Cena numeru 10 groszy Opłacono gotówką t góry
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
•Nr 90 11 XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA c z w a rte k d n ia 3 s ie rp ie ń 1 9 3 9 r. Is Rok 21
Bić Gdańsk po kieszeni Złowrogie afisze na ulicach
Stanowcza postawa Rządu Polskiego wywołała w Gdańsku wielkie oburzenie
P o n ie w a ż d o ty c h c za so w e o s trz e ż e
n ia P o ls k i p rz ec iw u s z c z u p la n iu p ra w p o ls k ich in s p e k to ró w c e ln y c h w G d a ń s k u p o z o s tały b e z s k u tk u , p rz e to z d n ie m d z is ie js zy m , z g o d n ie z z a p o w ie
d z ią R z ą d u P o lsk ie g o , p o ls c y in s p e k to rz y c e ln i z a p rz e sta li k o n tro li w fa b ry c e m a rg a ry n y „ A m a d a“ w G d a ń sk u .
R ó w n o c ze ś n ie n ie b ę d ą ju ż u z n a w a n e ś w ia d e c tw a p o c h o d z e n ia , n a m o c y k tó ry c h w y ro b y „ A m a d y “ w c h o d z iły b e z c la n a te re n P o lsk i. O b e c n ie w y ro b y te tra k to w a n e b ę d ą ja k o to w a ry z a g ran ic z n e.
W z w iąz k u z ty m G d a ń s k p o d n ió s ł g w a łt, z a p o w ia d a ją c w s w e j p ra sie u - z n a n ie d e c y z ji p o lsk ie j ja k o „ a ctio n d ire c te“ i z a strz e g a ją c so b ie w y d a n ie p rz ec iw za rzą d z eń .
O b u rz e n ie G d a ń s k a je st ty p o w y m p rz y k ła d e m te j p o d w ó jn e j g ry i o c e n y , ja k im i z a w sz e p ró b o w a ł k s z ta łto w a ć s to s u n k i z P o ls k ą . P ra c a b o w ie m p o l
s k ic h in s p e k to ró w c e ln y c h w G d a ń s k u o d b y w a s ię z a s a d n ic z o w a tm o s fe rz e n ie u sta n n y c h s z y k an i g w a łtó w , z a w y ją tk ie m ty c h d z ie d z in , w k tó ry c h h itlero w c o m g d a ń s k im c h o d z i p rz ed e
w s z y s tk im o w ła sn ą k ie s z e ń . W „ A m a d z ie “ 1
w a la n ie m a l w y łą c zn ie < lla p o ls k ie g o
m o g li p ra c o w a ć b e z p rz e sz k ó d .
T a k ie g o s ta n u rz ec z y , rz ec z o c z y w is ta, n ie m o g liś m y d łu ż e j to le ro w a ć.
Pragi
B l D A P E S Z T . W e d łu g d o n ie s ie ń z p ra c ę m a jąte k z ie m sk i w ( z e c h ac h . z liru z g a n y k rw ią i p o te m c z e sk ie g o ro i n ik a . C z ło w iek , k tó ry s p rz e d a ł n a ró d i w y s łał d o w ię zie ń o b o z ó w k o n c e n ira cy jn y c h s e tk i ty s ię c y n ie w in n y ch o fia r o trz y m a ł z a s w ą ju d a s z o w ą d z ia ła l
n o ść so w itą n a g ro d ę ! l a k p ła c i re żim h itlero w sk i lu d zio m , k tó rz y m u s łu żą .
R o d a cy ! Z a p a m ię ta jc ie to d o b rz e i d z iś ju ż o b m y ś la jc ic n a g ro d ę , ja k ą z rą k w a sz y c h w in ie n o trz y m a ć z d ra jc a C h v a lk o v s k y ! D n i je g o b ę d ą p o lic z o n e , k ie d y o śm ie li się p rz y b y ć n a z ie m ię c z es k ą, a g a d z in o w e je g o c ia ło rz u c o n e b ę d z ie w o tc h ła ń k lą tw y ’ n a ro d o w e j" .
A fisz a m i ta k im i o b le p io n o c a łe m ia sto . Z ja w iły się o n e n a p lą s u św . W a c ła w a. P o lic ja n ie m iec k a p rz y s łą - p ro te k to ra tu , n a u lic a c h P ra g i p o ja w i
ły się w n o c y z d n . 2 5 n a 2 5 b m a fisz e te j tre śc i:
..B ra c ia ro d ac y ! Z d ra jc a n a ro d o w e j s p ra w y c z e s k ie j, p ła tn y a g e n t rz ą d u h itle ro w sk ie g o , C h v a lk o v sk y , o trz y m a !
Niesłychane wystąpienie
Niemców w Aleksandrowie pod Łodzią
Ł Ó D Ź . Jeszcze w czerw cu b ieżące P o lak ów ’ (w ielu z L o d zi). — G d y ro k u w fab ry ce p o ń czo ch llerszen - d n iem . “d n iem 25 lip ca u ru ch o m ił fab ry k ę p r
z
go . _ . . . .
b era w A leksan d ro w ie m iał m iejsce in p o m o cy now y ch ro b o tn ik ó w , ag itato - cy d cn t. D o N iem iec zb ieg ła ro b o tnica rzy h itlero w scy , p o siad ający p o słu ch tej fab ry k i G ertru d a H alem an , k tó ra
jed n ak w k ró tce p o w ró ciła. P o n iew aż b y ła ju ż n a jej m iejscu p rzy jęta p o lsk a ro b o tn ia fab ry k an t o d m ó w ił p rzy jęcia N iem k i. C ała zało g a sk ład ająca się w y łączn ie z N iem có w , u siło w ała p rzem o cą w p ro w ad zić H alem an o w ą d o p racy i d o szło n aw et d o strajk u , k tó ry n a sk ą tek in terw en cji w ład z zo stał p rzerw a
n y .
llerszen b erg w ó w czas zw o lnił w ięc, k tó ra p raco - w szy stk ich N iem có w i zaan g ażo w ał
w iad o m o ści p o w szech n ej.
