Dodatek tygodniowy „Głosu Wąbrzeskiego* poświęcony sprawom
BAoświatowym kulturalnym i literackim
Nr. 52 Wąbrzeźno dnia 19 grudnia 1931 r. Rok 9
EWANGELJA
św . Ł u k a sz a ro z d z. 3 , w ie rsz 1 — 6 .
Piętnastegoroku panowaniaTyberyusza ce
sarza, gdyPoncyusz Piłat rządziłżydowską zie mią, a Herod był tetrarchą Galilejskim, a Filip b ra t je g o te tra rc h ą Iturejskim i T ra ch o n ic k ie j
krainy,a Lizaniaszabileńskim tetrarchą, za naj
wyższych kapłanów Annasza i Kaifasza, stało się słowo Pańskie do Jana, Zacharyaszowego syna, na puszczy. I przyszedł do wszystkiej krainy Jordanu, opowiadając chrzest pokuty na odpuszczenie grzechów. Jako jest napisano w księgach mów Izajasza proroka: Głos woła jącego na puszczy. Gotujcie drogę Pańską, czyńcie proste ścieżki Jego* Wszelka dolina bę dzie napełniona, a wszelka góra i pagórek po- niżon będzie: i krzywe miejsca będą proste, a ostre drogami gładkiemi. I ogląda wszelkie cia
ło Zbawienie Boże.
NAUKA
Czemu Ewangelista oznacza tak dokładnie czas w którym Jan począł kazać?
C z y n i to d la teg o , g d y ż p o ja w ie n ie się J a n a b y ło d la lu d u Iz ra e lsk ie g o w y p a d k ie m n ie z m ie r
n ie w a ż n y m . O c z e k iw an o w te d y p o w s z ec h n ie u p rag n io n eg o M e sy a sza ; p ro ro cy p rz e p o w ie
d z ie li, ż e w y p rze d z i g o w ie lk i z w ia stu n , b ę d ą c y z d u c h a i s iły d ru g im E lia sze m . N a d e s zła n a - re sz c z ie ta w a ż n a c h w ila. Z ja w ił się z w ias tu n P a ń sk i, o s ta tn i z p ro ro k ó w , s to ją c y n a ro z g ra - n ic z u s ta re g o i n o w e g o z a k o n u „ s w a t n ie b ie s
k ie g o o b lu b ień c a 4' i w o ła : „ B lisk ie m je s t k ró le s tw o n ie b ies k ie 44.
Co znaczą słowa: „Stało się słowo Pańskie do Jana?“
Z n a c z ą , ż e J a n a lb o p rz e z z e sła n e g o o d B o g a A n io ła , a lb o s k u tk ie m n a tc h n ien ia B o ż e g o s p o w o d o w a n y z o s ta ł d o n a k a z y w an ia p o k u ty i w ie s zc z e n ia ś w iatu p rz y b y c ia P a ń s k ie g o , d o c z e g o się p rz y sp o s o b ił ż y c ie m sa m o tn e m i p o k u tn i- c z e m i p rz e sta w a n ie m z B o g ie m .
Coznaczą słowa: „Gotujcie drogęPańską, czyń cie proste ścieżki itd.?“
Z n a c zą , ż e n a leż y u s u n ąć p rz e s z k o d y , ta m u ją c e P a n u p rz y stę p d o s e rc lu d z k ich i z b a w ie n ia c z ło w iek a . G łó w n y c h p rz e s zk ó d licz y m y c z tery , o z n a c zo n y c h w y ż e j p rz ez d o lin y , g ó ry , p a g ó rk i, k rz y w e m ie jsc a i n ie ró w n e d ro g i. 1. Z a tw a rd z ia ło ś ć s e rc a , s tro n ią c a o d n a w ró c en ia .
„ B e z b o ż n ik , g d y p rz y jd z ie w g łę b o k o ś ć g rz e c h ó w , z a n ic so b ie n ie m a.44 (P rz y p . 1 8 . 5 ). 2 . P y c h ę i w y n io s ło ś ć s e rc a , k tó ra m n iem a , ż e się o b ę d zie b e z Z b a w icie la . „ B ó g p y s z n y m się s p rze c iw ia , a p o k o rn y m ła s k ę d a w a “ (Jak . 4 , 6 ). 3.
