C . fiC c i : o •
/
.
!R Z E C Z Y
K a to w ic k a Sesja S am orządu P rze m ysłow o - H a n d lo wego * R ezolucje * Depesze do w -p re m ie ra H . M in ca i m in . E. Szyra. » Z ad a n ia przedsiębiorczości p ry w a tn e j u progu planu sześcioletniego.
I I I . Przem ysł i zrzeszenia . . . . . . . . K o m e n ta rz do s ta tu tu ogólnopolskiego z.zeszenia p ry w a tn e go p rzem ysłu ( IV ) * P rze m ysł p ry w a tn y w okręgu łó d z k im — M .S. * In s tru k c ja v s p ra w ie kon
t r o li p rze d się b io rstw zrzeszonych w ogólnp. zrzesze
niach p ry w a tn e g o przem ysłu — K . S o kołow ski * W ażne dla e k s p o rte ró w * A k tu a ln e p rz e ta rg i, dosta
w y i zakupy.
V . Ceny i marże . . • • » « • • • •
P rz e tw o ry owocowo - w a rzyw n e.
V I . Ustawodawstwo g o s p o d a r c z e ... ...
W y k u p u je m y k a rty re je s tra c y jn e — G r. * P ra w n ik radzi: W y m ó w ie n ie n a jm u ; P o d a te k od wzbogacenia w ojennego: Z am kn ię cie książek.
X . Różne . ... ...
Z ży<ra , z w ią z k ó w i zrzeszeń. * O dpow iedz. Re
d a k c ji.
X I . K a rto te k a gospodarcza
D o w o d y w procesie c y w iln y m (3) * K s ię g i wieczyste (1 — 5).
t
8
U
ROK I. N r 38 WARSZAWA 11. XII. 1949 Cena 5 0 zł
ntparj.
o o o l n o p o l s k i t y g o d n ik g o s p o d a r c z y
N r
Katowicka Sesja 3amorzqdu Przemysłowo - Handlowego
W dniach 2 i 3 g ru d n ia 1949 r. o b ra dow ała w K a to w ic,a ch K o n ferencja Prezesów ! D y r e k to r ó w Iz b P rze m ysłow o - H a n d lo w y c h . Prezes Iz b y K a to w ic k ie j, J . S u łk o w s k i w p rz e m ó w ie n iu po
w ita ln y m zapoznał ucze stników Z ja z d u z położeniem przedsiębior
czości p ry w a tn e j w okrę g u Iz b y Ś lą s k o -D ą b ro w s k ie j.
W Zjeździe w z ię li u d z ia ł: z ra m ie n ia P .K .P .G .: d y re k to r de
p a rta m e n tu m g r K . G adom ski, n aczelnik m g r J . G o liń s k i; z r a m ienia M in is te rs tw a H a n d lu W e w n ę trzn e g o d y r. m g r R . D o brzyński.
K o n fe re n c ji p rz e w o d n ic z y ł prezes Iz b y W a rs z a w s k ie j, K . T a rasiew icz.
Szereg re fe ra tó w zja zd o w ych rozpoczął po d sta w o w y re fe ra t d yre kto ra Iz b y P .-H . w W a rs z a w ie ja k o K o o rd y n u ją c e j, m g r M . Szyszkowskiego, k tó ry p rz e d ru k o w u je m y w całości ' w n in ie js z y m numerze O T G .
Prezes J . S u tk o w s k i o m ó w ił następnie „Z a g a d n ie n ie zaopatrze
nia surow cow ego p rz e m y s łu ". W d y s k u s ji, k tó ra nad ty m i re fe ra ta m i W y w ią za ła się, d y r. K . G adom ski za p o w ie d ział popraw ę zaopatrzenia surow cow ego przem ysłu p ry w a tn e g o w r. 1950.
Z kolei w ic e d y r. T . K o ło d z ie j zdał sp raw ę z obecnego położe
nia c e n tra l p rzem ysłu p ry w a tn e g o i z poczynań Iz b y K o o rd y n u ją ce j zw iązanych z c e n tra la m i, ja k rów nież zobrazow ał pozycję, ja k ą ce n tra le za ją ć w in n y w stosunku do o d b io rcy państw ow ego, producenta, zrzeszenia przem ysłow ego oraz izb p rze m ysłow o-han
dlow ych. U cze stn iko m k o n fe re n c ji rozdano o d b itk i pism a o k ó l
nego D e p a rta m e n tu D ro bn e g o Przem ysłu i R zem iosła P .K .P .G . N r 28 z d n ia 1 .X II.1 9 49 r., z a w ie rające g o w y ja ś n ie n ia odnośnie c h a ra k te ru i zasad d z ia ła n ia C e n tra l P. P. Z a łą c z n ik do tegoż pisma okólnego s ta n o w i „ In s t r u k c ja o w s p ó łp ra c y C e n tra l P. P.
z O g ó ln op o lskim i Zrzeszeniam i P ry w a tn e g o P rz e m y s łu ",
D y s k u s ję nad za g adnieniam i ha n dlu rozpoczął prezes K . T a r a siewicz, p o d kre śla ją c, że n a jw a żn ie jsze dw a zagadnienia z te j dziedziny, z n a jd u ją c e się na porządku obrad Z ja z d u , m ia n o w icie s p ra w a dostępu do to w a ru i s p ra w a o rg a n iz a c ji p rzym u so w ych zrzeszeń ku p ie ckich łączą się ze sobą. Izb a K o o rd y n u ją c a za
rów no w je d n e j ja k d ru g ie j s p ra w ie p ro w a d zi prace zm ierzające do ja k n a jb a rd z ie j p ra w id ło w e g o rozw ią zan ia ty c h zagadnień z p u n k tu w id ze n ia przede w s z y s tk im in te re s ó w społecznych.
D łuższe prze m ó w ie n ie w y g ło s ił prezes S te fa n B a rc ik o w s k i o m a w ia ją c w szczególności zagadnienia dostępu do to w a ru P re
zes B a rc ik o w s k i' podniósł, że dzięki zrozum ieniu ze s tro n y M in i
s te rstw a H a n d lu W e w n ę trzn e g o handel p ry w a tn y zostaje z po
w ro te m dopuszczony do rozprow adzenia całego szeregu a rty k u łó w spożywczych, co bardzo d o d a tn io o d b iło się pa zao p atrze n iu r y n ku. Prezes B a rc ik o w s k i o m ó w ił rów nież a k c ję n ie k tó ry c h za
rządów m ie js k ic h o rg a n iz u ją c y c h w łasną sieff h a n d lu detaliczne
go, A k c ja ta w n ie k tó ry c h ośrodkach, ja k Poznań i K a to w ic e , p rzybiera c h a ra k te r niepożądany z p u n k tu w idzenia ciągłości zao
p a trzenia ry n k u i u trz y m a n ia ty c h placów ek h a n d lu p ry w a tn e g o , k tó re są potrzebne. Prezes B a rc ik o w s k i apelow ał do w ła d z nad
zorczych, aby w e jrz a ły , w te s p ra w y i u d z ie liły zarządom m ie j
skim stosow nej in s tru k c ji.
W reszcie prezes B a rc ik o w s k i o m ó w ił zagadnienia o rg a n iz a c y j
ne ha n dlu p o d kre śla ją c, że po przesądzeniu zasady p rzym u su o r
ganizacyjnego, na s k u te k zarządzenia M in is tr a H a n d lu W e w n ę trznego, p u n k t ciężkości spoczywa obecnie na o p ra co w a n iu wzór-, cowych s ta tu tó w przym u so w ych zrzeszeń k u p ie c k ic h . Prezes B a r c ik o w s k i (ja k rów nież później, w tra k c ie d y s k u s ji, prezes K u h n t z całą gotow ością odniósł się do w spólnego przez N aczelną Radę i sam orząd p rzem ysłow o - h a n d lo w y o p ra co w a n ia tych że s ta tu tó w w zorcow ych, co p o k ry w a się z zaleceniem M in is te rs tw a H a n dlu W ew nętrznego. M ó w c a w y ra z ił przekonanie, że w k ła d Iz b w, tę pracę p rzyniesie bez w ą tp ie n ia bardzo p o zytyw n e re z u lta ty .
D y r . B S ik o rs k i o m ó w ił sp raw ę d ziałalności K u p ie c k ie g o I n s ty tu tu W ie d z y Z a w o d o w e j, p o d kre śla ją c w ie lk i w k ła d fin a n s o wy ; pomoc Iz b P rz e m y s ło w o -H a n d lo w y c h , u m o ż liw ia ją c e is tn ie nie i pracę In s ty tu tu . N aczelna R a d a za le ciła oddziałom K I W Z , aby w D n iu K u p c a , w pogadankach okolicznościow ych, przepro
wadzanych w oddziałach K I W Z pomoc Iz b o w a b y ła u w y p u k lo n a . Naez. J . K o s o w ic z p rz e d s ta w ił tym czasowe w y n ik i r e je s tra c ji przedsiębiorstw , prze p ro w a d zon e j przez Iz b y P rze m ysłow o - H a n dlowe na zlecenie w ła d z nadzoreyeh. R e je s tra c ja ta prze p ro w a dzona z dużym n a kła d em p ra cy dała in te re s u ją c e w y n ik i s ta ty styczne, k tó re jednakże będą m u s ia ły byó uzupełnione przez za
re je s tro w a n i* fir m . k tó re dotychczas od te j re je s tra c ji się u c h y la ły .
W d y s k u s ji nad poruszonym i w p rzem ów ieniach za g adnieniam i z a b ie ra li głos: p ro f. T . S ła w iń s k i, d y r. St. W aschko, d y r. T . Sie- k a fis k i, d y r. R e u tt, prez. Spis«, d y r. M a rc ó w n a , prezes K u h n , prezes K o le c k i, d y r. C y d z ik o ś w ie tla ją c poszczególne fra g m e n ty zagadnień.
