6105 WABOHSł
w. 23. R.d.W. i^dmi.Utr«eJ. MUkwwjw. W T.lefon 80, KontoczekoweP. K. O. P.in.A204,252.
Ogłoszenia:
34m*. wwi.d.moidMh petocMych 30 |ONMLKJIHGFEDCBA
Ś ro d a F red y n an d a K ró la । C zw artek A niel p., P etro n eli P iątek Jak u b a b. w . f
D ziś w sch ó d U o ń ca o g o d z. 3.48 zach . 8. 8
Ju tro » •» • 3.25 „ 8. 8
D ziś „ k sięży ca „ 2.40 , 2.16
Nr. 63 Wąbrzeźno, czwartek 31 maja 1928 r. Rok VII
Dwie kultury
W y b o ry d o p a rla m en tu n iem ieck ieg o d ają n am m o żno ść p o ró w n ać w ielk ą ró żnicę, ja k a ce
ch u je c h ara k te r n a ro d u n iem ieck ieg o w p o ró w n a
n iu d o c h a ra k teru n aszeg o n aro d u . O ile u n as w czasie w y b o ró w w id zieliśm y o lb rzy m ie w y b u jan ie w alk p arty jn y ch , p ro w ad zące d o zu p ełn eg o zan ied b an ia w szelk ich w zg lęd ó w o g ó ln o p ań stw o - w y ch i o g ó ln o n aro d o w y ch , g d y ta zaciek ła w a l
k a p arty j n ie co fała się n aw et n a te re n a ch za
g ro żo n y ch p rzez b lo k m n iejszo ści n aro d o w y ch , co w k o ń cu d o p ro w ad ziło d o try u m fu i zu p ełn ie n ieu sp raw ied liw io n eg o zw y cięstw a w y b o rczeg o n iem có w w n aszy ch zach o d n icji d zieln icach o ty le c a łk iem o d w ro tn e zjaw isk o w id zim y w czasie w y b o ró w w N iem czech .
P o m im o , że sy stem w y b o rczy n iem ieck i jest b liźn iaczo p o d o b n y d o n aszej o rd y n acji w y b o r
czej i ro zb icie p a rty jn e w cale n ie m n iejsze n iż u n as, to je d n a k n a ty ch te re n ac h , g d zie m ieszk a lu d n ość p o lsk a m ilk ły w aśnie i n ien aw iści p a rty j
n e, a w szy stk ie, p a rtje b ez ró żn icy sw y ch p rze
k o n ań sp o łeczn y ch i p o h ty czn y ch szły zw artą ław ą w y w ierając całą siłą sw ej o rg an izacji n acisk n a lu d n ość ab y n ie d o p u ścić d o w y b o ru p o lsk ich p rzed staw icieli, ab y zam an ifesto w ać p rz e d św ia
tem , że d aw n e ziem ie p o lsk ie p o zo stające d o ty ch czas p o d p an o w an iem n iem ieck im — są cał
k o w icie zn iem czo n e.
O ile m y śm y n ie p o trafili w czasie o statn ich w y b o ró w w m arcu w zn ieść się p o n ad p artyjn y św iato p o g ląd i d o p u ściw szy d o w y b o ru w ięk szej liczb y p o słó w n iem ieck ich — d aliśm y im b ro ń w ręk ę d la p ro p ag an d y p rzed św iatem o p o k rzy w d zen iu N iem có w p rzez T rak ta t W ersalsk i — o ty le N iem cy n ao d w rót z całą b ru taln o ścią z d ła
w iły słab y g ło s lu d n ości p o lsk iej w g ran icach sw eg o p a ń stw a — p o zb aw iając ją i teg o n ielicz
n eg o p rzed staw icielstw a, jak ie m iała w p o p rz e d n im sejm ie.
O to jasny o b raz d w ó ch ró żn y ch całk iem k u l
tu r i c h a rak te ró w o b u n aro d ó w . U n as w zaje
m n a w alk a n aw et w o b liczu w ro g a — u N iem có w so lidarn o ść n aro d o w a i w alk a sk iero w an a p izeciw ko o b cem u z ich n aro d o w eg o p u n k tu w id zen ia elem en to w i.
T a k b y ło o d zaran ia p ierw szy ch d n i p o w sta
n ia P o lsk i h isto ry czn ej, tak je st i d zisiaj p o u p ły w ie d ziesiątk u w iek ó w . N ic się w ch arak terze o b u ras n ie zm ien iło zasad n iczo . Jak d aw n iej ta k i d zisiaj to czy się w zajem n a w alk a m ięd zy zab o rczą rasą g erm ań sk ą a o sp a łą i n iezg o d n ą sło w iań szczy zn ą. P o czy jej stro nie b ęd zie zw y
cięstw o n ie tru d n o w ty m stan ie rzeczy p rzew i
d zieć. H isto rja zn aczy m o g iłam i w y tęp io n y ch n aro d ó w sło w iań sk ich szero k ie p rzestrzen ie p o - ła b sk ie i o d rzn ad ań sk ie. C zy i ró w n in y n ad w i
ślańsk ie u led z m ają w p rzy szło ści tem u lo so w i?
