C»no nwmtn 10 gro««y Opłocono gotówko X
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA c z w a rte k d n ia 1 2 s ty c z n ia 1 9 3 9Pinte danie noslów i senaioiow 0.1.11
na Pomorm
i i
W d n iu 9 b m . p o d p rz e w o d n ic tw e m m e c . K a z im ie rz a to m a s z o w sk ie g o , p rz e - w o d iu c z ą c e g o p o m o rs k ie g o o k rę g u U z, A . o d b jlo się p ie rw sz e z e b ra n ie s e n a to ró w i p o sio w \V le tk ie g o P o m o rz a , c z io n k o w O - u o z u Z je d n o c z e n ia N a ro d o w e g o .
P o z a g a je n iu z e b ra n ia i p o w ita n iu o - b e c n y c ii m e c . P o m a s z e w s k i o m ó w ił s y tu a c ję p o w y b o rc z ą , s tw ie rd z a ją c , z e o b o z is tn ie je n a P o m o rz u z a le d w ie o d ro k u , n ie m n ie j je d n a k u m ia ł p rz e c iw s ta w ić s ię a n ty w y b o rc z e j a k c ji s ta ry c h z a sie d z ia ły c h o rg a m z a c y j.
W y so k a fre k w e n c ja w w y b o ra c h p a r
la m e n ta rn y c h je st z je d n e j s tro n y d o w o d e m p o p u la rn o ś c i h a s e ł z je d n o c z e n ia n a ro d o w e g o , z d ru g ie j z a ś w y k a z u je , ż e O . Z . N . n a P o m o rz u d o b rz e w y p e łn ia sw e z a d a n ia .
T a k ie j fre k w e n c ji w y b o rc z e j n ie z d o ła ły . m im o n a jw ię k s z y c h w y siłk ó w , d u ż e g o n a k ła d u p ie n ię d z y i d łu g o trw a ły c h p rz y g o to w a ń z e s tro n y p a rtii p o lity c z n y c h , o - s ią g n ą ć w y b o ry s a m o rz ą d o w e .
M e c . T o m a sz e w s k i z a k o ń c z y ł sw e p rz e । m ó w ie n ie ż y c z e n ia m i o w o c n e j p ra c y , za-1 ró w n o n a p o lu p a rla m e n ta rn y m , ja k i n a I te re n ie o k rę g ó w w y b o rc z y c h d la p p . s e n a to ró w i p o słó w .
N a s tę p n ie m g r. W o jn o w sk i z d a ł s p ra - z p rz e b ie g u w y b o ró w s a m o rz ą d o w y c h , p rz e m ó w ie n iu sw y m p o d k re ś lił, ż e
g łó w n y o p o z y c ji, tj. p rz e p ro w a d z e n ie g e n e ris p le b is c y tu p o lity c z n e g o —
c a łk o w ic ie s p a lił n a p a n e w c e . S p o łe c z e ń s tw o p o m o rsk ie n ie g ło so w a ło n a u g ru p o w a n ia p o lity c z n e , le c z n a w y p ró b o w a n y c h d z ia ła c z y s a m o rz ą d o w y c h . I ty lk o ta n i, g d z ie o p o z y c ji u d a ło się z e s ta w ić n a liś c ie n a z w isk a z n a n y c h d z ia ła c z y n a n iw ie s a m o rz ą d u , z d o ła ła o n a o s iąg n ą ć s u k c e s y .
W y ją te k p o d ty m w z g lę d e m s ta n o w i P P S ., n a k tó rą g ło s o w a n o ra c z e j d la z a d e m o n s tro w a n ia b e z ro b o c ia , a n iż e li z p rz e k o n a ń m a rk sis to w s k ic h . N ie m n ie j o b ja w u te g o n ie m o ż n a le k c e w a ż y ć . P rz e z s k u te c z n ą w a lk ę z b e z ro b o c ie m w p ły w y m a rk sis to w s k ie s a m e p rz e z się u le g n ą lik w id a c ji.
T rz e c i z k o le i z a b ra ł g ło s n a c z . J a c y - n a , s e k re ta rz o k rę g u p o m o rsk ie g o O Z N , k tó ry o m ó w ił w y ty c z n e p rz y s z łe j w sp ó ł- p ra c y m ię d z y z e s p o łe m p o m o rsk im s e n a to ró w i p o s łó w i p rz e w o d n ic tw e m o k rę g u p o m o rsk ie g o O . Z . N .
N a s tę p n ie z a w ią z a ła się b a rd z o in te re s u ją c a d y s k u s ja , w k tó re j g ło s z a b ie ra li w sz y sc y p o s ło w ie i s e n a to ro w ie , p o ru s z a ją c c a ły s z e re g w a ż n y c h i is to tn y c h p ró b ie m ó w , ś w ia d c z ą c y c h ja k p o w a ż n ie i o d p o w ie d z ia ln ie tra k tu ją s w e z a d a n ia i z o b o w ią z a n ia w o b e c s p o łe c z e ń s tw a p o m o rsk ie g o , k tó re p o w o ła ło ic h d o p ra c y p a rla m e n ta rn e j.
In ż . p o s e ł W ic h liń s k i z d a ł s p ra w ę z d o ty c h c z a so w e g o p rz e b ie g u p ra c w S e jm ie o ra z w k o n s e k w e n c ji s w y c h w y w o d ó w p o d n ió s ł
k o n ie c z n o ś ć z o rg a n iz o w a n ia k o ła re g io n a ln e g o p o s łó w
O. Z. N.
z a c z y m s iln ie p rz e m a w ia ją w a ru n k i p ra c y n a P o m o rz u .
