PRAWOZDANIE
INSTYTUTU PORADY
ZAWODOWEJ
Z A R O K
1936-37
KATOWICE, UL. KRASIŃSKIEGO 3 - POKÓJ 215 - TEL. 332-46
S p r a w o z d a n i e
Instytutu
P o rad y Zawodowej
za ro k
1 9 3 6 - 3 7
K a t o w i c e 1 9 3 7
2 f
D ru k a rn ia Ś lą sk a Sp. z ogr. odp., K atow ice.
3
,S P I S T R E Ś C I
Z a r z ą d I n s t y t u t u . . . .
P e r s o n e l I n s t y t u t u . . . . .
R a d a N a d z o r c z a . . . .
C z y n n o ś c i b iu r o w e . . . .
S p r a w o z d a n i e sz czeg ó ło w e za ro k 1936/37:
1. b a d a n i a d la sz k ó ł i w s z k o ł a c h z a w o d o w y c h 2. b a d a n i a dl a p r z e m y s ł u . . . . 3. b a d a n i a d l a r z e m io s ł a . . . . A. b a d a n i a dl a u rz ę d ó w . . . . 5. p o r a d n ic tw o z a w o d o w e . . . . 6. p r a c e o c h a r a k t e r z e n a u k o w y m 7. p r a c o w n i a p s y c h o t e c h n i c z n a
8. p r a c e p r o p a g a n d o w e . . . . 9. z e s ta w i e n i e og ó ln e osób z b a d a n y c h
U w ag i końcowe- . . . .
Z a m k n i ę c ie r a c h u n k o w e za ro k 1936j!37
I n s t y t u t P o ra d y Zawodowej w K ato w ic a c h rozpoczął działalność 4 p a ź d z i e r n ik a 1928 r. Istn ie je z a te m ju ż 9 la t i zdołał sobie wyrobić w społeczeństw ie m iejscow ym , zw ła sz c za wśród sfer p rze m y s ło w y ch za u f a n ie i zro z u m ien ie dla w y k o n y w a n e j pracy.
W ciągu tego cz asu poczyniono duże do św ia d c z en ia w dziedzinie p s y c h o lec h n ik i oraz z e b ran o bogaty m a t e r i a ł s ta ty s t y c z n y z te renu, n a k tó ry m się pracuje, dla skuteczności i celowości d als zy c h b a d a ń i do
św iadczeń.
Stosownie do § 2 S ta tu t u , I n s t y t u t P o ra d y Zawodowej m a n a celu:
1) w y k o n y w a n ie p o r a d n ic tw a zawodowego przez u d z ie la n ie w s k a zówek p rz y o b ie ra n iu za w odu, n a p o d sta w ie i n d y w id u a ln y c h b a d a ń p sy c h o te c h n ic z n y c h
2) p o średniczenie w w y b o rz e n a u k i zawodowej
3) s tw ie rd z an ie p rz y d a tn o ś c i do posz cz ególnyc h zaw odów
•4) p ro w a d ze n ie p r a c o w n i p s y c h o te c h n ic z n y ch .
I n s t y t u t m ieści się w Śl. T e c h n ic z n y c h Z a k ł a d a c h N au k o w y ch w K atow ic ac h, ul. K rasińskiego 3, pokój 215, telefon 332-46. Godziny przyjęć w dnie pow szednie od 9 do 15.30, w soboty od 9 do 14.
Z a r z ą d I n s t y t u t u
L eo p o ld J u z w a — w iced y rek to r Z a k ł a d u Ubezpieczeń, Katowice, ul. K opernika 3 ■— jako prezes.
I n ż . W ł a d y s ł a w J . M ic h e jd a — za w ia d o w c a ko p aln i Giesche, Brze- zin k a -P o d lary s, ul. Piłsudskiego 215.
W ła d y s ł a w T a r ł o w s k i — w ice d y rek to r Z w ią z k u P ra co d aw c ó w P rz e m y słu Górniczo-Hutn iczego w K ato w ic ac h , ul. Ligonia 7.
5
P e r s o n e l I n s t y t u t u .
M g r . W i e s ł a w G o rze ch o w s ki, Katowice, ul. Lisieckiego 13, stały na u c zy c ie l Śl. T e c h n ic z n y c h Zakl. N a u k o w y ch w K atow icach, pełni obowiązki k ie ro w n ik a od 1 m a ja 1932 r.
Dr. K a z i m i e r z Golonka — lekarz, specjalista neurolog, Katowice, ul. Kochanowskiego 2, p rz e p ro w ad z a b a d a n i a od w rz e ś n i a 1936 r.
S t e f a n i a M a c u k o w ó w n a — se k re tark a , p e łn ią c a ró w nocześnie obo
w iązki a s y s te n t k i od 1. X. 1932 r. Sosnowiec, ul. P iłsudskiego 30.
W okresie w zm ożonej pracy , k o rzy sta I n s t y t u t z u słu g przeszkolo n y c h odpowiednio p ra c o w n ik ó w ze sfer n au czy c ielsk ic h .
R a d a N a d z o r c z a .
R a d a N ad zo rc za jest o rg an e m z w ie r z c h n i m i ko n tro lu jący m . P re z e sem R a d y N adzorczej jest I n ż . A l e k s a n d e r C i s z e w s k i _ gen.
dyr. Z ak ła d ó w Hohenlo hego — W ełnow iec.
