Papier – makulatura – sztuka
1. Cele lekcji
a) WiadomościUczniowie poznają pojęcia: odpady, makulatura, recykling; poznają technikę wyrobu papieru, uświadamiają sobie skalę problemu gospodarowania odpadami.
b) Umiejętności
Uczniowie wykorzystują w praktyce podstawowe działania matematyczne, uczą się segregować odpady, wykorzystywać je ponownie, poznają technikę wyrobu form przestrzennych z papier-mache.
2. Metoda i forma pracy
Wykład, ćwiczenia praktyczne, zajęcia plastyczne.
3. Środki dydaktyczne
makulatura zebrana przez uczniów, waga, kalkulatory, klej winylowy lub do tapet, wazelina, miseczka, głęboki talerz
4. Przebieg lekcji
Mieliście przynieść na dzisiejsze zajęcia makulaturę, która uzbierała się u was w domu przez cały tydzień. Makulatura to wszystkie wyroby z papieru, które zostały już raz użyte – mogą to być gazety, stare książki, których nie czytacie, opakowania papierowe, ulotki reklamowe itp. Makulatura jest więc rodzajem odpadów.
Chciałabym teraz, żebyśmy zważyli to, co przynieśliście – kładźcie na wagę waszą makulaturę – będziemy zapisywać, ile ważą poszczególne porcje, a potem wszystko to do siebie dodamy. Teraz spróbujcie policzyć w zeszytach, ile waży makulatura zebrana przez waszą klasę. Zobaczcie, ile się tego uzbierało tylko przez jeden tydzień i tylko w jednej klasie. A teraz policzcie, ile przez tydzień zbiera się makulatury u dzieci z całej szkoły – pomnóżcie wagę naszej makulatury przez liczbę klas w całej szkole (możecie użyć do tego kalkulatorów). Widzicie więc, że zużywamy bardzo dużo papieru.
A kto wie, z czego robi się papier? Papier powstaje głównie z drzewa. Ścięte drzewo trzeba zmielić na bardzo drobne kawałki, pomieszać z wodą, klejem i kredą i z tego powstaje masa papiernicza. A z tej masy robi się arkusze papieru. Wiecie dobrze, że drzewa rosną bardzo wolno, a na świecie jest coraz mniej lasów. Dlatego papier powinno się wykorzystywać powtórnie. Masę papierową można zamiast z drzewa, zrobić ze starego papieru. Dlatego warto segregować odpady. W wielu miejscach są kontenery przeznaczone specjalnie na papier i inne odpady, które można poddać recyklingowi, czyli powtórnemu użyciu. Oprócz papieru można też segregować plastik, szkło i metal.
My dzisiaj z waszej makulatury nie będziemy robić nowego papieru, ale spróbujemy użyć ją w inny sposób. Ze starego papieru mogą powstać bardzo piękne rzeczy – rzeźby, misy, maski. My będziemy dzisiaj robić miski. Takie papierowe miski nie nadają się oczywiście do tego, żeby wlewać do nich wodę, albo zupę, ale mogą służyć do przechowywania jakichś drobiazgów albo jako ozdoba. Technika, której się dzisiaj nauczymy, nazywa się papier-mache.
Taką misę będziemy formować z kawałków papieru nałożonego na formę; jako forma służyć wam będą miseczki, które przynieśliście z domu. Najpierw przygotujemy paski papieru. Najlepiej do tego nadają się gazety. Z tego stosu, który uzbieraliśmy wspólnie, wyciągnijcie gazety. Teraz podrzemy gazety na paski długości ok. 10 cm. Miseczkę, która będzie wam służyła za formę, posmarujcie dokładnie z zewnątrz wazeliną. Wazelina pozwoli odlepić waszą pracę od formy, kiedy całość wyschnie. Do głębokiego talerza, który przynieśliście, rozleję każdemu za chwilę trochę kleju. (Nauczyciel przygotowuje klej do tapet na podstawie przepisu na opakowaniu lub rozwadnia trochę kleju winylowego: na 3-4 części kleju należy dodać 1 część wody). Uważajcie, żeby nie potrącić albo nie zrzucić talerza, bo wtedy cały klej może się rozlać. Włóżcie część waszych pasków papieru do kleju - nie za dużo, żeby wszystkie paski były zanurzone. Kiedy papier namoczy się już chwilę, możecie zacząć nakładać po jednym pasku na wasze formy. Kiedy wyciągniecie pasek z kleju, to trochę go odsączcie – poczekajcie, aż nadmiar kleju spłynie z powrotem na talerz. Nakładajcie papier warstwami – tzn.
pokryjcie jedną warstwą całą miseczkę, a potem dopiero nakładajcie kolejną warstwę. Nie róbcie tak, że nałożycie kilka pasków na jedno miejsce i dopiero potem kolejne paski na inne miejsce (Nauczyciel może zademonstrować nakładanie całej warstwy). Przyklejajcie paski w różnych kierunkach – powinny się krzyżować. Każdy pasek powinien ściśle przylegać do papieru, który jest pod nim. Nałóżcie kilka warstw – ok. 5-6. Jeśli paski są za długie, to urywajcie je przy brzegach miseczki.
Kiedy dzieci skończą, prace trzeba pozostawić do wyschnięcia na ok. 2-3 dni, potem wyjąć formy i zostawić na kolejny dzień albo dwa. Na następnych zajęciach dzieci mogą pomalować swoje miseczki – najlepiej farbą akrylową. Niewykorzystaną makulaturę należy jakoś zagospodarować – np. wyjść z klasą na krótki spacer i wrzucić papier do odpowiedniego kontenera (zapoznając dzieci przy okazji z oznaczeniami, co do jakiego kontenera można wrzucać).
5. Bibliografia
Modelowanie z masy solnej i innych materiałów, pr. zbiorowa, Wydawnictwo Klub dla Ciebie, 2005.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
ok. 60 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
