Stembrowicz, Kazimierz
"Istoriczieskaja gieografija Zołotoj Ordy
w XIII-XIV w.", W. Ł. Jegorow, Moskwa
1985 : [recenzja]
Przegląd Historyczny 77/3, 611
1986
Artykuł umieszczony jest w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl,
gromadzącej zawartość polskich czasopism humanistycznych
i społecznych, tworzonej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie
w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego,
powszechnego i trwałego dostępu do polskiego dorobku naukowego
i kulturalnego.
Artykuł został opracowany do udostępnienia w Internecie dzięki
wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach
dofinansowania działalności upowszechniającej naukę.
Z A P I S K I 6 1 1
b a rd z o p o b ie ż n ie o r a z d o k tr y n y , d ru g a z a w ie ra tłu m a c z e n ia n a p o ls k i te k s tó w św . A n to n ie g o . P rz e d s ta w io n o tu te o lo g ię ś w ię te g o w u k ła d z ie s y s te m a ty c z n y m w c z te re c h czę śc ia c h : Bóg, N a jś w ię ts z a M a ria P a n n a , C z ło w ie k , Ż y c ie k o n te m p la c y jn e ; a w ię c o d p o w ie d n ie z a g a d n ie n ia z ilu s tro w a n o f r a g m e n ta m i je g o p ism . P o słu ż o n o się tu n a jn o w s z y m w y d a n ie m k ry ty c z n y m „ S e rm o n e s D o m in ic a le s e t F e s tiv i” (P a d w a 1979). S y ste m o d n o śn ik ó w p ro s ty — u m o ż liw ia ła tw e d o ta r c ie do c y to w a n e g o w y d a w n ic tw a . W d ru g ie j części teg o d z ie ła m ieszczą się in t e r e s u j ą c e i w a ż n e đ la h is to ry k a re lig ijn o ś c i tr z y h o m ilie m a r y jn e d r u k o w a n e w z a s a d z ie w c a ło śc i (bez p r o te m a tó w tj . w stę p ó w ).
S z k o d a , że n ie d o d a n o ro z d z ia łu o k u lc ie ta k p o p u la r n e g o p a tr o n a w P o lsce. W obec b r a k ó w w l i te r a tu r z e p o ls k ie j k s ią ż k a ta m o że by ć u ż y te c z n a z w ła sz c z a ze w z g lę d u n a z a w a r te w n ie j te k s ty . S z k o d a też, że a u t o r n ie z a s y g n a liz o w a ł, co z o w y c h p is m ju ż b y ło d r u k o w a n e po p o ls k u , a co c z y te ln ik o tr z y m u je po r a z p ie r w szy. S z k o d a ró w n ie ż , że n ie o d s ło n ił sw eg o w a r s z t a tu i n ie w ie m y z ja k ic h ź ró d e ł i o p ra c o w a ń k o rz y s ta ł. P rz y d a ły b y się ta k ż e w p o p u la r n e j k sią ż c e k o m e n ta rz e do p u b lik o w a n y c h te k s tó w .
R. K .
W. Ł. J e g o r o w , I s to r i c z ie s k a ja g ie o g r a fi ja Z o ło t o j O r d y w X I I I — X ÍV w ., Iz d a tie ls tw o „ N a u k a ”, M o s k w a 1985, s. 245.
M o n o g ra fia J e g o r o w a z a w ie ra się w g r a n ic a c h c h ro n o lo g ic z n y c h 1243-1395. D la a u to r a „ Z ło ta O rd a o d g ry w a ła szczeg ó ln ą, s k r a jn ie r e a k c y j n ą ro lę w ro z w o ju p o lity c z n y m , sp o łe c z n y m i k u lt u r a l n y m ” (s. 5). F a k ty , k tó r e p rz y ta c z a n a d a ls z y c h s tro n a c h , n ie z aw sze p o tw ie r d z a ją to je g o w e w n ę trz n e p rz e k o n a n ie . K s ią ż k a s k ła d a się z p ię c iu ro z d z ia łó w , w k tó r y c h p o k o le i o m ó w io n o ź ró d ła i h is to rio g ra fię , te r y to r i u m i g ra n ic e , o ś ro d k i m ie js k ie w r a z z n ie k tó r y m i a s p e k ta m i e k o n o m ic z n y m i, s t r u k tu r y p o lity c z n o - a d m in is tr a c y jn e o ra z g e o g ra fię n a ja z d ó w m o n g o lsk ic h . W e w s tę p ie J e g o r o w k a te g o r y c z n ie n e g u je w ię k sz o ść o sią g n ię ć p rz e d r e w o lu c y jn e j h is to r io g r a f ii ro s y js k ie j, p o g lą d y w te j m a te r ii G u m i 1 o w a o ra z n ie k tó r e r a d z ie c k ie h is to rie r e p u b lik a ń s k ie . S w o je b a d a n ia o p a r ł p rz e d e w s z y s tk im n a w y n i k a c h p r a c a rc h e o lo g ic z n y c h i n u m iz m a ty c z n y c h , k r o n ik a c h p e rs k ic h i a r a b s k ic h (z d r u g ie j rę k i), la to p is a c h , r e l a c ja c h p o d ró ż n ik ó w o ra z ś r e d n io w ie c z n y c h m a p a c h w ło s k ic h i h is z p a ń s k ic h . N a jc ie k a w s z y je s t o b s z e rn y ro z d z ia ł p o św ię c o n y m ia s to m Z ło te j O rd y . W s u m ie s tw ie rd z o n o is tn ie n ie o k o ło 110 o ś ro d k ó w m ie js k ic h , z k tó r y c h o k o ło 30 n ie p o s ia d a d o ty c h c z a s lo k a liz a c ji a rc h e o lo g ic z n e j. W ed łu g J e g o r o w a m a t e r i a ln a k u l t u r a m ie js k a Z ło te j O rd y re p r e z e n to w a ła sto s u n k o w o w y so k i p oziom . A p o g e u m ro z w o ju o s ią g n ę ła w X IV w ie k u . N a n ie k t ó r y c h o b s z a ra c h s to p ie ń o sia d ło śc i b y ł w ogóle dość z n a c z n y , ja k k o lw ie k sa m o p a ń s tw o n ie s tra c iło sw o je g o c h a r a k te r u k o czo w n iczeg o . K s ią ż k a p o s ia d a in d e k s y o ra z z a łą c z o n e m a p k i Z ło te j O rd y w X I I I i X IV w ie k u .
K . S .
S t a t u t i di C it ta d e l la del secolo X I V , a c u r a d i G h e r a r d o O r t a 11 i, G iu s e p p e P a r o 1 i n , M a rc o P o z z a , C o rp u s s t a tu t a r io d e lle V e n e - zie 1, S o c ie tà E d ito r ia le J o u v e n c e , R o m a 1984, s. 154.
C itta d e lla z o s ta ła z a ło ż o n a w 1220 r . p rz e z k o m u n ę p a d e w s k ą ja k o m ia s to - f o r - te c a m a ją c a b ro n ić P a d w y p rz e c iw k o T re v is o , o d p o w ie d n ik tr e w iz a ń s k ie j f o r te c y C a s te lfra n c o , z b u d o w a n e j n ie c o w c z e śn ie j, u s c h y łk u X I I w . U s y tu o w a n a z o sta ła n a sk rz y ż o w a n iu d ró g z P a d w y do B a s s a n o i z T re v is o do V icen zy , a w ię c w