W icep re ze sem je st/w i. S t a n i s ł a w B o r k o w s k i — d y rek to r H u ty Po
kój — N ow y Rytom.
W skład R a d y N adzorczej w ch o d z ą delegaci: Izby Przem ysłow o- Handlo wej, Izby Rzem ieślniczej, Stow. I n ż y n ie ró w i Technik ów, Stow.
I n ż y n ie ró w G órnicz o-H utnic zych, Z w ią z k u P ra co d a w c ó w P rz em y słu Górniczo-H utniczego, Stow. N aukow ej O rganizacji Pracy, Sl. I n s t y t u t u Rzem ieślniczego i Z w ią z k u Z rz e s z eń Gospodarczych.
C z y n n o ś c i b i u r o w e .
W czasie od 1 w rz e ś n i a 1936 r. do 31 sie rp n i a 1937 r. w płynęło listó w 159, w y sła n o listó w 239, w y d a n o ocen p s y c h o te c h n ic z n y c h i le
k a r s k ic h 297, sporządzono s p r a w o z d a ń i protokółów 15. Do czynności b iu ro w y c h n a leż y rów nież sp o rzą d za n ie s ta ty s ty k i z e s ta w ie ń z badań.
6
S p r a w o z d a n i e s z c z e g ó ł o w e
za r ok 1936/37.
S p ra w o z d a n i e nin iejsze obejmuje okres od 1. IX. 193(3 r. do 31. VIII.
1937 r. a dia p o r ó w n a n ia p o d an e są liczby ró w n ież za d w a u p rze d n ie la ta szkolne.
W ty m okresie prace I n s t y t u t u obejm ow ały n a s tę p u jąc e d ziały:
l i b a d a n i a dia szkół i w sz k o łach z a w o d o w y ch 2) b a d a n i a dla p r z e m y s łu
3) b a d a n i a dla rze m iosła 4) b a d a n i a dla urzędów 5) p o rad n ic tw o zawodowo
(3) p rac e o c h a r a k te rz e n a u k o w y m .
1. B a d a n i a d l a s z k ó ł i w s z k o ł a c h z a w o d o w y c h .
Ilościowo dział ten. p r z e d s ta w ia się najokazalej, p rzeprow adzono bow iem w okresie sp ra w o z d a w c z y m ogółem — 1297 b ad a ń , a m i a n o wicie:
a) b a d a n i a selekcyjne, dla u s ta le n ia zdolności zawodowej do szkół
S z k o ł y 1936/37 1935/36 1934/35
zhior. ind zb'or. ind. zblor. ind.
tech niczne 860 133 828 44 734 82
han dlow e 150 2 29 29 80 80
rzem ieślnicze — — 210 — 77 52
7
b) b a d a n ia p róbne zbiorowe, dla u s ta le n ia testów do b a d a ń s e le k c y jn y c h :
1936/37 1935/36 1934/35
152 86 112
Z a g a d n ien ie n ależ y tej selekcji do szkół zaw odow ych, n a leż y do p o d s ta w o w y c h z a g a d n i e ń pedagogicznych. Szkoły zaw odowe w y m a g ają szczególnie troskliwego doboru m a t e r i a ł u uczniowskiego, a stoso
w a n e pospolicie e g z am in y w stępne, jako m e to d y tej selekcji, dalekie są od ideału. Chodzi tu p r z e d e w s zy s tk iem o zm niejszenie m a r n o t r a w s tw a cz a s u i energii.
P rz y k ła d e m tego może słu ż y ć s t a ty s ty k a p rze p ro w a d z o n a przez I n s t y t u t dla jednej z w ię k s z y c h szkół za w o d o w y c h w Polsce, gdzie śred nio zale d w ie 50% u c z n ió w p r zy ję ty ch do szkoły, kończ y ją w p rz e p is a n y m czasie, a niekiedy odsetek te n sp a d a do 20%.
B a d a n i a selekcyjne o d b y w ają się za sa d n icz o w okresach eg zam i
nów w stę p n y ch , a więc n a p o tc zą tk u i w k o ń cu roku szkolnego i są p r z e p r o w a d z a n e g r u p a m i (zbiorowo) p rz y pom ocy testów, za w iera jąc y ch odpowiedni dobór z a d a ń , w y k o n y w a n y c h rów nocześnie przez c a łą g r u pę ( z a d a n ia m a te m a ty c z n e , z a g a d n i e n ia z te chniki, ry s u n k i itp.).
Fotografia 1 (str. 9), daje n a m obraz ta k ic h b a d a ń s e lek cy jn y ch zbiorowych.
N a jw a ż n ie js z ą rze czą jest odpowiedni dobór testów. Dobór te n u z y sk u je m y n a p o d staw ie w ieloletniej p rak ty k i, przez s k r u p u l a t n e s p r a w d z a n ie prognosty czności s to s o w a n y ch testów, jak i całego ich uk ła d u . P rognostyczność s p r a w d z a się przez p o ró w n a n ie oceny testowej z oceną szkolną danego u cznia, a więc z jego w arto ścią, jako u cz n ia szkoły zawodowej.