Jeżeli n ie p o trafim y p rz ero b ić n aszeg o ch a
rak teru n aro d o w eg o , jeżeli n ie w y zb ęd ziem y się n aszy ch w ad o d w ieczn y ch , to rzeczy w iście p rzy szłość n asza p o zostaje p o d zn ak iem zap y tan ia.
Ż y cie n aro d u n iep o d leg łeg o żąd a ciąg łej p racy i w y siłk ów ab y n ie p o zo stać w ty le i n ie d ać w y p rzed zić się sąsiad o m . P ra ca ta w y m aga sk u pie n ia i w y tężen ia w szy stk ich sił n aro d o w y ch w jed n y m o k reślo n y m k ieru n k u . W szelk ie w alk i w ew n ętrzn e p araliżu ją i n iszczą siłę n aro d o w ą, zd ając n aró d n a ła sk ę i n iełask ę jeg o sąsiadó w . B iad a n aro d ow i, k tó ry tej p raw d y p o jąć n ie m o że, lu b ro zu m iejąc ją w ży ciu sw em w ew n ętrzn em w cale jej n ie p rzestrzeg a. M u si o n u led z p rzy starciu ze sw y m sąsiad em .
P o lsk a o to czo n a je st i ze w sch o d u i o d za
ch o d u g ro źn em i i n ieb ezp ieczn em i p o tęg am i.
S ąsied zi n asi n aw et n ie u k ry w ają się zb y tnio ze sw y m i p reten sjam i i asp iracjam i d o n aszeg o te- ry to rju m . O słab ien i ch w ilo w o i ro zb ici w w ile-
k iej w o jn ie św iato w ej n ie m o g li n a raz ie sp rzeci
w ić się p o w stan iu n aszeg o p ań stw a, ale n ie łu d ź
m y się, że z jeg o istn ien iem p o g o d zili się w e
w n ętrzn ie.
O d czasu d o czasu p rz y p a d ek w y k ry w a n ie
sp o d zian ie o lb rzy m ie p o tajem n e p rzy g o to w an ia w o jen n e, ja k to m iał m iejsce o statn io z w y b u ch em g azó w tru jący ch w H am b u rg u . N iech te
Komuniści na czele strajku.
N a tle trw ająceg o o d k ilk u ty g o d n i strajk u ro b o tn ik ó w w k o p aln i w o sk u ziem n eg o w B o
ry sław iu k o m ite t strajk o w y , b ę d ą c y d o ty ch czas p o d w p ły w em P . P . S . o p an o w ali k o m u n iści, k tó -
Blużnierea skazany na
W o statn ich d n iach p rzed S ąd em O k rę g o w y m w L o d zi o d b y ła się ro zp raw a o b lu źn ier- stw o , p o p ełn io n e w k azan iu p rzez tzw . arcy b isk u p a m arjaw ick ieg o K o w alsk ieg o . K o w alsk i m ó w ił m ian o w icie, że cały K o ściół k ato lick i zieje zg n ilizn ą, że R zy m je st sied lisk iem w ężó w i g a-
Raniez wydalony z zgranie Polski.
R o sy jsk i a k to r film o w y Jó zef R u n icz, o k tó reg o areszto w an iu p o d zarzu tem szp ieg o stw a d o n ieśliśm y o n eg d sj z o sta ł w y d alo n y , z g ran ic p a ń stw a p o lsk ieg o i o d staw io n y p o d e sk o rtą d o g ra
n icy. Ś led ztw o , w d ro żo n e w zw iązk u z a resz to w an iem R u n icza, u siłow ało u stalić o sk arżen ie R u n icza, jak o szefa czerezw y czajk i w O d essie, lecz b ez d o d atn ieg o rezu ltatu . N ato m iast w y
k ry to , sk ą d R u n icz d o sz ed ł d o p o siad an ia p a sz p o rtu sercsk ieg o , n a p o d sta w ie k tó reg o p rze b y w a ł w P o lsce. W y szło p rzy tem n a jaw , że b y ł o n n iety lk o p a rtn e re m lecz ró w n ież k o ch an k iem W iery C h o lo dn ej, k tó ra czy n n a b y ła jak o szp ieg
Wielka burza nad Poznaniem
Piorun zabił matkę z córką oraz 2 konie i krowę — Wzniecił pożar, który zniszczył dwa stogi zboża — Grad, jak kosą, pościnał całe pola zasiewów. — Jeszcze jedna taka burza, a rolnik wielkopolski stać się może nędzarzem!
W śro d ę w ieczo rem szalała n ad P o zn aniem i o k o licą o lb rzy m ia b u rza g ro żąc m ien iu i ży ciu p rzez p rzeszło d w ie g o d zin y . D eszcz lał ja k z c e b rs, a p io ru n y je d n e za d ru g iem i w aliły .
Z p o c z ą tk u p rzy p u szczan o , że szk ó d w iel
k ich b u rza n ie p o czy n iła, g d y ż p io ru n y b y ły p rzew ażn ie „zim n e ”. D o p iero teraz w y k azu je się, ja k b ard zo b y ła b u rza ta n ieb ezp ieczną.
