Bezpłatny dodatek do „Głosu Wąbrzeskiego 4 ', poświęcony zagadnieniom rolniczym
Nr. 34 Wąbrzeźno, dnia 7 sierpnia 1930 r. Rok- II
Jak przysporzyć paszy na przyszły okres zimowy.
Ukończyliśmy sprzęt zibóż i w najbliższych ty godniach pochłonięci będziemy nagłemi pracami siewu jesiennego i wybieraniem okopowych, że ani nie spostrzeżemy się, jak zima nas zaskoczy, a tem- samem cały inwentarz nasz stanie na suchej paszy w oborze,
I dziś już zastanowić się musimy nad tern, czy będzie nam możliwem inwentarz nasz w całej ilo
ści do przyszłej wiosny należycie wyżywić, Ale nie tylko wyżywić, lecz dbać musimy o to, aby ży- wiznę, która jest podstawą bytu naszych gospo
darstw, w jaknajlepszym stanie utrzymać.
Dotychczas było naszym zwyczajem ułożyć so bie plan paszenia inwentarza dopiero w późnej je
sieni, gdy z pola już wszystko sprzątnęliśmy i in wentarz stanął na dobre w oborze; wtenczas obli
czaliśmy zapasy wszelkiej posiadanej paszy i od
powiednio do tego przeznaczyliśmy dzienne ilości tej paszy, aby nam do wiosny starczyło. Lecz w tym roku wyjątkowej posuchy, jaką do żniw mie
liśmy, już dziś musimy się nad tern zastanowić i ewtl. drogi wyjścia szukać!
Jakie powody nas do tego skłaniają?
Nie wątpię wcale, że urodzaje buraków mogą być bardzo dobre, przyczyniły się do tego obfite opady deszczowe, jakie w ostatnich tygodniach o- kolice nasze nawiedziły, lecz dziś już także prze- widzieć można, że urodzaje ziemniaków będą zna
cznie niższe od zwykłych urodzajów przeciętnych;
z tego też względu pewną część buraków pastew
nych, jak również wytłoków przeznaczyć będzie
my musieli na paszę dla trzody chlewnej.
Wobec tego pozostanie nam mniejsza ilość pasz soczystych dla bydła rogatego; dalej uprawa bura
ków cukrowych została nam w roku bieżącym nie omal do połowy ograniczona, a zatem, zmniejszy się nasz zapas wytłoków i liści buraczanych, tak bardzo cennych pasz w gospodarstwach naszych, także do połowy.
Zboża jare mamy już sprzątnięte i jeżeli otwar cie przyznać się chcemy, ,to powiedzieć musimy, że w bież, roku sprzątnęliśmy zaledwie dwie trze cie ilości fur, jakie zwykle mieliśmy w latach ubie
głych; wpłynęła na to długotrwała susza, tak, że jare zboża bardzo marnie wyrosły.
My rolnicy najlepiej wiemy, jaką cenną paszą objętościową w gospodarstwach naszych jest wła śnie słoma jara. Mamy wszyscy dostateczną, a na wet i nadmierną ilość inwentarza, którego bez od
powiedniej ilości jarej słomy nie jesteśmy w sta
nie wyżywić!
Jeżeli teraz przedstawimy sobie wszystkie wy
żej podane braki wymienionych pasz, to rzeczywi ście mamy powody dość poważne, aby z wielką obawą w przyszły okres zimowego paszenia in
wentarza naszego, patrzeć!
A również możemy liczyć się z tern, że koni
czyna w przyszłym roku nam nie dopisze, (gdyż z powodu suszy bardzo marnie w zbożu się utrzy mała) i z nastaniem przyszłej wiosny pastwiska nasze będą gołe.
Jakie wobec tego następstwa nam grożą? Czy może masowa wyprzedaż inwentarza za bezcen, lub też przetrzymanie takowego o głodzie? Nie — i jedno i drugie nie, gdyż jedno i drugie fatalne skutki by nam w przyszłych latach przyniosło!
Trzeba zawsze złu zaradzić i szukać wszelkich możliwości, aby paszy sobie przysporzyć. Każdy w swojem gospodarstwie będzie wiedział, w jaki sposób touczynić. Jeszcze jest czas, natychmiasto wy siew rzepy ścierniskowej na spłużkowanempo
lu, naprzykład pod ziemniaki, aby w późnej jesie ni sprzątnąć pewne ilości kłębów i liści i tern sa mem mieć paszę soczystą przez pierwsze dwa mie
siące okresu suchego paszenia. Również natych
miastowe zasianie rozmaitych mieszanek na zie loną paszę da nam możność przechowania innej paszy na okres zimowy.
Tej okazji przysporzenia sobie paszy nie wol no nam w rokubież, pominąć, tembardziej, że zbo że z pola rychło zeszło.
Mimo jednak tych wszystkich zabiegów na
szych, możemy jednakowoż na wiosnę przyszłego roku brak paszy odczuć.
Dlatego chciałbym zwrócić szczególnie uwagę na łęty ziemniaczane, na które uwagi nigdy nie zwracamy, a które zwykle na ściółkę przeznacza
my. ,
— 1 1 0 —
P a m i ę t a n i , ż e j e d n e g o r o k u p o d c z a s w o j n y ś w i a t o w e j z a k i s i ł e m ł ę t y , p r z e k ł a d a j ą c t a k o w e s ł o m ą ż y t n i ą i p r z y p o m in a m s o b ie , ż e b y d ł o p a s z ę t ę b a r d z o c h ę t n i e z j a d a ł o . K i s i łe m w t e n c z a s ł ę t y p o w y b r a n i u z i e m n i a k ó w , l e c z t o m i s i ę z b y t n i o n i e p o d o b a ł o , g d y ż ł ę t y b y ł y m o c n o z i e m i ą z b r u d z o n e W r o k u b i e ż ą c y m m a m y w i d o k i , ż e ł ę t y b u j n i e w y r o s n ą , w o b e c t e g o n a l e ż a ł o b y t a k o w e k r ó t k o p r z e d z a s c h n i ę c i e m s k o s ić i p o n i e z n a c z n e m z w i ę d n i ę c i u w k o p i e z a k i s i ć .