O bliczenia te bardzo żm u d n e, sta n o w ią jeden z w a ż n ie js z y c h dzia
łów p r a c y n au k o w ej In s ty tu .
N iem o żliw ą jest rzeczą podać n a tem m iejsc u w y n ik i ty c h prac, choćby w n a j w i ę k s z y m skrócie.
J e d e n w y n ik za słu g u je je d n a k n a szczególne podkreślenie, a m i a nowicie, że w s p ó łc z y n n ik korelacji (zgodność) b a d a ń p sy c h o te c h n ic z n y c h z oceną s z k o ln ą u czn ia , jest z a w sze w y ższ y , niż taki w s p ó łc zy n nik m ię d zy e g z a m in e m w s tę p n y m , a oceną szkolną. Ogólny obraz tego podaje n a s tę p u j ą c a tab lica:
8
F o t. 1.
Z d ję c ie z badań z b io r o w y c h s e l e k c y j n y c h do s z k o ł y te ch n ic zn ej.
R o k 1932 1933 1934 1935 1936
a 0,58 0,58 0,62 0,63 0.63
b 0,50 0,51 0,49 0,48 0,49
a) w sp ó łc zy n n ik korela cp, m ięd zy oceną sz k o in ą a b a d a n ia tn i p sy c h o te c h n ic z n y m i
b) w sp ó łc z y n n ik korelacji, m ię dzy oceną s z k o ln ą a egzam inem w s tę p n y m .
C ałkow ita zgodność w y r a ż a ł a b y się liczbą 1,00.
W y n i k i ty c h p r a c zo s tały częściowo p o d an e n a I-szy m Ogólno
polskim Zjeździe w s p ra w ie szkół te c h n ic z n y c h , jaki się odbył w K a to w ic ac h w lis to padzie 1936 r. Na zjeździe ty m zgłoszono, w u z u p e ł n ie n iu refe ra tu Dr. B. Biegeleisena, w niosek I n s t y t u t u P o ra d y Zaw odo
wej w K ato w icac h , p rzy jęty przez p le n u m Zja zdu, którego treść p o d a
jem y:
„ P r z y z n a j ą c , że s p r a w a w y c h o w a n ia dobrego tec h n ik a , w in n a s ię rozpocząć cd w y b o r u d obre go m a t e r i a ł u u c z n i o w s k i e go do s z k ó ł te c h n ic z n y c h , Z j a z d u w a ż a za w ł a ś c iw e zw ró cić się do M in . W. R. i O. P. z prośbą, a b y n a g r o m a d z o n y m a t e r i a ł z badań n a d s e le k c ją k a n d y d a t ó w do s z k ó ł z a w o d o w yc h , p o w i e r z y ł do oprac ow ania sp e cja ln ie p o w o ł a n e j do tego k o m is ji, lub k t ó r e m u ś z z a k ła d ó w p s y c h o t e c h n i c z n y c h w Polsce, celem opra
cow ania b a r d z i e j r a c jo n a ln y c h i b a r d z i e j p r o g n o s t y c z n y c h m e to d selekcji, p r z y p r z y j m o w a n i u do s z k ó l te c h n i c z n y c h “.
N a ty m Zjeździe przyję to rów nież drugi w n io se k I n s t y t u t u , a m i a nowicie:
„ U zn a ją c p o ra d n ic tw o z a w o d o w e i s e le k c ję zaw odow ą, za j e d e n z w a ż n i e j s z y c h c z y n n i k ó w p o m o c n ic z y c h w r a c jo n a ln e j g o sp o d a rc e m a t e r i a ł e m ludzkim-, Z j a z d zw r a c a się do W ła d z O ś w i a t o w y c h i P r z e m y s ł o w y c h , a b y s p r a w ę p o ra d n ic tw a za w o d ow ego i s e le k c j i z a w o d o w e j p r z y j ę ł y pod s w o j ą szczególną opiekę, r e g u lu ją c te za g a d n ie n ia o d p o w i e d n im i p r z e p is a m i, u m o ż l i w i a j ą c y m i ich w ł a ś c i w y r o z w ó j “.
B a d a n i a selekcyjne zbiorowe, m im o sto su n k o w o dość wysokiej pro- gnosty czności, m a ją je d n ak dużo w a d i dlatego d ąż en ie m n a s z y m jest, a b y b a d a n i a te za stą p ić b a d a n i a m i in d y w id u a ln y m i, w k tó ry c h prócz
10
b a d a n i a zapom oc ą testów, stosow ane są b a d a n i a p rz y rz ą d a m i , przy czym, co najw a żn ie jsz e, b a d a ją c y m a b e zpośredni k o n ta k t ż b a d a n y m i i ty m ła tw iej może p rze p ro w a d z ić szereg b ez p o śred n ich obserw acji i w y d a ć opinię bardziej zgodną z rzeczyw istością, u z y s k u ją c przez to w y ż s z ą p rognostyczność b a d a ń .
Dzięki po p arciu w ła d z o św ia to w y c h śląskich, p la n ten realizujem y stopniowo w ten sposób, że poszczególne szkoły p o w sze ch n e p rze sy ła ją n a m do b a d a ń w k o ń c o w y c h m ie s ią c a c h każdego roku szkolnego k a n dydatów , któ rzy m a j ą z a m i a r przejść do szkół zaw o d o w y ch . K an d y d a c i ci b a d a n i są m a ł y m i g r u p k a m i (do 6 osób), a r e z u lta t y b a d a ń są poda
w a n e do w iadom ości szkoły i rodziców.