P o d L u b o n iem w lask u (k ilk a k ilom etrów za za P o zn aniem ) p io ru n zab ił n a m iejscu p ew n ą k o b ie tę z 6 -letn ią có reczk ą. W W irach (p o w . P o zn ań ) p io run u d erzy ł w sto d o łę g o sp o d arza S tach o w iak a i u śm ie rc ił d w a k o n ie i jed n ą k ro w ę. N a R a ta ja c h p io ru n u d erzy ł w rad jo i ro z
trza sk ał c a łą in stalację.
Z chińskiego kotła.
D o L o n d y n u n ad eszły sen sacy jn e w iado m ości, że rad a m in istió w jap o ń sk ich p o stan o w i- w iła w y słać trzy d ew izje p iech o ty o raz w o jsk a tech n iczn e do P ek inu . W o jsk a w y sy łan e są n a w y p ad ek zag ro żen ia ży cia tam ejszy ch m iesz
k ań có w o b y w ateli jap o ń sk ich p rzez zw y cięzk ie w o jsk a C h in p o łu dn io w y ch .
Pochód wojsk południowych na Pekin.
W o jsk a p ó łn o cne co fają się w k ieru n k u M an d źu rji. W o jsk a p o łu d n io w e ch iń sk ie p o su w ają się w p o sp ieszn y ch m arszach n a P ek in.
o strzeźen ia p rzy p adk o w e n ie p ó jd ą n a m arn e.
Z ro zu m iejm y , że czek a n as jeszcze tru d n a w alk a o w łasn y b y t p ań stw o w y i p rzeg rać n am jej n ie w o ln o . P a m ięta ją c o n iej — p rzy łó żm y w szy st
k ie siły i stara n ie ab y w y k o rzen ić i n ap raw ić n asze słab o ści i w ad y c h a ra k teru n aro d o w eg o i n ie d ać się p rześcig n ąć n a żad n y m p o lu n aszy m
sąsiad o m . B o i.
rzy n ie d u p u szczają d o zlik w id o w ania strajk u G ro zi n ieb ezp ieczeń stw o z a to p ie n ia k o p aln i, co n a d łu ższy czas p o zb aw i zu p ełn ie p racy ro b o tn ik ó w .
6 miesięcy więzienia.
d ó w , że ty lk o w m arjaw ity żm ie m o żliw e jest o - d ro d zen ie id eo lo g ii relig ijn ej.
S ąd p o w y słuch an iu szereg u św iad k ó w o raz srw ierd zen iu , że p o d o b n e sło w a p a d ły z u st K o w alsk ieg o , aczk o lw iek d o k o ń ca ro zp raw y ich się w y p ierał, sk azał K o w alsk ieg o n a 6 m iesięcy w ię
zien ia, o d k ła d a ją c w y k o nan ie w y ro k u n a 3 la ta
n a szk o d ę arm ji D en ik in a a n a .k o rzy ść b o lsze ' w ik ó w . N a p ew n y m b an k iecie, w k tó ry m b ra*
u d ział ró w n ież R u n icz. zo stała C h o ło d n a o tru ta a w zw iązk u z tern p o jaw iły się p o g ło sk i, że o tru ł ją R u n icz. O k a z a ło się je d n a k , że b y ł to a k t zem sty ze stro n y o ficeró w . D e n ik i
n a za d ziałaln o ść szp ieg o w sk ą tej g ło śn ej arty stki film o w ej. R u n icz, m im o , że zn an y b y ł jak o k o c h an e k C h o łod n ej, w y szed ł cało. C o w ięcej d z ię
k i sw em u sp ry to w i p o trafił u zy sk ać leg ity m acę o d serb sk iej m isji p rzy sy tab ie D en ikin a i n a p o d staw ie tej leg ity m acji o trzy m ał n astęp n i* w S erb ji p aszp o rt, za k tó ry p rzy b y ł d o P o lsk i.
R ó w n ież w in n y ch p o w iatach sz ala ła o k ro p n a b u rza. W p o w . S zam o tu lsk im n p . sp a d ł g rad , g ru b o ści 5 cm ., siek ąc zb o ża n iem iło siern ie.
W B u szaw ie (p o w . S zam o tu ły ) p o d P n iew am i u d e rz y ł p io ru n w d w a sto g i g o sp o d a rz a M ielen c- k ieg o i w zn iecił p o żar, k tó ry jeszcze p rzed n a
d ejściem ja k ie jk o lw ie k ak cji rato w n iczej — sto g i te zn iszczy ł d o szczętn ie.
W o statn iej ch w ili d o c h o d z ą jeszcze d o P o zn an ia w iad o m o ści z in n y ch p o w iató w o n ieb y w ały ch ro zm iarach k atastro fy g rad o w ej.
Jeślib y jeszcze je d n a ta k a b u rza n a W ie lk o p o lsk ę p rzy szła to g o sp o d arze stan ęlib y się w ty m jeszcze ro k u n ęd zarzam i. E . S .
