RACHUNKOWOŚĆ BUDŻETOWA 8 (248)

(1)

RACHUNKOWOŚĆ BUDŻETOWA 8 ⁽²⁴⁸⁾

K S I Ę G O W O Ś Ć S P R A W O Z D A W C Z O Ś Ć P O D A T K I

ISSN 1428-8176

DODATKI:

Kadry i płace w sferze

budżetowej nr 4/2010

ZBIÓR PRAW nr 2/2010

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 2 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych

www.rb.infor.pl

PODATKI

Refakturowanie kosztów energii między jednostkami

Czy jednostka budżetowa, rozliczająca energię gospodarstwom pomocniczym, musi – obciążając poszczególne jednostki – refakturować im te opłaty ze stawką VAT podaną na fakturze, czy może zastosować zwolnienie z § 12 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT? .... 26

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE

Umowy ramowe w systemie zamówień publicznych

Umowa ramowa to umowa zawarta między zamawiającym a jednym lub większą liczbą wykonawców. Jej celem jest ustalenie warunków dotyczących zamówień publicznych, jakie mogą zostać udzielone w danym okresie – w szczególności cen i (jeżeli zachodzi taka potrzeba) przewidywanych ilości. Wartością umowy ramowej jest łączna wartość zamówień, których zamawiający zamierza udzielić w okresie trwania takiej umowy. ... 30

PRAWO PRACY

Jak poprawnie skonstruować regulamin pracy

Regulaminy obowiązujące w miejscu pracy są wewnętrznymi źródłami prawa pracy, wiążącymi pracodawcę i pracowników jednostki. Ich zadaniem jest doprecyzowanie i uszczegółowienie praw i obowiązków stron stosunku pracy oraz ustalenie zasad postępowania w zakładzie pracy.

Najważniejszym regulaminem – kompleksowo regulującym zasady pracy w danym zakładzie SPRAWOZDAWCZOŚĆ

Nowa klasyfikacja budżetowa

Już obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Jest to kolejny akt wykonawczy do nowej ustawy

o finansach publicznych. ... 17 RACHUNKOWOŚĆ

Klasyfikacja i amortyzacja sieci teleinformatycznych

Jednostka budżetowa w tym roku podjęła się zadania inwestycyjnego pn. budowa sieci telefonicznej i internetowej. Wartość sieci wraz z urządzeniami wchodzącymi w skład tej sieci to 7500,00 zł (centrala telefoniczna, okablowanie, programowanie, moduły).

Jaką KŚT należy zastosować i jaką stawkę amortyzacyjną? ... 11

(2)

(3)

SPIS TREŚCI

PRZEPISY I NOWOŚCI PRAWNE ... 4

RACHUNKOWOŚĆ Jan Charytoniuk – Ujemne wpływy z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych ... 6

Izabela Motowilczuk – Oznakowanie obiektów inwentarzowych środków trwałych ... 7

– Zakup kotła grzewczego – zwiększenie wartości budynku czy oddzielny obiekt inwentarzowy... 8

– Zatrudnianie w jednostkach organizacyjnych JST osób blisko ze sobą spokrewnionych ... 9

– Klasyfikacja i amortyzacja sieci teleinformatycznych 11 Dorota Adamek-Hyska – Czy stosować konto 300 przy inwestycji ... 13

– Daty zapisu księgowego... 15

– Ewidencja i dokumentacja zakupu prenumeraty ... 16

SPRAWOZDAWCZOŚĆ Krystyna Gąsiorek – Nowa klasyfikacja budżetowa ... 17

Agata Piłat – Wydatki strukturalne w pytaniach i odpowiedziach ... 20

● Szkolenia nauczycieli ... 20

● Zakup czasopism i książek do biblioteki szkolnej... 20

● Zakup nowych eksponatów do muzeum ... 20

● Montaż instalacji przeciwpożarowej i monitoringu w muzeum ... 20

● Remont budynku muzeum ... 21

● Dotacje dla kościołów ... 21

● Działania finansowane z PROW ... 21

● Norweski Mechanizm Finansowy ... 21

● Wymiana okien i termomodernizacja ... 21

Dorota Adamek-Hyska – Zobowiązania z tytułu wpłat na PFRON w bilansie ... 22

Krystyna Balińska – Kompetencje organu wykonawczego JST do samodzielnych zmian w budżecie... 23

Andrzej Waryszak – Jak zaklasyfikować dostawę i montaż bram garażowych ... 24

PODATKI Tomasz Krywan – Refakturowanie kosztów energii między jednostkami ... 26

– Zwrot VAT po zlikwidowanych jednostkach i zakładach budżetowych oraz gospodarstwach pomocniczych... 27

Ewa Sławińska – Świadczenie usług noclegowych i gastronomicznych podmiotom zagranicznym a opodatkowanie VAT ... 28

– VAT przy zakupie usług noclegowych i gastronomicznych... 29

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE Tomasz Król – Umowy ramowe w systemie zamówień publicznych ... 30

Marcin Dziuba – Szybsze wykonanie przedmiotu zamówienia a zwrot zabezpieczenia... 32

PRAWO PRACY Bożena Styczyńska – Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe i częściowe – pytania i odpowiedzi ... 34

● Wynagrodzenie chorobowe ... 34

● Nagroda roczna – wyrównanie ... 35

● Nagroda roczna a urlop okolicznościowy ... 35

Alicja Brzezińska – Jak poprawnie skonstruować regulamin pracy... 35

Jarosław Żarowski – Sporządzanie wykazu stanowisk do emerytur pomostowych... 40

Bożena Styczyńska – Dodatek stażowy w trzynastce wliczany w całości .... 40

DODATKI

●Kadry i płace w serze budżetowej nr 4/2010

●ZBIÓR PRAW nr 2/2010

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych

(4)

Emerytury górnicze

Przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej okresy pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wy- miarze czasu pracy mogą być na wniosek pracownika rozli- czane w okresach kwartalnych. Od 1 maja tego roku zacznie obowiązywać ustawa z 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 40, poz. 224). Nowe przepisy stosuje się również do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tych przepisów. Wysokość emerytury górniczej jest ponownie ustalana na wniosek osoby zain- teresowanej. Jeżeli w wyniku takiego ustalenia emerytura górnicza jest niższa, przysługuje ona w dotychczasowej wy- sokości.

Środki finansowe dla ofiar przestępstw

Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpe- nitencjarnej jest państwowym funduszem celowym, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości. Przychodami Funduszu są środki pieniężne pochodzące m.in. z: orzeczo- nych przez sądy nawiązek, świadczeń pieniężnych oraz po- trąceń w wysokości 20% wynagrodzenia przysługującego za pracę skazanych. Z kolei środki Funduszu są przeznacza- ne np. na pomoc:

■ osobom pokrzywdzonym przestępstwem oraz członkom ich rodzin, zwłaszcza pomoc medyczną, psychologicz- ną, rehabilitacyjną, prawną oraz materialną, udzielaną przez jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku, w tym stowarzyszenia, fundacje, organizacje i instytucje,

■ postpenitencjarną osobom pozbawionym wolności, zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz członkom ich rodzin, udzielaną przez zawodowych kuratorów sądowych oraz Służbę Więzienną.