N a s p e cja ln ą uw agę za słu g u je przem ów ienie d y re k to ra K . G a
domskiego, k tó ry p o d k re ś lił, że re fe ra t d yr. M . Szyszkowskiego w in ie n stad się dla poszczególnych Iz b i zrzeszeń p u n k te m w y j
ścia i podstaw ą do o p ra cow ania k o n k re tn y c h w n io skó w co do m ożliw ości w y k o rz y s ta n ia p rze d się b io rstw prze m ysłu p ry w a tn e g o p rz y re a liz a c ji planu 6-letniego.
D y r . K . G adom ski p o d k re ś lił jednocześnie, że w bardzo b lis k im czasie pow zięte będą w P K P G decyzje co do p rz y d z ia łó w s u ro w cow ych dla prze m ysłu p ry w a tn e g o na r. 1950.
N a w ią z u ją c do om ów ionych przez d y r. M . Szyszkow skiego a k c ji Iz b y K o o rd y n u ją c e j, ja k k u rs eko n om iki m arksistom - le n in izm u dla p ra c o w n ik ó w Iz b y , ja k podjęcie w s p ó łz a w o d n ic tw a p ra cy i opracow ania odpow iedniego re g u la m in u , d y r. O yd zik w ¡m ię ciu E k s p o z y tu ry B ia ło s to c k ie j Iz b y K o o rd y n u ją c e j w e zw a ł do w s p ó ł
za w o d n ic tw a E k s p o z y tu rę O lsztyńską.
D y r . R e u tt p rz y ją ł to w ezw anie w im ie n iu E k s p o z y tu ry O ls z ty ń s k ie j.
P o w y c z e rp a n iu lis ty m ów ców przew odniczący poddał pod g ło sow anie rezolucje, które* uch w a lo n o jednom yślnie.
N a zakończenie Z ja zd u u ch w alono je d n o m yśln ie w ysłań depe
sze do w ice p rem ie ra H . M in c a i m in is tra E. Szyra.
T e k s ty u c h w a ł i depesz zamieszczamy poniżej.
R e z o i y c i e
Z jazd Prezesów i D yrektorów Izb Przemysłowo - Handlowych w Katowicach na posiedzeniu w dniu 3 grudnia 1949 r. po w ysłu
chaniu referatów i przeprowadzeniu dyskusji postanawia co na
stępuje:
1) Wezwać władze i pracowników wszystkich Izb Przemysłowo- Handlow ych, zrzeszeń, central przemysłu prywatnego oraz przed
siębiorców prywatnych do ścisłego i starannego przestrzegania ustawy o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej.
2) W ezwać władze i pracowników •wszystkich Izb Przemysłowo- Handlow ych, zrzeszeń, central przemysłu prywatnego oraz przed
siębiorców prywatnych do wzmożonej czujności wobec objawów szpiegostwa, dywersji i szkodnictwa gospodarczego.
3) Dołożyć staraó, aby przedsiębiorczość pryw atn a oddała jak największe usługi w wykonaniu sześcioletniego planu gospodarcze
go i w tym celu dążyć do ja k największego faktycznego powiąza
nia pracy przedsiębiorstw prywatnych z potrzebami gospodarki uspołecznionej.
4) Dążyć do zwiększenia dyscypliny i sprawności organizacyjnej w przedsiębiorczości pryw atn ej w szczególności w zakresie gospo
darki surowcami i m ateriałam i reglamentowanymi.
5) Pogłębić współdziałanie wszystkich ogniw organizacyjnych przedsiębiorczości pryw atnej.
fi) W związku z zarządzeniem M in is tra H a n d lu W ewnętrznego o przymusie zrzeszeń kupieckich Z jazd uznał za bardzo istotne, ważne i celowe wprowadzenie w należytym stopniu koordynacji działalności zrzeszeń kupieckich z izbami przemysłowo-handlo
wym i. .
Wobec powyższego Z jazd uważa za konieczne wprowadzenie do opracowywanych obecnie statutów zrzeszeń kupieckich istotnych zasad współpracy i powiązania zrzeszeń kupieckich z izbami prze
mysłowo - handlowymi z jednoczesnym uwzględnieniem w tych statutach elementów branżowych.
7) Położyć nacisk we wszystkich szkołach I kursach prow adź*
nych przez Izby i zrzeszenia na przygotowywanie pracowników dla gospodarki uspołecznionej.
2
N r 38
OGOLNOPOLSK1 TYG O DN IK GOSPODARCZY
D e p e s z e
O bradujący w Katow icach Z ja z d Prezesów i D yrektorów Izb Przem ysłowo-Handlowych wysiał
łonc, następujące depesze do W iceprem iera H . M inca i M in is tra E . Szyra. jednomyślnie lichwa- Ob. Wicepremier H IL A R Y M IN C
Przewodniczący P.K.P.G.
Warszawa
Ob. M inister EUG ENIUSZ SZYR Zastępca przewodniczącego P.K.P.G.
Warszawa
Zjazd Prezesów i D yrektorów Izb Przemysłowo- Handlowych w Katowicach w przededniu zakończe
nia okresu planu 3-letniego już wykonanego z nad
wyżką i w przededniu rozpoczęcia wykonapia planu 6-letniego przesyła na ręce Ob. Wicepremiera w y
razy podziwu dla kierownictwa po lityką gospodar
czą Państwa i w ysiłku świata pracy, k tó ry um ożli
w ił osiągnięcia dotychczasowych decydujących suk
cesów.
Zjazd zapewnia Ob. Wicepremiera, że pryw atny przemysł i handel w wyznaczonym im zakresie dzia
łania dołoży największych wysiłków dla dopomoże- nia gospodarce uspołecznionej w wykonaniu no
wych zadań.
PR EZY D IU M ZJAZDU
Zjazd Prezesów i Dyrektorów Izb Przemysłowo- Handlowych obradujący w Katowicach przesyła Ob. M in istro w i zapewnienie, że widzi rolę pryw at
nych przemysłowców i kupców w podejmowaniu za
dań będących funkcją potrzeb gospodarki uspo
łecznionej, a przez to przyczynianie się do zwiększe
nia dobrobytu społecznego w Polsce i do realizacji państwowych planów gospodarczych.
Zjazd zapewnia Ob. M inistra, że Jego apel zwięk
szenia czujności wobec objawów szkodnictwa i dy
w ersji gospodarczej będzie podjęty w gospodarce pryw atnej z całą powagą i poczuciem obowiązków wobec państwa.
PR EZY D IU M ZJAZDU
Zadania przedsiębiorczości prywatnej u progu - planu sześcioletniego
Przemówienie D yrektora Izby Przemysło
w o -H andlow e j w Warszawie, jako Koordynu
jącej mgr. M. Szyszkowslciego na Zjeździe Pre
zesów i Dyrektorów Izb Przemysłowo-Handlo- . wych w Katowicach w dniu 3 grudnia 1949 r.
K a ż d a działalność gospodarcza — każda zresztą działalność __
ty lk o wówczas może być owocna i pożyteczna, ty lk o wówczas może m ieć sens, kie d y je s t w sposób ja s n y i p ra w id ło w y pow iązana z u s tro je m i życiem gospodarczym całego k r a ju . T o znaczy w ó w czas, .kiedy działalność gospodarcza s ta n o w i określoną pożyteczną dla gospodarstw a narodow ego fu n k c ję .
R e w o lu c y jn a zm iana w m entalności przedsiębiorcy p ry w a tn e g o m usi polegać na ty m , aby przestał on m yśleć k a te g o ria m i w ła s n ych p o s tu la tó w i u p ra w n ie ń , a m y ś la ł k a te g o ria m i sw oich zadań i fu n k c ji, ja k ie ma do sp e łn ie n ia w d a n y m /e ta p ie ro z w o ju go
sp o d arstw a narodow ego ku s o c ja liz m o w i. Z pewnością nie b y li
byśm y m o ra ln ie u p ra w n ie n i do s ta w ia n ia ta k s p ra w y pod ad re sem p rzedsiębiorców p ry w a tn y c h , gdyb yśm y sam i te j dew izy nie za stosow ali przede w s z y s tk im do siebie, tzn. do zespołu ludzi, p ra cu ją c y c h w sam orządzie p rzem ysłow o - h a n d lo w y m , zrzeszeniach i c e n tra la c h przem ysłu p ryw a tn e g o .
N ik o g o nie p ow inna zwodzić tożsamość n a zw y: izb y prze m ysło w o-ha n d lo w e w c z o ra j, w 1939 r. i izb y prze m ysło w o -ha n d lo w e dzi
s ia j , w 1949 r., ta k ja k zu pełnie in n a treść z a w a rta je s t w s ło w a c h : „z w ią z e k za w o d o w y " d z is ia j w p o ró w n a n iu z tre ścią sprzed dziesięciu la t. N ie ty lk o dlatego, że zasięg izb prze m ysło w o -ha n d lo w ych d z is ia j je s t zupełnie in n y — nie o b e jm u ją one przedsię
b io rs tw w ie lk o i ś re d n io k a p ita lis ty c z n y c h , a ty lk o d ro b n o k a p ita - lis ty e z n e — nie ty lk o dlatego, że z n a jd u ją się one d z is ia j w ra m ach zupełnie innego niż przed w o jn ą u s tro ju , ale i , dlatego, że s ta w ia ją one sobie zupełnie in n e cele d zia ła n ia .
