I Sprawozdanie Kierownictwa Szkoły Polskiej Przemysłowej Uzupełniającej w Morawskiej Ostrawie Utrzymywanej przez Tow. Szkoły Ludowej za Rok Szkolny 1909-1910

■IBLIOTHICA

Ą 903 ^IA 9 ^A 0 ^{TT I}

I. S P R A W O Z D A N I E

KIEROWNICTWA SZKOŁY POLSKIEJ PRZEM YSŁOW EJ UZUPEŁNIAJĄCEJ BB W MORAWSKIEJ O STRAW IE BB

UTRZYMYWANEJ PRZEZ TOW. SZKOŁY LUDOWEJ

ZA R O K S Z K O L N Y 1909/1910.

KRAKÓW 1910. — NAKŁADEM TOWARZYSTWA SZKOŁY L U D O W E J. — D R U K W. K O R N EC K IEG O i K. WO JN ARA^

P O D ZARZĄDEM ADO LFA NOWAKA. = = = = =

I. Kronika szk oły.

Liczny napływ polskiej m łodzieży rękodzielniczej do M o­

rawskiej O straw y i gm in okolicznych, a zupełny brak polskich szkół uzupełniających przemysłowych skłonił Zarząd Główny Tow.

Szkoły Ludowej do utworzenia przy szkole polskiej w Morawskiej Ostrawie prywatnej szkoły uzupełniającej przemysłowej z języ ­ kiem wykładowym polskim.

Początkow o uczono w jednej klasie czytania, pisania i ra­

chunków ; z czasem, g d y uczniów przybywało, przystosowyw ano coraz więcej plany lekcyjne do planów normalnych szkół prze­

mysłowych uzupełniających tak, iż od roku 1908/9 już różnicy w planach, jako takich, nie było. Szkoła nie posiadała jednak zatw ierdzonych przez W ładze planów i sta tu tó w ; uzyskanie ich nie było łatwe, a zabiegi w tym kierunku dopiero obecnie uw ień­

czone zostaną pom yślnym skutkiem i nowy rok szkolny 1910/11 rozpocznie się już na podstaw ie zatw ierdzonych statutów i p la ­ nów, co przyczyni się nietylko do rozwoju szkoły przez zdo­

bycie większej ilości uczniów, ale także umożliwi uzyskanie subwencyi tak na utrzymanie, jak i na w yposażenie szkoły.

W roku sprawozdaw czym subwencye, jakie T. S. L. na szkołę przem ysłow ą w Mor. O strawie otrzymało, są w stosunku do kosztów utrzym ania znikom o małe, bo w ynoszą razem K 350, m ianow icie: Rada gm inna w Mor. Ostrawie K 100; Izba h an ­ dlowa i przem ysłow a we Lwowie K 5 0 ; W ydział krajowy we Lwowie K 200.

O potrzebie polskiej szkoły uzupełniającej przemysłowej w Mor.

O strawie daje pojęcie tabelka, um ieszczona niżej, wykazująca, że uczniowie prawie bez wyjątku pochodzą z Galicyi. Wielu je ­ szcze polskich term inatorów uczęszcza do szkół czeskich i nie­

mieckich, gdzie — rzecz jasna — zatracają poczucie narodowe i stają się materyałem, z którego później tworzą się rękodziel­

nicy o polskiem nazwisku i pochodzeniu, ale wprost w rogo dla polskości usposobieni.

W roku 1909/10 liczyła szkoła trzy k la sy : przygotowawczą, pierwszą i drugą.

N aukę rozpoczęto 1 października 190?, a zakończono 29 kwietnia 1910. Uczono we wszystkie dnie tygodnia, z wyjątkiem piątku i soboty, od godz. 6 do 8 wieczorem i w niedzielę od godziny 10 do 12 przedpołudniem .

Najsilniejsza frekwencya była z początkiem i z końcem roku s z k o l n e g o ; spadała w czasie przedświątecznym , na ogół jednak była dostateczna, a w klasach niższych naw et dobra.

II. W yd ział szk oln y.

W skład wydziału szkolnego wchodzą dotychczas :

1. R o m a n B r z e z o w s k i , inżynier górniczy z Polskiej Ostrawy, jako przewodniczący i delegat Zarządu Głównego T. S. L.