Ofenzywa armji południowej na Tsien-Tsin wstrzymana.
W u b ieg ły czw artek w zd łuż lin ji k o lejo w ej, p ro w ad zącej do T ien - T sin u p rzeszła o lb rzy m ia trąb a p o w ietrzn a. H u rag an zasy p ał żo łn ierzo m arm ji p o łud n iow ej o czy ; k o m p an je m aszeru jące zo stały ro zp roszo n e. W zw iązk u z tern * o fen zy w a arm ji p o łu d nio w ej n a o d cin k u T sie n— T sin zo stała ch w ilo w o w strzy m an a,
Oblężenie w Pekinie.
W o statn iej ch w ili d o n o szą, że w P ek in ie o g ło szo n y stan o b lężen ia. W o jska p ó łn o cn e ew ak u n ją P ek in .
Kandydat na polskiego Callesa.XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
„ R o b o tn ik * z a m ie śc ił n ie d a w n o lis t p o sła P u tk a , w y s to s o w a n y d o w o je w o d y k ra k o w s k ie g o , w k tó ry m w y m ie n io n y p o s e ł d o m a g a s ię ...
k o n fis k a ty in te rd y k tn k s. A rc y c is k u p a S a p ie h y , w y d a n e g o z p o w o d u g w a łtó w p o sła P u tk a , p o p e łn io n y c h w s to su n k u d o p ra w k o ś c ieln y c h w P o lsc e.
W s p o m n ia n y list u z n a ć n a le ż y z a n o w y p rz e ja w a k c ji a n ty k o ś c ie ln e j p . P u tk a . L is t te n s tw ie rd z a p o n a d to , ż e je g o a u to r n ie p o sia d a
Rzadka uroczystość w Rolubiu
Pierwsze strzelanie królewskie — Proklamacja Króla* i rycerzy'— Zabawa.
(O d u m y śln ie w y słan e g o k o re sp o n d e n ta) G o lu b , d n ia 2 8 . V . 2 8 .
D z isia j o b c h o d z iło tu te jsze B ra ctw o S trze le
c k ie rz a d k ą w sw y c h d z ie ja c h u ro c z y sto ść , m ia
n o w ic ie p ie rw sz e u ro c z y ste strze la n ie o g o d n o ść
„ k ró la K u rk o w e g o " o d c z a su o d ro d z e n ia P o lsk i.
P rz ep ię k n a u ro c zy sto ść ro z p o c zę ła się M szą św . w k o śc ie le p a ra fja ln y m . P o 'p rz y b y c iu z k o śc io ła i k ró tk im w y p o cz y n k u , o d b y ło się p o w ita n ie g o śc i, w D o m u M ie jsk im p rz e w a żn ie b ra c i S trz el
c ó w z T o ru n ia , K o w ale w a o ra z D o b rzy n ia . G o ści p o w itał p a n p re z e s L u d w ik N o w a k o w sk i, k tó ry w k ró tk ic h le cz tre śc iw y c h sło w a c h o p o w ie d z ia ł d z ie je tu te jsz e g o B ra c tw a S trze lec k ie g o . D z isiejsze strze la n ie b y ło p ie rw sz e m o d c z a
su o d ro d z e n ia P o lsk i. W u b ie g ły c h la ta c h B ra c tw o b a rd z o m a ło p ra c o w ało , ż e w o g ó le u w a ż a n o B ra c tw o z a n ie istn ie ją c e. Z n a la z ło się je d n a k k ilk u c h ę tn y c h i o fia rn y c h , k tó rzy p o stan o w ili z a c h o w a ć p ię k n ą tra d y c ję B ra c tw a , tra d y c ję z a c h o w a n ą o d p a ru s e t la t. Z a c zę to z a te m p ra c o w a ć z c a łe m z a p a rcie m się sie b ie .
B ra c i S trz elc ó w je st d o lu d n o śc i sto su n k o w o n ie w ie le ; lic z b ą sła b i — le c z siln i d u c h e m I
N a z a k o ń c z e n ie p o w ita n ia w z n ió sł p a n p re z e s trz y k ro tn y o k rz y k n a c z e ść „ N a jja śn iejsze j R z ec z y p o sp o lite j P o lsk ie j" o ra z o k rz y k n a c z e ść p rz y b y ły c h g o śc i, D ru g i z rz ę d u z a b rał g ło s p a n Jó z e f G o lu s, k tó ry p o d a ro w a ł d la k ró la sre b n y ła ń c u c h w ła sn e g o w y k o n a n ia . P o p rz e d n i b o w ie m ła ń c u c h k ró le w sk i z a b ra li N iem c y . P a n G o lu s u z n a ją c ła ń c u c h k ró lew sk i z a n ie z b ę d n y , u fu n d o w a ł g o z w ła sn y ch fu n d u sz y . Z a ta k c e n n y p o d a ru n e k p o d z ię k o w a ł p a n u G o lu so w i p re z e s p a n N o w a k o w sk i. N a stę p n ie p rz e m a w ia li: p re z e s P o d o k ręg u to ru ń sk ie g o p a n Ja n o w icz z T o ru n ia , p a n S te fa n o w ic z z T o ru n ia o ra z p . P rzy b y szew * - sk i b u rm istrz m . K o w ale w a.