Od 1 lipca 2011 r. zacznie obowiązywać większość przepi- sów ustawy z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 40, poz. 227).

Wynagrodzenia komorników

W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 15%

wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość prze- ciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z ubezpieczenia społecznego, jak również wypłacanych na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zasiłku dla bezrobot- nych, dodatku aktywizacyjnego, stypendium oraz dodatku szkoleniowego, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosun- kową w wysokości 8% wartości wyegzekwowanego świad- czenia, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesię-

ciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcz- nego. Od 17 czerwca tego roku zacznie obowiązywać ustawa z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. Nr 40, poz. 228).

Finansowanie ośrodków wspracia

Jednostka samorządu terytorialnego może, w uzgodnie- niu z wojewodą, utworzyć ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi lub uruchomić nowe miejsca w takim ośrodku, z uwzględnieniem możliwości ich sfinansowania ze środków budżetu państwa. Miesięczną kwotę dotacji z bud- żetu państwa na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala wojewoda jako iloczyn aktualnej liczby osób korzysta- jących z usług w tych ośrodkach oraz średniej miesięcznej wojewódzkiej kwoty dotacji na jednego uczestnika, nie wyż- szą jednak niż średnia miesięczna kwota dotacji wyliczona dla województwa. Tak ustalona kwota dotacji może być zwiększona, nie więcej jednak niż o 20%, w zależności od liczby uczestników oraz zakresu, jakości i rodzaju świad- czonych usług. Od 31 marca tego roku obowiązuje ustawa z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 40, poz. 229).

Postępowanie w drodze elektronicznej

Sprawy w ramach postępowania administracyjnego na- leży załatwiać w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizują- cych zadania publiczne (Dz.U. Nr 64, poz. 565, ze zm.), do- ręczanego środkami komunikacji elektronicznej. Możliwość wykorzystania drogi elektronicznej w postępowaniu admini- stracyjnym daje art. 2 ustawy z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizu- jących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 40, poz. 230). Większość przepisów tej ustawy zacznie obowiązywać od 17 czerwca 2010 r.

Koszt odwołania przy zamówieniach

Wysokość wpisu od odwołania wnoszonego w postępo- waniu o udzielenie zamówienia publicznego na dostawy lub usługi w zależności od ich wartość to odpowiednio: 7500 zł i 15 000 zł. Natomiast wysokość wpisu od odwołania o udzielenie zamówienia na roboty budowlane wynosi 10 000 zł albo 20 000 zł. Wpis, o którym mowa, odwołujący uiszcza na rachunek bankowy Urzędu Zamówień Publicznych.

W przypadku zwrotu odwołania zwraca się z rachunku Urzędu kwotę uiszczoną tytułem wpisu. Od 17 marca tego roku obowiązuje rozporządzenie Prezesa Rady Mini- strów z 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41, poz. 238).

(5)

Nagrody i zapomogi żołnierzy

Warunkiem przyznania żołnierzowi zawodowemu nagrody uznaniowej jest uzy- skiwanie wysokich wyników w wykonywaniu zadań służbowych. Nagrodę taką można przyznać również za wykonywanie zadań służbowych o wysokiej odpowie- dzialności albo zadań wykraczających poza zwykłe obowiązki służbowe. Nagrody uznaniowe przyznaje dowódca jednostki wojskowej. Z kolei przy przyznawaniu zapomogi uwzględnia się okoliczności mające wpływ na sytuację materialną żołnie- rza zawodowego i jego rodziny. Warunkiem przyznania zapomogi jest złożenie wniosku o jej przyznanie. Od 17 marca (z mocą od 1 stycznia 2010 r.) obowiązuje rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 26 lutego 2010 r. w sprawie wa- runków i trybu przyznawania nagród uznaniowych i zapomóg żołnierzom zawodowym (Dz.U. Nr 41, poz. 240).

Płace w wojsku

Żołnierzowi służby przygotowawczej kształconemu na potrzeby korpusu:

■ oficerów – przysługuje uposażenie zasadnicze w stawce miesięcznej w wysoko- ści 60% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego,

■ podoficerów – przysługuje uposażenie zasadnicze w stawce miesięcznej w wy- sokości 40% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego,

■ szeregowych – przysługuje uposażenie zasadnicze w stawce miesięcznej w wy- sokości 30% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego.

Od 1 kwietnia tego roku obowiązuje rozporządzenie Ministra Obrony Naro- dowej z 2 marca 2010 r. w sprawie stawek uposażenia zasadniczego dla żołnie- rzy pełniących służbę przygotowawczą (Dz.U. Nr 41, poz. 241).

Materiały do budżetu i wydatki strukturalne

Ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie i inni dysponenci części budżetowych opracowują plany rzeczowe zadań realizowanych ze środ- ków budżetowych oraz projekty planów dochodów i wydatków poszczególnych części budżetowych, w terminach, trybie i w sposób określony w obowiązującym od 19 marca tego roku rozporządzeniu Ministra Finansów z 12 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowego sposobu, trybu i terminów opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej na rok 2011 (Dz.U. Nr 42, poz. 248).

Materiały do projektu budżetu państwa dysponenci opracowują m.in. na podstawie założeń do projektu budżetu państwa rozpatrzonych przez Radę Ministrów, w tym prognoz wskaźników makroekonomicznych, opracowanych przez MF przy współpracy Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Natomiast od 6 kwietnia tego roku obowiązuje rozporządzenie Ministra Fi- nansów z 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struk- turalnych (Dz.U. Nr 44, poz. 255). Szczegółową klasyfikację wydatków struktural- nych, w sposób określony rozporządzeniem, stosuje się do wydatków poniesionych od 1 stycznia 2010 r.

Więcej informacji na ten temat już w najbliższym numerze.

Przyznanie pomocy socjalnej

Świadczenie pomocy materialnej o charakterze socjalnym przyznaje wójt (bur- mistrz, prezydent miasta). Rada gminy może upoważnić kierownika ośrodka pomocy społecznej do prowadzenia postępowania w tych sprawach. Taki doprecyzowany przepis obowiązuje od 6 kwietnia tego roku, zgodnie z ustawą z 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. Nr 44, poz. 250).