Celem m ia n o w ic ie d zia ła n ia izb p rz e m ysło w o -ha n d lo w ych dzi
s ia j je s t to, co po w ie d zia łe m na w stępie n in ie jsze g o przem ów ie
n ia : ja sn e i po p ra w n e po w ią za n ie p ra c y przedsiębiorczości p ry w a tn e j z u s tro je m i życiem gospodarczym ja k o f u n k c ji po trze b go
s p o d a rk i uspołecznionej.
I od razu chcę odpow iedzieć na podstaw ow e p y ta n ie , n a k tó re
■wielokroć p a d a ła ju ż zresztą odpow iedź n a jb a rd z ie j m ia ro d a jn y c h
w
p o lity c e gospodarczej c z y n n ik ó w , ale k t t re cią g le p o w ra c a donas
ze s tro n y p rze d się b io rcó w p ry w a tn y c h : czy w ogóle do pom yśle n ia je s t w u s tro ju , z m ie rz a ją c y m do s o cja lizm u , ja k a ś p o z y ty w n a
fu n k c ja dla przedsiębiorczości p ry w a tn e j? czy n a jb a rd z ie j właści- wą postaw ą nie je s t ucieczka od p ry w a tn e g o p rze d się b io rstw a?
czy je d y n ą w skazaną pracą przedsiębiorcy p ry w a tn e g o nie je s t praca nad lik w id a c ją w łasnego w a rs z ta tu pracy?
Je st rzeczą zrozu m ia łą , że wobec postępów rozw oju gospodarki uspołecznionej p y ta n ie to pow raca, ale je s t rzeczą szko d liw ą , je ś li zam ęt .ja k i na tle tego p y ta n ia po w sta je , s ta je się je d n ą z waż
nych n a d m ie rn ie szyb kich i cha o tyczn ych procesów lik w id a c y jn y c h , po w o d ujących po w sta w a nie lu k w gospodarce naro d o w e j, a przez’
to dla te j gospodarki szko d liw ych .
A oto ja k b rz m i odpow iedź: 0 <
W p o d sta w o w ym dziele pt. „Z a g a d n ie n ia le n in iz m u " pisze J.
S ta lin : „ S iła i żyw otność m arksizm u , polega na ty m , że op ie ra się ona w s w e j d ziałalności p ra k ty c z n e j w łaśnie na potrzebach roz
w o ju życia m a te ria ln e g o społeczeństwa i n ig d y n ie tr a c i zw ią z
ku z re a ln y m życiem sp ołeczeństw a", (op. c it. w yd. I V . str.. 503).
T a podstaw ow a zasada rea lizm u .so cja listyczn e go w p o lity c e gospodarczej b y ła p rze sła n ką do zn anych w ys tą p ie ń w ic e p re m ie ra H . M in c a p rz e c iw k o a w a n tu rn ic tw u gospodarczemu, p rze ciw ko
„n ie d ź w ie d z im p rz y s łu g o m ” n a d g o rliw c ó w .
T a podstaw ow a zasada re a liz m u so cja listyczn e g o w p o lityce gospodarczej z n a la zła w y ra z w n a s tę p u ją c y m s fo rm u ło w n iu za ło żeń planu sześcioletniego, u któ re g o p ro g u obecnie s to im y :
R e a su m u ją c:
Z bu d o w a n ie fu n d a m e n tó w , zbudow anie po d sta w so c ja liz m u oznacza:
P o pierw sze, znaczne podniesienie poziom u s ił w y tw ó rc z y c h za szczególnym n a ciskie m położonym na p ro d u k c ję ś rod kó w w y tw a rz a n ia :
Po d ru g ie , ograniczenie elem entów k a p ita lis ty c z n y c h i pozba
w ie n ie ich isto tn eg o i poważnego w p ły w u w ja k ie jk o lw ie k dzie
dzinie naszej g o spodarki;
P o trzecie, poczynienie istotnego k ro k u naprzód w zakresie dobrow olnego przechodzenia gospodarki d ro b n o to w a ro w e j na to ry s o c ja listyczn e i stopniow e z a m y k a n ie d zię ki tem u ź ró d e ł rozw o
ju k a p ita liz m u ; *
P o c z w a rte , znaczny w z ro s t d o b ro b ytu m a te ria ln e g o , polepsz«
n ie w a ru n k ó w ży c io w y c h i podniesienie k u lt u r y s ze ro kich m as p ra c u ją c y c h ". ( I I . M in c : „O s ią g n ię c ia i p la n y gospodarcze". R e fe ra t na K o n g re s ie P o ls k ie j Zjednoczonej P a r t ii R o b o tn ic z e j. W a rs z a wa, 1949 r „ s tr. U — 05).
3
OGÓLNOPOLSKI TYG O DN IK GOSPODARCZY N r 38
A w ięc przede w s z y s tk im u p rze m ysło w ie n ie k r a ju . C z y ta m y bo w ie m w H is t o r ii ,W K P (b) ( K r ó tk . k u rs ): ,,S o cja listyczn e u p rze m ysło w ie n ie k r a ju -— o to podstaw ow e ogniw o, k tó re w in n o zapoczątkow ać ro z w ó j b u d o w n ic tw a s o c ja listyczn e g o ” (str. 309).
A le ka ż d y ro z w ó j p rze m ysłu oznacza w z ro s t zapotrzebow ania ze s tro n y tego przem ysłu. P rz e c ię tn ie p la n o w a ’ te m p o ro z w o ju pro d u k c ji p rze m ysło w e j w okresie p la n u sześcioletniego w yn o si 11 — 12% rocznie, co doprow adzi nas do w z ro s tu p ro d u k c ji przem ysło
w e j od 85 — 95% w r. 1955 w p o ró w n a n iu z r . 1949. „ W sum ie, zaplanow ane u nas tem po p rz y ro s tu p ro d u k c ji p rze m ysło w e j n a le ży uw ażać za bardzo w ysokie i w ym agające w ie lk ie g o w y s iłk u ” . ( H . M in c . ap. c it. s tr. 66). R ó w n ie ż w ię c zapotrzebow anie p rze m y
s łu so cja listyczn e g o pod adresem przem ysłu p ry w a tn e g o m usi być w ty c h w a ru n k a c h poważne i ró w n ie ż od p ry w a tn e g o prze-, m y s lu k r a j w ym a ga ć m u s i w ie lk ie g o w y s iłk u .
D la te g o też w ic e p re m ie r H . M in c m ó w i po d ru g ie bardzo jasno i w y ra ź n ie o o g ra niczeniu elem entów k a p ita lis ty c z n y c h w gospo
darce n a ro d o w e j w o kre sie pla n u sześcioletniego, ale nie o lik w i
d a c ji przedsiębiorczości p ry w a tn e j.
' N ie oznacza to, oczywiście, że w szystkie is tn ie ją c e d z is ia j przed
s ię b io rs tw a p ry w a tn e będą is tn ia ły i w 1955 r „ ani też, że d z is ie j
szy p ro g ra m p ro d u k c y jn y przedsiębiorczości będzie zachow any bez zm ian w 1955 r. A nie oznacza to w ła śn ie dlatego, że p ro d u k c ja p ry w a tn a m usi być fu n k c ją potrzeb przedsiębiorczości uspo
łecznionej, I m usim y się liczyć z ty m i n a s ta w ia ć na to, że prze
m y s ł p ry w a tn y będzie przem ysłem u zu p e łn ia ją c y m przem ysł uspo.elczniony — tzn. w y p e łn ia ją c y m je g o lu k i i is tn ie ją c e jeszcze niedobory p ro d u k c y jn e .
J a k i w niosek z ty c h przesłanek w yc ią g a m y dla d z ia ła ln o ści Iz b P rz e m y s ło w o -H a n d lo w y c h ? B a rd z o p ro s ty : dążym y do p o w ią zania p ra c y prze m ysłu p ry w a tn e g o z planem p ra cy przem ysłu uspołecznionego, a to przede w s z y s tk im .p rz e z za p la n ow an ie zapo
trze b o w a n ia gospodarki uspołecznionej pod adresem gospodarki p ry w a tn e j. Jesteśm y przekonani, że da to na stęp u ją ce po zytyw n e społecznie s k u tk i:
— udoskonalenie p la n o w a nia w gospodarce uspołecznionej,
— sko n k re ty z o w a n ie zadań prze m ysłu p ry w a tn e g o ,
— lepszą i b a rd z ie j te rm in o w ą obsługę g o s p o d a rk i uspołecz
nione przez p rzem ysł p ry w a tn y ,
— s p ra w ie d liw s z e i lepsze rozw ią zan ie p ro b le m ó w su ro w co w ych w przem yśle p ry w a tn y m .
M ożna ju ż dziś wskazać na pewne fa k ty , k tó re św iadczą, że ten nasz pogląd m a realne p o d sta w y i realne szanse zaakceptow a
n ia przez decydujące c z y n n ik i polityczno-gospodarcze. P a ń s tw o w a K o m is ja P la n o w a n ia Gospodarczego zażądała za p o śre d n ictw e m Iz b y W a rs z a w s k ie j ja k o K o o rd y n u ją c e j dokładnego p rz e d s ta w ie n ia jć j p o te n c ja łu p ro d u k c y jn e g o przem ysłu p ry w a tn e g o na r. 1950 oraz p rze w idyw an e g o zapotrze b o w a n ia surowcowego. Polecenie to zostało przez zrzeszenia p rzem ysłow e w ykonane.
Czy dla w łaściw ego p ow iązania prze m ysłu p ry w a tn e g o z pla
nem p ra cy g ospodarki uspołecznionej w y s ta rc z y , je ś li z je d n e j s tro n y is tn ie je p ew ien o kre ślo n y p o te n c ja ł p ro d u k c y jn y , z d ru g ie j zaś — określone za p o trzebow anie? N ie , nie w y s ta rc z y .