W ycieczka Z jednoczenia P olskiego R zym sko - K atolickiego w W arszaw ie składa w ieniec na grobie N ieznanego Ż ołnierza.
w śró d części n iem ieck ich ro b o tn ik ó w ’ w A lek san d ro w ie p ro k lam o w ali p ro te stacy jn y strajk w e w szy stk ich fa b ry k ach , d o m ag ając się u su n ięcia n o w ej zało g i p o lsk iej.
S p raw ą teg o n ieco d zien n eg o w y stąp ien ia ro zw y d rzo ny ch h itlero w có w
alek san d ro w sk ich zajęły się w d ad ze ad ... . m in istracy jn e N a m iejsce w y jech ali C h am b erlain o św iad czy ł, p rzed staw iciele S taro stw a. S tra jk zo- w iee|<j 1 stal zak o ń czo n y n a sk u tek zastrzeżen ia | s[allie
szego p o d trzy m y w an ia stra jk u zo stan ą 1 j.^ ^ Y z e n iezw ło czn ie p o ciąg n ięci d o o d p o w ie
d zialn o ści k arn ej, p o d zarzu tem a k tu w ro g ieg o p rzeciw ’ n aro d o w i p o lsk iem u .
W fab ry ce H erszcn b erg a p o lsk a
zało g a zo stała p rzy p racy . P rzeciw k ił-Jn ió w w o jsko w y ch b ęd ą się to czy ć ro k u in icjato ro m p ro testacy jn ej a k c ji. k o w an ia p o lity czn e, celem zaw arcia o- w d ro żo n o d o ch o d zen ie. [stateczn ego u k ład u p o lity czn eg o . B ry -
N iesły ch an e w y stąp ien ie zo rg an izo [ ty jsk im i d eleg atam i w o jsk o w y m i b ęd ą w m nych N iem ców’ h itlero w có w p rzeciw ad m . sir R eg in ald D rax, m arszałek lot p o lsk im ro b o tn ik o m w y w o łało w z b u -' n ictw a sir C h arles B u rn ett i m jr. Jo h n rżen ie w śró d ro b o tn ik ó w ’ całeg o o k ręg u ,H ay w o o d . R o zm o w y p raw d o p o d o b n ie
łó d zk ieg o . fro zp o czn ą się w ty m ty g o d n iu .
Moskwa chce wojskowej współpracy
L O N D Y N . O d p o w iad ając n a zg ło szo n e w Izb ie G m in in terp elacje p rem . I, że rząd so- w i^nlęi zap ro p o n o w ał, iż w o b ecn y m . .. • . i i ro k o w ań b y ło b y k o rzy stn e ro z- ze stro n y w ład z, iz w szy scy w in n i d al p 0C ZęCie n iezw ło czn ie rozm ów ’ o ch a-
___ ____: w ro jsk ow y m .
R ząd y’ b ry ty jsk i i fran cu sk i p o ro zu m iały się w sp raw ie w y słan ia w
■ n ajb liższy m czasie d eleg ató w ’ w o jsk o - I w y ch d o M o sk w y . R ó w n o leg le d o ro z-
। m ó w w o jsk o w y ch b ęd ą się to czy ć re
ak cji [ k o w a n ia p o lity czn e, celem zaw arcia o-
Nowy przemyt broni przez hitlerowców
S Z T O K H O L M . W zw iązk u z w y - k ry tą o statnio a fe rą p rzem ytu b ro n i z N iem iec d o S zw ecji p ro w in cjo n alna ga zeta „M alk en b erg s T itn in g“ w y ch o d zą ca w S zw ecji zach o d n iej, d o n o si, że p rzy p ad k o w o p o d słu ch an o tam m ięd zy m iasto w ą ro zm o w ę telefo n iczn ą ze
S zto k h o lm em p ro w ad zo n ą w języ k u n iem ieckim , w k tó rej b y ła m . in. m o w a o w y sy łce d o S zto k h o lm u 400 k a ra b i
n ó w m aszy n o w y ch . O ro zm o w ie tej w ład ze lo k aln e zo stały wTe w łaściw y m czasie p o in fo rm o w an e.
Niemcy w Słowacji
muszą służyć w wojsku niemieckim
B R A T Y S Ł A W A . W S ło w acji o b o -ici n iem ieckiej, n ie p ełn iący ch o b ecn ie w iązy w ało d o tąd ro zp o rząd zen ie b. 'słu ż b y , ab y d o d n ia 31 lip ca b. r. po- rząd u czesko - sło w ack ieg o , w m y śl d ali zg ło szen ia o p rzy jęcie d o arm ii k tó reg o o b y w m tele sło w accy n aro d o - słow m ekiej. W ezw an ie d o ty czy te osoby, w o ści n iem ieckiej n ie b y li o b o w iązan i k tó re p o siad ają o b y w atelstw o slo w ac- d o słu żb y w o jsk o w ej w arm ii sło w ac- k ie. O sob y n arod o w o ści n iem ieck iej, k iej. O b ecn ie rząd sło w ack i zn ió sł k tó ry ch „o b y w atelstw o jest n iew y jaś- to ro zp o rząd zen ie, tak że N iem cy n a ! n io n e“, k tó re jed n ak stan ą się w n ie
ró w n i ze S ło w ak am i p o d leg ać b ęd ą o- d łu g im czasie o b y w atelam i sło w ack im i b o w iązk o w i w o jsk o w ej słu żb y . [n a p o d staw ie m ającej b y ć w n ied łu g im
W zw iązk u z p o w y ższy m ro zp o rzą czasie w y d an ej u staw y o o b y w atelstw ie d zen iem zw iązek w o jsk o w y ch n iem iec m ają ty m czasem zaczek ać ze zgłosze- k ich w B raty sław ie (D eu tsch er K rie-' n iam i, k tó ry ch term in „auto m aty czn ie
g erb u n d ) w ezw ał o ficeró w n aro d o w o ś- się d la n ich o d racza". K ról Jerzy V I na inspekcji w m orskiej szkole kadetów .