W ic h liń s k ie g o p o p a rł p o s e ł M a rc in k o w s k i, p o d k re ś la ją c z e s w e j s tro n y d o n io słą ro lę p o m o rs k ic h o rg a n iz a c y j ro ln ic z y c h n a P o m o rz u . N a jb a rd z ie j n ie w ą t p liw ą p o trz e b ę z o rg a n iz o w a n ia k o ła re g io n a ln e g o p o d n ió s ł w ę
W c e l su i
k o le jn o k a ż d y z m ó w c ó w , p rz y ta c z a ją c n y c h , k tó re d o ty c h c z a s trz y m a ły się n a u - w ie le a rg u m e n tó w rz e c z o w y c h . b o c z u , d a je się z a u w a ż y ć te n d e n c ja z b liż e -
S e n a to r B u d z a n o w s k i p o d k re ś lił p o - n ia d o o b o z u . W re s z c ie w z a k o ń c z e n iu sw e
n a d to | g o p rz e m ó w ie n ia p o d n ió s ł s p ra w ę w ła sn e -
silu y o p ó r je d n o lic ie d z ia ła ją c y c h o rg a n i- g 0 p la n u g o s p o d a rc z e g o d la P o m o rz a . z a c y j n ie m ie c k ic h , z a ró w n o n a p o lu g o -1 P o s e ł J a n ic k i p o św ię c ił sw e
s p o d a rc z y m ja k i k u ltu ra ln y m , | s p ra w ie k o ła re g io n a ln e g o
p o d n o s z ą c k o n ie c z n o ś ć o d p o w ie d n ie g o z o r- s z e rz e j z a sa d y p ra c y p o słó w i s e n a to ró w g a n iz o w an ia się s p o łe c z e ń stw a p o ls k ie g o .
P o s e ł F ilip o w ic z w p rz e m ó w ie n iu sw o im w sk az a ł
n a a tm o sfe rę g łę b o k ie g o z a u fa n ia , ja k a p o w in n a p rz y ś w ie c a ć w p ra c y p a rla m e n
ta rn e j.
Z a u fa n ie to je s t je d n y m z z a s a d n ic z y c h e le m e n tó w g łę b o k o p o m y ś la n e j w s p ó łp ra c y . N a s tę p n ie m ó w c a s c h a ra k te ry z o w a ł o - b e c n y re g u la m in w e w n ę trz n y k lu b u p o s e lsk ie g o O . Z . N . z g o d n ie z re s z tą z z a ło ż e n ie m ja k o ty m c z a so w y i w y m a g a ją c y ż y c io w y c h z m ia n .
S p ra w ę z m ian y re g u la m in u k lu b o w e g o u m o ty w o w a ł s z e ro k o p o s e ł J a b ło ń sk i. P o z a ty m p o s eł J a b ło ń s k i p o d k re ś lił, ż e 's p o łe c z e ń stw o p o m o rs k ie je s t z m ę c z o n e i w a łk a m i p a rty jn y m i i tę s k n i z a c a łk o w i
ty m z je d n o c z e n ie m n a ro d o w y m . Z e s tro n y c a łe g o s z e re g u g ru p sp o łe c z -
[sw y m p rz e m ó w ie n iu se n . B ru s k i, p o d n o sz ąc w z a k o ń c z e n iu z a d a n ia o rg a n u p ra so w e g o o b o z u , o ra z k o n ie c z n o ś ć d a lsz e g o ro z p o w sz e c h n ia n ia .
P lo n y d y s k u sji o m ó w ił in ż . J a c y n a p o d k re ś la ją c
a tm o sfe rę g łę b o k ie j s z c z e ro ś c i i z a u fa n ia ja k a c e c h o w a ła z e b ra n ie
N a s tę p n ie p o w o ła n o d o ż y c ia k o m is ję o rg a n iz a c y jn ą , k tó ra z a jm ie się s p ra w ą u - tw o rz e n ia k o ła re g io n a ln e g o p o słó w i s e n a to ró w O . Z . N . n a P o m o rz u . N a p rz e - 1 w o d n ic zą c e g o k o m isji z o s ta ł w y b ra n y p o s.
i W ic h liń s k i, d o k o m is ji w e s z li p o s ło w ie:
e w y w o d y M a rc in k o w s k i, J a n ic k i i F ilip o w ic z . o ra z o m ó w ił N a z a k o ń c z e n ie z e b ra n ia o m ó w io n o
z a sa d y te c h n ic z n e w s p ó łp ra c y p o słó w i s e n a to ró w z o rg a n iz a c ją o b o z o w ą o ra z p la n T e n sa m te m a t p o ru s z y ł ró w n ie ż w p ra c y n a n a jb liż s z ą p rz y sz ło ść .
w ś ró d s p o łe c z e ń stw a p o m o rsk ie g o .
Aresztowanie szajki
komunistycznej w miasteczku kujawskim
W ia d o m o p o w s z e ch n ie , ż e o s to ją d u -, k s a n d ro w ie K u ja w s k im k ilk a a re s z to w a ń c h a k o m u n isty c z n e g o w P o ls c e są Ż y d z i.
W s z ę d z ie , g d z ie w ła d z e b e z p ie c z e ń s tw a w y k ry ją d z ia ła ln o ś ć k o m u n isty c z n ą , o k a z u je s ię , ż e k ie ro w n ik a m i a k c ji b y li Ż y d z i.
P rz e d k ilk u d n ia m i d o k o n a n o w A le -
Nowe rugi pruskie
na Śląsku Opolskim i w Prusach Wsch.
y s ie d le n iu k a z a n o o p u ś c ić o ls z ty ń s k i o k rę g re je ń c y j- n y w c ią g u li d n i. F . W a c ław J a n k o w s k i w lu ty m Jt^ ó 8 ro k u s k re ślo n y z o s ta ł, p o ♦ la ta c h p ra c y d z ie n n ik a rs k ie j n a W a rm ii, z listy d z ie n n ik a rz y n ie m ie c k ic h , c o u n ie m o ż liw iło m u w y k o n y w a n ie z a w o d u . J e st o n ż o n a ty i o jc e m c z w o rg a n ie le tn ic h d z ie
o isK ic u . । c i. .
