Redaktorc : K. MAYR
London, 16, Red Lion Square.
Kunredaktoroj :
W. Solzbacher, Germanio.
P. M. Carolfi, Italio
P. J. A. Muffang, Francio.
J. Makara, Polio.
Esperanto-Organo de
kun jnnula aldono 7 a • K o l e k t o n° 2
Internacio Katolika
« La Jona Batalanto » J a n u a r o 1 9 2 6
Administracio : Kapl.Wachowski 25, Feldstrasse, Etberfeld,
Germanio Ekspedicio :
P.-J.-A. Muffang 14bi* * Av. Galois Bourg-la-Reine, Franclo.
O fic ia la j S c iig o j
1. K iel ni diris en la lasta num ero bedaŭre la eliro de la i-a num ero pro la superakvajoj en C harleroi prokastiĝis. N i garantias tam en regulan dusemajnan eli- ron, supoze ke la legantoj tuj kaj kom- plete pagas la abon-m onojn.
2. Pro sam a kialo « Juna Batalanto » nu r povis eliri en ĉi tiu num ero.
3. Varbado de novaj legantoj estas nun la plej urĝa tasko por niaj am ikoj.
Senkostajn ekzem plerojn m endu ĉe la ekspedicio.
4. P ri la aranĝoj de Ika dum 1926 ni raportos en la sekvonta num ero.
5. A1 la m ultnom braj bondeziroj por kristnasko mi n u r povas danke respondi ĉi tie : H elp u , am ikoj, por ke K. M . progresu al la gloro de Dio !
K. M.
Scllgoj ds
HOKl
«al-ia delegitoj cirkuleron kaj dem andofolion. K iu volas kunlabori kaj ne ricevis ĝin, skribu al W ilh.Solzba- cher, H onnef a. R h .,G erm . L i ankaŭ ak- ceptas abonpagojn de M O KA -anoj. E1 G erm anujoonipovas sendi enpoŝtm arkoj aŭ al lia poŝtĉeka konto Kbln 48037.
K iel progresas la krucm ilito por K.M .?
E n ĉi tiu jaro ni preparos en Paray-le- M onial p lig ran d an kunvenon. Antatte kaj poste estos en F rancujo aliaj junularkun- venoj v izitin d aj.N ip u b lik ig o sd etalo jn en
« L a J u n a B atalanto ». Do ĉiu jam nun p rep aru vojaĝokason- : Ois revido en
F rancujo ! W . S.
La Lupo de Gubbio
V e r k l s H e n r l e t t e B r e u ( * ) T r a d u k l s E l e o n o r e O t t e
Jeŝ, tio estis la inalbeno ekde la paradizo, kiu pezis super ĉia kreaĵo.
Sinjoro, kiam, ho kiam Vi forprenos la malbe- non, kiu kvazatt diŝiras Vian kreaĵon kaj fendas ĝin malamikeme ?... Kiam Vi audos la ĝemadon de la kreaturo ?
Malgaje meditanie la sanktulo rorpaŝadis.
Tiu lupo, kiel li furiozis kontraŭ senkulpa sango I... Jes, la homoj estis pravaj : «i devis esti pereigota antaŭ ol li povis fari pli da malbono, antaŭ ol eĉ pli da homsango fluis.
Tam en... tamen-ĉu tio sufiĉis ? Ĉu per tio la kulpo estus pentita, ĉu la enigma kontraŭaĵo solvita, ĉu la sangomakuloj forigitaj el Ia gaja
naturo ? ' ' • x
Estis do teruraĵo ke kreaĵo de Dio, kia estis ankaŭ tiu sovaĝau besto, tiel malice kaj sanĝavide
mortigis siajn kunkreaĵojn I
La dolĉa animo de Franĉesko ne povis kotn- preni tiun ĉi penson.
Ĉu tie ne estis kompenso, konvertiĝo de malbonvola karaktero ?. .
K R I S T O L A R E Ĝ O
L A E N G IK L IK O “ Q U A S P R IM A S „
Krisio la reĝo de la koroj, Kristv la rtĝo de la Eklezio, Kristo la reĝo de la nacioj kaj de la tuta homaro. T io estas la laŭta ĝojokrio, kiun la P ap o en la n u n a m izera tem po vokis tra la tu ta m ondo, kiu donu kuraĝon kaj esperon al la pacaj mili- tistoj de la G randa Reĝo. Je L ia honoro depost n u n ĉiujare cklesia jcsto estu solenata en la lasta dim anĉo de oktobro, ĉie en la m ondo, kie Kristo trium fas.
L a tncikliko « Quas Primas » de la 11 decem bro 1925, kiu starigas la novan feston, m ontras la po ten can personon de K risto, paŝtisto de la anim oj kaj suvereno de 1’inondo, fondinto de la Eklezio kaj gvidanto de la hom aro. K lare ĝi denove atentigas pri la f>olitika signifo de la kristana dektrino kaj la katolika eklesio, ĝi revenas al la fu n d am en taj instruoj de la papoj kaj ekleziaj doktoroj, kiuj jam batalis depost ia 12 a jarcento ko n traŭ laikismo kaj danĝera im perialism o.
D epost n aŭ jarcen to j la eklezio defendas sian rajto n je universala potenco. T io estas ne nur spirita, sed ankaŭ potitika potenco, politika en tiu senco, ke la reĝoj kaj ŝtatestroj kai ,parlam entoj regas en la jiomo kaj iaŭ la I?Ĵo kaj la Eklezio.
L a papo n u n revenas al la p rincipoj. E n la nom o de la R eĝo K risto, reĝo a e la hom oj kaj aĵoj, reĝo de la reĝoj kaj ŝtatoj, li m ontras la unuecon kaj nesolveblan potencon de la Eklezio, kiu estas la cen tra, perfekta, n edetruebla potenco. Ciu potenco venas de K risto, la vera regno estas la R egno de Kristo.
La P a p o predikas al la naciaro. Je n la plej gravaj partoj el la enctkliko :
« La pesto de nia epoko estas la tiel nom ata laikismo kun siaj eraroj kaj m albonaj ten dencoj.
Ĉi tiu eraro ne m aturiĝis en unu tago, sed depost longa tem p o ekkreskis en la interno de la hom a socio. O ni fakte kom encis nei la reĝecon de K risto su p er ĉiuj nacioj. Oni neis la rajto n de la Eklezio — rajto n , kiu ja devenas de la rajto de K risto m em instrui Ja hom ojn, doni leĝojn kaj
ĉ u la premo dĉ Pmalbeno ne povis esti nuligata, ĉu la praaj, divolataj rilatoj inter naturo kaj homo per la boneco de Dio ne povis esti riparataj ?...
Kaj la « poverello», al kiu Ĉiu kreaĵo estis frato kaj fratino, kiu vidis en ĉiu aperaĵo de tera beleco la rebrilon de dia belcco, premis' fervore la nianojn sur la bruston. « Ĉiuj vibestoj de 1’arbaro, laŭduTa Sinjoron, la Dion de 1’aino. Ho, ke ĉiuj estaĵoj ekardus per amo al Li, tiam la malbeno estus ŝanĝita en benon I »
* La malhela arbaro ekĉirkaŭis lin. Tie ĉi oni ne plu ekvidis la sangopostsignon. Sed kie branĉoj kaj branĉetoj estis suben rompitaj, la lupo ŝajne trairis.
