SPEDIiiy SZKOLNE 16 SUS««
DODATEK DO MIESIĘCZNIKA „CHOWANNA“
I. Dokształcanie nauczycieli szkół
powszechnych w r. 1934/35.
Główną rolę w dokształcaniu nauczycielstwa śląskiego spełnia Instytut Pedagogiczny w Katowicach. Ilość nauczy
cieli, którzy w r. 1934-35 odbyli studia uzupełniające w Insty
tucie Pedagogicznym, względnie na organizowanych przez ten Instytut kursach, łącznie z biorącymi udział w pracach ognisk metodycznych wyniosła ogółem 1020. Nadto 65 nauczycieli korzystało z urlopów dla odbycia studiów uzupełniających na Wyższych Kursach Nauczycielskich, w Państwowym Instytu
cie Nauczycielskim w Warszawie, w Instytucie Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, w Instytucie Robót Ręcznych w War
szawie i innych.
Niezależnie od tego w trzech Inspektoratach Szkolnych (Katowice, Chorzów, Rybnik) zorganizowano przy poparciu Wydziału Oświecenia Publicznego Kursy dla Kierowników szkół, na których omówiono organizację pracy w szkole, reali
zację programów nauki, sprawy środowiskowe, hospitowanie nauczycieli, ocenę ich pracy, sprawy ogrodniczo-hodowlane, oświaty pozaszkolnej, administracyjne i t. p. Kursy te, sku
piające jednostki specjalnie dobrane, dały dobre wyniki i mają być kontynuowane w bieżącym roku szkolnym. Projektowano również zorganizowanie w Wiśle pod koniec wakacyj 2-tygo- dniowych kursów wakacyjnych dla nauczycieli klas IV, VII i VIII-mych, oraz dla Kierowników szkół ośrodkowych. Z pew
nych wszakże przyczyn kursy te nie doszły do skutku. Moż
liwe, że odbędą sie w jesieni, lub w czasie feryj zimowych.
Jako swoistą formę dokształcania, wprowadzono w ub. roku szkolnym wycieczki pedagogiczne, których odbyło się dwie:
zorganizowana przez Wydział Oświecenia Publicznego 2-tygO“
dniowa wycieczka po Polsce (Łódź, Zgierz, Warszawa, Wilno, Krzemieniec i Lwów) oraz zorganizowana przez Instytut Pe
dagogiczny w Katowicach 8-miodniowa wycieczka do Wiednia i innych miast Austrji.
Konferencje rejonowe uległy w ub. roku szkolnym reorga
nizacji. Rejony terytorialne podzielono w poszczególnych ob
wodach szkolnych na grupy klas od 1—4, w wyższych zaś kla
sach na grupy przedmiotów pokrewnych, przydzielając do nich nauczycielstwo według indywidualnych zainteresowań.
To rozbicie na drobne grupy i wprowadzenie w nich pracy ze
społowej uaktywniło tę pracę i wciągnęło do niej całe nauczy
cielstwo. Postawienie na czele grup najlepszych nauczycieli, opracowanie rocznego programu działania i nadzór władz szkolnych nadały tej pracy cechę systematyczności i plano
wości. W toku pracy przedyskutowano szereg zagadnień z za
kresu realizacji programów nauki, oraz zebrano materiał regio
nalny, mający służyć do dalszego jej pogłębiania. Nauczyciel
stwo odnosiło się do konferencyj rejonowych życzliwie, czego dowodem blisko 100%-owa frekwencja, mimo braku nacisku ze strony nadzoru szkolnego.
Całą pracę oparto przedewszystkiem o t. zw. „szkoły ośrodkowe“, tj. szkoły, mające dzięki troskliwemu doborowi sił nauczycielskich i starannemu zaopatrzeniu w pomoce nau
kowe stać się wzorem szkół dobrze postawionych. Ośrodki te, rozsiane po calem województwie w ilości 40-tu, mogą wydat
niej realizować programy nauki i mają w swem oddziaływaniu na otaczające je inne szkoły spełniać rolę instrukcyjną. Jak już wyżej wspomniano, istniał zamiar zorganizowania w Wiśle kursu dla kierowników szkół ośrodkowych celem pogłębienia i usystematycznienia całej akcji. Urządzenie tego kursu zo
stało wszakże odłożone na czas późniejszy. Należy sądzić, iż tą drogą dojdzie się szybciej i skuteczniej do pogłębienia zna
jomości programów nauki i ich przyswojenia przez nauczy
cielstwo na terenie całego województwa. Rozbudowaniu tej pracy Wydział Oświecenia Publicznego zamierza podobno poświęcić w bieżącym roku szkolnym specjalną uwagę.
