Karta pracy z języka polskiego dla uczniów gimnazjum Nic dwa razy
Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nim.
„Nic dwa razy”
Wisława Szymborska Nic dwa razy się nie zdarza I nie zdarzy. Z tej przyczyny
Zrodziliśmy się bez wprawy I pomrzemy bez rutyny.
Choćbyśmy uczniami byli Najtępszymi w szkole świata,
Nie będziemy repetować Żadnej zimy ani lata.
Żaden dzień się nie powtórzy, Nie ma dwóch podobnych nocy, Dwóch tych samych pocałunków, Dwóch jednakich spojrzeń w oczy.
Wczoraj, kiedy twoje imię Ktoś wymówił przy mnie głośno
Tak mi było, jakby róża Przez otwarte wpadła okno.
Dziś, kiedy jesteśmy razem, Odwróciła twarz ku ścianie.
Róża? Jak wygląda róża?
Czy to kwiat? A może kamień?
Czemu ty się, zła godzino, Z niepotrzebnym mieszasz lękiem?
Jesteś – a więc musisz minąć.
Miniesz – a więc to jest piękne.
Uśmiechnięci, wpółobjęci Próbujemy szukać zgody, Choć różnimy się od siebie Jak dwie krople czystej wody.
1. Który wers najtrafniej określa temat wiersza?
2. Powiedz teraz własnymi słowami, o czym traktuje wiersz?
3. Jakie uczucia wywołuje w Tobie przemijanie? Wykonaj mapkę skojarzeniową.
4. Z czym kojarzy Ci się słówko „repetować”? Podaj inne określenia.
5. Czy metafora: „nie będziemy repetować żadnej zimy ani lata” odnosi się tylko do sfery szkolnej? Omów inne znaczenia.
6. Jaki temat oprócz przemijania podejmuje podmiot liryczny? Zwróć uwagę na strofy 3., 4., 5., 7.
7. Opowiedz własnymi słowami historię pary zakochanych z wiersza. Wykorzystaj słownictwo nazywające następstwo w czasie.
8. Kim jest podmiot liryczny? W jakich formach się ujawnia i jakie to ma znaczenie w odniesieniu do podejmowanych tematów. Wskaż odpowiednie cytaty
potwierdzające Twoje stanowisko.
9. Uzupełnij tabelkę:
Uniwersalne prawdy filozoficzne Cytat z wiersza potwierdzający istnienie tej prawdy
„nic dwa razy się nie zdarza”
W życie człowieka nieodłącznie są wpisane narodziny i śmierć.
Niczego w życiu nie da się powtórzyć.
„nie ma dwóch podobnych nocy, dwóch tych samych pocałunków”
Miłość wymaga nieustannych starań i kompromisów.
„różnimy się od siebie jak dwie krople czystej wody”
10. W wierszu występują frazeologizmy. Wyjaśnij ich znaczenie w języku potocznym i zastosuj w zdaniach.
Frazeologizm Znaczenie w języku potocznym
Zastosowanie w zdaniu Robić coś bez wprawy
Wpaść w rutynę
Być podobnym do siebie jak dwie krople wody
11. W jakim stopniu wystąpił przymiotnik najtępszymi? Dokonaj jego analizy słowotwórczej: podaj wyraz podstawowy, oddziel formant od podstawy słowotwórczej, nazwij rodzaj formantu.
12. Zostań ekspertem poetyki wiersza. W tym celu zbadaj następujące elementy jego budowy:
Ilość strof Ilość wersów w strofie
Ilość sylab w wersie
Układ rymów Rodzaj rymów
13. *Regularna budowa wiersza wpływ na jego śpiewność, melodyjność. Dlatego też powstały do tej pory dwie aranżacje: Łucji Prus (autorem muzyki był A. Mundkowski) oraz Kory (muzykę skomponował M. Jackowski). Może Ty będziesz autorem trzeciej?
Spróbuj wymyślić własną wersję w stylu muzycznym najbardziej Ci odpowiadającym.
14. Naucz się wiersza na pamięć i przygotuj jego interpretację. Masz na to zadanie tydzień czasu.
15. Napisz rozprawkę na temat: „Jaki pogląd na życie prezentuje Wisława Szymborska w wierszu Nic dwa razy – optymistyczny czy pesymistyczny?” Wypowiedź zamknij
w 15-20 zdaniach. Pamiętaj o trójdzielnej kompozycji i stosowaniu słownictwa typowego dla rozprawki.