2. R y s z a r d K r a u s , urzędnik Magistratu, delegat Rady gminnej w Morawskiej Ostrawie.

3. J ó z e f W o y n a r o w s k i , dyrektor szkoły polskiej w Mor. Ostrawie — jako kierownik szkoły przemysłowej.

III. R ozdział przed m iotów i g o d zin szk oln ych.

P r z e d m i o t Liczb

k u r s p r z y g o t .

i godzi

k l a s a I.

n tyg.

k l a s a II. Razem Język p o l s k i ... 2 — _ ₂ K a l i g r a f i a ... 1 — _{— 1} Rachunki . . ... 2 ^{— —} 2 Rysunki . . ... 3 --- ^•--- 2

Geom etrya i nauka o rzutach . . . ^— i — 1

Rysunki geometr., rzutowe i odręczne ^— 3 — 3

Rysunki z a w o d o w e ... —• — 4 4 Stylistyka i wiadomości z ustawy przem. — 2 1 3 Rachunki przem ysłow e i buchalterya . — 2 3 5 Język n i e m i e c k i ... - 2 2 4

Razem 7 10 10 27

IV. Skład gron a n a u czy cielsk ieg o .

1. J ó z e f W o y n a r o w s k i , dyrektor szkoły wydziałowej, uczył: rysunków i stylistyki w kl. I-ej, stylistyki w kl. Ii-ej.

2. J a n S ł o w i k , nauczyciel szkoły wydziałowej, uczył:

rysunków w klasie przygot., rysunków w klasie Ii-ej.

3. W ł a d y s ł a w J e z i o r s k i , nauczyciel wydziałowy, u c z y ł : pisania w klasie przygotowawczej, rachunków w klasie I-ej, rachunków w klasie Ii-ej.

4. F r a n c i s z e k C h o m a , nauczyciel wydziałowy, u c z y ł : j. polskiego w klasie przygot., j. niemieckiego w kl. I-ej i Ii-ej.

5. J ó z e f D y c h t o ń , nauczyciel ludowy, u c z y ł : rachunków w kl. przygot., geom ctryi w kl. I-ej.

— 5 ^-

V. Statystyka u czn ió w .

K la s a

przyg- KI. I. KI. II. ^{R a z e m} a) F r e k w e n c y a :

Z a p i s a n y c h ... 36 49 22 107

W ystąpiło w ciągu roku . . . . 2 4 4 10

P ozostało z końcem roku . . . . 34 45 18 97

b) K w a l i f i k a c y a :

P ostęp celujący otrzymali . . . . 3 3 — 6

„ chw alebny otrzymali . . . 8 7 2 17

„ zadowalający otrzymali . . 11 15 9 35

„ dostateczny otrzymali . . 7 9 1 17

Razem . . 29 34 12 75

„ niedostateczny otrzymali — 5 5 10

N ie k la s y f ik o w a n o ... 5 6 1 12 Opuściło s z k o ł ę ... 2 4 4 10

Razem . . 36 49 22 107

c) W i e k .

Od 14 do 18 l a t ... 29 37 14 80 P onad 18 l a t ... 7 12 8 27

Razem . . 36 49 22 107

d) W y z n a n i e :

R z y m s k o - k a t o l i c k i e ... 35 48 21 104 G r e c k o - k a t o lic k i e ... -- ₁ — 1 M o j ż e s z o w e ... 1 —- 1 2

Razem . . 36 49 22 107

e) M i e j s c e z a m i e s z k a n i a :

Morawska O s t r a w a ... 31 39 17 87 Polska O s t r a w a ... 5 8 4 17 P r z y w ó z ... ^— 1 1 2 Nowa W i e ś ... ^— 1 — 1

Razem . . 36 49 22 107

— 6 ^—

Klasa

p rz y g . Kl. I. Kl. II. ^{R a z e m} f ) S t o p i e ń p r z y g o t o w a n i a :