C h w ie jn o ś ć s e rca , k tó re b y n ie c h c ia ło z e rw a ć a n i z B o g ie m , a n i z e ś w ia te m i b łą k a się p o m a n o w c a ch , z b a c z a ją c to w p ra w o , to w le w o . „ B ia
d a c z ło w iek o w i d w o is teg o s erc a i g rz e sz n ik o
w i, k tó ry c h o d z ił d w ie m a d ro g am i.44 (S y ra ch . 2 , 1 4 ). — 4 . T w a rd o ść i n ie c zu ło ś ć s erc a w z g lę d e m b liź n ic h . „ K to n ie n aw id z i b ra ta sw e g o , w c ie m n o ś c ia ch je s t i w c ie m n o śc ia c h c h o d z i.44 (I J a n 2 , 1 1 ). T o ru je w ię c P a n u p rz y s tę p d o sw eg o s e r
c a 1. k to s z c z e rz e p o s tan o w ił n a w ró c ić się , a p o n ie w a ż m u to p rz y c h o d z i z tru ciz n ą, 2 . p o k o r
n ie B o g a p ro s i o tę ła sk ę n a w ró c e n ia , 3- k to z ry w a w s ze lk ie s to su n k i z lu d ź m i p rz e w ro t
n y m i i z e p su ty m i i p rz e d s ię w z iął s o b ie p rz y p o d o b a ć s ię B o g u , 4 . k to p e łn i d z ie ła m iło sie rd zia i o k a z u je je c z y n n ie s w y m b liź n im .
— 2 1 8 —
N i e s z c z ę ś c i e k o p a ln i a n e . K O R P U S O C H R O N Y P O G R A N I C Z A O P I E K U J E S I Ę L U D N O Ś C I Ą P O G R A N I C Z A
P o l s k i ż o ł n i e r z n a K r e s a c h n i e t y l k o s t r z e ż e g r a n ic R z e c z y p o s p o l it e j , < ite * s t a r a s i ę r ó w n i e ż d o p o m ó c b i e d n e j m i e j s c o w e j l u d n o ś c i . C z ę s t o s p o t k a ć m o ż n a n a n a s z y c h K r e s a c h w s c h o d n i c h ż o ł n ie r z a K O P ., i d ą c e g o z a p ł u g i e m m ie j s c o w e g o g o s p o d a r z a . Z d j ę c ie n a s z e p r z e d s t a w i a i n n y m o m e n t n i e s ie n i a p o m o c y l u d n o ś c i m i e j s c o w e j . P r z e d s t a w i a o n o r o z d a w a n ie o d z i e ż y d z ie c io m z o s i e d l i p o g r a n ic z a w s c h o d n i e g o
p r z e z s t a c j o n u j ą c e t a m D - t w o K O P .
Z A B Y T K I T R E M B O W L I .
•9
W c ią g u o s t a t n ic h d w u la t p r z y s t ą p io n o w T r e m b o w li d o r o b ó t c e le m z a b e z p ie c z e n ia p o z o s t a ły c h z a b y t k ó w h is t o r y c z n y c h . O d k o p y w a n e s ą r e s z t k i m u r ó w . W c z a s ie t y c h r o b ó t n a tr a fio n o n a z a b y t k i z e p o k i k a m ie n ia łu p a n e g o , c o d o w o d z i, ż e w z g ó r z e t r e m b o w e ls k ie b y ło j u ż w z a m ie r z c h ły c h c z a s a c h , s c h r o n ie n ie m c z ło w ie k a .
U R A T O W A N Y Z A B Y T E K A R C H I T E K T U R Y
N a o b r a z k u n a s z y m w i d z i m y m ie j s c e k a t a s t r o f y . W e d le o s t a t n ic h w ia d o m o ś c i z a b i t y c h z o s t a ło o g ó łe m 4 2 g ó r n i k ó w , 1 6 g ó r n i k ó w z o s t a ło c i ę ż k o p o r a n io n y c h . O g ie ń
w k o p a ln i g r a s u j e w d a ls z y m c ią g u .
Z d j ę c ie n a s z e p r z e d s t a w ia r u in y b r a m y z a m k o w e j . W g łę b i w id o k n a m ia s t o T r e m b o w lę .