Penege Franĉesko trabatis al si vojon, paŝo post paŝo li batalis sin tra la interplektita lahirinto.
Subite li ekhezitis kaj tremis, kvazaŭ li sentus timigan ĉeeston.
Liturnisla rigardon flanken-kaj ekskuiĝis reen en la unua tremo : el la nigra dikaĵo du verdaj lumpunktoj briiegis renkonte lin !
Estis la mortigeme ŝanĝbrilantaj okuloj de giganta lupo, kiu staris etnbuskante kaŭrita por ataki kaj disŝiri la sanktulon.
Dum kelkaj momentoj Franĉesko ektimis pro
gvidi la popolojn, kiuj ja devas esti k o n d u k ataj al etern a feliĉo. Kaj iom post iom la k ristan a religio estas h u m ilig ita al la rango de aliaj reli- gioj kaj h o n tin d e m etita sur ilian nivelon. P o ste submetis ĝin a litata potenco kaj kvazaŭ lasis ĝin al la arb itro de la regantoj kaj laikaj aŭ to rita to j.
Oni eĉ iris pluen : E kzistis h o m o j, kiuj volis an stataŭ i la religion de K risto p er ia n atu ra religia sento. Kaj eĉ ne m ankis ŝtatoj, kiuj ŝanĝis sian religion en senreligiecon kaj forpuŝadon de Dio m em . La plej te ru ran frukton, kiun naskis la sendieco de la nacioj. N i p lendis en nia encikliko « Ubi Araano » kaj plendas ĝin ankoraŭ hodiaŭ : ^ ie estas disvastigita la sem o de la malkonkordo ; akra malamo kaj yaluxo inter la nacioj9 kiuj ankorau tiom malhelpas restarigon de la paco / netoleremojkiu. ofte kaŝas sin sub la preteksto de amo al lapublika bono kaj al /airujo ; enlanda malkonkordo eliris el ĝi kune k u n la tiom disvastigita blinda kaj senlima egoismo, kiu vidas n u r la privatan bons*
tato n kaj la p ro p ra n profiton, laŭ kiu oni ĉion m ezuras. L a endoma paco estas tu te p e rtu rb ita p er la forgeso kaj neglekto de la fam iliai devoj ; la unueco kaj fortikeco dc fa famificj s u f e r is ; eĉ la socio m em estas ŝanceliĝinta kaj proksim iĝas al ru in iĝ o . Sed en N i vivas la esp ero , ke la ĉiujara Reĝa F esto de K risto, kiu estonte estos solenata, igos la socion reveni al nia am ata Savinto. P lej eble plirapidigi tiu n revenon estus devo de la katotikoj, el kiuj m ultaj, kiel ŝajnas, en la publika vivo ne posedas tian tnfluon kaj a^toritaton, kiu apartenus al tiuj, kiuj antauen portas ta torton de la vereco. T ia stato eble estas kaŭzata p er la indiferenteco aŭ tim em o de la bonuloj, kiuj forrestas de la batalo aŭ n u r mal- forte rezistas ; el tio la m alam ikoj de la eklezio ĉerpas pli m ulte da im p ertin en teco kaj arogante- co. Sed se ĉiuj kredantoj kom prenas, ke ili devas batali kun kuraĝo kaj ĉiam sub la standardo de la Reĝo K risto, ili klopodos per apostola fervoro, rekonduki la disigitojn kaj nesciantojn al D io
la terura danĝero kaj subpremis senvolan ektre- mon. Sed poste li trankvile levis la inanon por la signo de 1’kruco kontraŭ la sovaĝa besto, kiu en ta saina momento eksaltis kontraŭ li.
Kaj jen, kaj jen 1... la piedegoj levataj por la salto malleviĝis I Kiel fiksata staris la morfstro.
« Silentu I » Franĉesko ordonis. Kaj timenie la
dangera besto embuskis.
Longtempc la sanktulo rigardis la sangan rabiston, kiu estis kaŭzo de tiel multe da mizero kaj ĉagreno.
« Venu al mi », li ordonis serioze.
Sed la lupo grincigis la terurigan dentaron, la terure brilegantaj okuloj timeme vagis flanken.
La malbona konscier.eo turmentis lin.
Nun la servioza voeo so nis trankvile kaj dolĉe :
<( Frato lupo, venu al frato Franĉesko I »
Kaj jen.. hezitante, kun enkrampita vosto, ĵus kiel lernuleto kiu timas punon de la instruistoja monstro malrapide alrampiĝis kaj kuŝjgis timeme je la piedoj de la sanktuk).
« Frato lupo », Franĉesko nun komencis sian impresan admonon, vi estas akuzata pri gravaj pekoj I Grandan nialfeliĉon vi kaŭzis.Vi mortigis la senfortan ŝafidaron, disvastigis teruron kaj ĉagrenon en la valo. Kaj fine vi faiis la pltj grandan de la krimoj : vi turnis vin kontraŭ la homo, via divolata sinjoro I (Daŭrigota)
Januaro 1926 a Kolekto N° 2
\ * -
KATOLIKA MONDO
kaj agos p o r k onservila rajto jn de D ionedifektitaj.
« J u pli oni p e r h o n tin d a silento ignoras ĉe intern aciaj konferencoj kaj en la parlam entoj la sanktan nom on de nia S avinto, des pli ni devas dediĉi nin al li kaj ĉie proklam i la rajto jn d e lia R eĝa A ŭtoritato kaj lia R eĝa P o ten eo ».
« Se ni donas ĉi tiu n honoron al la reĝeco de K risto, ĉiuj devas rem em o ri, ke ia Eklezio, fondita de K risto kiel perfekta societo, postulas kiel sian neĵorigeblan rajton plenan liberecon kaj Sendependecon de la ŝtata potenco kaj ke gi.en la p raktikado de ĝia D ia tasko, in stru i, gvidi kaj konduki al etern a feliĉo ĉiu jn an o jn de K rista R eg n o , ne povas dependi de la arbitro d e a lia j ».