Nie ukończyło żadnej szkoły . . 5 — — 5

Ukończyło I. kl. l u d ... 15 5 — 20

5 5 1 11

3 8 8 19

n IV• m » ... 6 22 9 37

n Vv • »j » ... ^{1 6 3 10}

» VIv i) ... 1 3 — 4

„ II. kl. gim naz. . . . — — 1 1

Razem . . 36 49 22 107

g ) W e d ł u g z a w o d ó w :

B l a c h a r z y ... 2 3 .— 5 C h o l e w k a r z y ... — — 1 1 G ó r n i k ó w ... — 1 — 1 K o ł o d z i e i ... — 1 1 2 K o w a l i ... — 7 — 7 Krawców . . ... 14 21 8 43 Malarzy p o k o j o w y c h ... 3 — 3 6 M a s a r z y ... 2 2 -— 4 O g r o d n i k ó w ... 1 — — 1 P i e k a r z y ... — 1 — 1 P i l n i k a r z y ... 1 — — 1 R y m a r z y ... 1 — — 1 R z e ź n i k ó w ... — 1 2 3 S t o l a r z y ... 3 — — 3 S z e w c ó w ... 8 11 6 25 Ś l u s a r z y ... — 1 — 1 T a p i c e r ó w ... 1 — 1 2

Razem . . 36 49 22 107

h) P o c h o d z e n i e :

Z G a l i c y i ... 29 43 21 93 Ze Ś l ą s k a ... 4 2 1 7 Z Królestwa P o l s k i e g o ... 1 1 ^— 2 Z M o r a w ... 1 3 ^— 4 Z Austryi D o l n e j ... 1 — — ■ 1

Razem . . 36 49 22 107

— 7 ^—

Klasa

KI. I. KI. 11. Razem Przyg-

i) P o w i a t y g a l i c y j s k i e z k t ó ­ r y c h u c z n i o w i e p o c h o d z i l i :

B i a ł a ... 3 4 1 8 B o c h n i a ... — 8 1 9 Brzesko ... 6 9 — 15 C h r z a n ó w ... 2 1 1 4 D ą b r o w a ... 1 — — 1 J a s ł o ... 1 — — 1 K o l b u s z o w a ... 2 — — 2 K r a k ó w ... — 1 3 4 L i m a n o w a ... 2 — 1 3 M y ś l e n i c e ... — 3 2 5 Nowy T a r g ... — 2 — 2 P i l z n o ... 1 — — 1 P o d h o r c e ... — — 1 1 Rawa R u s k a ... . — — 1 1 Rzeszów . . ... — 1 — 1 Sucha ... 2 — — 2 S t r y j ... — — 1 1 T a r n o b r z e g ... — 1 1 2 T a r n o p o l ... — 1 — l T a r n ó w ... — — 2 o W a d o w i c e ... 8 8 2 18 W i e l i c z k a ... 1 — 11 2 Ż y w i e c ... — 4 3 7

Razem . . 29 43 21 93

%

_ 8 ^—

VI. K lasyfikacya u czn iów .

P o s t ę p c e l u j ą c y o t r z y m a l i : 1. Klemens Pasek

2. Karol Potysz

1. Jan Bałoń

2. Leopold Gumiński 3. W incenty Jończy 4. P iotr Kadela

3. Jan Rapacz.

P o s t ę p c h w a l e b n y :

5. Wincenty Mucha 6. Jan Nosal 7. Czesław Wołosz 8. Marceli Wołosz.

P o s t ę p z a d o w a l a j ą c y : 1. A ugustyn Bugajski

2. Stanisław Chudzikiewicz 3. Adam Hajec

4. Stanisław Jurczyk 5. Józef Kamionka 6. Józef Kubiś

7. Jan Pawlik 8. Józef Samek 9. Michał Stachura 10. Jan Surma

11. Kazimierz Warzecha.

1. Jan Głownia 2. Michał Gruszeczka 3. Aleksander Karkoszka 4. Jan Miś

P o s t ę p d o s t a t e c z n y : 5. Jan Rączka

6. Stanisław Koczwara 7. Sylwester Sablik.

Nie klasyfikowano z pow odu nieregularnego uczęszczania 5 uczniów. Opuściło szkołę 2 uczniów.

Klasa I.

