Stembrowicz, Kazimierz
"O istocie prawosławia. Wybór pism",
Jerzy Klinger, do dr. przygotowali
Michał Klinger i Henryk Paprocki,
Warszawa 1983 : [recenzja]
Przegląd Historyczny 75/4, 805
1984
Artykuł umieszczony jest w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl,
gromadzącej zawartość polskich czasopism humanistycznych
i społecznych, tworzonej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie
w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego,
powszechnego i trwałego dostępu do polskiego dorobku naukowego
i kulturalnego.
Artykuł został opracowany do udostępnienia w Internecie dzięki
wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach
dofinansowania działalności upowszechniającej naukę.
ZA PISK I 805
A utor poprzedził Słownik zbyt zwięzłym i przez to co najm niej poważnie zubo- żyjącym złożoną problem atyką szkicem o dziejach Kościoła Prawosławnego w P ol
sce (począwszy od obrządku słowiańskiego na ziemiach polskich do czasów Braci Sołuńskich). Mało zasadne w ydaje się być uwzględnienie wielu haseł tyczących się ogólnej term inologii religijnej w tym niechrześcijańskiej. Dyskusyjne jest również umieszczenie licznych haseł o charakterze inform acyjnym , które m ają raczej luźne powiązanie z Kościołem, np. term inów filozoficznych, społecznych i in.
K. S.
Jerzy K l i n g e r , O istocie prawosławia. W ybór pism, do druku przygotowali Michał K l i n g e r i Henryk P a p r o c k i , Instytut W y dawniczy PAX, W arszawa 1983, s. 547, ilustr.
Książka przedstaw ia wybór ważniejszych rozpraw i wypowiedzi przedwcześnie zmarłego ks. prof. Jerzego K l i n g e r a (1918—1976), wybitnego teologa praw osław nego, poety i tłumacza. Zawiera również m ateriały dotąd niepublikowane. Po przedzona jest wprowadzeniem pióra W acława H r y n i e w i c z a , który omawia w kład J. K lingera w rozwTój teologii praw osław nej i zasługi uczonego w nurcie od nowy myśli praw osław nej oraz jego otw arcie ekumeniczne. Podkreślony został fakt, że teologia J. K lingera stała się już przedm iotem badań naukowych. Na książkę składają się 23 różnej objętości i wagi teksty rozproszone dotąd po różnych w ielo języcznych czasopismach. .W większości z nich dom inują zainteresow ania uczonego tem atyką historyczno-teologiczną. Szczególnie eksponowany jest w ątek twórczego związku teologii prawosławnej z tradycją w czesno-chrześcijańską i ekumeniczna orientacja refleksji teologicznej autora. L ektura rozpraw J. K lingera w prow adza czytelnika w fascynujący intelektualnie św iat w iary i myśli prawosławnej. P o d k re ślony przez W. Hryniewicza zmysł historyczny i umiejętność interpretacji wczesno chrześcijańskich źródeł pisanych znajduje pełne potwierdzenie w tekstach pośw ię conych egzegezie fragm entu Ewangelii św. M arka, drugiem u Listowi św. P io tra czy wpływowi archeologii biblijnej na rozumienie teologiczne poszczególnych scen Ewangelii. Fascynujący (i nowatorski) jest arty k u ł o zasadniczej zgodności myśli T e i l h a r d a d e C h a r d i n a z linią Kościoła wschodniego. Św ietny arty k u ł uka zuje twórców nowego kierunku w praw osław nej myśli filozoficzno-teologicznej — A. C h o m i a k o w a i W. S o ł o w j e w a . Sprawom polskim poświęcona jest je d na obszerna rozpraw a (przedruk z 1967 r.) — „N urt słowiański w początkach chrze ścijaństw a polskiego”, jeden z najbardziej spornych problemów w naszej historio grafii. Autor dostrzega koniec obrządku słowiańskiego w Polsce dopiero w w ieku XIII. i w sposób bardzo sugestywny uzasadnia swój pogląd na jego genezę, rozwój i upadek.
Do książki dołączono zwięzłe i pobudzające do refleksji kalendarium życia J. K lingera (do końca obarczonego pracą duszpasterską prawosławnego księdza i proboszcza) oraz bibliografię jego publikacji.
K .S .
Paw eł F l o r e n s k i , Ikonostas i inne szkice, Instytut W ydaw ni czy PAX, W arszawa 1984 ,s. 255.
Pierw sze wydanie tego wspaniałego, skromnego w yboru pism genialnego, jak zawsze pisał o nim zm arły profesor Jerzy K l i n g e r , człowieka i teologa ukazało się w 1981 roku. Tym razem, chociaż w gorszej oprawie edytorskiej, wydawcy