J e d n y m z n ic h je s t w y trw a ły b o jo w n ik P o z a ty m w y sie d lo n o z o lsz ty ń sk ie g o o p ra w a P o la k ó w d o ję z y k a o jc z y s te g o , o b w o d u re je n c y jn e g o p . A n t o n i e g o k s. p r o b o s z c z M e le z e S ta re - L o r e n c k o w s k i e g o :
g o K o z ła w p o w ie c ie k o z ie ls k im n a Ś lą sk u p o w . o ls z ty ń s k i, ro d o w ite g o W a rm ia k a , O p o ls k im , k tó ry w g ru d n iu u b . ro k u o - k tó ry c a łe ż y c ie s p ę d z a ł n a o jc z y s te j z ie - trz y m a ł o d „ G e s ta p o " w O p o lu w e z w a n ie m i w a rm ijsk ie j.
d o o p u s z c z e n ia sw e j p a ra fii o ra z te re n u J a k o trz ec i w y sie d lo n y z o s ta ł p a n Ś lą s k a w te rm in ie 4 ty g o d n i. P rz e d o trz y - R e i n h o ld B a r c z z e S z c zy tn a , i o m a n ie n i te g o w e z w a n ia b y ł k s. p ro b o sz c z d o w ity M a z u r, re d a k to r i w y d a w c a „ G ło - M e lc w z y w a n y d o O p o la , g d z ie ż ą d a n o o d su E w a n g e lijn e g o .
n ie g o w p ro w a d z e n ia w ię c e j n a b o ż e ń stw ' j P n ie m ie c k ic h , n a c o je d n a k k s. p ro b o s z c z ra p . M e le się n ie z g o d z ił.
Z o k rę g u re je n c ji o ls z ty ń s k ie j z a ś w y sied liły w ła d z e p ru s k ie 4 P o la k ó w . J e d n y m z n ic h je s t b . d łu g o le tn i re d a k to r
„ G a z e ty O lsz ty ń sk ie j"* , W a c ł a w J a n k o w s k i z O lsz ty n a ,
N ie d a w n o d o n o siliśm y o w
p rz e z w ła d z e n ie m ie c k ie z e Ś lą sk a O p o l
sk ie g o i z ie m z a m ie s z k ały c h p rz e z P o la k ó w w R z e sz y w y b itn e g o d z ia ła cz a p o l
sk ie g o p . A r k i B o ż k a . O b e c n ie d o n o si „ G a z e ta O lsz ty ń sk a " o n o w y c h ru g a c h p ru sk ic h i w y s ie d le n iu d a lsz y c h 5 w y b itn y c h d z ia ła c z y p o lsk ic h .
J e d n y m z n ic h je s t w y
o so b , k tó ry m z a rz u c a się d z ia ła ln o ść w y w ro to w ą (k o m u n is ty c z n ą ).
A re s z to w a n i z o s ta li:
N e u m a n G o ld a , B ra n d e n b u rg H a w a , c ó rk a rz e z a k a , A n sz u lo w sk i L a ib , fry z je r, w sz y sc y m ie sz k a ń c y A le k sa n d ro w a K u j., d a le j G ą s io ro w s k i M o rd k a , rz e m ie śln ik , z C ie c h o c in k a , K e n ig M a ja, c ó rk a k u p c a , m ie s z k a ją c a d a w n ie j w A le k sa n d ro w ie , o - b e c n ie w e W ło c ław k u , F ry d m a n M o rd k a , k u p ie c , z a m . d a w n ie j w C ie c h o c in k u .
A re s z to w a n i p rz e k a z a n i z o sta li d o d y s p o z y c ji sę d zie g o śle d cz e g o .
Z w y k a z u a re s zto w a n y c h w y n ik a , ż e a re s z to w a n e o so b y ż y ją w d o s ta tk u .
Z e w z g lę d u n a d o b ro ś le d z tw a n ie m o ż e m y p o d a ć b liż sz y c h sz c z e g ó łó w .
z e S k a jb o t, n e j.
P o d o b n y lo s s p o tk a ł ro d o w ite g o M a zu - J a n a D o- p a t k ę z e S z c zy t- n a .
W szy sc y o n i m u s z ą p o d g ro ź b ą s u ro w y c h k a r o p u śc ić te re n w p rz e c ią g u 8 d n i.
J u ż w c z e rw c u u h . ro k u w y sie d lo n o z te re n u o lsz ty ń sk ie g o p . F ra n c isz k a B a r- i, k tó re m u c z a z O lszty n a .
Mord rabunkowy na listonoszu
p o m o rs k ie g o i s e n a to ró w
s p e c y fic z n e W y w o d y in ż .
N a p a d y n a listo n o sz ó w p ie n ię ż n y c h m im o k ilk a k ro tn y c h w y ro k ó w , s k a z u ją c y c h n a p a s tn ik ó w n a ś m ie rć , p o w ta rz a ją się o d c z a su d o c z a su n a te re n ie c a łe g o k ra ju .
W u h p o n ie d z ia łe k d o k o n a n o n a p a d u n a 2 3 -letn ie g o T a d e u sz a lle n c lik a , listo n o sz a z M o k re g o p o d G ru d z ią d z e m .
H e n c lik , w ra c a ją c w ie c z o re m d o a g e n tu ry p o c z to w e j w e w si M o k re , z o s ta ł n a p a d n ię ty p rz e z n ie w y k ry te g o d o tą d b a n d y
G d z ie k o m u n iz m — ta m Ż y d , te z a ta z n a la z ła z n o w u p o tw ie rd z e n ie w c ich y m n a p o z ó r m ia ste c z k u , g d z ie n ie p o d e jrz e w a n o b y is tn ie n ie ja c z e jk i k o m u n is ty c z -
O k a z u je się ja s k ra w ię , ż e Ż y d z i są w sz ę d z ie ro z s a d n ik a m i u s tro ju s p o łe c z n e
g o , s z e rz ą c y m i n ie n a w iść k la s o w ą .
N ie d z iw p rz e to , ż e s p o łe c z e ń stw o p o i sk ie p rz e c iw s ta w ia się te j ro b o c ie , ż e o g a r n ia je c o ra z to w ię k sz a z ło ść d o ż y w io łu ż y d o w sk ie g o , o d k tó re g o c h c e się u w o ln ić w sz elk im i le g a ln y m i ś ro d k a m i, w p ie rw sz y m rz ę d z ie p rz e z b o jk o t g o s p o d a rc z y ż y d ó w , k tó ry c h n ie s te ty p o p ie ra ją je s z c z e z a w sz e n ie u ś w ia d o m io n e d o s ta te c z n ie łu b z b a ła m u c o n e p rz e z n ic h n ie je d n e w a rs tw y s p o łe c z e ń s tw a p o lsk ie g o .
