Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?

(1)

Szanowni Pań- stwo,

Gmina Zator od 2005 roku aktyw- nie uczestniczy w Programie spo- łecznym „Przej- rzysta Polska”.

Celem Programu jest budowanie s p o ł e c z e ń s t w a obywatelskiego, świadomie uczest- niczącego w życiu publicznym. W związku z tym po raz kolejny pre- zentujemy Infor- mator Budżetowy pt. „Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?”, przeznaczony dla mieszkańców gminy. Chce- my w ten przystępny sposób przekazać informacje o bu- dżecie. Publikacja ta ma być uproszczoną formą prezenta- cji zawiłych niekiedy zagadnień związanych z gospodarką finansową. Nie będziemy więc bardzo szczegółowo przed- stawiać tutaj dochodów i wydatków w ujęciu klasyfikacji budżetowej, ale postaramy się przybliżyć te dane w sposób przyjazny i użyteczny dla wszystkich osób. Prezentowany materiał zawiera dane na początek roku budżetowego tj.

na dzień 1 stycznia 2018 r. zgodnie z przyjętą uchwałą bu- dżetową Nr XLI/363/17 Rady Miejskiej w Zatorze z dnia 28 grudnia 2017 r.

Zachęcam Państwa do śledzenia tego, co pragniemy zre- alizować, co w poszczególnych latach udało się osiągnąć jak również do korzystania ze szczegółowych informacji znajdujących się na stronach internetowych Urzędu Miej- skiego w Zatorze - www.zator.pl

Burmistrz Zatora Mariusz Makuch

Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?

czyli

INFORMATOR BUDŻETOWY GMINY ZATOR 2018

DOCHODY GMINY, CZYLI SKĄD MAMY PIENIĄDZE?

Dochody – źródła dochodów gmin określają ustawy, a ich wyso- kość zależy od zamożności mieszkańców i aktywności władz gminy.

Dochody możemy podzielić na trzy główne grupy takie jak: dochody własne, subwencje i dotacje celowe z budżetu państwa.

Udział głównych grup dochodów w budżecie Gminy Zator na 2018 rok

DOCHODY – NAJWAŻNIEJSZE WPŁYWY:

1. SUBWENCJE (oświatowa) – 9.790.205,00 zł

Wysokość subwencji oświatowej ustalana jest przez rząd. Kwota, która wpłynie do budżetu gminy zależy przede wszystkim od liczby dzieci uczęszczających do szkół na terenie Gminy, uwzględnia nowe zadania oświatowe oraz zmiany zakresu zadań oświatowych. Subwencja pokrywa tylko część wydatków gminy na oświatę. Od 1 września 2014 roku został utworzony Wielozawodowy Zespół Szkół w Zatorze. Powstanie nowej szkoły spowodowało wzrost liczby uczniów oraz zadań, a w konsekwencji przełożyło się na zwiększoną kwotę subwencji oświatowej.

!!!

Udział głównych grup dochodów w budżecie Gminy Zator na 2018 rok

DOCHODY WŁASNE SUBWENCJE DOTACJE CELOWE Z BUDŻETU PAŃSTWA Subwencja oświatowa w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 2500000 5000000 7500000 10000000

2014 2015 2016 2017 2018

9 790 205 9 323 239

8 946 522 8 296 976

7 760 334

Subwnecja wyrównawcza w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 350 000 700 000 1 050 000 1 400 000

2014 2015 2016 2017 2018

141 046 944 535

1 038 884 1 348 246

! 1

Subwencja oświatowa w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

2 DOCHODY GMINY, CZYLI SKĄD MAMY PIENIĄDZE?

Dochody – źródła dochodów gmin określają ustawy, a ich wysokość zależy od zamożności mieszkańców i aktywności władz gminy. Dochody możemy podzielić na trzy główne grupy takie jak: dochody własne, subwencje i dotacje celowe z budżetu państwa.

DOCHODY – NAJWAŻNIEJSZE WPŁYWY:

Wysokość subwencji oświatowej ustalana jest przez rząd. Kwota, która wpłynie do budżetu gminy zależy przede wszystkim od liczby dzieci uczęszczających do szkół na terenie Gminy, uwzględnia nowe zadania oświatowe oraz zmiany zakresu zadań oświatowych. Subwencja pokrywa tylko część wydatków gminy na oświatę. Od 1 września 2014 roku został utworzony Wielozawodowy Zespół Szkół w Zatorze. Powstanie nowej szkoły spowodowało wzrost liczby uczniów oraz zadań, a w konsekwencji przełożyło się na zwiększoną kwotę subwencji oświatowej.

DOCHODY WŁASNE SUBWENCJE DOTACJE CELOWE Z BUDŻETU PAŃSTWA

Kwota 28 657 674,00 9 790 205 7 213 054

% 63% 21% 16%

Udział głównych grup dochodów w budżecie Gminy Zator na 2018 rok

7 760 334 8 296 976 8 946 522 9 323 239 9 790 205

0 2000000 4000000 6000000 8000000 10000000 12000000

2014 2015 2016 2017 2018

Subwencja oświatowa w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok 1. SUBWENCJE (oświatowa) –9.790.205,00 zł.

(2)

ŻYCIE ZATORA #2 (273) / 2018 12

4 Powstanie Stref Aktywności Gospodarczej (SAG) w Zatorze zwiększyło wpływy do budżetu gminy z tytułu podatków od firm, które ulokowały się w naszej strefie gospodarczej. Podatki, te zaczynają wpływać do budżetu gminy, jeżeli został zakończony proces budowy i przedsiębiorca oddał swój obiekt do użytkowania.