ZBIGNIEW KORNAT

podatki

●refakturowanie kosztów energii

między jednostkami ... 26

●zwrot VAT po zlikwidowanych jednostkach i zakładach budżetowych oraz gospodarstwach pomocniczych ... 27

●świadczenie usług noclegowych i gastronomicznych podmiotom zagranicznym a opodatkowanie VAT ... 28

●VAT przy zakupie usług noclegowych i gastronomicznych ... 29

prawo pracy ●wynagrodzenie chorobowe ... 34

●nagroda roczna – wyrównanie ... 35

●nagroda roczna a urlop okolicznościowy ... 35

●jak poprawnie skonstruować regulamin pracy ... 35

●sporządzanie wykazu stanowisk do emerytur pomostowych ... 40

●dodatek stażowy w trzynastce wliczany w całości ... 40

rachunkowość ●ujemne wpływy z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych ... 6

●oznakowanie obiektów inwentarzowych środków trwałych ... 7

●zakup kotła grzewczego – zwiększenie wartości budynku czy oddzielny obiekt inwentarzowy ... 8

●zatrudnianie w jednostkach organizacyjnych JST osób blisko ze sobą spokrewnionych ... 9

●klasyfikacja i amortyzacja sieci teleinformatycznych ... 11

●czy stosować konto 300 przy inwestycji ... 13

●daty zapisu księgowego ... 15

●ewidencja i dokumentacja zakupu prenumeraty ... 16

sprawozdawczość ●nowa klasyfikacja budżetowa ... 17

●szkolenia nauczycieli ... 20

●zakup czasopism i książek do biblioteki szkolnej ... 20

●zakup nowych eksponatów do muzeum .... 20

●montaż instalacji przeciwpożarowej i monitoringu w muzeum ... 20

●remont budynku muzeum ... 21

●dotacje dla kościołów ... 21

●działania finansowane z PROW ... 21

●Norweski Mechanizm Finansowy ... 21

●wymiana okien i termomodernizacja ... 21

●zobowiązania z tytułu wpłat na PFRON w bilansie ... 22

●kompetencje organu wykonawczego JST do samodzielnych zmian w budżecie ... 23

●jak zaklasyfikować dostawę i montaż bram garażowych ... 24

zamówienia publiczne ●umowy ramowe w systemie zamówień publicznych ... 30

●szybsze wykonanie przedmiotu zamówienia a zwrot zabezpieczenia ... 32

INDEKS HASEŁ

(6)

W

pływy z tytułu udziałów jednostki samorządu terytorialnego w podatku dochodowym od osób prawnych mogą pochodzić z kilku urzędów skarbowych.

W związku z tym nadpłata w przypadku jednego lub więcej urzędów skarbowych nie musi oznaczać, że dochody z tytułu udziałów w omawianym podatku za dany rok są liczbą ujemną. Taka sytuacja może natomiast za- istnieć, jeśli łączna kwota dochodów przekazanych przez wszystkie urzędy skarbowe, realizujące na rzecz danej jednostki samorządu terytorialnego podatek do- chodowy od osób prawnych, jest wyższa od kwoty wy- konanych dochodów z tego tytułu. W takim przypadku dochód jednostki samorządu terytorialnego z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych jest liczbą ujemną.

Nienależnie przekazaną jednostce samorządu terytorialnego kwotę z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, wynika- jącą z rozliczenia rocznych wpływów z podatku, po- trąca się z bieżących wpływów należnych tej jednostce samorządu terytorialnego z tego tytułu w terminie trzech miesięcy następujących po miesiącu, w któ- rym dokonano rozliczenia, chyba że jednostka doko- nała zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty (art. 10a ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek sa- morządu terytorialnego). W przypadku niedokonania potrącenia lub zwrotu nadpłaconej kwoty, jednostka sa- morządu terytorialnego dokonuje zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty w sześciu kolejnych, równych ratach miesięcznych, poczynając od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymała w tej sprawie zawiado- mienie naczelnika urzędu skarbowego.

Jeśli jednostka samorządu terytorialnego nie dokona zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty z tytułu

udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, naczelnik urzędu skarbowego po upływie terminu płatności ostatniej z tych rat wydaje decyzję, w której określa kwotę podlegającą zwrotowi.

Nadpłatę udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych wynikającą z rocznego sprawozdania Rb-27 spo- rządzonego przez urząd skarbowy ujmuje się w ewidencji budżetu jednostki samorządu terytorialnego zapisem:

■ Wn 901 „Dochody budżetu” (§ 002),

■ Ma 224 „Rozrachunki budżetu”

lub zapisem ujemnym:

■ Wn 224 „Rozrachunki budżetu”,

■ Ma 901 „Dochody budżetu”.

PRZYKŁAD

W sprawozdaniach Rb-27 sporządzonych przez urząd skarbowy w kolumnie „Dochody przekazane w okresie sprawo- zdawczym” zostały wykazane dane za okres od początku roku do:

■ 31 marca – minus 2800 zł,

■ 30 czerwca – minus 8400 zł,

■ 30 września – minus 7200 zł,

■ 31 grudnia – minus 9800 zł.

W danym roku budżetowym jednostka samorządu terytorialnego w październiku przekazała na rachunek urzędu skarbowego nadpłacone udziały w podatku dochodowym od osób prawnych w kwocie 7200 zł.

W następnym roku budżetowym w wymienionej kolumnie urząd skarbowy wykazał w sprawozdaniu Rb-27 za okres od początku roku do 31 marca kwotę 3200 zł. Na rachunek budżetu została przekazana kwota 600 zł, a pozostała kwota (2600 zł) została zarachowana w drodze potrącenia na poczet zwrotu nadpłaty z poprzedniego roku.

JAN CHARYTONIUK.

Ujemne wpływy z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych

Jak prawidłowo zaksięgować ujemne wpływy z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób praw- nych z urzędów skarbowych? Wpływ środków ujmujemy zapisem: Wn 133 i Ma 224. Natomiast otrzyma- ne sprawozdanie z realizacji dochodów – Wn 224 i Ma 901. W jaki sposób zaksięgować ujemne wyko- nanie (–) na stronie Wn, a tym samym dokonać zwrotu podatku dochodowego do urzędu skarbowego?

Z informacji urzędu skarbowego wynika, że innych dochodów na plus w roku bieżącym nie będzie.

Jak rozliczyć się z urzędem skarbowym na koniec roku, skoro zwrotu trzeba będzie dokonać z innych do-

chodów, a w paragrafie tym będzie minusowe wykonanie?

(7)

W związku z przedstawionymi operacjami w księgach bud- żetu wystąpią następujące księgowania:

1) księgowanie sprawozdania za:

I kwartał – Wn 901 i Ma 224 2 800 zł, II kwartał – Wn 901 i Ma 224 5 600 zł, III kwartał – Wn 224 i Ma 901 1 200 zł, 2) zwrot nadpłaconych udziałów

– Wn 224 i Ma 133 7 200 zł,

3) księgowanie sprawozdania za IV kwartał

– Wn 901 i Ma 224 2 600 zł,

4) wpływ udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych za okres od 1 stycznia do 31 marca następnego roku

– Wn 133 i Ma 224 600 zł,

5) księgowanie sprawozdania za I kwartał

następnego roku – Wn 901 i Ma 224 3 200 zł.

Gdyby w styczniu następnego roku budżetowego nastąpił zwrot ze środków znajdujących się na rachunku budżetu, w księgach budżetu wystąpiłyby następujące zapisy:

1) zwrot nadpłaconych udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych

– Wn 224 i Ma 133 2 600 zł,

2) wpływ udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych za okres od 1 stycznia do 31 marca następnego roku

– Wn 133 i Ma 224 3 200 zł,

3) księgowanie sprawozdania Rb-27

za I kwartał – Wn 901 i Ma 224 3 200 zł.

■

PODSTAWY PRAWNE

● Ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 88, poz. 539; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 215, poz. 1664)

● Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020; ost.zm. Dz.U. Nr 72, poz. 422)

● Rozporządzenie Ministra Finansów z 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdaw- czości budżetowej (Dz.U. Nr 20, poz. 103)

IZABELA MOTOWILCZUK.

