ANASTAZJA OSIEWICZ
ur. 1914; Rosja
Miejsce i czas wydarzeń Wojsławice, II wojna światowa
Słowa kluczowe Projekt "Rzemiosło. Etos i odpowiedzialność", Wojsławice, Żydzi, holokaust, relacje polsko-żydowskie, zabójstwo Żyda, ukrywanie Żydów
Zamurowani Żydzi
Żyd, należał do młyna, do Gumieniaków. Już nie ma znaku tego młyna. I zabili go gdzieś jak szedł do młyna, ale ona leciała... Czy leżał już tam koło młyna? Ja tego nie powiem, tylko leciała Żydówka, pamiętam jak dziś, troszkę miała buzię taką, niby na bok z jednej strony. I łamała ręce, krzyczała: „Aj waj, mame nie kote ni”, „Aj waj, mame nie kote ni” – zabili tego jej syna. I tak płakała. Gdzie popadł, bił Niemiec!
Gdzie popadł. Ale Polacy jeszcze ratowali!
U mnie byli z Warszawy i pytali. Było [ich] dwóch. Zapisywali, notowali [co stało się z Żydami]. Jeden stanął nade mną, taki wysoki, nie wiem czy miał inny akcent mowy, czy może nie rozumiał, ale drugi [pytał] się: „Kto bił Żydów?”. I mnie wszystko się wydaje, że to był Żyd. I mówię: „Nikt nie bił! Polaki mieli zamurowane” – i tak było, nie kłamię. Żydzi byli w domu u katolika. I ukryli się. I szukali Niemcy! A oni byli zamurowane w murze. Taki dom był hrabiego. I tam mieli tak już, że przytrzymał. On umarł. Luteń stary ten umarł, na Witoldowie, a została jeszcze córka. Ja jemu [pytającemu o Żydów] opowiedziała wszystko, i on tam pojechał samochodem. I mówię: „Proszę tam pytać się dalej, ja nic nie kłamię, byli zamurowane wtedy i widziałam oknem, jak tych dwoje Żydów wyszło”. Żydzi dotąd siedzieli, aż wolność naszła. A chodzili i szukali co raz Niemcy, że tu mają być Żydzi
Ja się patrzę, tak jak dziś, w okno, a tych dwoje, co zamurowani byli u tego Lutego, to idą. Ale jaka to była para, czy to się zeszli, czy to małżeństwo, to ja tego nie powiem, ale oboje wyszli z tego muru na wolność. I widziałam na swoje oczy jak dziś, tędy szli.
Data i miejsce nagrania 2011-07-13, Wojsławice
Rozmawiał/a Anna Chodkowska, Monika Samoraj
Transkrypcja Michłał Krzyżanowski
Redakcja Michał Krzyżanowski
Prawa Copyright © Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN"