Poniżej prezentuję wykonane dochody z tytułu podatków od firm działających w SAG i okolicy w latach od 2013 do 2017 oraz plan na 2018 rok (w zaokrągleniu do pełnych tysięcy zł):

2013 rok – 97.000,00 zł 2014 rok – 244.000,00 zł 2015 rok – 664.000,00 zł 2016 rok – 722.000,00 zł 2017 rok – 1.480.000,00 zł 2018 rok – 2.295.000,00 zł Razem – 5.502.000,00 zł

6 086 925 7 054 717 7 231 389 8 274 853 9 074 132

0 2 000 000 4 000 000 6 000 000 8 000 000 10 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

Podatki i opłaty w latach 2014 do 2017 oraz plan na 2018 rok

2013 2014 2015 2016 2017 2018

97 000 244 000

664 000 722 000

1 480 000

2 295 000

0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000

Dochody z tytułu podatków od firm działających w SAG

Z komentarzem [AK1]: Proszę, aby ten wykres był po prawej stronie obok kwot

20 INFORMATOR BUDŻETOWY GMINY ZATOR 2018

Subwencja wyrównawcza uzależniona jest od dochodów podatkowych w gminie oraz od liczby mieszkańców gminy. Kwotę podstawową subwencji wyrównawczej otrzymują gminy, w których dochód podatkowy na 1 mieszkańca jest niższy od 92% średniego dochodu podatkowego wszystkich gmin w przeliczeniu na 1 mieszkańca kraju. W mniej zamożnych gminach, jest to najważniejsze źródło dochodów budżeto- wych. Udział tych pieniędzy w gminach zamożniejszych jest znacząco niższy lub całkowicie zanika. Nasza gmina, która w oparciu o dobrą strategię i ciężką pracę osiąga sukcesy ekonomiczne, jest niestety od tego roku całkowicie pozbawiona tej subwencji.

Subwnecja wyrównawcza w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

2. PODATKI I OPŁATY – 9.074.132,00 zł

Największe znaczenie mają wpływy z podatku od nieruchomości. Jego wielkość uzależniona jest od powierzchni gruntów, powierzchni nie- ruchomości lub wartości budowli. Wpływy z podatku rolnego uzależ- nione są od powierzchni i jakości ziem uprawnych. Wpływy z podatku leśnego naliczane są od powierzchni lasów, a ich wielkość uzależniona jest od średnio uzyskiwanych cen sprzedaży drewna. Wpływy z podatku od środków transportowych uiszczają właściciele samochodów cię- żarowych o ładowności powyżej 3,5 tony, ciągników siodłowych i balastowych, przyczep i naczep oraz autobusów. Wpływy z opłaty targowej pobiera się od wszystkich osób prowadzących handel. Opłatę skarbową wnosimy w związku z czynnościami załatwianymi w Urzędzie, np. przy składaniu podań, wniosków, odbieraniu zaświadczeń, zezwoleń, itp.

Podatki i opłaty w latach 2014 do 2017 oraz plan na 2018 rok

Powstanie Stref Aktywności Gospodarczej (SAG) w Zatorze zwiększyło wpływy do budżetu gminy z tytułu podatków od firm, które ulokowały się w naszej strefie gospodarczej. Podatki, te zaczynają wpływać do bu- dżetu gminy, jeżeli został zakończony proces budowy i przedsiębiorca oddał swój obiekt do użytkowania.

NA następnej stronie wykonane dochody z tytułu podatków od firm działających w SAG i okolicy w latach od 2013 do 2017 oraz plan na 2018 rok (w zaokrągleniu do pełnych tysięcy zł):

2013 rok – 97.000,00 zł 2014 rok – 244.000,00 zł 2015 rok – 664.000,00 zł 2016 rok –722.000,00 zł 2017 rok – 1.480.000,00 zł 2018 rok – 2.295.000,00 zł Razem – 5.502.000,00 zł

Dochody z tytułu podatków od firm działających w SAG

3. UDZIAŁY W PODATKU DOCHODOWYM

OD OSÓB FIZYCZNYCH (tzw. PIT) I PODATKU DO- CHODOWYM OD FIRM (tzw. CIT) – 7.469.055,00 zł

To środki należne Gminie z budżetu państwa. Gmina może je przezna- czyć według własnych potrzeb, ale zgodnie z przepisami prawa. Wpły- wy te są zależne od poziomu dochodów naszych mieszkańców. Bogatsi mieszkańcy, to bogatszy budżet państwa i większe dochody dla budżetu gmin. W odniesieniu do roku 2018 - 37,98 % z pobranego przez Urząd Skarbowy w Oświęcimiu podatku dochodowego (tzw. PIT) od miesz- kańców zamieszkałych na terenie Gminy Zator (osób fizycznych) powinno wrócić do budżetu Gminy. Urząd Skarbowy w Oświęcimiu przekazuje również do budżetu Gminy 6,71% podatku dochodowego (tzw.

CIT), który wpłacają firmy i zakłady posiadające siedzibę i prowadzące działalność gospodarczą na terenie Gminy Zator.

Udziały w PIT i CIT w latach 2014 do 2017 oraz plan na 2018 rok

4. POZOSTAŁE DOCHODY - 3.631.428,00 zł

To dochody związane z realizacją zadań własnych w szczególności: dochody z tytułu umów dzierżawy lokali i gruntów gminnych, dochody z tytułu zwrotu podatku VAT, wpływy z usług, z tytułu wpłaty odszkodo- wań od ubezpieczyciela, odsetki od nieterminowych wpłat.

5. ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ – 3.858.059,00 zł

To środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej i stanowią pomoc w finansowaniu zadań inwestycyjnych i bieżących, które gmina realizuje. Otrzymane środki muszą być wykorzystane na ściśle określony w umowie cel i według wskazanych zasad. Nasza gmina planuje pozyskać środki między innymi z takich programów jak: Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego (RPO) i Programu Opera- cyjnego „Rybactwo i morze”.