N ie k u p u j u ż y d a — to n a jle p sz a b ro ń p rz e c iw ż y d o m , k tó re j p o słu g iw a ć w in ie n się k a ż d y P o la k b e z w y ją tk u !
a
tę , k tó ry s trz e lił k ilk a k ro tn ie d o lis to n o sz a , ra n ią c g o w b rz u c h i p ie rs i. N a p a stn ik s k ra d ł c ię ż k o ra n n e m u 6 0 z ło ty c h , p is to le t, to rb ę i ro w e r, p o c z y m z b ie g ł.
L isto n o sz a lle n c lik a p rz e w ie z io n o w k ró tc e p o n a p a d z ie d o s z p ita la w G ru
Czesi wycofują się z Munkacza
♦
B U D A P E S Z T . W ę g ie rs k a a g e n c ja te le g ra fic z n a d o n o si: C z e si e w a k u o w a li, z g o d n ie z p ro p o z y c ją rz ą d u w ę g ie rs k ieg o , b e z p o ś re d n ie o k o lic e M u n k a c z a . R z ą d c z e sk o - d z ią d z u , g d z ie z m a rł w c z o ra j n a d ra n e m , sło w a c k i s k ło n n y je s t z w ro c ie w y w ie z io -
P o lic ja je s t n a tro p ie b a n d y ty . P o d - n y z o b s z a ru w ę g ie rsk ie g o m a te ria ł w o - _ , 1 1 1 * w-K * _ _ __ jC x XAr'ZfJ lO T lt- c z a s p o śc ig u z n a le z io n o w p o lu s k ra u z io -
n e H e n c łik o w i: to rb ę , ro w e r i p isto le t.
je n n y . W k ró tc e n a s tą p i ró w n ie ż w z a je m n a w y m ian a je ń c ó w . U k ła d y m ie sz a n e j k o m is ji trw a ją .
'9T
S tr . 2 „GŁOS P O M O R Z A’ Nr. 5
Organizacja powiatowej sieci
bibliotecznej
Spółdzielczość rolnicza
na Pomorzu
N a o s ta t n i m p o s ie d z e n i u K o m i s ji <1 • P o n i e w a ż k w o t a w y d a t k o w a n a n a a k - s p r a w s p o ł e c z n y c h w s i, k t ó r e o d b \ ł o s i ę c j ę b i b li o te c z n ą p r z e z s a m o r z ą d t e r y to r i a l- w M i n i s t e r s t w i e R o l n ic t w a i R e f o r m R o i- n \ w y n o s i ć m a r o c z n i e o k . 1 m i l n . z ł, p r z e u y c h , z o s ta ł a m . in . p r z e d y s k u t o w a n a i n - t o r z ą d o w e s u b w e n c j e d l a s a m o r z ą d o w y c h s t r u k c j a w s p r a w i e o r g a n i z a c j i p o w i a t o w e j b i b l i o t e k s ię g a ć b ę d ą k w o ty 2 5 0 .0 0 0 r o c z -
s i e c i b i b l io t e c z n e j . n i e .
P o w i a t o w a s i e ć b i b l io t e c z n a o p i e r a ć s ię b ę d z i e z a s a d n i c z o n a p u b l i c z n y c h b i b l i o t e k a c h s a m o r z ą d o w y c h , a p o n a d t o d o p > - w i a t o w e j s i e c i b i b l i o t e c z n e j m a j ą b y ć w ł ą c z o n e r ó w n i e ż b i b l i o t e k i o r g a n i z a c y j s p o - ł e c z n y c l i n a p o d s t a w i e p o r o z u m i e ń z z a i n t e r e s o w a n y m i o r g a n i z a c j a m i .
S i e ć b i b li o t e c z n a k r a j u s k ła d a ć s ię b ę d z i e z t r z e c h ty p ó w b i b l i o t e k : p o w i a to w y c h g m i n n y c h i r e j o n o w y c h , p r z y c z y m w m i a r ę p o t r z e b y b i b l i o t e k i p o w i a to w e i n e p o s i a d a ć b ę d ą m o g ł y f i li e .
Z a d a n i e m b i b li o te k i r e j o n o w e j, p o ż a l W r e s z c i e p o d w i n ę ł a m u s ię n o g a i w ] d n i u 2 h m . z o s ta ł z d e m a s k o w a n y . D z i ę k i c z u jn o ś c i s t r a ż y g r a n ic z n e j z o s ta ł u j ę t y w c h w i l i, g d y p r z y w i ó z ł d o W i e l u n ia n o w y t r a n s p o r t c z ę ś c i r o w e r o w y c h .
R ó w n i e ż z d e m a s k o w a n i z o s ta l i j e g o o d b i o r c y ; a m i a n o w i c i e Ż y d T u c h z W i c lu - : . I n i a , K a l i s k a 8 o r a z Ż y d R o s ie w i c z D a w i d , z a o p a tr y w a ć w k s i ą ż k i j ] \ a r u i o w i c z a k t ó r y t r u d n i ą s ię h a n d l e m
j w e r ó w i c z ę ś c i a m i d o r o w e r ó w . P r z e p r o a d z o n a u n i c h r e w i z ja d a ł a w y n i k w p r o s t j w e la c y j n y .