Str.2edcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA „G L O S P O M O R Z A *’ Ni 60
n t • • • clMaria Kasprowiczowa
Co czeka Niemcy po przegranej wojnie r
Jakie warunki spokoju Anglicy mają podyktować Niemcom
k ie j w o jn y . W szy sc y je s teś m y sz c z e
ry m i p rz y ja c ió łm i n a ro d u n ie m iec k ie
g o . W o jn ę z w a m i u w a ż a lib y śm y z a n a j w ię k sz ą tra g e d ię lu d z k o ści. W b re w w ie lu o z n a k o m p rz e c iw n y m , w ie rz y m y z a w sz e je szc z e, ż e p rz eż y w am y o k re s p o
k o ju . W ię c n ie c h p a n p o z w o li, ż e ta k , i ro z s z e rzo n y m o b s z a re m w ró c i d o L it- . K a s p ro w ic z o w a o s lu 31
ja k tu sie d z im y , ro z p a trz y m y w s p ó ln ie w y ; 6 ) P ru sy W sch o d n ie w łąc z o n e b ę - ; P ra ż e n ia z w y c ie c z k i o d b y te j w 7 ty c h
W ro k u b ie ż ą c y m p rz y b y ła w C ie c h o c in k u n o w a b a rd z o w a ż n a p la c ó w k a le c zn ic z a d la c ię ż k o c h o ry c h re u - m a ty k ó w i a rtre ty k ó w . Je st to S a n a to riu m Z d ro jo w e z o rg a n iz o w a n e p rz e z
Z a rz ą d Z d ro jo w is k a w p o ro z u m ie n iu z k lin ik ą w e w n ę trz n ą U n iw e rs y te tu J
w W a rsz a w ie . K ie ro w n ic tw o s a n a to riu m o b ją ł d r d o c . A n to n i F ie d le r, a p e rs o n el le k a rsk i s ta n o w ią trz e j d o ś w iad c z e n i le k a rz e . S a n a to riu m m ie ś
c i się w p ię k n y m n o w o c ze sn y m b u d y ń k u z d u ż y m ig ro d e m i ro z p o rz ą d z a 2 0 p o k o ja m i je d n o i d w u o so b o w y m i.
D z ia ł ro z p o z n a w c z o - le c zn ic z y w y p o s a ż m y je s t w p ie rw s z o rz ę d n e a - p a ra ty i u rz ą d z e n ia le c zn ic z e, o d p o w ia d a ją c e n a jn o w sz y m w y m o g o m te c h n i
k i le k a rs k ie j.
D o s a n a to riu m p rz y jm o w a n i są c h o rz y w trz ec h tu rn u s a c h : 1 c z erw c a.
1 lip c a i 1 s ie rp n ia . N a o sta tn i tu rn u s z g ło sz en ia n a le ż y ju ż n a d s y ła ć. C e n a p o b y tu w y n o si 1 2 z ło ty c h d z ie n n ie w p o k o ju je d n o o so b o w y m , 1 0 z ł w p o k o ju d w u o so b o w y m . M o p ła cie te j m ie sz c z ą się m ie s zk a n ie, u trz y m a n ie s a n a to ry jn e w g p rz e p isa n e j d ie ty , s ta ła o - p ie k a le k a rsk a o ra z w s z y s tk ie p o trz e b
n e z a b ie g i z d ro jo w o - k ą p ielo w e . N a d -
d e u ts c h e m B o d e n w ird n ic h t p o ln isch g e sp ro c h c n * * („1 u n a z ie m i n ie m ie c k ie j n ie w o ln o ro z m a w ia ć p o p o lsk u .)
= X =
N ie ch so b ie to d o b rz e z a p am ię ta ją w sz y sc y , k tó rz y ro z m aw ia ją p o n ie m ic c k u n a z ie m i p o lsk ie j — a w p ie rw sz e j lin ii P o la c y u ż y w a ją c y , w m o w ie p o to c z n e j ję z y k a n ie m iec k ie g o !
zamiar
„ K u rie r W a rsz a w sk i* * z a m ie śc i!