« La ĉiujara soleno de ĉi tiu festo adm onos la n acio jn , ke la devo, pubiike m ontri al K risto h o n o ro n kaj obeon, * ne n u r ekzistas por la vrivatuloj, sed ankaŭ p o r la registaro} kaj regan- tojt Gi m em origas ilin p ri la L asta Juĝotago, kiam K risto forpuŝita el la socio aŭ intence ig n o rita aŭ m alhonorita severe punos la suferitan m alrajto n . Ĉar lia R eĝeco postulas, k e la tu ta socio ad a p tiĝ u al liaj Diaj ordonoj kaj al la kristanaj p rincipoj, ĉu ĉe la starigo de leĝoj, ĉu ĉe la praktikado de la ju ĝ a ju steco, ĉu ĉe la edukado de la ju n u la ro al sana klereco kaj san k ta karaktero
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Mirindaj katolika j tradicioj en Japannjo
M algraŭ la te ru ra j persekutoj, kiuj en la agadkam po de S ankta Franciscus X averius neniigis la ekflorantan vivon katolikan, m ultaj katolikaj tradicioj mi- rinde konserviĝis en kelkaj m algrandaj vilaĝoj de Jap an u jo ĝis hodiaŭ. P ri tio rakontas al ni R. P . J . B irraux el la
Societo por eksterlandaj Misioj en P aris, kiuantaŭ du jaroj estas kom isiita science esplori la m ezopokajn komencojn de la katolikism o en la regionoj de Sendai- ji kaj T akatsuki, kie, kiel oni sciis,
’ troviĝis kelkaj el la unuaj kristanaj kolonioj.
1919 idolana japano trovis en la vilaĝo Sendaiji kristanan tom boŝtonon. D u pro- fesoroj de la Im p eria U niversitato de K ioto faris pluajn arkeologiajn esplorojn en la regiono kaj trovis kelkajn aliajn tom boŝtonojn kaj fine en in d iĝ en afam ilio eĉ religiajn objektojn ekz. krucifiksojn, ,• rosariojn, bildojn de sanktuloj kaj ankaŭ
kelkajn religiajn librojn trad u k itajn el hispana lingvo, presitajn en la jaro 1600 en Nagasaki kaj transdonitaj n de p atro
al filo dum m ultaj generacioj.
M gr. C astanier en O saka nun kom isiis
£1 konfesoj de grandaj esploristoj
(De prof. Dr. Reinke, Kiei*)
La hom o estas su b m etita al infiuoj, kiujn ĝi nom as fortoj ; ĉio eĥkanta aŭ efikiva (ehkpova) p erceptiĝas de ĝi kiel forto. L a naturscienco okupas sin pri fortoj senteblaj ; sed ankaŭ en la supersensa aŭ tran scen d a sfero, situ an te transe de la p ercep to ebla p er sensoj, fortoj devas esti efikaj. La sensa percepto an k aŭ ĉi tie estu kom- p ren a ta en plej vasta senco de Vvorto, nom e : ne n u r kiel la p e r niaj korpaj sensoj perceptebla m ondo, sed inkluzive de la objektoj de nia in tern a senso, t. e. de la p ercep to de niaj pensado, sentado kaj volado. Ĉi tiuj ecoj de la hom a anim o satne m alm ulte estas transcendaj aŭ m etafizikaj, kiel la ecoj de nia korpo. A m baŭ ap arten as al la n atu ro , estan te partoj de n ia m ondo reala. L a psikaj okazaĵoj en ni estas pli senpere percepte- b laj, ol la fizikaj ; pri la unuaj ni havas senperan certeco n , pri la lastaj n u r peran aŭ, pli bone, ili signifas p o r ni n u r verŝajnecon, pli m alpli al- proksim iĝantan al la certeco, verŝajnecon, kiu ja povas estiĝi tiom g ran d a, ke en la praktiko ni sen sk ru p u ie povas identigi ĝin al la certeco. N u r kondiĉe de tia grado de certeco nia ĉirkaŭm ondo povas esti objekto de.la n atu rscien co . T am en-kio ciam ree devas esti ripetata-iom da kredo estas necesa, por povi konkludi de la m ultvarieco de niaj im agoj al korelativa m ultvarieco de n ia ĉirkaŭm ondo, la naturo ekster ni. « Je n la rezulto d e 1’filozofio : la scio.ke ni devas kredi » (G eibel).
R .P . B irraux zorge studi la kristanajn tradiciojn £n la distrikto de T ak atsu k i kaj konstati, kiom d a familioj tie devenis de la unuaj katolikoj.
, K une kun ja p a n a katoliko R. P . Bir- raux luis dom on en la vilaĝo Sendaiji en jan u aro 1924 kaj komencis siajn ' esplorojn. Ni nun citas el lia raporto : •» 4
« P ost kelkaj m onatoj am ikaj rilatoj . estiĝis al niaj najbaroi, kaj fine la fam ilio
‘ N akatani konsentis akcepti m in. ŭ i estas la ĉefa fam ilio en la vilaĝo, kvar genera- cioj loĝas sub la sam a tegm ento. Sed la plej interesa m em bro de la fam ilio estis la respektinda avino,! ankoraŭ forta kaj vigla malgratt Sia granda aĝo, kaj pere de Si m i sukcesis tro v i-la ligilon in ter la estinteco kai la nuntem po.
Je m ia granda surprizo tiu m aljunuli- no recitis antaŭ mi la « Ave M aria » en latina lingvo, kiu estis tran sd o n ita al ŝi buŝe per ŝiaj prauloj kaj estis tiam aniere konservita tricentkvindek ja ro jn .ŝire c itis ĉi tiun preĝon sen iu m alkorektaĵo, kvan- kam kelkaj latinaj vortoj estis ansta- taŭitaj per jap an aj.
« ĉ u vi ofte diras ĉi tiun preĝon ?» mi dem andis ŝin.
« Jes, de tem po al tem po, kiam malfe- liĉo estas en la familio » ŝi respondis.
« Iam », ŝi daŭrigis, kiam m em bro de la fam ilio m ortis, ĉiuj parencoj sekrete kunvenis kaj preĝis tri rosariojn por la • jn o rtin to . Sed ni estis severe kontrolataj.
K iam okazis m orto, oficisto venis el T akatsuki por ekzameni la korpon kaj por vidi, ĉu ĝi portis iun signon aŭ sim bolon de kristanism o, kiun oni nomis
« la perfida religio ». K iam m ia avo m ortis, mi estis dekkvinjara. L a kontrolo
e rla aŭ to ritatu lo jtiam estis tiom s£vera;<
e ni ĉiuj havis mSltfege da tim o, kaj tuj kiam la oficistoj estis foririntaj, m ia p a - tro forbruligis Ciujn religiajn librojn kaj kajerojn, kiuj estis konservitaj en la fa- m ilio. N i nur retenis unu krucifikson, bildon de la SanktaV irgulino kaj rosarion!
L a m aljunulino tiam m ontris al mi tiu jn objektojn, kiuj estis la plej respek- tataj posedaĵoj de la fam ilio.
« Kiam iu m ortis, ĉu vi alvokis la bonzon (indiĝenan pastron?)» mi dem an- dis ŝin.