Oznakowanie obiektów

inwentarzowych środków trwałych

Czy budynki należące do jednostek budżetowych inwentaryzuje się metodą spisu z natury? Jeżeli tak, to czy powinny być naniesione na nich numery inwentarzowe?

B

udynki są środkami trwałymi w myśl art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – tak więc zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 26 ust. 1 pkt 1 tej ustawy podlegają inwentaryzacji w drodze spisu z natury. W przypadku państwowych i samo- rządowych jednostek budżetowych grunty, budynki i budowle podlegają inwentaryzacji w sposób określony w przyjętych przez jednostkę zasadach (polityce) rachun- kowości, co wynika z przepisów § 5 pkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczegól- nych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych.

Jeśli chodzi o numery inwentarzowe środków trwa- łych i pozostałych środków trwałych – to przepisy ogól- nie obowiązujące nie zawierają w tym zakresie żadnych powszechnie obowiązujących zasad – ani odnośnie do ich ustalania, ani zamieszczania ich na poszczególnych obiek- tach środków trwałych. W praktyce przyjęło się, że numery inwentarzowe są zamieszczane na środkach trwałych należących do grup rodzajowych:

3 – „Kotły i maszyny energetyczne”,

4 – „Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania”,

5 – „Maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne”, 6 – „Urządzenia techniczne”,

8 – „Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie”

oraz na pozostałych środkach trwałych – tam, gdzie umieszczenie numeru inwentarzowego (w postaci na- klejki lub napisu wykonanego bezpośrednio na przed- miocie/obiekcie) nie jest niemożliwe z przyczyn obiek- tywnych.

Pozostałe kategorie środków trwałych – takie jak grunty, budynki, budowle, pojazdy – mają nadawane numery inwentarzowe, które są zapisane wyłącznie w ewidencji jednostki, natomiast identyfikacja tych środków trwałych w czasie inwentaryzacji w terenie (na polu spisowym) odbywa się na podstawie innych danych – w przypadku budynków jest to np. nazwa ulicy i nr domu, w przypadku pojazdów – marka i numer rejestracyjny. _■

PODSTAWY PRAWNE

● Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1316)

● Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 72, poz. 422)

(8)

Zakup kotła grzewczego

– zwiększenie wartości budynku

czy oddzielny obiekt inwentarzowy

Jak zaksięgować w jednostce budżetowej zakup urządzenia na fakturze nazwanego „hydroterma”, słu- żącego do podgrzewania wody w kuchni, łazienkach i salach, czyli podłączonego do całej instalacji (chyba jako kocioł c.o.), za 3200 zł? Czy na koncie 013 jako oddzielny środek trwały, czy na 011 jako zwiększenie wartości budynku, czy tylko na koncie 400?

O

dpowiadając na pytanie, przyjmuję, że Czytel- nik zakupił i zamontował w budynku kocioł grzewczy, służący jako źródło dostarczające ciepło do instalacji centralnego ogrzewania oraz ciepłą wodę użytkową.

Ponieważ taki kocioł grzewczy stanowi komplet- ny i zdatny do użytku środek trwały niezwiązany na trwałe z budynkiem – a świadczy o tym to, że ko- cioł może być w każdej chwili zdemontowany i odłą- czony od budynku bez szkody dla tego budynku i sieci centralnego ogrzewania oraz wodno-kanalizacyjnej – może być traktowany jako oddzielny środek trwały w myśl przepisów art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości.

Ze względu na to, że wartość kotła grzewczego nie przekracza kwoty 3500 zł, zgodnie z zasadami ewidencji środków trwałych określonymi w § 5 ust. 1 oraz ust. 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachun- kowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budże- tów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych, ten składnik majątkowy powinien zostać umorzony jednorazowo, przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do użytko- wania i ujęty w ewidencji księgowej na koncie 013 „Po- zostałe środki trwałe” (umorzenie na koncie 072 „Umo- rzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych”).

SCHEMAT. Ewidencja zakupu pozostałego środka trwałego

201 Rozrachunki 130 Rachunki bieżące

013 Pozostałe środki trwałe z odbiorcami i dostawcami jednostek budżetowych

072 Umorzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości 400 Koszty według rodzajów niematerialnych i prawnych

Objaśnienia do schematu:

1. Faktura za zakup pozostałego środka trwałego i przyjecie go na stan 2. Zapłata kontrahentowi

3. Umorzenie pozostałego środka trwałego

■

PODSTAWY PRAWNE

● Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek sa- morządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 72, poz. 422)

1

3

2

(9)

P

racownicy zatrudniani w samorządowych jednostkach organizacyjnych oświaty, do których należą także przedszkola, zgodnie z przepisami art. 2 pkt 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dalej:

ustawa o systemie oświaty), dzielą się na dwie grupy, podlegające różnym reżimom prawnym odnośnie do zasad i warunków ich zatrudniania, a mianowicie na:

1) nauczycieli – których prawa i obowiązki są określo- ne w ustawie z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczy- ciela (art. 5b ustawy o systemie oświaty),

2) pracowników niebędących nauczycielami, których status prawny określają przepisy o pracownikach sa- morządowych (art. 5d ustawy o systemie oświaty), czyli:

■ ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach sa- morządowych (dalej: ustawa o pracownikach sa- morządowych),

■ rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 r.

w sprawie wynagradzania pracowników samorzą- dowych (dalej: rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych).

Tak więc pracownicy zatrudnieni w przedszko- lach publicznych na stanowiskach głównych księgo- wych, księgowych, inspektorów i referentów w ko- mórkach księgowości lub innych komórkach organizacyjnych, a także różni pracownicy obsługi (sekre- tarki, woźni, konserwatorzy, magazynierzy itp.), są pracownikami samorządowymi i to w ustawie o pracownikach samorządowych należy szukać regulacji od- nośnie do zasad ich zatrudniania.

Zatrudnienie osób blisko ze sobą spokrewnionych

Jeśli chodzi o pierwszy zgłoszony przez Czytelnika problem, czyli zatrudnienie w przedszkolu osób blisko ze sobą spokrewnionych, to małżonkowie oraz osoby

pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa do drugiego stopnia włącznie lub powinowactwa pierwszego stopnia oraz w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli nie mogą być zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych, jeżeli powstałby między tymi osobami stosunek bezpośredniej podległości służbo- wej (art. 26 ustawy o pracownikach samorządowych).

Ograniczenie w zakresie zatrudniania krewnych

Dotyczy:

■ w odniesieniu do krewnych – małżonków, rodziców, dziadków, dzieci, wnuków, rodzeństwa i dzieci ro- dzeństwa,

■ w odniesieniu do powinowatych – teściów i dzieci współmałżonka z poprzednich związków,

■ osób pozostających w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.