s ta tn io c ie k a w e o p o w ia d an ie sw e g o re sp o n d e n ta z L o n d y n u . C z y ta m y
„ K u rie rze * * :
o -
J e d n e g o z w y b itn y c h p is a rz y a n g ie lsk ic h , k tó ry o d la t re g u la rn ie o d je ż d ż a n ie m a l w s z y stk ie k ra je e u ro p e j
s k ie , o d w ie d z ił b a w ią c y c z aso w o p rz e ja z d em w L o n d y n ie m ło d y , le c z w y so k i d y g n ita rz n ie m iec k ie j p a rtii n a ro d o w o - s o c ja lis ty cz n e j, k tó re g o n a sz A n g lik p o z n a ł u b ie g łe g o la ta w M a łb o rg u . O d w z a je m n ia jąc się z a d o z n a n ą w ó w c z as w P ru s a c h W sc h o d n ic h g o śc in ę
z a p ro s ił m ło d e g o n a z is tę d o sw
b u , g d z ie p o k o lac ji z e b ra ł k ilk u c z ło n ) W A R U N K I P O K O JU ,
k ó w k lu b u , b y z a p o z n a ć z n im i N ie m -: T tu p ię ciu u n lia rk o w a n y c h A n g li- c a * n x i • # i;ł, f.7T in ik ó w , w z a cis zn y m k lu b ie p rz y S t. Ja-
P o to c zy ła się ro z m o w a p o ity c z n a ., p a rk n k ró tk ie j rz e cz o w e j n a - Irz e z w i A n g lic y c h c ie li p rz e d e w s z y -i u mia rk o w a n e w a ru n k i s tk im p o z n a ć p o g lą d y n ie m ie c k ie g o s- k ()- k ló r b y łb y p o d y k to w a n y c ia n a n a jb a rd zie j a k tu a ln ą k w e stię p o * l * *V iem JC0’m p rz e g ran e j p rz e z n ic h w o j k o ju i w o jn y , k u s w e m u z d u m ie n iu , 1 , ()|a n (| w rac a d o A n g lii; 2) p rz e k o n a li się w k ró tc e , z e N ie m ie c m o . . . . , w i o w o jn ie z ta k im sp o k o jem , ja k g d y
b y N ie m c y n ig d y n ic p rz e g ra ły w ie l
k ie j w o jn y . W ię c z a c z ęli m u tłu m a c z y ć n a z d ro w y ro z u m , ż e to p rz e cie ż n ie m a s e n su , ż e N ie m c y n ig d y n ie b ę d ą s il
n ie jsi o d c a łe g o ś w ia ta , a je śli ro z p ę ta ją w o jn ę , b ę d ą m ie li c a ły ś w ia t p rz e c iw k o sie b ie , lo N ie m c a z u p e łn ie n ie
w z ru sz y ło . W o jn ę m o g ą w y g ra ć . \\
w o jn ie ś w iato w e j n ie w ie le b ra k o w a ło b y w y g rali. W y g rali b y z p e w n o śc ią , g d y b y n ie „ z d ra d a w e w n c trz n a . A .lc n a w e t g d y b y
i ta k n ic n ie - .
N ie m cy n ie m a ją n ic d o s tra c e n ia p o w ta rz a ł u p a rc ie , p ó k i n a s z /
ją c v p o lity cz n ą E u ro p ę w z d łu ż , n ie p rz e rw a ł m u .
„ P rz y ja c ie lu — rz e k ł, się d o n ie g o — s ied z im y tu
p o d o b re j k o la c ji, w p ię k n ą n o c lip c o
w ą , a p rz e d n a m i ro z p o śc iera się S t.
J a m e s P a rk , p o k tó ry m c h o d z ą z a k o c h a n e p a ry . W s zy s c y ja k tu je s te śm y p ró c z p a n a , g d y ż b y łe ś w ó w c z a s z b y t m ło d y , p rz es z liś m y p rz e z p ie k ło w ie l-
b y ro z p ę ta ły w o jn ę n p . o G d a ń sk i jn ic a z a c h o d n ia P o m o rz a p rz e su n ię ta w o jn ę tę p rz e g ra ły . A w ia d o m o p a n u , 1 1 ‘ '
ż e A n g lia , k tó ra z a an g a ż o w a ła się n a rz e c z P o lsk i, m o ż e p rz e g ry w a ć w szy - A n g lik s tk ie b itw y p ró c z o s ta tn ie j, w ię c w o j- _ _r_ _ _ _ _ _ _ _ o . g o k lu -i n ę m u s iełib y ś c ie p rz e g ra ć /*
b u , g d z ie p o k o la c ji z e b ra ł k ilk u c z ło n ]
120 k m , w y d z ie lo n a z R z e sz y i o d d a n a d o u ż y tk u h a n d lu św iato w e g o , k tó ry
Listy i telefony tranzytowe
są podsłuchiwane
przez NiemcówB E R L 1 N . W je d n y m z p ism b e r
liń s k ic h u k a z a ł się a rty k u ł, k tó ry nie wątpliwie w y w o h d s e n sa c ję w c a ły m św ie c ie. M ia n o w ic ie w a rty k u le ty m N ie m cy p rz y z n a ją się z c a ły m c y n iz m e m i b e z c z e ln o śc ią d o te g o , ż e ro z m o w y te le fo n ic z n e , k tó re — p rz e p ro w a
d z a się tra n z y te m p rz e z te ry to ria n ie m ie ck ie , m ię d zy Z a c h o d n ią E u ro p ą a P o ls k ą są — p o d s łu c h iw a n e ! P o d s lu c h i w a n e są n a w e t ro z m o w y k a b lo w e a -
g e n c ji te le g ra lic z n y c h a n g iels k ic h fra n c u s k ic h , p o lsk ic h i in n y c h .
R ó w n o c ze śn e w ty m s a m y m a rty k u le p rz y z n a n o się o tw a rc ie
„ z d ra d a w e w n ę trz n a Iru g ą w o jn ę p rz e g ra li to
s tra c ą . 1 te n -rei re n , ż e A n g lik , z n a -
w sz erz i
z w ra c a ją c w sze śc iu
Nowe sanatorium zdrojowe
w C ie c h o c in k u
I. Pt , le g o ro z w o ju z
m ie n ić n a le ż y , ż e ta k z a b ie g i le c z n ic z e ja k i k u c h n ia p ro w a d z o n e s ą p rz e z p e r so n e l w y s z k o lo n y w z a k re s ie h ig ien y i d ie te ty k i.
