re g o z o s ta ła m i o b n iżo n a p ie rw o tn ie p rz y z n a n a re n ta z 6 0 % n a 5 0 % . O bniżenie to m o ty w o w a n e je s t z m ia n ą s to su n k ó w , m ia ro d a jn y c h p rz y p ie rw o - tn em w y m ia r z e r e n ty .8)

P rz e c iw k o p o w y ż sz e m u w y m ia ro w i w n o sz ę w te rm in ie 9) n a stę p u ją c ą sk a rg ę :

D n ia 26 m aja 1929 d o zn ałe m n a kop aln i „ F ra n c i- s z k a “ w K arw in ie, n a le ż ą c e j g w a re c tw u dr. L ari- s c h a w K arw in ie ciężk ieg o w y p a d k u p rz e z z a g łu ­ szen ie i po p alen ie, s p o w o d o w a n e w y b u c h e m g azó w , p rz y c z e m z o sta łe m rz u c o n y n a ziem i d o zn ałe m z r a ­ n ien ia n a tw a r z y , z w ła s z c z a lew eg o oka, z aś n a g ło ­ w ie odniosłem o d rzen ia. N a stę p s tw e m teg o o c z y w i­

ście jest, że nie m o g łem w y k o n y w a ć sw e g o d a w ­ n iejszeg o z a tru d n ie n ia i w y k o n u ję ty lk o p ra c ę lżej­

szą. S ta n m ój nie ty lk o , że się nie p o lep szy ł, lecz p rz e c iw n ie d o zn ał p o g o rszen ia, ta k , że je s te m zm u­

sz o n y b y ć pod op iek ą le k a rs k ą .10)

O p o g o rszen iu n a s tę p s tw n ie sz c z ę śliw e g o w y p a d ­ ku z a łą c z a m ś w ia d e c tw o le k a rsk ie M U Dr. Jó zefa O lsz a k a z d n ia 20 m a rc a 1931.

Z p o w y ż s z y c h p rz y c z y n jestem zm u sz o n y z a s k a r ­ ż y ć o p o d w y ż sz e n ie re n ty i p rz e d k ła d a m w niosek,, a b y m nie z a w e z w a n o do oględzin p rz e d le k a rz y z n a w c ó w i a b y n a p o d sta w ie ich o rz e c z e n ia po n o ­ w n ie ro z s trz y g n ię to o s tra c ie m ej zdo ln o ści do z a ­ ro b k o w a n ia i w e d łu g teg o ro z s trz y g n ię c ia s tro n a 8) Treść należy ułożyć według odnośnego ustępu, motywującego rozstrzygnięcie przeciwko, którem u skierow ana je st skarga.

9) Term in wynosi 1 rok od dnia otrzym ania w ym iaru.

10) N ależy przytoczyć dzień, miejsce, przyczynę i następstw a nieszczę­

śliwego w ypadku, właściciela przedsiębiorstw a, oraz ważne okoliczności dotyczące w ypadku.

11) Ó ile przytoczone we skardze tw ierdzenia nie zostały udowodnio­

ne daw niej, należy dokazać takow e bądź za pomocą odnośnych załą­

czników , lub przez w ysłuchanie świadków.

12) S karga m usi zaw ierać ostateczny wniosek n a rostrzygnięcie, któ­

ry stosownie do danego w ypadku należy ułożyć.

— 45 ~

o s k a r ż o n a u zn an a z o s ta ła z o b o w ią z a n ą do w y p ła c e ­ n ia mi w y ż sz e j re n ty i o d sz k o d o w a n ia k o s z tó w p o ­ w y ż s z e g o sporu, w s z y s tk o w ciągu 14 dni pod e g z e ­ kucją.

W K arw inie, d n ia 21 m a rc a 1931.

Rudolf Michalik.

* * *

U w a g a : P rz e c iw k o ro z s trz y g n ię c iu sąd u niem a d a ls z e g o o d w o łan ia. S k a rż ą c y m a p ra w o sta w ia ć le k a rz o m -fa c h o w c o m p y ta n ia , z a ś p rz y r o z p a tr y w a ­ niu jego w y p a d k u m a p ra w o p rz e d k ła d a ć są d o w i .w n io sk i, celem u sta le n ia o koliczności, k tó r e s ą w a ­

żn e dla ro z s trz y g n ię c ia jego s p r a w y . K o szta (np. p o ­ d ró ż ) b ę d ą o sk a rż o n e m u z w ró c o n e , m ian o w icie p rz y p ie rw s z e j sk a rd z e , zaś p rz y d a ls z y c h s k a rg a c h ty lk o w te n c z a s, jeśli sk arg 'a z o sta n ie u w z g lęd n io n a .