N i e c h c i a łb y m d o t e j c z y n n o ś c i w s z y s t k i c h b e z w z g l ę d n i e n a m ó w ić , g d y ż n i e j e d e n m ó g ł b y p r z e z n i e o d p o w i e d n ie z a b i e g i j a k i e ś , c h o c ia ż c o p r a w d a b a r d z o m i n i m a l n e , s t r a t y p o n i e ś ć , l e c z z a z n a c z a m , ż e j a t o u c z y n i ę i w s z e l k i e ł ę t y , r a z e m z o d p o w ie d n i ą i l o ś c i ą s ł o m y ż y t n i e j, z a k o p c u j ę .
Ł ę ty n a l e ż y z w o z i ć w d ł u g i k o p i e c n a w i e r z c h z i e m i , t a k s a m o j a k l i ś c i e b u r a c z a n e i p r z e k ł a d a ć w a r s t w a m i s ł o m ą .
D l a p o r ó w n a n i a p o d a j ę z a w a r t o ś ć s t r a w n y c h s k ł a d n i k ó w o d ż y w c z y c h k i s z o n y c h l i ś c i b u r a c z a n y c h , j a k r ó w n i e ż ł ę t ó w z i e m n i a c z a n y c h :
S u c h a s u b s ta n c ja : l i ś c i e 2 1 ,2 % , ł ę t y 2 3 % , B i a ł k o ; l i ś c ie 2 , 0 % , ł ę t y 1 ,2 % ,
W ę g l o w o d . : l i ś c ie 6 , 8 % , ł ę t y 6 , 2 % . T ł u s z c z ; l i ś c i e 0 , 7 % , ł ę t y 1 ,2 % .
Z p o w y ż s z e g o w i d z i m y , iż e k i s z o n k a ł ę t ó w n i e u s t ę p u j e p o d w z g lę d e m z a w a r t o ś c i s t r a w n y c h s k ł a d n i k ó w o d ż y w c z y c h k i s z o n c e l i ś c i b u r a c z a n y c h .
N a t u r a l n i e , ż e w i ę k s z e p o s i a d ł o ś c i , k t ó r e s t o s u n k o w o d o o b s z a r u m a j ą z n i k o m ą i l o ś ć i n w e n ta - i z a , n i e p o t r z e b u j ą t e g o c z y n i ć , l e c z ś r e d n i i m n i e j s i r o l n i c y , k t ó r y c h s t a n i n w e n t a r z a j e s t w y s o k i i z t e g o p o w o d u n i e o m a l z a w s z e b r a k p a s z y o d c z u w a j ą , m u s z ą w o b e c n y m c z a s ie w s z e l k i e m o ż l iw o ś c i w y k o r z y s t a ć .
U w a ż a m , ż e p r a c e z t e r n z w i ą z a n e , b ę d z i e m y m o g l i b e z u s z c z e r b k u d l a g o s p o d a r s t w a w y k o n a ć , g d y ż w b i e ż ą c y m r o k u m i e l i ś m y ż n i w a s t o s u n k o w o b a r d z o w c z e ś n i e i z t e g o p o w o d u t e ż z a s i e w y o z i m in u s k u t e c z n i m y p r ę d z e j , a w t e n c z a s d o s y ć c z a s u n a m b ę d z i e , a b y ł ę t y s i p r z ą t n ą ć i z a k o p c o - w a ć .
W Ł A D Y S Ł A W K L I M E K .
Rząd ułatwia rozwój przemysłu tłuszczowego w Polsce.
P r z e m y s ł t ł u s z c z o w y w P o l s c e s t o i d o t y c h c z a s n a d o ś ć n i s k i m p o z i o m ie , z w ł a s z c z a z a ś w d z i e d z i n i e p r o d u k c j i s z m a l c u w y k a z u j e b a r d z o d u ż e b r a k i . P r z e m y s ł t ł u s z c z o w y p o w i n i e n z a j ą ć w p r z e t w ó r s t w ie k r a j o w e m p o w a ż n e m i e js c e . R o k r o c z n i e b o w ie m i m p o r tu j e m y d o P o ls k i o k o ł o 1 6 .0 0 0 t o n n s z m a l c u z a g r a n ic z n e g o , c o p r z y p u s z c z a l n i e s t a n o w i b l i s k o 5 0 p r o c e n t o g ó l n e j k o n s u m c j i s z m a l c u w P o l s c e . R ó ż n e p r z y c z y n y s k ł a d a j ą s i ę n a t e g o r o d z a ju s t a n r z e c z y . J e d n ą z n a j b a r d z i e j z a s a d n i c z y c h p r z y c z y n je s lt w y s o k a k a l k u l a c j a k o s z tó w p r o d u k c j i s z m a l c u k r a jo w e g o , w s k u t e k c z e g o n i e w y t r z y m u j e o n k o n k u r e n c j i n a w e w n ę t r z n y m r y n k u z e s z m a l c e m z a g r a n ic z n y m , z w ł a s z c z a z a m e r y k a ń s k i m .