O tw a rc ie s a n a to riu m w C ie c h o c in k u s ta n o w i n o w y d o w ó d w s p a n ia -
* n lro jo w isk p a ń s tw o w y c h . N a w z ó r B u s k a o b e cn ie i K ry n ic a p ro w a d zi w n o w y c h Ł a z ie n k a c h P a rk o w y c h k lin ik ę p o d k ie ro w n ic tw e m p ro f, d r. Z u b rz y c k ie g o z U n iw e rs y te tu J a g ie llo ń sk ieg o w K ra k o w ie . C z w a rte w ie lk ie z d ro jo w isk o p a ń stw m w e D ru s k ie n n ik i, n ie z a n ie d b u je ró w n ie ż c e n n e j d z ie d z in y le c zn ic tw a s a n a to ry jn e - g °- Z d ro je w s k a p a ń s tw o w e ro z w ija ją
się s z y b k o i ra c jo n a ln ie p o d k a ż d y m w z g lę d e m — ic h p o s tęp ta k w z a k re sie b u d o w n ic tw a m ie s z k a n io w e g o i te c h n ic z n y c h in w c s ty c y j, ja k i w d z ie d z in ie e s te ty k i u rz ą d z e ń z d u m ie w a c o ro c z n ie k a ż d e g o k u ra c ju s z a . J e d n a k ż e n ie z a p o m in a ją o n e n ig d y o s w y m p ie rw sz y z a d a n iu — o le c z n ic tw ie i w ie lk ie w y s iłk i c z y n io n e n a ty m p o lu o ra z d o n io słe o sią g n ię cia m o g ą ś w ie c ić p rz y k ła d e m w s z y stk im p o lsk im u - z d ro w isk o m .
--- - --- ---
„Tu na ziemi niemieckiej nie wolno mówić po Polsku4 * **
W Y R Z Y S K . J a k d o n o sz ą z W y rz y s k a , n a ry n k u w Z ło to w ie w y d a rz y ł się w y p a d e k , k tó ry w y w c l.d o g ó ln e o - b u rz en ie . U m u n d u ro w a n y h itlero w ie c z b ił i s k o p a ł a ż d o k rw i 7 5 -letn ie g o sta ru s z k a P o la k a z a to , ż e te n , m a ją c ju ż p rz y tę p io n y słu c h , ro z m a w iał g ło śn ie j p o p o ls k u .
H itlero w iec w rze s z c z ał: „ H ier a u i
w Inowrocławiu
D o I n o W ro c ła w ia p rz y b y ła n a k u ra c ję ż o n a z n a k o m ite g o S y n a z iem i k u ja w s k ie j M a ria K a sp ró w ic z o w a . P . M a ria K a sp ro w ic zo w a je st a u to rk ą z n a n y c li p a m iętn ik ó w , w k tó ry c h o p is u je p rz eb ie g sw o je g o ż y c ia. P . K a sp ro w i- c z o w a z a m ie rz a w y g ło sić w u z d ro w is- . , . . . . ) k u re fe ra t tre śc i lite ra c k ie j, z k tó reg o b e z p iec z eu s tw o g w a ra n tu je p o lic ja 'e a ii< o w iL y d o c h ó d p rz e z n a c za n a b u - m ię d z y n a ro d o w a ; 3) B a w a ria i A u s tria J 0 W ę k o ścio ła św . A n to n ie g o w S z y m - o d łą c z o n e o d R z e sz y u tw o rz ą n o w e b o rz u . T e n p ię k n y g e st w y w o ła ł w in o - k ro lestw’o k a to lic k ie - n ie m iec k ie : 4 ) w ro c ła w iu ja k n a jle p sz e w ra że ń .e i G z e c h y o d b u d o w a n e b ę d ą w s w y c h h i- p rZ y C Z v n [ g ię n ie w ątp liw ie d o p rz y - s to ry c z n y c h g ra n ic a c n ; 5 ) K ła jp e d a z ^ p [c s z cnia p ra c p rz y te j ś w iąty n i. P o z a
i ty m p . K a sp ro w ic z o w a o g ło si s w o je
j 'i
d n ia c h p o p ię k n e j z ie m i k u ja w s k ie j.
I b ę d z ie d o K o ło b rz e g u ; 8 ) Ś lą sk O p o l
sk i p rz y łą c z o n y b ę d z ie d o P o lsk i; 9 ) G ra n ic a w s ch o d n ia F ra n cji p rz e su n ię ta b ę d z ie d o R e n u .
O to — z a k o ń c z y ł n a sz A n g lik — b y ły b y u m ia rk o w a n e w a ru n k i p o k o ju , ja k ie n a m się n a s u w a ją d z iś , g d y n ie w ie rz y m y w o jn ę , g d y n ie ż y w im y n ie n a w iś c i d o N ie m c ó w i g d y n ie w s trz ą s a ją n a m i je sz cz e n a m iętn o ści ro z b u d z o n e w o jn ą . N ie ch p a n so b ie te -
g ra n e j a p rz e z n ie ro z p ę ta n e j w o jn ie i
n ie c h p a n szc z erz e p o w ie , c z y is to tn ie j 1 9 3 9 " /in ż . A d a m " K a rp iń sk i i c z lo
w a rto w a m b ę d z ie ro b ie w o jn ę O j •
G d a ń sk * * ?
d o te g o , iż w o b e c listó w , id ą c y c h tra n ż y tem p rz e z N ie m c y s to s u je się c e n zu rę i, ż e w o b e c p o w y ż sz e g o w ie le listó w 7 k tó re z a w ie ra ły d la N ie m iec n ie p rz y -1 c h y ln e in fo rm a c je, z o s tały p o p ro s tu
s k o n fis k o w a n e . * .