P o trze bn e są p o n ad to n astępujące elem enty:
— w ła ś c iw a postaw a p ry w a tn e g o przem ysłu, ja k zresztą ca łe j gospodarki p ry w a tn e j.
— dyscyp lin a o rg a n iz a c y jn a p ry w a tn e g o przem ysłu,
— spraw ność techniczna.:
W ła ś c iw a postaw a. P ra g n ę tu przytoczyć pewien fra g m e n t z obszernego a rty k u łu , m in . E . S zyra w „N o w y c h D ro g a c h " (N r.
5. s tr. 38 — 59) p t. „ O w zm ożeniu czujności na fro n c ie go
sp o d arczym ” . A r t y k u ł te n je s t ja k b y uzasadnieniem do n ie d a w n o ogłoszonej u s ta w y o och ro n ie ta je m n ic y p a ń s tw o w e j i słu ż b o w e j i rozw in ię ciem n ie k tó ry c h części znanego prze m ó w ie n ia P re z y d e n ta B ie ru ta na I I I P le n u m K C P Z P R .
W e w sp o m n ia n ym a rty k u le m in . E . S z y r pisze: „ D la te g o w a lk a ze s z k o d n ictw e m gospodarczym i d y w e rs ją p o lity c z n ą je s t s p ra wą n ie ty lk o o rg a n ó w bezpieczeństwa i s ą d o w n ic tw a , K o m is ji S p e cja ln e j, M ilic ji i O R M O , n ie ty lk o P a r t ii, Z w ią z k ó w Z aw odo
w ych, w s z y s tk ic h in n y c h s tro n n ic tw i o rg a n iz a c ji d e m o k ra ty c z nych, ale s p ra w ą w s z y s tk ic h u czciw ych lu d z i w Polsce, s p ra w ą całego n a ro d u ” (s tr. 40).
I m y to ta k rozum iem y. D la te g o też niezw łocznie pouczyliśm y w s z y s tk ic h naszych p ra c o w n ik ó w o u s ta w ie o ochronie ta je m n ic y p a ń s tw o w e j i s łu ż b o w e j i dołożym y s ta ra ń , aby w izbach, zrzesze
n ia c h i c e n tra la c h wszyscy p rz e ję li się duchem i lit e r ą w spom nia
n e j u s ta w y . „P lo tk a rs tw o , czcza g adanina, wynoszenie ta je m n ic s łu żb o w ych , p o p isyw a n ie się z d o b y ty m i pra w e m k a d u k a in fo r m a c ja m i — oto o b ja w y , k tó re trzeb a w y tę p ić p rz y pomocy n a j
b a rd z ie j e n e rgicznych ś ro d k ó w ", (s tr. 52) — pisze m in . E . S zyr i do ty c h s łó w d o p ra w d y n ic dodać n ie trzeba.
N a to m ia s t trz e b a dodać, że w s k a z a n ia te odnoszą się n ie ty lk o do p ra c o w n ik ó w izb, zrzeszeń i c e n tra l, ale i do w s z y s tk ic h prze d s ię b io rcó w p ry w a tn y c h i ic h p ra c o w n ik ó w . Ic h ró w n ie ż o b e jm u je obow iązek w a lk i „z e s zko d n ictw e m gospodarczym i d y w e rs ją p o lity c z n ą ” , ic h ró w n ie ż o b o w ią zu je o chrona ta je m n ic y p a ń s tw o w e j i s łu ż b o w e j — bo je s t to „s p ra w ą w s z y s tk ic h uczciw ych lu d z i w Polsce, s p ra w ą całego n a ro d u ". Spełnienie te g o o b o w ią zku c z u j
ności będzie ś w ia d e c tw e m w ła ś c iw e j, o b y w a te ls k ie j p ostaw y p ry w a tn e g o przedsiębiorcy.
A naszym d o d a tk o w y m ob o w ią zkie m je s t o ty m przypom nieć.
O b o w ią zku te g o nie zaniedbam y.
D y s c y p lin a o rg a n iz a c y jn a . N ie ra z trzeba b y ło ju ż o ty m m ó w ić i n ie ra z będzie trzeba w przyszłości. W z w ią z k u z p rze kszta łce n ie m z w ią z k ó w zrzeszeń p rzem ysłu p ry w a tn e g o na zrzeszenia ogólnopol
s kie o p ra c o w a liś m y dla P K P G , D ep. D ró b . P rze m . Rz. p ro je k ty s ta tu tó w ta k ie g o zrzeszenia, ale i szereg reg u la m in ó w , ja k w szcze
gólności re g u la m in zarządu zrzeszenia i re g u la m in d y re k to ra w ła śnie pod k ą te m u s p ra w n ie n ia p rą cy zrzeszeń i w zm ożenia d y s c y p li
n y o rg a n iz a c y jn e j. Trzebfe sobie zdać sp ra w ę , że coraz lepszej d y
sc y p lin ie o rg a n iz a c y jn e j i gospodarczej w przedsiębiorczości uspo
łe czn io n e j m usi odp ow ia da ć coraz lepsza d y s c y p lin a o rg a n iz a c y jn a i gospodarcza w przedsiębiorczości p ry w a tn e j, je ś li ic h w sp ółpraca m a u k ła d a ć się h a rm o n ijn ie .
A le w ie m y rów nież bardzo dobrze, że same s ta tu ty i re g u la m i
ny, choćby najlepsze, nie w ysta rczą . M uszą się n im i p o słu g iw a ć z d y s c y p lin o w a n i ludzie, k tó rz y p o tra fią od siebie i in n y c h d y
s c y p lin y o rg a n iz a c y jn e j w ym agać.
M ożna się spodziewać, że pomocne tu będzie nowe zarządzenie P a ń s tw o w e j K o m is ji P la n o w a n ia Gospodarczego w s p ra w ie ko n t r o li p ry w a tn y c h p rze d się b io rstw prze m ysło w ych . Z arządzenie to przenosi fu n k c je k o n tro li z dotychczasow ych k o m is ji lu s tra c y j
n y c h na w y s o k o k w a lifik o w a n y c h lu s tra to ró w . U d z ia ł czy n n ik a społecznego pozostaje, m ia n o w icie w postaci osób, tow a rzyszą cych lu s tra to ro w i w je g o czynnościach w c h a ra k te rz e o p in io d aw czym z ra m ie n ia zarządu zrzeszenia
Zrzeszenia nie p o w in n y szczędzić w y s iłk ó w i kosztów , aby zdo
być n a s ta n o w is k a lu s tra to ró w n a jb a rd z ie j w a rto ś c io w y c h lu dzi. S połecznic o p ła ci się to w ie lo k ro tn ie w postaci zm niejszenia m a rn o tra w s tw a s u ro w c ó w i m a te ria łó w pom ocniczych i zapobie
gan ia n ie w ła ś c iw e m u u ż y w a n iu ty c h s u ro w c ó w i m a te ria łó w po
m ocniczych. A jednocześnie tacy lu s tra to rz y w in n i stać się s ilą rzeczy in s tru k to ra m i i doradcam i przedsiębiorców .
M a to znaczenie dla re a liz a c ji trzeciego elem entu w sp ó łp ra c y p rze m ysłu p ry w a tn e g o z gospodarką uspołecznioną: d la s p ra w ności te c h n ic z n e j p rze m ysłu . N ie k tó rz y p rze d się b io rcy u w a ż a ją , że
„n ie w a rto ” dbać o s ta n te ch niczny ich w a rs z ta tó w p ra cy I m i
m o ,że s p ra w n y , zdolny przem ysłow iec, k tó r y je s t n a p ra w d ę „ d u szą" p rze d się b io rstw a , p o tra fi n ie ra z bardzo d ro b n y m i ś ro d k a m i udoskonalić s w o ją a p a ra tu rę , wzm óc je j w yd a jn o ść, przystoso
w ać ją do in n e j p ro d u k c ji — n ie robi tego. .Test to b łą d , i to w ie lk i błąd.
W z w ią z k u z rozw ojem g o s p o d a rfk j uspołecznionej i je j postę
pem te ch nicznym , w zw ią z k u z w a lk ą o coraz wyższą jakość p ro d u k c ji będą ro s ły ja ko ścio w e w ym a g a n ia g ospodarki uspołecznio
n e j pod adresem p rze m ysłu p ry w a tn e g o . S prostać im będzie m óg ł ty lk o ten, k to będzie d b a ł o stan te ch niczny sw ego prze d się b io r
s tw a . W z w ią z k u z rozw ojem zasięgu g ospodarki uspołecznionej będzie p o w s ta w a ła konieczność lik w id o w a n ia pew nych d z ia łó w p ro d u k c ji i przechodzenia na inne. Ozy to będzie m o żliw e — za
leżeć będzie g łó w n ie od s ta n u technicznego prze d się b io rstw a.
D la te g o też ta k p o d k re ś lić na le ży i tę s tro n ę dzia ła ln o ści lu s tra to ró w : — in s tru k c y jn o -d o ra d c z ą .
T a k b y się p rz e d s ta w ia ł kom pleks zagadnień, dotyczących prze
m y s łu p ry w a tn e g o u p ro g u pla n u sześcioletniego. Z go d n ie z na
u k ą m a rk s iz m u -le n in iz m u plan sześcioletni n a jw ię c e j u w a g i u ż y cza ro z w o jo w i p rze m ysłu , w szczególności prze m ysłu ciężkiego, stą d i w n in ie js z y m re fe ra c ie z a g a d n ie n ia ' przem ysłow e m u s ia ły s ilą rzeczy z a ją ć dużo m iejsca.