3 Subwencja wyrównawcza uzależniona jest od dochodów podatkowych w gminie oraz od liczby mieszkańców gminy. Kwotę podstawową subwencji wyrównawczej otrzymują gminy, w których dochód podatkowy na 1 mieszkańca jest niższy od 92% średniego dochodu podatkowego wszystkich gmin w przeliczeniu na 1 mieszkańca kraju. W mniej zamożnych gminach, jest to najważniejsze źródło dochodów budżetowych. Udział tych pieniędzy w gminach zamożniejszych jest znacząco niższy lub całkowicie zanika. Nasza gmina, która w oparciu o dobrą strategię i ciężką pracę osiąga sukcesy ekonomiczne, jest niestety od tego roku całkowicie pozbawiona tej subwencji.

Największe znaczenie mają wpływy z podatku od nieruchomości. Jego wielkość uzależniona jest od powierzchni gruntów, powierzchni nieruchomości lub wartości budowli. Wpływy z podatku rolnego uzależnione są od powierzchni i jakości ziem uprawnych. Wpływy z podatku leśnego naliczane są od powierzchni lasów, a ich wielkość uzależniona jest od średnio uzyskiwanych cen sprzedaży drewna. Wpływy z podatku od środków transportowych uiszczają właściciele samochodów ciężarowych o ładowności powyżej 3,5 tony, ciągników siodłowych i balastowych, przyczep i naczep oraz autobusów. Wpływy z opłaty targowej pobiera się od wszystkich osób prowadzących handel. Opłatę skarbową wnosimy w związku z czynnościami załatwianymi w Urzędzie, np. przy składaniu podań, wniosków, odbieraniu zaświadczeń, zezwoleń, itp.

1 348 246

1 038 884

944 535

141 046

0 0

200 000 400 000 600 000 800 000 1 000 000 1 200 000 1 400 000 1 600 000

2014 2015 2016 2017 2018

Subwnecja wyrównawcza w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

2. PODATKI I OPŁATY – 9.074.132,00 zł.

4 Powstanie Stref Aktywności Gospodarczej (SAG) w Zatorze zwiększyło wpływy do budżetu gminy z tytułu podatków od firm, które ulokowały się w naszej strefie gospodarczej. Podatki, te zaczynają wpływać do budżetu gminy, jeżeli został zakończony proces budowy i przedsiębiorca oddał swój obiekt do użytkowania.

Poniżej prezentuję wykonane dochody z tytułu podatków od firm działających w SAG i okolicy w latach od 2013 do 2017 oraz plan na 2018 rok (w zaokrągleniu do pełnych tysięcy zł):

2013 rok – 97.000,00 zł 2014 rok – 244.000,00 zł 2015 rok – 664.000,00 zł 2016 rok – 722.000,00 zł 2017 rok – 1.480.000,00 zł 2018 rok – 2.295.000,00 zł Razem – 5.502.000,00 zł

6 086 925 7 054 717 7 231 389 8 274 853 9 074 132

0 2 000 000 4 000 000 6 000 000 8 000 000 10 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

Podatki i opłaty w latach 2014 do 2017 oraz plan na 2018 rok

2013 2014 2015 2016 2017 2018

97 000 244 000

664 000 722 000 1 480 000

2 295 000

0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000

Dochody z tytułu podatków od firm działających w SAG

Z komentarzem [AK1]: Proszę, aby ten wykres był po prawej stronie obok kwot

5 To środki należne Gminie z budżetu państwa. Gmina może je przeznaczyć według własnych potrzeb, ale zgodnie z przepisami prawa. Wpływy te są zależne od poziomu dochodów naszych mieszkańców. Bogatsi mieszkańcy, to bogatszy budżet państwa i większe dochody dla budżetu gmin. W odniesieniu do roku 2018 - 37,98 % z pobranego przez Urząd Skarbowy w Oświęcimiu podatku dochodowego (tzw. PIT) od mieszkańców zamieszkałych na terenie Gminy Zator (osób fizycznych) powinno wrócić do budżetu Gminy. Urząd Skarbowy w Oświęcimiu przekazuje również do budżetu Gminy 6,71% podatku dochodowego (tzw. CIT), który wpłacają firmy i zakłady posiadające siedzibę i prowadzące działalność gospodarczą na terenie Gminy Zator.

To dochody związane z realizacją zadań własnych w szczególności: dochody z tytułu umów dzierżawy lokali i gruntów gminnych, dochody z tytułu zwrotu podatku VAT, wpływy z usług, z tytułu wpłaty odszkodowań od ubezpieczyciela, odsetki od nieterminowych wpłat.

To środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej i stanowią pomoc w finansowaniu zadań inwestycyjnych i bieżących, które gmina realizuje. Otrzymane środki muszą być wykorzystane na ściśle określony w umowie cel i według wskazanych zasad. Nasza gmina planuje pozyskać środki między innymi z takich programów jak: Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego (RPO) i Program Operacyjny „Rybactwo i morze”.

5 060 410 5 821 500 6 288 447 7 155 603 7 469 055

0 2 000 000 4 000 000 6 000 000 8 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

Udziały w PIT i CIT w latach 2014 do 2017 oraz plan na 2018 rok

3. UDZIAŁY W PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH (tzw.

PIT) I PODATKU DOCHODOWYM OD FIRM (tzw. CIT) – 7.469.055,00 zł.

5. ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ – 3.858.059,00 zł.

4. POZOSTAŁE DOCHODY - 3.631.428,00 zł.

(3)

ŻYCIE ZATORA #2 (273) / 2018 13

! !