P o l s k a s p ó ł d z i e lc z o ś ć r o l n i c z a n a P o m o r z u z o r g a n i z o w a n a j e s t w O k r ę g o w y m Z w i ą z k u S p ó ł d z ie l n i R o l n ic z y c h i Z a r o b k ó w o - G o s p o d a r c z y c h w T o r u n i u , d o k t ó r e g o n a l e ż y 4 3 1 s p ó ł d z ie l n i , w t y m 2 1 5 s p ó ł d z i e l n i r z e m i e ś l n i c z y c h i p r z e m y s ł o -
Zdemaskowanie afery
przemytniczej
d z B o l e s ł a w c a , 2 4 - l e t n i , k t ó r y p o w r ó c i ł z w o j- J , t r u d n ił s ię u p r z e m y t e m n a w i ę k s z ą p £
s k a a n i e m i a ł ż a d n e g o z a j ę c ia , i g m i n - . . . .
o d d ł u ż s z e g o s k a l ę .
w y p o ż y c z a n i e m k s i ą ż e k b ę d z i e o r g a n iz e w a ' n i e c z y t e l n i c t w a w ś r ó d l u d n o ś c i, z a m ie s z k u j ą c e j d a n y r e j o n . J e j t e r e n e m d z i a ła n i a j e s t w z a s a d z ie o b s z a r j e d n e j g r o m a d y ,]
w z g l ę d n i e j e d n e g o r e j o n u s z k o l n e g o . G m i n n a b i b l i o te k a p u b l i c z n a p o z a b e z - | p o ś r e d n i m w y p o ż y c z a n i e m k s i ą ż e k b ę d z i e ! m i a ła z a z a d a n i e :
f i l i e r e j o n o w e i s p r a w o w a ć o p i e k ę n a d b i - ! b l i o t e k a m i r e j o n o w y m i.
D o z a d a ń p o w i a t o w e j b i b l io t < ‘k i p u b l ic / ] n e j n a l e ż e ć b ę d z i e p l a n o w a n i e i o r g a n iz o w a n i e r a c j o n a ln e j s i e c i b i b li o t e c z n e j w p o w i e c i e , s p r a w o w a n i e o p i e k i n a d b i b l i o t e k a m i g m in n y m i i r e j o n o w y m i o r a z z a o p a t r y w a n ie t y c h b i b l i o t e k w o d p o w i e d n i e k s i ą ż k i.
U c h w a l o n a i n s t r u k c j a p r z e w id u j e , ż e k i e r o w n ic t w o b i b l io t e k , z w ł a s z c z a w y ż s z e g o t y p u , b ę d z i e m o g ł o b y ć p o w i e r z o n e o - s o b o m , k t ó r e p r z e s z ł y o d p o w i e d n i e w y s z k o l e n i e b i b li o te c z n e i p o s i a d a j ą d o s t a t e c z n e w y k s z t a ł c e n i e o g ó l n e . W y d a t k i z w i ą z a n e z u r z ą d z e n i e m i u t r z y m a n i e m b i b l i o t e k g m i n n y c h , m i e j s k i c h i p o w i a t o w y c h p o n o s z ą s a m o r z ą d y t e r y to r i a ln e , k t ó r e n a t e c e l e p o w i n n y u w z g l ę d n i a ć o d p o w i e d n i e k w o ty w s w y c h b u d ż e t a c h . P o n a d t o w f i n a n s o w a n i u a k c j i b i b li o te c z n e j w e z m ą r ó w n i e ż u d z i a ł w ł a d z e p a ń s t w o w e p r z y c z y m p r z e w id u j e s i ę , ż e y d z i a ł P a ń s t w a s ię g a ć b ę d z i e o k . 2 5 p r o c e n t o g ó l n y c h w y d a t k ó w s a m o r z ą d u t e r y t o r ia l n e g o n a t e n c e l.
Walne zebranie Rzemieślniczo -
T O R U Ń . W s a l i p o s i e d z e ń D o m u S p o ł e c z n e g o o d b y ło s ię o n e g d a j w a l n e z e b r a n i e P o m o r s k i e g o I n s t y tu t u R z e m i e ś l n i c z o - P r z e m y s l o w e g o w o b e c n o ś c i p r z e d s t a w i c i e li w ł a d z i u r z ę d ó w . W z e b r a n i u w z i ę li u - d z i a ł d e l e g a c i r z e m io s ł a i p r z e m y s łu z c a ł e g o P o m o r z a .
S k o n f i s k o w a n o o g ó ł e m 1 2 0 ł a ń c u c h ó w d o r o w e r ó w , 6 7 p r z e d n ic h o s i i 5 0 w o ln o - b i e g ó w m a r k i . . T o r p e d o ” p o c h o d z e n i a n i e m ie c k i e g o . W a r t o ś ć s k o n f i s k o w a n y c h p r z e d m i o t ó w w y n o s i o k o ł o 1 0 0 0 z ł o t y c h .
Z e l k o w i c z , k t ó r y t ł u m a c z y ł s ię , ż e p r z e m y t d o s t a r c z a l i m u j a c y ś n i e z n a n i o - s o b n i c y z o k o l i c y B o le s ł a w c a , m i a ł t a k z o r g a n i z o w a n y a p a r a t o d b i o r c z y , ż e t r u d n o g o b y ł o u j ą ć . M i a ł o n o d b i o r c ó w ’ n a w e t w Z ło c z o w ie , p o w i a tu s i e r a d z k ie g o . P r z e p r o - 1 w a d z o n a t a m r e w i z ja d a l a r ó w n i e ż w y n i k p o z y t y w n y .
W s z y s t k i e p r z e d m i o t y z o s t a ły s k o n f i
s k o w a n e , a Ż y d ó w ’ p o c i ą g n i ę to d o o d p o w i e d z i a ln o ś e i k a r n e j .
w y c h , 1 5 7 s p ó ł d z i e l n i m l e c z a r s k i c h , 3 0 s p ó łd z i e l n i r o l n . - h a n d l . i 2 9 r ó ż n y c h s p ó ł d z ie l n i r z e m i e ś l n i c z y c h i p r z e m y s ł o w y c h . L ic z b a c z ł o n k ó w s p ó łd z i e l n i p r z e k r a c z a 6 5 .0 0 0 .
S p ó ł d z i e l ń ie o s z c z ę d n o ś c i o w e u d z i e li ły n a 3 . I X 1 9 3 8 r . 3 5 m i l. z ł p o ż y c z e k . W ł a s n e i c h k a p i t a ły o b r o t o w e w y n o s z ą p o n a d 2 0 m i l , z ł. w k ł a d y o s z c z ę d n o ś c i o w e 1 6 m i l . z ł, w c z y m p o g o t o w i a k a s o w e g o p o s i a d a j ą 3 ,5 m i l . z ł. W o k r e s i e w z m o ż o n e g o z a p o t r z e b o w a n i a w s z y s t k ie s p ó ł d z ie l n i e k r e d y t o w e w y p ł a c a ł y w k ł a d y b e z ż a d n y c h t r u d n o ś c i , c o s p o w o d o w a ło w z r o s t z a u f a n i a i p o w r ó t w y c o f a n y c h w k ł a d ó w .