F o tografia 2 (str. 12), daje n a m obraz tak ich b a d a ń se lekcyjnych i n d y w id u a ln y c h .
W ten sposób zb a d a n o w okresie s p r a w o z d a w c z y m 133 ucznió w.
P o n ie w a ż d u ż a część k a n d y d a t ó w do szkół te c h n ic z n y c h re k ru tu je się z S osnow c a i jego okolic, w e sz liśm y w p o ro zu m ien ie’ z I n s ty tu te m P o ra d y Zawodowej w Sosnowcu, k tóry p rz e p ro w a d z a b a d a n i a selekcyj
ne in d y w id u a ln e w ed łu g naszego p la n u .
B a d a ń ty c h w okresie s p r a w o z d a w c z y m było 160.
Na przeszkodzie szerszej realizacji w sp o m n ia n eg o p la n u , stoi głó w
nie szczupłość p erso n e lu I n s t y t u t u i z tych względów Z a r z ą d I n s t y t u t u czyni s ta ra n ia , ab y zw ię k szy ć personel i ty m s a m y m ro zszerzyć ilościo
wo d ziałaln o ść I n s t y t u t u w tej dziedzinie.
O w ażn o ści ta k ich b a d a ń nie potrze ba c h y b a zbytnio prze k o n y w ać.
Jeżeli b ow iem u d ało b y się przez odpow iednią selekcję k a n d y d a tó w do szkół z aw odow yc h, zm n iejszy ć choć o kilka p ro ce n t ilość późniejs zych u s u n ię ć u czn ió w ze szkoły zawodowej, to u n ik n ie się niejednej tragedii młodego ży c ia i odda się d u żą usługę sp raw ie społecznej.
2. B a d a n i a d l a p r z e m y s ł u .
B a d a n i a dla p r z e m y s łu sta n o w ią w p ra w d z ie ilościowo z n a c z n ie m n ie jsz y m a te r ia ł b ad a w c z y , lecz jakościowo p r a c a jest rów nie p o w a żna , jak p rz y b a d a n i a c h do szkół.
B a d a n i e te p r z e p ro w a d z a n e są tylko in d y w id u a ln ie , głównie na p r z y r z ą d a c h i m a ją n a celu:
a) d o b ran ie odpow iednich p rac o w n i k ó w (k an d y d a tó w ) do u s ta lo n y c h czynności, czy zawodów,
11
F o t. 2.
nrf«*«
( 3 9
l
Z d ję c ie z badań i n d y w i d u a l n y c h w p ra c o w n i p s y c h o te c h n ic z n e j.
b) rozdział p ra c o w n ik ó w już z a tr u d n io n y c h , w obrębie tej samej specjalności.
N a jw a ż n ie js z ą rzeczą p rz y ty m rodzaju b a d a ń , jest u p rze d n ie p r z e p ro w a d z e n ie dokła dnej a n a liz y p ra c y dla danej g ru p y prac o w n ik ó w i u sta le n ie p l a n u b a d a n ia , z u w z g lę d n ie n iem w agi poszczególnych cech p sy c h o fiz y cz n y c h , oraz zdobycie n o rm p o r ó w n a w c z y c h dla danego te renu.
Dlatego też rozpoczęcie b a d a ń dla poszczególnych g ru p zaw odo
w ych, m u s z ą poprzedzać p rac e p rzy g o to w a w c ze o ch a ra k te rz e teore
ty c zn y m , obserw acje w te re nie pracy , b a d a n i a próbne, w y w ia d y , ko n ferencje ze sfe ra m i te c h n ic z n y m i itp.
Tylko w s ze ch s tro n n e ujęcie z a g a d n i e n ia i w p ro w a d z e n ie możliwie dużo s p r a w d z i a n ó w p s y c h ic z n y c h i fizyc znych, może dać p płny obraz w arto śc i roboczej danego osobnika.
Ocena p s y c h o te c h n ic z n a w p o łączen iu z b a d a n i e m lę karskim , jest w ręk u i n ż y n ie r a - k ie ro w n ik a c e n n y m m a te r ia łe m , k tó ry p o p a rty w ł a s n y m jego d o św ia d czen ie m i obserw acja m i, pozwoli m u w y z y s k a ć jak n ajekonom iczniej prac ę odnośnego robotnika i m oże rpu zw rócić uw agę n a niejeden szczegół p sy c h icz n y , w y m y k a j ą c y się z pod bezpośredniej obserw acji (np. s ła b a rozdzieln ość uwagi).
W ten w łaś n ie sposób t r a k t u j e m y n as ze oceny p sy c h o tec h n ic z n e i s t a r a m y się zw rócić uw agę, przez p o danie szczegóło w ych not dla po
szczególnych cech p sy c h o fiz y c z n y ch , n a p ew n e b rak i lu b za lety b a d a nego, w y p ro w a d z a ją c jed y n ie w nio ski ogólne.
