LEKCJA 6
M Ó J S P O S Ó B N A Z D J Ę C I A
W tej lekcji chciałabym krok po kroku pokazać Ci jak robię zdjęcia. Od początku do końca - opowiem
jak wygląda ten proces, na co zwracam uwagę, co jest dla mnie istotne i jak dobieram ustawienia.
Zaczynamy!
Fotografowanie w trybie manualnym.
W trybie manualnym musisz połączyć te cztery parametry, o których
ostatnio przeczytałaś w lekcjach 2 i 3.
Chciałabym jeszcze raz przypomnieć Ci, że ustawiając przysłonę, czas
naświetlania i ISO kontrolujesz tak naprawdę ekspozycję. To te trzy
składniki wpływają na to, jak zmienia się ilość światła w aparacie - bo
właśnie to pokazuje podziałka korekty ekspozycji.
Mając już tę wiedzę oraz pojęcie o tym, jak i w jakim natężeniu pada światło na scenę, którą chcę
fotografować - mogę wziąć aparat do ręki i zacząć fotografować.
Natur aln e
Mój sposób na zdjęcia.
WSKAZÓWKA
Kiedy chcę zrobić zdjęcie moją pierwszą myślą jest:
- Jakiej potrzebuję teraz przysłony?
To od tego parametru zawsze zaczynam fotografować.
Jeśli chcę zrobić portret ustawiam niską przysłonę (f/1.4-f/2.8), jeśli fotografuję większą grupę ludzi
ustawiam średnią przysłonę (f/3.5) a jeśli robię zdjęcie krajobrazu to chcę, żeby całe zdjęcie było ostre więc i przysłona musi być duża (f/8).
Dopiero mając ustawioną przysłonę dobieram kolejne ustawienia: czas naświetlania i ISO.
Jak dobieram ustawienia
manualne?
Tak jak wspomniałam na poprzedniej stronie -
priorytetem jest dla mnie zawsze przysłona i to ona definiuje mi temat/rodzaj zdjęcia. Kiedy już wybiorę przysłonę patrzę na moją podziałkę w wizjerze i
zwracam uwagę na dwa parametry:
- czas naświetlania
- podziałkę ekspozycji
Zawsze staram się tak dobrać czas naświetlania, żeby podziałka podskoczyła na plus - zrobię wtedy jasne
zdjęcie. Potem kontroluję czas naświetlania i jeśli jest w porządku (powyżej 1/60 sekundy) - robię zdjęcie.
Jeśli czas naświetlania jest poniżej 1/60 sekundy, podnoszę ISO i znów sprawdzam.
Przykłady z życia.
Kolejne zdjęcia, które zaraz zobaczysz są przykładami z życia wziętymi - to zdjęcia z moich sesji lub takie, które wykonałam w domu. Podaję przy nich parametry ustawień, ale nie
chciałabym, żebyś sugerowała się tylko nimi. Pamiętaj, że od tego jakie parametry dobieram zależy tak naprawdę ilość
światła, jakie mam w pobliżu.
Ja decyduję o tym jaką chcę ustawić przysłonę - ona wskazuje jaki rodzaj zdjęcia będę robić (portret, krajobraz, detal).
Natomiast o reszcie ustawień decyduje ilość światła dookoła.
Jeśli jest go dużo - ISO będzie niskie (100-200) a czas
naświetlania prawdopodobnie bardzo krótki (1/1000s). Im
światła będzie mniej, tym wyższe będę musiała mieć ISO oraz dłuższy czas naświetlania.
Delikatny zachód słońca: światło jest rozproszone, miękkie, nie ma ostrego słońca, ani cieni. Niestety to zachód słońca więc światła nie ma już zbyt wiele. Robię portret w plenerze i
zależy mi na tym, żeby moja modelka wyróżniała się z otoczenia. Ważna jest tylko ona - ma być głównym tematem zdjęcia.
Ustawiam najpierw przysłonę,
najczęściej na f/1.8. ISO ustawiam na 1000, ponieważ jest już trochę
ciemno. Patrzę w wizjer i widzę w
nim moją małą podziałkę z ekspozycją - w tym momencie nie przejmuję się czasem naświetlania, zależy mi za to na tym, żeby ekspozycja podskoczyła do +1. Dopiero widząc wskaźnik
ekspozycji na +1, patrzę na czas
naświetlania. Czas, jaki pokazuje mi wizjer to 1/2000 - jest więc idealny, nie muszę martwić się o poruszone ujęcie. Robię zdjęcie.