Co wykonano dla bezrobotnych?

Od czasu p o ra ż k i b y łej p ań sk iej koalicji rz ą d o w e j od chw ili, k ied y p ap iesk i p r a ła t S r a ni e k m u siał u stąp ić z k rz e s ła m in is tra opieki sp o łeczn ej to w . Dr. C z e c h o w i , d atu je się s y s te m a ty c z n e p o lep ­ s z e n ie się ro b o tn ic z e g o u s ta w o d a w s tw a socjalnego.

Je d n y m z n a jw a ż n ie jsz y c h i p ie rw s z y c h c z y n ó w teg o m in is te rs tw a b y ło u s ta w o w e u re g u lo w a n ie z a ­ pom óg dla b e z ro b o tn y c h w e d łu g s y s te m u g a n d a w - skiego. P rz e z u lep szen ie p o w y ż sz e j u s t a w y p o d ­ w y ż s z o n y z o s ta ł tr z y k ro ć w y p ła c a n y o rg an izacjo m z a w o d o w y m p a ń s tw o w y d o d a te k do w s p a rć w b e z ­ robociu. W te j sa m sj m ie rz e p o d w y ż sz o n e z o s ta ły w sz y stk ie inne p o z y c je w o p iece n ad b e z ro b o tn y m i.

N a p a ń stw o w y m d o d atk u do w s p a rć w b ezro b o ciu , w y p ła c a n y m o rg a n iz a c jo m z a w o d o w y m , w y p ła c o n o

— 46 —

w s k u te k n o w eliza cji sy s te m u g a n d a w sk ie g o w ro ­ ku 1930 p rz e s z ło 46 miljDnów k o ro n . W roku 1931 do k o ń c a sie rp n ia w y p ła c o n o b e z ro b o tn y m z ty tu łu d o d a tk u p a ń stw o w e g o p rz e s z ło 176 m iljonów koron.

Z ty tu łu ak cji ż y w n o śc io w e j d l i b e z ro b o tn y c h w y ­ p łaco n o p rz e s z ło 120 m iljonów koron. Na akcję m leczn ą dla dzieci b e z ro b o tn y c h w y p ła c c n o p rz e sz ło

9 m iljo n ó w k o ro n . N a p ro d u k ty w n ą op iek ę n a d b e z ­ ro b o tn y m i w y p ła c o n o z fu n d u szó w p a ń s tw a 70 milj.

k o ro n . Jeśli d o liczy m y w y d a tk i na g w a ra n c je p a ń ­ stw o w e , o ra z p a ń s tw o w y d o d a te k gm inom i sp ó ł­

dzielniom n a b u d o w y d o m k ó w z m ałem i p o m ieszk a- niam i dla b e zd o m n y c h w e d łu g u s ta w y o ruchu b u ­ d o w la n y m , to u w id zim y , że dzięki so cjaln ej d em o ­ k ra c ji w y d a n o n a rz e c z w a lk i z b e z ro b o c ie m i z ła ­ g o d z e n ia n ę d z y b e z ro b o tn y c h d ile k o w ięcej, an i­

żeli z a c a ły c z a s rz ą d ó w b y łej p ańskiej koalicji.

W w a lc e p rz e c iw k o b e zro b o ciu i n ęd z y b e z ro b o ­ tn y c h b y ło b y m o żn a w y k o n a ć je s z c z e w ięcej, g d y ­ b y s ta r a ń p a r ty j so c ja ln o -d e m o k ra ty c z n y o h i m ini­

s t r a opieki sp o łeczn ej d ra C z e c h a o ra z C z e c h o sło ­ w a c k ie g o Z rz e sz e n ia Z aw o d o w e g o nie u tru d n ia ła sz k o d liw a p o lity k a k ie ro w n ic tw a p a rtji k o m u n isty ­ czn ej i w ro g ie s ta n o w isk o p a rty j b u rżu azy jłiy ch . B ez u d ziału so cjaln ej d em o k racji w rz ą d z ie b y ło b y b e z ro b o c ie i n ę d z a b e z ro b o tn y c h je s z c z e w ięk sza.

Szkolnictwo górnicze.

A k ad em ja g ó rn ic z a w P rz y b r a m ie , założona w ro k u 1849, p o sia d a d w a w y d z ia ły : g ó rn ic z y i h u tn ic z y .

