Estymacja przedziałowa wartości oczekiwanej – teoria Niech X1, . . . , Xn będzie próbą losową prostą z rozkładu Pθ, θ ∈ Θ, oraz α ∈ (0, 1).
Definicja Estymatorem przedziałowym parametru θ ∈ Θ na poziomie ufności 1 − α nazywamy parę θ = θ(X1, . . . , Xn), ¯θ = ¯θ(X1, . . . , Xn), gdzie θ, ¯θ : Xn → R są funkcjami mierzalnymi oraz
∀θ∈Θ P (θ ∈ [θ, ¯θ]) ≥ 1 − α.
Przedział losowy [θ, ¯θ] nazywamy przedziałem ufności. Liczbę 1 − α nazywamy także współ- czynnikiem ufności.
1. Przedziały ufności dla wartości oczekiwanej a na poziomie ufności 1 − α dla rozkładu normalnego N (a, σ2) gdy:
(a) parametr σ2 jest znany:
[a, ¯a] =
¯
x − Φ−1 1 − α
2
σ
√n, ¯x + Φ−1 1 − α
2
σ
√n
, (b) parametr σ2 jest nieznany:
[a, ¯a] =
¯
x − Ft−1n−1 1 − α
2
s
√n, ¯x + Ft−1n−1 1 −α
2
s
√n
,
Uwaga. Jeżeli n > 30, to Φ ≈ Ftn i w powyższym wzorze na przedział ufności Ft−1n−1 1 − α2 można zastąpić przez Φ−1 1 −α2.
2. Asymptotyczne przedziały ufności dla wartości oczekiwanej a na poziomie ufności 1 − α dla dowolnego rozkładu o niezerowej wariancji:
[a, ¯a] =
¯
x − Φ−1 1 −α
2
sˆ
√n, ¯x + Φ−1 1 −α
2
sˆ
√n
oraz
[a, ¯a] =
¯ x − Φ−1
1 −α
2
s
√n, ¯x + Φ−1
1 −α
2
s
√n
.
Oznaczenia:
s = r
1 n−1
n
P
i=1
(xi− ¯x)2, n ≥ 2,
ˆ s =
r
1 n
n
P
i=1
(xi − ¯x)2,
Φ−1 1 −α2
jest kwantylem rozkładu normalnego N (0, 1) rzędu 1 − α2, Ft−1n−1 1 −α2
jest kwantylem rozkładu t-Studenta z n − 1 stopniami swobody rzędu 1 − α2.