B a d a n i a dla p r z e m y s łu s ta n o w ią sto sunkow o n ie d a w n o w p ro w a dzony dział p r a c y I n s t y t u t u , lecz m a j ą już sw oją tradycję i u zn an ie . Ilość ty c h b a d a ń w o sta tn ic h trze ch la ta c h p r z e d s ta w ia się n a stępująco:
1936/37 1935/36 1934/35
122 173 71
Z a u f a n i e do w y n ik ó w ty c h b a d a ń , coraz bardziej - się utw ie rdz a, czego dowodzi fakt, że poszczególne z a k ła d y p rze m y sło w e zg łaszają obecnie nie tylko poje dyncze b a d a n ia , lecz całe g ru p y te c h n ic zn e do ty ch b a d a ń .
Np. H u ta Pokój w N o w y m B y to m iu zgłosiła do b a d a ń m a szy n istó w su w n ic o w y c h , r a z e m 157 osób. K o p aln ia W a ł e n t y - W a w e l w R u d z ie Sl.
zgłosiła dozór te ch n ic zn y , Polskie K opalnie S k arb o w e (Skarboferm —
13
/
Pole W s ch o d n ie w Chorzowie) zgłosiły m a s z y n i s tó w kolejek k o p a ln ia
n y c h itp.
D otychczas zo s tały o p rac o w an e p la n y b a d a ń dla n a s tęp u ją cy c h p rac o w n ik ó w p rze m y s ło w y c h :
1) dla m a s z y n i s tó w w y c ią g o w y ch 2) dla m a s z y n i s tó w su w n ic o w y c h
3) dla m a s z y n i s tó w kolejek p r z e m y s ło w y c h 4) dla szoferów
5) dla p r a c o w n ik ó w w a rs z t a to w y c h 6) dla osób dozoru technicznego.
3. B a d a n i a d l a r z e m i o s ł a .
B a d a n i a dla rzemiosła są dopiero w s t a d i u m organiz acji i m a m y nadzieję, że p rzy pom ocy Izb y R zem ieślniczej w K atow icach, u d a się p rz e p ro w ad z ić s p ra w ę do końca-
N ale ży z a u w a ż y ć , że zro z u m ie n ie w aż n o śc i ty c h b a d a ń n ie w ą tp li
wie istnieje, czego dow odem jest p u n k t 3, w y d a n e j przez Izbę R z em ieśl
n ic zą in stru k c ji do u m o w y o n a u c e rzem iosła, p r z e w id u jąc y w za sadzie p r z y m u s b a d a ń . Chodzi tylko o to, a b y w a r u n e k ten b y ł n ależycie w y k o rz y sta n y .
Ilość ty c h b a d a ń w o s ta tn im roku s p r a w o z d a w c z y m w y n o s iła 10.
B a d a n i a dla rze m iosła m a j ą n a celu stw ierdzenie, czy d a n y k a n d y d a t n a u c z n ia (term in a to ra ) n ad a je się do zaw odu, k tó re m u m a z a m ia r się poświęcić.
N ale ż ą one n a r ó w n i z p o ra d n ic tw e m z a w o d o w y m , do p o d staw o w y c h z a g a d n i e ń rac jo n aln e j gospodarki m a t e r i a ł e m ludzkim , co w re
zultac ie p r z y c z y n ić się m oże tylko do po d n ie sie n ia poziom u rzemiosła.
W dziedzinie tej stw ierd zić n a le ż y szczególn ą ig norancję i p r z y padkow ość p rzy w yborz e z a w o d u i tylko w w y p a d k a c h w y jątkow o t r u dny ch , z w r a c a ją się rodzice, względnie m istrzow ie, o poradę do I n s t y tu tu.
4. B a d a n i a d l a u r z ę d ó w .
B a d a n i a dla u rzę d ó w m a ją już p e w n ą trad y cję w In sty tu c ie, który po sia d a w ty m dziale dość b ogaty dorobek (b a d a n ia p ra c o w n ik ó w po
licji, poczty, ste n o ty p istek itp.) Obecnie, wobec szczupło ści personelu , dział te n m u s i a ł ule c p e w n e m u z a n ie d b an iu .
W okresie s p r a w o z d a w c z y m zgłoszono i p rzep ro w ad z o n o 18 b a d a ń k a n d y d a tó w n a n iż s z y c h f u n k cjo n a rju s zy k o m u n a ln y c h .
14
5. P o r a d n i c t w o z a w o d o w e .
B a d a n i a te s ta n o w iły w p ie rw s z y c h la ta c h istn ie n ia I n s t y t u t u n a j
w a ż n ie js z y dział prac y. P r z e p r o w a d z a n e b y ły n a te re nie szkół pow sz ec h n y c h , p rzy w sp ó łd z ia ł a n iu sfer n au c z y c ie lsk ic h . Od pięciu lat je d n a k zm usze ni b y liś m y za p rz e s ta ć tej p rac y , a o granic zyć się tylko do b a d a ń zgłaszającej się dobrowolnie młodzieży.
B a d a ń in d y w i d u a l n y c h w zw ią z k u ze zgłoszeniam i o poradę z a w o dową było w roku s p r a w o z d a w c z y m 12.