K ró tk o p rz e d d ru g ą u fo rm o w a ł się o d d z ia ł B ra ci S trz elc ó w , n a k tó re g o c z e le s tą ł p . p re z es N o w ak o w sk i. W k a rn y m sz y k u o d d z ia ł ru szy ł p rz y d ź w ię k a c h o rk iestry m ie jsc o w e j O c h o tn ic z e j S tra ży p o ż a rn e j d o S trz e ln ic y .
W Strzelnicy.
S trze ln ic a tu te jsz a n ie d a w n o o d b u d o w a n a i u rz ą d z o n a je st n o w c z eśn ie . D łu g o ść strz e ln ic y w y n o si 175 m e tró w .
e le m e n ta rn e j z n a jo m o śc i p ra w i p rz e p isó w , n o r
m u ją c y c h s to s u n k i p o m ię d z y K o śc io łe m i P a ń stw e m .
A n ty k o ś c ie ln e w y s tą p ie n ia p . P u tk a p o sia- i d a ją w sz e lk ie z n a m io n a g w a łtu p u b lic zn e g o . : W in te re sie p ra w o rz ą d n o ś c i le ż y , a b y p . P u te k j k a n d y d a t n a p o lsk ie g o C a lle sa o trz y m a ł w re sz - . c ie o d p o w ie d n ią le k c ją , k tó ra b y g o p o u c z y ła o : ró ż n ic y , z a c h o d zą c e j p o m ię d zy P o lsk ą a M e- i k s y k ie m .
W p ię k n ie p rz y stro jo n y m p a rk u ro z p o c z ą ł się k o n c e rt p o d c z a s k tó re g o b y ły ró ż n e n ie sp o d z ia n k i. T y m c z a se m b ra c ia S trz e lc y ro z p o c z ę li u ro c z y ste strz e la n ie.
P ie rw szy strz a ł n a c z e ść p a n a P re z y d e n ta R z e c z y p o sp o litej o d d a ł p a n K e m p iń sk i.
P o c ze m n a stą p iło strze lan ie o g o d n o ść k ró la i n a g ro d y . K ró tk o p rz e d 1 9 -stą strze lan ie z a k o ń c z o n o .
P ie rw sz y m k ró le m o d c z a su o d ro d z e n ia P o l
sk i z o s ta ł p a n A st m istrz z e g arm istrzo w sk i, p ie rw sz y m ry c e rze m z o sta ł p a n W in ia rsk i, d ru g im ry c e rz e m z o sta ł p a n F ra n c isz e k G o lu s. N a g ro d ę , o rd e r u fu n d o w a n y p rz e z P o d o k rę g to ru ń sk i o trzy m a ł p a n A st. P ró cz te g o b y ło k ilk a in n y c h n a g ró d (o rd e ró w ), k tó re z d o b y li w p rz e w a ż n e j c z ę
śc i B ra c ia z T o ru n ia za w y ją tk ie m p . B u rm istrz a P rz y b y sze w sk ie g o z K o w a le w a , k tó ry o trz y m a ł k rz y ż z a d o b re strze lan ie .
P ro k la m a c ji p ie rw sz eg o k ró la i ry c e rz y d o B k o n a ł p re z e s B ra c tw a m iejsc o w e g o p a n N o w a k o w sk i p re z y d e n t m . G o lu b ia , p rz y d ź w ię k a ch h y m n u n a ro d o w e g o . W rę c ze n ia p . A sto w i (o rd ę ru f u fu n d o w a n e g o p rz e z P o d o k rę g to ru ń sk i d o k o n a ł p re z e s p a n Ja n o w ic z .
P o p ro k la m ac ji n a stąp iło sk ła d a n ie ż y c z e ń n o w o o b ra n em u k ró lo w i o ra z ry c e rz o m i d a lsz y m z w y c ię z c o m .
K ró tk o p rz e d g o d z in ą d w u d z ie stą n a stąp ił o d m a rsz w sz y stk ic h b ra c i z S trz eln ic y d o D o m u T o w a rz y stw , g d z ie się o d b y ła w śc isłe m g ro n ie g o śc i m iła u ro c z y sto ść, p o d c z a s k tó re j w y g ło sz o n o sz e re g to a stó w . P o te j m iłe j n a stro jo w e j u ro c z y sto śc i, ro z p o c z ę ła się z a b a w a ta n ec z n a , k tó ra p rz e c ią g n ę ła się a ż d o św itu .
* #
*
C a ła u ro c z y sto ść , o d b y ła się w m iły m n a stro - .u i w y p a d ła b c rd z o d o b rz e . O b y w a te lstw o tu te jsz e , m a ło się je sz c z e in te re su je id e ą B ra ctw a
^ S trz e le c k ie g o , n ie p o m n ąc , ż e to co o b y w ate le u c z y n ią d la B ra ctw a S trz ele ck ie g o c z y n ią to k u d o b ra n a sze j N a jd ro ż sz e j R z e cz y p o sp o lite j.