O s t a t n io w y b u c h ł g r o ź n y p o ż a r w p o b E ż u s ł y n n e j k a t e d r y w A m a lf i, n i e d a l e k o N e a p o lu . ż y w io ł z a g r a ż a ł w s p a n i a łe j ś w i ą t y n i i t y l
k o d z i ę k i z b i o r o w y m w y s ił k o m s t r a ż y p o ż a r
n e j z N e a p o lu i o k o l ic z n y c h m ia s t u d a ło s i ę u c h r o n ić o d z n i s z c z e n i a c u d o w n y z a b y t e k a r c h it e k t o n i c z n y . K a t e d r a w A m a l f i p o d w e z w a n ie m ś w . A n d r z e j a u t r z y m a n a j e s t w s t y lu n o r m a n d z k o - b i z a n t y j s k im i z b u d o w a n a z o s t a ł a w X w i e k u , w o k r e s i e n a j w i ę k s z e g o r o z k w i t u t e g o m ia s t a , k t ó r e w ó w c z a s l i c z y ł o 5 0 .0 0 0 m ie s z k a ń c ó w . D z i ś j e s t t o s k r o m n a m i e ś c i n a , l ic z ą c a i c h z a l e d w i e 6 .0 0 0 i o d w i e d z a n a j e d y n i e p r z e z t u r y s t ó w . — Z d j ę c i e n a s z e p r z e d s t a w i a u r a t o w a n ą k a t e d r ę w A m a lf i.
N A J W I Ę K S Z Y P O M N I K C H R Y S T U S A .
N a d s t o li c ą B r a z y lj i R io d e J a n e ir o g ó r u j e p o m n ik C h r y s t u s a Z b a w ic ie la n u g ó r z e C o r c o v a d o . J e s t t o n a j w ię k s z y p o m n ik C h r y s t u s a n a ś w i e c i e . W y s o k o ś ć j e g o w y
n o s i ł ą c z e n i e z n a t u r a l n y m c o k o ł e m 4 0 0 0 m e t r ó w , a s z e r o k o ś ć 3 3 m t r y N a z d j ę c iu n a s z e m w i d z i m y n a p i e r w s z y m p l a n ie p o m n i k C h r y s t u s a , n a d a ls z y m
z a ś m ia s t o o r a z c y p e l z w a n y P a d d a S u g a r c z y l i „ G ło w a C u k r u “ .
2 1 9
M A Ł E P O D M O K L E W P O W . B A B I M O J S K I M .
N a o b r a z k u n a s z y m p o d a j e m y w i d o k n a w i o s k ę M a łe P o d m o k le n a P o g r a n ic z u . J e s t t u t a j t a k ż e S z k o ła P o ls k a .
N O W Y P R E Z Y D E N T R E P U B L I K I C H I L E
W d n iu 4 p a ź d z i e r n i k u r b . o d b y ł y s i ę w y b o r y n o w e g o p r e z y d e n t a R e p u b l ik i C h il ij s k ie j . W m y ś l u s t a w y k o n s t y t u c y j n e j o b e j m u j e n o - w o o b r a n y p r e z y d e n t w ł a d z ę d o p i e r o w 6 0 d n i p o d o k o n a n iu w y b o r u . W d n iu w ię c 5 g r u d n ia p r e z y d e n t e m r e p u b l ik i C h i le z o s t a ł
s e n o r d o n J u a n E s t e b a n M o n t e r o . Z d j ę c ie n a s z e p r z e d s t a w ia p r e z y d e n t a J u a n
E s t e b a n M o n t e r o .
A D M I R A Ł H . R I C H M O N D W W A R S Z A W I E .
N a z a p r o s z e n ie P o ls k ie j K o m is j i M ię d z y n a r o d o w e j W s p ó łp r a c y I n t e le k t u a ln e j p r z y b y ł d o W a r s z a w y a d m ir a ł a n g ie ls k i s ir H e r b e r t R ic h m o n d ; w y g ło s ił o n w d n iu 1 1 b m . o d c z y t n a t e m a t r o z b r o j e n ia . P r z y ja z d t e n z o r g a n iz o w a ła K o m is j a w e s p ó ł z „ T h e R o y a l I n s t itu t e o f I n te r n a tio n a l A f fa ir s *1 w f o r m ie w y m ia n y p r e le g e n t ó w , k t ó r z y - b y r o z p a t r z y li z p u n k t u w id z e n ia n a u k o w e g o t e n d o n io s ły i t a k a k t u a ln y p r o b le m . P o b y t s ir H . R ic h m o n d u w W a r s z a w ie j e s t j e d n y m z e t a p ó w j e g o p o d r ó ż y p o s t o lic a c h E u r o p y . — Z d ję c ie n a s z e p r z e d s t a w ia a d m ir a ła s ir H e r b e r t a R ic h -
m o n d a .
Kto pyta, coHGFEDCBA życie mu dać może,
usłyszy odpowiedź, o ile sam ją wypo
wie.
S T R Z E C H A
Zasłona, która przed każdym kryje jego życie, jest dlań najgrubszą tkaniną na świeęie.Od Redakcji „Strzechy"
K ilk u ty g o d n io w a p r z e r w a w u k a z y w a n iu s ię „ S tr z e c h y “ b y ła p o w o d e m s ił w y ż s z y c h .