A lo pla n sześcioletni nie z a m y k a się, rzecz ja sn a , ty lk o na za
g a d nien ia ch prze m ysło w ych . Z w ró c ić należy uw agę na c z w a rte za
łożenie p la n u , k tó re b rz m i: „Po czw arte, znaczny w z ro s t d obroby
tu m a te ria ln e g o , polepszenie w a ru n k ó w ż y c io w y c h i podniesienie k u ltu r y szerokich mas p ra c u ją c y c h ” , co w liczbach w y ra ż a się ty m , że „p rz e c ię tn a stopa życiow a m as p ra c u ją c y c h będzie w końcu pla n u sześcioletniego o 55 — 60% wyższa od sto p y ż y c io w e j w 1949 r. c z y li o koło 2 ra z y wyższa od sto p y życ io w e j p rze d w o je n n e j” . (TI. M iu c , op. c it., s tr . 74). T e n ta k znaczny p la n o w a n y w z ro s t d o b ro b ytu społecznego oznacza, ie „o g ó ln a masa to w a
4
N r 38 OGÓLNOPOLSKI TYGODNTK GOSPODARCZA
row a w obrocie h a n d lo w y m w zrośnie w kresie sześciolecia od 60 do 75 % ” (ibidem , s tr. 103).
Spow oduje to, oczywiście, bardzo s iln y w z ro s t h a n d lu uspołecz
nionego. A le czy to oznacza, że ro la d y s try b u to ra p ry w a tn e g o je s t ju ż c a łk o w ic ie zakończona? B y n a jm n ie j. H a n d e l, ja k o czynność gospodarcza n ie p ro d u k ty w n a , choć b ardzo ważna, nie może być celem sam w sobie, niezależnie od tego, czy chodzi o bandel pań
s tw o w y , spółdzielczy czy p ry w a tn y .
O c z y w is ty m zadaniem h a n d lu w gospodarce z m ie rz a ją c e j do s o cja lizm u je s t:
— s p ra w n e odebranie od g ó rn ic tw a , p rzem ysłu, rzem iosła i ro l
n ic tw a m asy to w a ro w e j, przeznaczonej n a ry n e k oraz
— sp ra w n e obsłużenie konsum enta w 6Posób, w n re js c u i w czasie d la konsum enta n a jd o go d n ie jszym .
D o p ó k i tego zadania n:e będzie m óg ł sp e łn ić c a łk o w ic ie han
del uspołeczniony, ob o w ią zkie m h a n d lu p ry w a tn e g o je s t m u w ty m doppmóc, nie można bow iem dopuścić do za m ra ż a n ia środ kó w o b ro to w y c h w sto ka ch to w a ro w y c h w m agazynach przem ysłu czy ro ln ic tw a , ani do odebrania realnego znaczenia zarobkom ś w ia ta p ra c y przez pow stanie b ra k ó w to w a ró w na r y n k u m im o is tn ie ją c e j w y s ta rc z a ją c e j p ro d u k c ji, a ty m b a rd z ie j do w y k o rz y s ta n ia ty c h b ra k ó w przez sp e k u la n tó w .
N a jle p s z y m zresztą dowodem, że handel p ry w a tn y w pew nym zakresie je s t jeszcze społecznie p o trzeb' y, je s t fa k t, że s ta ło sic a k tu a ln e zagadnienie w p row ad ze n ia p rzym u su w o rg a n iz a c ji k u p ie c tw a P ryw atnego. J a k wiadom o^ v- M o n ito rz e P o ls k im ogło
szone zostało zarządzenie M in is tra H a n d lu W e w n ę trzn e g o o w p ro w adzeniu p rzym u su w o rg a n iza cja ch k u p ie c tw a p ry w a tn e g o .
Z ag a d n ie n ie m ty m z a jm o w a ł się o s ta tn i Z ja z d Prezesów i D y re k to ró w Iz b P rz e m y s ło w o -H a n d lo w y c h w Bydgoszczy -v dniach 24 i 25 p a ź d z ie rn ik a b r., p rz y czym Z ja z d p o w zią ł je d n o m yśln ie n a stęp u ją ce u c h w a ły w te j k w e s tii:
„P o w ią z a n ie przym u so w ych zrzeszeń ogólnopolskich przem ysłu p ry w a tn e g o i ce n tra ! p ry w a tn y c h z Iz b a m i P rze m y s ło w o -H a n d lo w y m i s tw a rz a z Iz b pion o rg a n iz a c y jn y , k tó ry w zasadzie w in ie n być w y k o rz y s ta n y ja k o w zó r p rz y ostatecznym u re g u lo w a n iu sto
su n k u Iz b P rz e m y s ło w o -H a n d lo w y c h do zrzeszeń k u p ie c k ic h ".
Aa rów no zespół ra d o w s k i ja k personel Iz b w in n y dołożyć s ta ra ń , aby codzienna praca Iz b w zakresie p rzem ysłu i ha n dlu __
Prowadzona w ram a ch powyższych w skazań _ sk ie ro w a n a była przede w s z y s tk im k u zagadnieniom b ra n ż o w y m w s k a li p ow ierzo
nego Izb o m regionu, cł> odpow iada z a ró w n o s yste m o w i gospodarki p la n o w e j, ja k o rg a n iz a c ji go sp od a rki uspołecznionej, ja k wresz
cie o rg a n iz a c ji prze m ysłu p ry w a tn e g o \ (U c h w a ły 5 i 8, te k s t wg O T G N r. 32 z dnia 30.X.1949 r.).
P o g lą d ten m a s w o je głębokie uzasadnienie. M asa to w a ro w i p ły n ą c a z b ra n żo w ych p a ń s tw o w y c h c e 't r a ł z b y tu m usi n a tra fia ó n a ta k ie o g n iw a o rg a n iz a c y jn e w k u p ie c tw ie p ry w a tn y m , k tó re d z ię k i ic h branżow em u n a s ta w ie n iu i k o m p e te n c ji p o tra fią za pewndć w ła ś c iw ą d y s try b u c ję te j m asy to w a ro w e j i w ła ściw i, k o n tro lę je j p rz e p ły w u do konsum enta.
J a k ie k o lw ie k zatem fo rm y nadane zostaną p rz y s z ły m przym u sow yra zrzeszeniom k u p ie c k im — a zarządzenie M in is tra H a n d ii.
W e w n ę trzn e g o nie przesądza w e w n ę trz n e j s tr u k tu r y zrzeszeń ku p ie c k ic h i ich z w ią z k ó w — u w a ża m y za s w ó j obow iązek z w ró c it uw agę na znaczenie tego elem entu branżow ego w o rg a n iz a c ji ku p ie c tw a p ry w a tn e g o z a ró w n o w in te re s ie społecznym ja k w in te tesie s p ra w n o ści i skuteczności d z ia ła n ia przyszłych p rzym usow yel zrzeszeń k u p ie c k ic h , k tó re ch ętnie i ż y c z liw ie będziem y w id z ie f w b lis k ie j z n a m i p ra c y i p ow iązaniu, podobnie ja k to m a m iejsce w stosunku do zrzeszeń p rze m ysło w ych .
Je ś li ta k o to do ko na liśm y pewnego przeglądu n ie k tó ry c h pro b i ein ów gospodarki uspołecznionej i p ry w a tn e j w ic h w zajem nym p o w ią za n iu w przededniu podjęcia w y k o n a n ia pla n u sześcioletnie go, to nié m ożna pom inąć je d n e j bardzo is to tn e j dziedziny, mia n o w ic ie g ospodarki m a te ria łe m lu d z k im . R ozrost gospodark uspołecznionej — to w zro st zapotrzebow ania na lu d zi, k tó rz y b j w te j gospodarce p ra c o w a li. I to nie ty lk o n a p ra c o w n ik ó w nie w y k w a lifik o w a n y c h , nie ty lk o na te c h n ik ó w , ale i na lu d z i, k tó rz j u m ie ją procesem gospodarczym a d m in is tro w a ć . T o znaczy: orgu n izo w a ć zespół lu d z k i, kie ro w a ć jego pra cą i pracę tę kontrolow ać
G d yb yśm y z a ło ż y li, że kupiec, czy przem ysłow iec z c h a ra k te r', s w o je j .pracy, posiada poważne doświadczenie, a b ra k m u przy g o tow an ia ideologicznego i społecznego, to ja s n y m się sta je , ż- w y k o rz y s ta n ie ku p có w i przem ysłow ców — po ich przeszkolę n iu — w gospodarce uspołecznionej je s t m ożliw e i celowe.
Je st m ożliw e dlatego, że przeszkolenie p o w in n o dać w y n ik i do da tn ie i je s t celowe, bo po ty m przeszkoleniu ludzie ci wnios;
duży a p o rt doświadczeń, zwłaszcza je ś li chodzi o m niejsze jed n o s tk i gospodarcze. W okresie pla n u sześcioletniego __ m ó w .i w ic e p re m ie r M in c — „n a le ż y zw ró c ić szczególną uw agę na w y d a tn y ro z w ó j zaniedbanego obecnie drobnego p rze m ysłu "
(op. c it., s tr. 97).
T a k i zatem je s t nasz p rogram d z ia ła n ia i dostosow yw ania pra cy gospodarki p ry w a tn e j do potrzeb g ospodarki uspołecznione:
w y ro b ie n ie w ła ś c iw e j p ostaw y społecznej w śród przedsiębiorców m ożliw e techniczne u s p ra w n ie n ie ieh pracy, zwiększenie dyscypli n y o rg a n iz a c y jn e j — a w szystko to razein d aje szanse, że w wy k o n a n iu pla n u sześcioletniego w a rs z ta ty i ludzie z gospodark p ry w a tn e j będą m o g li być przez P a ń s tw o L u d o w e w y k o rz y s ta n i
PRZEMYSŁ I ZRZESZENIA
Komentarz do statutu ogólnopolskiego zrzeszenia prywatnego przemysłu (IV)
O m ó w ie n iu s p ra w y zakresu d z ia ła n ia zarządu poświęcony je s t
| 35, k tó r y za w ie ra pew ne ogólne o kreślenia k o m p e te n c ji zarzą
du oraz w y m ie n ia szereg k o n k re tn y c h sp ra w , na k tó re s ta tu t z w ra c a n ie ja k o uwagę.