P . Z . B ra ctw u S trz ele c k ie m u w G o lu b iu z a sy ła m y ż y c z en ia ja k n a jle p sz e g o ro z w o ju . (R e d .)
Krótkie wiadomości
O g ó ln a lic z b a z m a rły c h w sk u te k w y b u c h u g a z ó w w k o p a ln i „ M a th e r” w P e n sy lw a n ji w y n o si 1 7 0 o só b . — W c z o raj w ie cz o re m o d k o p a n o g ó rn ik a , k tó ry ż y ł je sz c ze , c h o c ia ż b y ł z a sy p a n y je szc z e 6 d n i te m u . Istn ie je n a d z ieja o c a le n ia g o . K a ta stro fa w k o p a ln i ,,M ath e r“ n a le ż y d o n a jstra szn ie jsz y c h h isto ry j g ó rn ic tw a .
*
W e w si W o lica , w p o w . ję d rze jo w sk im w y b u c h ł g ro ź n y p o ż a r, k tó ry sp o w o d o w ały d z ie c i, b a w iąc e się z a p a łk a m i w sto d o le, n a p e łn io n e j sło m ą . W k ró tk im c z a sie p ło m ie n ie o b ję ły c a łą sto d o łę, a siln y w iatr p rz e n ió sł o g ie ń n a b u d y n k i są sie d n ie. M im o ro z p ac z liw e j a k c ji ra tu n k o w e j, sp ło n ę ło n ie m a l p ó ł w si. P o 2 2 b u d y n k a c h p o z o sta ły ty lk o z g lisz c z a .
*
W m a ją tk u R a ta je p o d Ł o b ż e n ic ą , p o w . w y rz y sk i w y b u c h ła e p id e m ja d u ru b rz u sz n eg o , k tó ra w p rz e cią g u ty g o d n ia o b ję ła c a łą w ie ś, p rz y n a le ż n ą d o m a ją tk u R a ta je. E p id e m ja ro z sz e rz a się w sp o só b z a stra sz a ją c y . D o ty c h c z a s z m a rło 9 o só b . C e le m ilo z a c ji w io sk i K o m en d a P o lic ji w N a k le ro z staw iła licz n e p o ste ru n k i.
M in iste r sp ra w ie d liw o śc i C z e c h o sło w a c ji o d b y w a ją cy o b e c n ie p o d ró ż in sp e k c y jn ą p o S ło w ac - c z y ź n ie o św ia d c z y ł d z ie n n ik a rz o m b ra ty sław sk im , iż w e d le p ro je k tu n o w e j u staw y k a rn e j k a ra śm ie r
ci w C z e c h o sło w a c ji m a b y ć z n ie sio n a , sto so w a n a z a ś b ę d z ie w y ją tk o w o je d y n ie n a w y p ad e k o g ło sz en ia sta n u w o je n n e g o .
*
W k o n k u rsie o p u h a r n a ro d ó w d ru ż y n a p o l
sk a w sk ła d z ie : rtm . K ró lik ie w ic z („ R ed g led ”), p o r. S z o sla n g („ A li* ) i p o r. G z o w sk i („ M ilo rd ”) z a ję ła d ru g ie z a A n g lją , p rz y ró ż n ic y 2 -c h p u n k tó w . P o lac y z w y c ię ż y li k o n k u re n c ję sz w ajc arsk ą fra n cu sk ą i b e lg ijsk ą .
*
K ró l D u ń sk i C h ry stja n w y d a ł n a sw y m p a n c e rn ik u śn iad a n ie n a c z eść P re zy d e n ta R e p u b li
k i F in la n d z k ie j i p . R e la n d e r. W śn ia d a n iu w z ięli u d z iał c z ło n . R z ą d u F iń sk ieg o o ra z je n . M a n n e r
h e im . O g o d z . 5 -e j p p . K ró l D u ń sk i w raz ze a w em o to c z e n ie m o p u ścił F in la n d ję , u d a ją c się z p o w ro te m d o K o p e n h a g i.
P rz y p o ż a rz e , ja k i w y b u c h ł n a p a ro w c u L e o n T o łsto j, p ły n ą c y m z K ijo w a d o D n iep ro -P a w ło w sk a z g in ę ło 15 o só b .
*
Z T a rra g o n y d o n o sz ą , ż e w je d n e j z o k o lic z ' n y c h w io se k p e w ie n m ło d y w ieśn iak z a c z ą ł strz e"
la ć z k a ra b in u d o g ro m a d y d z iec i, p rz y cz e m za"
b ił 7 z n ic h , a c ię ż k o ra n ił 6 . N a stę p n ie m o r
d e rc a u c iek ł w p o le , g d z ie z a b ił je sz c z e je d n e g o c h ło p c a , p o c z e m p o w ró c ił d o w si i z a strz e lił k o b ie tę , d w ie in n e z a ś ra n ił a p o te m d o b ił sie k ie rą . O k o licz n a lu d n o ść o ra z stra ż p o sz u k u ją m o rd er
cy , k tó ry z b ie g ł w n ie w ia d o m y m k ie ru n k u .