O b e c n e c e n y s u r o w c a t ł u s z c z o w e g o , j a k t ł u s z c z k i s z k o w y , n e r k o w y i z o d p a d k ó w w y n o s z ą ś r e d n i o o k o ł o 2 .2 5 z ł , z a 1 k g . , p o p r z e t o p i e n i u z a ś k o s z t w ł a s n y 1 k g . r a f i n a d y w y n o s i c a 3 .7 4 z ł ., a w i ę c 3 7 4 z ł . z a 1 0 0 k g . T y m c z a s e m z a g r a n ic z n y s z m a l e c k o s z t u j e n a n a s z y m r y n k u z a 1 0 0 k g , l o c o s k ł a d h u r t o w n i k a 2 9 0 z ł , ł ą c z n i e z c ł e m . R ó ż n i c a w i ę c m i ę d z y c e n ą s z m a l c u k r a jo w e g o , a s z m a l c u a m e r y k a ń s k i e g o w y n o s i o k o ł o 8 4 z ł . n a n i e k o r z y ś ć s z m a l c u k r a jo w e g o . N i c w i ę c d z i w n e g o , ż e w t a k i c h w a r u n k a c h n i e m o ż e b y ć m o w y o r o z w o j u n a s z e g o p r z e m y s ł u s z m a l c o w e g o . P r z e m y s ł t e n , m ó w i ą c ś c i ś l e , w P o l s c e w ł a ś c i w i e n i e i s tn i e je , a c z k o l w i e k p o s i a d a o n n a t u r a l n e w a r u n k i r o z w o j u , a w i e le z a k ł a d ó w z a o p a t r z o n y c h j e s t w o d p o w i e d n i e u r z ą d z e n ia .
P o w y ż s z e p r z y c z y n y s p r a w i ły , ż e c z y n n ik i r z ą d o w e z a i n t e r e s o w a ł y s i ę b l i ż e j w o s t a tn i c h m i e s i ą c a c h s p r a w ą n a s z e g o p r z e m y s ł u t ł u s z c z o w e g o . W w y n i k u p r z e p r o w a d z o n y c h w t e j s p r a w i e n a r a d i b a d a ń r z ą d p o s t a n o w i ł w y d a ć d w a r o z p o r z ą d z e n i a , p o s i a d a j ą c e d l a p o l s k i e g o p r z e m y s ł u s z m a lc o w e g o z a s a d n ic z e z n a c z e n ie , a l b o w i e m m u u m o ż l i w i a ją o n e s z y b k i r o z w ó j .
J e d n o z t y c h r o z p o r z ą d z e ń u s t a n a w i a o c h r o n ę s z m a lc u k r a j o w e g o p r z e d i m p o r t e m s z m a l c u z z a
g r a n ic y p r z e z p o d w y ż s z e n i e c e ł p r z y w o z o w y c h o d s z m a lc u o 5 0 z ł ., t j . d o i l 0 0 z ł . z a 1 0 0 k g . s z m a l c u . D r u g i e r o z p o r z ą d z e n i e p r z e w i d u j e 6 0 p r o c , u l g ę c e l n ą d l a s z m a lc u n i e r a f i n o w a n e g o , s p r o w a d z a n e g o z z a g r a n i c y d l a p r z e r o b u z k r a ju .
P i e r w s z a z t y c h d e c y z y j r z ą d u i d z i e c a ł k o w i c i e p o l i n j i w n i o s k ó w p r o d u c e n t ó w r o l n y c h i o r g a n i- z a c y j , p r z e t w a r z a j ą c y c h a r t y k u ł y h o d o w l a n e . W p ł y n i e o n a n i e w ą t p l iw i e n a z a h a m o w a n i e p r z y w o z u d o P o l s k i s z m a l c u r a f in o w a n e g o , c z y li g o t o w e g o d o s p o ż y c i a . W t e n s i p o s ó b r o z p o r z ą d z e n i e t o p r z y c z y n i s i ę r ó w n i e ż id o p o p r a w y n a s z e g o b i l a n s u h a n d l o w e g o .
U l g a c e l n a w w y s o k o ś c i 6 0 p r o c e n t s t o s o w a n a b ę d z i e j e d y n i e p r z y i m p o r c i e s u r o w e g o s z m a l c u n i e r a f in o w a n e g o , k t ó r y m u s i b y ć p r z e r o b i o n y w n a s z y c h z a k ł a d a c h . i P r z y w ó z z z a g r a n i c y s z m a l c u n i e r a f in o w a n e g o j e s t k o n i e c z n y , g d y ż w P o l s c e b r a k d o s t a te c z n y c h i l o ś c i s u r o w c a i t ł u s z c z o w e g o , p o t r z e b n e g o d l a c e l ó w p r z e tw ó r s t w a . P r z e t a p i a n i e s u r o w e g o s z m a l c u a m e r y k a ń s k i e g o w s p ó l n i e z d r o ż s z y m s u r o w c e m k r a j o w y m p o z w o l i n a w y p o - ś r o d k o w a n i e o d p o w i e d n i e j c e n y r y n k o w e j, c o p o w i n n o s t a ć s i ę p o w a ż n y m c z y n n i k i e m w r o z w o j u p r o d u k c j i k r a j o w e j .
