SCENARIUSZ LEKCJI IV ETAP EDUKACYJNY

SCENARIUSZ LEKCJI

IV ETAP EDUKACYJNY

Temat: Przyrost naturalny na świecie.

TREŚCI KSZTAŁCENIA

Geografia, 1.2: [Uczeń] charakteryzuje główne procesy demograficzne (fazy przejścia demograficznego i przejścia epidemiologicznego) na przykładzie całego świata i poszczególnych kontynentów.

CELE ZOPERACJONALIZOWANE:

Uczeń:

 wyjaśnia terminy : przyrost naturalny, faza przejścia demograficznego i epidemiologicznego,

 wymienia czynniki wpływające na zróżnicowanie przyrostu naturalnego na świecie,

 opisuje zmiany liczby ludności na świecie i podaje przyczyny jej zmian na poszczególnych kontynentach,

 charakteryzuje poszczególne fazy przejścia demograficznego i epidemiologicznego oraz wskazuje obszary ich występowania,

 wymienia czynniki wpływające na przeciętny czas trwania życia,

 wyjaśnia związki zachodzące między poziomem rozwoju gospodarczego a fazami przejścia demograficznego i epidemiologicznego,

 wymienia współczesne choroby cywilizacyjne i przedstawia sposoby ich zapobiegania,

 podaje skutki eksplozji demograficznej i regresu demograficznego,

 wymienia fazy i cechy przejścia epidemiologicznego na podstawie piramidy wieku wymienia cechy społeczeństwa starego i młodego.

NABYWANE UMIEJĘTNOŚCI:

Uczeń:

 lokalizuje obiekty na różnych mapach,

 poprawnie dobiera mapy w celu uzyskania szukanej informacji,

 poprawnie czyta mapy,

 zdobywa, gromadzi i przetwarza informacje,

 samodzielnie uczy się,

 odczytuje i interpretuje wykresy i dane statystyczne dotyczące przyrostu naturalnego, przeciętnego czasu trwania życia i przebiegu faz rozwoju społeczeństw,

 współpracuje w grupie.

KOMPETENCJE KLUCZOWE:

 porozumiewanie się w języku ojczystym,

 kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,

 kompetencje informatyczne,

 umiejętność uczenia się,

 kompetencje społeczne i obywatelskie,

 inicjatywność i przedsiębiorczość.

Etapy lekcji Przedmiot

nauczania Kompetencje

kluczowe Przebieg zajęć Środki

dydaktyczne Metody

nauczania Formy pracy Etap wstępny Geografia,

Język polski, Wiedza o Społeczeńst wie

Informatyka

Porozumiewanie się w języku ojczystym

Nauczyciel prowadzi pogadankę dotyczącą zmian liczby ludności na świecie oraz ich przyczyn.

Mapa, atlas, podręcznik, zeszyt

ćwiczeń, karta pracy.

Burza mózgów, pogadanka

Zbiorowa, jednolita

Etap

realizacji Geografia, Język polski, Wiedza o Społeczeńst wie,

Informatyka

Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo- techniczne, kompetencje informatyczne

Nauczyciel przypomina pojęcie przyrostu naturalnego. Uczniowie obliczają przyrost naturalny i jego składowe.

Rysują wykres przyrostu naturalnego.

Na podstawie analizy wykresu wskazują prawidłowości dotyczące zróżnicowania przyrostu naturalnego

Arkusz kalkulacyjny, prezentacja multimedialn a

Ćwiczeniowa Zbiorowa, jednolita

Geografia, Język polski, Wiedza o Społeczeńst wie,

Informatyka

Porozumiewanie się w języku ojczystym, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość

Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy i rozdaje im przygotowane wcześniej zadania.

Zadania do pracy w grupach:

(każda z grup otrzymuje inną fazę do scharakteryzowania)

Korzystając z danych w tabeli z arkusza kalkulacyjnego, prezentacji multimedialnej oraz atlasu geograficznego wykonaj poniższe polecenia:

a) opisz cechy demograficzne państw

Arkusz kalkulacyjny, prezentacja multimedialn a, atlas

Pogadanka, burza mózgów

Zbiorowa, Jednolita, praca w grupach,

znajdujących się w I - V fazie cyklu demograficznego,

b) wskaż te państwa na mapie świata, c) na podstawie mapy Przyrost naturalny wskaż na mapie świata trzy inne państwa znajdujące się w tej fazie cyklu demograficznego,

d) wskaż kontynent, na którym dominują społeczeństwa znajdujące się w tej fazie cyklu demograficznego.

Podsumowanie wyników pracy z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej oraz mapy politycznej świata.

Umiejętność uczenia się, Kompetencje społeczne i obywatelskie, Inicjatywność i przedsiębiorczość

Nauczyciel otwiera prezentację multimedialną i pokazuje

poszczególne fazy cyklu

demograficznego, przedstawia średnią długość życia, liczbę dzieci w rodzinie i wiek społeczeństw w poszczególnych fazach cyklu demograficznego.

Za pomocą burzy mózgów uczniowie przedstawiają przyczyny

zróżnicowania przyrostu naturalnego w krajach rozwijających się i wysoko rozwiniętych.

Nauczyciel pokazuje na prezentacji i krótko charakteryzuje fazy przejścia

Arkusz kalkulacyjny, prezentacja multimedialn a, atlas

Burza mózgów, dyskusja, pogadanka

epidemiologicznego.

Nauczyciel, korzystając z prezentacji multimedialnej, prowadzi krótką pogadankę dotyczącą powiązania faz cyklu demograficznego i epide- miologicznego.

Wspierając się prezentacją nauczyciel omawia budowę piramidy wieku dla społeczeństw młodych i starzejących się oraz przyczyny zróżnicowania ich wyglądu.

Uczniowie konstruują wykres piramidy wieku dla Polski. Dokonują klasyfikacji piramidy do odpowiedniej grupy krajów.

Etap

podsumowan ia

Geografia, Język polski, Wiedza o Społeczeńst wie,

Informatyka

Umiejętność uczenia się, Kompetencje społeczne i obywatelskie, Inicjatywność i przedsiębiorczość

Uczniowie wykonują mapę mentalną obrazującą przyczyny i skutki

zróżnicowania demograficznego państw świata (eksplozji

demograficznej, regresu demograficznego)

prezentacja multimedialn a, atlas

Mapa

mentalna Zbiorowa, jednolita

ZAŁĄCZNIK DO PRACY W GRUPACH

Kraje Wskaźnik urodzeń Wskaźnik zgonów Przyrost naturalny Dzietność Średnia oczekiwana długość życia

Faza I

Faza II

Faza III

Faza IV

Faza V