W y lic z e n ie ty c h s p ra w nie je s t ko m p le tn e i ma racze j c h a ra k te r p rz y k ła d o w y .
W o g ó ln y m u ję c iu do k o m p e te n c ji zarządu należy prow adzenie
« p ra w , zrzeszenia, w y k o n y w a n ie lu b czuw anie nad w yko n a n ie m poleceń w ła ś c iw y c h w ła d z lu b o rg a n ó w sam orządu gospodarczego, w y k o n y w a n ie u c h w a l w alnego ze b ra n ia (zjazdu delegatów ), k o m i
s ji r e w iz y jn e j i sądu zrzeszenia. O kreśle n ia te w s k a z u ją na cha
r a k te r zarządu, ja k o o rg a n u w ykonaw czego, k tó r y a c zko lw ie k w d z ia ła n iu s w y m m usi się oprzeć na p ra c y d y re k to ra i podległe
go m u b iu ra , ponosić je d n a k w in ie n pełną odpow iedzialność za d zia ła ln o ść zrzeszenia i n a d aw ać k ie ru n e k je g o p ra c y . Stąd w n io sek, że zarząd m usi w n ik n ą ć w c a ło k s z ta łt dzia ła ln o ści zrzeszenia, dzieląc w m ia rę p o trze b y pracę, aby za d a niom s w y m m óg ł podołać.
M im o w ię c zasady k o le g ia ln e j fo rm y d z ia ła n ia , zachodzi po
trzeb a p odziału fu n k c ji pom iędzy c z ło n k ó w zarządu, czy to w za
kresie n a dzoru nad poszczególnym i d z ia ła m i b iu ra zrzeszenia, esy to w fo rm ie u d z ia łu w k o m is ja c h zrzeszenia i k o m ite ta c h d o ra d czych. W te n ty lk o sposób zarząd posiadać może p e łn y m a te ria ł, niezbędny dla podjęcia u c h w a ł na z e b ra n ia ch p le n a rn y c h .
W śró d s p ra w k o n k re tn y c h , któ re w y n ik a ją z ro li zarządu, ja k o o rg a n u w ykonaw czego s ta tu t w y m ie n ia : obow iązek prow adzenia re je s tru członków , p o d k re śla ją c w agę te j s p ra w y , będącą rezńl- ta te m przym usow ego c h a ra k te ru zrzeszenia, obow iązek s k ła d a n ia przepisanych spraw ozdań, p o w o ły w a n ia k o m is ji o c h a ra k te rze badaw czym , o p in io d aw czym łu b doradczym i w reszcie w za
kresie koniecznej w s p ó łp ra c y z o rg a n a m i n adzoru __ obow iązek p rz e d k ła d a n ia ty m org a n o m do z a tw ie rd z e n ia ty c h u c h w a ł w a ln e go zebrania (zja zdu delegatów ), k tó re d la sw e j w ażności w y m a g a ją z a tw ie rd z e n ia (s p ra w y wysokości skła d e k, budżetu, z m ia n y s ta tu tu , lik w id a c ji zrzeszenia, zbycia lu b obciążenia m a ją tk u n ie ru chomego) i z a w ia d o m ie n ia o rg a n ó w n a dzoru o te rm in a c h w a l
n ych zebrań lu b posiedzeń zarządu w sposób i w czasie s ta tu te m o kreślonym .
.W w y n ik u s ta tu to w e j delegacji ( i 35 p.c.) zarząd o trz y m a ł p ew ne u p ra w n ie n ia o rganu stanow iącego, m a ją c p ra w o u ch w a la ć n o r
m y re g u lu ją c e czynności zarządu, d y re k to ra , b iu ra i o d d z ia łó w , k o m ite tó w doradczych i k o m is ji, w fo rm ie o d p ow ie dn ich re g u la m in ó w .
W reszcie sp e cja ln ą p re ro g a ty w ą za rzą d u je s t je g o p ra w o zw o
ły w a n ia z w y c z a jn y c h I n a d z w y c z a jn y c h zebrań w a ln y c h (zja z
d ó w d e legatów ), o c zym w s p o m in a liś m y w y ż e j, o m a w ia ją c spra wę z w o ły w a n ia ty c h zebrań.
5
OGÓLNOPOLSKI TYG O DN IK GOSPODARCZY N r 38
W y k o n u ją c swe o b o w ią zki w zakresie pro w a d ze n ia s p ra w zrze
szenia, zarząd m usi w spółpracow ać ściśle z d y re k to re m zrzeszenia, k t6 r y je s t s ta tu to w y m zw ierzchn kiem personelu w ykonaw czego zrzeszenia, k ie ru je pracą tego personelu, w y k o n y w u je u c h w a ły za
rządu oraz kie row an e pod adresem zrzeszenia polecenia i zarządze
n ia o rg a n ó w nadzoru, ja k rów nież w a ln ych zebrań, K o m is ji R e w i
z y jn e j i Sądu Zrzeszenia.
M im o podkreślonej w yże j zasady odpow iedzialności Z a rzą d u za c a ło k s z ta łt działalności zrzeszania, zarząd i p re z y d iu m zarządu n ie są w sta n ie k ie row ać codzienną, bieżącą pracą zrzeszenia, co należeć m usi do czy n n ik a fachow ego, pośw ięcającego c a ły sw ó j czas zrzeszeniu, k tó rą to rolę spełnia w ła śn ie d y re k to r. W w y n i
k u powyższego należy s tw ie rd z ić , iż d y re k to r p row adzi w zleco
n y m m u zakresie sp ra w ę zrzeszenia, ponosząc za swe czynności bezpośrednią odpowiedzialność.
D y r e k to r będąc p ra c o w n ik ie m zrzeszenia, zaangażow any i z w o l
n io n y być może je d yn ie za zgodą P a ń s tw o w e j K o m is ji P la n o w a n ia Gospodarczego, ja k o w ła d zy n a d z oru ją ce j zrzeszenie. Je s t to je d n a z fo rm spraw ow anego przez władzę pa ń stw ow ą nadzoru nad działalnością zrzeszenia, k tó ra zapew nia, że bieżąca praca zrzeszenia kie row an a będzie przez osobę, posiadającą za u fa n ie te j w ła d z y , k tó ra czuwać w in n a , niezależnie od analogicznych obo
w ią z k ó w zarządu, nad ty m , aby kie ru n e k d ziałalności zrzeszenia zgodny b y ł z o g ó ln y m i w y ty c z n y m i p o lity k i p a ń s tw o w e j w dzie
dzinie gospodarczej oraz w s z e lk im i przepisam i p ra w n y m i, m ogą
c y m i dotyczyć zrzeszenia. Z a ró w n o z tych w zględów, ja k dla u m o ż liw ie n ia d y re k to ro w i w sp ó łp ra c y w prowadzeniu- s p ra w zrzeszenia, m usi On uczestniczyć we w szelkich posiedzeniach za
Przemysł prywatny
P r z e m y s ł p r y w a t n y o k rę g u łó d z k ie g o , p o d o b n ie z re s z tą jam i in n y c h o k rę g ó w w k r a ju , z o r g a n iz o w a n y je s t w z rz e s z e n ia c h p r y w a tn e g o p r z e m y s łu o c h a ra k te r z e p r z y m u s o w y m , p o w o ła n y c h p rz e z M in is t r a P r z e m y s łu i H a n d lu w 1947 r ., w o p a rc iu o a r t . 73 ro z p o rz ą d z e n ia P r e z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j z d n ia 7 c z e rw c a 1927 r . o p r a w ie p rz e m y s ło w y m , w b r z m ie n iu u s t a w y z d n ia 10 m a r c a 1934 r . N a te r e n ie o k rę g u łó d z k ie g o is t n ie je o b e c n ie 8 Z rz e s z e ń , 1 O d d z ia ł O g ó ln o p o ls k ie g o Z rz e s z e n ia o ra z 1 Z w ią z e k Z rz e sze ń ( W łó k ie n n ic z y ) o b e jm u ją c y 6 Z rz e s z e ń o k rę g o w y c h , ro z s ia n y c h n a te r e n ie c a łe g o k r a j u .
P r y w a t n e p r z e d s ię b io r s tw a p r z e m y s ło w e o k rę g u łó d z k ie go, n a le ż ą c e d o p o s z c z e g ó ln y c h Z rz e s z e ń p r z e m y s ło w y c h są z r e g u ły p r z e d s ię b io r s tw a m i d r o b n y m i, k t ó r y c h g r a n ic e w ie lk o ś c i u s t a liła u s ta w a z d n ia 3 s ty c z n ia 1946 r . o p rz e ję c iu n a w ła s n o ś ć p a ń s tw a p o d s ta w o w y c h g a łę z i g o s p o d a r k i
^ n a r o d o w e j, z n o w e liz o w a n a d e k r e lt m z d n ia 20 g r u d n ia 1946 r o k u , tu d z ie ż u s ta w a z d n ia 3 s ty c z n ia 1946 r . o z a k ła d a n iu n o w y c h p rz e d s ię b io r s tw i p o p ie r a n iu p r y w a t n e j in ic ja t y w y w p rz e m y ś le i h a n d lu .