« Jes », ŝi respondis, « ni estis devi-
Sed, se n i, plivastigante niajn konkludojn, tran sp aŝas la lim ojn in ter ftziko kaj m etafiziko, ankaii pli am pleksa kredo estas bezona, p o r konduki nin ĉi tie al konvinkiĝoj. Efektive n u r m alm ulte da hom oj eble ekzistas sen sopiro al m etafizikaĵoj, t. e. sen scivolem o pri l’sfero me- tafizika. K iam ĉiu ajn bezono m etafizika estas neata, tiam certe plej ofte tio baziĝas sui la pro filozoĥaj m otivoj farita decido, ne voli allasi tuŝadon de 1’m etafizika. Se ne ekzistas tia tim em o, oni senhalte sekvas la ĉenon de la kauzeco. C ar ne ekzistas senkaŭza okazado, an k aŭ la tu ta n atu ro devas havi sian kaŭzon, t. e, ĝi devas esti bazita kvazaŭ su r prakaŭzo, el kiu ĝi estas elkreskinta. Ĉi tiun prakaŭzon de la objektoj dum ĉiu tem paro oni estas nom inta Dio ; al Li rilatas la D ia koncepto de A ristoteles kiel ankaŭ la unua artikolo de 1’k ristana K redo. t
P e r tio la ĉefproblem o de ĉiu m etafiziko in- kluzive de l’religo estas sta rig ita , nom e la de-.
m a n d o : Ĉu Dio ekzistas ? Ĉu la fenom enoj de la n atu ro postulas L ian ekziston aŭ ĉu ni sukcesas sen tia prem iso, sen ke restos m alplenaj en nia in tern o netolereblaj in term anko kaj vako ? P e r ĉi tiu problem starigo la fundam entaj kontrauaĵoj de la m o n d rig ard o estis tuŝataj.
Sufiĉe ofte oni povas aŭdi la o p in io n , ke kredo je Dio aŭ religio n e h arm o n ias k u n la n atu r- scienco. ĉ i apogas sin je tio, ke kiel apostoloj de 1’ateism o viroj eŝtas d e b u tin ta j, kiuj venis de la sin o k u p ad o pri n atu rscien co j, ekz. B ŭ ch n er, M oleschott, K arl Vogt, H aeckel. Ili ne n u r m em estas konfesintaj sian ateistan m o n d k o m p ren o n , sed ankaŭ p redikintaj ĝin al la popolam asoj, ne
gataj por ne kaŭzi suspekton, sed kiam li kantis siajn buddistajn kantojn, ni staris m alantaŭ li kaj preĝis n iajn proprajn preĝojn tu te m allaŭte, por kontraŭagi liajn ».
« ĉ u vi rem em oras, ĉu dum via juneco iu faris signon sur vian fronton ? » ?
« Jes, kiam m i ankoraŭ estis infano, m ia patro faris la signon de la kruco su r m ian fronton uzante iom ete da akvo ».
« ĉ is 1860 »,la m aljunulino rakontis al m i, « ok aŭ dek familioj regule kunvenis ĉiun dim anĉon. P o r eviti suspekton ni nom is ĝin « la tago de teo » (ĉa-bi). L a kunvenoj okazis en la diversaj domoj alterne, kaj ni preĝis la rosarion. Mi
rem em oras ankaŭ, ke en la printem po "
dum kvardek tagoj ĉiuj homoj en la vilaĝo, eĉ tiuj, kiuj laboris en la agroj, volis n u r unufoje manĝi ĉiutage : en la vespero. Kaj la homoj el la najbaraj vilaĝoj ofte cliris: V idu,kiel strange estas, ke la homoj de S andaiji fariĝas m aldikaj en la printem po ».
T io -m o n tra s, ke ili eĉ konservis la kutim on de la fastado.
« Mi ankaŭ rem em oras », daŭrigis la m aljunulino, « ke post tiuj tagoj ni havis feston, kaj ni m anĝis la viandon de ko*
kinoj kaj de sovaĝaj virporkoj ».
N ie stisb a b itlin ta j kelkajn horojn,kiam la avino subite ekkriis : « Sed estas danĝere paroli pri tiu religio ».
Mia ja p a n a kunulo tiam klarigis al ŝi, ke la kristanoj ne plu estas persekutataj en Jap an u jo , ke ni nun havas religian liberecon, ke en la urboj ekzistas preĝejoj kun grandaj sonoriloj, kiuj Ĉiutage estas kelkfoje sonorigataj, kaj ke. eĉ en la im peria palaco estas katolikoj en la servo
de la imperiestro kaj ĉiu konas ilin.
« Cu ĉi tio estas ebla ? » elkriis la m aljunulino. « ĉ u vere ĉio ŝanĝiĝis ? »
R. P . B irraux diris m eson, kiam li estis en S endaiji, kaj je la unua fojo en 3oo jaroj kelkaj el la indiĝenoj ĉeestis la Sanktan Oferon. Poste li ebligis al kel- kaj iri al O saka por aŭskulti m eson en la katedralo, kie li estas paroĥestro.
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
K a t o l i k a M o n d o
estas
Ĵa p l e j m a l m u l t e k o s t a
internacia E sp.-gazeto !
* ■ - ~ •
sufiĉe insti uitaj pri natursciencoj ; ili sukcesis pro la m anko je natursciencaj konoj en la plej vastaj rondoj de la « kleruloj » kaj « nekleruloj ». Kaŭze de la supozita aŭ to ritateco de tiuj viroj la ateism o trovis tiom vastan kredem an konsenton. Ĉar kreda afero estas la ateism o sam e kiel la teism o.
La opinio, ke la naturscienco devas konduki ai ateism o, estas erara. Konfesis ne n u r m u lte da plej grandaj naturesploristoj p er okazaj eldiroj sian k redon je Dio, sed de D e n n ert ankaŭ estas pruvite, ke grava plim u lto de em inentaj natures- ploristoj estis kreda je Dio kaj n u r eta p a rto anaro de Pateism o. O ni ĉi tie devas aten ti, ke la plejm ulto de ĉi tiuj viroj en siaj fakaj skribaĵoj tu te ne havis kialon, esprim i ilian opinion p ri m etafizikaj dem andoj kaj la problem o de Dio.
T re m ultvaloran trak tato n pri okazaj eldiroj de naturesploristoj faris K neller. E1 ĉi tiu k o m p ilaĵo estas citita la plejm ulto de la ĉi subaj konfesoj.
Ankaŭ la laŭdira ateism o de pluraj konataj n atu- resploristoj, ekz. de L aplace, estis refu tata de D e n n e rt kaj K neller. E w . B.
(D aŭrigota) (*) N i kom encas publikigi sciencan, filozofian artikolon, kaj ni esperas, ke la legantoj estos , kontentaj p ri tiu pliriĉigo d e la e n h a v o . L a trad u - kinto resp. k u n m etin to estas k o m p eten ta sam ide- ano el la Ik a-g ru p o B ochum . L a verkinto estas konata botanikisto kaj filozofo de la universitato-
Kiel, ne jam katoliko, sed v erŝajn ek o n v ertiĝ o n ta.
L a artikolo estas p ren ita el la verko « N atu rscien - co, M on d rig ard o , R eligio » ap erin ta ĉe H e rd e r,
F re ib u rg , 1925. R E D
K A T O L IK A M O N D O Januaro 1926
Scienco kaj la religio en la
dudeka jarcento
Skribis : D™ Alexandro Gies»wein papa prelato T radukis : H eleno F iedler Ci-tiu artikolo de la m ondkonata scien- culo estis verkata ĝuste kelkajn tagojn antau lia m orto, L a d u se m ajn a eliro per- m esas al ni publikigi pli am pleksajn kaj interesajn artikolojn !