P o n i e w a ż o m a w i a n a 6 0 - p r o c e n t o w a u l g a c e ln a z m i e r z a d o s t w o r z e n i a u n a s w i ę k s z e g o p r z e m y s ł u s z m a l c o w e g o , w e w ł a ś c i w e m t e g o s ł o w a z n a c z e n i u , p r z e t o s t o s o w a n a b ę d z ie j e d y n i e p o d p e w n e m i o - k r e ś lo n e m i w a r u n k a m i. K o r z y s t a ć z n i e j b ę d ą m o g ł y t y l k o t e p r z e t w ó r n i e s z m a lc u , k t ó r e w y p r o d u k u j ą c o n a j m n ie j 1 0 t o n n m i e s i ę c z n i e s z m a l c u k r a j o w e g o p o c h o d z e n i a . W a r u n e k t e n , o k r e ś l a j ą c y d l a p r z e m y s łu m i n i m u m p r o d u k c j i , w b a r d z o r a c jo n a l n y s p o s ó b z m i e r z a d o z a p e w n i e n i a s u r o w c o w i k r a j o w e m u z b y t u . W t e n s p o s ó b s u r o w i e c k r a j o w y n i e p o t r z e b u j e o b a w i a ć s i ę k o n k u r e n c j i z i m p o r t o w a n y m s z m a l c e m s u r o w y m z z a g r a n i c y . D r u g i w a r u n e k s t a n o w i, ż e u l g i c e l n e u d z i e l a n e b ę d ą t y l k o p r z y w y r o b i e s z m a lc u g o t o w e g o , o d p o w i a d a j ą c e g o p e w n y m w y m a g a n i o m s t a n d a r t o w y m . U l g o w y w i ę c
- I l l -
p r z y w ó z s u r o w e g o s z m a l c u z a g r a n i c z n e g o u w a r u n k o w a n y j e s t p r z e r o b i e n i e m t e g o s z m a l c u w k r a j u i u z a l e ż n i o n y o d w y s o k o ś c i i j a k o ś c i p r z e r o b u . W y m a g a n i a s t a n d a r t o w e m a j ą n a c e l u o c h r o n ę j a k o ś c i p r o d u k c j i . C h o d z i t u o t o , a b y p o d w z g l ę d e m j a k o ś c i i o p a k o w a n i a s z m a l e c k r a j o w y n i e u s t ę p o w a ł s z m a l c o w i z a g r a n i c z n e m u .
P o w y ż e j w y m i e n i o n e w a r u n k i , p o d k t ó r e m i u - d z i e l o n e b ę d ą z e z w o l e n i a n a 6 0 p r o c , u l g ę c e l n ą p r z y p r z y w o z i e s z m a l c u s u r o w e g o z z a g r a n i c y g w a r a n t u j ą , ż e r o z p o r z ą d z e n i e o u l d z e c e l n e j , k t ó r e m a b y ć w y d a n e w d n i a c h n a j b l i ż s z y c h i m a z m i e r z a ć d o r o z w i n i ę c i a k r a j o w e j p r o d u k c j i t ł u s z c z u , r i e b ę d z i e k o l i d o w a ł o i n i e o s ł a b i s k u t k ó w p o d w y ż s z e n i a c ł a n a s z m a l e c z a g r a n i c z n y .
„Jakie korzyści daje nam spółdzielnia mleczarska' 1 ?
M l e c z a r n i a s p ó ł d z i e l c z a j a k o t a k a d a j e n a m k o r z y ś c i b a r d z o w i e l e . W p ł y w a o n a b o w i e m n a r o z • w ó j p r a w i e k a ż d e j g a ł ę z i g o s p o d a r c z e j , z w i ą z a n e j z . d o b r o b y t e m t a k p o s z c z e g ó l n y c h r o l n i k ó w , j a k i c a ł e g o p a ń s t w a .
1 ) W p ł y w a o n a n a r o z w ó j h o d o w l i . 2 ) N a r o z w ó j r o l n i c t w a .
3 ) N a r o z w ó j p r z e m y s ł u .
4 ) N a r o z w ó j w s z e l k i c h i n n y c h s p ó ł d z i e l n i , k t ó r e u n a s n a r a z i e s ą m n i e j p e w n e u d a n i a s i ę .
N a r o z w ó j h o d o w l i b y d ł a w p ł y w a d l a t e g o , ż e s p ó ł d z i e l n i a m l e c z a r s k a w s t o s u n k u d o i n n y c h g a ł ę z i g o s p o d a r c z y c h d a j e n a m k o l o s a l n e z y s k i , w i ę c r o l n i k , w i d z ą c , ż e t a k r o w a d a j e m u z n a c z n e d o c h o d y , z a c z n i e j ą l e p i e j ż y w i ć , o r a z d o b i e r a ć o d p o w i e d n i e s z t u k i t a k d o r o z p ł o d u , j a k i d o c h o w u . W r e s z c i e d l a p r z e k o n a n i a s i ę , k t ó r a k r o w a j e m u s i ę o p ł a c a , a k t ó r a n i e o p ł a c a ; z a p r o w a d z i k o n t r o l ę m l e c z n o ś c i i w t e n s p o s ó b , s t o s u n k o w o w k r ó t k i m c z a s i e h o d o w l a b y d ł a z n a c z n i e s i ę p o d n i e s i e . M l e c z a r n i a s p ó ł d z i e l c z a w p ł y w a r ó w n i e ż i n a r o z w ó j r o l n i c t w a , d a j e o n a r o l n i k o w i p o w a ż n e d o c h o d y , a t e r n s a m e m u n i e z a l e ż n i a g o d o p e w n e g o s t o p n i a m a t e r j a l n i e ; w s k u t e k c z e g o m a o n m o ż n o ś ć u l e p s z e n i a s w o j e g o g o s p o d a r s t w a p r z e z s p r o w a d z e n i e o d p o w i e d n i c h o d m i a n z b ó ż , n a w o z ó w s z t u c z n y c h i t p . W p ł y w m l e c z a r n i s p ó ł d z i e l c z y c h n a p r z e m y s ł r ó w n i e ż j e s t b a r d z o d u ż y , b o i m w i ę
c e j b ę d z i e s p ó ł d z i e l n i m l e c z a r ś k i c h , t e r n w i ę c e j b ę d z i e m y m o g l i p r z e t w o r ó w m l e c z a r s k i c h w y w i e ź ć z a g r a n i c ę , w s k u t e k c z e g o i p r z e m y s ł n a s z z n a c z n i e w z r o ś n i e . N a r o z w ó j i n n y c h s p ó ł d z i e l n i s p ó ł d z i e l n i a m l e c z a r s k a w p ł y w a t a k ż e ; d l a t e g o , i ż p o t r z e b u j ą c p a s z y d l a k r ó w , j a k n p . m a k u c h a , o t r ą b i t p . , d o s t a r c z a j ą n a m i n n e s p ó ł d z i e l n i e . T a k ż e k s z t a ł c i o n a u m y s ł y l u d z k i e , c o k o n i e c z n i e j e s t p o t r z e b n e , g d y ż r o z u m u j ą c b ł ę d n i e , n i e b ę d z i e m y m i e l i z a m i ł o w a n i a i w o w o c n e w y k o r z y s t a n i e p r a c y n a s z e j . P o z a t e m m a m y j e s z c z e i n n e , b a r d z o z n a c z n e k o r z y ś c i z e s p ó ł d z i e l n i .