Pozatem rok ub. zaznaczył się ożywieniem pracy w Ra
dach Pedagogicznych szkól powszechnych, stanowiącej naj
powszechniejszy środek dokształcania nauczycieli i realizacji programów nauczania. Robota, oparta na opracowanym zgóry na cały rok programie, polegała na prowadzeniu lekcyj prak
tycznych, na wygłaszaniu w związku z temi lekcjami referatów i koreferatów, oraz na stałym przeglądzie prasy pedagogicznej.
Wydatki związane z dokształcaniem nauczycieli wyniosły W roku budżetowym 1933-34 — 10.000 zł, w roku budżetowym 1934-35 również 10.000 zł. Z kwot tych opłacano prelegentów na kursach, oraz pokrywano tu i ówdzie koszta dojazdu nau
czycieli (w wypadku większych odległości). Resztę kosztów ponosiło samo nauczycielstwo.
Stan nauczycielstwa jest pod względem ilościowym mniej więcej zadowalający, pod względem jakościowym stale się
podnosi. Stan moralny ogółu nauczycielstwa jest wysoki, co się wyraża przedewszystkiem w dużem poczuciu odpowiedzial
ności za losy tutejszego szkolnictwa. Z tego źródła wypływa gotowość do pracy pozaszkolnej kulturalno-oświatowej. Kie
rownictwa szkół zostały w wielu wypadkach odmłodzone, wsku
tek czego ożywiło się tętno pracy.
II. Wychowanie fizyczne
młodzieży szkolnej i ruch harcerski
w roku 1934/35.
Instruktorzy wychowania fizycznego, zwiedzając w ub.
roku szkolnym poszczególne szkoły, kładli nacisk głównie na prowadzenie lekcyj gier i zabaw w różnych warunkach. Poza częścią praktyczną (obejmującą lekcje pokazowe i interpre
tację programów nauczania) omawiano zwiększenie zasobu gier i zabaw, podniesienie higienicznego stanu szkół, ich wyposa
żenie, przygotowanie nauczycielstwa i organizację pracy.
Warunki higieniczne w szkołach powszechnych w porów
naniu z rokiem poprzednim uległy pewnej poprawie. Zupełnej wszakże pod tym względem sanacji stosunków stoją na prze
szkodzie materialne trudności niektórych gmin. Za poważny brak należy zwłaszcza uważać nieodpowiednie utrzymanie po
dwórzy szkolnych, które służą najczęściej, jako miejsce zajęć z zakresu wychowania fizycznego. Do podniesienia wartości higienicznej ćwiczeń cielesnych przyczyniło się w dużej mierze wprowadzenie przez niektóre szkoły powszechne kostiumów do ćwiczeń. W szkołach posiadających sale gimnastyczne używa się ich prawie wszędzie. W szkołach posiadających natryski młodzież bywa poddawana systematycznej kąpieli, co wpływa dodatnio na jej stan higieniczny.
Wyposażenie szkół w sprzęt jest nierównomierne. W pew
nych wypadkach przychodzą szkołom w pomoc organizacje pozaszkolne (przedewszystkiem oddziały Związku Strzelec
kiego), które im wypożyczają potrzebny sprzęt, a niekiedy użyczają także swych boisk. W ostatnim wszakże czasie stan zaopatrzenia szkół w inwentarz uległ poprawie, gdyż blisko 60 szkół otrzymało subwencję na zakup sprzętu do gier i za
baw dla zorganizowanych na ich terenie drużyn jordanowskich.
Sprzęt ten po zakończeniu działalności drużyn został przeka
zany do użytku odnośnych szkół. Sale gimnastyczne posiada szkół 37, własne boiska — 212.
Przygotowanie nauczycielstwa w dziale wychowania fizycz
nego wciąż jeszcze wykazuje znaczne braki. Dokształcanie nauczycieli tego przedmiotu jest systematycznie przeprowa
dzane. W ciągu ostatnich 2 lat przeszkolono 75 nauczycieli na wakacyjnych kursach wychowania fizycznego, około 500 wzięło udział w zorganizowanych przez Wydział Oświecenia Publicznego konferencjach metodycznych, a 108 — w 72-go- dzinnym kursie dla nauczycieli powiatów katowickiego i cho
rzowskiego. Jak wynika z wypowiedzeń samych nauczycieli, najlepsze wyniki dają kursy wakacyjne. Nadto wiadomości swoje w zakresie wychowania fizycznego nauczyciele pogłę
biają w Ognisku Metodycznern Instytutu Pedagogicznego w Katowicach pod kierunkiem instruktora wychowania fizycz
nego Wydziału Oświecenia Publicznego. W pracach tych brało udział 26 nauczycieli.