Eĉ hodiaŭ multaj kredas, keĉ i tiuj du ide- oj : religio kaj scienco esprim us kontraston,' kaj la progresado de unu, signifus la m alpro- gresadon de alia. L a am erika D R A P E R vere skribis du volumojn pri la konflikto de la re- ligio kaj scienco, sed tio, kion ni legas en la libro de D raper, aŭ kion oni alie parolas aŭ skribas pri la malsamaj esencoj de ia scienco kaj religio, ne estas la batalo de la vera scienco, kaj ne tiu de la vera religio ; sed es- tas la malo deveninta ĉe la « transporto » de la religio aŭ scienco al m alkom petenta teri- torio.
Cu ne estas la religio en la plej intim a in- terligo kun la progresado de civilizacio kaj kulturo ? Forprenu el la etiketo kaj politika vivo ĉion, kion tie la religio kreis, kaj resto, unu malriĉeca m algranda reziduumo. Kio estus kun la m orala vivo, se ni forprenus la (' Dek O rdonojn ? » Ĉu ne estas rekondukebla la leĝo evolucio-tiel, kiel ni vidas tion Cu en Romo, Ĉu en la mezepoko, ĉu en Islaso, - al la .viviga kaj fruktodona influo de religio ?
Aŭ forŝiruella kulturo dehom arotiunscien- can kaj artan progresadon, je kiu la ideo de religio kaj ties ekzercado igis la hom ojn, for- ĵetu vi la Sanktan Skribon, forĵetu D ante, Calderon, eĉ la plej belajn verkojn de Shakes- peare,ĵetu en fajron Corneille, Racine, Joha- non Arany, la plej profundajn pensojn de Gcethe, kaj Schiller, kaj kio restos el la tu ta literaturo ? Unu marĉo, kies floroj venenon
elspiras. -
; Flankenĵetu la religiem an kaj Dion ado- rantan kaj serĉantan Platon kaj Aristotelon, kun la penso de dia Zorganto plenigitan He- rado on, sanktan Aguston, sanktan Tom ason de Aquino, Pascal, L eibnitz, K ant, kaj la aliajn per religiem a penso kondukitajn gran- dajn pensulojn, kaj vi ekvidos, kio restos el la mondo de scienca esplorado kaj pensado ? U nu granda stepo, la aro de sekaj notoj, sen- frukta sablo, kiu sopiras pluvon.
Tie! ekiris vere en la pasinta jarcento la scienca agado de la tiel nom ita «pozitivista»' filozofio.Gi preskaŭ limis ĉiun metafizikan, el la videbla supernatura regiono devenintan ideon, m alestim e rigardis la tie l nom itan spe- kulacion : kaj jen subite la scienco mem an- kaŭ eklimiĝis de la sensistema amaso de la notoj;kiel tion unu em inentahistoriisto Buc- kle en la pasinta jarcento esprim as, dirante : portu jam pensojn al la surskriboj de faktoj, ĉar la notoj preskaŭ m ortprem as nin.
Eĉ ĉe la ekzaktaj sciencoj ankaŭ la religie- m a penso estis la gvidanta stelo. Fam konata afero estas, ke el la malnovaj ; Galilei, New- ton, K eppler, Cuvier ; el la novaj'A m pĉre, Volta, P asteur estis religiem anim aj viroj kaj eĉ Darwin, kies erarklarigitan teorion multaj uzas kiel arm ilon en la batalo kontraŭ la re- ligio, la ateism on deklaris malsaĝa. P ri la fama angla fizikisto F araday ĉi tiujn skribas lia kolego F yndell : Antaŭ tagmanĝo F ara- day sian preĝon diris. Sed ĉi tiu vorto «diris»
ne esprim as vere la internecon de tiuĉipreĝo.
U zante la vortojn de la biblio.ĉi tiu preĝo la ĝemo de dia inspiro kondukita infananimo estis al la P atro, ke L i sian donu.»
N i povas diri, ke ĉiuj, kiuj donis novan direkton sur la teritorio de ekzaktaj sciencoj estis profunde religiem anim uloj. R obert Ma- yer, la kreinto de la m oderna termofiziko, je la Innsrbuckakunsido de la germanaj natur- scienculoj en jaro 1869, ĉi tiun festenan dekla- ron faris : « ĉ iu ĝusta filozofio ne estas alia ol antaŭlernejo de lakciŝtanareligiem a penso.»
7 a Kolekto N ’ 2
Apenaŭ mi trovas pli belan esprimon pri kunligo de scienco kaj religiemeco, ol la vor- tojn d s Oswald H eer, la granda m ajstro de paleontologio kiujn li skribis en unu letero al sia amiko, kaj ankaŭ en lia libro «pri la pra- tem po de Svisujo » komunikis : mi akceptas kiel grandan favoron de Dio, kaj por tio ĉi eterne dankem a estas, ke tiuj studadoj, por kiuj mian tutan vivon dediĉis, kvamkam pro ili m ultajn atakojn toleris-m in en tiu kredo firmigis, ke la ĉielon kaj teron unu ĉiopovan- to kaj senfine saĝa kreanta spirito ekkreis ; ke Kristo al ni novan spiritan mondon koni- gis ; kaj en ni je konscio vekis nian interrila- ton al Dio, al nia bonega Patro, kaj nian eternan destinon, kaj tion, ke ni ĉiuj estas anoj de unu mondordo de unu la tutan, sen- m ezureblan mondon ĉirkaŭbrakanta lando de Dio, pri kiu ja nun, nur ni m allum an konjek- ton havas sed kiu tiam malkasiĝas antaŭ ni, se ni super polvon de tero leviĝos.
« L a pristuda de historio kaj evolucio do de terotiel daŭrigas sian m editadon - konvinkas pri tio, ke la tu ta naturo en Liat evolucia proceduro formas senfinan harm onian tuton, kiu kaŭ grandira planeco kaj fundopenso el- formiĝas. » Kaj poste li tiel finas sian pri- traktadon : » T ial ju pli profunde ni penetras en la ekkonon de naturaj sekretoj, des pli in- terneca estos en ni la kon,vinkiĝo, ke nur la kredoal la Ciopovanto kaj senfine saĝaKrein- to klarigas al ni la sekretojn de la naturo kaj la homa vivo. Kaj tial, ne nur la hom a koro estas tiu, kiu al ni malkaŝas la estadon de Dio, sed la naturo ankaŭ; kaj se ni nur el tiu ĉi vidpunkto observas la botanikon kaj zoo- logion de nia tero, nur tiam ni povas en lia vera lum igado tiŭn ekvidi, kaj tiam plenigas nin vera spirita ĝuo. »
Jen , ĉi tiu interneca kredo ne difektas la sciencon, ĝin bezonas la - per m ultaj pena- doj esploranta - scienculo, por ke li sian la- boron kun tu ta sindono povu fari, kaj ĉi tiel al restontaj rezultoj konduku - Kiel bagatelaj estas kontraŭ ĉi tiuj veraj kreantaj scienculoj la Bŭchneroj, kaj Helhvaldoj ktp kun siaj detruantaj pensaĉaroj.