O t ó ż d o s t a r c z a j ą c m l e k o d o m l e c z a r n i , n i e t r a c i m y c z a s u n a j e g o p r z e r ó b k ę w d o m u , a j e d n o c z e ś n i e u z y s k u j e m y z a n i e z n a c z n i e w y ż s z ą c e n ę . M l e c z a r n i a b o w i e m p r z y o d p o w i e d n i e j t e c h n i c e i z n a j o m o ś c i f a c h u p o t r a f i p r z e r o b i ć t o m l e k o n a p r o d u k t p i e r w s z o r z ę d n e j j a k o ś c i , z a k t ó r y u z y s k a c e n ę b e z w z g l ę d n i e w y ż s z ą , n i ż u z y s k a ł b y r o l n i k z a t e n s a m p r o d u k t , a l e w y r o b i o n y s p o s o b e m d o m o w y m . O p r ó c z t e g o m l e c z a r n i a s p ó ł d z i e l c z a
m a t ę o g r o m n ą d o n i o s ł o ś ć , ż e n i e b o g a c i s i ę z n i e j j e d n o s t k a , a l e w s z y s c y c z ł o n k o w i e n a l e ż ą c y d o n i e j , g d y ż w s z e l k i e z y s k i s ą i c h w ł a s n o ś c i ą , z a k t ó r e m o g ą c z y t o u d o s k o n a l a ć s w o j ą s p ó ł d z i e l n i ę , c z y t e ż o b r ó c i ć t e p i e n i ą d z e n a i n n y c e l , k t ó r y b y b y ł p o ż y t e c z n y d l a o g ó ł u . I w i d z ą c t e k o l o s a l n e d o c h o d y , n i c d z i w n e g o , ż e s ł o w a n a s t ę p u j ą c e w c i ą ż m i b r z m i ą w k o ł o u s z u . —
„ P a m i ę t a j , ż e s p ó ł d z i e l n i a t o t w o j a w ł a s n a o r g a n i z a c j a ! " W. Strogolewska, b . u c z e n i c a
S z k . R o l n . w K o w a l e w i e .
K o m u n i k a t y I n s t r u k t o r a R o l n e g o P . T . R .
SEKCJA PRZYSPOSOBIENIA ROLNICZEGO P. T. R.
Przypominamy,iżtermin nadsyłania zgłoszeń sekcyj Przy sposobienia Rolniczego, uprawy ozimych, żyta i pszenicy upływa z dniem 15 sierpnia. Zewzględu na wakacje Instruk tora Rolnego, zgłoszenia należy kierować bezpośrednio do Centrali P. T. R. w Toruniu, ul. Królowej Jadwigi20.
OKÓLNIK NR. 41.
Do Instruktorjatów i Sekretarjatów Powiatowych P. T. R.
Z a w i a d a m i a m y , ż e C e n t r a l n a K a s a S p ó ł e k R o l n i c z y c h O d d z i a ł w T o r u n i u r o z p o r z ą d z a p o w a ż n y m i k r e d y t a m i 9 - c i o m i e s i ę c z n y m i , p r z e z n a c z o n y m i n a P o m o r z e d l a r o l n i k ó w p r z e d e w s z y s t k i e m c e l e m u m o ż l i w i e n i a i m w y z y s k a n i a o d p o w i e d n i e j k o n j u n k t u r y n a p r o d u k t y r o l n i c z e i h o d o w l a n e .
K r e d y t y t e m o g ą b y ć r o z p r o w a d z o n e t y l k o , p r z e z K a s y S t e f c z y k a . R o l n i c y , s p r z e d a j ą c y z b o ż e S t o w a r z y s z e n i o m R o l n i c z o - H a n d l o w y m k o m i - o w o , m o g ą u z y s k a ć o d K a s S t e f c z y k a , n a p o d s t a w i e k o n t r a k t u s p r z e d a ż y z a l i c z k ę , w w y s o k o ś c i 1 0 z ł . z a q ż y t a i 1 5 z ł . z a q p s z e n i c y .
P. T.
Z a r z ą d S p ó ł d z i e l n i .
