Reakcje zobojętniania jako jeden ze sposobów otrzymywania soli
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• wie, na czym polega reakcja zobojętniania,
• rozumie, czym się różnią równania reakcji zapisane w postaci cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej,
• wie, jaka jest rola wskaźnika w reakcji zobojętniania.
b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi określić nazwy i wzory sumaryczne na podstawie znajomości produktów dysocjacji i odwrotnie,
• umie pisać równania reakcji zobojętniania w postaci cząsteczkowej, jonowej i skróconej jonowej,
• potrafi wykorzystać zdobyte wiadomości i umiejętności w rozwiązywaniu zadań problemowych.
2. Metoda i forma pracy
Praktyczna – ćwiczenia uczniowskie, słowna – pogadanka, dyskusja; praca w grupach.
3. Środki dydaktyczne
Sprzęt laboratoryjny: zlewki, probówki, wkraplacze
Odczynniki: NaOH, KOH, HCl, fenoloftaleina lub wskaźnik uniwersalny
Opakowania po lekarstwach używanych przy nadkwasocie żołądka: Manti, Maalox, Rennie
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Przed lekcją nauczyciel przygotowuje karty pracy (załącznik 1, załącznik 2).
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel czyta uczniom opowiadanie (załącznik 1).
2. Uczniowie wypisują wzory soli – bohaterów opowiadania, a następnie piszą równania reakcji
dysocjacji jonowej i nazywają produkty dysocjacji.
3. Nauczyciel prosi zespoły uczniowskie o wykonanie doświadczenia 20., str. 62. (podręcznik).
4. Uczniowie zapisują równania przeprowadzonych reakcji w postaci cząsteczkowej, jonowej, skróconej jonowej, a także określają, na czym polega reakcja zobojętniania.
5. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy (załącznik 2).
6. Uczniowie rozwiązują przedstawione tam problemy.
7. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję odnośnie rozważanych problemów.
c) Faza podsumowująca
1. Uczniowie losują z koperty słowny zapis równania rekcji zobojętniania, a następnie zapisują w postaci cząsteczkowej, jonowej i skróconej jonowej.
2. Nauczyciel zbiera kartki z zapisanymi równaniami reakcji zobojętniania i poddaje ocenie.
5. Bibliografia
1. Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia dla gimnazjum, część 2, Nowa Era, Warszawa 2003.
2. Kulawik T., Litwin M., Ćwiczenia z chemii dla gimnazjum, część 2, Nowa Era, Warszawa 2003.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1
OPOWIADANIE – TAJEMNICZE TOWARZYSTWO
Jechałem do Wrocławia pociągiem relacji Jelenia Góra - Warszawa. W Wałbrzychu wsiadło do mojego przedziału dziwne towarzystwo. Przysłuchiwałem się rozmowie:
- Och, jak mi słono, chyba z tego powodu, że jestem tu najważniejsza – westchnęła Sól kuchenna.
- Przechwalasz się, to ja jestem najbardziej poszukiwaną solą w budownictwie, nie mówiąc o opatrunkach gipsowych – parsknął ze złością Siarczan (VI) wapnia.
- Budownictwo to moja działka, ale za to ty nie jesteś składnikiem cudownych skał wapiennych – obruszył się Węglan wapnia, patrząc w lusterko.
- Za to wy nie konserwujecie mięsa, ludzie nie umieją sobie beze mnie poradzić – cicho szepnęła ładna blondynka – Saletra indyjska (azotan (V) potasu).
- Ależ wy się przechwalacie! Ja nie jestem gorszy od was! Pracuję jako nawóz sztuczny i bardzo lubię obgryzać kości – zaśmiał się w kącie brunet w ciemnych okularach – Fosforan (V) wapnia.
Nawet nie zauważyłem, kiedy dojechaliśmy do Wrocławia. Musiałem wysiaść. Szkoda!
załącznik 2 Problem 1.
Przestrzegasz zasad regulaminu pracowni chemicznej, więc wiesz, że nie wolno wylewać do zlewu
resztek szkodliwych substancji żrących, np. wielu kwasów i wodorotlenków. Z doświadczenia zostało ci trochę roztworu wodorotlenku, np. NaOH, KOH. Przed wylaniem musisz go unieszkodliwić.
Zaprojektuj tę czynność w formie odpowiedniego doświadczenia oraz napisz równanie w postaci cząsteczkowej i jonowej oraz jonowej skróconej.
Problem 2.
Choroba wrzodowa objawia się silną nadkwasotą, popularnie zwaną zgagą. Zapobiega jej Malaox, Przeczytaj skład leku. Zaprojektuj doświadczenie ilustrujące wpływ tego leku na sok żołądkowy człowieka.
Zapisz odpowiednie równania reakcji i przedstaw je w postaci cząsteczkowej i jonowej. Obejrzyj opakowania innych lekarstw pomagających w przezwyciężeniu tej choroby. Zapoznaj się z ich składem.
b) Zadanie domowe
Na mapie konturowej Polski zaznacz najważniejsze uzdrowiska. Określ, jakie wody mineralne w nich występują oraz wymień schorzenia, które te wody leczą.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