Parametry:
Przysłona: F/1.4 ISO 1000
Czas naświetlania: 1/2000s Ekspozycja +1
Błędy jakie popełniłam:
•
Od razu ustawiłam zbyt wysokie ISOZbyt wysokie ISO jest wynikiem tego, że była to sesja w plenerze, gdzie wszystko dzieje się bardzo szybko. Ustawiając ISO 1000 miałam gwarancję, że czas naświetlania będzie bardzo krótki przez co zdjęcia wyjdą ostre i nie poruszone. Gdybym miała czas, żeby dłużej
zastanowić się nad tym ujęciem, na pewno wybrałabym niższe ISO (ok. 400) i trochę dłuższy czas naświetlania (ok. 1/125s). Wtedy szumy na zdjęciu byłyby zupełnie niewidoczne - na
szczęście mój aparat świetnie radzi sobie z wysokim ISO, ale bardziej podstawowe lustrzanki lub bezlusterkowce mogą mieć problem z szumami przy takich parametrach.
Ten sam wieczór, godzinę wcześniej - jest jasno, ale robimy zdjęcia w
mieście, gdzie wśród murów jest dużo ciemniej niż w otwartej przestrzeni.
Dodatkowym źródłem światła są lampki i latarnie uliczne - dają one jednak mocne i punktowe światło.
Teraz muszę więc uważać na cienie, jakie rzuca światło lamp - ustawiam moich modeli pomiędzy jedną lampą a drugą, tak żeby nie padało na nich bezpośrednie światło i nie tworzyło cieni.
Znów najpierw ustawiam przysłonę - f/1.4, patrzę na ekspozycję i
podciągam ją do +1,5. Niestety aparat wskazuje mi, że przy ISO 100 czas
naświetlania wynosi 1/30s. To za mało, żebym mogła zrobić
nieporuszone zdjęcie. Podnoszę więc ISO do 500, znów ustawiam sobie
podziałkę na +1,5 i patrzę na czas.
Wynosi 1/50s więc robię zdjęcie.
Parametry:
Przysłona: F/1.4 ISO 500
Czas naświetlania: 1/50s Ekspozycja +1,5
Na co zwróciłam uwagę:
•
Dodatkowe oświetlenie w postaci lamp ulicznychLampy na ulicy mogą być zarówno Twoim sprzymierzeńcem jak i wrogiem. Światło żarowe ma zupełnie inną barwę niż światło dzienne - dlatego, kiedy je pomieszamy, nasz aparat może
trochę zwariować: światło dzienne zmieni w bardzo zimne, niebieskie, lub światło lamp
zamieni w bardzo pomarańczowe. W takich przypadkach najlepiej ustawić balans bieli ręcznie lub fotografować w RAW-ach i zmienić to później w edycji.
Proste zdjęcie robione w domowych warunkach: słoneczny dzień, białe tło ustawione blisko okna balkonowego, na przeciwko okna rozłożona biała, odbijająca światło blenda. Brakuje
cieni ponieważ duża biała płaszczyzna skutecznie pomogła mi się ich pozbyć wyrównując światło padające z okna.
Chciałam, żeby wszystko na zdjęciu pozostało ostre, użyłam więc
przysłony F/4.0. Popatrzyłam w
wizjer, podniosłam ekspozycję do +2 i spojrzałam na czas naświetlania. Czas wychodził 1/125s więc zrobiłam
zdjęcie.
Parametry:
Przysłona: F/4.0 ISO 400
Czas naświetlania: 1/125s Ekspozycja: +2
Trochę pochmurny dzień, tym razem również fotografuję w domu -
chciałabym uzyskać małą głębię ostrości.
Ustawiam przysłonę na f/1.8 i patrzę jaki czas naświetlania wychodzi mi przy ekspozycji +2. Niestety, 1/20
sekundy, to za mało, żebym utrzymała aparat nieruchomo i jeśli zrobię
zdjęcie, na pewno wyjdzie rozmazane.
Podnoszę więc ISO do 400 i znów ustawiam ekspozycję na +2. Teraz czas naświetlania to 1/60 sekundy - jest w porządku, robię zdjęcie.
Parametry:
Przysłona: F/1.8 ISO 400
Czas naświetlania: 1/60s Ekspozycja: +2
Znów jestem w domu i chcę zrobić zdjęcie mojego biurka. Ma być jasne, ale chcę żeby wszystkie elementy na zdjęciu były ostre.
Ustawiam więc przysłonę na f/5.6, ekspozycję na +2 i patrzę jaki mam czas naświetlania. Wychodzi 1/40 sekundy więc podnoszę ISO do 200.
Teraz przy ekspozycji +2 mam czas naświetlania 1/60 sekundy - mogę zrobić nieporuszone zdjęcie.
Parametry:
Przysłona: F/5.6 ISO 200
Czas naświetlania: 1/60s Ekspozycja: +2
Na co powinnaś zwrócić uwagę:
Mimo, że robiłam zdjęcia w tym samym miejscu i tym samym sprzętem, zmieniały się warunki oświetleniowe. A to miało znaczący wpływ na to, jakie ustawienia wybiorę do sfotografowania danej sceny. Chciałabym więc uzmysłowić Ci, że nie możesz sugerować się czyimiś
parametrami za bardzo - ponieważ one będą się różnić w zależności od miejsca i czasu wykonywania zdjęcia! Nie ma jednego idealnego ustawienia - musisz obserwować ilość światła, jaką masz w danym momencie obok siebie.