Z a w i a d a m i a m y W P a n ó w , ż e C e n t r a l n a K a s a S p ó ł e k R o i • n i c z y c h O d d z i a ł w T o r u n i u u z y s k a ł a w P a ń s t w o w y m B a n k u R o l n y m s p e c j a l n y k r e d y t .
1 ) N a p r z e t r w a n i e o k r e s u ż n i w n e g o i p o ż n i w n e g o , t , j . n a z a l i c z k o w a n i e z b o ż a c e l e m u n i k n i ę c i a s p r z e d a ż y p r o d u k t ó w r o l n y c h p o c e n a c h n i s k i c h .
2 ) N a p o d n i e s i e n i e h o d o w l i t r z o d y , i n a c z e j m ó w i ą c n a z a k u p p r o s i ą t h o d o w l a n y c h p r z e z r o l n i k ó w i w z m o ż e n i a w t e n s p o s ó b d o c h o d o w o ś c i s w y c h g o s p o d a r s t w p r z e z z w i ę k s z e n i e h o d o w l i t r z o d y . K r e d y t t e n u z y s k a j ą t y l k o t e K a s y , k t ó r e z a m ó w i ą o d p o w i e d n i ą i l o ś ć p r o s i ą t z e Z w i ą t k u S p ó ł d z i e l n i Z b y t u T r z o d y C h l e w n e j i B y d ł a w T o r u n i u , u l . P r o s t a N r . 2 0 , g d z i e n a l e ż y s i ę z w r ó c i ć z z a p o t r z e b o w a n i e m .
K r e d y t t e n b ę d z i e u d z i e l o n y K a s o m n a 9 m i e s i ę c y z o p r o c e n t o w a n i e m 9 , 5 p r o c e n t w s t o s u n k u r o c z n y m z g ó r y z a z a b e z p i e c z e n i e m w e k s l o w e m ( a k c e p t y S p ó ł d z i e l n i ) p ł a t n e w t e r m i n i e g o t ó w k ą b e z p r a w a p r o l o n g a t y .
K a s y m o g ą p o b i e r a ć 1 1 p r o c e n t w s t o s u n k u r o c z n y m o r a z z w r o t k o s z t ó w z a d r u k i ( w m y ś l u c h w a ł y W a l n e g o Z e b r a n i a p o s z c z e g ó l n e j S p ó ł d z i e l n i ) i t r z y m a ć s i ę w y t y c z n y c h , p o d a n y c h w o k ó l n i k u Z w i ą z k u N r , 4 z d n i a 2 5 . I I . 1 9 3 0 r .
Z p o w y ż s z e g o k r e d y t u w i n n i k o r z y s t a ć w p i e r w s z y m r z ę d z i e c i r o l n i c y ( c z ł o n k o w i e K a s y ) , k t ó r z y n i e k o r z y s t a l i j e s z c z e z k r e d y t ó w , u d z i e l a n y c h p r z e z S p ó ł d z i e l n i ę , o r a z c i , k t ó r z y k o r z y s t a l i z k r e d y t ó w , a s p ł a i i i w t e r m i n i e .
Z e w z g l ę d u n a c z a s , w k t ó r y m C e n t r a l n a K a s a S p ó ł e k R o l n i c z y c h m u s i w y k o r z y s t a ć k r e d y t z P a ń s t w o w e g o B a n k u R o l n e g o , n a l e ż y z g ł o s z e n i a o k r e d y t n a l e ż y c i e u m o t y w o w a n e s k ł a d a ć w j a k n a j k r ó t s z y m c z a s i e p o d a d r e s e m C e n t r a l n e j K a s y S p ó ł e k R o l n i c z y c h O d d z i a ł w T o r u n i u , u l . P r o s t a 1 8 ^ 2 0 .
Z w i ą z e k R e w i z y j n y S p ó ł d z i e l n i R o l n i c z y c h w T o r u n i u .
(—) J. Świnarski,
— 1 1 2 —
W o b e c t e g o , ż e n i e k t ó r z y z o s a d n i k ó w z a c z ę l i b u d o w ę s t u d z i e n n a w ł a s n ą r ę k ę , b e z o d c z e k a n i a o p i n j i O k r ę g o w e g o U r z ę d u Z i e m s k i e g o , p r o s z ę o z w r ó c e n i e o s a d n i k o m u w a g i , ż e p o m y ś l i p r z e p i s ó w R o z p o r z ą d z e n i a p . P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j z d n i a 1 6 . 1 1 . 1 9 2 9 r . o p r a w i e b u d o w l a n e m , A r t . 3 0 9 . O d l e g ł o ś ć s t u d z i e n o d g r a n i c s ą s i a d ó w p o w i n n a w y n o s i ć c o n a j m n ie j 5 m e t r ó w , a o d b ó r , s t a je n , c h l e w ó w i t p . , o r a z o d g n o j o w n i k a i d o ł ó w u s t ę p o w y c h c o n a j m n i e j 1 0 m e t r ó w .
S t u d n i e w s p ó l n e m o g ą b y ć u r z ą d z o n e n a g r a n i c y d z i a ł k i . A r t . 3 1 0 . S t u d n i e i z b i o r n i k i w o d y , p r z e z n a c z o n e d o p i c i a , p o w i n n y b y ć z a b e z p i e c z o n e o d z a n i e c z y s z c z e n i a .