B e z p rz y k ła d n y te n p o s tę p e k , d o so k o śc i 4 .2 0 0 m . k tó re g o N ie m c y h itle ro w sk ie z c a łą o t-'
w a rto ś c ią się p rz y z n a ją , b ę d z ie n a p e w n o p rz e d m io te m in te rw e n c ji d y p lo m a ty c z n e j z a in tere so w a n y c h p a ń s tw .
Tragiczna śmierć polskich alpinistów
w Himalajach
W A R S Z A W A . D o K lu b u W y so k o g ó rsk ie g o P o lsk ieg o to w a rz y s tw a ta trz a ń sk ie g o n a d e sz ła d e p esz a o d in ż . J.
B u ja k a , d a to w 7a n a z A łm o ry , a p o tw ie r d z a ją c a tra g ic z n ą w ia d o m o ść p o d a n ą p rz e z a g e n cję R e u tera . „ K iero w n ik p ie rw sz e j p o lsk ie j w y p ra w y w łłim a -
► n o k te j w y p ra w y in ż . B e rn a d z ik ie w ic z z g in ę li p o d la w in ą w d n iu 1 9 lip c a ’* — in ż . K la rn e t o c a lał.
R ó w n o c ze śn ie z d e p e sz ą ra d io w ą , d o n o sz ą c ą o la w in ie , n a d s z e d ł o stat. k o m u n ik a t w y p ra w y , d a to w a n y z o b o z u n a d lo d o w ce m M ilo n w d n iu 11 lip c a .
Ś p . in ż . B e rn a d z ik iew ic z d o n o si w ty m m e ld u n k u , iż w d n iu 9 lip c a w y p ra w a w y ru s z y ła w p o d ró ż , s c h o d z ą c d o lin ą L w a n l d o o sad y M a rto li, p o ło ż o i7 n e j w d o lin ie G o ri G a n g a .
S tą d u d a n o się w g ó rę d o lin ą G o ri
! G a n g a d o lo d o w c a M ila n , g d z ie w d n iu I 11 lip c a z ało ż o n o g łó w n y o b ó z n a w y - I a o n o ™
P o n ie W a ż , ja k d o n io sły d e p esz o i- sk ro w e, la w in a s p a d ła n a a lp in istó w n a w y so k o śc i 6 0 0 0 m , p rz y p u s z c z a ć n a le ż y , ż e w y p ra w a z n a jd o w a ła się w c z a sie k a ta stro fy w p o b liż u je d n e g o ^ z e sz c zy tó w 7, k tó ry z a m ie rz ała z d o b y ć.
N r. 90 „GŁOS P O M O R Z A? Str 3
I Wiadomości ciekawe z bliska i daleka I s
O strz esz o w a .
p rz e n ic -io n \ żab y i- k o śc ió l św . * \iin y z
G R L»D <K ■D Z - f L , H O R O D E N K A . 9 (K ata stro ia k o le jo w a p rz y p rz e
je ź d z ie u lic y R a d z ń sk iej w G ro d z ią- A (K ieł m a m u ta p o d llo ro d en k ą .) d z u .) O n e g d a j n a sta cji k o le jo w e j w : P o d c z a s d a lszy c h p ra c n a d re g u lac ją G ru d z iąd z u w y d a rz y ła się k a tastro fa 1 u lic w M ic h alc z u p o w . llo ro d e n k ą. n a - k o le jo w a. W g o d z in a c h ra n n y c h p rz y tra fio n o w w a rstw a c h lo e sso w y c h n a b y ł d o G ru d z iąd z a p o c ią g d ro b n ic o -,
w y z C h o jn ic . L o k o m o ty w a p o o d c z e
p ie n iu ru sz y ła w k ie ru n k u p rz e jaz d u u lic y R a d ży ń sk iej, c e le m p rz e jśc ia n a in n v to r. W ty m m o m e n c ie n a d jec h a ł p o c ią g to w a ro w y z L a sk o w ic . N a stą p i
ło z d e rz en ie . Z a w d zię c z a jąc te m u , że lo k o m o ty w a ja k i p o c ią g to w a ro w y p o su w ały ' się b a rd z o w o ln o , k a tastro fa n ie p rz y b ra ła w ię k sz y c h ro z m ia ró w . U sz k o d z o n e z o stały p a ro w o zy i,k ilk a w a g o n ó w .
C H O JN IC E .
3 U k a ra n ie za p ro w o k a c ję.) P rz e d S ą d e m O k rę g o w y m w C h o jn ica c h sta n ą ł o b y w a tel p o lsk i n a ro d o w o śc i n ie
m iec k iej E rn st M a slo f z S ę p o ln a , k tó ry w re sta u rac ji p ro w o k a c y jn ie z a c h o -
A (K ici m a n iu ta p o d
। tra fio n o w _ .
i re sztk i k o ści m a m u ta, a w sz cz eg ó ln o ś c i k ie ł, o ra z n a w y ro b y k a m ie n n e i o l
b rz y m ie p a len isk o z e p o k i n e o lity cz n e j.
W y k o p a lisk o z a b e z p ie c zo n o a ż d o p rz y b y c ia k o m isji.
ty
K R Ó L E W IE C .
□ (Z a p lo m b o w a n e sto d o ły i m ło c k a rn ie .) Z K łajp e d y d o n o sz ą , że w la
d z e n ie m ie ck ie , c h cą c z m u sić lu d n o ść
g rz y w n y . B Y D G O S Z C Z .
g a z y n o w an ia z b o ż a, z a p lo m b o w ały sto d o ły i m ło c k a rn ie , a n a w e t w ia tra k i.