Zakaz ustanowiony w art. 26 ustawy o pracownikach samorządowych nie przesądza ogólnie o tym, że w jed- nej jednostce organizacyjnej nie mogą być zatrudnione np. małżeństwa lub rodzice i dzieci – dotyczy on tylko przypadków, gdy między tymi osobami zachodziłby stosunek bezpośredniej podległości służbowej, czyli taki, gdy jedna z tych osób byłaby bezpośrednim przełożo- nym drugiej. Z kontekstu pytania zadanego przez Czy- telnika wynika jednak, że najprawdopodobniej zachodzi właśnie taka sytuacja, ponieważ córka miałaby być zatrudniona w dziale księgowości, którego kierownikiem jest jej matka, będąca główną księgową.

Ostateczną odpowiedź na temat istnienia lub nie bezpośredniej podległości służbowej może jednak dać jedynie analiza przepisów wewnętrznych danej jednostki: statutu, regulaminu organizacyjnego i schematu organizacyjnego, a także zakresów czyn- ności pracowników w poszczególnych komórkach or-

Zatrudnianie w jednostkach organizacyjnych JST osób

blisko ze sobą spokrewnionych

Czy w przedszkolu samorządowym można zatrudnić na stanowisku księgowej córkę głównej księgo-

wej? Czy są przepisy, które zabraniają, aby księgowa (córka) podlegała głównej księgowej (matce)? Je-

śli tak, to czy można zamiast stanowiska księgowej stworzyć stanowisko referenta ds. organizacyjnych

(mowa o córce), która by wykonywała prace w księgowości, np. księgowanie w programach kompute-

rowych typu płace, finanse itp.? Czy do objęcia tych stanowisk wymagane jest ukończenie szkoły o pro-

filu finanse/rachunkowość?

(10)

ganizacyjnych. Na przykład, jeśli stanowisko księgowej lub referenta w dziale księgowości podlega bezpośred- nio głównej księgowej, to nie jest możliwe zatrudnienie na nim córki głównej księgowej, zakaz ten jednak nie będzie już aktualny w odniesieniu do stanowiska referenta w dziale organizacyjnym, podlegającego bezpo- średnio dyrektorowi administracyjnemu lub dyrektorowi przedszkola, gdyż tu nie powstanie bezpośredni stosunek podległości służbowej pomiędzy zatrudnioną na nim córką a matką, będącą główną księgową. Podając ten przykład, należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że ce- lowe umieszczenie w strukturze organizacyjnej przedszkola stanowiska, które de facto będzie zwią- zane z prowadzeniem obsługi księgowej przedszkola w taki sposób, aby zatrudniona na nim córka głów- nej księgowej nie podlegała jej służbowo, będzie dzia- łaniem mającym na celu obejście obowiązujących przepisów.

Wymagania, jakie powinna spełniać osoba zatrudniana w księgowości

Jeśli chodzi o drugi zgłoszony przez Czytelnika problem – czyli wymagań, jakie powinna spełniać osoba zatrudniana w księgowości przedszkola na stanowisku księ- gowej lub referenta w komórce księgowości, to odpowiedzi należy szukać przede wszystkim w przepisach rozpo- rządzenia w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych oraz przepisach wewnętrznych jednostki.

Wszyscy pracownicy niebędący nauczycielami, zatrudniani w samorządowych jednostkach budżetowych na podstawie umowy o pracę, są pracownikami samorzą- dowymi, jednak stawiane im wymogi i tryb zatrudnienia zależą od tego, czy są zatrudniani na stanowiskach urzęd- niczych (w tym kierowniczych stanowiskach urzędni- czych) czy też na stanowiskach pomocniczych i obsługi.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, oba stanowiska wymienione w pytaniu przez Czytelnika nale- żą do stanowisk urzędniczych, co niesie ze sobą istot- ne dla Czytelnika konsekwencje, w postaci:

■ szczególnych wymagań, jakie muszą być spełnione przez osoby ubiegające się o zatrudnienie na danym stanowisku,

■ obowiązku obsadzenia wolnego stanowiska w trybie wolnego i konkurencyjnego naboru.

Kto może być zatrudniany na stanowisku urzędniczym

Na stanowisku urzędniczym mogą być zatrudniane na podstawie umowy o pracę osoby, które:

■ posiadają obywatelstwo polskie (z zastrzeżeniem wy- jątków dotyczących sytuacji, w których prawo zezwala kierownikowi jednostki na zatrudnienie na stanowi-

skach urzędniczych osób nieposiadających polskiego obywatelstwa, przewidzianych w art. 11 ust. 2 i 3 ustawy,

■ posiadają co najmniej wykształcenie średnie oraz kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku,

■ mają pełną zdolność do czynności prawnych i korzy- stają z pełni praw publicznych,

■ nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe i cieszą się nieposzlakowaną opinią

(art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o pracownikach samorządowych).

Dodatkowo, ze szczegółowych uregulowań zawar- tych w pkt 13 i 15 części H tabeli IV pn. „Stanowiska, na których stosunek pracy nawiązano na podstawie umowy o pracę w samorządowych jednostkach organizacyjnych – wszystkie jednostki, stanowiska urzędnicze” za- łącznika nr 3 do rozporządzenia w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych wynika, że osoby, które mają być zatrudnione w komórce księgowo- ści przedszkola na stanowisku księgowego lub referenta, powinny posiadać:

■ księgowy – wykształcenie średnie o profilu ogólnym lub zawodowym, umożliwiające wykonywanie za- dań na stanowisku, stosownie do opisu tego stanowiska, oraz 2-letni staż pracy,

■ referent – wykształcenie średnie o profilu ogólnym lub zawodowym, umożliwiające wykonywanie zadań na stanowisku, stosownie do opisu tego stanowiska, brak wymagań odnośnie do długości stażu pracy.

Szczegółowe wymagania, jakie powinien spełniać kandydat na pracownika samorządowego zatrudnia- nego na danym stanowisku, powinien określić praco- dawca (czyli dyrektor przedszkola), kierując się szcze- gólnymi potrzebami swojej jednostki i znając panują- ce w niej uwarunkowania (np. może być wymagane wy- kształcenie ekonomiczne lub prawnicze, znajomość okre- ślonych języków obcych czy też programów komputerowych służących do prowadzenia ksiąg rachunkowych).

Cztery sposoby obsadzania stanowiska urzędniczego

Obsadzenie stanowiska urzędniczego może nastąpić w drodze:

■ tzw. awansu wewnętrznego – kiedy na danym stanowisku jest zatrudniany pracownik samorządowy pra- cujący już wcześniej w danej jednostce na niższym stanowisku (art. 20 ustawy o pracownikach samorzą- dowych),

■ przeniesienia na stanowisko pracownika samorządo- wego posiadającego odpowiednie kwalifikacje do zaj-

(11)

mowania tego stanowiska z innej jednostki organizacyjnej (art. 22 ustawy o pracownikach samorzą- dowych),

■ przeniesienia pracownika samorządowego na inne stanowisko zgodne z jego kwalifikacjami na skutek re- organizacji (art. 23 ustawy o pracownikach samorzą- dowych),

■ wolnego i konkurencyjnego naboru na wolne stanowisko urzędnicze (art. 11 ustawy o pracownikach samo- rządowych).

