Scenariusz – Czego boi się Ziemia?
1. Cele lekcji
a) WiadomościUczeń uświadamia sobie zagrożenia dla naszej planety.
Uczeń czuje się odpowiedzialny za środowisko przyrodnicze człowieka.
b) Umiejętności
Uczeń przyjmuje postawę proekologiczną.
Rozumie potrzebę segregacji odpadów w celu ponownego ich wykorzystania.
2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, działalność plastyczna, inscenizacja wiersza, gry dydaktyczne.
3. Środki dydaktyczne
Plansza – mała dla każdego zespołu i duża do prezentacji na tablicy, która przedstawia glob otoczony chmurkami z wpisanymi wyrazami: wycinanie drzew, spaliny, chemikalia, śmieci, plastik, ścieki, kwaśne deszcze, smog, rośliny, zwierzęta, mgła, deszcz, woda, czarne markery, kartoniki z wyrazami, słownik pojęć ekologicznych, inscenizacja „Ziemia u doktora” Aneta Kierzkowska („EKO ŚWIAT” kwiecień 2002), Materiały do wykorzystania przy tworzeniu wystawy śmieci), napisy informujące o czasie rozkładu odpadów.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Trzyosobowa grupa przygotowuje inscenizację wiersza pt. „Ziemia u doktora” Anety Kierzkowskiej.
b) Faza realizacyjna
I. Obejrzenie inscenizacji pt. „Ziemia u doktora” w wykonaniu kolegów z klasy.
Postacie: dziewczynka przebrana za Ziemię, lekarz, narrator.
Narrator: Przyszła Ziemia do doktora Płacze, stęka, jęczy, wzdycha:
Ziemia: Od lat wielu jestem chora.
Narrator: I choroby te wylicza:
Ziemia: Człowiek wyciął piękne drzewa, Ze zmartwienia wyłysiałam,
Od nawozów mam wysypkę, Choć ich nie produkowałam.
W morze rzucił ktoś butelkę, Z jakimś bardzo kwaśnym płynem
I od tego – rzecz wstydliwa – Od lat wielu mam biegunkę.
Pyły mnie wciąż gryzą w oczy W końcu fabryk coraz więcej, W gardle drapie dym, spaliny, Kto położy kres mej męce?
Jakby tego było mało, To zatrułam się śmieciami.
Nie wiem, co się z ludźmi stało, Głowy też powyrzucali?
Narrator: Doktor planetę osłuchał I podrapał się po brodzie.
Doktor: Sam nic tutaj nie poradzę Muszą radzić wszyscy ludzie!
Może gdzieś na wysypisku Znajdą wyrzucone serca
Spojrzą wokół – zmienią wszystko I nie będziesz chora więcej.
II. Rozmowa na temat treści obejrzanej inscenizacji. Odpowiedzenie na pytanie: Na co skarżyła się Ziemia?
III. Uczniowie szukają odpowiedzi na pytanie: Czego boi się Ziemia?
Nauczyciel dzieli klasę na cztery zespoły.
Każdy zespół otrzymuje małą planszę, która przedstawia glob otoczony chmurkami z wpisanymi niebezpieczeństwami dla Ziemi np.: wycinanie drzew, spaliny, śmieci, plastik, ścieki, kwaśne deszcze, smog, rośliny, zwierzęta, mgła, deszcz, woda.
Każdy zespół ma za zadanie otoczyć czarną chmurką niebezpieczeństwo dla Ziemi.
IV. Uczniowie uzasadniają swoje wybory.
Każdy zespół losuje dwa pojęcia i ma za zadanie wyjaśnić, jakie niebezpieczeństwo dla Ziemi niesie np. smog, śmieci, plastik itd.
Tworzymy duży plakat: ponownie rysujemy czarne chmurki wokół wyjaśnianych pojęć na dużej planszy.
V. Ustalenie, jakiego rodzaju śmieci najbardziej boi się Ziemia.
Uczniowie ze zbioru nazw odpadów tworzą dwie grupy. Pierwsza grupa to odpady rozkładające się w ziemi w krótkim czasie. Druga grupa to odpady zanieczyszczające
środowisko między innymi dlatego, że nie ulegają rozpadowi przez kilka, a nawet kilkaset lat.
Pierwsza grupa: kartonowe opakowania produktów spożywczych zawierające wewnątrz folię aluminiową, plastik, guma do żucia, baterie.
Druga grupa: ogryzek, papier, szklana butelka, odpady pochodzenia roślinnego.
Uczniowie po wyodrębnieniu dwóch grup odpadów wyjaśniają, dlaczego Ziemia boi się odpadów.
VI. Poznanie czasu rozkładu niektórych odpadów np.: chusteczki higieniczne – 3 miesiące, guma do żucia – 5 lat, bilet autobusowy – 4 miesiące, niedopałek papierosa – do 2 lat, plastikowa torba – 300 lat, ogryzek jabłka 6 miesięcy, szklana butelka – 4000 lat.
c) Faza podsumowująca
Przygotowanie wystawy informującej o czasie rozkładu wielu odpadów, które codziennie trafiają na wysypiska śmieci.
5. Bibliografia
Kierzkowska A., „Ziemia u doktora”, EKO ŚWIAT kwiecień 2002
Mierzwińska A., 1000 słów o ekologii i ochronie środowiska, Warszawa, Wyd. Bellona 1991