Organizacja pracy w szkole uległa ujednostajnieniu przez powierzenie ćwiczeń cielesnych w całym szeregu szkół jednej, względnie dwom osobom, dzięki czemu podniósł się znacznie poziom, tych ćwiczeń. Dotyczy to również zaopatrzenia szkół w sprzęt i w literaturę fachową.
Wśród organizaeyj wychowawczych, współdziałających w zakresie wychowania fizycznego ze szkołą jedno z czoło
wych miejsc zajmuje Związek Harcerstwa Polskiego. Praca harcerska na terenie Śląska była prowadzona w ub. roku szkol
nym w następujących kierunkach:
1. Planowej rozbudowy sieci drużyn, przy- czem uwzględniano szczególnie powiaty: bielski, lubliniecki i pszczyński. W dwóch ostatnich powiatach założono ośrodki hufców harcerek.
W stosunku do ub. roku szkolnego ilość harcerskich jed
nostek organizacyjnych (drużyn, gromad zuchowych) zwięk
szyła się z 651 do 738, ilość młodzieży harcerskiej — z 15.854 do 17.334, ilość nauczycieli zajętych prowadzeniem samodziel
nej pracy harcerskiej — z 231 do 277.
2. Podniesienia poziomu pracy, do czego przyczyniło się wysunięcie wspólnego dla wszystkich drużyn hasła, głoszącego przywiązanie do Państwa i zaprawianie się do czynnej służby dla społeczeństwa.
Dogląd realizacji programu wyraził się w szeregu dojaz
dów Okręgowych Instruktorów do drużyn w terenie, w prze
prowadzeniu szeregu konferencyj z harcerskiem gronem in- struktorskiem, oraz w urządzeniu kursów i obozów dla star
szyzny. W czasie wakacyj zimowych odbył się kurs dla nau
czycieli i nauczycielek, latem — obóz i kurs, przygotowujący kadry wyszkolonych drużynowych (drużyn i gromad zucho
wych).
3. Zacieśnienia kontaktu szkoły z pracą harcersk ą, co zostało osiągnięte przez informowanie in
spektorów szkolnych o potrzebach drużyn przez Okręgowych Instruktorów harcerskich, oraz wskutek nawiązania łączności między inspektorami szkolnymi a hufcowymi w poszczegól
nych powiatach województwa śląskiego.
III. Opieka społeczna nad młodzieżą
szkolną w roku 1934/35.
Opieka społeczna nad dzieckiem w szkole powszechnej i w przedszkolu wyrażała się w następujących świadczeniach:
W ciągu roku szkolnego 1 934-35 dożywia
li o w szkołach powszechnych i przedszkolach około 20.000 dzie
ci kosztem 360.540 zł, wydanych na ten cel przez Urząd Woje
wódzki. Do tego dochodziły mniejsze kwoty z kas samorzą
dów i Rad rodzicielskich. Dożywianie w przeważnej części składało się z ciepłego mleka i chicha, względnie bułki.
Jako dalszy ciąg opieki nad dzieckiem zorganizowano w czasie wakacyj zimowych i letnich drużyny jordanowskie.
W okresie wakacyj zimowych w drużynach jordanowskich brało udział ponad 20.000 dzieci w 14 miejscowościach przez 12 dni. Na ten cel zużyto 40.100 zł w gotówce, 60.000 kg mąki, 120.000 kostek mieszanki kawowo-cukrowej i 1300 kg cukru.
W czasie letnich feryj do drużyn jordanowskich należało 45.000 dzieci, zorganizowanych w 113 ośrodkach. Zajęcia w drużynach odbywały się co drugi dzień przez cały okres wakacyj letnich. Zużyto na ten cel 188.153 zł, 336.750 kg mąki, 336.750 kostek mieszanki kawowo-cukrowej i 4986 kg cukru.
Ponadto przeznaczono z Wojew. Funduszu Pracy 250.000 zł na gwiazdkę dla ubogich dzieci szkolnych w postaci ubrań, książek, przyborów szkolnych i t. p. Poważne świadczenia na ten sam cel poniosły również Magistraty miast Katowic i Chorzowa.