P r z y b u d o w i e s t u d z i e n , m a j ą c y c h d o s t a r c z y ć w o d y d o p i c i a , ś c i a n y s t u d n i, o i l e n i e s ą w y k o n a n e z m u r u n a z a p r a w i e c e m e n to w e j , a l b o z k r ę g ó w b e t o n o w y c h , p o w i n n y b y ć o b ł o ż o n e w a r s t w ą g l i n y c o n a j m n ie j 1 5 c e n t y m e t r ó w g r u b o ś c i , d o g ł ę b o k o ś c i p ó ł t o r a m e t r a p o d p o w i e r z c h n i ą z i e m i , p r z y w y ż s z y m z a ś s t a n i e p o w i e r z c h n i w o d y , d o g ł ę b o k o ś c i 3 0 c e n t y m e t r ó w p o n i ż e j z w ie r c i a d ł a w o d y .
O c e m b r o w a n i e s t u d n i o t w a r t e j p o w i n n o s i ę w z n o s i ć n a d p o z i o m o t a c z a ją c e g o t e r e n u c o n a j m n i e j o d 1 m e t r .
A r t . 3 1 1 . G r u n t n a o k o ł o s t u d n i p o w i n i e n b y ć w y b r u k o w a n y l u b p o k r y t y u b i t ą g l i n ą 2 0 c m . g r u b o ś c i d o o d l e g ł o ś c i 1 m e t r a o d o c e m b r o w a n i a s t u d n i i p o s i a d a ć s p a d e k , z a p e w n i a ją c y o d p ł y w o d s t u d n i .
A r t . 3 1 2 . S t u d n i e z a o p a t r z o n e w p o m p ę , p o w i n n y b y ć n a k r y t e . O c e m b r o w a n i e t y c h s t u d z i e n p o w i n n o b y ć w z n i e s i o n e c o n a j m n ie j o 1 0 c e n t y m e t r ó w p o n a d p o z i o m o t a c z a j ą c e g o t e r e n u .
(—) inż. W. Kołodziejski,
k i e r o w n i k p r a c m e l j o r . i b u d o w l.
Z e b r a n ia K ó ł e k R o l n i c z y c h .
— ZASKOCZ. W n i e d z i e lę , 3 b m . o g o d z in i e 7 - m e j o d b y ł o s i ę z e b r a n i e o r g a n i z a c y j n e K ó ł k a R o l n i c z e g o . N a z e b r a n i e p r z y b y l i : p r e z e s p o w . p . S o je c k i i I n s t r u k t o r Z . M a l k i e w i c z . R e f e r a t o r g a n i z a c y j n y w y g ł o s i ł p r e z e s p o w i a t o w y F T . R . p . S o j e c k i o r a z p o w . I n s t r u k t o r R o l n y p . M a l k i e w i c z — w y g ł o s i ł o ,,C e l a c h i z n a c z e n i u s e k c y j p r z y s p o s o b ie n i a r o l n i c z e g o " , p o c z e r ń p r z y s t ą p i o n o d o w y b o r u z a r z ą d u . P r e z e s e m o b r a n o p . T a c z a n o w s k i e g o , w i c e p r e z e s e m p . W i t k o w s k i e g o , s e k r e t a r z e m p . G a j e w s k i e g o , s k a r b n i k i e m p . W i ś n i e w s k i e g o . D o K ó ł k a z a p i s a l i s i ę w s z y s c y o b e c n i w i l o ś c i 2 0 o s a d n i k ó w , z a w y j ą t k i e m j e d n e g o .
W n i e d z i e lę , 3 s i e r p n i a o d b y ł y s i ę n a s t . z e b r a n i a K ó ł e k R o l n i c z y c h :
ORZECHOWO. P o d p r z e w o d n i c t w e m w i c e p r e z e s a k a p i t a n a Sturomskiego o d b y ł o s i ę z e b r a n i e m i e s i ę c z n e t u t e j s z e g o K ó ł k a R o l n i c z e g o p r z y u d z ia l e o k o ł o 4 0 - s t u c z ł o n k ó w i k i l k u g o ś c i. O m a w i a n o s p r a w y a k t u a l n e . N a w s z e l k i e z a p y t a n i a k ó ł k o w i c z ó w u d z i e l a l i w y c z e r p u j ą c y c h w y j a ś n i e ń dyr. p-
i n ż . Liszka i p r z e w o d n i c z ą c y z e b r a n i a .
CZYSTOCHLEB, M i e s ię c z n e z e b r a n i e K ó ł k a R o l n i c z e g o o d b y ł o s i ę u b i e g ł e j n i e d z i e l i p o d p r z e w o d n i c t w e m p. Wiś
niewskiego. N a z e b r a n i e p r z y b y ł I n s t r u k t o r R o l n y P . T . R.
p. Malkiewicz, w y g ł a s z a j ą c r e f e r a t n a t e m a t : „ P o d o r y w a n i e ś c ie r n is k " , o r a z p o d a ł c a ły s z e r e g r a d i w s k a z ó w e k a k t u a l n y c h . P r e z e s K ó ł k a z ł o ż y ł r ó w n i e ż s p r a w o z d a n i e z w a ln e g o z g r o m a d z e n i a P . T . R . w T o r u n i u , p o c z e m z a p i s a ło s i ę k i l k u n o w y c h c z ł o n k ó w z o k o l i c y .
— Na marginesie pokazów hodowlanych w naszym po
wiecie. D o w i a d u j e m y s i ę , ż e z o d b y t y c h p o k a z ó w h o d o w l a n y c h w n a s z y m p o w i e c i e w y r ó ż n i ł s i ę p o d w z g l ę d e m i l o ś c i o w y m p o k a z w Ł o b d o w i e , n a k t ó r y s p ę d z o n o 1 0 8 s z t u k b y d ł a p o k a z o w e g o . N a g r o d ę o t r z y m a l i : h o n o r o w ą w p o s t a c i m e d a l u b r ą z o w e g o p . J a r a n o w s k i z Ł o b d o w a z a g r u p ę b y d ł a o r a z r o z d a n o n a g r ó d p i e n i ę ż n y c h o k o ł o 6 0 0 z ło t y c h .