W ś r ó d 1 5 7 m l e c z a r ń j e s t 4 6 m l e c z a r ń m e c h a n i c z n y c h i 1 0 9 ś m ie t a ń c z a r n i. P r z e r o b i ł y o n e w p i e r w s z y m p ó ł r o c z u 1 9 3 8 p o n a d 9 2 m i l . l i t r ó w m l e k a , w y p r o d u k o w a ły m a s ł a , s e r ó w i i n y c h p r o d u k t ó w n a b i a ł o w y c h z a p r z e s z ł o 1 0 m i l . z ł. 1 9 c z y n n y c h s p ó ł d z i e ln i r o l n . - h a n d l . s p r z e d a ł o t o w a r ó w z a o s t a t n i r o k n a s u m ę 2 0 m i l . z ł. W y k a z u j ą o n e w z r o s t o b r o t ó w i i c h w a r t o ś c i .
C o d o p r z e t w ó r s tw a , t o n a j w i ę k s z e s p ó ł d z i e l n ie w t y m z a k r e s i e s ą : S p ó ł d z i e l
n i a - b e k o n i e r n i a i f a b r y k a k o n s e r w w C z e r n i e w i c a c h i K o ś c i e r z y n i e , k t ó r e z a k u p i ł y z a g o tó wrk ę z a 2 ,5 m i l. z ł ż y w c a , c o s t a n o w i 1 0 p r o c e n t o b r o t ó w w t y m z a k r e s i e n a P o m o r z u .
P o z a g a j e n i u z e b r a n i a p r z e z p r e z e s a I z b y R z e m ie ś ln i c z e j w T o r u n i u p . S z u l c a , w y g ł o s z o n o s z e r e g p r z e m ó w i e ń p o w i ta l n y c h . W i m i e n iu p . W o j e w o d y P o m o r s k i e g o p o w i t a ł z j a z d p . n a c z e l n i k B a r c i ś z e w s k i, p o z a t y m p r z e m a w i a l i d e l e g a t Z w ią z k u
Wyrok na przemytników
złota
G D Y N I A . i w i ę z i e n i a o r a z p o z b a w i e n i e p r a w n a p r z e -
W s o b o t ę w g o d z in a c h p o p o l u d n i o - c i ą g l a t 5 . O s k a r ż o n ą F r i d ę S t e r n S ą d s k a - w y c h z a p a d ! w y r o k w g ł o ś n y m p r o c e s i e z a ł n a 8 m i e s i ę c y w i ę z i e n i a i 2 t y s . z ł o ty c h o p r z e m y t z ł o t a p r z e z s z a jk ę p r z e m y tn i - g r z y w n y .
k ó w . j S ą d o r z e k ł r ó w n i e ż k o n f i s k a t ę z ł o t a i
S ą d p o d ł u ż s z e j n a r a d z i e w y d a ł w y r o k , b a n k n o t ó w M a r c h a . W a r to ś ć s k o n f i s k o w a m o c ą k t ó r e g o s k a z a ł M a r c h a J u l iu s z a K e l - n e g o z ł o t a i d e w i z j e s t b a r d z o d u ż a ; s a m o m a n a n a 1 0 0 .0 0 0 z ł o t y c h g r z y w n y i 4 l a t a z ł o t o w a ż y ł o o k o ł o 4 k g .
D r S ta n is ła w S z c z o tk a
0 z b ó jn ik a c h
ż y w ie c k ic h n a Ś l ą s k u
( C ią g d a ls z y ) 2 J e d n e j n o c y n a p a d li z b ó jn ic y n a d w ó r w R a js k u , o b r a d o w a w s z y d z ie d z i
c a , k a z a li s o b ie d a w a ć p ić , je ś ć i p o d p iw s z y s o b ie , z a p o m n ie li o n ie b e z p ie c z e ń s tw ie g r o ż ą c e g o im p o jm a n ia . W ła ś c ic ie l d w o r u p o m ia r k o w a w s z y to , d a ł z n a ć d o s ą s ie d n ic h d w o r ó w , p r o s z ą c p a n ó w b r a c i s z la c h tę o r y c h łą p o m o c . N a w ie ś ć o n a d a r z a ją c e j s ię o k a z ji u ję c ia z n ie n a w id z o n e g o h e r s z ta i je g o k o m p a n ó w z e b r a ła s ię lic z n ie s z la c h ta i u d e r z y ła n a p iją c y c h z b ó jn ik ó w . U ję to W o jc ie c h a K lim c z a k a i d z ie w ię c iu z b ó jn ik ó w w e s p ó ł z d z ia d e m , c o n a p r z e s z p ie g i c h o d z ił. O d e s ła n i d o O ś w ię c im ia z b ó jn ic y s k a z a n i z o s ta li n a ś m ie r ć p r z e z ć w ia r to w a n ie ż y w c e m . C z ę ś ć c ia ła p ó ź n ie j k a t n a p r ę g ie r z u z a w ie s ił, g d z ie w is ia ł, ż e „ a ż s tr a c h p o jr z e ć b y - lo“ . S a m e g o p r z y w ó d c ę u ta r ty m z w y c z a je m ż y w e g o z a ż e b r o n a h a k u p o w ie s z o n o .
W r o k p ó ź n ie j M a te u s z K lim c z a k ( m o ż e b r a t W o jc ie c h a ) u r o d z o n y w e w s i L ip o w e j k o J t Ż y w c a i ta m o ż e n io n y
k u - d r .
Pom. instytutu Przemysłowego
I z b R z e m i e ś l n i c z y c h p . N a w r o c k i o r a z r a t o r O k r ę g u S z k o l n e g o P o m o r s k i e g o R y n i e w i c z .