W kolonjach brało udział w uh. roku szkolnym 10.258 dzieci, wysłanych przez następujące organizacje:
„Związek Zachodni“
Polski Czerwony Krzyż Magistrat m. Katowic Magistrat m. Chorzowa Spółka Bracka
Rodzina Kolejowa Rodzina Policyjna Związek Harcerstwa
5200 dzieci 608 „ 1210
„
4%) „ 4%) „ 1100
580 % 7%) „
W ostatnim wypadku na otwartej w ciągu całego roku kolonji zmieniały się dzieci co 4 tygodnie. W związku z tern przydzielono odnośnemu ośrodkowi nauczycielkę, która pro
wadziła z dziećmi normalne zajęcia szkolne.
Sprawozdaniem powyższem nie objęto samopomocy za
możniejszej młodzieży szkolnej po miastach, wyrażającej się w świadczeniach w formie dożywiania i obdarowywania ubra
niami dziatwy szkolnej przez zespoły Straży Przedniej szkół średnich.
IV. Z materjałów zebranych przez
Ognisko Metodyczne języka polskiego
(Sekcja pomocy do nauki języka pol
skiego) przy Instytucie Pedagogicznym
w Katowicach.
Pomoce naukowe w nauczaniu języka polskiego w szkole powszechnej.
ł. Biblioteka podręczna nauczyciela:
A. Dział dydaktyczny (w języku polskim).
Czasopisma:
1. Polonista, dwumiesięcznik. Czasopismo poświęcone sprawom języka polskiego w szkołach powszechnych, średnich ogólnokształcących i zawodowych, oraz w zakładach kształ
cenia nauczycieli. Warszawa, Inst. Wyd. Biblioteka Polska, Nowy Świat 23. Prenumerata roczna zł 10.
2. Praca szkolna, dod. mieś. do Głosu nauczyciel
skiego, poświęcony sprawom ped. dyd. w związku z praktyką szkolną.
3. Dla szkoły i nauczyciela, dwumiesięczny biuletyn wydawniczy Naszej Księgarni, Warszawa, Święto
krzyska 18.
Książki:
1. Dańcewiczowa, Jak realizować nowy program języka polskiego (Biblj. naucz, szkoły powszechnej pod red. B. Kub- skiego, nr. 8-9, Warszawa, Geh. Wolff, 1933 r. Cena 1.90 zł.
2. Wiącek i Ciepielewski, Czytanie w szkole powszechnej (Biblj. Naucz, szkoły powszechnej, nr. 18). Cena 1.90 zł.
3. Michałowska J., Zagadnienia wychowawcze w nowych programach (Biblj. Naucz. szk. powsz., nr. 2). Cena 1.90 zł.
4. Linke, Nauczanie łączne i nauczanie języka ojczystego w szkole powsz. Tłum. J. Saloni. Nakł. Gebethner i Wolff.
5. Klemensiewicz Z. Dydaktyka nauki o języku ojczy
stym. Zasady i zagadnienia, Lwów—Warszawa, 1929 r.
6. Biliński Jan. Ćwiczenia słownikowe, Lwów, Państw.
Wyd. Książek szkoln. 1933 r. Cena 1.90 zł.
7. Wójcicki K. Obraz w nauczaniu języka polskiego. Ge
bethner i Wolff. 1929 r. Cena 2.90 zł.
8. Jaworskie Jul ja i Mar ja. Co i w jaki sposób opowiadać dzieciom młodszym i starszym. Przykłady wybrane z różnych autorów, poprzedzone wstępem i opatrzone objaśnieniami meto
dycznemu Książnica-Atlas, Lwów 1929 r.
9. Strzelecka J. Cele i zadania wychowawcze teatru dla dzieci i młodzieży. Warszawa 1931. Biblioteka Z. P. O. K., nr. 6.
10. Kwieciński Z. Teatr samorodny w szkole. Rzecz o in
stynkcie dramatycznym dzieci i młodzieży. Inst. Teatrów lu
dowych, Warszawa 1933 r.
11. Filipkowska, Szemplińska. Katalog biblioteki wzorowej dla dzieci i młodzieży, Związek księgarzy polskich. 1927 r.
12. Praca zbiór, pod red. Dąbrowskiej Wandy, Książką w bibliotece, Warszawa, Polskie To w. Wyd. książek, 1934 r.
Cena 12 zł.
13. Baczyńska i Oderfeldówna, Patrzę i opisuję, cz. I, II, III (klasy II, III, IV). Nasza Księgarnia, Warszawa. Cena 1.30, 1.40, 1.50 zł.