P or karakterizi nur unu, rni citas Frederi- kon H ellw a ld : «La destino de la sciencoestas tio , — tiel skribas H ellw ald en sia kultur- historio — ke ĝi detruu ĉiun religian ideon.
Oni devas elm ontri, ke la kredo en Dio, kaj la religia mistifiko, ke moralo, egaleco, li- bereco, homaj rajtoj estas mensogeco.
( D aŭrigola )
--- --- P A C A M O V A D O ~ —
La katollka porpaca movado antau la mtlito
Jam longe antau la m ilito, kiam nia IKA ankoraŭ ne estis fondita, ekzistis katolika porpaca movado organizita en la lnternacia Katolika Ligo p o r la P aco (L igue Internationale C atholique pour la Paix). Sed ĝi estis n u r m algranda kaj la aŭstra ekskanceliero prelato D-ro Seipel estis prava, kiam li lastjare ĉe la germ ana « Katholi- kentag » en S tuttgart diris : « Ĉe tiu laboro por certigi la m ondpacon, kiu en la lastaj jardekoj antaŭ la milito jam estis tre vigla, la katolika eklezio, la katolikoj ĝenerale ne kunhelpis ». L aŭ D-ro Seipel la ĉefa kaŭzo estis tiu, ke la pacifismo ofte estis preskaŭ identa al la fram asona hum ani- tarism o.
Do la movado estis m alforta. T am en la Ligo havis sekciojn en preskaŬ ĉiuj eŭropaj landoj, n u r en G erm anujo unue ne estis eble fondi landan grupon. E n F R A N C U JO laboris la juristo kaj inĝeniero V A N D E R P O O L el Lyon, la senlaca fondinto kaj sekretario de la ligo, kiu verkis kelkajn sciencajn librojn pri la m ilita problem o kaj jam ricevis laŭdon de la p a p o . E n A ŭ stru jo - H u n g a ru jo ekzistis vigla sekcio prezidata de nia m ortinta am iko prelato D - r o G ie ssw e in . Fer- vore kunlaboris i. a. p ro f. L a m m a s c h , kiu poste estis ĉefm inistro, A nkaŭ en N ederlando, Bel- g u jo , I ta lu jo kaj H is p a n u jo laboris kelkaj emi-
Mondpolitika Revuo
L a kontrakto de Locarno havas malpli prom esoplenan posteulon : Riisujo kaj Tttrkujo faris kontrakton. Oni diras, ke ĝi estas respondo al la okdidenta pakto kaj direklata kontraŭ la ŝtatoj, kiuj kun- venis en Locarno. Tam en ĝi estas pli dem onstracia ol efektive dauĝera por la
internacia paco.
La Mosul-problcmo estas solvita. L a Konsilantoro de la Ligo de Nacioj decidis, ke la regiono apartenn al Irak, m andatlando de la L . d. N ., kiu nun estas adm inistrata de Anglnjo .T urkujo kom preneble protestis. , L a problem o fakte ne estis facila. ĉ a r tie loĝas plej diversaj nacioj : 'araboj, armenoj, tu rk j,a kurdoj, persoj, judoj. Laft la kristan vidpunkto la decido de la L .d .N . estas salutinta, ĉar ĝuste en tiu regiono okazis la terura amasbuĉado de la kristanaJ armenoj per la mahom etanaj turkoj en la G randa M ilito. Aliflanke la opimoj pri la tuta eflropa kolonia politiko (inkluzive la m andatoj de L . d. N.) ja povas esti diversaj. Cetere en Anglujo mem estas fortaj inklinoj ne plu akcepti la rnanda- ton de Irak, kvankam la petrolfontoj de
Mosul incitas britan ekspluatemon.
L a I januaro 1926 definitive ĉesis la financa kontrolo de Aftstrujo per la Ligo de N acioj. Nun oni parolas pri nova financkontrolota lando : P o/m/o, kies «zlo- ty » m alstabiliĝiskaj rapide senvaloriĝas.
Sub dangera financa mizero ankaŭ suferas Francujo. L a valoro, de la franko m alrapide, tamen konstante, m alpliigis.
Unu iinancm inistro post la alia foriras, ne povinte solvi la sanigan problem on.
G randa ekonom ia krizo regas ankaŭ en Germanujo. L a plej grandaj komercaj entreprenoj bankrotigas. La senlaboreco kreskas ĉiutage. Nun pli ol unu m iliono da senlaboruloj ricevas registaran subte- non. E ntute pli ol 3 milionoj da personoj estas senokupaj I
Portugalo havis registarokrizon. L a nova ĉefministro estas la dem okrata gvi- danto Antonio M aria da Silva.
En Svisttjo la federacia prezidanto por 1926 estas H einrich H aeberlin. L a svisa parlam ento decidis kun i 3i voĉoj kontraŭ 56, ke la nunjaraj milicmanovroj ne okazu. Oni tiam aniere ŝparos 1 milionon
da frankoj.
nentaj pioniroj.
La lastan pacan kongreson antaŭ la milito, kiu okazis en aŭgusto 1913 en Den H aag, ankaŭ ĉeestis kelkaj katolikoj el Germanujo, kaj tie ili decidis sub gvido de pastro K irchesch fondi germ anan sekcion d ela K ato lik aP acaL ig o .P astro K irchesch (li nun estas redaktoro de la bonega gazeto « Christliche D em okratie ») tiam eldonis en 10.000 ekzem pleroj m onatan gazeton « Die G ottliche Liebe » (L a Dia Amo), kaj depost no- vem bro 1913 ĝi portis novan titolon «Katholische Soziale F riedensblatter » ( Katolikaj Socialaj Pacaj Folioj). Sed la G randa Milito m ortigis la m alrapide ekfiorantan m ovadon.
E n la som ero 1914 la gvidantoj de la landaj sekcioj je la lasta fojo kunvenis ĉe la episkopo de Liĉge (L ŭttich), al kiu oni estis proponinta la patronecon de la Ligo, ĉar ankaŭ la m ezepoka T reuga Dei (TrĜve de Dieu, G ottesfrieden) estis unue ordonita de la episkopo de Li6ge. P o r la
i i aŭgusto 1914 la episkopo invitis al kelktaga konferenco, sed la teru ra m ilito m alebligis ĝin.
Do ankaŭ jam antaŭ ta m ilito ekzistis katolika paca m ovado laŭdata de la papo kaj de m ultaj episkopoj, T am en la plej granda parto de la ka- tolikaro estis indiferenta pri la paca problem o aŭ eĉ tute ŝovinista kaj m ilitista. N un ja aliiĝis la afero, IKA kaj m ultaj naciaj katolikaj ligoj laboras p o r la paco, sed ankaŭ ni plenum is ĝis nun n u r m algrandan parton de la laboro farota.
