J. Lehmann
"Pamiatniki Kultury", tom IV, 1963 :
[recenzja]
Ochrona Zabytków 18/1 (68), 69
glikolu etylenow ego, ro»ztwory żywic syntetycznych oraz żyw ice ciekłe. Rozdział IV — M ateriały różne zaw iera in form acje o środkach pochłaniających p ro m ienie pozafioletow e, m ateriałach stosow anych do w ykonyw ania odlewów i tkaninach z włókien sy n te tycznych. N a końcu zn ajdu ją się dwa skorowidze.
Pierw szy zaw iera sp is różnych nazw handlowych m a teriałów syntetycznych, stosowanych w kon serw acji, dnugi spis firm produkujących tego rodzaju m ateriały oraz ich adresy.
P. Rudniew ski
*
P A M IA T N IK I K U L T U R Y — Issledovan je i re- staw racija. Wyd. M inisterstw o K u ltu ry Z SR R — R ada M etodyczno-Naukow a K onserw acji i R estau racji M u zealnych Zabytków Sztuki, M oskw a—Leningrad. Poprzednie tomy (t. I w ydany w 1959 r., t. II w 1960 i t. III w /1961 r.) w ydane zostały przez Radę M etodyczno-Naukową Ochrony Zabytków. Od t. IV „P am iatn iki K u ltu ry ” w ydaw ane będą wspólnie z W szechzwiązkowym Centralnym Laboratorium N au kow o-Badaw czych. Obie placów ki są instytucjam i M i nisterstw a K u ltu ry ZSR R . Pozwoli to na umieszczenie obok artykułów opisujących konserw ację zabytków architektury rów nież opracow ań poświęconych kon serw acji eksponatów m uzealnych.
T om IV (1963).
W. W. К o s t о с z к i n, A. A. D r a g i , K oster
posadnika Jak o w a w Korele (Baszta „posadnika” Ja
k o w a w tw ierd zy k orelsk iej), s. 5 -4 8 , il. Wyniki prac badaw czych i opis konserw acji »baszty obronnej fo rte cy korelskiej (od 1617 — Keksholm , od 1Θ48 — Prio- zersik), położonej na niedużej w yspie na rzece Uzer- w ie niedaleko je j u jścia od jeziora L adoga. Na pod staw ie analizy źródeł historycznych, prac w ykopali skow ych na terenie fo rty fik acji i badania sam ej b asz ty autorzy stw ierd zają, że baszta pochodzi z X IV w., a m ianow icie w zniesiona została w 1364 r. przez no w ogrodzkiego „posadn ika” Jakow a.
E. D. b o b r o w o l s k a j a, W chodojerusalim ska-
ja cerkow Jaro sław skogo Spasskogo M onastyrja
(?>Wchod«i>jerusalimskaja” c e r k ie w ja r o sła w sk ie g o klasztoru Z b aw iciela), s. 19—43, il. Cerkiew „Wcho- do jer usai im sk a ja ” zbudowana w 1218 r., przebudow a na w 1617 r. została z kolei zastąpiona w 1831 r. cerk wią „Czudotw orcew ’. W czasie p rac konserw atorskich W 1958 r. odkryto liczne fragm enty cerkw i „Wchodo- je ru sa lim sk ie j” z 1617 r. Szereg z nich zachowano i uwidoczniono w narożnych ścianach cerkw i z 1831 r. Na podstaw ie znalezionych fragm entów i badań prze prow adzonych podczas konserw acji w 1958 r. zrekon struow ano w rysunkach i m odelu cerkiew z 1617—»19 r. A. A. T i e , K am ennyje żyły je doma X V II — na-
czało- X V III w eka w Gorochowce (K am ienne dom y
m ie sz k a ln e X V II — pocz. X V III w. w G orochow cu), s. 44 55, il. Liczące 800 lat m iasto Gorochowiec nad rzeką K liaźm ą m iało złoty w iek architektury w koń cu X V II i pocz. X V III w. A rtykuł om aw ia orchitek- turę zachowanych z tego okresu, unikalnych na tym terenie »domów m ieszkalnych zbudowanych z kam ie nia.
L. W. A n d r e j e w a , C arskie czertogi Troice-
-Sergiew oj Ław ry (Pałac carski T roice-Sergiew oj Ł a
w ry), s. 56—74, il. Na przykładzie carskiego pałacu- -czertogi w T roice-Sergiew oj Ła»wrze autorka om awia zagadnienie czertogi i porów nuje ją z innymi znany m i. Stw ierdza, że czertogam i nazyw ano tylko niektó re w spaniałe ,pałace będące w łasnością rodziny c a r sk iej.
