Wolność to też odpowiedzialność - Zdzisław Cisowski - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

ZDZISŁAW CISOWSKI

Miejsce i czas wydarzeń Polska, PRL, współczesność

Słowa kluczowe Projekt Wagon 2010, wolność, NZS, PRL

Wolność to też odpowiedzialność

Wolność to jest odpowiedzialność, odpowiedzialność za Polskę i za naród polski. Jak my nie będziemy odpowiedzialni, to się zdziwimy jak pewnego dnia się okaże, że my nic właściwie nie mamy, że tylko jesteśmy tutaj polskojęzyczni, możemy sobie opowiadać po polsku a będą nami rządzić inni.

Jak pięćdziesiąt procent Polaków nie rozumie tego co czyta i można im ciemnotę wciskać, to mamy, to co mamy. Jakby to powiedział Wałęsa: „Nie o takie Polskie żeśmy walczyli”. Ja też nie o taką Polskę walczyłem, bo ja później byłem w NZS-ie, też byłem przesłuchiwany przez tych smutnych panów. Powiem szczerze, że jestem też zaskoczony, że niektórzy działacze NZS-owscy się teraz tak zachowują jak się zachowują. Jakoś zapomnieli ideałów, tego o co się walczyło, że nie „ja” tylko „my”

mieliśmy być. Teraz jak się dorwali do koryta, to zapominają o tym, o co kiedyś walczyli.

Nie jestem zawiedziony. Jak bym był zawiedziony i rozczarowany, to bym tu nie siedział. Jestem po prostu rozżalony, ale przychodzi taki czas, że człowiekowi to mija.

Ja mogłem w [19]84 roku spokojnie wyjechać, bo mi SB proponowało, że mogę dostać paszport w jedną stronę, no a ja nie wyjechałem. Niekiedy mnie takie myśli nachodzą, czy nie zrobiłem źle, bo teraz być może sobie bym na Hawajach leżał. Jak się w [19]84 roku wyjeżdżało z dokumentem politycznym, to się miało dobrze na zachodzie. To było rok taki, że ja sobie mogłem żyć jak pączek w maśle, języka się uczyć, mieć wikt i opierunek, i być może sobie wybierać - Australia, Stany Zjednoczone i tak dalej. To był ten pierwszy okres, gdzie ci polityczni praktycznie wyjeżdżali, bo ja bym był polityczny.

(2)

Data i miejsce nagrania 2010-07-21, Bydgoszcz

Rozmawiał/a Piotr Lasota

Transkrypcja Kamil Garbacz

Redakcja Kamil Garbacz, Piotr Lasota