Zdjęcia w ruchu zawsze przysparzają dużo problemów, ponieważ ciężko jest złapać ostrość na odpowiednim fragmencie zdjęcia. W takich
sytuacjach zawsze staram się ustawić bardzo krótki czas naświetlania, tryb seryjny zdjęć oraz autofocus w trybie ciągłym (Ai Servo / AF-C). To zdjęcie zrobiłam stojąc w miejscu i czekając aż dziewczynka pojawi się w kadrze - wtedy mogłam szybko zareagować na jej ruch, ustawić ostrość i od razu
zrobi zdjęcie.
Parametry:
Przysłona: F/1.4 ISO 100
Czas naświetlania: 1/600s Ekspozycja: +1
O czym powinnaś pamiętać:
W poprzednim przykładzie użyłam przysłony F/1.4 - dość ryzykownie. Pamiętasz może z lekcji o trybie manualnym, że przy takiej przysłonie uzyskuje się tzw. dużą głębię ostrości - co oznacza, że duży obszar przed i za punktem ostrości będzie nieostry. W ruchu bardzo łatwo jest zgubić ten
punkt, ponieważ obiekt, na który go ustawiamy może
podejść do przodu lub cofnąć się. Wtedy wejdzie w obszar poza ostrością - będzie nieostry. Bezpieczniej będzie w
takich przypadkach użyć przysłony F/4.5 i wyżej - będziesz miała większą pewność, że wszystko wyjdzie ostre.
Chcę zrobić zdjęcie podczas zachodu słońca, z pięknie wygładzoną wodą.
Do takiego typu zdjęcia potrzebuję długi czas naświetlania, dużą głębię ostrości i niskie ISO.
Ustawiam przysłonę na f/16, ISO na 100. Muszę postawić aparat na
statywie/murku tak, żeby nie poruszył się nawet na milimetr
podczas robienia zdjęcia. Ekspozycję zostawiam na poziomie zero a czas naświetlania wynosi 5 sekund. To wystarczy, żeby tafla wody miękko
“ułożyła się” na zdjęciu a kołyszące się na niej łódki, nie rozmazały za bardzo.
Sceny nocne są bardzo specyficzne i czasem potrzeba wielu prób, aby
ostatecznie wyszło nam coś fajnego.
Podaję Ci więc parametry tego
zdjęcia, bo chcę żebyś zwróciła uwagę przede wszystkim na ich zależność:
niskie ISO, wysoka przysłona oraz długi czas naświetlania. I
unieruchomiony aparat.
Parametry:
Przysłona: F/16 ISO 100
Czas naświetlania: 5s Ekspozycja: 0
“Ćwicz i sprawdzaj się na bieżąco”
Mała
wskazówka.
Wyrób w sobie nawyk sprawdzania parametrów w wizjerze lub na
ekranie podczas robienia zdjęcia.
Po kilku dniach takich prób, będziesz automatycznie sama manipulować ustawieniami.
Tylko regularnie ćwiczenie pomoże Ci złapać rytm w robieniu zdjęć.
Później nie będziesz się już zastanawiała, jakie dobrać
ustawienia i zaczniesz robić zdjęcia nie skupiając się tylko i wyłącznie na parametrach.
P ar am etr y Dobrze
dobrany sprzęt.
Pamiętaj, że to jak wychodzą zdjęcia zależy w ogromnej mierze od tego, jakim sprzętem się posługujesz. Jeśli
śledzisz więc zdjęcia fotografa, którego podziwiasz patrz nie tylko na ustawienia jakich użył w danym momencie, ale również na to jakiego aparatu i
obiektywu używał. To przede wszystkim od obiektywu zależy, jaką ktoś mógł ustawić przysłonę, lub jaka była ogniskowa, a co za tym idzie - kąt widzenia. Od aparatu zależy jakie ISO można ustawić, tak by nie było
widocznych szumów.
Dobrze dobrany sprzęt potrafi rozwiać większość wątpliwości - nie będę ukrywać, że z dobrymi
aparatami i obiektywami po prostu lepiej się pracuje, to chyba dość logiczne :) Nie musisz jednak przejmować się tym, że Twój sprzęt czegoś nie potrafi - znajdź to, w czym będzie dobry, naucz się takich zdjęć a kiedy
poczujesz, że potrzebujesz czegoś więcej - zacznij szukać nowego.
KONIEC
M O J E S P O S O B Y N A Z D J Ę C I A
Dziś pokazałam Ci krok po kroku na co zwracam uwagę podczas robienia zdjęć. Pamiętaj, że parametry, które ja ustawiam na zdjęciach mają dać Ci jedynie wskazówkę - natomiast Ty powinnaś dopasowywać je odpowiednio do swoich warunków. Jak zwykle zachęcam Cię do ćwiczeń, prób fotografowania codziennie - to najlepszy sposób na utrwalenie sobie trybu manualnego. W kolejnych lekcjach przejdziemy już
do edycji, jest to więc ostatnia lekcja z nauki robienia zdjęć.