O b e c n ie „ S tr z e c h a1- u k a z y w a ć s ię b ę d z ie z n o w u c o ty d z ie ń .
JAN LEŚNIAK
Życie...
Słońce młodości pod me stopy Swój blask mi kładło szczerozłoty, Senne marzenia mi się śmiały — świat się wydawał tak wspaniały, — Szedłem więc w nie w znój....
I szedłem przez tysięczny tłum, Przez radość życia — burzy szum. — Przez różne głogi — ciemne noce — Nademną wiły się proporce,
Symbole życia i — Bóg!....
I szedłem.... Parłem naprzód.
Chociaż świat niby ropniejący wrzód Mackami swemi mię ogarniał....
Zwyciężyłem — on zmarniał — Pozostało życie i — trud....
PRZEGLĄD NADESŁANYCH UTWORÓW OD MŁODYCH CZYTELNIKÓW.
L e ż y p r z e d e m n ą c a ły s to s lis tó w p is a n y c h c ło
„ S trz e c h y --. P r a w ie k a ż d y z ty c h liś c ik ó w z a w ie ra ł ja k iś u tw ó r , b ą d ź to w ie r sz e m lu b te ż p r o z ą .
S z k o d a , ż e ła m y „ S tr z e c h y 1- s ą z a s z c z u p łe , b y m ó c je u m ie ś c ić w c a ło śc i a lb o w s k r ó c e n iu . P o s ta r a m y s ię n a jle p s z e o m ó w ić ....
S m u te k — c z e m je s t s m u te k ? W y p ły w a z d u s z y , s e r c a c z ło w ie k a . 1 n ie r a z w ż y c iu n a s z e m z d a r z a s ię , ż e tę s k n im y z a c z e m ś d a le k ie m , n ie - z n a n e m , c z a se m tę s k n im y z a d r o g ą u k o c h a n ą o - s o b ą — s m u te k w ó w c z a s o s ia d a n a c z o ło s tę s
k n io n e g o . N a d e sła n y w ie rs z c z y te ln ic z k i Ł. M.
m ó w i w y r a ź n ie , ż e tę s k n i z a o s o b ą d r o g ą , a le s a m a d o d a je s o b ie o tu c h y b o p is z e :
O , n ie p ła c z b ie d n a d z ie w c z y n o . N ie s m u ć s ię — łe z n ie w y le w a j, — O k r u tn e d n i s m u tk u m in ą
L e c z ty c ie r p liw ie c z e k a j.
1 p o m ię d z y s w ó j w ie rs z w le w a w ie lk ą d o z ę o p ty z m u , a lb o w ie m d a le j, p o o m ó w ie n iu , ż e d a n a o s o b a w r ó c i, ta k k o ń c z y s w ó j w ie r sz :
„ N a ś w ie c ie ta k c u d n ie , u ro c z o . W s z y s tk o w o k o ło m iło ś c ią tc h n ie ...
Z a n u ć i ty p io s e n k ę o c h o c z o — I ś m ie j s ię — ś m ie j r a d o ś n ie !...
N a p r a w d ę n ie s m u c ić s ię — z a w s z e w e s o ło ż y c ie p r z e p ę d z a ć — to d e w iz a , ja k a p o w in n a o b o w ią z y w a ć w s z y s tk ic h .
(C ią g d a ls z y n a s tą p i)
Dziwne obyczaje weselne w różnych zakątkach świata.
O b y c z a je w e s e ln e s ą r ó ż n e w z a le ż n o ś c i d o k r a ju , n a ro d u i je g o s to p n ia k u ltu r y . Z a b a w n e o b y c z a je w e s e ln e w n a s z e m p o ję c iu p a n u ją je s z c z e u lu d z i, z a m ie s z k a ły c h w S y b e rji, w s c h o d n ie j c z ę ś c i R o s ji lu b in n v c h k r a ja c h , ja k C z a rn o g ó r z e i t. d .
Z w y c z a je te w s z ę d z ie s y m b o liz u ją z e r w a n ie d z ie w c z y n y z e s w y m ro d e m .
T a k n . p . d r u ż b o w ie c z a rn o g ó rs c y , w io z ą c p a n n ę m ło d ą z d o m u ro d z ic ó w ’ d o m ę ż a , n ie p o z w a la ją s ię je j w d r o d z e o g lą d a ć n a o jc o w s k ą s tr z e c h ę , a b y n ie r o d z iła d z ie c i, p o d o b n y c h d o s w y c h b r a c i. M ą ż m ło d e j ż o n y i je g o r o d z in a n ie ż y c z ą b o w ie m s o b ie , ż e b y w ta k i n a w e t s p o s ó b p r z y p o m in a ła s ię im k r e w o b c a , k tó r a w s ią k n ę ła d o ic h ro d u .