J u. I. G r e n b e r g , N adw ratn aja kołokolm a Donskogo M onastyrja w Moskwę (D zw onnica n ad-
bram na K lasztoru D oń sk iego w M osk w ie), s. 75— 106, il. Dzwonnica nad bram ą Dońskiego K lasztoru w M o
skw ie stanow i typowy przykład architektury mo skiew skiej z poł. X V III w. A rtykuł zajm u je się h i storią, ikonografią i analizą stylistyczną dzwonnicy. P o daje inw entaryzację i projekt konserw acji.
N. A. E w s i n a , Z dan ija K azanskogo Uniw ersi-
teta (B udow le u n iw ersytetu kazańskiego), s. 107—127,
il. Qpis architektury gmachów uniw ersytetu w K a z a niu pochodzących z pierw szej poł. X I X w. w raz z ry sunkiem rekon strukcji zespołu gmachów w g stan u z 1847 r.
V/. W. F i ł a t o w, O kraskach russkich chudoż-
nïkow X V I—X V II w. (Farby artystów rosyjskich
z X V I— X V II w .), s. 128—141, il. W czasie kon serw a cji ikony „Pierw szy sobór ekum eniczny” nieznanego autora z przełam u X V I—X V II w. z Muzeum H istorii i Sztuki w Jaro sław iu , w Centralnym Laiboratorium K onserw acji im. I. E. G ra b arja w M oskwie odkryto pod olejnym i przem alow aniam i literowe oznaczenia farb, którym i były pokryte p artie obrazu. Przestudio wano przekazy pisane (m. in. sp isy farb użytych do m alow ania ścian cerkwi na K rem lu w M oskwie w poł. X V II w.), przeprowadzono analizy farb ikon i fr e sków z X V I i X V II w. i ustalono jakim i farb am i by ła m alow ana ikona i co znaczą podane na ikonie oznaczenia. Wyniki badań zestawiono w przejrzystej tabeli.
N. A. N i к i f о г а к i, Ob izmenenii kom pozycji
ikony „ Czudo G eorgija o zm ie” (Zmiana kom pozycji
ik on y „Czudo G eorgija o zm ie”), s. 142—148, il. B a d a nia XV -w iecznej ikony „Czudo G eorgija o zmie ’ z G alerii T retiakow skiej w prom ieniach podczerw o nych przy użyciu elektronowo-optycznego przetw or nika typu EOP. A utor w ykazał, że pierw otna kom po zycja ikony została w trakcie dawnych kon serw acji i przem alow ań dość znacznie zmieniona. B adan ie w prom ieniach podczerwonych pozwoliło na odtworzenie pierw otnej postaci ikony i stw ierdzenie deform ujących przem alow ań w sześciu m iejscach.
W. W. F i ł a t o w, Ob ukrepleni m iniat ju r na
pergam ente »(Wzmacnianie m iniatur na pergam inie),
s> 1 4 9—1 5 4, ii. Omówienie różnych sposobów zabez pieczania m iniatur na pergam inie. P odaje sposób za bezpieczania przy użyciu m ieszaniny bielonego w osku i żywicy pistacjow ej.
A. W. W i n n e r , M. F. I w a n o w - С z u r o n o w, S. G. Ł u z a n o w, Technika żiw opisi K. F.
Ju on a i sochrannost’ ego proizwedenij (T echnika
ob razów K. F. Juona i stan zach ow an ia je g o d zieł), s. 155— 163, il. W w iększości obrazy Juon a zachow ały się dobrze. Je st jednak »kilka m alowanych na grun tach przew ażnie fabrycznych, gdzie w arstw a m ala r sk a łuszczy się z gruntu z powodu słabego zw iązania. A. W. I w a n o w a , O nowych kleewych weszcze-
stwach w restaw raeji »(Nowe m ateriały k lejące w
k o n serw acji), s. 169—-/178. Omówienie stosowanych w pracow niach konserw atorskich ZSR R klejów op ar tych na żyw icach sztucznych. Podano ich nazw y, sk ład chemiczny i sposoby przyrządzania. W tab eli zesta w ienie zastosow ania do sk lejan ia i konserw acji za bytków m uzealnych.
J. Lehm ann