Tworzenie nowych stanowisk

Z treści pytania zadanego przez Czytelnika wynika, że w przedszkolu planowane jest utworzenie stanowiska urzędniczego związanego z prowadzeniem obsługi księ- gowej jednostki, z tym że jeszcze nie została podjęta decyzja co do tego, jakie miejsce będzie ono zajmowało w strukturze organizacyjnej jednostki i jakie wymagania konieczne będą do jego objęcia. Decyzja ta zaś jest uza- leżniana od tego, w jaki sposób można, nie naruszając obo- wiązujących przepisów, zatrudnić na nim córkę głównej księgowej przedszkola. Otóż takie postępowanie już samo w sobie narusza obowiązujący porządek prawny – zgodnie z którym dyrektor przedszkola powinien ustalić struk- turę organizacyjną swojej jednostki, biorąc pod uwagę zadania, jakie mają być przez nią realizowane, zapew- niając ich wykonywanie w sposób celowy i oszczędny (art. 35 ust. 3 pkt 1 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, od 1 stycznia 2010 r. art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych).

W przypadku komórki księgowości oznacza to zorgani-

zowanie jej w sposób zabezpieczający prawidłowe wy- wiązywanie się jednostki z obowiązków dotyczących prowadzenia jej rachunkowości oraz sporządzania sprawo- zdawczości finansowej i budżetowej, przy jak najmniej- szych nakładach rzeczowych i finansowych.

Tworzenie nowego stanowiska w komórce księgowo- ści powinno być podyktowane zwiększeniem rodzaju, zakresu i rozmiaru zadań w niej wykonywanych – a rodzaj tego stanowiska i wymogi, jakie w związku z tym powinna w zakresie kwalifikacji zawodowych posiadać osoba na nim zatrudniona, powinny odpowiadać tym dodatkowym zadaniom. Po stworzeniu opisu stanowiska – czyli zadań, jakie mają być na nim realizowane – do dyrektora jednostki należy jego właściwe i zgodne z przepisami obsadzenie, co w przypadku braku w przedszkolu lub innych jednostkach organizacyjnych gminy pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje, którzy mogliby zostać na nie prze- niesieni, oznacza obowiązek ogłoszenia wolnego naboru na to stanowisko, w trybie i na zasadach okre- ślonych w przepisach art. 13–15 ustawy o pracownikach samorządowych.

■

PODSTAWY PRAWNE

● Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 44, poz. 250)

● Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241)

● Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240;

ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 28, poz. 146)

● Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104;

ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 79, poz. 666) – nieobowiązująca

● Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. Nr 50, poz. 398)

Klasyfikacja i amortyzacja sieci teleinformatycznych

Jednostka budżetowa w tym roku podjęła się zadania inwestycyjnego pn. budowa sieci telefonicznej i internetowej. Wartość sieci wraz z urządzeniami wchodzącymi w skład tej sieci to 7500,00 zł (centra- la telefoniczna, okablowanie, programowanie, moduły). Jaką KŚT należy zastosować i jaką stawkę amortyzacyjną?

A

by dobrać symbole Klasyfikacji Środków Trwałych oraz stawki amortyzacyjne dla środków trwałych wytworzonych przez jednostkę budżetową w wyniku pro- cesu inwestycyjnego polegającego na „budowie sieci telefonicznej i internetowej”, potrzebnych jest wiele informacji, których Czytelnik nie zamieścił w pytaniu, tak więc odpowiedź będzie dotyczyła ogólnych zasad postępowa- nia, które trzeba zastosować – aby prawidłowo wprowa- dzić do ewidencji księgowej jednostki operacje gospodar-

cze, polegające na przyjęciu do użytkowania środków trwałych z inwestycji oraz na ich amortyzacji/umarzaniu.

Podstawowe znaczenie w tym przypadku będzie mia- ło rozstrzygnięcie, ile pojedynczych obiektów środków trwałych powstało w wyniku tej inwestycji, i określenie ich wartości jednostkowej – biorąc pod uwagę:

■ definicję środków trwałych zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowo-

(12)

ści, zgodnie z którą środki trwałe to: rzeczowe akty- wa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki (w szczególności: nierucho- mości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczyste- go gruntu, budowle i budynki, a także będące odręb- ną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze pra- wo do lokalu użytkowego, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy, ulepszenia w obcych środkach trwałych oraz inwentarz żywy),

■ zasady wyodrębniania pojedynczych obiektów inwentarzowych w ramach poszczególnych grup rodzajowych środków trwałych zawarte w objaśnie- niach do rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwa- łych (KŚT) – dalej: KŚT.

Przykładowe zasady odnośnie do wyodrębniania pojedynczych obiektów inwentarzowych, określone w KŚT, a mogące mieć zastosowanie w przypadku zgło- szonym przez Czytelnika, zawarte zostały w tabeli.

TABELA. Wybrane zasady odnośnie do wyodrębniania pojedynczych obiektów inwentarzowych

określone w KŚT

Grupa rodzajowa Zasady wyodrębniania pojedynczych środków trwałych obiektów inwentarzowych 1 – Budynki Do wyposażenia budynku zalicza się

wszystkie instalacje wbudowane w konstrukcje budynku na stałe, np. instalacje sanitarne, elektryczne, sygna- lizacyjne, komputerowe, telekomuni- kacyjne, przeciwpożarowe oraz nor- malne wyposażenie budynku, np.

wbudowane meble. Granice instalacji należących do wyposażenia budynku stanowią w zależności od rodzaju instalacji np. mufy, studzienki rewizyjne, zawory zamykające dopływ wody, ga- zu, czynników grzewczych, itp.

6 – Urządzenia techniczne Za odrębny obiekt uważa się samo- dzielne maszyny, aparaty, agregaty, zespoły techniczne. W skład poszcze- gólnego obiektu oprócz właściwego urządzenia technicznego wchodzą – jeżeli występują – fundamenty, konstrukcje wsporcze i ochronne oraz sta- łe normalne, jak i specjalne (dodatko- we) wyposażenie.

W sytuacji opisanej przez Czytelnika możemy mieć do czynienia z dwiema możliwościami, tj. gdy sieć kabli komputerowych/telefonicznych:

1) została wbudowana na stałe w konstrukcję budynku (np. kable zostały poprowadzone w ścianach

pod tynkiem lub w posadzkach) – w takim przypadku wartość tej sieci będzie stanowiła wyposażenie budynku i zwiększy jego wartość początkową (art. 31 ust. 1 uor – wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego po- większają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekon- strukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posia- daną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami), natomiast centrala telefoniczna jako kompletne i zdatne do użytku urządzenie nie- związane na stałe z budynkiem (można ją bowiem wymontować bez uszkadzania budynku i sieci i za- montować w innym budynku bez szkody dla jej dzia- łania) będzie traktowana jako odrębny środek trwały, 2) nie została wbudowana na stałe w konstrukcję budynku (np. kable zostały poprowadzone na zewnątrz ścian budynku w specjalnych naściennych listwach elektroinstalacyjnych) – w takim przypadku centrala telefoniczna wraz z okablowaniem będzie stanowiła odrębny środek trwały, ponieważ elementy te teore- tycznie można zdemontować i po ponownym zamontowaniu użytkować w innym obiekcie.

Po ustaleniu tych okoliczności oraz określeniu war- tości poszczególnych obiektów środków trwałych moż- na będzie przyporządkować poszczególnym środkom trwałym:

■ symbole Klasyfikacji Środków Trwałych,

■ metodę amortyzacji,

■ stawki amortyzacyjne.