W te n sp o só b ro ln ic y k la jp e c ic y p o z b a w ie n i z o sta li m o ż n o śc i k o rz y sta
n ia z o w o c ó w sw ej p ra c y . R y g o ry sty c zn e to z a rz ą d z e n ie je st je sz c z e je d n y m d o w o d e m n a p ięte j sy tu a c ji w o b sz arz e
k ła jp ed z k im . p la ż y w iślan e j p o d B rd y u jśc ie m u to - B E R L IN , n ą l w c z o ra j w c z asie k ą p ieli 2 4 -letni
F ra n c isz e k N u szk o w sk i. Z w ło k i n ie sz cz ę śliw e g o w y ło w io n o d o p iero p o 5 g o d z in a ch . Z m arły b y ł b ra tem k ie ro w n ik a stu d ia P o lsk ie g o R a d ia p . B e rn a r
d a N u szk o w sk ie g o .
D ru g i w y p a d ek z a to n ię cia z d a rzy się n a B rd z ie. U to n ął 2 2 -letn i
Ś w ierc zy ń sk i, k tó ry p ły n ą ł z b y t b li
sk o p a ro w c a i z o sta ł p o rw a n y p rz e z p rą d .
T U C H O L A .
> (Z g o n w ic e b u rm istrza w d n iu p rz y się g i.) W 1 u ch o li o d b y ł się p o g rz e b p rz em y sło w c a E d w a rd a S z p itte - ra , la t 6 4 , w ic e b u rm istrz a m ia sta. Z g o n n a stą p ił w d n iu jeg o z a p rzy sięż e n ia p rz e z R a d ę M ie jsk ą , ja k o n a stę p c ę z m a rłe g o , w ic eb u rm istrz a d y r. S p ic g a .
□ (D lac z eg o a rm ia n ie m iec k a o b - r' c h o d z i ro c zn ic ę w y b u c h u w o jn y św ia-
/ sp ra - 2 5 -łet- v i n ie j ro c zn ic y w y b u c h u w o jn y św iato - /y /j'/u 'iJ w e j n a k a zu ją , a b y w d n iu 2 sie rp n ia w e w sz y stk ich o d d z ia ła c h o d b y ły się a p e le .
N a a p e la c h ty c h n a le ż y ż o łn ie
rz o m w y ja śn ić ro c zn ic ę c h w ili, w k tó - k ic h o d d z ia łó w w o jsk o w y c h
w ie u ro c zy steg o o b c h o d z e n ia
G D Y N IA .
O K sią ż ę M e tro p o lita S a p ie h a , z w ie d z a jąc o d k ilk u d n i W y b rze ż e a ż p o D ę b k i, p rz y b y ł p o c ią g ie m z K ra k o w a d o P u c k a, sk ą d w to w a rz y stw ie k ił k u w y ż sz y c h d o sto jn ik ó w k o śc ieln y c h o d je c h a ł sa m o c h o d e m d o G d y n i.
2Z c q sS®S
S T R Z E L N O .
A (N iez w y k le h a rc e p io ru n a.) W c z a sie b u rz y u d e rza ł p io ru n w d o m m ie szk a ln y w ło d a rz a M a rcin ia k a w W o li K o ż u sz k o w e j p o d S trz eln e m .
P io ru n w p a d ł d o m ie sz k a n ia p rz ez k o m in , o b le cia ł n a o k o ło sto łu , p rz y k tó ry m sp o ż y w a li k o la cję d o m o w n ic y , n a stęp n ie p rz e b ił m u r i w p a d ł d o są sie d n ie g o m iesz k an ia B a g ro w ic za , g d z ie o - b le cia ł k ilk ak ro tn ie śc ia n y i st* łu k ł w ie lk ie lu stro , p o c z y m p rz ez k o m in w p a tł d o z ie m i. D o m o w n ik o m p io ru n sz k ó d n ie w y rz ąd z ił, je d y n ie n a b a w ił ic h strac h u .
D Ę B IC A .
A (W C . O . P -ie k ra d n ą fu ra m i.) W D ę b ic y z o sta ł o k ra d z io n y w p o rz e n o c n e j m a g az y n fa b ry k i k o n fe k c ji A . G a n z a . Z ło d z ie je w y w ie ź li fu rą d u ż ą ilo ść p ła sz c z y i u b ra ń .
Ł Ó D Ź .
A (S a m o b ó jstw o d y rek to ra z a k ła d ó w S c h e ib le ra.) W Ł o d z i p o p e łn ił sa
m o b ó jstw o d y rek to r Z ak ła d ó w W łó k ie n n ic z y c h S c h eib le ra i G ro h m an a , B ru n o R e im an . R e im a n z o sta ł z w o ln io
n y o statn io p o 28 la ta c h p ra c y -w sk u te k z m ia n n a sta n o w isk a c h n a c z eln y c h w a d m in istra c ji Z a k ład ó w .
K Ę P N O .
A (C a ły k o śc ió ł p rz e n iesio n y w in n e m iejsce.) D o N ied ź w ie d z ia w p o w .
JESTEŚMY GOTOWI...
do rozprawy
z każdą przeciwnością życia, gdy przyszłość naszą i naszych najbliższych zabezpiecza książeczka oszczędnościowa.
P. K. O.
I-EW: 'OŚĆ-ZAUFANIE
□ (Ż y d ó w p o z b a w ia się w d a lsz y m c ią g u o b y w a te lstw a R z e sz y .) P ism a n ie m ie c k ie w d a lsz y m c ią g u p u C T T F u ją listę 1 5 0 o só b , p rz e w a ż n ie ż y d ó w p o z b a w io n y c h o b y w a telstw a R z e sz y .
□ D n ia 25 lip ca z a g in ął w ta je m n ic zy c h o k o licz n o śc ia c h z n a n y w śró d P o la k ó w w B e rlin ie d r m ed . A u g u sty n
K o śn y , P o la k o b y w a te l n ie m ie c k i.
c ję p rz e ciw d u ż e j p rz e w a d z e n ie p rz y
ja c ió ł.