B a d a n i a p rzy p o rad n ic tw ie s k ła d a ją się z dwóch części: ogólnej i szczegółowej. W części ogólnej sto s o w a n a b y w a se ria testów, m a ją c a n a celu s tw ie rd zen ie:
1. inteligencji ogólnej
2. uzd o ln ień w k ie r u n k u te c h n ic z n y m
3. u z d o ln ie ń w k ie r u n k u k u p ie ck o -h a n d lo w y m 4. p rz y d a tn o ś c i do dalszej n a u k i szkolnej.
Na podstaw ie w y n i k u b a d a ń ogóln ych oraz opinii le karza , p r z y stępuje się do b a d a n i a szczegółowego, zale żnie od u zd o ln ien ia i z a m i łow ań, jakie w y k a z u je b a d a n y .
Po z b a d a n i u n a s tę p u je u zgodnienie osta te cznej decyzji z ro d zica
mi.
W z a k o ń c z e n iu p odajem y proce ntow e ze sta w ien ie zgłoszeń z po
szczególnych środowisk, dla u z y s k a n i a p o rad y w sp raw ie w y b o ru z a w odu z o sta tn ic h 5-ciu lat.
Pracow nicy
um ysłow i Kupcy Rzem ieślnicy Robotnicy Rolnicy inni razem 7n
zg ło szeń
27 8 16 43 2 4 100
P o z atem m ie liś m y z n a c z n ą ilość zgłoszeń o poradę in fo rm acy jn ą, z w ła s z cz a odnośnie do rodzaju i w y b o ru szkoły zawodowej. Zgłoszenia te nie są rejestrow ane, a było ich około 200.
6. P r a c e o c h a r a k t e r z e n a u k o w y m .
W okresie s p ra w o z d a w cz y m , m im o om ó w io n y c h już tru d n o ści p e r s o n a ln y c h , nie z a n ie d b a n o p ra c o c h a r a k te rz e n au k o w y m .
Prócz z w y k ły c h p r a c s ta ty s ty c z n y c h , z w ią z a n y c h z p ro w a d ze n ie m każdej poradni p s y c h o te c h n icz n ej:
15
1. w y k o n a n o obliczenia w sp ó łc z y n n ik ó w korelacji dla pię ciu w y d z i a łów* Śl. T e c h n ic z n y c h Z ak ła d ó w N a u k o w y c h w Katowńcach za osta tn ie trz y lata szkolne (100 zestaw ień).
2. p rze p ro w ad zo n o dodatkowe b a d a n i a p róbne i u sta lo n o osta teczną formę testó w m a te m a ty c z n y c h , d la b a d a ń zbiorow yc h selekcyjnych do szkół t e c h n ic z n y c h średnich, starego typu.
3. p rzeprow adzono an a liz ę p r a c y i u stalo n o p la n b a d a n ia dla m a s z y nistów* k o p a l n ia n y c h kolejek elek try c z n y ch ,
4. p rze p ro w ad zo n o a n a liz ę p r a c y i u stalo n o p la n b a d a n i a dla m a s z y nistów* suw nic .
7. P r a c o w n i a p s y c h o t e c h n i c z n a
P o d sta w o w ą rzeczą wr b a d a n ia c h p s y c h o te c h n ic z n y c h jest odpo
wiednio w y p o s a ż o n a p ra c o w n ia .
Pracowmia n a s z a po sia d a 102 p rz y rz ą d ó w do b a d a ń , wartości in w en tarzo w ej około 20.000 zł.
Z n a j w a ż n i e js z y c h p r z y rz ą d ó w n a leż y w y m ie n ić :
Cena n a b y c ia 1. p rz y rz ą d ó w do b a d a n i a ostrości wTzroku z m ikroskopem
p o m ia r o w y m w*/g Pió rkowskiego . . . 565.— zł 2. p r z y r z ą d do b a d a n i a dokła dności u s t a w i a n i a kątów w/g
Moedego . . . 487,— „
3. p r z y r z ą d do b a d a n i a z m y s łu staw-owego w/g Moedego 398.— „ 4. p r z y r z ą d do b a d a n i a dokła dności w y k o n y w a n i a poleceń
w /g Moedego . . . 742,— ,.