W y c z e r p u j ą c y r e f e r a t o r o l i d l a r z e m i o s ł a i p r z e m y s ł u n a P o m o r z u I n s t y t u t u R z e m i e ś l n i c z o - P r z e m y s ł o w e g o w y g ł o s i ł d y r e k t o r I z b y R z e m i e ś l n i c z e j w T o r u n i u p . m g r . F r a n k o w s k i . m i e j s c e d o t y c h c z a s s o w c g o P o m o r s k i e g o I n s t y tu t u R z e m i e ś l n i c z e g o , k o n s t y t u u j e s ię o b e c n i e P o m o r s k i I n s t y tu t R z e m i e ś l n i c z o - P r z e m y s ło w y , k t ó r e g o d z i a ła l n o ś ć b ę d z i e z n a c z n i e r o z s z e r z o n a . D o z a d a l i I n s t y t u t u b ę d z i e n a l e ż a ło m . i n . o r g a n i z o w a n i e k u r s ó w z a w o d o w y c h j a k r ó w n i e ż o d c z y t ó w i w y k ł a d ó w , w y d a w a n i e i p o p i e r a n i e o d p o w i e d n i c h c z a s o p i s m f a c h o w y c h , w s p ó ł d z i a ł a n i e z w ł a d z a m i p a ń s t w o w y m i o r a z p r o p a g o w a n ie w y t w ó r c z o ś c i r o d z im e j .
O p r a c a c h b i e ż ą c y c h I n s t y tu t u i p r o g r a m i e d z i a ła l n o ś c i n a n a j b li ż s z ą p r z y s z ł o ś ć w y g ł o s i ł n a s t ę p n i e r e f e r a t i n ż . S . B o r u c k i .
Z k o l e i w y g ł o s ił r e f e r a t d e l e g a t M i n i
s t e r s t w a P r z e m y s ł u i H a n d l u p . r a d c a P i s k o r s k i , ż y c z ą c w z a k o ń c z e n i u r z e m i o s ł u i p r z e m y s ł o w i p o m o r s k i e m u p o m y ś ln e g o r o z w o j u .
P o p r z y j ę c i u p r z e z w a l n e z e b r a n i e b u d ż e t u I n s t y t u tu , p o s i e d z e n i e z a m k n ię t o .
p r z e d o ś m iu la ty , k tó r y tr z y la ta te m u p r z e n ió s ł s ię w o k o lic e B ie ls k a , z n o w u n a c z e le in n e j b a n d y s ia ł p o s tr a c h , c z y n ią c w y p a d ły z w s i M ik u s z o w ic , g d z ie m ia ł w s p ó ln ik ó w , u k tó r y c h s ię u k r y w a ł. S ta r o s ta o ś w ię c im s k o - z a to r s k i w s z e lk ic h s ta r a ń d o k ła d a ł, a b y p o jm a ć n ie b e z p ie c z n e g o z b ó jn ik a , c o je d n a k k o ń c z y ło s ię z w y k le n ie p o w o d z e n ie m .
D o p ie r o p a n u M ic h a łk o w s k ie m u , d e le g o w a n e m u p r z e z w ła d z e n a c z e le k il
k u k o n n y c h ż o łn ie r z y , N ie m c ó w z p o c h o d z e n ia , u d a ło s ię w y w ią z a ć z p o w ie r z o n e g o m u z a d a n ia . D n ia 1 1 c z e r w c a 1 6 9 7 r . w y je c h a ł o n z e s w y m o d d z ia ł- k ie m k o n n y m d o M ik u s z o w ic , g d y ż d o n ie s io n o m u p o u f n ie , ż e ta m u c h ło p a K u b ic y w p o b liż u k o ś c io ła ś w . B a r b a ry K lim c z a k u k r y w a s ię z k o m p a n a m i. N o c ą o to c z o n o d o m , a le z b ó jc y n a c z a s s ię s p o s tr z e g li i p o c z ę li s ię o s tr z e liw a ć . O d ic h s tr z a łó w c ię ż k o r a n n y M ic h a łk o w - s k i w k r ó tc e d u c h a w y z io n ą ł. K ilk u z b ó j
n ik ó w , k o r z y s ta ją c z p o w s ta łe g o w te d y z a m ie s z a n ia , z d o ła ło z b ie c , a le K lim c z a k a i d w ó c h w s p ó łto w a r z y s z y p o jm a n o . O b u z b ó jn ik ó w w O ś w ię c im iu s t r a c o n o , a K lim c z a k a d o K r a k o w a o d e s ła n o .
P o d d a n y to r tu r o m p r z y z n a ł s ię „ h e t
m a n z b ó je c k i44 d o n ie k tó r y c h s w y c h p r z e s tę p s tw i w y d a ł s p o r o z e s w y c h
Polski wynalazek wełny syntetycznej
Ł Ó D Ź . Ł o d z i a n in J a n K u b i c k i , z z a w o d u c h e m i k , p o 6 - l e t n i c h b a d a n i a c h i p r a c a c h n a u k o w y c h n a d w y n a l e z i e n ie m z a s t ę p c z y c h w ł ó k i e n , s t w o r z y ł s y n t e t y c z n ą w e ł n ę o c e c h a c h i w ł a ś c i w o ś c i a c h w e ł n y o w rc z e j z o d p a d k ó w r z e ź n y c h ( k o p y t a ) , k t ó r ą n a z w a ł „ w e łn o l i te m " . W y n a la z e k t e n z o s t a ł o p a t e n t o w a n y w P o l s c e i z a g r a n i c ą . W p o s z u k i w a n i u s u r o w c ó w z a s t ę p c z y c h , p . K u b i c k i w y d o b y ł z o d p a d k ó w l e ś n y c h w p o s ta c i i g l i w ia s o s n o w e g o n a t u r a l n e w ł ó k n a , n a z w a n e p r z e z n i e g o „ l e - c h i l l ą 44 a b ę d ą c e z a s t ę p c z y m w ł ó k n e m , z a l e ż n i e o d o b r ó b k i , d l a k o k o s u , j u ty i b a w e ł n y . P r ó b y p r a k t y c z n e n a s k a lę p r z e m y s ło w ą w y k a z a ł y c a ł k o w i tą p r z y d a t n o ś ć w y n a l e z i o n y c h p r z e z p . K u b i c k i e g o w ł ó k ie n .