Ś p . a rcy b isk u p E d w a rd R o p p w tru m n ie.
Pogrzeb śp. arcybiskupa
Edwarda Roppa
P A R Y Ż .
□ (15 z a b ity ch w k a ta stro fie a u to b u so w e j.) „ P a ris M id i“ d o n o si o w strz ą sa ją ce j k a tastro fie a u to b u so w e j, k tó ra w y d a rz y ła się w p ią te k k o lo V \ a- le n c ji i w k tó rej p o n io sło śm ierć 15 o - só b . A u to b u s ja d ą c y z W a len c ji d o A - lic a n te , z d e rz y ł się n a m o śc ie z in n y m sa m o c h o d e m i. p rz eła m u ją c b a rie rę , ru n ą ł d o g łę b o k ie g o w ą w o z u . 15 o so b p o n io sło śm ie rć n a m ie jsc u , 25 d a lszy c h o d n io sło c ię ż k ie ra n y . 2 o so b y z m arły w d ro d z e d o sz p ita la.
N O W Y JO R K .
□ (M ars n ie o d p o w ia d a n a sy g n a ły .) K o rzy stają c z teg o , iż M a rs w c iąg u u b ie g łe j n o c y z n a jd o w a ł się b liż ej z ie m i, n iż k ie d y k o lw iek in d zie j w c ią g u o sta tn c h la t 15, e k sp e rc i ra d io w i u siło w a li p rz e sła ć sy g n a ł n a tę p la n e tę .
E k sp e ry m e n t ta k i d o k o n a n y zo sta ł w o b se rw a to riu m B a ld w in a (L a isia n a ), w o b e cn o ści lic zn ie z e b ra n y c h a - stro n o m ó w . S y g n ał trw ają c y 3 i je d n a c z w a rta m in u ty , w y słan y z o sta ł z o b se rw a to riu m i w e d łu g o b lic z eń w ty m sa m y m c z a sie p o w in ien b y ł p rz e jść z p o w ro te m . E k sp e rc i i a stro n o m o w ie c z ek a li 6 i p ó ł m in u ty , le cz sy g n a ł n ie p o w ró cił.
P O Z N A N . W d n iu 2 8 lip c a o d b y ły (d e ce z ji c h e łm iń sk ie j. M szę św . ż a ło b n ą w P o z n a n iu u ro c zy sto śc i p o g rz e - c e le b ro w a ł k s. b isk u p K a zim ie rz B u -.
b o w c śp . k s. a rcy b isk u p a m e tro p o lity i k ra b a, o rd y n a riu sz fcliecct/zji p iń sk ie j, m o h y le w sk ie g o E d w a rd a R ip p a . W u - P o C a stru m d o lo ris, k tó re m u p rz e- ; ro c zy sto ścia c h ty c h w z ięli u d z iał JJE E . w o d n ic zy ł k s. b isk u p O k o n ie w sk i, n a -I K sięż a B isk u p i: S ta n islaw O k o n ie w - stą p iło z ło że n ie z w ło k śp . k s. a rc y b i- sk i, K a zim ie rz B u k ra b a, A n to n i S z ła - sk u p a R o p p a w p o d z ie m ia c h k a te d ry ; g o w sk i, L eo n W e tm ań sk i, E u g e n iu sz p o d k a p lic ą S z o łd rsk ic h .
się
m o h y le w sk ie g o E d w a rd a R ip p a . \\ u -
K sięż a B isk u p i: S ta n isła w O k o n ie w -
B ie n iek , T a d e u sz Z a k rze w sk i, p rz ed sta w ic iele k a p itu ły z W a rsz a w y , W il
n a , P o z n an ia , P ło c k a , Ł o m ż y , P iń sk a i K a to w ic o ra z lic z n ie re p re ze n to w an e d u c h o w ie ń stw o a rc h id ie c e zji m o h y le w sk ie j. R z ą d R . P . re p re z en to w a ł p . w o je w o d a B o c iań sk i. P o n a d to w p o g rze
b ie w z ięli u d z iał p rz ed sta w ic iele w ła d z w o jsk o w y c h k a to lic k ie i sp o łe c z n e sto w a rzy sz en a z e sz ta n d a ram i o ra z w ie l
k ie rz esz e w ie rn y c h , w śró d k tó ry ch b y ło w ie le re e m ig ra n tó w z R o sji.
R a n o o g o d z in ie 9 w k a ted rz e p o z n a ń sk ie j u ro c z y ste w ig ilie o d p ra w ił JE . k s. b isk u p O k o n ie w sk i, < \
Niemcy opuszczają Kanadę
N O W Y JO R K . P a ro w ce m „ B re - m e n “ o d je c h ały stą d o n e g d a j d o N ie
m ie c c z tery ro d z in y N ie m c ó w o d w ie lu la t z a sie d lo n e w k a n a d y jsk ie j p ro w in cji S a sk a tc h e v a n . O d je ż d ż ają c y o p o w ia d a li, że w n a jb liż sze j p rz y szło śc i je szc z e 6 4 ro d z in y n ie m iec k ie o p u sz c zą tę c z ę ść K a n a d y , g d z ie n a sk u tek w z ro stu n a- i stro jó w a n ty n ie m iec k ic h w a ru n k i ic h
stą p iło z ło że n ie z w ło k śp . k s. a rc y b i- P o C a st ru m d o lo ris. k tó re m u p rz e- ;
Ś p . a rc y b isk u p E d w a rd . R o p p . o rd y n a riu sz b y tu s ta ją się c o ra z tru d n ie jsz e.