W I I I k w a r t a le b r . is t n ia ło n a t e r e n ie o k rę g u łó d z k ie g o łą c z n ie 1161 p r y w a t n y c h z a k ła d ó w p r z e m y s ło w y c h , z czego w p rz e m y ś le :
w łó k ie n n ic z y m 519
m e t a lo w o - e le k t r o t e c h n ic z n y m 43
c h e m ic z n y m 62
p a p ie r n ic z o - p r z e tw ó r c z y m 17
s p o ż y w c z y m 39
f e r m e n t a c y jn y m 94
m ły n a r s k im 193
d r z e w n y m 68
m in e r a ln y m i m a te r . b u d o w l. 45
k o n f e k c y jn y m 64
b u d o w la n y m 17
ra z e m 1.161
Z teg o w id a ć , że n a jw ię k s z a ilość p rz e d s ię b io rs tw is tn ie je w p rz e m y ś le w łó k ie n n ic z y m (ca 44%’ o g ó ln e j ilości z a k ła d ó w ), co je s t zre s ztą zgodne z tra d y c ją p rz e m y s ło w ą tego o krę g u . N a s tę p n ie , w k o le jn o ś c i id ą p rz e m y s ły : m ły n a rs k i, fe r m e n ta c y jn y , d rz e w n y , k o n fe k c y jn y , c h e m ic zn y , m e ta lo w o - e le k tro te c h n ic z n y , m in e r a ln y i m a te r ia łó w b u d o w la n ych , spo żyw czy o ra z p a p ie rn ic z o - p rz e tw ó rc z y .
Ł ą c z n ię , w w y m ie n io n y c h d z ia ła c h p rz e m y s łu z a tru d n io n ych b y ło w ty m czasie ca 8.150 osób, w lic z a ją c w to r ó w n ie ż w ła ś c ic ie li o ra z c z ło n k ó w ic h ro d z in . S to su n e k lic z b y
rządu i p re zyd iu m , k o m is ja c h itp ., p rz y czym rola je g o nie może tu być b ie rn ą , lecz w in ie n on zabierać glos we w szelkich w aż
n ie js z y c h s p ra w a c h , s łu ż y ć ra d ą i in fo rm a c ja m i, in ic jo w a ć po d ej
m ow an ie u c h w a l przez zarząd, zgłaszać p ro je k ty pism o kó ln ych , in s tr u k c ji i zarządzeń.
P rz y ta k p o ję te j ro li d y re k to ra , oo w in n o znaleźć w y ra z w od
p o w ie d n im re g u la m in ie , przy założeniu, że za ró w n o zarząd, ja k i d y re k to r m a ją n a celu re a liza cję s ta tu to w y c h ce ló w zrzeszenia z zachow aniem ic h w ła ś c iw e j h ie ra rc h ii, w sp ółpraca obu czyn n i
kó w ułożyć się w in n a h a rm o n ijn ie , z p o ż y tk ie m dla rzeszenia.
O ile chodzi o rep re ze n ta cję zrzeszenia na ze w n ą trz , to s ta tu t p rz y jm u je , ja k o zasadę, iż p ra w o to p rz y s łu g u je d y re k to ro w i, w ska zu ją c, iż szczegółowe określenie odnośnych k o m p e te n c ji d y
re k to ra w in n o być unorm ow ane regu la m in e m .
J a k o n a jb a rd z ie j słuszne rozw ią zan ie w y d a je się ustalenie, że d y re k to r u p ra w n io n y je s t do re p re ze n to w a n ia zrzeszenia na zew n ą trz bez ograniczenia. M a on w ięc p ra w o do bezpośrednich w y stą p ie ń w im ie n iu zrzeszenia, chyba, że z in ic ja ty w y zarządu lu b d y re k to r uznanym zostanie za celowe w y s tą p ie n ie reprezentan
tó w zarządu. A n a lo g ic z n ie d y re k to r w in ie n podpisyw ać całą kore
spondencję zrzeszenia, chyba, że re g u la m in lu b u c h w a ła zarządu zastrzegać będzie, po d pisyw a nie o kre ślo n ych pism przez d y re k to ra obok podpisu prezesa lu b wiceprezesa.
M a m y tu na m y ś li poważniejsze w ys tą p ie n ia w sp ra w a c h d o ty
czących b y tu zrzeszenia i ogółu jego c zło n kó w , m e m o ria ły o do
n io słym znaczeniu itp . — In n e u ję cie te j s p ra w y nie było b y zgod
ne ze sta tu te m , a ponadto w p ły n ę ło b y h a m u ją co na te rm in o w o ść z a ła tw ia n ia sp ra w .
(d. c. n.)
w okręgu łódzkim
z a tr u d n io n y c h w ła ś c ic ie li o ra z c z ło n k ó w ic h r o d z in d o o g ó łu z a tr u d n io n y c h w p r y w a t n y m p rz e m y ś le o k rę g u łó d z k ie g o w y n o s ił w e w r z e ś n iu b r. ca 20% .
W a rto ś ć p r o d u k c ji p r y w a tn e g o p r z e m y s łu o k rę g u łó d z k ie g o w I I I k w a r t a le b r. w y n io s ła łą c z n ie p o n a d 2.000.000.000 z io ty c h , z czego n a 1 p rz e m y s ł w łó k ie n n ic z y w y p a d a ca 4 6 % . Z k o le i n a jw ię k s z e p o z y c je co d o w a r to ś c i p r o d u k c ji w y k a z u ją p r z e m y s ły : c h e m ic z n y , k o n f e k c y jn y , m e t a lo w o - e le k - t r o te c h n ic z n y , fe r m e n t a c y jn y , s p o ż y w c z y , d rz e w n y , p a p ie r n ic z o - p rz e tw ó r c z y , m ły n a r s k i (ro b o c iz n a za p r z e m ia ł) o ra z m in e r a ln y i m a t e r ia łó w b u d o w la n y c h . W p o r ó w n a n iu z I I k w a r t a łe m b r. g lo b a ln a w a r to ś ć p r o d u k c ji za I I I k w a r t a ł b r . je s t p r a w ie ta k a sam a.
W a c h la rz p r o d u k o w a n y c h w y r o b ó w p rz e z p rz e m y s ł p r y w a t n y o k rę g u łó d z k ie g o je s t s to s u n k o w o s z e ro k i i o b e jm u je n a s tę p u ją c e g r u p y t o w a r ó w :
I . P r z e m y s ł w łó k ie n n ic z y : t k a n in y : b a w e łn ia n e , je d w a b ne, w e łn ia n e i d e k o r a c y jn e ; w y r o b y p o ń c z o s z n ic z e i d z ie w ia r s k ie ; w y r o b y ró ż n e , ja k w a t a k r a w ie c k a , c z y ś c iw o it p . I I . P r z e m y s ł c h e m ic z n y : m y d ło i ś r o d k i d o p r a n ia , p a s ta d o p o d łó g i o b u w ia , ś w ie c e , a r t y k u ły k o s m e ty c z n e , f a r b y , la k ie r y , b a r w n ik i, m a s y p la s ty c z n e , c h e m ik a lia , o d c z y n n i k i itp .
I I I . P r z e m y s ł m e t -Io w o - e le k tro te c h n ic z n y : o d le w y że la z n e . o d le w y m e t a li n ie ż e la z n y c h , a r t y k u ł y e le k t r o t e c h n ic z n e . w y r o b y z b la c h y i w y r o b y tło c z o n e , k o n s t r u k c je ż e la z n e , k o t ły i a p a ra ty , n a rz ę d z ia p re c y z y jn e , g a ś n ic e , d r u t i w y r o b y z d r u t u itp .
I V . P r z e m y s ł p a p ie rn ic z o - p r z e tw ó r c z y : b ib u łk a p a p ie ro s o w a , t o r e b k i p a p ie ro w e , p u d e łk a te k t u r o w e , a r t y k u ły b iu ro w e , je lit a s z tu c z n e , p a p ie r y w o s k o w a n e , z a b a w k i z m a s y p a p ie r o w e j, s z a r fy d o w ie ń c ó w , ró ż n e d r u k i na z a m ó w ie n ia .
V . P r z e m y s ł f e r m e n t a c y jn y : p iw o , m ió d w in a i w o d y g a zo w e .
V I . P r z e m y s ł s p o ż y w c z y : c u k ie r k i, m a r m e la d k i, p ie c z y w o c u k ie rn ic z e , c h a łw a , p o m a d k i. b u d y n ie p ro s z k i do p ie c z e n ia , o le jk i a ro m a ty c z n e , z a p r a w y i s o k i, m a s ło , s e ry , o le je r o ś lin n e ja d a ln e i te c h n ic z n e , m a k u c h y itp .
V I I . P r z e m y s ł d r z e w n y : ta r c ic a , k rz e s ła , b iu r k a , s to ły , s z a fy , e ta ż e r k i, w ie s z a k i, ta b o r e ty , k o s z y k i w ik lin o w e , s z p u lk i, k o p y ta s z e w s k ie , p r a w id ła d o b u t ó w , b e c z k i, o k n a , d r z w i, p a ra p e ty , p rz e p ie rz e n ia , f u t r y n y o k ie n n e i d r z w io w e , łó ż k a itp .
V I I I . P rz e m y s ł m in e ra ln y i m a te r. b u d o w l.: c e g ła w a p no, k a fle , k r e d a s z la m o w a n a i b ie lo n e , g lin k a o g n io tr w a ła , d a c h ó w k i, o z d o b y c h o in k o w e , t e r m o m e t r y it p .
6
Powody w procesie cywilnym 3
należytego rozstrzygnięcia sprawy np. oględziny m iej
sca
w y p a d k usamochodowego przy procesie odszkodo
wawczym itp.