P a ń s tw o w a s z k o ła g ó rn ic z a w P rz ib ra m ie , z a ło ­ żo n a w roku 1851.

— 47 —

P a ń s tw o w a s z k o ta g ó rn ic z a w D uchcow ie, z a ło ­ żo n a w roku 1919.

N iem iecka p u b liczn a sz k o ta g ó rn ic z a w D uchco­

w ie, z a ło ż o n a w ro k u 1868.

P r y w a tn a sz k o ła g ó rn ic z a w M or. O s tr a w is z p ra w e m publiczności, z a ło ż o n a w roku 1870, p o sia d a k u rs p rz y g o to w a w c z y o ra z d w a ro czn ik i fach o w e.

S z k o ła u tr z y m y w a n a je s t p rz e z k o n feren cję d y re k ­ to ró w .

P a ń s tw o w a s z k o ła g ó rn ic z a w B ań sk iej S z c z a w ­ nicy, z a ło ż o n a z a rz ą d ó w m a d ziarsk ich .

Nieszczęśliwe wypadki na kopalniach.

Od przew rotu przeszło 70.000 ciężkich k alectw . W e d łu g s ta ty s ty k i V. w y d z ia łu m in is te rs tw a ro ­ b ó t p ublicznych b y ło w g ó rn ic tw ie w C z e c h o sło ­ w a c ji od roku 1918 łą c z n ie 75.156 ciężkich w y p a d ­ k ó w n ieszczęśliw y ch . N ajw ięcej p o k a le c z e ń b y ło w 1929 roku, m ian o w icie 7.617, z czeg o 162 śm ie rte l­

n y ch , p o tem n astęp u je 1930 ro k 7.522 (132 ś m ie r­

teln y ch ), 1924 ro k 7.083 (164 śm ie rte ln y c h ) o ra z 1927 ro k 7.013 (144 śm ie rte ln y c h ). N a jw ię k sz a ilość śm ie rte ln y c h w y p a d k ó w p rz y p a d a na ro k 1919, a m ian o w cie 249, czy li 6 % w s z y s tk ic h w y p a d k ó w o w eg o ro k u , p o d c z a s g d y w in n y ch la ta c h p rz e c ię ­ tn o ść w y n o si 1— 2 % . T ę w ie lk ą ilość śm ie rte ln y c h w y p a d k ó w p rz y p is a ć n a le ż y w ielk iej k a ta s tro f ie ko­

palnianej w Ł a z a c h , g d zie w te n c z a s zg in ęło 92 g ó r­

ników . P rz e c ię tn o ś ć c ię ż sz y c h w y p a d k ó w w y n o si ro czn ie 4.881, z aś śm ie rte ln y c h 152.

Statystyka nieszczęśliwych wypad­

ków w Cz. S. R. za r. 1930.

Rewirowe urzędy górnicze wzgę dnie kapitan aty i kom isarjaty

P r a g a . . • • S ia n y . . . • P ilz n o . . . . K aro lo w e W a ry

C h o m u tó w . . M o st . . . . C ieplice . . . K u tn a G ó ra . . C z e sk ie B u d ziejo w ice

R azem B e r n o ...

M o ra w sk a O s tr a w a . . . R azem B a ń sk a B y s tr z y c a . . ■ S p iż s k a N o w a W ie ś . . R o ż n a w a ...

R azem B e r e h o w o ...

R azem

R o d z a j p r o d u k c j i : W ęg iel k am ien n y . • ■ • W ęgiel b ru n a tn y . • ■ • Sól k am ien n a, so lan k a i

k a i n i t ...

O lej s k a l n y ...

a £

razem nieszcz. wypadków

•.' e3 ® o5 "H

■§“ 2 5 o i ' i . 3 5 I s 3 3 8 g £ _{tu 5 aa-* —•} J5 c ; ?SŁ .3 O ^ ti » .£;>>►»- G OJ -H »cfl O

5 44 131 180

7 80 224 311

3 46 209 258

7 34 263 304

6 48 188 242

32 199 1209 1260

8 32 278 318

4 35 134 173

— 8 3 11

72 526 2459 3057

4 19 274 297

48 638 3139 3825

52 657 3413 4122

2 30 158 190

6 44 43 93

— 20 24 44

8 94 225 327

— 2 14 16

— 2 14 16

132 1279 6111 7522

62 54

783 3883 4728

337 1898 2289

14 8

16 14 49 —