Przedstawiamy dwie przykładowe możliwości w tym zakresie.

PRZYKŁAD 1

Sieć kabli komputerowych/telefonicznych o wartości prze- kraczającej 3500 zł została wbudowana na stałe w kon- strukcję budynku, centrala telefoniczna stanowi samodzielny środek trwały o wartości również przekraczającej 3500 zł.

Prawidłowe rozwiązanie w zakresie zaklasyfikowania tych składników majątkowych i ich amortyzacji/umorzenia bę- dzie wyglądało w następujący sposób:

1. Sieć kabli – ponieważ zgodnie z przepisami art. 31 ust. 1 uor oraz art. 16 g ust. 13 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: uopdp), wartość początkową środków trwałych, które uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekon- strukcji, adaptacji lub modernizacji, powiększa się o su- mę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3500 zł (środki

(13)

trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków po- niesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstruk- cję, adaptację lub modernizację w danym roku podatko- wym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyję- cia środków trwałych do używania, mierzonej w szcze- gólności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jako- ścią produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji) – o war- tość okablowania należy zwiększyć wartość początkową budynku, w którym zostało zamontowane. Jeśli chodzi o zasady umarzania środków trwałych, które zostały zmo- dernizowane – to naliczanie odpisów amortyzacyjnych/

/umorzeniowych od ich zwiększonej w wyniku moderni- zacji wartości początkowej należy rozpocząć od pierw- szego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w któ- rym budynek został zmodernizowany, stosując stawkę amortyzacji przyjętą dla tego budynku w momencie jego przyjęcia do użytkowania (art. 32 ust. 1 i 3 uor oraz art. 16g ust. 13 i art. 16h ust. 1 pkt 1 updop). Na przykład – jeśli sieć stanowi wyposażenie budynku biurowego (KŚT 1/10/105), to jej wartość wraz z całym budynkiem będzie amortyzowana stawką wynoszącą 2,5%.

2. Centrala telefoniczna (KŚT 6/62/626) – będzie amorty- zowana od pierwszego dnia miesiąca, następującego po miesiącu, w którym została wprowadzona do ewidencji, według stawki wynoszącej 10%, zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 1 do uopdp „Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych”.

UWAGA! Rozwiązanie to dotyczy jednostek, które stosują stawki określone w updop – jeśli w jednostce obowiązują stawki określone przez dysponenta części budżetowej lub zarząd jednostki samorządu terytorialnego – stawkę amortyzacyjną na- leży dobrać według tych zasad szczególnych.

PRZYKŁAD 2

Sieć kabli komputerowych/telefonicznych o wartości prze- kraczającej 3500 zł została wbudowana na stałe w kon- strukcję budynku, centrala telefoniczna stanowi samodzielny środek trwały, o wartości nie przekraczającej 3500 zł. Prawi- dłowe rozwiązanie w zakresie zaklasyfikowania tych składni- ków majątkowych i ich amortyzacji/umorzenia będzie wy- glądało w następujący sposób:

1. Sieć kabli – tak jak opisano w przykładzie 1.

2. Centrala telefoniczna – zostanie umorzona jednorazowo w dniu przyjęcia do użytkowania poprzez spisanie w koszty – zgodnie z dyspozycją § 5 ust. 1 oraz ust. 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r.

w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz pla- nów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek sa- morządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych.

Zgodnie z komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych zasadą jest, że zainteresowany podmiot gospodarczy sam klasyfi- kuje środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i no- menklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Ra- dy Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego sklasyfikowania środków trwałych według Klasyfikacji Środków Trwałych może zwrócić się z wnioskiem do Urzędu Statystycznego w Łodzi, który udziela informacji w zakresie stosowania KŚT.

■ PODSTAWY PRAWNE

● Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 215, poz. 1664)

● Rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz.U. Nr 112, poz. 1317; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 260, poz. 2589)

DOROTA ADAMEK-HYSKA.

Czy stosować konto 300 przy inwestycji

W ramach inwestycji firma wymieniała nam okna. Dokonano następujących księgowań:

■

faktura za usługę: 080/201,

■

przelew za fakturę 201/130 i zapis równoległy 810/800.

Czy należy wprowadzać konto 300, jeśli inwestycja jest usługą polegającą na zamontowaniu nowych

okien?

(14)

D

o ewidencji i rozliczania faktur dotyczących wydat- ków inwestycyjnych, według mnie, zgodnie z opi- sem i charakterem konta 080, nie należy stosować konta 300 „Rozliczenie zakupu”.

Według opisu dokonanego przez ustawodawcę, kon- to 300 służy przede wszystkim do ewidencji rozliczenia zakupu materiałów, towarów (artykułów spożywczych), robót i usług, a w szczególności do ustalenia wartości materiałów, towarów w drodze oraz wartości dostaw niefakturowanych.

TABELA. Zasady księgowania na koncie 300

Strona Wn konta 300 Strona Ma konta 300

Za pośrednictwem konta 300 można rozliczać rów- nież:

■ odchylenia od cen ewidencyjnych, od rzeczywistych cen zakupu lub nabycia,

■ koszty zakupu zawarte w fakturach dostawców,

■ opłaty manipulacyjne pobierane przez urząd celny przy imporcie,

■ niedobory, szkody i nadwyżki w transporcie,

■ reklamacje (sprostowania) dotyczące faktur dostawców.

Konto 300 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan dostaw w drodze (materiały i towary w drodze), a saldo Ma – stan dostaw lub usług niefakturowanych. Konto 300 może być wykorzystywane wy- łącznie do wykazania stanu dostaw w drodze i dostaw niefakturowanych na koniec okresu sprawozdawczego.

Podany opis kont 300 pozwalałby ujmować na nim faktury zakupu środków trwałych, wartości niematerial-

nych i prawnych oraz wszelkich robót i usług. Jednak we- dług mnie, jeżeli wydatek sfinansowany był z paragrafu inwestycyjnego i nie miał charakteru remontu, to księgo- wania podane przez Czytelniczkę są poprawne.

Koszty poniesione na ulepszenia środka trwałego (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja), które powodują zwiększenie wartości użytkowej środka trwałego, zgodnie z zasadą przewagi treści nad formą, powinny być księgowane na koncie 080.

Konto 080 służy do ewidencji kosztów inwestycji roz- poczętych oraz rozliczenia kosztów inwestycji na uzyska- ne efekty. Przy czym przez pojęcie inwestycji (środków trwałych w budowie) należy rozumieć środki trwałe w okresie budowy, montażu lub ulepszenia.

TABELA. Zasady księgowania na koncie 080

Strona Wn konta 080 Strona Ma konta 080

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 080 powinna zapewnić co najmniej wyodrębnienie kosztów inwestycji według poszczególnych rodzajów efektów inwestycyjnych oraz skalkulowanie ceny nabycia lub kosz- tu wytworzenia poszczególnych obiektów środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które oznacza koszty inwestycji niezakończonych.

Inwestycja polegająca na wymianie okien i opłacona ze środków budżetowych w ramach planu finansowego powinna być ujęta w sposób przedstawiony na schemacie.