M i ó d .
Z a p o t r z e b o w a n ie n a m i ó d j e s t b a r d z o m a ł e w z w i ą z i k u z c z e m c e n y z n i ż k u j ą . P o d a ż m i o d u j e s t d u ż a , n a t o m i a s t p o p y t n i e s z c z e g ó l n y . N a z m n i e j
s z e n i e o b r o t ó w w p ł y w a d o t k l i w i e o d c z u w a n y b r a k p i e n i ę d z y . S p r z e d a ż o d b y w a s i ę w y ł ą c z n i e z a g o t ó w k ę , k r e d y t y n i e s ą u d z i e l a n e . W o s t a t n i c h c z a s a c h z j a w i ł s i ę n a n a s z y c h r y n k a c h m i ó d r o s y j s k i i a m e r y k a ń s k i . C e n y s z c z e g ó l n i e r o s y js k i e g o s ą n i s k i e . J e d n a k ż e m i ó d z a g r a n ic z n y n i e z n a j d u j e c h ę t n y c h n a b y w c ó w , t o t e ż o b r o t y n i m s ą m i n im a l n e . M i ó d a m e r y k a ń s k i s p r o w a d z a n y j e s t d o n a s p o d p o s t a c i ą n i e n a t u r a l n ą , l e c z r a c z e j j a k o n a m i a s t k a . C o d o t y c z y m i o d u p i t n e g o , z a p o t r z e b o w a n i e n a ń j e s t n i e s z c z e g ó l n e , a l b o w i e m p o r a n i e j e s t k u t e m u o d p o w i e d n i a , j e d n a k k o n s u m c j a t e g o g a t u n k u m i o d u w z r a s t a . Z a p o t r z e b o w a n ie n a w o s k r ó w n i e ż o - b e c n ie j e s t n i e w ie l k ie , s p r z e d a ż w y ł ą c z n i e g o t ó w k o w a , t e n d e n c j a s ł a b a .
U p r a w a l i p .
U p r a w ą l i p p o w i n n i s i ę r o l n ic y , a m i a n o w i c i e z a o ł ż y c i e l e s z k ó ł e k j a k n a j w i ę c e j z a j m o w a ć , j e s t t o b o w i e m n i e t y lk o n a j p i ę k n i e j s z e d r z e w o a l e j o w e d l a d r ó g , , a l e n a d t o k w i e c i e j e g o j e s t u l u b i o n y m p o k a r m e m p s z c z ó ł i d a j e w y b o r n y m i ó d . L i p y m o ż n a r o z m n o ż y ć n a s ie n i e m i a b l e g r a m i , k t ó r e b a r d z o p r ę d k o w y p u s z c z a j ą k o r z e n i e i r o s n ą s z y b k o . N a s i e n i e , d o j r z a ł e l a t e m , t r z e b a z a s i a ć n a j e s ie ń i p r z y k r y ć l e k k o z i e m ią . W s z e l k i e o d m i a n y l i p o k u - l i z u j ą s i ę n a l i p i e p o s p o l i t e j . O c z k a w s a d z a ć n a l e ż y w c z e r w c u i l i p c u .
K r e d y t y d l a r o l n ik ó w .
Aby uchronić rolników, szczególnie drobniejszych, od sprzedaży ziemiopłodów po zbyt niskich cenach, jakie obe
cnie się płaci, okazała się potrzeba uzyskania krótkotermi
nowej pożyczki pod zastaw zboża. Pożyczkę taką uzyskała Centralna Kasa Spółek Rolniczych w Toruniu i korzystać z niej będą mogli rolnicy za pośrednictwem Kas Steiczyka
Każdy ubiegający się o powyższy kredyt, winien zgłosić się niezwłocznie do Zarządu Kasy Stefczyka, w której okrę
gu działalności zamieszkuje i uzyskać tam zaświadczenie, że dana Kasa zgadza się na udzielenie mu kredytu zaliczkowe
go na zboże. Na podstawie takiego zaświadczenia kontrak
tuje się w Pomorskiem Stowarzyszeniu Rolniczo-Handlowem, Oddział w Wąbrzeźnie odpowiednią ilość zboża na termin dostawy najdłużej 9-miesięczny.. Cena do obliczenia mia
rodajną będzie według daty dostawy i czasu umówionego.
Po upływie mniejwięcej 2 tygodni, po załatwieniu wszyst
kich formalności, otrzymuje klijent z Kasy Stefczyka zalicz
kę w wysokości złotych 15 od zakontraktowanych 100 klg.
pszenicy i złotych 10 od zakontraktowanych 100 klg. żyta, owsa lub jęczmienia. Po dostarczeniu zboża Pom. Stow. Rol
niczo-Handlowe pokrywa z uzyskanej waluty ze sprzedaży, w pierwszym rzędzie zaliczkę w Kasie Stefczyka, resztę
wypłaca klijentowi.
Ze względu na czas, w którym musi być kredyt ten wy
korzystany, należy nie zwlekać i natychmiast korzystać (oczywiście kto pragnie takiej pożyczki), której warunki są dogodne i dają możność odczekania lepszej konjunktury na ziemiopłody, chroniąc temsamem rolników od konieczności sprzedaży po tanich cenach.
Informacyj udziela Pomorskie Stowarzyszenie Rolniczo-
Handlowe Oddział w Wąbrzeźnie. (