O s ta t n i m w y n a la z k i e m , b a r d z o d o n i o s ł y m p . K u b i c k i e g o j e s t z n a l e z ie n i e s p o s o b u p r z e r ó b k i l n u i k o n o p i n a k o t o n i ę ( p o l s k a b a w e ł n a ) d z i ę k i k t ó r e m u o s i ą g a s ię s t a n d a r y z a c j ę w ł ó k n a k r a j o w e g o . B r a k s t a n d a r y z a c j i w k o l o n i z a c j i w ł ó k n a k r a j o w e g o b y ł d o t y c h c z a s s z k o p u ł e m w y s u w a n y m p r z e z p r z e m y s ł .
Zapisz się do LMK
w s p ó ln ik ó w . C ie k a w y je s t lo s r z e c z y z r a b o w a n n y c h p r z e z je g o b a n d ę u p a n a Ł o d z y ń s k ie g o . P r z y p o jm a n iu o d e b r a li N ie m c y K lim c z a k o w i 6 0 z ł. i p a s , k tó r y s o b ie z r o b ił z p o d p ie r ś c ic n ia d o r z ę d u z ło c is te g o n a k o n ia , s r e b r o z a ś w y p r u - te z te g o r z ę d u s p r z e d a ł Ż y d o w i, k tó r y m ie s z k a ł w B ia łe j u s o łty s a , z a 6 0 z ł.
T e n ż e Ż y d k u p ił o d z b ó jn ik ó w z a s ta w ę s r e b r n ą , u Ł o d z y ń s k ie g o z r a b o w a n ą , s k ła d a ją c ą s ię z 2 m ie d n ic , n a le w k i i 2 ta le r z e , a ta k ż e d w a s r e b r n e s tr z e m io n a d o r z ę d u . Z a k u p io n e r z e c z y z a p ła c ił Ż y d z b ó jn ik o m d w ie ś c ie z ło ty c h , p r z y r z e k a ją c d o d a ć im je s z c z e 1 6 0 . S u k n ia m i n a to m ia s t p o d z ie lili s ię z b ó j
n ic y , k a ż d y d o s ta ł je d n ą . K lim c z a k o w i p r z y p a d ła a k s a m itn a , p o d s z y ta b ia łą k ita jk ą , k t ó r ą p o p r u ł, a k s a m it d a ł n a p r z e c h o w a n ie W o jc ie c h o w i K u b ic y , a z k ita jk i k a z a ł s o b ie u s z y ć k o s z u lę , k tó r e u K u b ic o w e j w M ik u s z o w ic a c h p o z o s ta ły . U M a c ie ja K u b ic y m ia ł w p r z e c h o w a n iu o s ie m n a ś c ie g u z ó w z ło ty c h o d k o n tu s z a , c z te r y w ie lk ie , k a m ie n ia m i s a d z o n e , a c z te r n a ś c ie m n ie js z y c h b e z k a m ie n i, s z n u r e k s r e b r n y o d k o n tu s z a i ły ż k ę s r e b r n ą , p o z ła c a n ą . S tr a c o n y w O ś w ię c im iu P a g a c z s u k n ię o tr z y m a n ą z p o d z ia łu d a ł n a p r z e c h o w a n ie s w e j ż o n ie , k tó r a m ie s z k a ła w P o n ik u w e m ły n ie . D w ie m a in n y m i s u k n ia m i p o d z ie lił s ię K lim c z a k z e z b ó jn ik a m i Pa-
g a c z ę m i T u r k ie m w te n s p o s ó b , że to
w a r z y s z o m p o r o z p r u c iu ic h dał po
ć w ia r tc e m a te r ii, s a m z a c h o w u ją c poło
w ę , z c z e g o je d n ą ć w ia r tk ę s p r z e d a ł on
Ż y d o w i b ia ls k ie m u z a c z te r y z ło te gór
s k ie . Z b ó jn ic y P iw o w a r i S tr z e le c o-
tr z y m a li p o je d n e j s u k n i, które oddali
n a p r z e c h o w a n ie s ta r e m u K u b ic y , kar
b o w e m u w m ik u s z o w ic k im d w o r z e . U
te g o ż K u b ic y m ia ł K lim c z a k w przecho
w a n iu z e g a r e k i s z a b lę w s r e b r o opraw
n ą . K o łd r a je d w a b n a , z ie lo n a d o s ta ła s ię B a b ie ń c z a k o w i i Ł u k a s z o w i Leś
n e m u ; in d a g o w a n y o je j lo s n ie u m ia ł K lim c z a k p o w ie d z ie ć , g d z ie ją z b ó jn ic y s c h o w a li. K o r o n k a m i i w s tę g a m i po
d z ie lili s ię i o b r ó c ili je n a o z d o b ę s w y c h c z a p e k , ż o n ie z a ś d a l P a g a c z tr z y w s tą ż k i. S u k n ie , k tó r e d o s ta ły s ię P a g a - c z o w i i d r u g ie m u S tr z e lc o w i M ik o ła jo w i, w ło ż y li z b o jn ic v d o w o r a i o d d a li n a p r z e c h o w a n ie d o m ło d e g o K u b ic y w M ik u s z o w ic a c h , z a ś s r e b r n e g u z y h a j
d u c k ie o d n ic h d o k s ię ż e j g o s p o d y n i w C z a ń c u . P r z y p o jm a n iu p r ó c z 6 0 z ł. o - d e b r a li ż o łn ie r z e K lim c z a k o w i p a r ę p i
s to le tó w .
P o t o r tu r a c h s k a z a n o M a te u s z a K lim c z a k a n a ś m ie r ć , e g z e k u c ja o d b y ła s ię n a K r z e m io n k a c h k o ło K r a k o w a w m ie js c u , g d z ie w 1 5 1 6 r . w b ito n a p a l K o s tk ę N a p ie r s k ie g o .
CCiąg dalszy nastąpi)