5. z e sta w ie n ie p rz y rz ą d ó w do b a d a n i a u zd o ln ień t e c h n ic z
n y c h w/g S t e n q u is ta . . . 129,— ,,
6. trem o m e tr w/g Piórkowskiego . . . 372,— „
7. a p a r a t Piórkowskiego do b a d a n i a u w a g i . . . 1129,— „ 8. p r z y r z ą d do b a d a n i a dokładn. u d e rz e n ia w/g Moedego 385,— ,, 9. p r z y r z ą d do b a d a n i a w sp ó łp ra c y obu rąk w/g Moedego 330,— ,, 10. p r z y r z ą d y do b a d a n i a m i a r y oka w lg Moedego . . 360,— ,, 11. p r z y r z ą d do b a d a n i a czułości d o tyku wjg Moedego . 583,— ,, 12. p r z y r z ą d do b a d a n i a oceny szybkości r u c h u i p rac y m o
notonnej w/g p a t e n t u firm y P a u t z e — B e rlin . . 1618,— „ 13. p r z y r z ą d do b a d a n i a rozdzieln ości mvagi, p r z e b u d o w a n y
wjg w łasnego p l a n u . . . 894,—
14. p r z y r z ą d do b a d a n i a zdolności o d ró żn ia n ia b a r w dla
h u t n i k ó w i k ow ali 'w/g S c h u l z a . . . 994,— ,, 15. p rz y rz ą d do b a d a n ia czułości s łu c h u , w/g S c h u lz a . 573,— „
c e n a n a b y c i a
16. ze sta w ien ie p r z y rz ą d ó w do b a d a n i a w rażliw ości n a
oślepianie s iln y m św ia tłe m w /g Moedego . . . 932,— zł 17. ze sta w ien ie p r z y rz ą d ó w do b a d a n i a zdolności w id zen ia
w m ro k u w/gMoedego . . . 795,— ,,
18. ergograf w/g Moedego do- b a d a n i a w y trw a ło śc i fizycznej 335,— ,, 19. ze sta w ien ie p r z y rz ą d ó w do b a d a n i a reakcji św ie tlnej
i słuchow ej w/g H o ffm a n a . . . 1 1 1 7 ,— ,, 20. z e s ta w ie n ie p r z y rz ą d ó w do b a d a n i a u w ag i i spostrze
gaw czości w /g R u p p a . . . 525,— „
21. ze sta w ien ie do b a d a n ia z m y s ł u rów now a gi w/g Moedego 40,— ,, 22. p rz y rz ą d do b a d a n i a szybkości reakcji prostej w/g
Moedego . . . 435,— ,,
23. d y n a m o m e t ry różn. rodzajó w do b a d a n i a siły fizycznej 215,— ,, W roku s p r a w o z d a w c z y m u zu p e łn io n o p rac o w n ię n a
stę p u ją cy m i p rz y r z ą d a m i :
1. m n e m o m e tr w/g R a n s c h b u r g a , s łu ż ą c y do b a d a n i a p a
mięci wzrokowej . . . 940,— „
2. p r z y r z ą d do b a d a n ia oceny odległości pat. f-my H. Diel 430,— ,, 3. p le th y sm o g raf w/g L e h m a n a . . . 270,— ,,
B iblioteka I n s t y t u t u sk ła d a się z 111 tomów dzieł n au k o w y c h .
8. P r a c e p r o p a g a n d o w e .
W okresie s p r a w o z d a w c z y m w zią ł I n s t y t u t u d z i a ł w M iędzyszkol
nej W y s t a w i e w K atow icach, u r z ą d z a j ą c stoisko p ro p ag an d o w e i w y dając odpowiednią ulotkę.
Na końcu s p r a w o z d a n ia (str. 19), p odajem y fotografię jednego z p la k ató w prop ag an d o w y ch .
Prócz tego um iesz czono parę d ro b n y ch k o m u n ik a tó w w p rasie m ie j
scowej.
9. Z e s t a w i e n i e o g ó l n e o s ó b z b a d a n y c h
za czas od 1. IX. 1936 r. do 31. VIII. 1937 r.
1. badania zbiorowe. 2. badania in dyw idualne.
a) szkoły te c h n ic zn e (śred- a) szkoły zaw odowe . . 135 nie i niższe) . ■ . 860 b) za k ła d y p rz e m y sło w e . 122
b) szkoły h a n d lo w e . . 150 c) rzemiosło . . . 10
c) b a d a n i a próbne . . 152 d) u rzę d y . . . . 1 8 e) p o rad n ic tw o zawód. . 12
ra z e m : 1162 ra z e m : 297
f u s s ' ) (266)
U w a g a : l ic z b y w n a w i a s a c h p o d a ją ilość b a d a ń w ro k u 1935/36.
17
U w a g i k o ń c o w e .
N a jw a żn ie jsz ą n a s z ą troską jest za p e w n ie n ie odpow iednich w a r u n k ó w m a t e r i a l n y c h i pow iększenie p erso n e lu fachowego do p r z e p r o w a d z a n ia b a d a ń i p r a c n a u k o w y c h .
N a p rzyszłość s ta ra ć się b ęd zie m y ro zszerzać . sta le dział b a d a ń p s y c h o te c h n ic z n y c h dla p r z e m y s łu oraz o jak najściślejszy k o n ta k t ze s feram i p rze m y s ło w y m i, z w ła s z cz a przez p o d aw a n ie , do wiadom ości, n a u k o w y c h sp ra w o z d a ń z p rz e p ro w a d z a n y c h bada ń.
N ale ży tu za zn a c z y ć , że powoli z a c z y n a m y zd o b y w a ć zro z u m ie
nie u sfer p r ze m y s ło w y c h , które p o pierając I n s t y t u t z d a ją sobie s p r a wę, że n a tu te jsz y m terenie jest p o trze b n a sa m o d z ieln a p la có w k a p s y c h o tec h n icz n a, nie z a in te re s o w a n a w ż a d n y m p rzedsiębiorstw ie i nie- w z b u d z a ją c a przez to w śród rzesz p r a c o w n i c z y c h podejrzeń o s tr o n n i
czość.
R ów nie ż w dziale b a d a ń dla rzem io sła, dla k tó ry c h p r a c o w n i a n a sza b y ła specjalnie k o m p le to w an a , s ta ra ć się będz iem y ro zw in ą ć n a szą działaln ość.
O in d y w id u a ln y c h b a d a n i a c h do szkół za w o d o w y c h i o ich w a ż ności, b y ł a m o w a n a str. 11.