ŻEBKBK HH TRONIE.
POWIEŚĆ PODŁUG KRONIK ANGIELSKICH.
O p o w ie d z ia ł Stefan Kowalski.
—o— (Ciąg dalszy).
x — Z a c n e d z ie ck o , p o c z c iw e s e rc e , — o d p a rł k ró l C h o ć u m y s ł c ie rp ią c y , z d o ła o d c z u w a ć n ie d o lę in n y c h . K sią żę z a w in ił. J e s t z d ra jc ą . O n im w ię c z a p o m n ij. R o z u m ie s z ? J a te g o ż ą d a m . T e ra z p ó jd ź z lo rd e m H a rtfo rd n a p rz e c h a d z k ę .
T o m w y s z e d ł d z iw n ie sm u tn y , z g n ę b io n y .
U jrz a w sz y g o , g ro m a d a d w o rz a n o to c z y ła g o z p o k ło n a m i. P o m im o to w s z y s tk o , d u s z a je g o rw a ła się s tę sk n io n a d o m a tk i i s ió s tr je g o ź y ją c y c h w b ie d z ie w u b o g ie j le p ia n c e . T u w s z y sc y u w a ż a ją g o z a k sięc ia, n ie c h c ą c d a ć w ia ry , a b y b y ł sy n e m ż e b rak a .
L u b o n ę k a n y w ła s n ą s w ą d o lą , s to k ro ć w ię c e j c ie r
p ia ł n a d lo se m k się c ia N o rfo lk a , k tó ry p rz e z eń d z iś je sz c z e m ia ł z o sta ć s tra c o n y m .
— K ró l n a z y w a ł N o rfo lk a z d ra jc ą . C o z n a c z y ł te n w y ra z ? W c z e m ó w k s ią żę z a w in ił? — d u m a ł p o n a d tern g łę b o k o .
I w sz ę d zie , g d z ie ty lk o b ie d n y T o m rz u c ił o k ie m , w id n ia ła p rz e d n im ś c ię ta g ło w a i s m ę tn e o c z y s tra c o n e g o k się c ia , d z iw n ie ja k o ś k u so b ie z w ró c o n e .
V I.
R o z k a z y n ę d z a r z a .
O rs z a k s tro jn y c h d w o rz a n p rz y w ió d ł T o m a d o w sp a n ia łej sa li. G d y p o sa d z o n o g o n a k ró le w sk im tro n ie, T o m s p o strz e g ł m n ó s tw o z n a k o m ito ści, s to ją c y c h p rz e d so b ą .
P o m im o , iż p ro sił, a b y u sied li, p o d z ię k o w a li sk in ie n ie m g ło w y i s ta li w c ią ż n ie ru s z a ją c się z m ie jsc a . T o m p o n o w ił s w ą p ro śb ę , H a rtfo rd s z e p n ą ł m u n a u c h o :
— N ie p ro ś ic h o to , m ilo rd z ie , to n ie w y p a d a , d w o rz a n o m n ie n a leż y sie d zie ć o b o k k ró la .
K a m e rd y n e r d w o rsk i z a m eld o w a ł lo rd a Jo h n a , k tó ry w s z e d łsz y , z ło ż y ł u k ło n g łę b o k i.
— K ró l p rz y s y ła m n ie tu — z a c z ą ł — w b a rd z o w a ż n e j s p ra w ie , k tó re j w y ja w ić n ie m o g ę w o b e c w s z y s t
k ic h , z a te m W a s z a K s ią ż ę c a M o ść ra c z y o d d a lić w s z y st
k ic h , p ró c z lo rd a H a rtfo rd a .
T o m n ie w ie d z ia ł, w ja k i sp o só b m a sk ło n ić w s z y stk ic h d o o p u sz c z e n ia sa li. W te d y , lo rd H a rtfo rd s z e p n ą ł z c ic h a, ż e w y s ta rc z y k się c iu u c z y n ić ru c h rę k ą , c o g d y z ro b ił, o b e c n i o d d a lili się n a ty c h m ia st.
— K ró l ro z k a z u je , — p rz e m ó w ił lo rd Jo h n — a ż e b y k s ią ż ę d o c z a s u w y z d ro w ie n ia sw e g o u k ry w a ł sw o ją c h o ro b ę ; n a s tę p n ie z a b ra n ia k się ciu , b y m ó w ił p rz e d k im k o lw ie k o sw o je m ż e b ra c z e m ja k o b y p o c h o d z e n iu i p o - p rz e d n ie m u b ó stw ie , ja k ie n ig d y m ie js c a n ie m ia ło . K sią ż ę w k a ż d e j c h w ili p a m ię ta ć w in ie n , iż je st k sięc ie m k rw i, sy n e m k ró la A n g lii. Je ż e li k s ią ż ę z a p o m n ia ł o sw o je m d o ty c h c z a s o w e m ż y c iu k ró le w sk ie m , n ie c h le p ie j m ilc z y , a n ie o k a z u je z b łą k a n ia sw y c h m y śli. O to śc isły ro z k a z k ró le w sk i, k tó ry m i z a k o m u n ik o w a ć p o le c o n o .