Środki z Unii Europejskiej w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 1 750 000 3 500 000 5 250 000 7 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

3 858 059

532 052 4 678 540

6 025 024 4 084 492

Dochody ze sprzedaży majątu w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 1 250 000 2 500 000 3 750 000 5 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

4 625 000 4 785 351

2 990 873 2 637 177

2 613 783

SUBWENCJE PODATKI I OPŁATY

DOTACJE CELOWE Z BUDŻETU PAŃSTWA UDZIAŁY W PIT I CIT

DOCHODY ZE SPRZEDAŻY MAJĄTKU POZOSTAŁE DOCHODY

ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ

! 3

INFORMATOR BUDŻETOWY GMINY ZATOR 2018

Środki z Unii Europejskiej w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

6. DOCHODY ZE SPRZEDAŻY MAJĄTKU - 4.625.000,00 zł

To pieniądze uzyskane ze sprzedaży mienia gminnego (lokali, gruntów) Dochody ze sprzedaży majątu w latach 2014

do 2017 i plan na 2018 rok

! !

Środki z Unii Europejskiej w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 1 750 000 3 500 000 5 250 000 7 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

3 858 059

532 052 4 678 540

6 025 024 4 084 492

Dochody ze sprzedaży majątu w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 1 250 000 2 500 000 3 750 000 5 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

4 625 000 4 785 351

2 990 873 2 637 177

2 613 783

SUBWENCJE PODATKI I OPŁATY

DOTACJE CELOWE Z BUDŻETU PAŃSTWA UDZIAŁY W PIT I CIT

DOCHODY ZE SPRZEDAŻY MAJĄTKU POZOSTAŁE DOCHODY

ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ

! 3

7. DOTACJE CELOWE Z BUDŻETU PAŃSTWA - 7.213.054,00 zł

Przeznaczone są na zadania zlecone do realizacji Gminie przez admini- strację rządową. Z dotacji celowych finansowane są wypłaty świadczeń rodzinnych, wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wypłaty zasiłków opiekuńczych, świadczenia wychowawcze (Rodzina 500+) oraz zadania związane między innymi z ewidencją ludności, wydawa- niem dowodów osobistych.

! !

Środki z Unii Europejskiej w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 1 750 000 3 500 000 5 250 000 7 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

3 858 059

532 052 4 678 540

6 025 024 4 084 492

Dochody ze sprzedaży majątu w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 1 250 000 2 500 000 3 750 000 5 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

4 625 000 4 785 351

2 990 873 2 637 177

2 613 783

SUBWENCJE PODATKI I OPŁATY

DOTACJE CELOWE Z BUDŻETU PAŃSTWA UDZIAŁY W PIT I CIT

DOCHODY ZE SPRZEDAŻY MAJĄTKU POZOSTAŁE DOCHODY

ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ

! 3

Struktura omówionych dochodów Gminy Zator na 2018 rok

Budżet Gminy musi być zrównoważony, czyli

dochody + przychody = wydatki + rozchody

co przedstawia się następująco:

45.660.933,00 + 8.211.924,00 = 52.224.857,00 + 1.648.000

! !

Środki z Unii Europejskiej w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 1 750 000 3 500 000 5 250 000 7 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

3 858 059

532 052 4 678 540

6 025 024 4 084 492

Dochody ze sprzedaży majątu w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok

0 1 250 000 2 500 000 3 750 000 5 000 000

2014 2015 2016 2017 2018

4 625 000 4 785 351

2 990 873 2 637 177

2 613 783

SUBWENCJE PODATKI I OPŁATY

DOTACJE CELOWE Z BUDŻETU PAŃSTWA UDZIAŁY W PIT I CIT

DOCHODY ZE SPRZEDAŻY MAJĄTKU POZOSTAŁE DOCHODY

ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ

!

!!! 3

(4)

ŻYCIE ZATORA #2 (273) / 2018 14

INFORMATOR BUDŻETOWY GMINY ZATOR 2018

WYDATKI

Wydatki – to między innymi środki przekazywane z budżetu Gminy do jednostek organizacyjnych gminy takich jak: szkoły, przedszkola, urząd, Ośrodek Pomocy Społecznej, Regionalny Ośrodek Kultury wraz z biblioteką na realizację ich ustawowych zadań. Wydatki dzielimy na dwie główne grupy:

1) wydatki bieżące do których zaliczamy wydatki na wynagrodzenia i pochodne, wydatki rzeczowe, remontowe oraz

2) wydatki majątkowe – tzw. inwestycyjne.

Oszczędne finansowanie zadań bieżących pozwala zwiększyć wiel- kość środków na finansowanie zadań inwestycyjnych.

! ! !

WYDATKI BIEŻĄCE WYDATKI MAJĄTKOWE

OŚWIATA I EDUKACJA

(wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018

2017

2016

2015

2014

0 4 000 000 8 000 000 12 000 000 16 000 000

TRANSPORT I Łączność

(wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018 2017 2016 2015

2014

0 2 250 000 4 500 000 6 750 000 9 000 000

4 686 934 769 130

3 239 182 1 674 239

8 880 602

! 4

Zaplanowane wydatki w budżecie Gminy Zator na 2018 rok wynoszą 52.224.857,00 zł i są przeznaczone w szczególności na:

1. OŚWIATA I EDUKACYJNA OPIEKA WYCHOWAWCZA – 15.209.243,00 zł

29% wydatków w budżecie na 2018 rok jest przeznaczone na zapewnienie edukacji dzieci i młodzieży. Wydatki na oświatę i edukacyjną opiekę wychowawczą obejmują działalność: szkół podstawowych, oddziałów przedszkolnych, przedszkoli, gimnazjów, świetlic i stołówek szkolnych oraz od 2014 roku Wielozawodowego Zespołu Szkół w Zatorze.^!

!!

WYDATKI BIEŻĄCE WYDATKI MAJĄTKOWE

OŚWIATA I EDUKACJA

(wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018

2017

2016

2015

2014

0 4 000 000 8 000 000 12 000 000 16 000 000

TRANSPORT I Łączność

2018 2017 2016 2015

2014

0 2 250 000 4 500 000 6 750 000 9 000 000

4 686 934 769 130

3 239 182 1 674 239

8 880 602

! 4

OŚWIATA I EDUKACJA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

Zaplanowane do realizacji w 2018 roku zadania inwestycyjne to:

•

ZSO Zator - Budowa małego boiska do piłki nożnej przy ZSO w Zatorze

•

ZSP Podolsze - Modernizacja boiska przy szkole w Podolszu (dofi- nansowanie z Programu Małopolskie Boiska).

2. TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ – 8.880.602,00 zł

17% wydatków w budżecie przeznaczone jest na utrzymanie właściwe- go stanu dróg. Inwestujemy w infrastrukturę drogową, której Gmina jest właścicielem oraz współfinansujemy utrzymanie, budowę czy mo- dernizację dróg, które znajdują się na terenie gminy, a ich właścicielem jest powiat czy województwo.

TRANSPORT I Łączność (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

!!!

OŚWIATA I EDUKACJA

2018

2017

2016

2015

2014

0 4 000 000 8 000 000 12 000 000 16 000 000

TRANSPORT I Łączność

2018 2017 2016 2015

2014

0 2 250 000 4 500 000 6 750 000 9 000 000

4 686 934 769 130

3 239 182 1 674 239

8 880 602

! 4 Bardzo duże zaangażowanie środków finansowych na inwestycje dro-

gowe w 2018 roku (wymagające, po raz pierwszy od trzech lat, zacią- gnięcia pożyczek) ma służyć poprawie sytuacji komunikacyjnej na drogach w naszej gminy i jest pierwszym etapem działań (po budowie ronda na drodze krajowej 44) zmierzającym do rozwiązania poważ- nych problemów komunikacyjnych w gminie.

•

Budowa obwodnicy Zatora, Podolsza,

•

Przebudowa drogi powiatowej Nr 1761K Graboszyce - Głębowice (pomoc finansowa dla Powiatu Oświęcimskiego),

•

Przebudowa drogi powiatowej nr 1805K - ul. Granicznej w Zatorze (pomoc finansowa dla Powiatu Oświęcimskiego),

•

PFU - projekt drogi powiatowej przez Łowiczki nr 1805K,

•

Projekt rozbudowy drogi gminnej ul. Władysława Grabskiego w Za- torze na odcinku od ul. Romana Rybarskiego do ul. Granicznej,

•

Projekt dróg z sieciami w Graboszycach,

•

Modernizacja odcinka drogi wewnętrznej nr 195K od DK 28 w stro- nę rzeki Skawy w Graboszycach,

•

Modernizacja odcinka drogi wewnętrznej nr 185K w stronę cmenta- rza w Graboszycach,

•

Modernizacja rowu odpływowego - Myto w Graboszycach,

•

Modernizacja drogi wewnętrznej nr 138K ul. Widokowa w Grodzi- sku,

•

Modernizacja drogi wewnętrznej nr 106K w Laskowej,

•

Modernizacja rowu Laskowa - Góry Spytkowskie oraz dwóch prze- pustów,

•

Modernizacja ul. Kanada w Łowiczkach,

•

Droga łącznik w Palczowicach,

8 Oszczędne finansowanie zadań bieżących pozwala zwiększyć wielkość środków na finansowanie zadań inwestycyjnych.

Zaplanowane wydatki w budżecie Gminy Zator na 2018 rok wynoszą 52.224.857,00 zł i są przeznaczone w szczególności na:

29% wydatków w budżecie na 2018 rok jest przeznaczone na zapewnienie edukacji dzieci i młodzieży. Wydatki na oświatę i edukacyjną opiekę wychowawczą obejmują działalność:

szkół podstawowych, oddziałów przedszkolnych, przedszkoli, gimnazjów, świetlic i stołówek szkolnych oraz od 2014 roku Wielozawodowego Zespołu Szkół w Zatorze.

67%

33%

0 2 000 0004 000 0006 000 0008 000 00010 000 00012 000 00014 000 00016 000 000 2014

2015 2016 2017 2018

2014 2015 2016 2017 2018

Ogółem wydatki na oświatę i

edukację w tym: 10 360 264 11 838 696 12 069 812 14 472 719 15 209 243

Środki gminy 2 155 731 3 052 728 2 569 693 3 857 229 4 950 817

Dotacje celowe 444 200 488 993 553 597 1 292 251 468 221

Subwencja oświatowa 7 760 334 8 296 976 8 946 522 9 323 239 9 790 205

OŚWIATA I EDUKACJA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

1. OŚWIATA I EDUKACYJNA OPIEKA WYCHOWAWCZA – 15.209.243,00 zł

(5)

ŻYCIE ZATORA #2 (273) / 2018 15

INFORMATOR BUDŻETOWY GMINY ZATOR 2018

•

Projekt i wykonanie modernizacji ul. Nad Skawą nr 510452K w Po- dolszu,

•

Projekt dróg z odwodnieniem na Podjarkach w Podolszu,

•

Projekt poszerzenia ul Starowiejskiej - zakręt w Podolszu,

•

Modernizacja ul. Złotej w Rudzach,

•

Bariera ochronna przy stawie na drodze nr 510453K w Rudzach,

•

Umocnienie skarpy przy parkingu przed DL w Rudzach,

•

Modernizacja rowów odwadniających w Smolicach - IV etap,

•

Modernizacja drogi wewnętrznej Trzebieńczyce – Laskowa,

•

Projekt przebudowy drogi wewnętrznej Nr 98K za stacją paliw,

•

Projekt budowy dróg na terenie ograniczonym ulicami: J. Słowackie- go, L. Palimąki, M. Kopernika, Bugajskiej w Zatorze,

•

Modernizacja drogi nr 510452K od mostu „Krowiego” do DK 44,

•

Budowa drogi Al. Chopina w Zatorze,

•

Przebudowa ul. Porozumień Sierpniowych w Zatorze,

•

Modernizacja nawierzchni ul. M. Konopnickiej w Zatorze,

•

Budowa drogi ul. Księcia Władysława w Zatorze,

•

Modernizacja ul. Hallera w Zatorze,

•

Przebudowa ul. Jana Pawła II w Zatorze współfinansowanie ze środ- ków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopol- skiego,

•

Modernizacja nawierzchni ul. Szkolnej w Zatorze,

•

Zabezpieczenie brzegu - staw Piastowski wzdłuż ul. Doliny Karpia w Zatorze,

•

Przebudowa ul. Stromej w Zatorze.