Na stronie Wn ujmuje się:

■faktury dostawców krajowych i zagranicznych łącznie z nali- czonym podatkiem od towa- rów i usług (VAT),

■VAT, podatek akcyzowy, cło pobierane przy imporcie.

Na stronie Ma księguje się:

■ wartość przyjętych dostaw i usług,

■ naliczony VAT do rozliczenia z urzędem skarbowym bez- pośrednio lub po spełnieniu określonych warunków,

■ naliczony VAT niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu od podatku należnego, dotyczący składników majątku obroto- wego, zwiększający ich war- tość lub obciążający właści- we koszty albo rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne;

■ naliczony VAT niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu od podatku należnego, dotyczący środków trwałych, inwestycji rozpoczętych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zwiększający ich wartość.

Na stronie Wn ujmuje się:

■poniesione koszty dotyczące inwestycji prowadzonych za- równo przez obcych wyko- nawców, jak i we własnym zakresie,

■poniesione koszty dotyczące przekazanych do montażu, lecz jeszcze nieoddanych do używania maszyn, urządzeń oraz innych przedmiotów, za- kupionych od kontrahentów oraz wytworzonych w ramach własnej działalności gospodarczej,

■poniesione koszty ulepszenia środka trwałego (przebudo- wa, rozbudowa, rekonstruk- cja, adaptacja lub moderniza- cja), które powodują zwięk- szenie wartości użytkowej środka trwałego,

■rozliczenie nadwyżki zysków inwestycyjnych nad stratami inwestycyjnymi.

Na stronie Ma księguje się war- tość uzyskanych efektów inwestycyjnych, a w szczególności:

■ środków trwałych,

■ wartości niematerialnych i prawnych,

■ wartość sprzedanych i nie- odpłatnie przekazanych inwestycji,

■ rozliczenie nadwyżki strat inwestycyjnych nad zyskami inwestycyjnymi.

Zapraszamy na naszą stronę www.rb.infor.pl

(15)

SCHEMAT. Ewidencja inwestycji

223 Rozliczenie wydatków 130 Rachunki bieżące jednostek 201 Rozrachunki 080 Inwestycje budżetowych budżetowych (subkonto wydatków) z odbiorcami i dostawcami (środki trwałe w budowie)

810 Dotacje budżetowe i środki z budżetu 800 Fundusz jednostki na inwestycje

1. Wpływ środków na wydatki

2. Otrzymanie faktury za wymianę okien 3. Zapłata za fakturę

3a) zapis równoległy (w momencie dokonanej zapłaty) zwiększający fundusz jednostki w aktywach trwałych 4. Przeksięgowanie w końcu roku salda konta na fundusz jednostki

5. Przeksięgowanie zrealizowanych wydatków na podstawie sprawozdania Rb-28 lub Rb-28S

■ PODSTAWA PRAWNA

Daty zapisu księgowego

Czy fakturę zakupu należy ujmować pod datą wpływu faktury, czy pod datą sprzedaży, np. faktura z da- tą sprzedaży: 03.02.2010 r., data wystawienia: 05.02.2010 r. oraz data wpływu do zakładu budżetowe- go: 10.02.2010 r. (zapis w programie do księgowania jest następujący: data powstania dokumentu....)?

1 3

5

3a 4

2

W

sytuacji opisanej przez Czytelniczkę daty zapisu księgowego powinny być następujące:

■ data operacji gospodarczej: 03.02.2010 r.

■ data dokumentu (data powstania dokumentu):

05.02.2010 r.

■ data zapisu: 10.02.2010 r.

Zapisów w księgach rachunkowych dokonuje się w sposób trwały, bez pozostawiania miejsc pozwalają- cych na późniejsze dopiski lub zmiany (art. 23 ust. 1 i 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości).

Każdy zapis księgowy powinien zawierać co najmniej:

■ datę dokonania operacji gospodarczej,

■ określenie rodzaju i numer identyfikacyjny dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu oraz jego datę, jeżeli różni się ona od daty dokonania operacji,

■ zrozumiały tekst, skrót lub kod opisu operacji, z tym że należy posiadać pisemne objaśnienia treści skró- tów lub kodów,

■ kwotę i datę zapisu,

■ oznaczenie kont, których dotyczy. _■

PODSTAWA PRAWNA

● Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152 poz. 1223; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1316)

(16)

F

aktura pro forma nie jest dokumentem księgowym i nie potwierdza dokonania operacji gospodarczych, zatem samej faktury pro forma nie ujmuje się w księ- gach rachunkowych. Jest ona wystawiana przed zawar- ciem transakcji i przesyłana często przez wydawnictwa razem z ofertą wydawniczą. Jeżeli na jej podstawie na- bywca dokona wpłaty na rachunek bankowy sprzedawcy, to sprzedawca powinien potraktować przelew jako wpłaconą zaliczkę i w ciągu siedmiu dni od wpływu środków pieniężnych na konto ma obowiązek wysta- wić fakturę zaliczkową. Zasady wystawiania faktur do-

kumentujących otrzymanie zaliczek i przedpłat uregulo- wano w § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Ewidencji przedpłaty przekazanej na podstawie faktury pro forma oraz ewidencji faktury dokumentującej zakup prenumeraty należy dokonać w sposób przedstawiony na schemacie.

Ewidencja i dokumentacja zakupu prenumeraty

W grudniu 2009 r. opłaciliśmy na podstawie faktury pro forma prenumeratę czasopisma na 2010 r. Ustaliliśmy, że pieniądze wpłynęły do wydawnictwa 23 grudnia 2009 r. Niestety, fakturę wystawiono nam dopiero z datą 6 stycznia 2010 r. Jak zaksięgować tę fakturę? W polityce rachunkowości mamy zapis, że prenumeratę cza- sopism na rok następny księgujemy od razu w koszty (zrezygnowaliśmy z rozliczeń międzyokresowych)?

SCHEMAT. Ewidencja prenumeraty

130 Rachunki bieżące 201 Rozrachunki

jednostek budżetowych z odbiorcami 400 Koszty

(subkonto wydatków) i dostawcami według rodzajów

1. WB – zapłata na podstawie faktury pro forma za prenumeratę czasopism (w księgach rachunkowych 2009 r.)

2. Faktura VAT dokumentująca zakupioną prenumeratę (w księgach rachunkowych 2009 r.) – ze względu na mało istotną kwotę prenumeraty zrezygnowano z rozliczeń międzyokresowych kosztów

■ PODSTAWY PRAWNE

● Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towar i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 212, poz. 1337; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 222, poz. 1760)

1 2

INFORMACJE I ZAMÓWIENIA:

tel.: 22 761 30 30 0-801 626 666 e-mail: bokinfor.pl

skype: BOK_infor_pl

NOWA USTAWA O FINANSACH PUBLICZNYCH z komentarzem

Skorzystaj z komentarza do nowej ustawy o finansach publicznych oraz ustawy – Przepisy wprowa- dzające ustawę o finansach publicznych. Nowe przepisy przewidują wiele zmian, zwłaszcza dotyczą- cych form organizacyjno-prawnych jednostek sektora finansów publicznych.