Historia Niemki z Gdańska, która przeszła na judaizm - Sara Grinfeld - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

SARA GRINFELD

ur. 1923; Lublin

Miejsce i czas wydarzeń Gdańsk, dwudziestolecie międzywojenne Słowa kluczowe projekt W poszukiwaniu Lubliniaków, projekt W

poszukiwaniu Lubliniaków. Izrael 2006, Żydzi, Niemcy

Historia Niemki z Gdańska, która przeszła na judaizm

[Mój ojciec miał] wspólnika, który miał żonę Niemkę… [To był] Żyd, który miał żonę Niemkę z Gdańska. I nie to, że on nalegał na to, tylko ona powiedziała: „Ja się wstydzę za moich”. To było przed samą wojną, kiedy już wiadomo było co Niemcy robią tu i tam z Żydami. Ona powiedziała: „Ja chcę pójść do rabina, uczyć się waszej religii, żebym mogła stać się Żydówką”. Niemka! Piękna kobieta! I rodzice jej i brat mieszkali w Gdańsku, ale jej nie zabronili tego. I ona przeszła na judaizm na rok czy dwa przed 1939 roku. I podczas wojny oni uciekli z Gdańska, przyjechali do nas do Zaklikowa i tam poszli z transportem do… Dokąd Lubliniaków wysyłali? Do Bełżca. I tam był w tym miasteczku, mieszkał Niemiec z Gdańska, który objął jakieś interesy pożydowskie i był sąsiadem jej rodziców. On poleciał na stację, kiedy czekali na transport zebrani tam Żydzi i powiedział: „Ja ją znam od dziecka, ona jest czystej krwi Aryjka, Niemka”. To kazali jej stanąć. To opowiadał nam zawiadowca stacji, Polak, w Zaklikowie. To ona powiedziała: „Ja się wstydzę, że jestem Niemką” odpowiedziała im i poszła na stracenie razem ze swoim mężem Żydem. Były nawet takie wypadki też. A jej brat powiedział jeszcze przed wybuchem wojny, to miał ileś tam lat, że musiał pójść do wojska. I naturalnie z pochodzenia Niemiec, to wzięli go do wojska.

To ja sama słyszałam, kiedy byłam w Gdańsku. Powiedział: „Ja bym chętnie uciekł, gdybyście mi mogli pomóc uciec z Gdańska i nie był Niemcem, bo ja się wstydzę”.

Data i miejsce nagrania 2006-12-05, Ramat Gan

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Jarosław Grzyb

Redakcja Maria Radek