3. OCHRONA ZDROWIA, POMOC SPOŁECZNA i RODZINA – 8.865.473,00 zł

17% wydatków w budżecie przeznaczonych jest na finansowanie zadań z zakresu ochrony zdrowia, pomoc społeczną (koszty pobytu osób w domach pomocy społecznej, wypłacanie zasiłków, udzielanie pomocy rzeczowej, w szczególności na zakup żywności, organizowanie usług opiekuńczych, pracę socjalną, świadczenia rodzinne i alimentacyjne, indywidualną pomoc osobom w trudnej sytuacji materialnej) oraz na Rodzinę, w ramach której wypłacane jest świadczenie wychowawcze tzw. „Rodzina 500+”.

!!

!

OCHRONA ZDROWIA, POMOC SPOŁ. I RODZINA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018 2017 2016 2015

2014

0 2 500 000 5 000 000 7 500 000 10 000 000

GOSPODARKA KOMUNALNA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018 2017 2016 2015

2014

0 1 750 000 3 500 000 5 250 000 7 000 000

2 502 775 2 266 516

2 809 239 2 713 354

6 354 112

ADMINISTRACJA PUBLICZNA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018 2017 2016 2015

2014

0 1 050 000 2 100 000 3 150 000 4 200 000

3 456 005 3 281 807 3 216 204

3 796 386 4 174 949

! 5

OCHRONA ZDROWIA, POMOC SPOŁ. I RODZINA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

4. GOSPODARKA KOMUNALNA I OCHRONA ŚRODOWISKA – 6.354.112,00 zł

12% wydatków w budżecie przeznaczone jest na utrzymanie gospodarki komunalnej i ochronę środowiska. Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie Gminy bez oświetlonych ulic, placów i dróg. Nakładów wymaga także szeroko rozumiana gospodarka odpadami, utrzymanie czystości i zieleni w Gminie.

GOSPODARKA KOMUNALNA

(wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

!!

!

2018 2017 2016 2015

2014

0 2 500 000 5 000 000 7 500 000 10 000 000

GOSPODARKA KOMUNALNA

2018

2017

2016

2015

2014

0 1 750 000 3 500 000 5 250 000 7 000 000

2 502 775 2 266 516

2 809 239 2 713 354

6 354 112

ADMINISTRACJA PUBLICZNA

2018 2017 2016 2015

2014

0 1 050 000 2 100 000 3 150 000 4 200 000

3 456 005 3 281 807 3 216 204

3 796 386 4 174 949

! 5 Zaplanowane do realizacji w 2018 roku zadania inwestycyjne to:

•

Prace przyłączeniowe (projekty i wykonanie odcinków sieci kanali- zacji sanitarnej),

•

Projekt odwodnienia terenów w Graboszycach od DK 28 w kierunku drogi gminnej,

•

I etap wykonania odwodnienia terenów w Graboszycach od DK 28 w kierunku drogi gminnej,

•

Projekt „Modernizacja przepompowni ścieków na terenie Gminy Zator” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020,

•

Budowa Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych dofi- nansowanego ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Wo- jewództwa Małopolskiego,

•

Udziały do Sp-ki ZGK,

•

Program Niskiej Emisji w Gminie Zator (dopłaty z gminy do wymia- ny pieców),

•

Projekt pn. „Wymiana przestarzałych źródeł ciepła zasilanych pali- wem stałym w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie Gminy Zator i zastapienie ich źródłami ciepła na biomasę lub paliwa gazowe” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewódz- twa Małopolskiego na lata 2014-2020,

•

Projekt i wykonanie oświetlenia w Trzebieńczycach,

•

Wykonanie oświetlenia ulicznego w sołectwie Trzebieńczyce- Łęg,

•

Wykonanie oświetlenia w Zatorze (boczna od ul. Kolejowej).

11 pomoc osobom w trudnej sytuacji materialnej) oraz na Rodzinę, w ramach której wypłacane jest świadczenie wychowawcze tzw. „Rodzina 500+”.

12% wydatków w budżecie przeznaczone jest na utrzymanie gospodarki komunalnej i ochronę środowiska. Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie Gminy bez oświetlonych ulic, placów i dróg. Nakładów wymaga także szeroko rozumiana gospodarka odpadami, utrzymanie czystości i zieleni w Gminie.

0 2 000 000 4 000 000 6 000 000 8 000 000 10 000 000 2014

2015 2016 2017 2018

2014 2015 2016 2017 2018

Ogółem wydatki na ochronę zdrowia, pomoc społ. i rodzinę w

tym: 3 231 364 3 321 895 8 053 564 9 512 311 8 865 473 Środki gminy 998 681 1 072 540 1 109 862 1 196 336 1 390 539 Dotacje celowe i na zad. własne 2 232 683 2 249 355 6 943 702 8 315 975 7 474 934

OCHRONA ZDROWIA, POMOC SPOŁ. I RODZINA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018

rok)

4. GOSPODARKA KOMUNALNA I OCHRONA ŚRODOWISKA – 6.354.112,00 zł

(6)

ŻYCIE ZATORA #2 (273) / 2018 16

!!

GOSPODARKA MIESZKANIOWA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018

2017

2016

2015

2014

0 1000000 2000000 3000000 4000000

952 194

3 698 064 2 873 247

1 976 503

3 167 200

KULTURA FIZYCZNA I SPORT

2018

2017

2016

2015

2014

0 575 000 1 150 000 1 725 000 2 300 000

1 500 040 1 543 422

1 815 686

2 273 860 2 132 749

! 6

INFORMATOR BUDŻETOWY GMINY ZATOR 2018

^!