Dow’ód z przesłuchania stron może sąd dopuścić dopiero po wyczerpaniu wszystkich innych środków dowodowych lub w ich braku, gdy powstały niewyjaśnione fakty sporne, istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dopuściwszy taki dowód sąd powinien W' zasadzie przesłuchać obie strony, jednak w wypadku gdy z przyczyn natury fak
tycznej lub prawnej na okoliczności sporne przesłuchać można tylko jedną stronę, sąd oceni, czy mimo to należy przesłuchać tę stronę, czy też dowód przesłuchania stron pominąć.
W yrokując sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstron
nego rozważania zebranego materiału dowodowego. Oczy
wiście przekonanie to winno być zgodne z logiką faktów i z rozsądkiem oraz uzasadnione należycie w uzasadnie
niu wyroku Również oceni sąd według własnego przeko
nania jakie nadać znaczenie bozpostawnej odmowie przed
stawienia przez stronę dowodu np. dokumentu, czy przed
miotu oględzin względnie przeszkodom stawionym w prze
prowadzeniu dowodu wbrew postanowieniu sądu.
Przepisy kodeksu postępowania cywilnego umożliwiają zabezpieczenie dowodów na wniosek zainteresowanej oso
by nawet przed wytoczeniem powództwa, gdy zachodzi obawa, że przeprowadzenie dowodów stanie się niewy
konalnym lub zbyt utrudnionym, albo gdy zachodzi po
trzeba ustalenia wad względnie w ogółe właściwości rze
czy lub robót. Podanie o zabezpieczeniu dowodów powin
no zawierać: oznaczenie przeciwnika, jeżeli jest znany, wskazanie faktów, na które dowód ma być przeprowa
dzony, wymienienie środków oraz przedmiotu oględzin, a w razie potrzeby biegłych i przyczyny usprawiedliwia
jące żądanie zabezpieczenia dowodu.
Kartoteka Og. Ty? Gosp. 49/38 — 649
t
Kartoteka Og. Typ Gosp. 49/38 — 650
Ksjggi wieczyste
Przepisy o księgach wieczystych znajduje w dekrecie i dnia 11 października 1946 r. „Prawo o księgach wie
czystych" (Dz. U. R. P. Nr 57, poz. 320) uzupełnionym rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 li
stopada 1946 r. o urządzeniu i prowadzeniu ksiąg wie
czystych (Dz. U. R. P. Nr 66/46, poz. 366) i rozporządze
niem Ministra Sprawiedliwości z dnia 29.XI.1946 r.
o urządzeniu i prowadzeniu zbioru dokumentów oraz o postępowaniu, w przedmiocie składania dokumentów.
Dla każdej nieruchomości prowadzi Sąd Grodzki, w któ
rego okręgu nieruchomość jest położona księgę wie
czystą. Księgę wieczystą urządza się dla każdej części powierzchni ziemskiej określonej granicami, z tym, tse dla k ilk u części tego samego Avłaściciela, które graniczą ze sobą urządza się jedną księgę wieczystą, jeżeli w ła
ściciel nie zarząda urządzenia osobnej księgi dla jednej z tych części, Dla k ilk u części tego samego właściciela, które nie graniczą ze sobą, prowadzi się na jego żądanie jedną księgę wieczystą, jeżeli stanowią gospodarczą ca
łość. Nieruchomości tego samego właściciela, dla których jest urządzona jedna księga wieczysta, stanowią jedną nieruchomość i części tej nieruchomości nie mogą być przedmiotem odrębnych praw rzeczowych.
Księga powinna być oprawiona w sposób twardy. Na grzbiecie księgi umieszczona jest nazwa okręgu, i numer reperetorium ksiąg wieczystych. Księga wieczysta zawie
ra cztery działy.
Dział pierwszy obejmuje: I. Oznaczenie nieruchomości, oraz I I. wpisy praw związanych z nieruchomością.
Oznaczenie* nieruchomości obejmuje: a) wymienienie je j położenia, b) je j opis i plan, c) określenie sposobu ko
rzystania z niej, d) określenie je j obszaru. Wymienienie położenia obejmuje gromadę lub gminę wiejską, w mia
stach ulicę i numer porządkowy. Opisy i plany nierucho
mości są sporządzane lub zatwierdzone przez właściwe władze miernicze, (z w yjątkiem wpisów w wykonaniu re
form y rolnej), na zasadzie przepisów dekretu z dnia 24.IX.1947 r. o katastrze gruntowym i budynkowym.
Kataster ten służy za podstawę opisów i planów dla ozna
czenia nieruchomości przy prowadzeniu ksiąg wieczy
stych. Kataster sporządzony dla obszaru gromady wiej-
Kaitoteka Og, Tyg, Gesp. 49/38 «— 65?'
Księgi wieczyste 2
skiej lub’ gminy miejskiej zawiera m in. dane: 1) co do gruntu: położenie, granice, obszar, sposób korzystania i klasę, 2) co do budynku: położenie, przeznaczenie, ma
teriał, szczegółowy opis. Kataster utrzymany jest w sta
łej zgodności z wpisami w księgach wieczystych. Opis i plan nieruchomości składa się do zbioru dokumentów danej księgi wieczystej.
Określenie sposobu korzystania z nieruchomości obej
muje takie dane jek np.: „gospodarstwo rolne zabudowa
ne“ , „plac budowlany z domem“ itp.
W spisie praw związanych z własnością nieruchomości ujawnia się prawa rzeczowe służące każdoczesnemu wła
ścicielowi tej nieruchomości, ich zmiany i wygaśnięcia.
W razie wygaśnięcia prawa wpisy dotknięte wykreśle
niem podkreśla się czerwoną linią.
Dział drugi, obejmuje wpisy dotyczące prawa własno
ści. W dziale tym wpisuje się właściciela. Jeżeli jest kilku właścicieli wymienia się ich udziały w ułamkach, a jeżeli jest wspólność, w której udziały nie są oznaczone ułam
kami, należy wymienić rodzaj tej wspólności. W dziale tym wpisuje się również podstawę wpisu jak np.: akt no
tarialny, stwierdzenie praw spadkowych itp. Na wniosek właściciela można wpisać w dziale I I nadto cenę nabycia, wartość ustaloną na podstawie urzędowego oszacowania, a przy budynkach sumę ubezpieczenia od ognia. Równo
cześnie z wpisaniem nowego właściciela podkreśla się wpisy odnoszące się do poprzedniego właściciela linią czerwoną.
Dział trzeci: przeznaczony jest do wpisu: a) praw rze
czowych ograniczonych z w yjątkiem hipotek jak np. użyt
kowania, służebności, eiężarów realnych itp., b) ograni
czeń właściciela w rozporządzaniu nieruchomością np.
przez zającie w trybie egzekucji ogłoszenie upadłości, otwarcie postępowania układowego itp., c) danych do
tyczących ubezwłasnowolnienia właściciela, d) wzmianki o wszczęciu postępowania scaleniowego i wywłaszczenio
wego.
Dział czwarty: przeznaczony jest na wpisy dotyczące hipotek. Wpisuje się w tym dziale dane dotyczące sumy hipotecznej Oraz dane dotyczące wszelkich zmian np. prze-
Kartoteka Og. Tyg. Gosp. 49/38 — 652
Księgi wieczyste *
lewu, zmiany pierwszeństwa, przejścia hipoteki wskutek zaspokojenia wierzyciela itp.
W księgach wieczystych wpisuje się nadto prawa i^ roz- szczenia osobiste i to w tym dziale, w którym znajduje się prawo dotknięte rozszerzeniem z tym, że roszczenia doty
czące praw wpisanych w dziale II. wpisuje się w dzia
le T li W dziale I II . wpisuje się rozszczepie o przeniesie
nie własności nieruchomości, prawo najmu, dzierżawy, odkupu, pierwokupu, rozszczenie o ustanowienie p ra w rzeczowych ograniczonych z wyjątkiem hipoteki itp.
W dziale IV. wpisuje się rozszczenia o ustanowienie hipo
teki, o wykreślenie hipoteki o przelew hipoteki itp.
Prawo rzeczowe przewiduje, że w księdze wieczystej może być również ujawnione przez ostrzeżenie rozszczenie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W wypadku wniesienia zażalenia prze
ciwko dokonanemu wpisowi sąd przeprowadzający księgę wieczystą czyni z urzędu wzmiankę o zażaleniu. Jeżeli sąd dostrzeże, że skutkiem uchybienia przepisom ustawy przy dokonaniu wpisu treść księgi wieczystej stała się niezgodną z rzeczywistym stanem prawnym, sąd zarządza niezwłocznie z urzędu wpisanie ostrzeżenia.
Każdy wpis w księgach wieczystych, oprócz właściwej treści, zawiera numer i datę złożenia wniosku, wymienie
nie nazwy i dat dokumentów, będących podstawą wpisu, oraz wskazanie numerów, którym i są oznaczone w zbiorze dokumentów, datę dokonania wpisu i podpis sędziego.
Wpisem w rozumieniu ustawowym jest również wykreś
lenie. W celu bliższego określenia treści prawa, lub rosz
czenia sąd może ze względu na przejrzystość księgi wie
czystej powołać we wpisie tego prawa lub roszczenia do
kładnie oznaczone części dokumentów, będących podsta
wą wpisu. Powołane części dokumentów uważa się za objęte treścią wpisu. Wpis potrzebny do dokonania uwa
ża się za objęte treścią wpisu. Wpis potrzebny do dokona
nia rozporządzenia własnością lub innym prawem, może nastąpić tylko wtedy, gdy osoba, której prawo ma być wpisem dotknięte, wyraziła zgodę na jego dokonanie.
Oświadczenie takie może być złożone w samym do
kumencie. Właściciel nieruchomości obowiązany jest do
Kartoteka Og. Tyg. Gosa 49/38 — 653