P o s t ę p c e l u j ą c y o t r z y m a l i : 1. Karol. Gieruszczak

2. Michał Gucwa

3. Antoni Olszewski.

P o s t ę p c h w a l e b n y : 1. Alojzy C hudyba

2. Franciszek Cieślak 3. Wasyl C zepiga 4. Franciszek Faja

5. W ładysław Przybyło 6. Stefan Skwarek 7. Franciszek Uchyła.

— 9 ^—

P o s t ę p z a d o w a l a j ą c y : 1. Paw eł Cieślar

2. Franciszek Grochot 3. Stanisław Karpierz 4. Andrzej Kopacz 5. Antoni Kotara 6. Stanisław Kulka 7. W ładysław Łopatka 8. Stanisław Nosalik

9. Piotr Pawłowicz 10. Jan Prus

11. Alfred Sadowski 12. Michał Siwek 13. Jakób Stachowicz 14. Stanisław Śliwka 15. Franciszek Prażmowski.

P o s t ę p d o s t a t e c z n y : 1. Michał Barutowicz

2. Szym on Bodzioch 3. Jan Buda

4. Jan Bajorek 5. Józef Gardziel

6. Tom asz Grabeusz 7. Antoni Janecki 8. W ładysław Mazur 9. Jan Wasławik.

Postęp niedostateczny otrzym ało 5 uczniów. Nieklasyfiko- wano z pow odu nieregularnego uczęszczania 6 uczniów. O p u ­ ściło szkołę 4 uczniów.

Klasa II.

P o s t ę p c h w a l e b n y o t r z y m a l i : 1. E d m u n d Loc | 2. Rudolf Pragłowski

P o s t ę p z a d o w a l a j ą c y : 1. Alojzy Fijałkowski

2. Ignacy Gunia 3. Stanisław Głownia 4. Stanisław Kańkowski 5. Józef Mazankiewicz

6. Karol Repak

7. Bronisław Spławiński 8. Józef Szymski 9. Wincenty Podgórski.

P o s t ę p d o s t a t e c z n y : 1. Jan Łopatka.

Postęp niedostateczny otrzym ało 5 uczniów. Nie klasyfi­

kowano z powodu nieregularnego uczęszczania 1 ucznia. O p u ­ ściło szkołę 4 uczniów.

Dochód. VII. Rachunekdochodówi wydatków. Rozchód.

- 10 ^—

j d 1 0 0 CM O I

1 0 0 CO 1

1 os

O LO CO CD i—i h -

CO O LO CO CM

O O ^ ^h ^ LO

o X

T—4 CM

...

(U

^ ...

...

OH £

<M CO ' f 1 0

OCM

c oU-

*O

Oo

CM

O O 00

O LO CM 05

CO CM

OhJO

cu

£O

G .2*N

>»

£

<u

03

^ 5

* s cu

&

cdV-H NWh C u O

£ .^{" 3}

n

> » cd

C • X J

E bJO .^{J D} •—<^N

cd cd

> > • > >

o cd ^u

G G

<u £ CU

W X )

. . N 3Nt-J

• • « £ » '

• • CuSi_N

• • >,tfi

■ &

' g S.H

• 3 >.

. Q C

•X> &

o -o -O . . o ; '

.O g X ) .O P 3 £ 3 i ? 3 &

wi J m Ow J Cd

CM co

o

<U * 0

o,--* ar

l o

MorawskaOstrawa, dnia29kwietnia1910

VIII. Z akończenie.

Kierownictwo szkoły uzupełniającej przemysłowej sk ład an a tem miejscu podziękow anie Zarządowi G łów nem u T. S. L. za szczere poparcie, jakiego szkole nie szczędzi od początku jej istnienia.

D ziękuje również innym ofiarodawcom za udzielone subwencye.

Wreszcie zawiadamia, że wpisy na rok szkolny 1910/11 o d b ę d ą się w szkole w D om u polskim w Morawskiej O strawie 28, 29 i 30 września 1910, od godziny 6-ej do 8-ej wieczorem.

Z Kierownictwa szkoły polskiej uzup. przemysłowej.

W Morawskiej Ostrawie, dn. 29 kwietnia 1910.

Józef Woynarowski

kierownik szkoły przemysłowej.