!

2018 2017 2016 2015

2014

0 2 500 000 5 000 000 7 500 000 10 000 000

GOSPODARKA KOMUNALNA

2018

2017

2016

2015

2014

0 1 750 000 3 500 000 5 250 000 7 000 000

2 502 775 2 266 516

2 809 239 2 713 354

6 354 112

ADMINISTRACJA PUBLICZNA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018 2017 2016 2015

2014

0 1 050 000 2 100 000 3 150 000 4 200 000

3 456 005 3 281 807 3 216 204

3 796 386 4 174 949

! 5

5. ADMINISTRACJA PUBLICZNA - 4.174.949 zł

8% wydatków w budżecie przeznaczone jest na administrację publiczna, która obejmuje między innymi działalność Urzędu Miejskiego, Rady Miejskiej, jednostek pomocniczych gminy (sołectwa, osiedla) oraz promocję gminy. W 2017 roku gmina przekazała aport rzeczo- wy do Spółki ZGK w postaci wybudowanej nowej studni wodociągo- wej w Graboszycach i nakładów na modernizację Stacji Uzdatniania Wody w Graboszycach od którego odprowadziła do Urzędu Skarbo- wego podatek VAT w wysokości 400 tys. złotych. Dzięki tym inwe- stycjom poprawiła się sytuacja zaopatrzenia w wodę mieszkańców gminy. Na 2018 rok również został zabezpieczony plan na wydatki związane z podatkiem VAT.

ADMINISTRACJA PUBLICZNA

6. GOSPODARKA MIESZKANIOWA – 3.167.200,00 zł

6% wydatków w budżecie przeznaczone jest na utrzymanie obiektów gminnych, z których pokrywane są koszty energii, ogrzewania, wody, opłat melioracyjnych, dzierżaw, opłat za użytkowanie wieczyste grun- tów, koszty ogłoszeń o przetargach, wyceny, aktów notarialnych, wypi- sów, opłat sądowych, odszkodowań za grunty zajęte pod drogi gminne.

GOSPODARKA MIESZKANIOWA

•

Modernizacja budynków użyteczności publicznej w gminie,

•

Projekt, modernizacja i zakup wyposażenia do budynku nr 62 w Trzebieńczycach,

•

II etap modernizacji budynku gminnego na oś. Bugaj w Zatorze - instalacja energetyczna,

•

Projekt budynku przy obiekcie LKS Zatorzanka,

•

Projekt i I etap zagospodarowania terenu przy przedszkolu w Zato- rze,

•

projekt pn. „Utworzenie szlaku rowerowego od zamku w Zatorze do

zamku w Graboszycach w gminie Zator” w ramach Programu Opera- cyjnego „Rybactwo i morze”,

!!

GOSPODARKA MIESZKANIOWA (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018

2017

2016

2015

2014

0 1000000 2000000 3000000 4000000

952 194

3 698 064 2 873 247

1 976 503

3 167 200

KULTURA FIZYCZNA I SPORT

2018

2017

2016

2015

2014

0 575 000 1 150 000 1 725 000 2 300 000

1 500 040 1 543 422

1 815 686

2 273 860 2 132 749

! 6

•

II etap budowy placu zabaw w Laskowej,

•

Plac zabaw przy os. Królewiec – siłownia,

•

Plac zabaw Palczowice - os. Morysina – siłownia,

•

Plac zabaw os. Bugaj - huśtawka, piłkochwyty,

•

Modernizacja rowów w Smolicach od ul. Okrężnej do ul. Grabowej,

•

Modernizacja rowu Smolice – Lipowa,

•

Łowiczki szkoła wykonanie części ogrodzenia,

•

Wiata przystankowa przy DK nr 44,

•

Zakup gruntów.

7. KULTURA I SPORT – 2.132.749,00 zł

4% wydatków w budżecie przeznaczone jest na finansowanie Regional- nego Ośrodka Kultury w Zatorze, Bibliotekę Publiczną w Zatorze wraz z jej filiami, kluby sportowe oraz domy ludowe w sołectwach Gminy Zator.

KULTURA FIZYCZNA I SPORT

8. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA P. POŻ. – 1.734.415,00 zł

3% wydatków w budżecie przeznaczone jest na utrzymanie gotowo- ści bojowej: zakup paliwa, części do samochodów strażackich, opłat za: gaz, energię, wodę, odzież strażacką, ubezpieczenia samochodów strażackich, badania techniczne pojazdów strażackich, badania okre- sowe strażaków. Wyposażenie naszych OSP w odpowiedni nowoczesny sprzęt zwiększa bezpieczeństwo mieszkańców naszej gminy.

Najważniejsze zaplanowane do realizacji w 2018 roku zadania inwestycyjne:

•

zakup samochodu bojowego dla OSP Graboszyce,

•

zakup samochodu bojowego dla OSP Podolsze.

•

Środki na Fundusz Wsparcia Policji - budowa Komisariatu Policji w Zatorze,

BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA P. POŻ (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

!!

BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA P. POŻ (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018

2017

2016

2015

2014

0 450000 900000 1350000 1800000

188 920 122 618

131 112

895 499

1 734 415

OŚWIATA I EDUKACJA TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ

OCHRONA ZDROWIA, POMOC SPOŁECZNA i RODZINA GOSPODARKA KOMUNALNA ADMINISTRACJA PUBLICZNA GOSPODARKA MIESZKANIOWA

KULTURA I SPORT BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA POZOSTAŁE

! 7

(7)

ŻYCIE ZATORA #2 (273) / 2018 17

! !

BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA P. POŻ (wydatki w latach 2014 do 2017 i plan na 2018 rok)

2018 2017 2016 2015

2014

0 450000 900000 1350000 1800000

188 920 122 618

131 112

895 499

1 734 415

OŚWIATA I EDUKACJA TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ

OCHRONA ZDROWIA, POMOC SPOŁECZNA i RODZINA GOSPODARKA KOMUNALNA ADMINISTRACJA PUBLICZNA GOSPODARKA MIESZKANIOWA

KULTURA I SPORT BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA POZOSTAŁE

! 7

INFORMATOR BUDŻETOWY GMINY ZATOR 2018

9. POZOSTAŁE (WYŻEJ NIE WYMIENIONE) – 1.706.114,00 zł

3% wydatków w budżecie przeznaczone jest między innymi na: obsługę długu Gminy, izby rolnicze, dostarczanie wody, rezerwę ogólną i rezerwy celowe.

Zaplanowane do realizacji w 2018 roku zadania inwestycyjne:

•

Modernizacja ul Przyległej w Smolicach (dotacja z FOGR),

•

Wydatki na inwestycje i zakupy inwestycyjne na cmentarzu komu- nalnym w Zatorze, (m. in. osuszenie terenu i budowa kolumbarium)

•

Rezerwę ogólną i rezerwy celowe.

STRUKTURA WYDATKÓW W 2018 ROKU

Jeśli zaplanowane w budżecie dochody są niewystarczające, to gmina sięga po tzw. „Przychody”. Przychodami nazywamy: pożyczki, kredyty, obligacje komunalne oraz wolne środki.

W budżecie na rok 2018 przychodami Gminy jest emisja obligacji komunalnych i wolne środki.

W obecnym stanie prawnym samorząd nie ma ograniczeń, co do wiel- kości zaciąganego długu, ale ma ograniczenia w możliwościach spłaty tego zadłużenia (rozchodów). Spłata długu (rozchody) uzależniona jest od tego, ile samorząd wypracuje dochodów bieżących, ile wyda na wydatki bieżące i jakie uzyska dochody ze sprzedaży w ciągu trzech lat poprzedzających rok budżetowy.

W uchwale budżetowej oraz w jej zmianach, dochody i wydatki pre- zentowane są w kwotach ogólnych.

Zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych, tak dochody jak i wydatki, dzielą się na bieżące i majątkowe. Ustawa narzuca, że wydatki bieżące nie mogą być większe niż dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową lub wolne środki, dlatego burmistrz, który realizuje budżet uchwalony przez radę musi zapisów tej ustawy przestrze- gać. Schemat na następnej stronie prezentuje zachowanie tej zasady.

Ponadto z oszczędności na wydatkach bieżących gmina w pierwszej kolejności zabezpiecza spłatę długu (rozchody), a następnie finansuje realizację zadań inwestycyjnych. Jeśli nie wystarczy własnych środków (dochodów bieżących, dochodów majątkowych czy wolnych środków), wówczas gmina sięga po przychody.

Należy jeszcze raz podkreślić, że dług, który gmina posiada został zaciągnięty wyłącznie na realizację wydatków majątkowych (inwesty- cji) i to przede wszystkim dofinansowanych ze środków zewnętrznych takich jak: Małopolski Regionalny Program Operacyjny, Program Roz- woju Obszarów Wiejskich, Szwajcarsko - Polski Program Współpracy, Program Operacyjny RYBY. W zależności od programu dofinansowa- nie stanowiło średnio od 85% kwoty brutto kosztów kwalifikowanych do 70% kwoty netto kosztów kwalifikowanych. W niektórych progra- mach ograniczeniem był procent dofinansowania i kwota dofinansowania (np. 75% kwoty netto kosztów kwalifikowanych, ale nie więcej niż 4 mln. na gminę). Reasumując każda złotówka zaciągniętego długu pozwoliła gminie pozyskać cztery dodatkowe złotówki, które gmina i tak musiałaby wydać i zainwestować w mienie, które posiada i o które musi dbać.

(8)

ŻYCIE ZATORA #2 (273) / 2018 18

INFORMATOR BUDŻETOWY GMINY ZATOR 2018

Tytuł/ lata 2014 2015 2016 2017 Plan na 2018 Razem

Przychody 164 370,68 0,00 338 912,00 294 644,00 5 500 000,00 6 297 926,68 Rozchody 2 078 329,32 3 101 233,47 1 500 000,00 1 556 000,00 1 648 000,00 9 883 562,79

! 8

Dochody bieżące Dochody majątkowe Wolne środki

Przychody Wydatki bieżące Rozchody

Wydatki majątkowe

Tytuł/ lata 2014 2015 2016 2017 Plan na 2018 Razem

Przychody 164 370,68 0,00 338 912,00 294 644,00 5 500 000,00 6 297 926,68 Rozchody 2 078 329,32 3 101 233,47 1 500 000,00 1 556 000,00 1 648 000,00 9 883 562,79

! 8

Dochody bieżące Dochody majątkowe Wolne środki

Przychody Wydatki bieżące Rozchody

Wydatki majątkowe

Zaciągnięty dług i spłacone raty zobowiązań z tytułu emisji obligacji komunalnych i pożyczek w latach 2014 do 2017 oraz plan na 2018 rok przedstawia poniższa tabela:

Wg stanu na 31 grudnia 2017 roku Gmina Zator posiada zadłużenie w wysokości 10.577.556,00 zł, w tym:

•

10.000.000,00 zł z tytułu emisji obligacji komunalnych

•

282.912,00 zł z tytułu zaciągniętej pożyczki na zad. pn. „Budowa nowej studni oraz modernizacja istniejącej Stacji Uzdatniania Wody w Graboszycach”

•

294.644,00 zł z tytułu zaciągniętej pożyczki na zad. pn. „Bezpieczna Małopolska – samochody strażackie”

Szczegółowe informacje na temat uchwały budżetowej znajdzie- cie Państwo na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Zatorze – www.zator.pl oraz w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP).