Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, edukacja wczesnoszkolna
Temat: Mówię „nie”
Treści kształcenia:
Uczeń:
1) Czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnym i wyciąga z nich wnioski – edukacja polonistyczna (1.1b),
2) Wyszukuje w tekście potrzebne informacje – edukacja polonistyczna (1.1c), 4) Śpiewa w zespole piosenki ze słuchu – edukacja muzyczna (3.1a),
5) Współpracuje z innymi w zabawie, nauce szkolnej – edukacja społeczna (5.4), 6) Radzi sobie ze stresem i kieruje nim, radzi sobie z presją – treści rozszerzone.
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Słucha uważnie i ze zrozumieniem utworów literackich,
● Wyszukuje w tekście utworu fragmenty odpowiadające na pytania,
● Wypowiada się pełnymi zdaniami na podany temat,
● Czyta uważnie i ze zrozumieniem zdania i krótkie teksty,
● Wie, jaki tryb życia prowadzą zwierzęta naszych lasów,
● Rozpoznaje sytuacje, w których powinien powiedzieć „nie”,
● Potrafi powiedzieć „nie” dla własnego dobra,
● Współpracuje w grupie w celu jak najlepszego wykonania zadania.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Uważnie słucha utworów literackich,
● Czyta ze zrozumieniem krótkie teksty,
● Wypowiada się pełnymi zdaniami na określony temat,
● Radzi sobie z presją.
Środki dydaktyczne:
● Zasoby multimedialne: ćwiczenie interaktywne Gonisz albo ciebie gonią, karty pracy („Nie” osobno, Wręcz przeciwnie! oraz Mówię „nie”),
● Wiersz Dylemat Jasia Anny Juryty, do odczytania przez nauczyciela,
● Karteczki z opisem scenek dramowych, do wylosowania przez grupy – ćwiczenie Mówię „nie”,
● Karta pracy indywidualnej (zasób 3) – utrwalenie pisowni przeczenia „nie”
z czasownikami,
● Przybory do pisania,
● Komputer z głośnikami/tablica interaktywna.
Metody nauczania:
● Podająca: rozmowa,
● Problemowa: aktywizująca – drama,
● Praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe.
1
Formy pracy:
● Zbiorowa jednolita,
● Indywidualna zróżnicowana,
● Grupowa.
Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel wita dzieci i zaprasza je do rozwiązania krzyżówki na rozgrzewkę. Uczniowie otrzymują karty pracy Mówię „nie”.
Diagram można wyświetlić na tablicy interaktywnej – wtedy dzieci będą rozwiązywać łamigłówkę wspólnie, wpisując litery do diagramu na tablicy. Pozwoli to uczniom z deficytem społecznym np. przełamać nieśmiałość.
Rozwiązanie diagramu z hasłem:
M Y S Z
K R Ó L I K
O W C A
W I L K
G Ę Ś
S A R N A
N I E D Ź W I E D Ź
O R Z E Ł
1) Ucieka przed kotem. (mysz) 2) Kuzyn zająca. (królik)
3) Pasie się na hali, z jej wełny ciepły sweter na zimę. (owca) 4) Zjadł babcię i Czerwonego Kapturka. (wilk)
5) Ptak hodowlany, większy od kaczki. (gęś) 6) Bardzo płochliwa, żyje w lesie. (sarna)
7) Duży, drapieżny ssak, który lubi miód. (niedźwiedź) 8) Wielki, drapieżny ptak, jest w naszym godle. (orzeł)
Uczniowie odczytują hasło: „Mówię NIE”, a nauczyciel inicjuje krótką rozmowę, zadając pytania:
● Co można powiedzieć o zwierzętach, których nazwy odgadywaliście?
● Jaki tryb życia prowadzą?
2. Ćwiczenie interaktywne Gonisz albo ciebie gonią.
Zadanie polega na pogrupowaniu zwierząt.
Polecenie: Podziel zwierzęta na strachliwe i odważne.
Grupy: zwierzęta odważne; zwierzęta strachliwe.
Zwierzęta: owca, zając, sarna, mysz, niedźwiedź, wilk, orzeł, dzik.
Po wykonaniu ćwiczenia prowadzący zajęcia pyta:
● Jakie jeszcze zwierzęta moglibyście umieścić w wyznaczonych grupach?
● Według jakiej zasady dzieliliście zwierzęta?
● Czego zwierzęta się boją? (np. drapieżników)
● Czy my, ludzie, przeżywamy strach tak jak zwierzęta?
● Kiedy najczęściej się boimy?
2
3. Nauczyciel prosi dzieci, żeby wygodnie usiadły, i zaprasza je do wysłuchania utworu Dylemat Jasia, czytanego przez prowadzącego.
Uczniom z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami w skupieniu się można wręczyć wydruk z wierszem, tak aby w trakcie odtwarzania materiału mogli w razie potrzeby jednocześnie śledzić tekst.
4. Rozmowa na temat wiersza.
Prowadzący pyta:
● Co to jest dylemat? (Dylemat – problem, którego rozwiązanie polega na trudnym wyborze między dwiema tak samo ważnymi racjami; jeśli dzieci nie potrafią odpowiedzieć na pytanie, domyślając się znaczenia z kontekstu wiersza, należy zaproponować odszukanie hasła w słowniku języka polskiego).
● Jaki dylemat miał Jaś?
● Jak myślicie, co zrobi Jaś?
● Jak wy postąpilibyście na miejscu Jasia?
● W jakich sytuacjach powinniśmy powiedzieć „nie”?
● Czy łatwo jest powiedzieć „nie”?
5. Praca samodzielna z kartą pracy Wręcz przeciwnie!.
Dzieci otrzymują karty pracy w dwóch wersjach – wersja 1, trudniejsza, przeznaczona jest dla uczniów uzdolnionych lingwistycznie.
Wersja 1: Do podanych wyrazów uczniowie mają dopisać słowa o znaczeniu przeciwnym oraz uzupełnić zdania wybranymi wyrazami.
Wersja 2: Dzieci łączą według wzoru słowa o znaczeniu przeciwnym oraz uzupełniają zdania wybranymi wyrazami.
Sprawdzenie pracy: Głośne odczytanie wykonanych zadań.
6. Odgrywanie scenek dramowych Mówię NIE – praca w grupach.
Dzieci (przedstawiciele grup) losują karteczkę z opisem scenki, którą mają wspólnie przygotować i odegrać przed klasą.
Należy pamiętać, aby w grupach znaleźli się zarówno uczniowie uzdolnieni aktorsko i literacko, jak również ci z deficytami społecznymi. Odgrywanie scenek z rówieśnikami może pomóc przełamać nieśmiałość i nawiązać lepszy kontakt z klasą.
Nauczyciel prosi dzieci, aby zastanowiły się wspólnie w grupie, w jaki sposób powiedzieć
„nie”.
Przykłady scenek:
1) Kolega ze starszej klasy namawia cię do palenia papierosów.
2) Nieznajomy częstuje cię cukierkami.
3) Starszy kolega każe ci ukraść coś ze sklepiku szkolnego.
4) Nieznajomy zaprasza cię do swojego mieszkania, bo ma ciekawą kolekcję znaczków, a ty też zbierasz znaczki.
5) Starszy kolega każe ci przynieść pieniądze za to, że będzie się tobą opiekować.
Uczniowie odgrywają przygotowane scenki.
7. Refleksja po obejrzeniu scenek.
Nauczyciel inicjuje rozmowę, zadając pytanie: „Jak się czuliście, kiedy mieliście powiedzieć
«nie»”?
Ważne jest, aby każde chętne dziecko miało okazję podzielić się swoimi refleksjami.
3
8. Utrwalenie pisowni przeczenia „nie” z czasownikami.
Dzieci otrzymują karty pracy „Nie” osobno; pracują samodzielnie, ale w grupach sprawdzają, czy wykonali zadanie tak samo. Uzupełniają zdania. Uczniowie uzdolnieni lingwistycznie pomagają innym dzieciom.
Odczytanie zdań i sprawdzenie poprawności wykonania zadania.
9. Podsumowanie zajęć.
Na zakończenie nauczyciel pyta:
● Z jakim zadaniem mieliście największą trudność? Dlaczego?
● Dlaczego czasami trudno jest mówić „nie”?
● Czy wiesz, do kogo zawsze możesz zwrócić się o pomoc?
● Czego nauczyliście się na tych zajęciach?
Uwagi:
Tekst wiersza Anny Juryty Dylemat Jasia, do wydrukowania dla uczniów z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami z koncentracją.
Anna Juryta Dylemat Jasia Czasem w życiu trudne chwile nawet małe dziecko miewa…
Przeżywają dylematy
Jaś, Kacperek, Basia, Ewa…
Dzwonek już na lekcję dzwonił, gdy Jaś w szatni skręcił nogę.
Nie chce spóźnić się na lekcję, a tu ktoś zagradza drogę…
„Jak tam, mały, może pomóc?
Zaprowadzę cię do klasy!
Nie za darmo, oczywiście, Dasz mi za to trochę kasy!”
„Ja… pieniędzy żadnych nie mam…”
Jaś wystraszył się i kłamie…
„Nic nie szkodzi, przynieś jutro, tylko nie mów tacie, mamie!”
Jaś zacisnął z bólu zęby i za pomoc podziękował…
Pokuśtykał do swej klasy, w sali portfel głębiej schował…
Jak myślicie, drogie dzieci?
Jakie myśli Jaś ma w głowie?
Da pieniądze piątakowi
czy też komuś o tym powie…?
4