Kolekto N° 2 K A T O L IK A M O N D O
B K B B S -a eS —S H = 9 S 5 9 S S B a B S S 5 S B 9 H B I K 9 K g 5 ! ^ = = ■ JffĴŬf f t l 1,S B 5 5 H 5 S — — 2 5 5
Ja n u a ro 1926.
Mallongaj sciindajoj katollkaj
S peciale k u n m e tita j p or K. M . '
E n la - tu ta m ondo ekzistas 3i2.ooo katotikaj p astro j,el ili 2oo324 en Ettropo.
LA P A P O fondis en Romo Arkeolo- gian lnstituton, en kiu estonte la pastri- ĝonta ju n u laro estas in stru a ta pri la arkeologia scienco.
L a Vatikana Misia Ekspozicio en Romo estas vizitita en jan u aro 1925 de 20.290 personoj, en februaro de 22735, en m arto de 33420, en aprilo de 74980, en m ajo de 91481, en ju n io de 57240, en julio de 33oo6, en attgusto de 52423,en septem bro de 134806.
E n Usono la lasta episkopa kunveno sub prezido de K ardinalo O ’Connell, ĉefepiskopo de Boston, trak tis la proble- blem on de la misioj.- P o r aranĝi grand- skalan m onkolekton, oni starigis episko- pan kom itaton sub prezido de K ardinalo M undelein de Chicago.
En Usono la organizajo de la katolike- maj . anglikanoj estas la « C atholic Lea- gue ». L a Ligo akceptis la K redon T rid e n tin a n , kaj rekonas la senerarecon de la papo. L a pastroj aliĝintaj devas vivi sen edzino, Ciutage preĝi la rosarion kaj ĉiujare partopreni S p iritajn Ekzer- cojn.
L a 24 decembro okazis en Romo la solena fermo de la Sankta Pordego, la lasta cerem onio de la S ankta Jaro.
L a 14 decembro okazis en Romo P ap a K onsistorio, kiun ĉeestis la kvar novaj kardinaloj. L a papo faris gravan politi- kan paroladon. L i esprim is sian ĝojon pri la novaj kontraktoj in ter diversaj Statoj, kiuj (la kontraktoj) havas la sa- m ajn celojn, kiujn li rekom endis al la nacioj, li ĝojis pri la fervora kaj kuraĝa lernejobatalo de la francaj katolikoj kaj pri la konkordatoj kun B avarujo kaj P olujo, bedaŭris la teru ran situacion de la eklezio en Meksiko kaj la m alklari- ĝintajn rilatojn al la argentina, ĉeĥoslo- vaka kaj jugoslava registaroj. Ankatt li plendis, ke la novaj leĝoj pri la sindikatoj en Italujo nuligis la individuajn rajtojn de la laboristoj.
AnkaŬ en Japanujo ekzistas anglo-kato-
• likism o, kiu prom esas m ulte pli ol en A nglujo m em . ĉ a r la anglikanaj japanoj ne havas depost jarpentoj la antattjuĝojn kontraŭ Romo. Iliaj junaj japanaj pastroj propagandas reunuiĝon, sed kun la celo, ke ili n u r transiĝu « in corpore ». Ilia kredo kaj iliaj gazetoj preskaŭ tu te ne ostas diversaj de la katolikaj.
Recenzejo
La m ilitk on traŭ u loj de la tu ta m ond o.
In tern acio de M ilitkontraŭulaj, n A bbey R oad, E nfield, M iddlesex, A nglujo. P re a o t ŝilingo.
Ĉi tiu 100 paĝa broŝuro eldonita en germ ana, angla, franca kaj E sp e ra n ta lingvoj rap o rtas pri la ad m irin d a plej radikala pacifista m ovado. Ni legas en ĝi pri tiuj heroaj hom oj, kiuj p refe ra siri en karceron aŭ eĉ esti m ortpafataj p ro ilia rifuzo ol porti arm ilojn, p o r m ortigi siajn proksim ulojn.
ĉ i u pacam iko d e v u sle g i la libron !
E lek tita E eperanta Legaĵo por k om en - ca n to j kaj kursoj» R akontoj kaj poem oj k un germ ana interlinia traduko kiel ankaŭ lingvaj kaj literatu raj klarjgoj de D ro E m il P fefter. W ien
1926, -V erlag P a u l K nepler I., L ich ten steg i , P re z o 0.60 aŭ. ŝ, 0.40 g mk, 32-paĝa.
B onega verketo ! L a ĝis n u n ne ekzistanta pe- dagogia ponto in te r la sim plaj lingvaj enkondukoj kaj la vasta kam po de la E sp e ra n ta literatu ro kaj gazetaro. R ek om endinda al germ anlingvaj sam i- d ean o j.
LA PACA MOVADO
Ĉi t iu r u b r ik o estonte regule aperos en ĉiu d u a nu m ero . Do unufoje en la m onato ni rapor- tos pri la E sp e ra n ta M ondo, unufoje pri la P aca M ovado. K om petentaj sam ideanoj k u n lab o ru ! Sed ĉiu noto estu m altonga kaj konciza !
La P aca Letero al la ĉefm inistro de B ritujo.
« S injoro, Ni su b skribintoj, konvinkite, ke ĉiuj disputoj in ter nacioj povas esti solvataj per diplo- m ataj intertraktadoj aŭ p er iu form o de In tern acia A rbitracio, p er ĉi tio solene deklaras, ke ni rifuzos helpi aŭ m ilitservi al iu registaro, kiu p ren as la arm ilojn ». L aŭ iniciato de A rth u r P o n so n b y , parlam enta d e p u tito kaj subŝtatsekre- tario p o r E ksteraj Aferoj en la registaro d e M acdonald, oni nun kolektas subskribojn p o r ĉi tiu k u raĝ a letero. Jam m ultaj dekm iloj da perso- noj subskribis. P o n so n b y Ĉie faras paro lad o jn kaj estas su b te n a ta d e la parlam entanoj L an sb u ry , T h u rtle , B eckett, B arr, W ilson, H u d so n k. a.
La Porpaca L igo de Germanaj Katolikoj (F rie d e n sb u n d d eu tsch er K atholiken)nun sukcese lab o ras en G erm anujo. Oficejoj : por N o rd a G erm anujo St. Josefsheim , B erlin N . 5S, P ap p el- alle 6o-6l ; por Suda G erm annjo ; H eufelden- E h in g en , W ŭ rttem b erg . L aŭ decido de la lasta ĉefkunveno en B euron, i. a. tasko de la lokaj grupoj estas studado kaj p rak tik ad o d e E sp eran - to. N iaj am ikoj bone eluzu tiun d ecidon kaj tuj in te rrila tu kun la grupoĵ en sia loko. La adresoj de ĉiuj grupoj povas esti dem andataj ĉe la oficejoj de IK A kaj M OKA, Ni ankaŭ rekom endas aboni la organon de F . d. K. « K atholische E riedens- w arte » kun regula d u p aĝ a E sp e ra n to - parto red a k ta ta de germ anaj lK A -anoj. P rezo p o r tu ta jaro 2 M.