N a c z u w a ls k ie m w e s e lu s p o ty k a m y s ię ta k ż e z ta k ą w y m o w n ą s y m b o lik ą , m a n if e s tu ją c ą o b ję c ie w ła d z y n a ć p a n n ą m ło d ą . P a n m ło d y z b liż a s ię d o d z ie w c z y n y i, o d s ło n iw s z y p o k r y w a ją c y ją w e lo n , p a tr z y je j n a jp ie r w o s tr o w o c z y , p o c z e m tr z y k r o tn ie u d e r z a ją s iln ie n a b a jk ą .
O ile d z ie w c z y n a p o c h o d z i z te j s a m e j w s i c o i c h ło p ie c , to c e r e m o n ja ta k a m a m ie js c e z a ra z z a w r o ta m d o m u r o d z ic ie ls k ie g o p a n n y m ło d e j; o ile rz e c z s ię m t p r z e c iw n ie — w ta k im r a z ie , o d b y w a s ię d o p ie ro p<
p r z e je c h a n iu p r z e z o r s z a k p a n a m ło d e g o g r a n ic y ro d z in n e j w s i d z ie w c z y n y . T u ta j b o w ie m d o p ie r o ja k w id a>
z te g o z w y c z a ju , k o ń c z y s ię n a d d z ie w c z y n ą w ła d z a je , o jc a , a r o z p o c z y n a w ła d z a m ę ż a .
U K ir k iz ó w p o d o p e łn ie n iu c e r e m o n ji z a ś lu b in , p a n n a m ło d a , p r z y o d z ia n a w s tr ó j m ę ż a tk i, ż e g n a p o k o le i w s z y s tk ic h c z ło n k ó w ' s w e j r o d z in y i w s z y s tk ic h m ie s z k a ń c ó w c a łe g o sw ^e g o d o m u . Z a ró w n o m ę ż c z y z n ja k i k o b ie ty , ś c is k a p ła c z e m i z a w o d z e n ia m i n a d s w e m n ie s z c z ę ś c ie m , k tó r e ją z m u s z a d o r o z s ta n ia s ię z d o m e m r o d z ic ie ls k im , p r z y p ra w ia ją c o u tr a tę w o ln o ś c i.
O b rz ę d te n n a z y w a s ię p o k ir g iz k u : s u n s u , t. j. z a w o d z e n ie , p ła c z . P o p o ż e g n a n iu je d e n z e w s p ó ła u lc ó w p a n a m ło d e g o u r z ą d z a u s ie b ie w k a b itc e z a b a w ę , k tó r a s ię z w ie k a z -k a - g a r, c o o z n a c z a d o s ło w n ie : d z ie w c z y n a s ię c h o w a , z a c o o d p a n a m ło d e g o o tr z y m u je w p o d a r u n k u d łu g i k a f ta n .
W ie c z o re m d o k a b itk i te j, w k tó re j o d b y ć s ię m a z a b a w a , w n o s z ą c e r e m o n ja ln ie p a n n ę m ło d ą . P a n n a m ło d a , n ie s io n a n a w o jło k u , d y w a n ie lu b n o s z a c h p ła c z e i z a w o d z i g ło ś n o , r w ie s o b ie w ło s y i d r a p ie tw a r z . W s z y s t
k o to c z y n i w ty m c e lu , a b y p r z e k o n a ć z g r o m a d z o n y c h o s w e j w ie lk ie j b o le ś c i z p o w o d u r o z s ta w a n ia s ię z r o d z ic a m i i r o d z e ń s tw e m . W p r z e c iw n y m b o w ie m r a z ie , p o w ie d z ia n o b y o n ie j, ż e r o z s ta n ie z r o d z in ą s p r a w ia je j p r z y je m n o ś ć .
(D o k o ń c z e n ie n a s tą p i) .
ODPOWIEDZI:
— P . B a lo w i — W ą b r z e ź n o . C z e k a m y n a n a d e s ła n ie P a ń s k ic h u tw o r ó w .
— P. Basia Stemplewska — Chełmża. C h ę tn ie w id z i
m y P a n ią w g r o n ie w s p ó łp r a c o w n ik ó w „ S trz e c h y * * . - Ł. K. C z e k a m y n a z a p o w ie d z ia n y m a te r ja ł.