W p r a c a c h n a s z y c h z n a jd u je m y duże poparcie i zro zu m ien ie u n a s z y c h w ła d z ośw iatow ych, w szczególności w M inisterstw ie W y z n a ń Relig. i Ośw. Publ. oraz w W y d z . O św iecenia P ubl. w U rzędzie Woj. Sl.
i u w ła d z p rze m y sło w y c h , a to w M inisterstw ie P r z e m y s ł u i H a n d lu oraz w W y d z ia le P rz e m y s ł u i H a n d lu w Urzędzie Woj. ŚL
Z a m ie r z e n ia n as ze m ogą zn a le ź ć je d n a k tylko w ted y pełne u r z e czy w istn ie n ie , jeżeli prócz sfer urzę d o w y c h , poprą n a s sfery p r z e m y słowe i rzemieślnicze.
W zak o ń cz en iu naszego s p r a w o z d a n ia p o c z u w a m y się do miłego obow iązku złożenia pod zięk o w an ia ty m w szy s tk im , którzy n a m w p r a cy pomagali i n as popierali.
18
F o t. 3.
• • •
P A M IĘ T A J C IE IjyUfeo lim maze sift cz/uic
s z c z f t s lia /ą j ) ojü z a jc I m
i zadlmitioiyuvy)
2 o b r a Tz o u u d ó d z g o d j r i y
zz
s w y w d iifz d lm iM ß n r ila u im\
sm n A lJfean Jou in k ^# U lT d o ig u oim w illßftm Aßj d ^ k n l r n J b m ś c A , ^
IN S T V T U T U P O R ü D If Z A W O D O W E J
u l J f o d t o u J i c a d a .
z f e a d c u A ® orgófem 9 8 3 1 050%,
i
u5 szkcfodaido saMC
7626 osófe I yw#am . „ kmKWtfOOTUt crsöbom
s l R l a e jluc fuim?
d a
'dfapfz0»uytfu,łv 5 9 3 osób
n Łh ,
I s d lfid ly lis c h u S a a n e i d b O m ó b
a ' Inoundlowe 1698 >
•
. < wLśliraoWskte i rzan^leitvifcee 44dosc>t>
4 szfcÄiogcS^tesfoäa^lSSZ »
& dbi5z'3 Tojulei sjIroIik^ 4 7 0 • 6 V icsju x lla l r z e m n lo s la 4 o 2 •
urzędów l bW r 38o
& tók»ycfe IrjfiA^aMtóodllO 9 uiySszydri stuóUóuJ 48 tff Wxfc^lViDfxduJz 571
# JaJbrykl i uloursdfaäy 174 S Imme (urasdb’jäÄOT&ijGi 48
asat
J e d e n z p la k a tó w p r o p a g a n d o w y c h ze s to i s k a I n s t y t u t u na W y s t a w i e M i ę d z y s z k o ln e j w K a to w ic a c h w r. l ‘J37.
ZamKnięcie rachunkowe wpływ ów i wydatków za r. 1936/37
od d n ia 1. IX. 1936 r. d o 31. VIII. 1937 r.
W p ł y w y : W y d a t k i :
W y s z c z e g ó l n i e n i e Suma
ogólna W y s z c z e g ó l n i e n i e ogólnaSuma
P o z o sta ło ść z u b ieg łe g o ok resu n a dzie ń 1 w r z e ś n ia 1936 r ...
O p ł a t y za b a d a n i a p s y c h o t e c h n i c z n e . R ó ż n e w p ł y w y , s k ła d k i czło n k ó w itp.
S u b w e n c j e :
a") z Min. P r z e m y s ł u i H a n d l u przez Min. W y z n a ń Relig. i Ośw. J’ubl b) z U r z ę d u W oje w . Śl. . . .
1 6 814,64 o 2 163,77
143.69 4
5 000,—
1 000,— 5 6 7 8 15 122,10
W y d a t k i o s o b o w e ... . . P o m ies zc ze n ie i d r o b n y r e m o n t . . . U t r z y m a n i e p o r z ą d k u i in n e w y d a t k i g o sp o d a r c z e ... . U z u p e ł n i e n i e i k o n s e r w a c ja i n w e n t a r z a p r a c o w n i p s y c h o t e c h n i c z n e j i p o m o c y n a u k o w y c h ...
U z u p e ł n i e n i e i k o n s e r w a c j a i n w e n t a r z a b i u r o w e g o ... ...
W y d a t k i k a n c e l a r y j n e ...
R ó ż n e ...
P o z o sta ło ś ć k a s o w a n a 31. VIII. 1937 r.
6 593,02 562,49
339,20
1 853,—
86,30 442,93 115,70 5 1 2 9 ,4 6 15 122.10
K a t o w i c e , d n ia 5. XI. 1937 r.
M g r W ie s ła w G o r z e c h o w s k i k i e r o w n i k p i a c o w n i i b i u r a
L. J u z w a In ż. VI ł. M ic h e jd a c z ł o n k o w i e Z a r z ą d u
Wł. T a r ło w s k i
S te fa n ia M a c u k o w ó w n a s e k r e t a r k a i k s i ę g o w a
Biblioteka Śląska w Katowicach Id: 0030000717849 m '