14. Engelmann Susanne, Methodik des deutschen Unter
richts. Eine Darstellung ihrer Ziele, Grenzen u. Möglichkeiten auf Jugendpsychologischer Grundlage. Leipzig. Quelle und Meier. Cena 5.40 zł.
15. Poriniot, La composition francaise ä l'ecole active. Fin
de pedagogique avec preface de Fernere, Bruxelles 1931. Cena 3.60 zł.
16. Rahn Fritz, Die Schule des Schreibens. Unterstufe, Mittelstufe (3 Lieft). Frankfurt a/Main 1934.
B. Dział naukowy.
Czasopisma i książki:
1. Poradnik językowy. Organ Towarzystwa Pop. Jęz.
Pol. Nasza Księgarnia, Warszawa, Świętokrzyska 18. Pren.
roczn. 8 zł.
2. Język polski. Organ Tow. Miłośników Języka Polskie
go, Kraków, Sławkowska 17. Pren. 5 zł.
3. Brückner A. Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków, Krak. Sp. Wyd. 1927. Cena 44 zł.
4. T. Beim i, J. Łoś, K. Nitsch, J. Rozwadowski, H. Uła- szyrt —Gramatyka języka polskiego, Kraków, Polska Ak. Urn.
1923 r. Cena 12 zł.
5. Arct M. Słownik wyrazów obcych, Warszawa, Wyd.
M. Arcta, 1934 r. Cena 15.— zł.
6. Chlebowski Br. Literatura Polska (1795—1905), jako główny wyraz po utracie niepodległości. Opracował M. Kridl, Lwów—Warszawa, Zakł. Naród. im. Ossolińskich 1923.
7. Arct. Słownik ilustrow. jęz. poi., wyd. III. Wyd. M.
Arcta, Warszawa. Cena 60.— zł.
8. Pełczyński, Stawianie znaków przestań., wskaż, prak
tyczne, poradnik dla ucz. szk. średn. Lwów—Warszawa, Książnica Atlas 1929. Cena 1.80 zł.
9. Chlebowski Br. Rozwój kultury polskiej w treściwym zarysie przedst., Warszawa, Gebethner i Wolff. Cena 2.50 zł.
10. Fiszer Adam, Etnograf ja słowiańska, Lwów—Warsza
wa, Książnica Atlas 1934. Cena 7.20 zł.
11. Biblioteka szkoły powszechnej po 50 gr. Państw. Wyd.
książek szkolnych, Lwów, Polska i świat współczesny (Bibliote
ka młodzieży). Gebethner i Wolff, Warszawa (około 1 zł).
12. Płomyk, Płomyczek i Mały Płomyczek, Ścienna gazet
ka szkolna, Warszawa, Wybrzeże Kościuszki 35.
13. Dargielowa, Krzemieniecka, Oderfeldówna, Wuttkowa:
Czytam (książeczki dla kl. I i II). Nasza Księg. Warszawa, ul. Świętokrzyska 18. Cena 0.30 zł.
14. Radwanowa H. Słowniczek ortograficzny. Nasza Księg.
Warszawa, Świętokrzyska 18. Cena 1.50 zł.
15. Świat i życie, Encyklopedia, Książ. Atlas, Lwów, Czar
nieckiego 12. Pr en. roczn. 45.15 zł, miesięczna 4.80 zł.
16. M. Arct, Mały słownik wyrazów obcych. Wyd. M.
Arcta, Warszawa 1931. Cena 6.80 zł.
17. Gaertner i Passendorfer, Poradnik gramatyczny, Książ.
Atlas, Lwów 1933. Cena 3.60 zł.
18. Gerson-Dąbrowska, Polscy artyści. Gebethner i Wolff, Warszawa. Cena 9.— zł.
19. Gerson-Dąbrowska, Wielcy artyści. Gebethner i Wolff, Warszawa. Cena 10.— zł.
20. M. Dynowska, Polska w zwyczaju i obyczaju. Gebeth
ner i Wolff, Warszawa. Cena 8.— zł.
II. Środki naukowe:
1. Ilustracja szkolna - wykonanie rotograficzne, wym.
24 X 32/37 X 55/48 X 64. Wybrzeże Kościuszk. 35. Serje mie
sięczne. Cena jednej serji 3.— zł, pren. roczna 28.— zł.
Z. Stryjeńska, Stroje ludowe, komplet 12 obrazów 18 zł, 4 obrazy 7 zł. Wyd. ilustracja Szkolna.
Ser je ilustracji szkolnej można nabyć w wydawnictwie po zniżonych cenach; suma za 49 stryj może być rozłożona na raty miesięczne po 14 zł.