La Londona K om itato por la E vitad o de la M ilito (L o n d o n C ouncil for P rev en tio n of W ar) jam havas ab ĝ in tan m em b raro n de pli ol 200.000 personoj. Gi regule aran ĝ as g ra n d a jn
« N eniam -plu-M ilito d em o n stracio jn .
La 6-a Internacia D em okrata P aca Kon- greso okazos 16-22 aŭgusto 1926-en la kastelo
Bierville ĉe Boissy-la-Riviere (S .-D .) proksim e al P a ris. La tiea kastelo kun parko ap arten is al la katolika paca p ioniro Marc S angnier, kiu disponi- gis ĝin al la « Je u n e R ep u b liq u e ». L a kongreso en ĉi tiu ja ro estos ĉefe k u n v e n o .d e la ju n u la ro .
D etalojn vi legos en la dua num ero de la « J u n a B atalan to ».
Abonprezoj por la jaro 1926
LANDO
ABONO Ab. kaj kotlze Kotizo sen K .-M .
dvos]are| jare duonjare Jare
Anglio 1
Australio ( 1 /6 8 3 s 2 s 4 s 1 s Irlando 1
Argentino 1 5 p o 8 p o 2 p o 4 p o 1 p 0
Austrlo »,*• 4,8 s 3 s 6 8 1.6 s
Beigio 1
Luksemburgo ? 8 frs 15 fr 12 fr 20 fr 6 fr
Francle )
BrazUio 1 .8 m r 8 m r 2 m r 4 m r 1 m r Ĉeĥoslovakio 13 k r 20 kr 15 kr 30 kr 8 kr Daoio 1 ,8 kr 3 k r 2 kr 4 k r I k r Germanio 1 ,5 mk 3 m k 2 m k 4 m k 1 mk
Hlspauio 2 p ♦ r 2 6 p « p 2 P
Hungario 2 .4 k 4.8 k 3 k 6 k 1 .5 k
Italio 8 1 15 1 12 1 20 1 6 I
Jugoslavio 18 d 35 d 25 d 50 d 15 d
Litovio 8 1 6 1 4 1 8 1 2 1
Nederlando 0 ,7 5 fl 1 6 fl 1 fl 2 fl 0 .5 fl
'Polio 2 z 4 z 2 ,5 z 8 z 1 5 »1
. Rumanlo 40 1I 80 1 50 1 100 1 201
Svisio 1 ,8 fr 3,6 fr 2 4 f r 4 .8 fr 1 .2 0 fr
Usono 0 ,4 0 d 0 ,7 8 d 0 t5 0 d 1 d 0.25 d
Rim arko : Nia ekspedicio h avas enpagiloĵn por ciuj landoj.
Monsendojn oni adreau a l la nacia abonejo au sen p ere al unu e l la supre nomitaj adresoj,
L a I n t e r n a c io d e M ilitk o n tr a ŭ u lo j organi- zas la radikalajn pacifistojn, kiuj n ep re rifuzas porti arm ilojn. Gi jam havas 35 aliĝintajn sek- ciojn en A ŭstrujo, B elgujo, B ritu jo , B u lg aru jo , Ĉ ehoslovakujo, F in n lan d o , F ra n cu jo , G erm a- nu jo , lrla n d o , Italu jo , N ederlando, N orvegujo,
R usujo, Svedujo, S visujo, A ŭstralio, H in d u jo , K anado, N ovzelando kaj U sono kaj m u ltajn izo- lulojn en aliaj landoj. La lasta konferenco estis en H oddesdon (A nglujo), kie ankaŭ p arto p ren is kelkaj katolikoj. L a b ulteno aperas en an g la , franca, germ ana kaj E sp e ra n ta lingvoj. La E spe- ran ta b u lten o estas p arto de la vivreform a revuo
« L ib ero ». Sofia (B u lg .) str. Vitoŝka 48.
La Stockholm a konferenco de kristanaj ekle- zioj en sia M anifesto al la M ondo ĉefe proklam is je n a jn salutindajn kaj ap ro b in d ajn frazojn : 1. N e rajtas ekzisti duobla m oralo : p rivata kaj p o litik a .:
2. A nkaŭ en la diplom atio devas regi vereco kaj sincereco. 3. L a dem ando pri la m ilitkulpo estu
ekzam enata de in tern acia n eŭ trala kom itato. 4.
M algraŭ W ilson kaj ĉiuj proklam oj h o d iaŭ la surao de la m ilitiloj kaj arm il elspezoj estas pii granda ol 1914 ; tial la eklezioj klopodu pri m o- rala senarm iligo.
zo3o re k ru to j rifu z ia m ilitservi en Jugo-sla- vujo en iasta som ero pro religiaj kaŭzoj.
M ondfederacio de la junularo por la paco estos fondata. Ĝ in prepara*s la organizita junul- m ovado de B ritu jo , N ed erlan d o kaj U so n o . L a in iciatin to estas T hom as Q . H arriso n , gvidanto de la « F ellow sship of Y outh for P eace. « 193S okazos In te rn a c ia k o n g re s a d e la Ju n u la ro . D eta-
oj aperos en « J u n a B atalanto. »
PARTOPRENAHTOĴ
de la Eŭkarlstla Kongreso 1926
a ^ > ; e n CHICAGO.
a ĉ e tu v ia jn b ile to jn ĉe
J. F. Hillebrand 6. m. b. H. Mainz
vojaĝoficejo
La vojaĝo aran ĝ ita de la katolika kom itato k u n e k u n la H a m b u rg A m erika L inio kaj N o rd d eu ts- cher Lloyd kom encas la ju n io k a j finiĝas la 7 ju lio 1926. L a prezo de R . M. 2.000 gis R . M. 2.700.
— inkluzive la vojaĝon p e r la vagonaro. L a ŝipvo- jaĝo sole k o s ta s d e R .M . 1.000.— gis R .M . 1.700.
Ni rekom endas bald aŭ sin inform igi kaj m endi la bileton.
L6IPZIG A FOIKO
La acncrala intcmaciaPoiro dc' Gcrmanujo
Ln uruia kaj plej graruia Foi.ro dcla mondo- Same grava por ckspozantoj kaj por aĉrtantoj'
Ĝcncrala. Spccimcnfbiro kun Foiroj porTckniko kaj Konstrufako
Printetnpa Foiro tg26 de la 2Sa dr februaro ĝis 6a de marto
Tckruka Foiro dela 2$ a ele jrbruaro ĝis ioadc marto
Aŭtuna Tbiro de la 2pccdc aŭjjustn ĝis4a deseptanbro Teknika Foiro de la 2pa de aŭgusto gis Sa de septembvo . Iiiĵbrmo jn danas kaj aluĵojn akccptas la Eoirajlrgo
p o rta Spccirnrn^biroj cn Lcipzuj:
M ĉS S A M T F U R M U S T e R M Ĉ S S Ĉ H
7
Presejo : Im p. F . Collins, Charleroi, Belgio. — 29807