— S k o ro k ró l ta k ro z k a z a ł, — rz e k ł T o m z p o k o rą
— sta n ie s ię’w e d łu g je g o w o li. A te ra z p ro s z ę p o z w o lić m i w y p o c z ą ć w ja k im z a k ątk u .
— D o b rz e ! — rz e k ł lo rd H a rtfo rd — s łu c h a m y w a s z ą k s ią ż ę c ą m o ść .
L o rd H a rtfo rd z a d z w o n ił. W s z e d ł je d e n z d y g n i- J ta rz ó w i p o w ió d ł T o m a d o d a lsz y c h c e l. G d y T o m w y c ią g n ą ł rę k ę p o k u b e k w o d y , p a ź p o c h w y c ił k u b e k i p o sta w ił g o n a z ło te j ta c y , p o c z e m p rz y k lę k n ą w s z y n a je d n o k o la n o , p o d a ł m n ie m a n e m u k się c iu .
T o m z m ęc z o n y i o g łu sz o n y w ra ż e n ia m i te g o d n ia u sia c k i p o c z ą ł się ro z b ie ra ć . L e c z d ru g i p a ź w sp a n ia le p rz y s w o jo n y , z d ją ł T o m o w i trz e w ik i, p rz y k lę k n ą w s z y p rz e d n im . J e d n e m sło w e m , d o c z e g o się T o m n ie z a b ra ł, w s z y stk o z a n ie g o z ro b io n o . T o m z n u ż o n y u sn ą ł
n a k a n a p ie . Z a p o m n ia ł je d n a k w y d a ć ro z k a z słu g o m a b y o d e ń o d e szli. S ta li w ię c n ie p o ru sze n i, a ż d o c z a s!
g d y T o m o tw o rz y ł o c z y . V II.
U c z ta k r ó le w s k a .
O g o d z in ie p ie rw sz e j p o p o łu d n iu z a c z ę to T o m a u<
b ie ra ć d o o b ja d u . P rz y b ra w sz y g o w in n ą w y tw o rn i o d z ie ż , w p ro w a d z o n o g o d o w ie lk ie j sa li ja d aln e j.
K sią d z o d c z y ta ł m o d litw ę , p o w y g ło sze n iu k tó re T o m c h c ia ł się rz u c ić z c h c iw o śc ią n a je d z en ie , ali je d e n z d w o rz a n , h ra b ia B a rk la y , p o w s trz y m a ł g o w z a p ę d z ie . Z a w ią z a ł T o m o w i p o d b ro d ę s e rw e tę . B y ł h w a ż n y u rz ą d h o n o ro w y , d o k tó re g o d o p u sz c z a n o j©
d y n ie m a g n a tó w z ro d u h ra b ie g o B a rk la y a . In n y d w o rz a n in s to ją c y o b o k T o m a , n a le w a ł m u w in o , in n y p o d a w a ł p o tra w y . N a ó w c z a s k ró lo m u słu g iw a li p a n o w ii z n a jz n a k o m its z y c h ro d ó w .
M im o , iż b ie d n y T o m ja d ł z p rz y z w y c z a je n ia p a l c a m i, n ie u ż y w a ją c n a k ry c ia , n ik t z te g o ś m ia ć się n i(
p o w a ż y ł. Ż a ło w a n o je d y n ie m a łeg o k się c ia .
W p a trz y w s z y się w w s p a n ia ły d e se ń s e rw e tk i, T o n z a w o ła ł:
— Z a b ie rz cie to p ro s z ę , m ó g łb y m je sz c z e p o p la m ić H ra b ia B a rk la y o d w ią z a ł s e rw e tk ę w m ilc z e n iu . S p o strz e g łs z y n a sto le k o s z y k z o rz e c h am i. T o n p rz y b liż y g o k u so b ie i w y ła d o w a ł n ie m i o b fic ie k ie s z y n ie . L o rd o w ie b a d a w c z o n a ń sp o g lą d a li.
O b ia d się sk o ń c z y ł. J e d e n z lo rd ó w p o d a ł T o m o w i n a c z y n ie z ło te n a p e łn io n e w o d ą ró ż a n ą , k tó ra słu ż y ł?
d o m y c ia u s t i rą k . N ie w ie d z ą c , w ja k im c e lu p rz y n ie sio n o tę w o d ę , T o m z b liż y w s z y ją d o u st, p o łk n ą ł p a rę ły k ó w , p o c z e m z w ró c ił w a z ę .
— B ; ...’m n iej n ie sm a k o w ite — z a w o ła ł — z a p a ch je d y n ie b a rd z o p rz y je m n y .
L o rd o w ie sta li p rz y g n ę b ie n i, w id z ą c , iż w s k u te k c h o ro b y , k s ią ż ę u tra c ił p a m ię ć .
(C ią g d a ls z y n a s tą p i).