Pojedyncze obrazy po cenach od 10.20—2.00 zł według prospektów.
2. Lud polski: Tablice ludoznawcze. Nakł. Inst, Wyd.
Książ. Atlas, Lwów—Warszawa:
a) Budownictwo ludowe — 4.40 zł.
b) Współczesny strój ludowy — 4 zł.
c) Praca ludu — 4 zł.
3. Portrety pisarzy polskich — powiększenia fotograficz
ne wym. 50 X 60. St. Szalay, Warszawa, Al. Jerozolimskie 34, po 10 zł.
4. Potrety wybitnych Polaków, rys. na kamieniu A. Gra
bowski, wym. 44% X 58. H. Wilder, Warszawa, Trauguta 8.
Szt. 3.— zł.
5. Portrety sławnych Polaków, wyk. graw. wym. 44 X 39.
Salon Malarzy Polskich, Kraków, Floriańska 17. Szt. 1.20 zł.
6. Stryjeńska Zofia, Obrzędy polskie, 6 plansz barwnych wym. 54 X 40. Warszawa, p. Mortkowicz. 90 zł.
7. Stryjeńska Zofja, Tańce polskie. 11 plansz barwnych, wym. 30 X 40. Warszawa, J. iMortkowicz, Mazowiecka 12.
Cena 28 zł.
a) Tańce polskie (winieta), b) Tańce góralskie, c) Krako
wiak, d) Kołomyjka, e) Kujawiak, f) Mazur, g) Oberek, h) Polka, j) Polonez, k) Zbójnicki, 1) Żydowski.
Istnieją też w formacie pocztówkowym (w dwu różnych redakcjach).
8. Orotger Artur: Wojna, Polonia, Lituania, wym. 32 X 43.
Salon Malarzy Polskich, Kraków.
Pocztówki.
Ważniejsze źródła: 1. Kraków, Salon Malarzy Polskich, Floriańska 17 (Mickiewicz, Pan Tadeusz, Sienkiewicz, Ogniem i mieczem).
2. Warszawa: J. Mortkowicz, Mazowiecka 12.
3. Warszawa: Salon Kulikowskiego, Krakowskie Przed
mieście. Komplety według malarzy i tematów w prospektach.
Przeźrocza.
Wytwórnie przeźroczy filmowych:
1. „Ornak“, Warszawa, Polna 74.
2. Nasz Sklep Urania, Warszawa, Świętokrzyska 18.
3. Szalay, Warszawa, Al. Jerozolimskie 35.
4. Wypożyczalnia przeźroczy: Urząd Wojewódzki Śląski, Wydział Oświecenia Publicznego, Oświata Pozaszkolna, pokój 767, godz. 10—14 — według prospektu.
Płyty pa te łonowe.
Orpheon, B. Rudzki, Warszawa, Marszałkowska 66.
Syrena-Electro, Warszawa, Chmielna 60.
(Kochanowski: Treny, Czego chcesz od nas, Panie? — wyk. T. Bocheński; Mickiewicz: Pan Tadeusz, Inwokacja — wyk. T. Bocheński, Mickiewicz: Pies i wilk — M. Maszyński;
Sienkiewicz: Śmierć Podbipięty —- wyk. T. Bocheński).
Przyrządy.
Patefon, epidiaskop, ruchome ramy do obrazów, skrzynki katalogowe (Poradnia Biblioteczna,. Warszawa, Marszałkow
ska 66, m. 5).
Stoi i wytwórnia przyrządów laloratoriych
Adolf Pftitzner i Synowie
LWÓW, ul. Słowackiego 4, tel. 220-75
poleca:
wszelkie przyrządy, naczynia, aparaty i odczynniki dla ćwiczeń chemicznych w klasie Ill-ciej gimna
zjum nowego typu, ściśle wedle poradnika ministe
rialnego oraz wskazówek fachowych instruktorów.
Żądać szczegółowego cennika, zawierającego równo
cześnie fachowo opracowaną próbę planu prowadze
nia lekcyj i ćwiczeń z chemji w klasie Ill-ciej gim
nazjum nowego typu. Cennik ten ukaże się w po
czątku listopada 1935.
Własna wytwórnia aparatów i szkieł laboratoryjnych, miesz
cząca się we Lwowie, przy ul. Sykstuskiej 29. Tel. 220-50.
Drukarnia P. Mitręgi w Cieszynie.
